Burgerlijke Stand v. Leiden
KUNST EN LETTENEN,
RECHTZAKEN.
VRAGENRÜBR1EK.
EEN RITJE NAAR 'T ZUIDEN
[WASSENAAR. Op Zaterdag .9 Sopt Hield
de W assenaars clie Politie-Sohietvereemging
baar jaarlijkschen huishoudelijk cn wedstrijd op
II. M. de Koningin's landgoed „Raaphorst". E11-
JKolo -donateurs woonden dezen wedstrijd, bij, ter
wijl er enkel en verhinderd waren door uitsle-
idigheid, eveneens -de Beschermheer, de burge
meester jhfr. Storm van 's-Gravenzande. Er
iwerd mot cylinder-revolver geschoten op afstan
den door de schiet commissie vastgesteld, die
eveneens de baksafdeeliingen vaststellen. Een
jeereprijs zilveren medaille, door Baron Schim-
mielpenjrmok v. d- Oye aangeboden is gewonnen
- ïdoor A. Trumpio (hoogst aantal punten). De
Jdonateursprijzen weiden gewonnen door de hce-
tron M. Houbolt in de buks en J. J. Remmers-
.waal in de revolver. Alvorens do voorzitter J.
Louter, de prijzen uitreikte, memoreerde hij den
steun van H. M. de Koningin, die ons alhier de
gelegenheid gaf dezen wedstrijd te houden,
waarvoor een driewerf „Lang leve de Koningin"
.volgde. Hij bedankte den aanwezigen Baron
Schimmelpenninok v. d. Oye, die in deze als
bemiddelaar optreedt en waaraan wij veel te
'danken hebben, ook voor morcelen steun. Hij
kanschotsto in een kort en krachtig woord de
steeds meer en meer gevorderde belangrijke
taak als politieman. Ook con bijzondere dank
aan do aanwezige en niet-aamvezige donateurs,
dio dozen taak weten te verlichten en hun sym
pathie voor de politie doen blijken door bij te
'dragen tot welslagen van dezen wedstrijd. De
eerste prijs en coreprijs, de zilveren wisselboker,
aangeboden door de WolGeboTen heer O. F.
jfWoiso voor de afd. revolver gewonnen 1919, '20
én '21 respectievelijk door P. J. van der Krogt,
E. Geitenbeek en M. Hilbers, wend nu gewon
nen door M. Sjouke 65 punten (mar. 72) onb.
Rijks veld,w.
Ie prijs M. Sjoeke 65 p., 2e pr. P. Laikerveld
Rijksveld/w. 46 p., 3e pr. P. J. v. d. Krogt
gCm.-voldw. 64 p., 4e pr. C. v. Boelen, onb.
.RijksveMw. 62 p., 5e pr. P. -do Koekkoek, gom.-
.Veltiw. 62 p., 6e pr. J. Louter, agent van politic
61 p., 7e pr. J. Mulder, onb. rijksveldw. 61 p.,
8e pr. J. v. Veen, onb. rijksveldw. 61 p., 9o pr.
IJS. StiuiveniwCld, gem.-v(Mw. 60 p., 10e pr. J.
,v. Keulen, hoofdagent v. politie 60 p., lie pr.
E. v. d. Wal, onb. rijksveldw. 58 p., 12e pr.
H. v. <L Berg onb. rijksvóldw. 53 p., 13e pr. W.
Slats, onb. rijksveldw. 53 p.
'Afd. A (Buks) 12 Meter staande uit de vrije
(fiand, vaste baan, 200 max.
1 lo prijs A. Trumpie, agent v. politie 163 p.,
2e pr. G. Velthuis, onb. rijksveldw. 162 p.,
,3o pr. P. Laikorveld, rijksveddw. 158 p., 4e pr.
iM. Sjouke, onb. rijksveldw. 152 p., 5e pr. P. J.
d. Krogt, gem.-veldw. 146 p.
OBukis, afd. B.: Ie prijs E. Stuivenwold, gom.
Vteüdrw. 149 p., 2e pr. H. v. d. Berg, onb. rijks-
jiWldlw. 145 p., 3o pr. G. Ttiomeais, Kon. mare-
Irihaussee 140 p., 4e pr. T. Dekker, agent v. po-
iitio 130 p., 5e pr. W. Slats, jachtopziener 126 p.
