Zaterdag 2 December 1S22.
Officieels Kennisgevingen:
STADSNIEUWS.
Klit voornaamste nieuws
van heden, j
PB IJS DER ADVERTENTÏEN:
ras per re?d. Zalerdaïs 40 Cts. per regel.
Sj rK{3abaw>emCT>' belangrijk lagere prijs.
Kloino sdi-ertentiëa, uitsluitend bij vooruitl»*
•alius. Wounsdag 60 Cts., Zaterdag 75 Cts.. bij
niaximtitn aantal woorden van SO.
Incasso volgons postreebt. Voor eventueele op-
^üng van brieven 10 Cta. porto to betalen.
BewijsnummcT 6 Cta.
Eureac Kocrdeintisplein. Telefocnnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 67055.
PRIJS DEZER COURANft
Voor Eoicfcn p. S mni 2.35, p. week ü.fi
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd «Jjö,
per week ,01»
Franco per post 2.35 portokosten.
Nummer 1S248.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen.
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCH VERKOOP.
Aan den gemeentel ijiben visdhwlnkel Viscfli-
markt 18 (telaf. 1225) is hedenavond verkrijg
er': GROOTE SCHELVISOH a f0.2ö—
0.30, SOHOL a f0.15, SCHAR a f 0.15, KA
BELJAUW a f 0.40, en TARBOT a f 0.40
por pond an ZEEUW SO HE MOSSELEN a
JO.OG per KG.
N. C. DE GIJSELA AR, Binngem.
Lalden, 2 December 1922.
DIRECTE BELASTINGEN.
Do Baargemeester v-an Leiden brengt ter
algemeen© kennis, dat aan den Ontvanger
liar Directe Belastingen is ter hand gesteld
het kdhiar der Personeele Belasting No. 13
van don dienst 1922, exoeuboir verklaard den
28sten November j.l. en herinnert voorts den
heJ'aiaghebfoentcLen aan hunne verplichtingen
can a en aanlag op den bij die Wet bepaalden
[TOct te voldoen.
N. O. DE GIJSELAAR, Burgcm.
Lolden, 2 December 1922.
HINDERWET.
iBoingemeester en Wetihjcmde rs van Laidten
Gezien het verzoek van
a. chö firma Groene wegen en Doevcn, om
vengunning tot het oprichten van een fialbriek
van kunstgiranLet in het perceel Lombardisteeg
No. 7—13, Soctie H No-. 924, 925, 926 en 927,
waarin zal worden geplaatst een eleetromotoir
pan 5 P.K voor het aandrijven van een slijp-
m -o'hine
b. cte fümma J. O. Zaalberg en Zoon, om ver-
•gunniinc tot liet uitbreiden van de fabriek
van wollen <Mnens in het perceel Vestestraat
No. 22, Sectie I. No. 2G0S, door het verbouwen
van een godteolte van do fabriek en het bij
plaatsen vian de navolgende maehines en elec
tro motoren in de ververij drie verflcuipen,
elk aan te drijven door een eleotromotoT van
8 P.K. en vier reservoirs vooir verfetokken
in db wassöhorij een wasdh machine, aaaa le
drij ven dbar een elect'omotor van 4 P.K. een
HiTOOgmnohane aan te drijven door een oleatro-
moteir van 17 P.K. in de ruwerij een ruw-
moten, aan te drijven door de bestaande trans
missie twee centrifugaalpompen aan te drij
ven door een electromotor van 37a P.K. reap.
