LEIDSCH
DAGBLAD.
Woensdag 25 October 1922.
eerste blad.
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Bezoekt de Bodega „CHEZ GASTON"
Het voornaamste nieuws
van heden.
hRSJS DER ADVERTENTIËNS
Pu oer rejfi Zaterdags 40. Cts. per regel,
«wVlabwmemeiit belaagrük lagere prijs.
nWno adrertentiën, uitsluitend bij vooruitbe;
-line Woensdag GO Cts., Zaterdag 75 Cts, bij
ÏTmaximum aantal woorden van SO.
Incasso volgons postrecht. Voor eventueels op-
onding van brieven 10 Cts. porto to betalen.
Breijsnonuner Sjlte^
Bureau Kcordeindsplein, Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
Fostchèque- en Girodienst No. 57055,
PRIJS DEZER COURANT*
Voor Leiden p. 3 mui f 2.35, p. weeï 'f 0.J9
Buiten Leiden, ^vranr agenten gevestigd rijn,
per week Otl
Franco per post 2.35 cti portokosten,-
Glummer 19215.
lit nummer bestaat uit DRIE Bladen.
gemeentelijke vischverkoop.
Aan den gemeentelijken visch winkel Viscüi-
markt 18 (tolef. 1225) is DONDERDAG ver-
ritabaarVERS0-...3 HARING a f 0.10,
ICHELVISCH a f 0J. 1—f 0.33, SCHOL a
020-f 0.36f 0.42, POON a f0.13, KABEL
JAUW a f0.45, TARBOT a fO.55 en TONG
t f 0.90 per pond.
N. C. DE GIJSELA AR, Burgem.
f Leiden, 25 October 1922.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
irengen ter algemeen© kennis, dat door
a. Nioolaas Abapoel, te Leiden, een ver-
oeksehrift is ingediend ter bekomdng van
r0Ttof voor den verkoop van alcoholvrijen
trank voor gebruik ter plaatse van verkoop
n tden winkel van 't perceel Bloemmarkt 24
b. de Zita-Vereenigiog, afd. R.-K. Verceni-
png tot Bescherming van Meisjes, te Leiden,
i verzoekschrift is ingediend ter bekoming
ran verlof voor den verkoop van alcohol-
loudenden anderen dan sterken drank voor
;ebruik ter plaatse van verkoop in de voor-
camer en daaraan grenzende kamer van pex-
ecl NocirdCande 44.
N. O. DE GIJSELAAR, Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 25 October 1922.
Waarde-pliilasophie.
Hedennamiddag aanvaardde plof. idr. A.
de Sopper, ala opvolger van wjjleb prof.
lolland, benoemd tot hoogleeraar in de Wije-
Bgeerte aan de Rijksuniversiteit alhier, dit
mbt met het uitspreken van oen rede in het
eheel gevulde groot-auditorium der Acade-
tie, getiteld: ,,Waarde-philo3ophie".
Na een korte inleiding behandelde spr. in
e eerste plaats de vraag: Wat is het ob-
ect der philosophie? Het antwoord kan niet
rh: de werkelijkheid, want elk onderdeel
er gegeven immanente werkelijkheid vormt
et object eener vakwetenschap: de Jysi-
che merkelijkheid wordt bebande'd door de
aluurkimde, de plantkunde, enz.; de pisychi-
:he werkelijkheid door de psychologie. Ook
iet: het geheel van de eindresultaten der
ikwetenschappen of ven de ten grondslag
;gende hypothesen dier wetenschappen,
renmin lean men, na Kant, een transcen-
fcnte werkelijkheid als het object der phy-
■soplne beschouwen. Het begrip heel-al"
|ivat echter niet alben „werkelijkheid, wer-
jijk zijn." Immers, een oordeel pretendeert
fat te zjjii- De z i n pu van een waar oor-
1 moat scherp onderscheiden worden van
j. psychisch an actus van het oordeelen,
zin is niet iets „werkelijks." En zoo
Jat alle theoretisch draken boven de wer-
Bfikheid uit naar een geb'.ed van het „niet-
jBrkeJrjke.'' Het begrip heel-al omvat dus:
Kerkelijk zijn" en „niet-werkelrjken zin."
pt object <i»r philosophie is: het onder-
van dat met-werkelijk gebied eu van
verhouding tot de werkelijkheid.
