UIT DE RIJNSTREEK.
UIT BE OMSTREKEN.
- - - -
Burgerlijke Stand v. Leiden
KUNST EN LETTEREN.
INGEZONDEN.
BERLIJNSCHE BRIEVEN.
SPREEKCEL
ÏRA6ENRUBRIEK
BODEGRAVEN. Bulger]. Stan
ï>e? allen: C. de Groot geb. Van
Leeuwen cl. N. van der Vlist geb. Van
Je Panne z. [W. M. "Walraven geb. Kou-
wenhoorn z. C. Dam geb. Sprcij z.
Overleden: C. Ccton geh. met J.
C. van Wijk 43 j. G. van der Graaf geh.
met H. Mulder 69 j.
BOSKOOP. Bedankt is voor het be
roep naar de Geref. Kerk alhier door ds.
j. Voerman te Warns.
UAZERSWOUDE. Tot predikant dor Ge-
,cf. gemeente aühier is beroepen ds. G. J. Goede
yao WcsUaan.
Een kind van don he^r G. d. G. aan den
Rijndijk wordt sodei4 Vrijdagavond dor vorige
jroek vonnist. Alle pogingen om bet op te spo-
rou, zijn tot nu toe vergeefsoh geweest Men
vreest, dat het ventje eoh ongeluk is overkomen,
po onzokore toestand waarin de ouders ver
boeren is begrijpelijk.
B n i g c i 1 Stand. Bevallen:
M. A. van Leeuwen geb. van der Geest, D.
JI. J. van der Poll. geb. van der Meiden, D.
Overleden: Wed. W. Ycrbeij 79 j.
Geb uw d: H. H. Straver 26 j. on M. van
'Amsterdam 2A j.
KOUDEKERK. Bevallen: A. V.
Laar geb. Van Opijnen d. D. de Jong
geb. Van Hemert d.
Gehuwd: T. J. J. bruinen 43 j. met
E. K. Zwartjes 25 j. C. Batelaan 47 j.
met J. de Vries 29 j.
LEIDERDORP. Terwijl do koopman de G-
en do. schipper B. Vrijdagavond' een bezoek
brachten bij van A., zotten ze hun rijwielen te
gen bot buis op bet jaagpad. Even daarna te
rugkomende waren de karretjes gevlogen. Den
rijksvoïdwaohlor Fiquillet mocht bet gelukken
een rijwiel aan. don Hoogc Rijndijk op te sporeD,
do andere is neg-Zoek.
Burgcrl. Stand. Geboren:
Goeriririda, D. van H. van Osnabiuggo en A.
van OeffoJon. Wilhelmus Gijsbertus, Z. van
|\V. p. van der Geest en L. M. Belt. Elisabeth
Geeiiruida, D. van C. E. Wisse en L. Saintfiet.
TER/AAR, B e v a 11 e nC. C. Ver-
laan geb. Van Kints d. C. A. Rijnsbür-
ger geb. De Vos d.
HAARLEMMERMEER. Zaterdagnacht-
ia alhier aan dea Aalsmecrderdyk ingehio-
leii by deo aannemer van heiwerken v. j.
8L, Da dief slaagde er in het slot van de
schuurdeur le verbreken en maakte mat een
nog ia uilstekenden staat verkearend rijwiel
|uit da voeten. De politie stelt een onder
zoek in.
Da heer J. A'. van 'der Meer, tijdelijk
klerk 2e klasse ter secretarie van daas ge
meentes za' met ingang van 1 Januari a.s.
werkzaam gesteld worden ter secretarie vain
'de gemeenten Lsimuiden en Rynzaterwoude,
Zaterdagmiddag werd opj de algemesne
fcegraafpteats te Hoofddorp in allen eenvoud
ter'aarde besteld het stoffelijk overschot van
deo hoer A. Romboiit, die verschillende open-
tare betrekkingen met oere hoeft vervuld
en veter sympathie en achting genieten
mccht. -v
Ars lid van den Raad en ambtenaar van
den burgerlijken stand dezer gemeente, plaats
vervangend Griffier bjj het Kantongerecht
en ouderling bij de Gereformeerde Kerk,
leeft hij vete belangrijke diensten towezen.