7V* P.K.in d«e -Ghcerderij een goad'cren/
personenlift aan-te aTijven door een electro
motor van 10 P.K. in de smederij tér ver
vanging van «de bestaande machines en elec-
tivmotoren, een draaibank en een boorma-
Shiuo aan te drijven door een electromotor
van 10 P.K. en een mo-torventilateiir van 3/10
P.K. voor het aanblazen van een smidsvuur
.in do spinnerij op de eerste verdieping, drie
6panmatihnnes en een spov1 machine, aan te
ükijven door die bestaande hoofdasin de
speelkamer bo»uen de smederij, een spoelma-
tebine aan te drijven door oen electromotor
van 2 P.K op de tweede vordiieipinjg. een
ÏWatorrc-finigingsi nstallatie en een resermir
c. J. O. van der Steen, om vergunning tot
rite redding van de baikfkerij in het perceel
Lan.gdbmg Nó. 33b$537a, kadastraal be
kend, Sectie G 17711773,'door het bijtrek
ken van de bovenverdlieping van genoemde
fcreoelca aan ido faibriek en het daarin plaat-
K-n vah één cJcctromotor van 1 P.K. voor het
aandrijven van oen. lier 1 electromotor van
2 P.K. voor het aandrijven ven een lier en
1 okcbromicutor van 2 P.K. voor hot aandrij
ven een caramels-snijmarihine en een dinaigee-
pan <>n vier sudkerwecrkorsfornuizcii.
Gelet op die artt. 6 en 7 deT Hinderwet
Geven bij dezen kennis aan het publiek,
dat genoemde verzedken met de bijlagen op
ïb S.'-CPotaric dezer gemeente ter viste -gelogd
&.in alsmede diat op Zatcndiag* 1G Dooambcr
's voormiddage te half-elf, op het Raad
huis, geJogenhcdd zal worden gegeven om
bezwaren tegen deze verzosken in te brengen,
terwijl zgj c-r de aandacht ap vestigen, dat
frot tot bero?.p gon&^lhtigd zijn zij, die niet
overeenkomstig art. 7 der Hinderwet voor het
iRtinoentebasbuaiT of een zijner leden zijn ver-
ficéonen, ten einde hunne bezwaren mondo-
ka te lichten.
N. O. DE GIJSELAAR, Bungein.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 2 December 1922.
Do Hellcensche Kunst.
*Q het Botanisch Laboratorium hield
P"Jf- dr. A. \V. Bijvanck, hoogloeraar aan
c Rijksuniversiteit alhier, gisteravond een
*°°idrachfc ove-r; De Hcllecnnche Kunst.
- vict-iSi.jK,. kunst van net ouda Griekeai-
Urvl
de HoUcojisehe kunjh, vindt tegen-
^ooroLg een minder algemeene waardeering
£'n vroeger, aldus bag on spreker. De
^TvS0*le Lamst daarentegen bezit tegen-
eea &l"ooto aantrelckingskraoht. De
kracht en do imposante steliig
der Egjptische kunst treffen don mo
',er> nueinschdaar vindt hij hetgeen hij
(k
Jr,Ichfc. wat nron met een korb woord kan
Vorip ^J'Pbisehc kunst spreekt in vaste
'6j, J°]gen3 bepaalde formules, even-
'*fit gehórde ieven
in Egypte is gere
geld door de natuur. In Griekenland via-
con wij in plaats van de onwrikbaarheid
der Egyptische kunst een losse opgewekt
heid, die alles onderzoekt, alles opneemt
en alles weergeeft volgens eigen inzicht,
niet gebonden door regels, maar vrij. fin
Egypte was eon absolute monarchie, een
gecentraliseerde overheid volkomen ge-
hoorzaanpheid aan voorschriften, strenge
onderworpenheid aan het gezagin Grie-
kcmlajjial daarentegen is zelfbestuur van het
volk, groote verdeeldheid en algelieelo vrij
heid maar een vrijheid, die gevoel had
voor maat, die haar eigön wetten stelde
en opvolgde. Ook het Grieksohe land is ge
heel anders dan Egypte daar in Grieken
land overheerschte het licht met telkens
wisselende tinten het schitteren van de zee,
de kleurige burgen met besneeuwde toppen
en de diep blauwe lucht. Do atmosfeer is
prikkelend en opwekkend, geheel anders
dan de neerdrukkende ^bedomptheid van
het Nijld'al. Geheel anders is ook het le
ver^ het politieke ats het maatschappelijke,
gehe^1 anders zijn wetenschap en gods
dienst. De studse van den godsdienst is
wellicht het b?st in staat om een voorstel
ling te geven van het geestelijk lewn en
op c'iie wijze ons nader te brengen tot de
kunstwerken, die een product van het gees
telijk leven zijn. Daarbij behoeven wij na
tuurlijk niet te bomen in een godsdienstige
vervoering, want c5e kunstwerken hebben
voor ons geen godsdienstige beteekenis
meer. Zij zijn bijna altijd losgemaakt uit
hun omgeving en vervullen niet meer de
functie, waardoor zij zijn ontwórpen en
vervaardigd. Men zal intusschen altijd moe
ten weten, wat die functie is geweest, om
do oorspronkelijke bedoeling der kunstwer
ken te loeren kennen.