Uit niet-werkelijk gebied is de sfeer der
■^rdea. De twee Ratste begrippen waar-
wij het heelal-donken, zijn: werke
enheid en waarde.
Er is diep ondersch: d t_s h.n die twee.
■t werkelijke-zonddr-meer brengt ons m:t
actie, terwijl -wij tegenover een waarde
Psitio nemen. Dat diametrale verschil tus-
Ihen werkelijkheid on waarde wordt dan
■der toegelicht met het voorbeeld van de
^arbeidswaarde. Tevens waarschuwt spre
id het vooroordeel a's zoude het
|nnen uitsluitend b.4rekkiig hebben op hel
Ij' Wel blpt de autonomie der waarheid
J haar volle kracht gelden; doch dit sluit
Intrekt niet isi, dat Wissen:frag:n onat-
tokolijk zijn van Werïfrjgen. Werkelijkheid
I waarde moeten nadrukkelijk van elkaar
ftuerscheiden worden; maar over. 1 waar
|rive|i;kheid wordt g:ke:id is sprake van
prkeliikhcid cn van waards. Van de wêr-
Irikheid
zeggen wij, dat zij is: van de
prde, dat zij geldt. Zoo bijv. van de
Jarhsidswaarde. Als wij van oordeel zip.,
K le-3 is, beloelen we niet. dat wij
Tiadea", dat het waar is; w\j maken de
iarheid niet. Het staat yoor ons vast, dat
een boven-individueele waarheid is, die
pr alle menseh en g:lijk geldt en waaraan
pi zich te onderwerpen hebben; wij» be-
if? ®et. waarh:i:i: e&n waards, die geldt
[alai'.ukelpk v,n onz9 snbj relieve, ook van
■e,1!1:ei'-'ndiviIue;le, as hropologi che ge-
Mdheid, ja onafh.nkelijkhcid van allo fel-
Khcid.
HjV h erkennen de geldigheid der waarheid»--
•''Sjf i- .00<: WÜ moeten het doen.
barft vi-0 ^Wigheid is de volstrekt onmis-
keu voor al'6 zinvol den-
de 'l bVb0*? gbei(^ van waarden, dus ook
wa^rhjidswaards, ontkeut,
aoet ais een man die d
Het
nscha;
irkelq
laid 0!n,tle van afie werleirjk-
Sur h ïït-ï f0 S^dïgheid dar waarheids
eiken 2ïq gGldigheid, ea verliazen
,K Tl 019 den tak afzaagt,
ten dnf d«eajS' is derl)alv6'mtges!o-
hldea LI 7eta1Ch?I,psn' die zie* bez g-
It!! de wer ^kheid, aaolpidig zou-
Kunnen geren oni de
Dit is de oude Platonische weerlegging
van het sofistisch subjectivisme eii relativis
me; zij behoudt een bewijskracht van den
eersten rang.
Hiermede is bewezen, dat de ootzan-
ning van de volstrekte geldigheid der waar
heidswaarde absord en on-zin is. Hiermede is
do mogelijkheid opengehouden voor de
geldigheid van andere waarden, bijv. ethi
sche, aesthetische, religieuse of welke an
dere waarden ook; er bestaat geen enkele
reden om het waardegebied van het niet-
werkelijke geldige van te voren te bepsrken
tot het theoretische. En voorts i3 het niet
wetenschappelijk Om g?!digh.il" te mak:u
tot een nevenverschijnsel of een aanhcgvcl
van wcrkolijkheid. Het is niet goed in te
zien, wat voor zin 't heeft, dat men als een
wereldbeschouwing huldigt, waarin voor de
wetenschap geen plaats is.