Een groot aantal vrienden en bekenden
fan deo hear Rombout stoad aan de groeve
geschaard om den overledene de laatste eer
le bewijzen. Onder hen werden opgemerkt
het dagelijksch bestuur van deze gemeente,
1e kantonrechter, mr. 'Ten Bokkol Huinink
öj do Grififer bij het kantongerecht mr.
Avis. 4
Ds. Wielinga wijdde eenige waardeeren:
de woorden aan de nagedachtenis van den
overledene en dankte voor het voorrecht dat
hem geschonken was om gedurende zoovele
jaren op maatschappelijk en kerkelijk gebied
merkzaam te mogen zijn.
Tot leden van het bestuur van de IJs
club te Nieuwvernep werden herkozen de
lecren Th. J. de Vlieger, G. Kamphorst
en A. ft Penning, terwijl in de vacature-dr.
C. Hemmes werd benoemd de heer L. B. Mos
terd en het bestuur werd uitgebreid met
den heer H. Duwel
Do adjudant en conducteur der artil
lerie by het fort te Hoofddorp, do heer J.
G. P. Rosbach, js overgeplaatst naar Am
sterdam.
De arbeider R. zette Zaterdagavond
te Hoofddorp z'n rijwiel onbeheerd tegen een
woning. Toen hij weer wilde wegrijden,
kwam hp tot de onaangename ontdekking
dot de fiets verdwenen was. Van de daders
geen spoor.
HILLEGOM. Burg. Btand. Ge-
irouwd: P. Kniest a A. i iï. Gilber
gen- S. Nieruwcahuis en J. Brandsma.
J. Onstera en J. Stsssea.
Bevallen: P. van DijkBesselsen D.
H. M. GaspersVan Dourztn Z.
Overleden: G. A. Pabst wod. 0. vaii
«r Meij 74 j. G. Lubbe M. 3 j.
li AT WIJK-A AN-ZEE. Aan den haring-
afslag, waren aangevoerd 105 kan'jes volle
faring (&ig. wal) tegen f 16.2516.30; 20
™tje3 ijle pekelharing (Eng. wal) f 18.15
^25 kantjes steuirharing (Eng. wal)
116.90—18.65 en 2 kantjes makreel f26
alles pór kantje.
Van ean ingezetene werd tijdens afwe-
k'ghoid eenig geld, entvreemd. De dader
tncet bekend zjji.
t T ^an tnawlccvisschery kwamen iZa-
wdag te IJmuiden aan de markt de loggers:
f" 16, met f436; 25, met f463 35 met
47, met f303; 86, met f566; 97,
-o' *294; 143, met f465 en 148, met
*wb besommingi.
JOORDWUK-AAN-ZEE. f- In de plaata
deft bear Jac, Vertoog welke bedaaktet
is tot oudorling bö de Herv. Gemeente al
hier gekozen de heer Joh. de With, die de-ze
benoomiog heeft aangenomen.
Zaterdag heeft men met de redding
boot een oefening gehouden, welke heel
goed slaagde.
NOORD WIJKER HOUT. Wegens het
niet op tijd batalen van boete, werd het
jougmonsch C. W. Vrijdagmiddag in het
cachot opgesloten. Zijn broer rijdt hierop
spot dig K3ar het registratieisantoor, betaalt
den iiscus en gaat met het reg.a naar den
Rijksveldwachter, met het verzoek zijn broer
te verlossen. Daar de man der wet echter
uit was voor dienstzaken en niet voor
's avonds terug zon koeren, maakte „Kees"
hu te wetten. Hij trapte de deur vaa het
cachot maar even open em stelde zichzelf
op vrije voeten.
Het zal vélen leed doen te vernemen,
dat oud-wethouder Warmerdam, zóó ernstig
ongesteld is, dat het ergste gevreesd wordt
Gemeenteraad.
.Voorzitter: burgemeester vaa IerseL
Aanwezig: alle leden.
De voorzitter opent met gebed en doet
moledeeling van het eenigst ingekomen
stuk, n.l. een schryven uit lisse, waarin
verzocht wordt pogingen aan te wenden tot
afschaffing van den zomertijd.