6° pr. M. Hilbers, wachtmeester Kon. mar.
{124 p., 7o pt. J. Pluaings, onb. Rijksveldw.
(123 p.
'Aid. C: le prijs E. Geitenbeek, onb. xijks-
{W§Mw. 113 p., 2e pr. G. v. Beolen, onb. Rijks-
▼êldiw. 88 p.
Troostprijs: G. Hoogteijl in g, onb. rijksveld.,
Üoadhlbaas H. M. de Kondngón's eigendom als
oudste schutter (80 jaar) bad 45 p., max. 72
'|rairtan revolver.
Onder vole blijken van belangstelling
Herdacht .Vrijdag do heer C. Flens, direc
teur van het Postkantoor alhier den dag,
^waarop hij voor 40 jaren bij de Post in
'dienist trad. Ofschoon, de jubilaris wars is
Van feestelijkheden, kon deze dag toch niet
onopgemerkt voorbijgaan. In den morgen
'werd de jubilaris gecomplimenteerd door
Het personeel, waarbij een stoffelijk blijk
y.an waardeering, bestaande in een prach
tige electrische kroon, overhandigd werd.
.Verder op den dag had de jubilaris tal
rijke gelukwenschen in ontvangst te ne
men, terwijl Fiem verschillende bloemstuk
ken werdbn aangeboden.- Wij mogen niet
niet nalaten ook onze wenschen te voegen
bij de vele, die de jubilaris gewerden en
voegen er aan toe, dat wij wenschen dat
de heer Flens nog tal van jaren op do
hem eigen humane wijze de leiding van
het kantoor Wassenaar moge hebben.
ONDERTROUWD: G. Braxhoven jm. en P.
V. Gijzen jd. J. v. Deventer jm. 19 j. en C.
_J- G. Vijlbrief jd. 19 j. G. J. Alkemade jm.
26 j. en M. Zwetsloot jd. 23 j. C. v. Tcijlin-
gen jm. 26 j. en A. M. Straathof jd. 23.j.
J. Koster jm. 29 j. en M. Kanhier jd. 26 j.
C. Pousen jm. 25 j. en E. Keyser jd. 26 j.
H. 't Hooft jm. 24 j. cji M. Udo de Haes jd.
22 j. J. H. de Geest jm. 23 j. en N. Meij-
vogel jd. 21 j. J. H. Gerritsen jm. 28 j. en
J. M. M. Nrtand jd. 24 j. D. Smit jm. 28 j.
en E. M. v. d. Heijden jd. 23 j. W. J. de
Vroom jm. 43 j. on M. v. d. Westen jd. 27 j.
G. de Kloc jm. 23 j. on M. Bilgers jd. 22 j.
J. Oudshoorn jm. 34 j. en G. H. DiDant jd. 29 j.
G. J. J. Vos jm. 21 j. en C. Kapaan jd. 22 j.
J. J. v. d. Linden jm. 29 j. en G. G. E. de
Fey jd. 27 j. J. v. Klaveren jm. 28 j. on
H. J. Ai'bouw jd. 28 j. J. Bas jm. 28 j. en
J. G. Jansen jd. 27 j. M. G. Raar jm. 31 j.
en M. Braud't jd. 21 j. J. A. R/iebcek jm. 24- j.
en J. v. d. Klauw jd. 22 j. L. A. Diepenbacb
jm. 24 j. en J. M. Nieuwehburg jd. 18 j.
GEVEILDE PERCEELEN.
Genenden verkooping m llqt NViansiiuiS
te Leiden, op, Vrijdag 8 September 1922,
tan overstaan van:
1. B. H. Stumpel, notaris te Leiden. Jan
van Houtkade 16b, J. W. P. Licht qq, voor
f 13401. Siebcld^traat 27, 29 en 31, dezelfde
qq voor f7401. Schelpankado 19 en 20, L.
P. v. d. Drift, qq voor f5025. Haarlemmer
weg' 636, H. Walenkamp e.a. voor f2400.
Vestestraat 72, A. Steenvoorden qq, voor
f1500.
2. B. J. J. N. Troost, notaris te Lei
den. Middelstegracht 64, 64a, J. .W. P.