Tot zoover het verband tusschsH werze-
lijkheid en waarde. Nu de vraag naar het
verband tusschen die beide; dit is het pro
bleem van de „verwerkelijking van' waar
den." -Het is het belangiijkste probleem waar
voor de menseh kan gesteld worden; want
het gaat om den zin, de waarde van ons
leven. Er *s reeds een begin van ver
werkelijking van waarden in ons b.sef aan-
faande da geldigheid dier waarden. Ter Da-
ere toelichting van de verdere verwerke
lijking van waarden wijst spr. .weer op het
reeds vroeger gekozen voorbeeld, de theo
retische waarde. Hij giat daarbij nauwkeu
rig van, wat er gebeurt wanneer de den
kende menseh, een waar oordeel vellend en
daardoor kennis tot stand brengend, de waar-,
heidswaarde verwerkelijkt. Alle kennis is
synthes.0 van inhoud en vorm, en nu kan een
oordeel alleen dan „waar" heeten, wanneer
het met een inhoud dien vorm verbindt die
er bi) behoort. Oordeelen is: beoordee-
lem of oan vorm bijt een inhoud behoort of
niet De waarden worden in verband ge
bracht met het subject, tot vormai. Door
dien vorm te affirmeeren en er zich naar te
regelen, vormt de menseh ware oordee
len, en krijgt hij aan do waarheidswaarde
deel, zoo blijkt dat theoretisch kennen Be
rust op practisch positie nemen tegenover
waarden. De waarheilswaarde geldt oo_f-
hankeljjk van haar erkenning, zrj wordt ver
werkelijkt door een normen gehoorzar
mend subject. (Dit is do beste beteekemis
van het „Primat der praktischen Vernunfó".)
De philosophie zoekt niet kennis der wer
kelijkheid (dit doen de vakwetenschappen),
maar zij tracht den zin dier kennis te ver
staan. Zij maakt de bijzondere wetenschap
pen tot haar object als zinvolle werkelijk
heid, als verwerkelijkingen van waarheids
waarde.
Maar dat onderzoek van het geheele theo
retische waardegebied, hoe belangrijk ook,
is slechts een onderdeel van haar taak. Er
zijn ook a-theoretische waarden, die aan
spraak milten op volstrekle geldigheid: ethi
sche, aeslhe'.ische, rel'gleuce. Oor hicrv.ndt
de philosophie haar taak. Het geecteslevrai
in zijn geheelen omvang is het materiaal
van de philosophie; zij heeft ieder waar
degebied tot object en zoekt er de structuur
van. Niet de natuur, maar de historie (als
gebeuren, niet ala vakwetenschap) is „or
ganen" van de philosophie Alleen ia on door
het geschicdverloop worden wij ia aanraking
gebracht met het rijk der waarden.
Met zulke realisaties hebben wij overal
te doen, waar de maasch, in gehoorzaam
heid aan normen, autonoom zijp icht ver
vult. Aan de autonomie wordt de zin van
het waardeleven over de gehoele liiie open
baar. Autonomie is de hoofdstructuur vain
het geesteljjk leven. Daar gaat het om i-n den
strijd der geesten. Van dan uitslag hangt
de toekoms, der menschea af. Door de Co-
pernicaaasche omkearing ea door de e zo u-
tieloar is de menseh quan.ltatiaf, wcgjeAoo-
len uit het midJeapunt van dea kosmon.
In den geest van Kant hergeven zrj den
menseh zrpn waardigheid, ea nu ligt zs voor-
good buiten het b.reik der vakwetan.chappe-
iijke resultaten. De mansch, als autonoom
geestelijk wezen, is de „kroon uer schep
ping", de waarde realisator bü ui.namend-
heid.
Door do gahoorzaamLeiJ en ondnw.ipng
aan algemeen geldige vormen, krijgt de
menseh zijn eigen waarde. Door de aulono-
rne erkenning vaa normen, krijgt zjjn le
ven zin en waarde, inhoud en doel. Het leven
wordt verhoogd lot geestesloven; het men-
schelijk inüivkiu wordt gradeld tot m.nsche-
lijke persoonlijkheid.