Dit punt wordt aangehouden.
Do Voorzitter is van mééning, dat het
ieder vrij staat met den zomertijd mee te
gaan, ja of neen. Op verschillende dorpen
houden de inwoners den ouden tijd. Dus
ieder moet dit dan voor zichzelf weten.
Dc Gemeentebegrooting 1923 wordt aan
geboden.
Dc wethouders willen haar zonder onder
zoek aanvaarden.
De .Voorzitter vindt het beter evenals
vorige jaren een commissie te benoemen,
welk o de begrooting aan een nauwkeurig
onderzoek ral onderwerpen.
Do Voorzitter wil gaarne gepaste kritiek
met daardoor ontstane wrgving.
Benoemd werden daarop de heerea Heems
kerk, Geerling en Van Eeuwen.
In de politie-verordening zal de bepaling
worden opgenomep, dat vrachtauto's niet
barder mogen rijden, dan 10 K.M. per uur.
Hierna geheime zitting ter behandeling
reclames Hoofd. Omslag.
Een eerlijk jongmensch, genaamd Al-
bertus Zuiderduin, vond heden, verstopt in
een diepen greppel, twee zakken met dure
bloembollen, alweer van diefstal afkomstig.
Hjj stolde de politie met zijn vondst in kennis.
Voor de steenkolen-handelaren is de
.concurrentie hier enorm. Vreemde kcopt-
lui, bieden wagens vol anthraciet langs de
hulzen te kemp aan, voor veeï minder per
mud, en van goedo kwaliteit.
Kerke? bericht. NecL-Herv.
Kerk. Buitengewone avonddienst, Woensdag
avond, to zeven pren, ds. J>. Hofstede.
RIJN&BURG. Aan de Laugevaart al
hier geraakten een hit en een brik van den
heen' L. S. te water.
Do hit verdronk, doordat meh, waar het
ongeluk dee nachts om 2 uur gebeurde, niet
spoedig genoeg het dier kon bereiken.
Dp heer J. OL alhier had het ongeluk
in het land werkzaam zijnde, uit te glijden,
waardoor hy een breuk bekwam.
Per rjjtuig werd hp naar het Ziekenhuis
te Leiden overgebracht.
SASSENHEIM. Gisteravond heeft de
heer H. M. Keuning, organist van de Ge
reformeerde Kerk, in dit gebouw een orgel
bespeling gehoudon voor oen vrij talrijk pu
bliek. Het programma bevatte een zestal
zeer mooie nummers, die op het superieu
re orgel onberispelijk werden voorgedragen
Het is een waar genot zoo'n uurtje naar
den heer Keuning te zitten luisteren. Maar,
waar we zoo'n orgelbespeling als een soort
volksconcert kunnen aanmerken, zou het
daar niet gewenscht zijn, iets lichtere mu
ziek ten beste te geven 1 Ik hoop niet, dat
ik hiermee den kunstenaar in den 'heer
Keuning zal kwetsen, maar dit is zoo mijn
zienswijze. Men dient toch rekening te hou
den met de bezoekers.
Én zou het niet aanbevelenswaardig
zijn de kinderen bij een volgende gelegen
heid thuis te laten Voor hen is het heele-
maal niets. Ze behooren op dat uur in bed
te liggen, dan hinderen ze althans de mu
ziekliefhebbers niet.
VOORSCHOTEN. Burg. Stand.
Geboren: Cornells, Z van A. van Kuyk
en C. Bouwmeester. Petrus, Z van Th.
Barreveld en C. J. van den Bulk.
ONDERTROUWD: A. Af. Berlemcm wedr.
36 j. en M. A. de Water jd. 26 j. P.
van Vliet jm. 23 j. ea M. O. Janssen jd.
22 j. H. Vink jra. 30 j, en E. Bonte jd.
33 j. A. O. de Graaf jm. 25 j. en M. 0.
Slegïenhcrst jd. 27 j. J. Kragt jm. 24 j.
en E. v. Iepsreo jd. 24 j. O. F. Führeng
jm. 21 j. on .J A. van Qost jd. 21 j. -
W. H. Bodde jm. 32 j. en M. O. WaDe jd.
24 j. M. GL A. ten Doesschate jm. 25 j.
cn W. G. Huber jd. 24 j. G. Haasnoot jm.