Licht qq, voor f5000. Middelategrachfc 137,
J. van Riet, vcor f900. Paradijssteeg 23, J.
van Leeuwen voor f250. 5e Binnenvestgracht
1617, A. Hartevelt voor f990. Waaid-
gracht 47, J. Wrjling qq voor 'f1115, le
Gortestraat 29, A. Hartevelt voor f750.
Pottenbakkersgatog 57, P. J. Marks, voor
f321. Janvossetasteeg 21, is niet gegund.
Louis Bouwmeester.
Ter gelegenheid van zijn 80sten verjaar
dag is Louis Bouwmeester gisteravond in
„De Koopman van Venetie" te Utrecht
opgetreden. Do schouwburg was stamp
vol. Bij zijn opkomst werd Bouwmeester
warm toegejuicht. Aan het slot dier voor
stelling bood dc heer Bakker, namens de
schouwburgcommissie een fraaie krans aan
met een hartelijke toespraak. Ook namens
het Schouwtooneel werd een krans aange
boden, terwijl een sigarenfabrikant twee
kisten sigaren aanbood van een nieuw
merk„Shylock". Het publiek, dat zeer
geestdriftig was, bracht Bouwmeester eeu
langdurige ovatie.
Tooneelspeelkunst ïn Den Haag.
B. en W. van Den Haag stellen den
Gemeenteraad voor het bedrag aan subsi
die ten behoeve van de tooneelspeelkunst
van f 141,000 op f 170,000 te brengen.
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
Voor het Kantongerecht alhier stonden
heden 96 zaken op de ro-1, waarvan 92 voo?
openbare zitting.
Het eerst werd opgeroepen L. Th. H.,
te Sassenh edm, gedagvaard wegens leve
ring van boter met een te hoog water-
gehalte. Beklaagde was niet verschenen,
dooh, nadat als getuige was gehoord C.
Langeveld, aldaar, die deze boter voor H.
had verkocht, en die verontschuldigende
verklaringen aflegde, eischte de Ambte
naar1, die zich meende, dat beklaagde nóet
geheel vrij uitging, bij verstek f 10 boete
subs. 5 dagen.
Tegen M. O., te 's-Gravenhage, werd
wegens te snel rijden met een motor
rijtuig door de gemeente Leiden door den
Ambtenaar bij verstek f 5, subs. 4 dagen
gebiecht.
D© vorige week sto^di terecht A. N., die te
Katwijk-aan-Zec ongekleed zich op het strand
had vertoond, tussohen den vuurtoren en de
uitwatering van Rijnland, waar dat juist ver
boden was.
Hij had toen verklaard, dat hij links van
den vuurtoren had geibaad, en dus niet binnen
de aangegeven grenzeu.
De zaak wer(d toen uitgesteld, waarna
thans de agent Se/heringa werd gehoond', die
ook nicest toegeven, 'dat het geval zich bui
ten deze grenzen had afgespeeld.
Er was echter een wijziging in de verorde
ning gekomen, zeide getuige, doch dc Ambte
naar meende, dat 'doze wijziging hier nog
niet van toepassing was, waarom hij vrij
spraak varoog.
A. L. de B., te Leiden, had, volgons het
prooGs-wenbaal, nagelaten te stappen met zijn
auto op bevel van den verkeersagent aldaar.
Beklaagde was niet versohenen. Nadat ech
ter"'de agent Swart en de wagenbestuurder
der traan, H. Ranselaar, waren gehoord,
eischic de Ambtenaar f 10 9uihs. 5 dagen.
L. H., broodbakker te Leiden, had veór
tien uur 's morgens verseh brood verkocht.
Eisch f 5 subs. 5 dag-en.
„Een Iduur broodje", klaagde beklaagde.
Do Kantonrechter dacht evenwel, dat ex
nog wel iets zou afgaan.
J. (Chr. v. R., grossier ta Leiden, had met
een auto langs de Breestraat, gereden ion
der behoorlijke verlichting. Beklaagde be
kende. Eisch twee geldboeten ^an f3 snbs.
3 dagen, voor elke boete.
