LEIDSCH
DAGBLAD.
Dinsdag 7 November 1922,
EERSTE BLAD.
Hficieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
PRIJS DER ADVERTENTIEMt
I Ota par rejel. Zalertaes 40 Cta. pei leid,
I res'{3abooBement belangrijk lagere prijs,
tletoe adrertenliën uitsluitend bij TOoniilhe-
uu; Woensdag 50 Cta.. Zaterdag 75 Cta, bij
Maximum aantal woorden van 30.
IXnoaaeo rolgene postrecht. Voor eventueels 0[H
ia van brieven 10 Cta. porto te betalen,
mummer 5 Ote.
Bureau Noordeindsplein. Telefoonnummers voor Olrecfle en Administratie 175, Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055.
PRIJS DEZER COURANT*
Voor telden p. 3 mud. 2.35, p. week Jjf 0.(1)
Buiton Beiden, waar agenten govestigd rijn,
per week „na
Franco per post 2.35 ~H portokosten.
Nummer 19226.
[nummer bestaat uit DRIE Bladen.
BEM£ENTKLI-^i VlSCHViiRKOOP.
tan <teD gemeentelijken vissehwinkel Visch-
irkt 18 (tolef. 1225) is WOENSDAG ver-
fegbaar: VLllSOHE HARING a f0.12,
UHELY1SCH a f 018f 0.32, SCHOL a
.8, KAi. LJAÜW a f 0.46, TARBOT a
3 per pond en ZL-liu SOHE MOSSELEN
f 0.06 per ILG.
N. O. DE GIJ SELA AR, Rungem.
©iden, 7 November 1922,
KINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
■engen ter alg©jnee._e kennis, d'at door hen
gunning is verleend aan L. Vistor en recht-
rijgenden tot oprichting van een tabak-
i sigarenfabriek in het perceel Haven Ne.
Sectie O. No. 6ö.
N. O. DE GIJSELAAR, Buirgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
iLeiden, .6 November .1922,
Kunst in de Indonesische samenleving.
Voor een buitengewoon talrijk gehoor
moesten zioh met een staanplaats
fcvreden stellen) heeft gisteravond prof.
A. W. Nieuw enbuis in het Museum de
kenbaJ ie verband met de daar giebou-
wordencto tentoonstelling over van
Bajaksohe kunst, een voordracht gehou
den over bovenstaand onderwerp.
laatste tijdvak van opleving onzer
laatsohappij, gedurende en na den oor-
heeft. aldus sp roker, zioh gekenmerkt
een sterke opleving op kunstgebied,
e oak uiting heeft gevonden in ëen
ing, ons museumwezen te hervormen.
- doa/rin liet geheel der Leidsche muaea
rest betrokken worden, ligt in den aard
gewichtigheid, welke zij in den loop
jaren verkregen hebben. De bijzon der-
ja daaromtrent mogen bekend wor-
verondersteld. Het verdient evenwel
prmelding dat -in ide „betrokken kringen
't de aanleiding is geweest, zich beter dan
dusver rekenschap te geven daarvan,
'lk een ontwikkeling op kunstgebied de
rganisat'ie der Leidsche universiteit en
verschallenjde Leidsoh© musea in de
tatste haive eeuw heeft verkregen. Het
dat een rationeel© samenvoeging
personen en materiaal verkregen kon
den om krachtig bij te dragen tot de
©voeding ia de richting der kunst van one
pik en om een ©oliede basis te helpen
jen voor een gegrond© waardeeriing van
kunsbbeffiit. Er is wellicht nergens ter
zulk eon veelzijdig ontwikkeld
ïstgeheel uit het bestaande te schep -
i in een eng verband als juist te Ledden
rehen de musea en hun staf en die Ledd-
hoogleeraresii der literaire faculteit,
in hun onderwijs ook de kunst moeten
«rekken. Hun aller nauwe samenwerking
in staat zijn, zonder noemenswaar-
kosten een universitair kunstcentrum
I stichten, dat zich in de eerste plaats
tóersoheiden zal door een veelzijdigheid,
5 juist in dezen tijd van internationaal
jnstleyeu zoo hoogst noodzakelijk is. in
5 bijzonder zal de nadruk gelegd kunnen
i op de klassieke en exotische kunst
•k© bedde in Leiden zoo voortreffelijk
^genwoordigd zijn. Dat de hedendaag-
en oude kunst hier reeds lang in
'do handen was, in het gebouw van de
uhal, weten Wij allen.