Daarom is de „Sinsn der E.de" voor spie
ker niet de Uebermeasch, die zi.h de beste
plaats verovert, maar da „zoon dos metn-
schen", dia als „man van smarten" zichzelf
zoozeer bezit, dat hij zich uit iiefde geaoel
kan geven. Hij heelt in zijn bekend woord
over hei behouden ea het verliezen das le
vens de „grondwet van alle' waardeleven"
geopenbaard.
De menscheiijke individualiteit wordt, al
dus geadeld, niet uitgewlscht. Het geestes
leven is geen nlvelleermgsproces; iwier heeft
zpjn eig on aard.
Maar de ontplooiing der individualiteit
is niet hetzelfde als vorming der persoon
lijkheid; hei eerste kan tot ze.fzuchtig eudae-
monisme worden.
Echt normatief garag, waardoor autonoom
waardeleven ontstaat, gaat uit niet van be
grippen en theorieën, maar van een levende
persoonlijkheid die wij vertrouwen, 'liefheb
ben, eerbiedigen. Echt persoonlijk gezag wd
een ander niet tot een onzelfstandige copie
maken, maar juist de eigzn persoonlijkheid
van den ander tot haar recht doen komea.
Er is normbesef en waardeverwerkelijking.
Maar de werkelijkheid vertoont ook nog een
andere zijde: alle waardeverwerkelijking ia
een worstelen met een dikwijls zeer weer
barstige stof. Het bewustzijn van dit verzet
neemt, op religieus waardegebied, den vorm
aan van.zondebesaf. Wat teat het mensche-
lijk pogen tegen zoo'n verzet? Om onze taak
RECLAME.
AMSTERDAM. 8335
De gezelligste cn intiemste Bar.
te kimmen vervullen, hebben we noodfg- bot
diepe vertrouwen, dat het empirisch gege-
vene naar vormen gevormd kan worden. Van
hier uit is het verstaanbaar, welke beteeke-
nis het heeft, te mogen leven in het ver-
trouwen, dat het een "heilige wil is,
die ons leidt, en dat deze heilige wil de a 1-
macht is, die werkelijkheid en waoyde op el-
I kaar heeft aangelegd. Dit vertrouwen draagt
een religieus karakter en zoo rust het ge-
i gehesle waardeleven op de basis van het re-
ligïeiLSO. Wat ia de religie het Koninkrijk
Gods heet, is fundament en sluitsteen van
alle waarachtige cultuur,
j Wij kunnen onszelf dat vertrouwen niet
geven. Wie het bezit, weet wat genade is.
Èn wie het in contact met denzelfden per
soon, die hem den „Sinn der Erde" open
baarde* verkreeg, voor hem wordt deze
persoonlijkheid, waaraan üij opperste waarde
te danken heeft, tot de hoogste vorm, en
haar verschijning tot het centrum van allo
wereldgebeuren.
Hij krijgt oog voor het betrekkelijke van
allo menscheiijke waarderea'.Peering in deze
wereld. Maar hij kan niet meer wanhopen aan
een werkelijkheid, waarin hij de wrarde niet
heeft g irca'.iseerd gezien. Hij is zich bewust
dat hij niet verder komt dam benaderen;
hij mag ook vertrouwen dat hij het eeuwi
ge en absolute realiseert
Het is in dit bewustzijn en dit vertrou
wen, dat spreker zijn taak als hoogleeraar in
de wijsbegeerte aanvaardt.
Spreker besloot zijn rede met de gebrui
kelijke toespraken, waarbjj hrj, -zich tot cu
ratoren richtende, deed uitkomen, dat zqn
benoeming tot dit ambt is geschied overeen
komstig hun voordracht
Sprekende Qver zijn voorganger, prof. Bol
land, schetste hij dezen als^ een man van
eigensoortige groolhsid, wiems verdienste
voor het wijsgeerig leven in Nederland men
moeilik kan overschatten, en die een plaats
heeft leeggelaten, die niet vervuld kan wor
den. In twee opzichten, althans hoopt spre
ker, niet te ver van zjjn voorganger af te
staan: in liefde tot de waarheid en in trouw
san zijn overtuiging.