J. M. B., chauffeur te 's-Gravenhage,
moest terechtstaan wegens het rijden met
een met passagiers beladen vracht-auto on
der Noordwrjkerhout, zender te laisfcereïi
naar het sein van een andere auto, waarna
hij deze laatste aanreed en beschadigde.
Beklaagde was ifjet verschenen, doch als
getuigen werden gehoord de eigenaar "der
aangereden auto, de heer J. Cl. F. France en
do kunstschilder J. v. d. Meer, beiden van
Amsterdam, benevens de verbalisant H. Klin-
kenburg, jachtopziener te Noordwjjkerhcut,
,die de aanrijding had waargenomen.
Nadat deze getuigen had don uiteengezet,
dat de schuld der aanrijding bij beklaagde
lag, eisch te de Ambtenaar bij verstek f30,
subs. 10 dagen.
P. v. E., te Noord wijk, had moeten te
rechtstaan wegens het te snel rijden met een
motorrijtuig door de gemeente Noord wijk.
Ook deze was niet verschenen.
Na getuigenverhoor eisch te de Ambtenaar
flO, subs. 5 dagen.
Uitspraak in al deze zaken over twee
weken.
RAAD VOOR DB SCHEEPVAART.
De Raad voor de Scheepvaart heeft een
onderzoek ingesteld naar de oorzaken van
het stooten op dfo rotsen van Leranes
(Bressay Island) van den, zeillogger „Mr.
Dirk Donker Curtius", K.W. 3, op 8 Juli
1.1. Ook werd onderzocht de klacht van
den hoofdinspecteur voor do scheepvaart
tegen Jacob de Jager, schipper van de
K.W. 3, te Katwijk-aan-Zee, wegens ge
brek aan beleid. De schipper zou door
verschillende nalatigheden het leven der
opvarenden in gevaar hebben gebracht.
Beklaagde was niet verschenen, even
min als de reeder, P. Meerburg, te Kat
wijk-aan-Zee. Laatstgenoemdïe spreekt er
in een brief zijn verbazing over uit, dat de
schipper nu voor de vijfde maal vrij on
gemotiveerd Lerwick is binnengeloop en.
Volgons den inspecteur was het onverant
woordelijk, met dit beschadigde schip weer
uit te varen.
De Raad zal over de zaak nader beraad
slagen en later uitspraak doen.
Giftigheid van naphtaline.
Algemeen is het gebruik om in het voor
jaar winterkleeren en bontwerk tegen de
mot te beschermen door ze op te bergen
met naphtaline. Minder algemeen is be
kend, dat hieraan ernstige nadeelen verbon
den zijn.
Het „Maandblad t. d. Vervalschingcn"
schrijft, dat niet alleen dikwijls dc scherpe
reuk uit de kleeren niet meer weg te krij
gen is, al stelt men het goed aan de open
lucht bloot, maar dat de naphtaline ook
een ernstig vergif is. Bij de fabricage van
deze stof wordt hiermede ook rekening ge
houden en ruime ventilage der lokalen voor
geschreven. Maar in het particuliere huis
houden komen wel eens gevallen voor van
vergiftiging, waarbij de slachtoffers klagen
-over hevige, hoofdpijn en brakingen, zooals
van iemand, die geslapen had op een divan
waarvan de kussens met naphtaline waren
behandeld.
Volg,ens den scheikundige Berthelot heeft
naphtaline ook volstrekt geen antiseptische
werking; op zijn hoogst houdt het wat in
secten op een afstand, doch de larven blij
ven leven en worden later niet verhinderd
hun vernielingswerk te volvoeren,
Het gebruik van naphtaline in het huis
houden is volgens dezen geleerde niets dan
een huishoudelijke dwaling.
Een middel tegen mot.