onzen tijd is do exotische kunst een
Bcheideliik onderdeel ge?/orden van de
I heerscheaids aest/e'ische begrïpip n; na:r
Imeening echter van velen zoodanig, dat
Jang nist in die mate partij wordt-
rokken, als wel rationeel zou z'jn. De
Pg&n van liet gevoel voor het schoone,
•r^an wij in Leiden zooveel bezlt'.on van
fc» in tgd en beschaving zeer van ons
«hillend, zijtn bij uitstek geschikt een
der menschelijke samenleving te
jgrondeo.
sprekend wordt dit in het licht gesteld
■I de kunstult^gen der inlanders van den
omdat hun aard zoo
icnillend is van die eener lio-oger ont-
ko.de samenleving als die in Europa. Dit
Pgt reeds dadelijk in het oog door het
dat sedert eenige 'eeuwen de bee'dhouw-
d^0 schild er kun s. onder do Moham-
ansche en heidenscho Indische volken
r dat daarentegen hun kunst uit
ten, v\or<^ toegepast op voorwerpen van
jMrksch gebruik. Niet slech.s bij die van
rL0? omvang, maar ook bjj hun hui-
L hun vormen en in de versieringen,
f ^gobracht leggen zjj er geluigenis
letlevendig het gevoel voor kunst
f geestesleven dezer oosterlingen op den
Eirfv - ^eer in höt bijzonder ge-
linn,. ryan weefsels en bóomschors-
^werken der Dy aks.
vertelde hiervan op zeer onder-
derhoden6 va,a k°°ost interessante
^s»kmfn,i.a^us sPr< staat zjjn deze
lieeWa^ua.aes^thetische waarde te be-
iderhftL.ic'££en daarbij al deze bg-
-- rnindi011 7rwei bÜ de fraaiste als bjj
KtaaL jj-a^dö doeken gewicht in de
13 ni0t wel mogel^k rechtvaardig
in zijn oordeelvellingen te zijn, zonder zich
degel ijk in de begeleidende omstandigheden
der weefsels in te werkea. In nog veel groo-
tere mate dan voor de weefsels geldt van
het borduurwerk op boomschors, dat men
de makers en hun omstandigheden goed
dient te kennen, om tot waardeering te kuur
nen komen van de -lnmstwerkeo* welke de
vrouwen der Dajaks verv.ar ig m. Gedwon
gen door de noodzakelijkheid dj boomschors-
stof voor het gebruik met touw te doorrij
gen, om het uiteenweken der vezels tegen
te gaan, hebben zij al spoedig getracht de
doelmatigheid met haar gevoel voor het
schoone te vereenigen.
Talrijk zijn de wijzen, waarop zij dit hebben
pogen te bei-eiken, dikwijls mat opvallend aestiie
ti-sch resultaat. Vooral is hot de teohndok, welke
ais dominante factor ons oordeel leidt, omdat
bij het borduren op boomschors ieder houvast
aan dradien/verloop ontbreekt, ramen tot het
Strekken der stof on teekeneaa der patronen niet
worden aangewend. Toch weien de kunstvaar
digen onder de vrouwen groote regelmaat in
haar lijnpatronen te bereiken, het meest do Te-
bidovrouwen der Kajanrivier in de Westeraf-
deeling. Zij toch hebben ons twee groene jasjes
nagelaten, welke door de ingewikkeldheid der
bewerkte patronen tot de technische wonderen
van het Ethnographisoh Museum behooren.