i Salarisvermindering en arheidstijdvorlenging
Door het Comité van Actie uit de
samenwerkende plaatselijk© organisaties
van ovenhieidspersocneel (A. C. O. P.) en
(C. N. O. P.) was gisteravond een vergade
ring belegd, om te protesteeren tegen het
openbaar of heimelijk streven zoowel van
de Regeering ala van de gemeentebesturen,
om de salarissen van het overheidsperso
neel te verminderon of den arbeidsduur te
verlengen, om zoodoend© wat door do or
ganisaties na jaren van moeit© en opoffe
ring werd verkregen, n»a een kort bezit dit
personeel weder t© Ontnemen.
Als sprekers waren daarvoor aangekon
digd de heeien N, van Einte, (A. C. O. P.)
on A. Kooiman (C. N. O.JP.)
Nadat de heer Kooiman, Hoofdbestuur
der van het Nat. Verbond van Gem.-Amb
tenaren een kort inleidend woord had ge-
sproken, waarin hij bet doel van het Co- j
mité en zijne agitatie door het geheele
land uiteenzette, verkreeg de heer Van
Hinte het woord, die aanving met de op
merking, dat de salarissen en loonen zoo-
al-s deze thans zijn, volstrekt riet te groot
zijn. Daarna deelde hij mede, dat de Cen
trale Commissi© van de samenwerkende
organisaties hedenmiddag in Den Haag
een vergadering heeft gebonden, waarin
over het voornemen van de Rcgeering tot
verlaging der salarissen en loonen en de j
vermeerdering van den arbeidsduur werd j
gesproken en de boodschap aan de Regee
ring is achtergelaten dat de Commissie
voortaan eerst w-enscht te weten hoe do
I Regeering bezuinigen wil. Laat de Regee-
I ring een paar Ministers afvaardigen naar
de Centrale Commissie en met haar over
leggen. De Commissio bedankt er voor
briefjes thais te krijgen van de Regeering,
waarin eenvoudig staat hoe men het wil
bobben
Komende tot do grieven, die men tegen
I bet overheidspersoneel heeft, als zonden
j zij „godvergeten" luiaards zijn, wijst spr.
er op, dat de openbare bedrijven vooral
het zwaar te verantwoorden hebben, also!
hot particulier bedrijf veel beter is en veel
voordeeliger, wat dooi' spr. werd ontkend.
Vóór den oorlog hebben de overheidsbe
drijven groot© voordeelen gebracht en die
tijd zal vermoedelijk wel weer torugkee-
ren. Maar is het particulier bedrijf nu zoo
veel beter? Spr. wijst in dit verband op dc
wijze, waarop men de Christelijke ^Am
sterdammer" heeft geëxploiteerd. Hij
noemde vervolgens tal van voorbeelden,
om te oon3tateeren, diat de overheidsbedrij
ven in het belang der gemsenschap te ver
kiezen zijn boven particulier bedrijf. Spr.
komt er tegen op, dat men do arbeiders
en de ambtenaren uitspeelt tegen die over
heidsbedrijven, al dringt hij er bij het
overheidspersoneel op aan dat zij zdch zul
len hoeden zei fa tegen den schijn van
luieren.
Spr. komt thans tot dé algemeen aange
heven leuze van hezuiriging. De heeren
bederven daarmede 's lands erediet. De
alom aangeheven vr e esa anj aging over
inflatie doet ons erediet zeker niet goed,
al houdt onze gulden zioh op de wereld-
geidmarkt bijzonder goed, wat onze solidi
teit bewijst.
Spr. bestreed in dit verband de pessi
mistische opvatting van den Minister van
Financiën jhr. De Geer, die ijanleiclmg
heeft gegeven, dat in de Eerste Kamer,
onder Jpkling van jhr. De Gijselaar, de
pensioenwetten werden verworpen. In
verband daarmede behandelde hij ook den
bekenden brief van jhr. De Gijselaar. Op
zichzelf is de daad sympathiek, maar als
men haar beschouwt in het raam van diens
algemeen© opvattingen, dan vertrouwt hij
do zaak niet. Had de burgemeester in den
brief gezegd, dat hij dit voorbeeld aan de
hooge ambtenaren gaf, ten einde te voor
komen, dat de lageren iets van hen waar
lijk niet te "hoog inkomen zouden moeten
missen, dan ware de daad sympathiek
geweest- Nu acht spreker haar gevaarlijk.