Maar vooral kan de studie van dein gods
dienst ons nader brengen tot de kunstwer
ken, omdat wij daarbij hun werkelijke be-
teokonis gaan inzietn, niet alleen hun prac-
tische en acsthetisehe, maar ook hun gees
telijke beteekenis.
Duidelijk wordt hot verschil tusschen de
Eg3T>tiscÖie en de Helleensohe kunst, wan
neer men twee monumenten naast elkandhr
plaatst als bet Egyptische portret te Ber
lijn uit den versten tijd' der Griekschc'hcer-
sch&Tmij in Earyptecein kunstwerk, waarin
de Egyptische kunst, ongewv?kfc wellicht
door de kunst der Grieken, no-g cena in
haar volle kracht tof- ons spreekt, in u.
Hermes van den Griekschen beeldhouwe»
Praniteles, te Olympia-, of zijn Aphrodite,
waarvan ons althans enkele goede copieen
of navolgingen bekend zijn. Verloren is aan
dezie laatste werken do kleur, maar men
kan zioh daarvan toch een voorstelling
niakon met behulp 'van clon Alexander-
saroophaag te Konslaisilinopel en op deze
wijze -03 kunstwerken reconstrueeren met
al hun natuurlijkheid, maar ook met hun
leven en hun harmonio.
Het heeft aan de Grieksohe kunstenaars
zeer veel inspanning gekost om deze har
monie met de levendigheid te vereenigen.
Van vroege t-ijekm af, reeds is tb primi
tieve, of zo wils men het gewoonlijk zegt
in de archaïsche periode dér Hellcensche
kunst vindt men bij hun keclcenimgen en
hun beeldhouwwerken het streven van den
onmiddellpken indruk vajn het leven vast
te leggen. De harmonische eenheid heeft
hun grootste kunstenaar Phidias in den
tijd van Perikles bereikt. Hij is de eerste
geweest, die eon beeld vain de godheid' in
volle majesteit, uiterlijk aan een menpcli
gelijk, maar oneindig fcovon de stervelin
gen verheven, in zichtbare vormen heeft
weten te scheppen. Zijn voorstelling van
Zeus is nooit overtroffen.
Dit beeld is voor ons verloren, maar van
een enkel zijner werken is eon gO'.do copie
bewaard, die vormen althans vrijwel ge
trouw weergeeft. Van de hand van een
zijner ^jongere bijdtgen/ooten bezitten wij
nog een oorspronkelijk bronzen kopje. Hefc
karakter dbr Helleensche kunst is, even
als iin Egypte, bepaald' door het landschap
op het spreekt das ,ook krachtig in de
bouwkunst. Daarbij is, in tegenstelling met
de Egyptische architectuur groote vrijheid,-
elk gebouw heeft zijn individueel© aard
door eigen verhoudingen en eigen rhythms.