26 j. en T. Boom jd. 25 j. D. LadaH
jm. 27 j. en M. A. P. Hageman jd. 27 j.
J. W. de Gunst jmT 24 j. en M. Klandermans
jd. 19 j. N. Kop jm. en M. v. d. Pfuijm
jd. J. P. G. Strrjhos jm. 21 j. en A. Kors-
wagen jd. 29 j.
Lezing Plasschaert.
Naar wij vernemen, zal de bekende schirij
ver over kunst, Alb. Plasschaert, Woensdag
13 December hier ter stede een lezing hou
den in het'museum „De Lakenhal", daar
toe uitgenoodigd door de Leidsche kunst
club „Do Sphinx". De beschouwingen zul
len geschieden aan de hand van lichtbeelden
Concert „Sompra Crescendo".
Het concert, op 11 December a.s., in de
Stadszaal alhier te geven door het Leidsch
studentenmuziekgezelschap „Sempre Cres
cendo"*, zal een feestelijk karakter dragen
wegens het twintigjarig jubileum van den
heer F. E. A'. Koeberg als dirigent yan
het gezelschap.
Tentoonstelling van Graphische Kunst
in „De Lakenhal".
Zaterdag 2 December had de officïeole
opening plaats van de tentoonstelling van
Graphische Kimst in „Do Lakenhal".
Al dadelijk bij het binnentreden trof mij
een zekere gezelligheid en arrangement,
waarvoor ik gaarne hulde breng aan het
bestuur van de SphiDx, ,en ik kon steeds
met genoegen eonstateereD, dat men vrij
wel is geslaagd een overzichtelijk beeld te
geven van de Graphische Kunst van heden,
al ontbreken er eefiige kopstukken, die
eigenlijk noode kunnen gemist worden.
Met een korte inleiding werd dc tentoon
stelling door den heer Van Urk" geopend.
Spreker ving aan, er op te wijzen dat het
streven der jongeren er op gericht moet
zijn, cm, door middel van de Graphischo
Kunst, die zich zoo uitermate goed leent
tot veelvuldige reproductie, de kunst on
der de massa te brengen.
Met het individualisme van een vorige
periode, die zijn hoogtepunt bereikte in het
impressionisme, moet voorgoed gebroken
worden. Het kunstwerk dat slechts door
enkele bevoorrechten kon begrepen en ge
kocht worden, heeft afgedaanniet het
aesthetische, maar het zinvolle heeft waar
de. De heer Van Urk meent, dat de kun
stenaars den steun van regeeringswege
maar moeten negeeren.
Hierna werd door de vriendelijke gast
vrouw, mevrouw Coert, de thoe aangebo
den, waarna men onder gezelligen kout de
tentoongestelde werken bezichtigde.
Spoedig hoop ik nader terug te komen
op de^e expositie. Ik kan nu reeds een
woord van opwekking niet onthouden om de
tentoonstelling in groote getale te bezoe
ken. Ze is het alleszins waard. Zou er nieuw
kunstleven in Leiden op komst zijn als vóór
25 jaar. Ik hoop het.
A
„De Haghespelers".
Op Woensdag 13 December a. s. zal in
den Leidschen Schouwburg een voorstelling
worden gegeven van „Naar het U lijkt",
het beroemde blijspel van Shakespeare*
„Nou, noul"
*De nieuwe'revue van den heer Henri Ter
Hall voor het jaar 1923, zal getiteld zijn
„Nou, noul"
(Bailcn verantwoordelijkheid der Redactie).
Gopie van al óf niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
Twee concerten in één gebouw.
Geachte Bedaotïe.
Zaterdagavond j.l. vond in don Foyer
van de Stadsgehoorzaal do der do Kamer-
muziakavond plaats, van de serie uitvoe
ringen, door do Hofllamdecbe Conoetrt-
directio, dir. Dr. Dp Koos, gearrangeerd.