Om aan vorenstaand© vereis oh ton voor een
gegrond aosthotisch oordeel tegemoet to komen,
en om den beschouwer tot het vollen van zulk
een oordeel in staat te stellen, is dc tentoon
stelling der Dajaksohe weefsels, boomschors-bor
duursels, kralen werk en snijwerk aangevuld
met een tweede afde-aling, welke een denkbeeld
goofit van het geheole Leven der Dajaks in hun
milieu- Naast tairijko voorwerpen van den
meest verschil Lend en aard zijn platen en photo 8
aangebracht, om hot beeld zoo sprekend moge
lijk to maken. Zoo het mogelijk gewoost waro
eendge groepen uit het dagclijksch leven op le
stellen, zou, aldus besloot spreker, d© Dajak
sohe samenleving nog duidelijker in haar betee-
kenis zijn geworden.
Een luid applaus volgde op deze voordracht.
Aanstaanden Maandag zal prof. Niouwenhuis
ook des namiddags 4- uur, in de Lakenhal zijn
tweede voordracht hbuden.
Middeastandsavond. M
In ds groote zaal van „Zomerzorg" werd
gisteren een Middenstands-Avond gehou
den, welke georganiseerd was door de Neu
tral© Middenstands-Vereeniging en de Alg.
Centr Bankvereeniging voor den Midden
stand. De belangstelling was groot, zoodat
toen dj voorzitter, de heer Eeltjes, te on
geveer half negen de byeohbomst met ©en
korte toespraak opende, de zaal bijna go-
heel was bezet. De heer Eeltjes sprak
er zijn genoegen over uit, dat er zooveel
dames aanwezig waren, wat hij ©en zeer
verblijdend verschijnsel noemde, en uitze
dsn wensch, dat dezen avond velen zich ge
drongen zouden gevóelen, om zich aan te
sluiten bij de Yereeniging van den Mid
denstand.
Na enkele keurige muzieknummers, gege
ven door het ensemble „Bobette", dat wel
willend zijn medewerking verleende, sprak
de heer Corn. Loeff over: „Middenstands-
Cred^etwezen."
Deze bsgon met er op te wijzen, dat hij
drie weken geleden had gesproken in Gent
(België), terwijl hij thans optrad te Lei
den, in verband waarmede hij in herinne-
ring bracht de vele punten van overeen
komst, die deze steden vroeger vooral
hebben gehad. Beide zijn beroemd gewor
den door hup lakenindustrie. Het Leidsche
en Vlaamsche laken braoht den handel te
Leiden en Gent tot zeer grooten bloei en
deed da welvaart buitengewoon toenemen.
Waaraan was dat nu te danken? Het ant
woord, aldus spreker, ligt voor de hand.
Het is enkel en alleen het gevolg van een
goede organisatie, zonder welke een der
gelijke bloei onmogelijk was geweest. En
daarmede was spreker dan midden in zijn
onderwerp. Immers ook thans is organisa
tie het eerst noodig van alles, vooral op
financieel gebied. Wat organisatie vermag
bleek in 1918, toen voor do reorganisatie
van het Middenstands-Crcdietwezen werd
geëischt door de Necterlandsche Bank. dat
f 500,000 preferent kapitaal werd bijeenge
bracht uit en door den middenstand. Toen
werden allo krachten te wapen geroepen.
Vergaderingen werden belegd, enorme pro
paganda gemaakt, en in drie maanden
tijds vol Dracht de middenstand datgene,
hetwelk onmogelijk was geacht. Het ver-
elschte kapitaal was bijeen. Doch, helaas,
was dkiardoor nog lang niet de cri-tiek te
niet gedaan, welke er op den middenstand
was uitgeoefend Dat minachtend schouder
ophalen ten aanzien van den Middenstand
was niet weggevallen, en daarin school
juist zoo'n enorm gevaar. Wil men zich
meer doen gelden, dat mofcfc de organisatie
worden verstrekt. En dit is in de laatste
jaron wel iets beter geworden, doch nog
vet. meer dan thans zullen de middenstan
ders doordrongen moeten worden van den
cisch zich om hun eigen instellingen to
groepeeren.