Een hoogtepunt is hob Parthenon, de tem
pel op den burcht van. Athene, gebouwd ?n
den tijd van Porikles en versierd' ondisa* lei
ding va.n Phiclias, Als eigen werk van den
meester mogeai wij wellicht beschouwen
esn gedeelte van de reliefs, met de voor
stelling van een optocht, die als een Lies
band het gebouw omgeven: de goc'-tan, die
don optocht aanschouwen en db ruiters,
die daarvan deol uitmaken. Daarbij be
wonderen wij niet alleen liet "spel der lij-
ren en de harmonie der compositie of de
levendigheid dhr voorstelling, maar wij
bespeuren, hoe de kunstnaar de godbn elk
naar zijn eigen aard heeft gekarakteriseerd
en op die wijze zuiverden en nauwkeuri
ger van hen een voorstelling gaf on hoe
hij bij de afbeeldingen der ruiters volledig
wist uit te drukken die kunst van hefc rij
den, die in Attika tot con niet ovartraf-
hare hoogte was gebracht met volledige be-
hecrsching van hefc paabd en hoe hij op cüe
wÜ7c o-k de hoqge kunst van hefc harmo
nische Kollecnsche leven in zij'n werk wist
int te drukken.
Manl;cliappy der Nederlandocii© Letterkunde
In dc gistemvemd, onder voorzitteiecliap
van den voorzitter, dr. G. J. Bocicen-
oogen, gehouden maajndoHjfcfiohe vergade
ring van de Maatschappij dor NederLand-
sohe Letfcerkumdo hield prof. dr, D. C.
HesscLiog, bui-fceëige-wooli hoogleeiraar aan
do Lniverriteifc alhier, o?«n voordifachfc
overHet Fran sok dn Amerika en hefc
Nederlandsen in Zuid-Afrika.
Do spr. gaf allereerst een kart overzicht
der geschiedenis van Canada, als volks
planting door de Fransehen gesticht,
toonde de punten van overeenkomst en
verschil metde door Nederlanders ge
stichte Kaapkolonie aam en wees op de
merkwaardige^ overeenkomst van zeden en
karakter, die ïnen - opmerkt bij Canadeezen
en Afrikaners. Ver volgons besprak hij de
taal der Fra^sche bewoners van Canada
en meer in jt bijzonder die van do Aoa-
diërs, de kolonisten van hef schiereiland,
dat thans Nieuw-Schotland heet. Hoewel
sedert 1713 zoo goed als geheel van hefc
moederland gescheiden, hebban zij het
Frausch, Vzooals dat in Frankrijk door een
voudige boeren en burgers in de 17de
eeuw gesproken werd, bijna ongewijzigd
gehandhaafd. In andere' streken van
Noord-Amerika, in Louisiana, in een uit
hoek van Michigan en in het verre Westen",
waar de Fransclien in nauwe aanraking
kwamen met sterk afwijkende talen, is
daarentegen een idioom .ontstaan, dat
eao geheel verschillende vormleer vertoont
cn zeer vee' verder verwijderd is vam het
Europeesche Fransoh dan het Afrikaansch
vaai het NederLa-ndsch.
Oclc in de letterkunde bemerkt men het
vei"scliil tusschen den taaltoestand in Car-
nada en in Zuid-Afrika, zoide spr. In
Amerika is in proza en poozië het Eui»
peoscho FraLsob do* oemigc taxi, waarvan
men zich bedient etn ivaarin men do
groote schrijvers navolgtin Zuid-Afrika
zien wij oen krachtige jcoge literatuur op
komen met een zeer oorspronkelijk ka
rakter.
Een eoi ander werd .door spr. met uit
voerige bewijzen, aan de literatuur ont
leend, aangetoond.
De voorzitter zei do ten alotte piof. Hes-
eeling darak vocxr do uitnemeoide wijze,
waarop hij zijn gehoor een blik had ge
gund in het ontstaan en de ontwikkeling
van het Framsch in Ncard-Amerika en van
het Nederlandscli in Zaïid-Afrika.
Verceniging tot Bevordering der Bouwkunst,
Aan de 183ste vergadering in het Nufcs-
gebouw ging vooraf een. kunstbeschouwing
van „Dié Mei ster werke der Baukuust iai
Portugal" en van „Moderne Ontwerpen"
van den Oostenrijker Gusbav Klimt, wel
willend afgestaan door de Kunstnijverheid
school Quellinus, te Amsterdam.