Do bekende zangeres Birgit Engoll was
soliste. Tegelijkertijd gaf ito. de groote zaal
oen harmoniegezelschia-p ©en oonoert. Hier
door werd, voornamelijk na <Lo pauze, de
kamermuzaehavond op ergerlijke wijze ge
hinderd het publiek was algeledd, de zan
geres en- haar begeleider hadden 'n zwaro
taak, om, ondanks het in den Foyer door
dringende trompetgeschal, hun prestaties
tot haar rooht te laten komen, en haast
ten rich begrijpelijkerwijze om aan hun
taak een eindp te maken.
Aan wien is deze de schuld 1 Moge in den
vervolge bij het verhuren der zalen een
beetje beter op gelet worden, opdat bet
pubbeik en de artisfcen hiervan niet méér
d© dupe worden.
F o y e r-b ©zoeker.
Voor Busland.
In geruimen tijd werd in/ ons Blad niets
meer gezegd over hulp aan Rusland.
Onze Commissie voor Buitenlandscho
Nocden, met eigen „comité in Rusland wer
kend, mocht er veel aangrijpende nooden
lenigen. Een 50,000 menschen werden door
haar Feeds van den hongerdood gered.
In het begin van den zomer meende zij
in de streken, waar zij werkzaam is, den
toestand geheel meester te zijn. Het van
honger sterven hield op. Dank zij doeltref
fende bemoeiingen, st-ond een veelbelo
vende oogst op de velden. Helaas, een he
vige droogte deed andermaal den oogst mis
lukken. En nu is met de grootste zninigheid
de winter misschien nog door te komen,
rjaar er zal geen zaaizaad zijn voor den
-nieuwen oogst.
Het gaat er nu om, of de vredelievende,
degelijke Hollandsch-Duitsche kolonisten
van Djepr en Malatschna thans nog in het
gezicht van de haven zullen moeten veron
gelukken en straks, gelijk reeds zoovelen,
toch nog letterlijk den hongerdood zullen
sterven. T
Wio helpt nog éénmaal meetrekken aan
het touw 1
De commissie is overtuigd, dat op afdoen
de wijze geholpen zal kunnen worden in de
dringende behoeft© aan zaaizaad te voor
zien.
Wie helpt hier nog éénmaal leven te bren
gen in plaats van dood 1 Wie spaart op zijn,
misschien volstrekt overbodige, Sint-Nico-
laas-uitgaven dit jaar eens uit wat hij kan I
Wie zendt mij alvast zijn Kersigavé
Laat ieder nog eens doen wat hij inder
daad vermag I
Ds. J. WUITE,
J)e-Laat-de-Kanterstraaf 8.
7 V JpOfitrekemng N«. 65033».
ij De nieuwe Duüsche Regeerïr.g.
Berlijn, 22 November."
Ds kahiniets-crisia is geëindigd.
Het moeiiijko werk, dat bijna onuitvoer
baar leek, is verrichtwe' hebben oen
nieuwe rijksregeering. Maar do reolito
vreogdo wil toch nog niet komen. Velen
schud den bezorgd het hoofd en overal hoort
men de bang© vraag: ,^Es dit werkelijk een
oplossing V'
Wel wordt de persoon van deal nieuwem
'rijkskanoelier overal met sympathie en
vertrouwen begroet. Men kan het als een
nieuw bewijs voor het beleid em de stille
werkkracht van den rijkspresident Ebert
beschouwen, dat hij zijn blik over de partij
mannen heen richtte op een man, die
thuis is in het economisch© ©n het prac-
tische leven, een man,die dooor voortref
felijke eigenschappen do aangewezen per
soon is, en dat hij, niettegenstaande do
moeilijkheden, die rich voordeden, onver
anderlijk aan zijn keus vasthield. Dr. Wil
helm Cuno, de opvolger van Albert Ballin
als hoofddirecteur van do Hamburg-Ame-
rika-lijn, geldt sinds jaren als een van d©
bekwaamste mannen in Duitschland.
Reeds het feit, dat de genial© organisator
en scheepvaartpoliticus Ballin, in 1917
dezen jurist uit zijn toenmalige, betrekking
bij do rijksschatkist haalde met het vos to
plan h©m op te voeden tot opvolger in do
leiding van de groot© Hamburgscho onder
neming, spreekt voor Cuno en vormt de
grondslag van zijn gunstige beoordeeling
in geheel Duitschlaaid. Want deze mees
terlijk bestuurde hand greep en-, bij 't be
palen zijner wel overwegen keuze, gewoon
lijk niet naast.