De wol behoort tot de duurzaamste klee-
dingstoffen. Het is bekend, dat wollen
weefsels gedurende tientallen jaren bruik
baar blijven. Slechts één groote vijand
heeft de wol, n.l. de motten of liever de
rupsjes van het motvlindertje, die, gelijk
(men weet, binnen korten tijd een heele gar
derobe, een heel ameublement kunnen ver
nietigen. Hoe groot dit vernietigd
ces is kan men uit de volgende
leereni
In Duitschland worden jaarlijks
veer 100 millioen K.G. wol in verschi
weefsels in gebruik genomen. Neem
nu aan, dat slechts 1% (en dit is zee
nig gerekend) van deze hoeveelheid
motten wordt vernietigd, dan ziet
dat per jaar in Duitschland alleen l,
K.G. wollen weefsels verloren gaan.
verscheidene jaren geleden heeft een
de Duitsche verfstoffenfabriek haar
mici opgedragen te onderzoeken of.hr1
gelijk is, een reuklooze, kleurlooze t
sche stof te vinden, waarmede wollen
seis in een verdund bad gedrenkt k
worden, opdat deze vrij blijven van
Het spreekt vanzelf, dat dit 'n giftig
moet zijn, die zich duurzaam aan de
vezels hecht ën die de eigenschap h-
rupsjes onmiddellijk, d, w. z., zoodra
van de wol gegeten hebben, te do
Het is onwaarschijnlijk, dat men ooi
afdoend middel zal vinden, om den vil
tjes te beletten in de wollen kleeren
te leggen. Alle populaire middelen
fer e. d.) hebben slechts zeer gering
woonlijk in het geheel geen waarde.
Na een onderzoek van zes jaar,
onderzoek niet alleen de chemie, maar
verscheidene technische, geneeskuudi
zoölogische problemen betrof, is m
eindelijk in geslaagd een dergelijke st
vervaardigen. Het is een wit poeder,
moeilijk op te lossen is in water, e
gebruikt moet worden in zwakzure b
Do oplossing moet ongeveer één ten
derd bedragen. Men drenkt do wol
grondig met 'deze oplossing, waaro
eenigo uren het spoelen cn het dr
volgt.
Voor de textiel-industrie cn voor de
bruikers is deze nieuwe uitvinding v:
grootste beteekenis, daar het van n
mogelijk zal zijn motvrije wollen vr
te vervaardigen. Bovendien is men
Duitschland reeds toe overgegaan dit
we middel voor huishoudelijk gebruik
den handel te brengeD. Voor het hui"
delijk gebruik is het nieuwe middel ee
zins anders samengesteld, zoodat het
oplosbaar is en geen toevoeging van z
ke zuren eischt, dit stelt do huisvrou
staat haar kleeren, meubelen en tap
tegen de mot te beschermen.
C. iie V., te K.-a.-Z. LeidenArnsU
kost f 1.60 3de 'klasse. Verder moet u uw
oneer omschrijven. Wat bedoeld u met
la/nd-Frï esland-li jn
Aibonné, te L. Zonder gocnlkeui'iug
huurcommissie ma? met 20 pCt. verhoogd
den hoven dein huurprijs op 1 Jan. 1916
woningen beneden don huurprijs van f 7
wedk.
Mej*. J. E. G. en C. W., Ie L. Hel V
pafleós in Den Haag is voor het publiek g~
eiken werkdag, behalve 's Zaterdags, f van
uur cn den l£ten en 3doa Zondag der
van 14 uur.
iC. J. van P., te L. Nader zij u
gedeeld, dat voorzitter en secretaris v
afd. Leiden en Omstreken van dd Ned.
van Chr. Kantoor- en ïiandetebediond
de heeren H. van Cittert en M. H. S
naar (Utrechteche Jaagpad 14).
Montpellier, 13 Oogst J22.
IWij waren dezer dagen genoodzaakt een
uitstapje te ondernemen naar Zuid-Frank-
jrijk, doch hoe viel het ons tegen. Vertrok-
lken uit.het koele Noorden, waar een twea-
jde editie van den 40-daagschen regen der
(geschiedenis aan den gang wae, vallen wij
Hier in een heeten oven, zoo heet, dat dó
traaien te lui worden om er hun kinnebak
ken bij te onthaken. De thermometer wijst
p8 gr. C. in de schaduw en de hiel van
Wen schoen blijft steken in het asphalt,
(waarmede zeer weinige straten van de
mooie stad Montpellier zijn geplaveid. Men
zegt soms, dat dc lui hier weinig lust tot
,werkcn laten blijken, eerder vadsig zijn,
maar ter plaatse komt die voorstelling ons
zeer begrijpelijk voor. Yoor een Noorder
ling is het bier hier te slecht om een ezel
'zijn ooren mee te wasschcndit bekent
■men weldra. Ook ziet men hier groot en
Iklein van Bes morgens tot des avonds bit-
iberen, liefst een ersatz van den absinth
jbitter, die thans verboden is vóór groo-
jto karaffen met ijswater. En transpireeren
al sof men dwangarbeid verrichtte.
iWe zijn hier in dc streek der zoogenaam-
'de doode stedenMontpellier, Castlenau,
Salamon, Arles, Bizicrs, Nimes, Adge, enz.