Bovendien is een salaris van f 10,000, ver
geleken met de algemeen© wecMeregeling
der burgemeesters, voor een stad als Lei
den juist genoeg.
De verleiding was voor dezen epr. te
groot, om niet verder op de LeicLclie toe-
slanden'"in te gaan. De Vroedschap, en in
het bijzonder do heer Pern, moest het ont
gelden. dien hij onder hilariteit der ver
gadering naar aanleiding van diens optre
den in het georganiseerd overleg den
boodschap!cop er van dpn Raad noemde.
Na dit uitstapje op gemeentelijk gebied
kwam spreker weder tot de Rogeering en
haar bezuinigingsmaatregelen, welke hij
aan een ernstige critiek onderwierp. Ala
de arbeiders en de ambtenaren er het'
slachtoffer van worden, dan is dat vc*>r ©en
«roet deel de schuld van de Christelijke ar
beiders, die er voor gezorgd hebben, dat
wij een- overwegend kerkelijke meerder
heid in de Kamer hebber. "Wanneer het
overheidspersoneel en dus ook de Christe
lijke arbeiders en ambtenaren or de gevol
gen van komen te ondervinden, dan zou
spr. tooh eenige „Schadenfreude" kunnen
hebben, vooral als hij denkt aan het Fari-
zeeïsme der Christelijke organisaties, spre
kende uit bun adres aan de Regeering,
waarin zij zeggen rief aan deze landelijke
actie mee doen, terwijl zij heimelijk hopen
dat dezp succes zal hebben.
Do tweede spreker, de heer Kooiman,
die een kalm zakelijk betoog hield, beant
woordde -de vraag of er" bezuinigd moet
werden in bevestigenden zin. Ongetwijfeld
moet er naar midldelen worden gezocht om
to bezuinigen, om de ontwrichting dor
maatschappij te verhoeden en de inflatie
to vocakomen.
Mooi* het is niet onversohillig op wolke
wijze bezuinigd wordt. Bezuiniging door
verlaging van loexnen en salarissen en ver
mindering der arbeidsvoorwaarden zal zioh
ten slotte wreken en nog meerdere uitgar
ven met zich mee brengen. Waarom is do
Regeering niet ingegaan op de voorstellen
door de Yrijz. Democraten en later ook
door de sociaal-demooraten ingediend om
door een heffing in eens van de crisisschuld
af t-o ko-men De Christelijke meerderheid
heeft dit lichtzinnig afgewezen. Nu zit men
er* mee.
iSpr. behandelde nu in de eerste plaats
het systeem der afvloeiing van het per
soneel.
Men heeft inderdaad in den crisistijd te
veel ambtenaren aangesteld. Dat is de
schuld geweest van de hoofdambtenaren en
nu wil inen de minderen er d;e dupe van
maken.
Dit gaat, volgens spr. niët%ian. Boven
dien men zal niet kunnen ontkomen aan
een wachtgel droge ling, die ook veel geld
zal kosten.
Spr. bepleit het systeem van natuurlijk©
afvloeiing, waarmede men in een tijd van
vier jaren reeds aanmerkelijk reaultatcn
zal verkrijgen. In een gemeente als Am
sterdam gaan op deze wijze jaarlijks plua
minus 450 ambtenaren heen. Maar geen
loonsverlaging, zij het dan ook een ver
kapte. dcor invoering van de 8V*> pet. pen-
sioenskorténg. Do doorsnee-ambtenaar kan
die 8V6 pet. niet missen. Een beroep op de
lagere prijzen der levensbehoeften gaat,
volgens spr., niet op.