Eerder dan Ballin zelf zal vermoed heb
ben, werd rijn vocrnemen werkelijkheid.
Een jaar, nadat hij Cuno in do directie
van de „Hapag" (Hamburg-Amerika pak
ketvaart-Act. Ges.) had betrokken, stierf
Ball in, gebroken door den vreeselijken druk
van de Duitsehe ineenstorting on de Raad
van toezicht dei' door hem opgerichte we
reldfirma, twijfelde geen oogenblik wie
Ballkns plaats zou innemen.
In <1© vier jaar, die sedert dien vérko
pen rijn, heeft Cuno steeds sterker do op-
merkzaamhoadge trokken. Do vroegere
ambtenaar vervulde zijn nieuwe betrekking
als ean geboren koopman. In handelszaken
met AmoiMikaansoho scheeiivaaTtmaafc-
sohappijen, toonde hij zich ©en handels-
diplomaat van zeldzame begaafdheid. Als
deskundige bij de conferenties van Versail
les, Spa, Cannes, Genua, wekten zijn dui
delijke, economische uiteenzettingen en de
levendige belangstelling zelfs van buiten-
landfiche deelnemers. De wijze, waarop hij
den wederopbouw van de vloot van de
Hamburg-Amerika Lijn leidde, en finan
cieel oteunde, zonder daarbij vreemd kapi
taal, dat hem aangeboden werd, te be
trekken, heeft bewondering gewekt.
Kortom, hier ohaat ongetwijfeld een bui
tengewoon mensch voor ons. Een lichtend©
verschijning, met ean bolder breed ont
wikkeld verstand, gewend met menschen
om te gaan, met ruimen blik em sterken
ondernemingsgeest.
Maar is hij ook een staatsman? Zal
hjj tegen de reusachtige moeilijkheden op
gewassen zijn, om de gistende, politiek©
krachten m Duitschland in evenwicht te hou
den? Het begin \>an Cuno's politieke op
treden stemt bedenkelgk. De weg, dien
hjj door de onderhandelingen met de par
tijen van den Rjjksdag tot aan de onder
hevige smarten gevolgde geboorte van zjjn
ministerie, afgelegd heeft, lijkt wel een
weg door een labyrinth. De wjjza, waarop
dezö partijen rich gedragen hebben, hoa
zjj hun ondergeschikte partij-belangen op
der. voorgrond plaatsten, hoe ze bergej
onnoodige hindemissen opstapelden, hoe 20
op een kritiek oogenblik persoonlijke stem
mingen voor gewichtig hielden en geen ruim,
groot besluit konden nemen, was treurig om
aan te zien. Het moet erkend worden, dat
(kas houding der partjjen bjj alle patriotten
in Duitschland ontstemming heeft gewekt,
'dat sells vele vrienden des vaderlands door
deze' onverkwikkeljjke gebeurtenissen er toe
kwamen, wanhopig zich de vraag voor te
leggen, of ia dit oorspronkelijk toch on
politieke land in een dergelijken ellendige»
tijd. z^pals we die op het oogenblik be
leven, het parlementaire stelsel eigenlijk
v/el de geschikte regeeringsvorm is.
De roep weerklonk, dat men ten minste
den Rjjksdag zou ontbinden en ir.euwe ver
kiezingen zou uitschrijven, opdat daardoor
een opheldering van den toestand zou plaats
hebben. Met het partijwezen, zooals hot
zich nu ontwikkeld heeft, is werkelijk niet
veel «in te vangen. Maar het moet open
lijk gezegd worden, dat Cuno, de man van
praktijk, nu toch ook van zjjn kant bjj de
hantcering van deze machine niet getoond
heeft, daarin reeds practische bekwaamheid
te tezitten.