Is er wat bereikt door organisatie? Ja,
zeer veel 1 De toestanden, die achter ons
liggen, zijn uiterst moeilijk geweest; zelfs
veel moeilijker dan ruim honderd jaar ge
leden, en toch is thans, ook in Duitéchland,
de misëre niet zoo groot als toen in ons
land. Waardoor? Door organisatie.
In het kort gino- spreker nu de ontwikke
ling ttia van het M:ddënstends£redi"£bankwe-
zen, dat jn 1914 werd opgericht, doch pas
na 1918 tot bloei is gekomen, na de reor
ganisatie. Momenteel is 8 millióen beschik
baar, waarmede gewerkt kan worde*!.
Een gevaar voor het Middeostondsbarik-
wezen is echter gelegen in het feit, dat de
gToot-Banken zich meer en meer hebben
gecentraliseerd. De deposito-gelden worden
getrokken Jiaar ecn^eutraal^uufc kt de ste- i
den cm daardoor wordt het voor den Midden
stand vaak zeer moeilijk om aan crediet te
komen. Met cijfers toonde spreker verder
aan, dat er groote nadeel en zijn gelegen in
dit samentrekken der kapitalen, waardoor
i wel do groot-industrie, enz., gediend wordt,
doch die tevens dikwijls worden gebruikt
om den middenstand te bestrijden.- Menden-
kB slechts aam de Volks warenhuizen Daar
om is het een|dring:nde e'sch, dat de mid
denstanders ni^t langer naar dë groot-Ban
ken gaan, doch van hun eigten instellingen
gebruik maken. Die schjjn van deftigheid,
óm bij een groote Bank 'te zijn, is funest
voor -den handel van den middenstand-. Men
bestrijdt daarmede zichzelf. Het standsbe
wustzijn moet grooter .worden, evenals het
vertrouwen in eigen instellingen. Dat men
de Middemsiandsbank aangesloten,
moet to zijner tijd voor den zakenman een
aanbeveling zijn om op zijn handelspapier
te plaatsen. Het feit, dat deze instellingen
zonder een nadeelig saldo de moeilijke jar
ren zijn doorgekomen, zegt toch reeds vol-
doenda En do positie knn nog veel hech
ter worden door zich nauw aaneen te sluiten,
en den weg te bewandelen naar de eigen
instellingen waar gezorgd kan worden voor
de mstandkouding der eigen belangen van
den Middenstand. Het is nu aan de Mid
denstanders zelf daarvoor te zorgen.
Hierna kwam de heer Kropveld aan het
woprd, die herinaierdo aan vroeger jaren,
toen zijü pro. aganda voor cle vrouw in dj mid-
denstandshewegmg all r wegen bes'.rijd Ag
vond- Langzamerhand is daarin echter ver
andering gekomen, en op het middenstands-
congres to Rotterdam hield mevr. Wgaandis
Francfcen zelfs e:n inleid ng over dozo kwes
tie, terwijl het eveneens een punt van ern
stige bespreking werd op de congressen van
den Roomsch-Katholioken en den Gnris elgi-
ken Middenstand. En dit is zeer verklaar
baar. Immers in vele zaken is de vrouw
aanwezig bij het inkoopm, verhandelen, enz
Zij drijft heel dikwijls de zaak, en daarom
is het ook noodig dat de vrouwen op de
vergaderingen komen, waar zij in verschil
lende kwesties worden voorgelicht. Zoo moe
ten ook zij er van doordrongjn worden, dat
het brengen van zijn spaarpenningen naar
een groot-Bank, een bestrijding is van hjar
eigen bestaan. Zij behooren even ^ood als
de mannen te weten ho© noodzakelijk het is
om naar de iosteliingjn van d:n M.ddensland
zelf te gaan, en dat kan alleen bereikt
worden door met de mannen trouw de ver
gaderingen to bezoeken.