De voorzitten*, do heer J. A. Verhoog,
opende deze vergadering. Na goedkeuring
van "de notulen was heb wo.urd aan den
heor J. H. L. Lauworiks, aroliitcct to Am
sterdam, die tot. ondorwerp had gekozen
„Religieuze Booddhistisch© Kunst".
Spreker begon mot or op to wijzen, dat
hij zijn bedoeling, om uitsJuitond do
Boeddiliistische Kunsfc to behandelcüi, had
jnooten wijzigcai, door gebrek aan de noo-
dige lantaarnplaattsjes. Daarom had hij
zijn voordracht gesplitst iu twee rubrie
ken, n.l. de eerste volgens liet. programma
en de tweede over Indische Kunst in het
algemeen, dus de kunsb van vcrsckillendo
godsdiensten.
Religieuze- Kumst is feitelijk over
bodig deze zoo te betitelen, daar ca* o zoo
weinig niet-religiouze kunsb bestaat. Do
geschiedenis leert ons maar al te wel, dat
de verschillende historische kunstuitingen
ton nauwste verbonden zijn raöt do min of
mear religieuzo opvattingen van deai kun
stenaar.
Zoo behaindeldo spreker dan allereerst
heb ontstaan Van do Boeddhistische gods-
ver eering voor -een 2509 jaar, daarginds in
do vdfrro Oostersche landen van Japan,
Cihina, Turkestan en Tübet, en vernam én
wij van de diepgevoelde godsvereering cLior
volkoren, voor de ontzaglijke Gautama
Bouddha daar zetelde op de duizendbla-
dige lotus. Heer van het Heelal on heer-
Bchcndo over 100-maal 10,003e zonnestel
sels. Zoo behandeklo spreker dan verder,
als. inleiding, den gedoohfcengang van die
Oosterlingen, met hun diep geworteld ge
loof aan den kringloop van loven en dood,
met de daaraan ten nauwste verbonden
hergeboorte in een andere gedaante. Waar
spreker de aanwezigen nu wildo toonen,
hoe de gedaohtengang bij diie raenschen tot
uiting is gekomen in hun sculptuur, maak
te hij zijn theologische beschouwingen niet
te lang en ving aan met do vertoaning der
lichtbeelden.
Daar verrezen zij dan voor ons oog,
aldus de secretaris der Verceniging, de
heecr Fred. A. Wempe, de ongeëvenaarde
eoboofiie beeldhouwwerken dier Oostersche
volken, eerst die van Japan en het Azia
tisch vasteland en dan verder die van do
Indische eilanden.
Zoo verklaarde spreker bij iedere afbeel
ding de bedoeling, die bij den kunstenaars
voicrop aathoe de afbeelding van de echte
Boeddha zoo in den hoofdtooi als in de
kleeding is te onderscheiden van den toe-
komstigen opvolger dat is de Bodisattua.
Zoo werd er door spreker speoiaal gewe
zen cp de zich steeds herhalende afbeelding
van de lange oor en der Boeddha's, waar
mede zij des te duidelijker de diepste
smarten der menschkeid konden vos taan,
en - o eik op de bijzondere dracht van het
lichaamskleed, gedragen over den linker-
sobouder óm den rechter ontblood lafcendo.
Wij zagen de Bodhisafctua Maifcreya, dat
is de toekomstige Boeddha, met in zijn
hoofdtooi de sfcoepa een klein gedenk-
teeiken in een nisje geplaatst, terwijl wij
ook aan al die Boeddhabeelden het z.g.n.
derde oog in het voorhoofd onderscheiden.
Hefc zou ons te ver voeren, hier al die
verschillende voorstellingen, veelal in het
hardste graniet gehouwen ieder voor zich
te memoreeren, doch de tegenwoordige
bouwmeesters staan per plesx va<n de ont
zaglijk teohiiisohe vaardigheid, die in al
die wonderen van Sculptuur tot uiting
komt.
Indrukwekkende vooral waren ton
slotte de foto's van den Bordbodoor op
Java met de vier kwadroatvormige en
daar meer boven de drie ronde terrassen.