Het kabinet ten minste, dat hjj bijeenge
bracht heeft, stemt niet bevredigend. Hjj
neeft al3 het ware do ministers met een
lantaarntje bjjeen gezocht. Er deden zich
onopnondelijk wijzigingen, weigeringen en
moeiljjkheden voor. En ten slotte besloot
de nieuwe kanselier tot een lijst, die haar
zwaartepunt had in de „Duitsehe Volks-
partjj", d. w. z. in de kringen van industrie
en groothandel. Daartegen zou niets in te
brengen zjjn want in deze partjj vindt
men de mannen van beteekenis voor het
tegenwoordige Fujts:hland als niet daar
door de sterke en machtige partij van do
sociaal-democraten zich achteruit gezet
voelde.
Maar nog ligt de revolutie van *18 le
versch in het gehc-ugen, dan dat men he
den in Duitschland zonder of zelfs tegen de
sociaal-democratie zou kunnen regeeren.
Dit is het gevaarlijke punt van den tegen-
woordigen toestand. D© eociaal-demoaraten
hebben wel is waar tot nog toe voorzichtig
gemanoeuvreerd. Ze willen zich nog niet bin
den. Ze hebben nog nergens oppositie aan
gekondigd. Doch men behoeft niet profë-
tisch te zijn aangelegd, om te kunnen voor
spellen^ dat de dag niet verre kan ajjn, dat
ze daadwerkelijk in de oppositie zullen tra
den. Want de sociaal-democratische p»rtij
moei met haar linkervleugel rekening hou
den, daar deze tot het radicalisme neigt
en slechts in t-oom gehouden wordt, door
dat tot nu toe aan de geheel© arbeiderspar-<
tij een zoo beduidende invloed op de lei
ding van de rijkszaken gegeven was. Wan
neer nu echter de toonaangevende regee-i
ringsmannen uit de kringen der grootondcr
neming stammen, of daarmee verwant zijn,,
zal alles spoedig veranderen. Of de sociaal*
democratische leiders willen of niet ze
zullen door de massa, die achter hen staat?
in de oppositie gedreven worden.
Met deze feiten moet men rekening hou
den. Men kan met zekerheid zeggen, dat
de regeeringen, die we tot nu too gehad
hebben, het land ook geen zegen gebracht
hebben, en dat het beslist een gezonde ge
dachte is, nu ook eens flinke cn ruimden
kende ondernemers aan het roer to laten.,
Maar de „ruk" naar réchts, die daarmee
zonder twijfel voltrokken wordt, zal aan de.
linkerzijde zeer spoedig een onrustige te
genbeweging tot stand brengen. Wat ge*
schiedt dan 3 Dan hebben we een nieuwe
kabinetscrisis. Ja, het kan zijn, dat wc bo
vendien nog een presidentscrisis krijgen I
Want rijkspa-esident Ebert stelt zich over
eenkomstig zijn positie boven de partijen,
maar hij is ten slotte afkonisig uit -dc so-
eiaal-democratie en op den duur kon hij er
wel eens geen genoegen mee nemen, om!
president te zijn van een staat, waarvan'
de regecring zich scherp tegenover de so
ciaal-democratisch partij stelt. Het is niet'
te overzien, Welke yiieuwe verwarringen
daardoor veroorzaakt kunnen worden. Nu!
eerst erkent men, met welke voortreffelijke
taktiek de afgetreden rijkskanselier Wirth
de zaken bestuurd heeft tot hij ten laatste
weliswaar de teugels uit de hand verloor,;
Hoe dat gebeuren kon, is voor velen on
begrijpelijk, Maar ik herinner aan de mede-
deelingen, die ik voor eenige Weken in een'
van mijn Berlijnsclie brieven deed: dat dó
vaste en sterke wil van Wirth systematisch1
ondergraven wead door de infame methode
van bedreigingen en aanslagen, waaraan
hij van den kant der nationalistische rechts
radicalen bloot stond. Maanden achtereen
werden deze speldeprikken voortgezet.