Do Staaitsbegrooting nagaande, heeft
spr. met sohrik gezien, dat do post voor
Rijkspolitie en versterking van ma-rechaus-
róg sterk is verhoogd en <le vrees bekruipt
hem. dat dit verband houdt met de voor
genomen plannen tot vermindering der
levenspositie van het overbeichpersoueel.
Zoo geeft men met do ©ene hond uit. wat
men met de andere wil terugnemen.
Oaipp'lausk
Spr. wekte ten slotte ambtenaren en
werklieden op om trouw op hun post te
blijven on waakzaam te zijn, steeds te doen
wat het agitati'e-coimitó, dat dliligent blijft,
na ernstig beraad wenschelijk acht ©n
voorstelt.
Door slechte eendrachtig en vastberaden
tegen elke poging, die tot verlaging van
het levenspeil der ambtenaren en werk
lieden van overhoidszijaJe wordt aangewend
frnt t© maken, kunnen wij bohoed blij
ven voor een teruggaan van onzen levens
standaard tot het peil van vóór den oor
log, aldus besloot spr. zijn toegejuicht
betocg.
Aan het slot werd met algemeen© stem
men een resolutie aangenomen, waarin
met kracht woTCÖt geprotegeerd tegen elke
poging, om tot inkomsten verlaging van
hot Overheidspersoneel, daar <lo kosten
van het levensonderhoud in verband met
do hooge woninghuren, belastingen en de
geringe daling der kleinhandel-prijzen no-s
zoo hoog zijn, dat geen enk oio verlaging
van do inkomsten van het personeel ge
rechtvaardigd is en besloten zich te ver
zetten tegen elko poging der Overhead,
om de loonen te verlagen en de andere ar
beidsvoorwaarden t<> verslechteren, terwijl
alle ambtenaren en werklieden in Over
heidsdienst worden opgeroepen om zich in
da onderscheidene orgflnisatic-s, aangeslo
ten bij d© samenwerkend© Centralen, te
v ere enigen en schouder aan schouder tó
blijven staan voor de rechten van het^ ge
heele Overheidspea^soneel en to blijven
strijden voor betere arbeidsvoorwaarden.
De vergadering was zeer druk bezocht
BINNENLAND.
Aanvaarding van hei hocgleeraarsambt afs
opvolger van wijlen prof. Bolland dcor prof.
A. J. de Sopper.
Het wetsontwerp tot wijziging van de stoom-
wet is dcor de Tweede Kamer aangenomen.
Het Verbond van Ncd. Fabrikantenvereni
gingen en de Vereeniging van Ned. Werkgevers
hebben tot de Tweede Kamer adressen gericht
inzake het ontwerp-Arbeidsgeschillenwet.
Het conflict in de sigarennijverheid.
BUITENLAND.
üe inwendige crisis in Duiischland.
Ebert definitief tot Duitsch Rijkspresident gc-
kezen iol 1 Juli 1925.
Dc Commissie van Herstel begeeft zich Zondag
naar Berlijn.
Het kabinet Bcr.ar Lav/ is samengesteld. Don
derdag inderdaad ontbinding van het Lagerhuis.
en onder de aanwezigen waren mede een
aantal vrouwelijke ambtenaren.
Tegen het einde dbr vergadering kwa
men nog oen groot aantal personen bin
nen, welke onder- leiding van den Leid-*,
sohen Besl.uurdersboaid in den Graanbeur^
hadlden vergaderd ©n nu aan dezo bijeen
komst meeadere kracht van het aantal
kwamen bijzetten.
De Armenraad over 1921-
Vorschencn is het jaarverslag van don Ar
menraad to Leiden over het jaar 1921. Den
8s'tcn October van dat jaar was de zittingsduur
van vier jaar voor den ouden Armenraad af-
geloopen cn Woensdag 16 October vain dat jaar
wond een nieuwe Raad ingesteld, waarin ver
tegenwoordigers van con 30-tal corporaties zit
ting hadden met oen totaal-hodrag, bedoeld in
art. 8, 2de lid der Armenwet van f 146,007,34''.