•Van nijverheid is hier geen sprake. Te Mont
ipellier, dat ruim^70,000 zielen telt, bestaat
geen enkele fabriek, geen enkele nijverheids
inrichting. De ecnige schoorsteen, die bo
ven de daken uitsteekt, is die der gasfa
briek. De gansche handel van den omtrek
■beperkt zich tot den wijn. Het departe
ment Hérault is de grootste stapelplaats,
'die Frankrijk van zijn geliefkoosde dran
ken, den jongen wijn, voorziet. En ik mag
u verzekeren, dat er in elk gezin een hoe
veelheid flesschen eiken dag wordt leegge
pompt.
Voor het overige is alles hier zoo oud
,11,1s de straat. De stad is wereldbekend om
•Haar universiteit, dc oudste van den aard-
'bol, die werd opgericht rond 't jaar 1040.
iln 1220 kreeg haar faculteit van geneeskun
'do het recht, haar verleend door paus Ho-
norius III, van diploma's uit te reiken, die
geldig waren, urbi en orbi, in gansch de
ChristenheidHet is een merkwaardig
gebouw, waar al de groote meesters der
middeleeuwen, er in begrepen den joligen
Kwant Rabelais, prat op gingen er on ler-
.wijs te hebben gegeven.
Men weet, dat de plantentuin van Mont-
pelier de mooiste en merkwaardigste is
.▼an gansch Europa. .Wanneer men echter
den omtrek afloopt, doet het u onaange
naam 'aan, de inwoners, zelfs de welgestel
de wijnbouwers, in krotten te zien wonen,
waarin de armzaligste Hollandscho boer
zou weigeren zijn intrek te nemen. Behalve
de wijngaarden treft men enkele barre
woestenijen aan, steenrotsen waar spichtig
gras groeit, te mager om er een geit op te
houden, velden met keien en steenen, en
dan gruis, gruis en stof, dat het minste
windje in wolken opjaagt-.
Onnoodig u te zeggen, dat men hier bij
eiken stap Romeinsehe overblijfselen aan
treft, min of meer in goeden staat over
geleverd. Op een paar uren van de stad
ziet men enkele steenen en een fort, alles
wat overschoot van de eens zoo machtige
en kunstrijke stad Substancion, waarvan op
menige plaats door Cesar in zijn conimen-
tarië wordt gewag gemaakt. Merkwaardi
ge vondsten werden er gedaan. Hetzelfde
geldt van de eertijds zoo bloeiende stad
Magaclone, waarvan nog slechts, als van
Carthago, eenige puinhoopen overbleven,
cn Idie Achtereenvolgens werd bewoond
door de Romeinen, de .Wisigothen en de
Sarraceners. Deze laatsten echter legden
het in de streek zoo bont aan, dat in het
jaar 737 Karei Martel zich genoopt zag de
stad gelijk to maken met den grond. Het
zijn de vluchtelingen dezer stad, die Mont
pellier hebben groot gemaakt.
Het eigenaardigste gebouw van Mont
pellier is wel do Kathedraal of Domkerk.
Van buiten gezien lijkt zij een echte burcht
wat zij in de middeleeuwen eigenlijk was,
waarvan de ingang wordt verdedigd door
twee zware afzonderlijke pijlers, van groo-
ten omvang. Zij staat overigens op een
hoogte en al do straatjes, die er heen lei
den, zijn hoogstens twee meter breed. Dit
denkelijk met het doel om ze tijdens de
godsdienstoorlogen beter te kunnen verde
digen.
Een eigenaardig schouwspel is, dat hier,
in het Katholieke Zuiden, de bevolking in
twee kampen is verdeeld. De adel en het
kleine volk is katholiek, de gegoede mid
denklas en de rijke bourgeoisie is protes
tant gebleven, zoowel hier als in de steden
Beziers, Nimes enz. Dc kerk der protestan
ten is t© Montpellier een vrij mooi gebouw.