Dagelijks smaadsdhriften, berichten vah!
gesmede aanaïajgen dat houden geen zenuw
wen uit, Natuurlijk dr. Wirth werd voor
treffelijk bewaakt maar juist deze bewa
king maakt bijzonder nerveus. Als men geen'
pa's uit buis kan doen, geen rijtoertje maken
kan, zonder dat men door een wacht van pot-
litiebeambt.cn omgeven is, kan het licht géh
beuren, dat men de innerlijke zekerheid ver-
Rest. Deae echter was dr. Wirth'3 htoofd-i
eigenschapdeze innerlijk© zekerheid, dty
"vrooljjk© arbeidshast van den warmbloed1:gen'
Zuid-Duitscher, hot juiste instinkt voor men-
exhen en dingen. Het gewroet van do natio*-
nalisfci.sxhc gcfbv-inie crgandsaties is ©r in ge
slaagddat alles in verwarring t© brengen.
Misschien herstelt dir. Wirth zich van dëz©
©Rcnaardigo krlsis binnen niet al t© langen!
tijd. Misschien is hy dan opnieuw geroepen',
om op een wijze, zooals niemand: in den tij|d(
van de revolutie deöd, weer het stuur van do
Duitsehe regeering in handen te nemen. Hij!
k-wam wol op de redldend© godaohte om .on
dernemers en arbeiders, -dus de 6om van ld©
pnodluktieve, econoniieche krachten, moE el
kaar voor een rijkswaigcn te spannpn, om dal
reigeering daardoor op een breeden basis t'o;
stellen en als het ware het geheel© vioR#, mot}
uitzondering van de uiterste, politiek© vlefu-,
gels rechts en links, tot een positieve mede-*
werking aan de staatszaken op t© roepen'.
Maar deze gezonde gecSaoht© word door WirtÜ
zoo verbazend onhandig aangepakt; haar ui&
voering men kan slechts aannemen, ondeit
den invloed wan <Ko nea-veuse geprikkelldhoidl
zóó ondoelmatig voorbereid, dat inplaatiS
van redding te brengen, het resultaat eenl
groot© verwarring was.
We moeten helaas vaststellen, dat dir. OunioL-
tot nu too no-g geen uitweg uit deze» verwar
ring gevonden heeft. Do toestand riet er in:-
tcgcndleel nog verwarder uit dan voorheen'.
De nieuwe legeering steunt niet op dé me©iS
deiheid in het parlement.
Do sccaaal-democfratieche ministers lobben'
hun' am'bt neergelegd. Wat daaruit voort zaï
vloeien, is. ni©t te zeggen. Er blijft slechts do'
hoop, dat de peritóonlijkheid van den nieuwen!
ïijkskanselfier sterk genoog is, om naar rechts
neigende leden van het miniserie in toom to
heulden dat hij daarmee in don dreigend na
derenden winter wan hoog*- "belastingen cn'
gebrék do volksmassa niet tot een gevaarlijkel
ontstemming togen zijn regecring brengt en'
dat hij door scheppende ideëen Duitschlcndö
krediet in dc wereld herstelt. Dat zou wel
veel verlangd zijn. Het zou een wonder zijn;
als het vorvuM wend. Maar in het algemeen'
geschieden toge-nwoordig geen wonderen meefl
Dr. MAX OSBORN.
Werkloozen-gymnastiek.
Een werklooze wil Jangs dezen weg dé
aandacht vragen van de verantwoorde!iiko
autoriteiten, of zij ook spoedig voorstellen;
aan den Gemeenteraad kunnen voorleggen,,
waarin bedoeld wordt, dat er een gymnas
tieklokaal indien mogelijk dagelijks
gratis voor do werkloozen wordt beschik
baar gesteld.
Zoo'n lokaal met toebehooren is met eeü
beetje goeden wil wel to vinden. Eenig©
afleiding voor hen mag wel, vindt hij.
Tevens gaat van zoo'n spért eon algcmeé-
ne lichamelijke opvoeding uit, en speciaal
daarvoor, om, mochten de werkloozen in dé
komende jaren mogelijk werk bekomen, zij
niet t© kampeu zullen hebben piet 6tijvo ge
wrichten en wat daaruit voortvloeit,
T. V.—Ate 'Al - Indien de dienstbe
trekking niet langer dan 3 maa-nden heeft'.,
bestaan, kunt u den godspenning afhouden'*
H. Q., te t* Op gezegeld papier yaj*
3Q cenhi