Wat- eon enorme rijkdom van beeldhouw
werk aan deze heilige bewaarplaats van
Boeddhistische relequieën. Wat een dep-
gevoolde uitingen in al die reliefs. Ja, zeer
zeker mag Halland trotsoh zijn, zoo zeide
de heer Lauweriks, dat het oen der fraai
ste monumenten ter wereld te verzorgen
heeft. Waar in het tweede gedeelte van
zijn voordracht spreker ook nog het Hin
doeïsme behandelde waa hot vanzelf dat
de projectielamp ook tal van fraaie kunst
werken op het scherm toevend© die duide
lijk te zien gaven boe waar relegieus voe
lend oak doze manschen zijn.
Alles bij elkaar genomen, mochten de
aanwezigen erkentelijk zijn eeq kijkje te
hebben kunnen nemen in die wondere
mystieke wereld van onze tegenvoeters
Geheel sprekend en ver klarend k l'impro-
visto, was oen luid applaus aan het einde
ecin bewijs vooo* don heer Lauweriks, dat
man zijn belangrijke voordracht ton zeerste
waardeerde. Nadat nog drie nieuwe ledeh
waren ap-n-genomen, sloot de voorzitter
onder bij zonderen dank aan den spreker-
deze vergadering.
De electrische verlichting der
Hooglandsche Kork,
Kien weet, dat er zich indertijd een com
missie uit leden der Ncd.-Herv. Gemeente
vormde, om gelden te verzamelen voor de
inrichting van een electrische installatie
van onzo mooie Hooglandsche Kerk, waar
van de behoefte steeds sterker werd go
voeld. Het was ©en vermetel ondernemen.
Er zou een belangrijk bedrag voor noodig
zijn, en zou de Gemeente in deze moeilijke
tijden daarvoor zulk 'n groot offer brengen 1
Maar do commissie zelf had goeden moed.
En zij werd niet teleurgesteld. Da giften,
groot en klein, vloeiden gestadig en spoedi
ger dan men had kunnen denken, kon de
commissie met dankbaarheid constateeren,
dat het benoodigde bedrag bijeen was.
Toen kon men aan het- werk tijgen. De uit
werking van het plan werd opgedragen aan
den electro-ingeniem*. de heer II. A. Blom,
alhier, de uitvoering aan de firma Gebrs.
Eggink, alhier, terwijl het werk onder de
dngelijksche leiding stond van den heor
H. Wind, opzichter der Kerkgebouwen van
de Ned.-Uerv. Gemeente, Het werk vorder
de en de samenwerking bleef tot het eind
toe uitstekend, zoodat gisteravond het nieu
we licht in een samenkomst van de Gemccn-
tecommissie, de predikanten, den Kcrke-
raad, de Lichtcommissie, cn de uitvoerders
voor hel eerst officieel kon worden ontste
ken, cn de imitatiekaarsen het groote ge
bouw tot in de uiterste hoeken helder raoch
ten verlichten. De wijze van uitvoering is
van dien aard, dat'de installatie geheel in
oveireensteniuiing is met het karakter van
het Kerkgebouw, terwijl het licht volkomen
aan zijn doel beantwoordt.
Vrijdag 8 December a. s., des avonds te
acht uur, zaf de nieuwe verlichting in een
openbare samenkomst aan (de. Gemeente
worden overgedragen. Ds. C. Hartwigsen
zal als oudste dor dienstdoende predikan
ten, in deze samenkomst voorgaan.
„Ad Nostram UfiKtetem".
Het strijkorkest ,.Ad Nostram Utilifca-
tem", kortweg „A. N. U." genoemd, werd
4 Juni 1912 opgericht-. Omclat het alzoo
tien jaren telt, moende het bestuur, clat do
uitvoering, welke op gisteravond was be
paald, moest aangekondigd worden als
feestconcert. En daarom ook stonden cr
in den foyer der Stadszaal, do plaats van
samenkomst, behalve het vaandel, groote
plantengroepen.