Vervolgens behandelde spr. het onder
werp Patroons-Va korg ia? Isa 1 ipf". waarbij hg
e^n kort overzicht gai van de ontwikkeling
van het middenstandsleven, om dan te ko
men tot do oprichting der talrijke vakorga
nisaties, die niet, .zooals vaak wordt be
weerd, ten doel hebben de prijzen op te
drijven, doch wel verbetering vaD vakken
nis door het geven van cursussen efnz., ter-
wijl daarenboven nog een zekere macht wordt
gevormd, waarvan een gepast gebruik een
zeer nuttige uitwerking kan hebben, wat
spreker met voorbeelden uit de practijk aan
toont Speciaal de vakkennis is vereischt.
omdat de winkelier zelf zijn artikelen geheel
behoort te kennen, teneinde ean vertrouwens
band te leggen tusscken hem en den kooper.
Er moet komen een Centrale, waarin alle vak
organisaties zijn vereenigd, om een groote
macht to kunnen vormen. Dan zal het voor
den Nederiamdschen middenstand heel wat
beter worden.
Tenslotte deelde spreker nog esn en ander
mede over verschillende mlddenstands-lns.el-
1 in gen. In de eerste plaats namelgk do bu
reaux van advies, welke opgericht z:,:n door
den Middenstandscrodietbank, teneinde een
behoorlijk overzicht te verkrijgen van de
boekhouding der middenstanders, d.e omc.e-
diet vragen.
Alleen wanneer die boekhouding in orde
is, wordt een crediet verstrekt, anders nim
mer, zulks ten behoeve van eèn gezond za
kenleven, Deze bureaux worden thans niet
meer door het Rijk gesubsidieerden en daar
om drong spreker er op aan dat de leden
zoo noodig zelf zouden zorgen voor de in
standhouding daarvan.
Ten twee h de „Borgmaatscha-ppij" van
groote beteekenis. Wanneer een midden
stander crediet noodig heeft en hij wil lie
ver niet een ander vragen borg te zijn, dat
kan deze maatschappij zeker voor hem zijn
en ten laatste heeft ook de Dienst van de
Rijksnijverheidsconsulenten, welke ..edoelt
voorlichting te geven op technisch terrein,
heel nuttig werk verricht, evenals, wat donr
den heer Loeff al besproken was, de instel
ling der Middenstandsbanken. Ook dezo
spreker we ite cp om \oortactn de eigen in
stellingen te steunen, ten einde paraat te
zijn straks aJr, de Of onomise.he chaos nog
gi'uotcr zal zija ais zij nu al is. Na afloop
dt-r redevoer..gen bracht de vorzitter dank
aan beide sprekers. „Bobette""zorgde daar
na nog eenigen tijd voor een gezellige tijd
passering.
De malaria-mug en dc malaria to Leiden.
Aan -de hand van. een collectie mooie, duide
lijke lichtbeelden hield dr. P. van Thiol in het
Lördsohe Volkehuis eon voordracht over d© ma-
lariaaiekte en. de malaria-mug,
Oorepronikolijk, aldus ving spr. aan, meende
men, dat de malaria-ziekte ontstond door
slechte invloeden, welke op den menech werden
uitgeoefend ,en wol door kwade dampen, die
na warme zomers uit de slootten zouden op
stijgen. Het was roods bekend, dat bij doze ziekte
heftig© koortsaanvallen elkaar mot tusschen-
poozen van twee of driemaal 24 uur opvolgden.
Naar aanleiding van dezo kwade dampen
noem do men de ziekte mal-aria (is: slechte
lucht).
