ëïïsusi'm
jlirsens7
plantenboter
JUDAS MACCABEUS.
SPORT.
SCHAKEN.
"Nog gof&o oplossingon ontvangen van do
Jioeren <Je Mooy cn Scgaar.
Wanneer Ave terugkomen op dc baiter ij-pro
blemenkomt als voorbeeld nog eon bewerking
van oen tweetal batterijen, waarvan bet eigen
aardige is, dat zc langs dozeifdo diagonaal
werken.
A. F. MACKENSIE. K
'ie prijs exaequs Columbia.
Cbcrs. Chronido lS§889.
4iIam m
li-misTm
4; 'f Pij
IIlil
pffli
r-"' 'f
Wit bog-int en geeft raat in twee zetten.
Wit: Kaö, Dg8, Tc4 en c6, La2, Pd4, pid7 en e7.
JSwart: 1{(15, D32, TI3, Ld8, Ph7 on hl, pia5,
c7 cn c4.
We wiHon bel spel van de dame tegen lich-
lero stukken eens nagaan aan de baud van de
volgende eindspelen
W. Platolf wt KM, Leö, PL2 en c2, pif4 en
"g3; zwaai Kc5, Df5, pidA, d6 en 16. Dc zaak ver
loopt Mor als volgt: 1. PaAf, Kdö; 2. LoGt,
KcA; 3. Lb5t, Kdö; 4. LiBf, Dd3:; 5. Pl)4t, Kc4;
6. Pd3:, Kd3:; 7. g4, Kc2; 8. PJ)6, <13; 9. Pd5
cn wit wint. (Na 4....Dc6 volgt PbAi, na
4 Dd7 o! c8 volgt Pböi).
Troétaky wit KgA, Lf2, Pb5, )wc2, e5 cn b3;
zwart KcA, Dd8, pib7, d6 on e6. Opksang
1 Piet. Kc5:; 2'. c3», dö; 3. Lg3f en wint.
Tot slot een eindspelstudie van Maain, waarin
do dames tegen elkaar strijdefi: Wit KM, Dfl,
Pg2. Zwart Kd4, DgG, PeA, pibö cn d2. Opl.:
J. Dftlf, Po3; 2. Dc3:t, Kdö; 3. Dc5t, KcG;
14. PfAt, K<17; 8. Da7f, Kc8; G. Pg6:, dlD; 7.
Pe7ft Kd8; 8. Pc6f, Kc8; 9. Db8t, Kd7; 10.
Dd8f en wint.
Na 1Kd3; 2. PfAt, Kc2; 3. Da2t, Kei;
'4. Pd3f, K<11; 5. DL3t, Ke2; 6. PfAt, Kei;
7. De3t en wint.
P. FEENSTRA KUIPER,
f r VOETBAL.
Programma voor morgen.
NEDERLANDSCHE VOETBALBOND.
Wostel. 1e klasse: HaarlemH. V. V,; Feyc-
imoi-dSpaa-ta; AjaxU. V. V.; QuickBlauw
Wil; V. 0. C.—R. G. H.; D. F. C.H. B. S.
Overgangsklasse: S. V. V.0. D. S.; 't Gooi
[V. U. C.; SpartaanStormvogels; H. F. G.
Y. V. A.; ExcokaoT—Z. F. C.; A. D. 0.—Hil
versum
Westef. 2e klasse B: DonarA. S. G; Con-
oomd-iaR. F. C.; ZeistVictoria; OJympia
yriox; D. 0. S.—D. E. C.
Westel. 2e klasse C: LugdunumC. V. V.;
XerxesD. H. C.; B. M. T.U. S. C.; Umitas
Hennes.; Stoode HoogerFortuna.
West cl. 3e klasse F: AlplionVios; D. V. V.
Gouda.
Westel. res. 2e klasse: A. S. C. ITA. D. 0. II
R. C. H. H—Quick II; E. D. 0. II—H. B. S. III
Zuidel. 1e klasse: N. A. C.Willem II; Wib
helminaDosko; M. V. V.Philips; Eindlho-
yenVelooitas; NoadB. V. V.
Oosiel. 1e klasse: Go AheadQuick; Enschedé
Theolo; Z. A. C.Heracles; Hengelo—U. D.;
Be QuickEns oh cd. Boys.