Thans leeft de bevolking op den besten
voet en zijn de wanordelijkheden van vroe
ger niet meer te vreezen.
Op een goed uur van de stad treft men
de beruchte „étans' aan, eigenlijk een bin
nenwater, dat duizenden en duizenden hec
taren oppervlakte beslaat, gevoed door de
Middellandsche Zee, en dat waarlijk tot
niets anders dient dan om de zon in het
watér te laten schijneu. Men kweekt er
eenige kreeften en er wordt gevischt, doch
dat is alles. En ik dacht, bij het aanschou
wen van die eindelooze zeevlakte: wat zou
den de Hollandsclie ingenieurs van den wa
terstaat hier hun gading vinden om prac-
tisch werk te verrichten.
In het Zuiden reizen en verzuimen een
stierengevecht te Nimes te gaan zien, zou
gelijk staan voor een kunstliefhebber een
tentoonstelling van Rembrandts werken
voorbij te gaan. Een bezoek aan Nimes
loont overigens dubbel de moeite. In deze
blanke stad is men in de oudheid thuis als
to Rome zelf. Het Vierkante Huis Mai-
son Carré de tempel van Venus, goed be
waard, de Romeinsehe badinrichting, waar
dezelfde bron nog steeds ontspruit en
waar het een ieder vrij staat een bad te
nemen, de beruchte Tour Magne, een on
ooglijk zwaar gebouw, door een keizer op
getrokken, dat 40 Meter hoog was, doch
waarvan in den loop der eeuwen tien Meter
zijn afgeknot, getuigen van den ouderdom
der blanke stad.
Men weet, dat de Magne-toren aanleiding
gaf tot het eenig gelijkluidend vers, dat
in het Fransch is geschreven:
Gall, amant de la reine alia, tour
magnanimo
Gallamment de l'aréne la tour
[Magne 2t Nimes
Doch de grootste aantrekkelijkheid van
Nimes is de arena, waar de stierengevech
ten plaats hebben. Deze arena, gebouwd
door den Romeinschen Keizer Adriaan kan
ruim 25,000 toeschouwers bevatten. Wan
neer een stierenspel plaats grijpt, is het
op dc verhoogde gedeelten een echte men-
schenzec zoover het oog rijkt in alle rich
tingen. De eigenlijke Kuip, waar het spel
gaat, is zoowat 145 Meter lang op 110
breed en van alle kanten heeft men er een
Zuidelijken kijk op. Te Nimes wordt bijna
uitsluitend Provengaalsch, de taal van Fre-
öc.rie Mestral gespróken. Men verzekerde
mij, dat een vierde der bevolking zelfs
geen Fransch kent. Wanneer dus een stie
rengevecht, de gelief koosdo uitspanning
der streek plaats heeft, zijn de gradijnen
gevuld met- kakelende juffertjes, die om
het luidst haar zangerige taal, die veel
gelijkenis met het Spaansch vertoont, uit-
kvaaien. De stieren," die hiér moeten fungee
ren, komen meestal van do Spaansche
grens uit de genaderie (kweekerij) van een
nobelen Hidalgo, die op zijn kweek el ingen
zoo prat blijkt als een Hollandschen pos
tiljon op zijn paardenstal. Voor elk spel
zijn er vier, hoogstens vijf stieren, uitgeko
zen. De toreadors en matadors zijn meestal
Spanjaarden, zelden Franschen. Zij vor
men een zoogenaamde quadrilla van drie
of vier, waarvan elke man zijn stier staat.