Do grondslag voor een juiste kennis der
ziekte werd gevormd door een ontdekking van
Bockei, woldra gevolgd door een van Lavenant,
die Heine parasitische ddertjoa vond in het bloed
van maiaria-hjdera. Hiermee was de slechte- j
lucht-theorie vervallen. Van d© verdere onder
zoekingen vermelden wij die van Ross, in Cal
cutta, waarna Italïaansche onderzoekers tot de
juiste meening over hot verloop der ziekte go-
raakten. Tevens block, dat voor do overbrenging
dor ziekte steeds een bepaalde soort mug noo
dig is, die mon malaria-raug hooft genoemd. In
het kort verloopt de ziekte als volgt:
Eon mensch wordt door oen geïnfecteerde
malaria-mug gestoken, waardoor de ziekte-kio-
mon in het bloed roken. Do kiemen dringen in
do bloedlichaampjes, groeien en vallen na ver
loop van twee- en driemaal 24 uur uiteen in
vole Heine doeltjes. Ieder deoltje komt weer in
oen bloedlichaampje, groeit, valt uiteen, enz. By
hot uiteenvallen nu van d© deeltjes is de koorts
hot hevigst. Hot kan nu gebeuren, dat zoo'n
doeltje niet meer uiteenvalt, maar een manlijke
of vrouwelijke cel vormt. Deze beide soorten cel
len drijven in het bloed rond en kunnen, als
een mug van hol blood zuigt, in de maag van
het dier komen Bij de malaria-mug versmelten
nu de twee cellen tot een wormvormige cel, die
door den maagwand heendringt on daar ecu
knobbeltje aan den buitenkant vormt. Hiorin
ontwikkelen eioh nieuwe sporen, doe als het
blaasje openbarst, met het bk>ed naar don speek
©edik'Her drijven, waar zij wachten, tol do mug
weer iemand prikt In dat geval worden zij in
d© wond geperst en kan de cyolus opnieuw be
ginnen.
Spr. lichtte ddt met een reeks lichtbeel
den toe
Hierna behandelde hij het verschil tus-
schen de gewone eteekmug (Culex pipiens)
en de malaria-mug (Anopheles maoulipen-
ruis). Kenmerkend voor de malaria-mug is
de rusttoestand, waar hot lichaam met den
kop met zudjgbuis en tasters één reohts
lijn vormt, die met 4en muur een hoek
van 45 gr maakt. Verder heeft Anophe
le© vier vlekjes op iederen vleugel, terwijl
i Gul ex die met heeft. Do malaria-mug trekt
's winters naar zolders en als hier iemand
i slaapt, komt zij nog wel eens bloed zuigen.
De steekmug trekt naar kelders en kas
ten, waar zii den heelen winter blijft zit
ten. Ook in de ontwikkeling van eieren en
j larven is eenag verschil.
Wat nu de malaria te Leiden betreft,
kunnen wij tevreden zijn In de jaren
I 1916'18 kwamen slechts één of twee ge-
vallen per jaar voor, in 1919 waren er 6, in
1920 14 en in 1921 weer 6. terwijl in die
zelfde jaren in Noord-Holland gevallen
voorkwamen, waar 10 tot 16 pet. van de
dorpsbewoners malaria hadden. Do slech
te naam dien Leiden op malaria-gebied
heeft, rust nog van vroeger, toen meerma
len (vooral in 1719) ernstige epidemieën
heersohten Sinds 1857 zijn dö gevallen spo
nadisoh. Het broeinest der m-alarie moeten
wij in Noord-Holland zoeken, (omgeving
van Alkmaar, Nieuw en dam, enz.).
Ten elotte wees spr. er op, hoe op ieder
mensoh de plicht rust de malaria te hel
pen bestrijden, door zioh bij koortsaanval
len dadelijk onder medische behandeling
te stellen, terwijl hij er voor zorgen moet,
door do ramen met gaas af te sluiten, dat
zoo weinfg mogelijk muggen binnen komen.
Het beste is, als men een uur vóór zons
ondergang alle ramen sluiten, want op
dien tijd komen de muggen op de huizen
aan.