N Gordel. 1c klasse: VoïociiasBe Quick;
VeendeumW. V. V.; F ris jaA oh ill es; Alcides
Forward; UprightFriesland.
LEIDSCHE VOETBAL-BOND.
1e klasse A.
tforvious ID. L. V. I, 2ih uur, A. N. Pont.
(D. L. V.-tcdTcin).
Quick B. ID. V. S. I, 2 uur, J. v. d. Burg.
Ie klasse B«
U. V. S. IllA. S. C. III, 2 uur, E. Ecckolaert.
Lisserd ijk I—L. F. C. III, 2 u., P. H. v. d. Bosch
S, N. A. I—Lugd. Ill, 2 uur, P. Hoogcndam.
2e klasse A.
Norvicus IID. V. S. II, 2ih uur, J. Langezaal.
2de klasse B.
Lugd. V-U. V, S. IV, 10 uur, W. Woeslcuburg.
L. F. C. VS. N.- A. II, 10 uur, A. Lcuering.
S. N. H. D. I—Kweekschool, 12 u., M. v. d. Stelt
3de klasse A.
Hei'cules IIQuick B. III, 2 uur, M. Zwaan.
4de klasse A.
Norvicus VLugd. VII, 121/3 uur, H. v. d. Lcly.
4do klasse B.
U. V. S.'viLugd. VIIJ, 12 uur, C. v. Brugge.
L. F. C. IXLiescidijk 1IT, 2 u., H. Velthuizen.
Hercules IIID. V. S. V, 10 uur, G. Hoek.
RECLAME.
ZONDAG a.s. 2 UUR
A.S.C. II—AM II
Entree 25 cent.
9732
Van Overal
Bo gi'ootc strijd, waarnaar met zooveel span
ning was uitgezien, de internationale ontmoe
ting tusschen Nederland en Zwitserland, welke
zoo amotioaieorënd beeft -gewerkt op bet spor
tieve dool van on8 volk, begint thans een
week later al weer zoo langzamerhand in
bet vergeethoek *tc geraken. En daarmede dc,-
grootc tefleuivsteHing die deze wedstrijd ons beeft
gebracht. Want wij leven snel tegenwoordig, en
wel speciaal in dc voetbalwereld, waar Vrouwo
Fortuna met zoo grillige baud.baar gaven uit
deelt. Voetbal vreugd cu voetbal smart zijn af
wisselend ieders deel, on bet is juist deze onbe
rekenbare grilligheid, die oorzaak is, dat de
volgelingen van liet bruine monster ziek nim
mer lang door teleurstellende uitdagen lalcn
beïnvloeden. Eón goede wedstrijd on de sport-
gocst is weer „Himmoïhoch jauckzond"! Het
is daarom dat wij niet verder op de ons toege
brachte nederlaag zullen ingaan. Hot uitvoe
rige wedstrijdprogramma van den N. V. B.
vraagt thans aller aandacht.
Hel Westen.
{Het_zal voor oen zeer groo-t deel van dc Rot-
terdamschc clubs Sparta en V. 0. 0. afhangen,
of de stand tusschen de leidende vereenigingen
in do eerste klasse morgenavond een cenigszins
belangrijke wijziging zal hebben ondergaan. Im
mers Sparta moei te gast bij haar jongere zus
ter aan do overzijde van dc Maas, terwijl V.O.G.
bozouk krijgt van R. 'C. H. Alio partijen heb
ben bij dïezo wedstrijden groot belang, gezien
hun plaats op dc ranglijst. Spuiia en V. 0. C.
komen zoo langzamerhand in het heekje waai
de slagcai vallen, terwijl Feyonoord en de Ra
cing beide een goeden kans voor den oerc-titel
maken. Wij koudon liet op laatstgenoemde clubs
Van oven grooto interesse is stellig ode. do
kanip tc Dordrecht. Aan den Markettenwcg zul
len de ki'aaieai den Barend en zijn mannen in
baren vliegenMaar of zo er in zullen sla
gen don Dordtschen rou9 te overwinnen betwij-
felen wij boel erg.