Wanneer al de plaatsen zijn ingenomen
cn ondanks het hoog entrée (laagste
prijs 30 franc) zijn zij allen bezet komen
do quadrille, dc helpers en de picadors de
parade maken. Die toreadors en matadors,
in een fraai carnavalcostuum, zijn allen
flink gebouwde, gespierde kerels, zwierig
'i van leden en licht van voet. De pijkeniers
(picadors) gewapend met 'n lange, puntige
lans, berijden vinnige geblinddoekte paar
den met merkwaardige dunne beenen. Hun
borst en hun lenden zijn met een dik keurs
lijf van kurk bedekt, waarop de stier zich
te vergeefs doodbonkt. Tijdens voorstelling
of pasco, wordt er door het publiek reik
halzend toegezien. De toril, de donkere
plaats waar de dieren zijn opgesloten,
wordt geopend, en de eerste stier, een
zwart, bonkig, breedgeschouderd dier, ver
blind door het schitterend licht,- stuift als
een welvelwind vooruit, recht op_ een der
twee picadors af, dien hij vooraleer de man
den tijd heeft een priksteck toe te brengen
met een krachtigen stoot overhoop werpt,
zocdat paard en man eenige meters terug
vliegen. Hij zou zijn werk willen voleinden,
doch de toreadors zijn reeds daar die door
middel van hun rood manteltje capu of mu
leta genaamd, zijn aandacht weten af te
leiden en hem naar een anderen kant der
arena brengen.
Dan eerst begint heb spel met de ban-
derillos. Dit zijn stalen priemen met lin
ten en vaantjes versierd, die de matador
(doodsteker) die straks den stier zal af
maken, met wonderbare vaardigheid in den
schoft van het dier drijft. In iedere hand
een banderillo houdend, wacht in het mid-
dkn der arena de mataclor den aanval van
het dier af. Andere toreadors staan gereed
met de capu om hem in tijd van nood bij
te springen. De roekeloosheid zoo verre»
drijvend, zet de matador zich op de knie,
het dier afwachtend.
Wanneer de stier in woeste vaart op hem
afkomt om hem met zijn scherpe horens te
doorboren, rijst de matador op, als door
een krachtige veer geduwd en vliegt over
het dier of er naast, hem dè banderil-
los in den schoft plantend. De toreadors
trachten het dier nog wat to amuseeren,
dat, reeds woedend gemaakt door de pijn,
woest en wild in het ronde steekt, en meest
al wind vangt, daar de roode mant
hem van de wijs helpen. DeN matador j
nieuwt nog een paar ma.al irijn kunstg
met de banderillos en dan wordt het
geoordeeld over te gaan tot den doods
Dit is nog een aardig momentje o
beleven voor den matador. Een lange
met dun lemmet, scherp als een
wordt den man overhandigd.
De stier, den hals met banderillos
den, loopt in het wilde rond en wordt
den matador eindelijk tegen gehouden,
gaat nu om het dier met een enkelen
naar den stierenhemel te zenden. K
en doodkalm gaat dc matador op het
af, zwaait een oogenblik de capu
zijn oogen en van een gunstig momc'
bruik makend, drijft hij hem het 1c
tot aan het heft achter den linker s
der. Deze merkwaardige stoot heet
descabello. Soms gebeurt Het, dat me
twee, drie maal moet toebrengen,
stier er het hachje bij inschiet. Dan i
een estocado.
Gedurende gansch dit spel is het
gravijnen en vooral vanwege de -juff
een geroep en gejuich, dat hooren en
vergaan. Er komt geen einde aan.he
roep olé! olé! (bravo) en wanneer de
is afgemaakt naar al de regels der Ij
klinkt het Oreio I Oreio(het oor). Aa
volkswensch gevolg gevend, wordt d"
linkeroor van het dier afgesneden en
tig aan den matador overhandigd,
schijnt het, de hoogste blijk van.;
die een stierenvechter kan te beurt v
Is dit alles gedaa-n, dan wordt een
aan de horens van den dooden stier
den en wordt hij buiten de arena gcsl
Knechten komen het bloéd ver.v/ijj
harken het zand effen en de beurt
een ander dier en een tweeden mata
Kwijt zich een matador niet va^
plicht zooals 't behoort, dan moefc.h'j
wege de dametjes allerlei lieve w
hooren en leent de stier zich niet.al
willig tot dit vermaak, dan vallen o°
allerlei scheldwoorden te beurt. De
vooral, getuigt van bloedzuchtige
teu.
Een beweging is op touw gezet,
einde aan deze corrida de muetta
ken, doch er gaat lawaai en prote
zoo' hevig, alsof ihen met een JP®n°
de prijs vluchten voor duiven in Be g'
de afschaffen,.
J. d.