Alleen door musdekklanken en door liet
aanbieden van bloomen hooft het orkest zijn
feestelijke gevoelens vertolkt. Gesproken is
er niet. De lotgevallen van het orkest in
die tien jaren hoeft men dus laten rusten.
En zoo kon deze uitvoering in betrekkelijk
korten tijd haar 'beloojp hebben.
Ingezet werd met F. vpn Flotow's ouver
ture „Martha", welke \beyrecïgend zeer
zeker, maar, naar ons aan het einde van
het programma is gebleken., bet minst zui
ver van alle nummers is gespeeld. Met meer
lof kunnen wij gewagen van d«o daarop ge
volgde symphonic No. 1 in Es-dur van
Hay dn. 't Was een durf dit verlc tc kie
zen, en. v/ij kunnen ons levendig indenken
j we-llc een ernstige studie is ucodig geweest
om het resultaat en het succes te bereiken,
welke gisteravond zijn behaald.
Do marsch van Leducq „Jei'ai vue ïlue
Rochechouard", word flink fcsn gehoqre
gebrachtdo bekende, gra-ag genoten
„Traumerei", van Schumann, werd zeer
gevoelvol voorgedragen. Het verwonderdo
ons, dat dit nummer niet herhaald moest
worden. Toen volgcbn, van. het orkest al
thans, de wals „Tanzen mocht' ich", van
Kalman, en de marsch „Sta Pal", oen
marsch, die inderdaad uitdrukt wat met
zijn naam bedoeld wordt, van den cenigen
Hollandschen componist op hot gnr^che
programma, A. J. Plu, niet enkel Hollan
der, maar wat voor Ons veel meer zegt:
Leidenaar. Hij was voorwaar in goed ge
zelschap en zijn marsch m03st herhaald
worden.
,,A. N. U." heeft zich goed gehouden
en zijn directeur, wien een mooi gevulde
bloemenmand en eem tuil seringen werden
aangeboden, geenszins tot oneer gestrékt.
Van db leading van dien directeur, den
heer W .J. Smolders, gaat kracht uit, ook
op het publiek.
Van méér nog dan van deze nummers
door het strijkorkest hebben de vele tóe
hoorders mogen genieten: onze bekende
fltadgeniofce Rie Batenburg trad! als soliste
op en bracht ten gehoorê Walzer op 39,
van Brohms, cn Rhapsorlie No. 11 van
BINNENLAND
Hei Koninklijk besluit tot opheffing van fiel
Ministerie van Landbouw, Nijverheid cn Handel.
Wetsontwerp tot verlenging van het noodwetj*
ter voorkoming van niet-noodzakelijken scholerx
bouw.
Zcdiedenr-actie. Te Rotterdam wordt op eenlg*
schepen niet gemonsterd.
BUITENLAND. -
Geruchten over verdaging der conferentie van'
Lausanne.
Een nota van den Gezantcnraad aan Dultscti-i
land.
Bonar Law acht zich niet gebonden aan d®
nota van Balfour over tie IntergealHeerd®
schulden.
In Duitschland Ï9 do befaamde kapitein
Ehrhardt gearresteerd.
Het Engelsche Lagerhuis over dc werkloosheid.
Liszt. Wij behoeven zeker niet t© zeggen*
clat het voortreffelijk was. Enkel de hin
derlijk krakeiióa piano-stoel schoen to wil
len bewijzen, dat hier op aarde niets vol
maakt kan wezen. De pianiste werd door
aanhoudend applaus genoodzaakt langer
aan den Ibaoh-vleugel van Bender te zit
ten dan zij aanvankelijk voornemens was.
Ook zij kreeg oen dubbele bloemenhulde.]
Dat er veel goad? is gegeven op dit f eest-
concert, zal de hoer kapelmeester Gerard
D'ilc, dien wij onder dc aanwezigen op
merkten, wel met ons eens zijn.
Het bestuur verzoekt ons heden te wij
zen cp zijn advertentie omtrent repetitie®
in ons Blad van vandaag, hetgeen wij bij
dezen doen.