Het aantal bestuursleden, vroeger 10, werd
nu bepaald op 5 en bestaat thans uit mevrouw
A, van dor VlugtRauworihoff cn do hoeren
J. A. Bots, dr. H. J. M. Boonacker, ds. G. R.
Rijnanburg en E. van Wijke.
Voorzitter en secretaris, buiten den Armen
raad gekozen, zijn: dr. J. W. LcJy en jhr. mr.
P. W. G. van der Goes.
Het personeel bestaat uit: K. van Zanon,
boekhouder-armbezoeker, J. M. van dër Maden,
tijdelijk armbezoeker, en A. HoTlebook, typist en
leerling-klerk.
De ondcTzoekingsdiionst verstrekte over liet
jaar 1921 con totaal van 659 rapporten tegen
479 In 1920 cn 135 in 1917, dus vijf jaar vroeger.
De uitgaven bedroegen f 4267.52, waarvan do
gemeente betaalde f 4209.525.
Er werden, blijkens het verslag, in 1921 door
een achttal instellingen van weldadigheid van
buitenopenbare inzamelingen in Leiden gehou
den on zeven door instellingen uit do gemeente
zelf.
Dc samenwerking tusschen het Burgerlijk
Armbestuur, dat in het verslagjaar aan onder
steuningen uitgaf f 105.512.09 cn andere instel
lingen van weldadigheid bij de ondersteuning
van dezolfdo hulpbehoevenden door verschil
lende instellingen was zeer bevredigend.
Door het Burg. Armbestuur werd in 1921 goen
enkel geval vastgesteld, waarbij kon worden
Yèrmoed, dat een andere gomeonte of een aldaar
gevestigde burgerlijke instelling met een bo-
h(©ftigo het middel ran afschuiving op d£ ge
meente had toegepast.
Dezo instelling steunde in 1919 en 1920 resp.
726 on 580 personen of gezinnen. In 1921 steeg
dit aantal lot 851. Bij de kerkelijke- cn bijzon
dere instellingen wordt bij sommige slechts een
geringe stijging opgemerkt, bij vele bleef het
aantal gelijk on bij enkele liep dit even terug.
Door do diaconie der Nod.-Herv. Gem. en
het R.-K. Par. Armbestuur werd besloten, de
workl'ooze arbeiders niet in hun stcunverlee-
ning op tc nemen. Het verzoek om steun van
do instellingen wordt gedaan bij den betrokken
diakon, don armverzorgor of een der bestuurs
leden. Na bespreking in do vergadering wordt
omtrent de aanvraag beslist.
In het af gele open jaar werden 4272 werkzoe
kenden bij do gemcontelijko Arbeidsbeurs inge
schreven en werdon 579 aanvragen door werk
gevers gedaan. Hot aantal plaatsingen door be
middeling dezer instelling bodroeg 332.
Bij het Gemeentelijk Bureau voor «do Werk-
loósheidsvcrzekering waren 55 organisaties aan
gesloten Over 1921. Het ledontal dezer vakvcT-
eenigingen bedroeg gezamenlijk gemiddcl l 6000.
Aan werkloozo leden werd gedurende dat
jaar een bedrag van f 211,082.35s uit do ver
schillende workloozerikassen uitgekeerd.
De zegenrijke werking der sociale wetgeving
breidt zioh belangrijk uit en het zijn vooral de
van den Raad van Arbeid tc Leiden ontvangen
cijfers, die daarvan een sprókond bewijs vormen.
Op 31 Bc-combcr 1921 waren in het gebied van
dezen Raad toegekend:
aan personen door of voor wie een Vrijwillige
O ud er doms verzekering was gosloton 960 ouder
domsrenten; aan krachtens de Invaliditeitswet
vorplicht verzekerde personen 474 ouderdoms
renten; aan de weduwen van krachtens dezelfde
wet vorplicht verzekerde personen 30 weduwen-
renten.
Prof mr. A. Oppenheira, hoog
leer aar ir het Nederlandscb Handelsrecht,
en de burgerlijk© rechtsvordering, be
noemd tot rechtskundig adviseur van da