Na afloop der lezing demonstreerde
spreker eenige levende vrouwelijke exem
plaren (de mannetjes zijn reeds afgestor
ven) van teekmutg en malaria-mug, terwijl
hij ook de ringpootmug liet zien, die veel
op Anopheles lijkt, doch absoluut onge
vaarlijk is.
Werkloozen-Agitatie-Comité.
Gisternamiddag hield het Werkloozen-
Agitatie-Comité een openbare vergadering
in ,,De Graanbeurs". Do voorzitter open
de de vrij goed bezochte vergadering en
deelde mede, dat ds. Schormerhorn en mr.
Van Eek, die waren uitgenoodigd, niet zou
den komen, eerstgenoemde door drukke
werkzaamheden. Mr. Van Eek schreef, dat
hij eerst zijn organisatie moest raadplegen,
en toch verhinderd to zijn door een Raads
vergadering. Voorts bracht hij den heer
Backer dank, voor het tegen belangrijke
reductie beschikbaar stellen van de zaal,
en voor het aangename milieu, waarin men
werd ontvangen. Indej-daad, de zaal was
gezellig aangekleed en heerlijk verwarmd.
Daarna gaf hij hot woord aan den mede-
aangekondigden spreker Sormani, hoofdbe
stuurder van de Landelijke Federatie van
Transportarbeiders. Deze zette uitvoerig
uiteen de oorzaken van de werkloosheid,
met haar ellende, als gevolg van het kapi
talistisch wanbeheer, en verzekerde den
werkloozen, dat het werkloozenvraagstuk
in deze maatschappij nooit is op te lossen.
Spr. kwam tot waar het het W. A. C. om
te doen is: om de revolutie, en dat ben
ik met de W. A. C.'ers eens, zei spreker.
Beter hard werken na een revolutie, dan
heel je leven gebrek en ontbeering in Zoo'n
cynische maatschappij. En hij besloot met
een uitspraak van Marx, dat de arbeiders
niet anders te verliezen hebben als hun ke
tenen en een nieuwe wereld te overwinnen.
(Daverend applaus).
Daarna nam de secretaris van het comité,
Hasselo, even het woord, en demonstreer
de hoe „hoog" zedelijk en lichamelijk men
zijn kinderen kan opvoeden va,n de fooi, die
men krijgt van het B. A. Zijn kind, aldus
spr., werd gedurende zijn ondersteuning
van het B. A. met den dag zwakker, zoo
dat hij er verleden week mede naar het
Acad. Ziekenhuis moest gaan, waar het di
rect opgenomen moest worden. Daar werd
de vader en de moeder van het kind door
den dokter medegedeeld, dat het kind prae-
tuberculeus en lichamelijk gehe.-l verzwakt
is door ondervoeding. Wie het betwijfelt,
verzekerde hij, kan zich er van overtuigen
op het Academisch "Ziekenhuis.
Dus laat men maar minder spreken onder
aanhangers yan deze „paedagögische" Ré-
BINNENLAND.
De Raad van Leiden besloot den werk-
loozensteun aan het Burg. Armbestuur t®
ontnemen en onder te brengen bij een
aparte steuncommissie.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van de Radenwet.
BUITENLAND.
De Commissie van Herstel te Berlijn,
Angora stelt te Konstantinopel nieuwe
eischen aan de goallieerden, die deze weige
ren. Gevaar voor de Christenen?
De eischen der Kemalisten ter conferen
tie van Lausanne, waaraan Rusland
zal deelnemen.
Rhodesia spreekt zich bij referendum uit
voor behoud van een eigen regeering.
geering over den toestand in Rusland. Ver
volgens werd een motie aangenomen, die
gezamenlijk naar het Raadhuis werd ge
bracht, waarbij door vele werkloozen, die
meeliepen, een kaart zichtbaar werd gedra
genmet als opschrift: ,,W. A. C. Pro
ductief work of vol loon". De wandeling had
een rustig verloop.