Openbaar debal tusschen dr. Knuttel en
den heer K. ter Laan.
Gisteravond had in do g.rooto Stadszaal een
openbaar debat plaats tusclion (ten hoor K. ter
Laan, lid der Tweede. Kam or en burgemeester
van Zaandam dr. J. A. N. Knuttel, lid van
den Gcmeorttoraad alhier, over: De strijd der
S. D. A. P. togen liet MUiUtirisme.
De leiding der vergadering berustte bij het
bestuur der af do cling Leiden van de S. D. A. P.
De zaal waa Logon acht uur ree.de geheel be
zet on er dveorschto oen woelige en drukke stem
ming. Van beide partijen wond met gesehnifljes
geeoöpOT toemd
De hoer aVn Eek opende do bijeenkomst met
oen cn ander mede to doelen ovor de aanleiding
dezer vergadering. Do boor Knuttel was her
haaldelijk in debat getreden, wanneer de S. D.
A. P. vergadering Meld, laatstelijk bij de ver
gaderingen tor gelegenheid van do Kamerver
kiezingen. De hoer Tor Laan heeft toen togen
'don heor K gezegd". Ik*wil wol eons met u over
oen bepaald onderwerp dobatteeren. De heor
Knuttel stemde daarin toe. En nu was overeen
gekomen, dat oi' gesproken zou worden over:
De strijd van de S. D. A. P. tegen het Militai-
risme, door de Gommunitelen diakwijte ontvvape-
mingszwendel genoemd.
De voorzitter noemde dtil een zeer belangrijk
cn vpor de S. D A. P. sympathiek onderwerp
en dc hoor Ter Laan is zeker bet meest be-
voogd om dat onderwerp van eociaatedemoorar-
iiöche zijde le bolichten.
De regelimg was zóó getroffen, dat de beer
Knuttel ©erdt drie kwartier zou sprokan, daarop
dn lieer Ter Laan eenzeltdon tijde-dwur, en daar
na bséd«en ierkor eon kwartier, waarna voor elk
npg vijf mjimiten zou worden gegeven voor
dupiicsk.
Na do aanwozigon tot kalmte tc liebl>en aan-
gomaaaud, gaf bij het woerd aan den perkten
©preker.
Dc heer Knuttel ving aan mot oon paar op-
monkdngien te maken over hetgeen de voorzitter
heeft gozegd. In de cei-ste plaats, dot doze ver
gadering eon nuttig cffoot kan b ebb on. Dat zij
n,iel «moor plaats hebban, is niet do sohuld van.
de Gommuntelon(lie hoj*haaldelijk op zulke
avonden aandringen, dooh telkens worden af
gewezen. Verder zoide hij, dat het net geheet
waar was, dat overleg is gepleegd.. Het pro
gramma is spreker voorgelegi cm hij hoeft cr
zijn goedkeuring aan moeten bochten. Eindelijk
hield hij den voorzitter voor, dat wat hij als pc-
roratie uitsprak, niet anders was dan lust vor
men. van een eenheidsfront dor anb&ia&rs. Ilij
hoopte, dat hij dit bij andere gologon-hcd:n zal
gestand doen.
Tol zijn onderwerp komende, zeide spr., dat
hij landsverdediging on nvilitairism© als c-c-n-
eclCde begrip zou besohouwen. Hij zou zich daar
bij stellen op het standpunt van den klassen
strijd. Zoolang höl kapilalismje bestaat, zal ook
hot nnüitairasm© blijven, cn daarom is dc- stiijd
tegcai militairisme o.n den grond der zaak c-on
strijd logon de kapöialisfifiche andoning. Dü werd
naifer door spr. uiteougczol.
Nu is do vraag «deze: Moet do arbeódv? d©
bouirgeois'ie dtezo mttdidólón vorsIrekS^eii1, om haaf
systeem tc handhaven? Volgens 'hem kan d©
eibeidor daartoe niet meclewcricem. Dit is hö
spróker geen dogma. Het is voor hem eiooh-j