Ajax maakt o.i. thuis oen kansje cm de
Utrocbtscho geblokteu tc slaan, terwijl Blauw-
Wit kan winnen vaai het Haagsche Quick. Heb
ben wij dus van H. B. S. cn van de Club der
Haantjes weinig hoopvoHo verwachtingen, gun
stiger zijn wij gestemd ten aanzien van hun
stadgcoiooto H. V. V. 't Is mogelijk, dat haar
tegenpartij van morgen, Haarlem, den doodien-
daiLs neg ontspringt dit soizocu, maar de ver
andering mag dan wel heel spoedig komen.
In dc Overgangsklasse krijgen de twee hoogst
geplaatste clubs ieder een Amsterdamschen te
genstander. Voor Stormvogels lijkt ons dc strijd
echter het zwaarste. Zij zal in Amsterdam aan
Spartaan vermoedelijk oen hecle kluif hebben,
die niet makkelijk te vertei*en zal zijn. Toch lijkt
ons een kleiiio zege dor gasten het meest waar
schijnlijk. The good old ontvangt V. V. A., wat
een Haarlemsche zege beteekent. Excelsior blijft
in dc running door hot Zaandam sclio Z. F. G.
met flinke cijfers tc slaan, eai V. U. 0. ziet kaaT
positie van hekkcslmier nog wat hedliter wor
den door eeu nedci-laag togen 't Gooi. Een
kleine troost kan het voor baar zijn, dal A.D.O.
wel evenmin zal winnen. Ons dunkt, dat de
wedstrijd tegen Hilversum een gelijk spel zal
opleveren. Evenals deze Hilversumschc club be
gint ook 0. D. S. meer en meer aan baar om
geving te wennen en zich aan te passera. Van
daar, dat wij haar best in slaat achten om. twee
punten rijker uit Schiedam terug te keeien.
Voor West 2B trekt A. S. G. naar Hilversum
om Donar te bekampen, en het ligt voor ae
hand, dat het resultaat een Leidsche overwin
ning zal zijn. Ten minste de don der-god jes heb
ben in eigen buis nog geen'enkele zege behaald
cn de Leidsche rootFzvrailen moeten het toch al
heel gek aanleggen, indion zij zieli thans als
slachtoffer laten gebruiken. Evenwel, oppassen
is dc boodschap. Donar beeft verleden week, in
Rotterdam nog wel, ook gelijk gespeeld tegen
11. F. C. Daaraan dient ïoodzwart tc denken.
Laten dc loidere geen lijders worden)
Van bijzonder belang is dc ontmoeting lo
Delft tusschen Concordia on R. F. G. Een voor
spelling hieromtrent is zeer moeilijk lo deen.
Wij zullen ous er van onthouden. Ovciigens Ja-
ton de resultaten weinig twijfel over. Olympia
en D. 0. S. verliezen thuis respectievelijk van
Velox en D. E. Cl, terwijl Victoria eeu pak slaag
gaat halen bij Zeist. Prettig als je zooiets voor
uit weet!
RECLAME.
I Zondag 2 uur, 2e klasse IJ.V.B. 8
LUGDUNUM - C.V.V.
Toegang <10, 40, 30, jongens 15 ch
4390a
Weet 2G doei Lugdunum thuis in het veld
verschijnen tegen C. V. V., 'en als do grocn-
witlen oen eendgszins behoorlijke plaats op de
ranglijst weuschen te bobotrdeu zal het zaak zijn
dc rood-blauwo spelers uit Gharlois met een
nederlaag huistoe tc zenden. Of het echter zoo
zal loopen meen en wij in twijfel te moeten trek
ken, daar dc Lugdunum-voorkocdo bij voortdu
ring onmachtig blijft om doelpunten tc maken.
Wij zuilen daarom mot 'n draw al tevreden zijn.
Evenals in West*2B vindt ook liior een zeer
interessante wedstrijd plaats, namelijk tusschen
Xerxes en D. H. C. Zal thans het ongeslagen
record der Delftonaars gebroken worden? Wij
meoncn inderdaad van wek U. S. C. schijnt in
den aanvang ver boven baar krachten te heb
ben gespeeld on ondervindt daarvan nu den
terugslag. Aan de reeks nederlagen zal er mor
gen door B. M. T. nog wel een worden toege
voegd. Steeds. Hoogor achten wij sterker dan
Fortuna, vooral thuis, cn Hermes kan o.i. win
nen in het nieuwe Gorkumscho sportpark.