De motie luidt
„De vergadering, enz., gehooccd de bespre
king van den economiseben toestand en de
maatregelen, welko van overheildseijde ten
aanzien van het wenlrioozon-vraagstuk wor
dien genomen overwegende, dat. de ooo-zaken
van de werkloosheid gelegen zijn in de ka
pitalistische grondslagen van het huidige
productie-stelsel, waarbij de particuliere
winstmakerij van de bezitters van grond- en
arbeidsmiddelen drijfveer isoverwegende
voorts, dat d© geldende kapitalistische rechts
opvattingen én eigendomsverhoudingen elke
zeggingschap van de arbeiders ten opzichte
van de hodrijtsreg-e 1 ing^en van do bedrijfsuit-
kemsten uitschakelen en dat zdch het g^nsóhe
pnoductio-prooes voltrekt zonder daarbij met'
de maatschappelijk© belangen rekening 1©
houden vaststellende» diat dientengevolge dö
arbeidersklasse geen verantwoordelijkheid
hééft voor do gevolgen van dit productie
systeem on dez© verantwoordelijkheid uit
sluitend berust bij d© kapitalistische over
heid en bij de b&zittemde klasse en dezen mits-
diiéfn den plicht hebben afdoende maatregelen
to nomen, ten einde de bestaanszekerheid aan
de werkloozen te waarborgen constateert,
dat dé geldende werklooaenzorg meer en
.meer het karakter van bedoeling en armen
zorg krijgt en in elk geval volkomen ontoe*
reikend is om deD materieelen ©n geestelijken
ondergang dor werkloozen te voorkomen is
van oordeel, dat de wenkloozonzorg zich niet
in de eerste plaats moet concent roeren op fN
nancicele steunverlening, maar op het ver
schaffen van prodiuctieven arbeid tegen hef:
geldende loon en d-at eerst bij het niet-
besohikbaar-stellon daarvan financieel© on
dersteuning moet worden verleend overeen
komstig het in overleg met de betrokken vak-
vereenigingen dier arbeiders vastgestelde en
gangbare loon bij productieve werkverschaf
fing.
Besluit, onverzwakt de reeds vroeger door
het N. A S. on dooT W. A. O.'s gestelde
eischen te handhaven, te weten a. produc
tief werk tegen vol loon b. uitkeering van
vol loon c. handhaving en doorvoering van
dén aoht-uren-dag d. geen loonsverlaging
nogmaals de verantwoordelijke autoriteiten
dringend te api>clleeren onverwijld en op af
doende wijze do noodige maatregelen te nc
men, en de ivodc-rlam-'schc arbeiders op to
wekken tot eensgezinde en krachtige actie
en agitatie ter ondersteuning cn verwerkelij
king van deze eischen".
Leidsche Broodfabriek.
In de gistermiddag gehouden buiten
gewone vergadering van aandeelhouders
■der N. V. Leadsche Broodfabriek, bijeen
geroepen door Commissarissen om ©en be
slissing uit te lokken, over den voorloopig
dcor het bestuur met don heer De Rcoy,
alhier, overeengekomen verkoop der fa
briek met inventaris en terreinen voor een
bedrag van f 100,000, is mén niet tot een
beslissing kunnen komen, omdat het wet
tig vereisohte 4/5 gedeelte van het a&tidee*
lemkapitaal niet was vertegenwoordigd.
In de vergadering werden stemmen
vernomen, waaruit bleek, dat men van
oordeel was, dat Commissarissen met den
voorloopigen verkoop ecnigszins te ver
waren gegaan en beter hadden gedaan
eerst de aandeelhouders er over te hooren.
De heerm Krantz en Yan Waalwijk be
pleiten vooral behoud van de fabriek in
haar tegenwoordigen bestaansvorm.
Mr. A. J. Fokker verdedigde heb^ovor-i
gaan in particuliere handen.
Woensdag 22 November a.s. zal een
tweede vergadering van aandeekhoudora
worden gehouden, waar ia <d« beslissing zal
kunnen vallen, wanneer- Sfö der uitge
brachte stemmen zioh vóór of togen ver
koop verklaren.