In West 3F recipieert Alphen het Haagsdie
Vios, en wij zouden ons al zeer sterk moeten
vergissen, indion de thuisclub niet minstens cén
puntje uit liet vuur zou weten te slopen. Alphen
is op eigen veld nog niet geslagen. Waarom zou
dit dan tegen Vies gebeuren? Weet jij *t?
D. V. V. verliest thuis van Gouda.
Het Zuiden.
Hoewel de competitie nu al weken lang aan
den gang is hdbbon de eóuwigo kampiocnscon-
curronten, N. A. G. en Willem II, elkaar dit
seizooï itog niet ontmoet. Morg'on echter zal in
Breda hot eerste treffen plaatsvinden; zal, voor
een natuurlijk enorm talrijk pub'Mek,, do eerste
der tweo trtauonwcdstrijden worden gestreden.
Wie de sterkste zal zijn? t Is, o zoo moeilijk te
zoggen, want l>eide ploegen zullen zich natuur
lijk tot het uitm'ste inspannen. Vealeden jaar
was hot resultaat bedde malen 11. TJians lij
kon ons de kansen dor nationaal gek leurden,
ddo nog steeds ongeslagen zijn, iets gunstiger.
Dosko gaat ten onder in Den Bosch, evenals
Philips in do Limburgscho hoofdstad, Be Ca-
dotten zullenvermoedelijk met bij machte zijn
om in Eind!roven do club van dien naam to
weerstaan, terwijl tenslotte do ontmoeting tus
schen Noad cn D. V. V. wel oons in een draw
zou kunnen eindigen.
Het Oosten.
Y/iio zal morgonavüB d in deze afdeding als
hokk-onsluiter fungeeren? De onzekerheid is dit
maal buitengemeen groot, te meeo.' daar hot
krachtsverschil der laagst geplaatste clubs wei
nig verschilt, on tweo van hen morgenmiddag
togen elkaar biunon do lijnon komen. Dat zijn
Bo Quick on Ensckcdésöko Boys. Naar onze
meening zullen de gaston winnen. Ook voor
7921
RECLAME*
HEERLUK
VQORDEELIG
PVÖ i
m\
Thcole is do situatie nog steeds précair en het
warill er waarschijnlijk niot beter op tegen En
schedé. De Oostolijko fascisten zijn nog niet ge
slagen on dat doet ons voor de Tielenaron het
ergs'o vreezoD. Misschien echter een gelijk
spelOok van Go Ahoa/d is h£t verliescijfer
nog immer blanco, cn dit zal tegen Quick wel
zoo blijven, dunkt ons. Heracles gaat naar
Zwolle om er twee punten weg ie balen, en
U. D. sneuvelt in Hengelo.
Hei Noorden.
Wij hebben conigen lijd geleden 't was na
den wedstrijd tegen Friesland gezegd, dat
naai* onze stellige overtuiging Bo Qudek toch
kampioen zou worden. En do gehechtheid aan
traditie, waardoor nu eenmaal ieder mensck
beïnvloed wordt, dringt ouzo verwachtingen nog
wol in diio richting, maarhet is niot meer
zonder eeitigo aarzeling. De glorie van die leeu
wen van Gelria sehijaii bij do verhuizing naar
Haren in hot gedrang te zijn gekomen, en clubs
als Volocitas en Achilles komen drt seizoen ge
vaarlijk opzetten. In do mollolxKmensiad spitst
ieder zich op den grooten kamp, dde moigan zal
plaats hebben tusschen Vclo en Be Quick. Do
grooto gebeurtenis van het seizoen! Speciaal ook
omdat wij stellig weer een gekke uitslag krijgen.
Verleden jaar won Be Quick met 72 en 81.
Nu wordt het weer zoo iets, ófoen heelo
kleine zoge van groen-wit. Een gulden midden
weg' schijnt hior niet te bestaan,
Alokles kan zich weer wat hooger opwerken
door Forward te slaan, wat niet onmogelijk is,
on Uprigbt ki'ijgt Uiuis klop van friesland.
Verder verliest Veendam Tan W. V. V. En in
Leeuwardenja als het terrein behoorlijk
bespeelbaar is wint Achrllos, In 't andere geval
blijven de punten in de Friesche hoofdstad. Zon
derüngo toestanden tochl Maar waaT helaas.
Uit het rood-zwarte kamp.
"Wij vernomen, dat A. S. C. I morgen tegen
Donar zal uitkomen met hetzelfde «IffaJ als ver
leden weck; alleen staat nu De Ruyler
midvoor cn De Bruyn linksbinnen.
A S. C. II, dat thuis A. D. 0. II ontvang
speelt in dc volgende samenstelling:
Goorengel (d.); Houbaer en Hulst (a.); Wij
naendts, Wassenaar en Valk (m.); J. v. d. Berf,
Van Hofton .sr., Janssen, Wamstekcr jr.
Aarsso (v.).
Do rechishuiten Van der Berg is dus, na
cemgc seizoenen weer tot zijn oude liefde teruj
gekeerd. Het feit of hij morgen al dan diet mee
speelt hangt or alloen nog van af of zijn dis»
pensatie tijdig in orde komt.
KORFBAL.
Sciicwodstrijden Vitesse (L.)
lo klasse Vi tease (L)H. S. V.. D. T. V
D. E. V. FluksNausikaii. (In de tweede
rondos zal er een winnaar vrij geloot rijn).
2e klasse Vitesse (L.) II—H. B. S. (II
Fluks II—D. T. V. II. (D. E.V. II vrijgeloot)
In de tweedo rondo loot ee.i doT winmyB
L. K. B.Vitesse (L.) III—Fluks III.
Overzicht.
De janrlijlcsche seriewedstrijden van V
tesse zijn er weer. Eerst dacht men dat hef
niet door zou gaaD, daar het N. K. B.-beshrat
na 4 maanden gewacht te hebben "met zijn
antwoord, inecoi9 W een weigering kwam
om daarna door bemiddeling van anderen van
haar weigering terug te komen. Op 't oo-geo*.
blik diet het er naar uit, diat er eens nit
onder minder prettige weersomstnndighelei
gespeeld behoof t te worden. Verleden jast
was het dc vorst, die een hoop bedierf. De ver-
eenigdngen, die hier om de Sleutels korcco
strijden, zfjo elk jaar dezelfde. Alleen zijn £f
sedert de eerste verspeling een paar bijge
komen. Nu kan men zeggen dat het niet fair
El
Teneinde tegemoet t-e kamen aan een
klacht, die na-ar ik mij meen te hewimie-
xeoi, bij een vorige Uitvoering der Maat
schappij tot Bevordering der Toonkunst
in een iugezonden stuk in het >tLeidsch
Dagblad" werd geuit, nl. dat het zoo jam-
mor was, clat eerst bij bet ver-slag over
het Concert een overziobt vain het werk
werd gegeven, aaragezien mem, dit over-
aicht te voreD kennende, zeer zeker meer
van lieb uit te voeren werk zou genieten,
wil ik in onderstaande regelen een en
ander over het grooto werk van Handel
mededeelen, aam de hand van hot Voor
woord, dat in het tekstboekje staat afge
drukt.
Het Oratorium „Judas Maccabeus" werd
in 35 dagen tijda van 8 Juli tob 11 Augustus
1746 gecomponeerd. Do oonspronke'Iijken
Engel sohetn tekst schreef Thomas Mo roll,
een geleerd theoloog, ddo trouwens bijna
allo teksten verschafte, welke Handel van
dien tijd af in muziek bracht.
Dit Oratorium, gloeiend van krïjgedrift
en diepe ontroering van hot Israëlitische
volk, kreeg door don tijd, waarin het ont
stond, een geheel bijzondere beteekenis.
Do Schotscbe opstand, do laatste strijd
der oudere linie der Stuarts tegen de
heersohendo Hamncveraanscho dynastie,
was door den slag bij Gulleden op 16 April
1746 geheel eD al onderdrukt.
Onder de vele feesten, welke op kunst
gebied georganiseerd werden, om den be
haalden zegou to verheerlijken, is Handel's
j,Judas" alleen in de herinnering behou-
clon gebleven en moet als de zuiver kunstr
®ijke door tijd- noch pa-rtijsfcroomingen
geschonden e erezuil dezer i>eriode be
schouwd worden.
De held Judas werd de aanvoerder van
zijn volk in een tijd, waarin Israël zijm rol
als zeJfetandigo politieke macht afgespeeld
had. Het oude koningschap was onherroe
pelijk voorbijdo groote heidcaischo sta
ten benauwden Juda van alle zijdenhet
afweren van do eeno macht was slechts
mogelijk, dcor eon verbond met een
anderevoortdurende afhankelijkheid van
dezon of genen na buurstaat is het teeke-
nende feit dezer laatste periode dor Israë
litische geschiedenis.
Toen hield hef»" volk weer vast aan zijn
voortijdwerd wederom geheel en al het
„uitverkoren volk Gcds" en liet zich op
patriarchale wijze leiden door de voor
naamste familie van den stom. Zooals
Moz-gs, de aanvoerder, als broeder naast
Aiiron, don Priester etend, zoo stond ook
thans an de familie der Maocabe.ën Judas
naast zijn broeder Simon, on met de oudo
instelling scheen ook de oude strijdlust in
meerdere mate toTug te keeren, immers,
hetgeen Judas met zijn kleine schare vol
bracht, kan naast de stoutste daden van
de oude Israëlitische holdon geplaatst
worden en staat oonig in do krijgsgesclüe-
deaiis dier dagen. Dit, naast het feit, dat
hot in het Oratorium „Ju-das Maccabeus"
om niot3 anders gaat dan om de eenvou
dige gedachtee t r ij d e n, overwin
nen of ondergaan, en dat dit
denkbeeld zich uan allen had meester ge
maakt-, dit is het ook, wat het onderwerp
een zoo diepen indruk en klaarheid ver
schaft. Met recht beschouwen de heden-
daagscho Israëlieten Judas Maccabeus als
hun nationale held.
Do schrijver van den tekst heeft den in
houd zeer kundig uit het boek dor Macca-
beën in elkaar gezet, zoodat der behande
ling in dit opzicht slechts overbleef, de
voor do bedeDdiaa-gsche eiscJPen en tijdduur
lichtelijk te breede opvatting, vooral van
die gezangenJ welke Judas etn de door hem
veroverde vrijheid verheerlijken, t-ot een
passenden omvang terug te brengen.
Het wereldberoemde koor: „Heht, er
konnnt, mit Preis gekrönt", werd oorspron
kei ijk voor „Jozua" geschreven en eerst
later in „Judas Maccabeus" ingelascht.
Ook het- groote koor met het inleidende
duet! „Zien hebt ihr Haupt empor" be
hoort tot de latere toevoegingen.
Hot werk vangt aan met een Klaagzang
der Israëlieten over den dood van hun aan*
veerdor Mattabhios, den vader van Judas Mac
cabeus, waarna het volk, zijn smart weer
meestor worden/d, aan Jehova smeekt om een
nieuAven aanvoerder, dien het krijgt in Judas
Macoaibeus on dien allen volgen, geAvilli-g om
te etrijc&en. Door Judas' woorden in geest
drift ontgloeid, trekken de Israëlietische le
gers ten strijde, vastbesloten, hunne vrijheid
te vorkrijgen of te sterven. Als dan do vijand
in het Noorden cn Oosten des lands o.-eiwon
nen en het land bevrijd is, weerklinken lof-
Kodbren. Evenwel dreigt nog grooter gevaar
uit het Zuiden, van den machtigen koni.ig
Antiochus, welks log-er echter door den dap
peren Judas wondt verslagen, waarmede hij
de grootste heldendaad zijns levens volbrengt.
De aChtorblijvcaden sohaTen zaeh nu om Si
mon en vereeniigen zich met hem^om het
land A*an den ingedrongen Griëksch-heiden-
sohen afgodtendiènst te zuiveren. Bij do in
wijding van een nieuw altaar komt een bode
het bericht van de groote overwinning bren
gen en verschijnt Judas aan het hoofd van
zjjn getrouwen als overwinnaar. Nu er uit
zicht bestaat op een duurzamen vrede, door
een verbond met Rome, wxxrdt een loflied op
den vtrede cn een lofzang tea* eere van den al-
ledbcstierenden Gold aangeheven.
De uitvoering der Oratoria van Handel
heeft sindö 150 jaren plaats. In Engeland,
zoo ook in Dudtsehland hebben zij zangver-
eeDagingen en muziekfeesten in het loven ge
roepen en werkelijk bijgedra^en tot dc her
vorming van het muziek wezen. In Duitseli-
land begffh hun zegetocht eerst in dc vrij-
heiJBacrlogco), sinds dien tijd echter zijn zij
door geen nieuwe sohopping op Oratorium-
gebied veirdrongen kunnen worden, geen en
kele staat volkomen met hen gelijk. Steeds
hebben zij zich meer en moer ingeburgerd en
toch is de eigenlijke tijd voot de Oratoria van
Handel eerst nu aangebroken. Hun op
bloei is hoofdzakelijk too te schrijven aan
Friioüirioh Ctyrysanöer. Dazen on vermoei den
cn voor Handel zoo geestdriftigen man dan
ken wij niet Slechts de beste Hëndël-bio-
graiphie, doch ook do voortreffelijke Duitscko
uitgave der werken van Handel.
IIwas het dan ook, die overtuigend be
wezen heeft., dat voor de juiste uitvoering van
Handei's Oratoria de overlevering geheel is
verloren gegaan. Met ijiver en historische ken
nis toegerust, hoeft hij door een "buitenge
woon grondige studie van mami-scripten een
aantal Oratoria van de*- grooten meester
voor uitvoering geso1 kt gemaakt. Zijn
nieuwe bewerkingen zijn geen modernisee
ring van Handel, zij toonen ons veel meer den
waren, den echten HaudeL
Uit dramatisch geriehtsjpunf en naar do
praktijk van den componist werd door hem do
duur der Oratoria bekort op gemiddeld 2l/i
uur. Vele stukken, vooral solo's, A/erden door
Hiindol zoo gesehjx - dat zij door de ver
schillende zangers naar vensch vertolkt kon
den worden. Het Haudel-orkcst werd Aveder-
om dloor hem in cere hersteld, iedere moderne
toevoeging in de instrumentatie geweerd.
Daarbij kwam het er vooral op aan, dat kla
vier en ongeQ.twcer hun rechten herkregen
de blaasiinetrumenten, vooral de hobo's en de
fagotten, werden niet enkel, doch koristiscli
bezet, zotcals het ten tijde van Handel ge
bruikelijk was. Voor de solisten werden me
lodische aanvullingen bijgevoegd, prec;es vol
gens de hervonden origineelen. Hanldel ver
langde van een goeden zanger, dat hij naar
- oCiganhliikkelijkc dispositie den geschreret
zang van den coniponist vrij behandelde.
Grootere intervallen mocht hij door figuren
aanvullen, aan het slot moest hij met ei^-D
cadienz kunnen werken, bij een Da capa een
aria zinrijk kunnen varieeren.
Deze kunst is in de huidige zange^"
wereld bijna geheel verloren gegaan,
de componist, die -daarop rekende koifl
niet tot zijn volle recht, wanneer men ri"
werken not ongetrouw kaal zingt. Gel
kig heeft Handel voor dit deel van W
restauratiewerk zelf aanwijzingen £eSev
en wel door goedbewaarde notities, wafif-
in hij voor minder groote zangers
Aria's zoo neerschreef, als zij
moesten worden. Ook heeft Chrysander
gebrekkige Duiteche zorgvui
verbeterd.
De uitvoering van „««««o
belooft een interessanto gebeurtenis
zijn, welke door vclo muziekvrienden
spanning' zal worden tegemoet gezien,
meer nog, Avaar do Judas partij door o
grooten zanger Joc. Urlus zal worden v
tol-kt. ,a
Ik hoop met bet bovenstaan-de aan
wonsch to hebben voldaan en ben
overtuigd, dat allen, (lie in de gelegen
zullen zijn de Uitvoering bij tc
welke door de Zaug~vereeniging der A*
ling Leiden van de Maatschappij Jj°
vordering der Toonkunst, onder de
nente leiding van haren Directeur
K. Tierie op Woensdag 29 Novemher^
de
Duitsche vertaling zorgA'U
J udas Maccabeus
zal worden gegeven, een avond van
fferi
kunstgenot zullen smaken on dat. he -
ook op do niet-muzikaa.1 ontwnrk^^
doch voor sohooine muziek ontvau^
toehoorders, een onvergetelijke ma1-
maken.
