AGENDA VAN OE WEEK.
CL DOMM
PEMۆEE "W
BINNENLAND.
GEMENGD NIEUWS,
UIT ONZE STAATSMACHINE
BUITENLAND.
Donderdag.
f Siad&zaal: Fcestvcrgadcring LeidscÜe Ghr.
jOranje-Vereemging. 8 uur.
„Zomer zorg": Concert van „Werkmans
(Wilskracht". 8 uur.
Koudekerk, Gsref. Kerk: Concert
Halfacht.
Zondag.
HaarlemmertrekvaartVischwedstrijd
jnet muziek tusschen tien en twee uur.
Schouwburg: N.V. „Tooneel vereeniging"
Dir. Herman Heijermans. ,,De generale
repetitie van „Een kostbaar leven"."
uur.
iVolksgebouw: Cabaretavond. 8 uur.
„Zomerzorg": Concert van „Orpheus".
B uur.
j Maandag.
Oegstgeest, „Het Witte Huis"
[Algemeene vergadering ,van aandeelhou
ders der N.V. „Prins Hendrik-" en „Juli-
Jana-Park", 2 uur.
Dinsdag.
(Vrije paardenmarkt to Leiden.
Woensdag.
iW assenaar: Feestelijkheden .van
!de Koningin-Wilhelmina-Vereeniging.
Zoeterwoude: Ringrijden te half-
tien. Handicap-draverij te 2 uurJ Hardloo-
pen voor jongens te 3 uur.
Dagelijks.
Bondsgebouw Ned. R.-K. Volksbond,
Steenschuur 15: Avondteekenschool afd.
Leiden Ned. R.-K, Volksbond. Tentoon
stelling van teekeningon, -enz. Vrijdag
avond van 9 tot 10 uurZaterdagnam. van
2 tot 6 uurZoncBagnam. .van 12 tot 4 uur.
I „Casino", Hoogewosrd: Bioscoopvoorstei*
Hogen. Dagelijks te 8 aur.
„Luxor-Theater", StationswegBioscoop-
jen Variété-voorstellingen. Dagelijks 8 uur.
„Rejo-Theater", Haarlemmerstraat: Bios
coop- en Variété-voorstelliDgen. Dagelijks
te 8 uur.
B Woensdags en 's Zaterdags matinée to
9 uur. 's Woensdags- en 's Donderdags-
ïkvonds goedkoope voorstellingen.
Rondvaart over de meren. Op Zon- en
feestdagen te halféén (bij de Zijlpoort).
Op werkdagen te twaalf uur (Beesten
markt).
Den Haag: „Scala", Variété.
Rotterdam: Vliegfeesten I. 0. 'A. R.
Q tot 17 September.
i De apotheek van „Hulp der Menich-
fceia' Oude-Vest i3 altijd geopend; doch
filleen voor leden van dat Ziekenfonds.
De avond-, nacht- en Zondagsdiensten
'der apotheken worden van 28 Augustus tot
en met 3 September waargenomen door de
apotheek van H. J. M. Proot, Maars-
manssteeg 17, tel. 435.
RECLAME.
Haarlemmerstraat 44 Telel. 1266
delijke richting to verlengen, ten einde
zoodoende een voor hooggeladen sohuiton
toegankelijke verbinding met de Binnen-
vesbgraoht te verkrijgen. Wel is deze
gracht ook bereikbaar van uit de Haven,
doch de Valbrug (bewesten de Zijlpoort),
die men alsdan moet passeeren, is van to
geringe hoogte (1.24 M.), dan dat do
scheepvaart daaronder ten volle kan
plaats vinden. De Commissie van de R.-K.
begraafplaats heeft tegen de voorgestelde
doorgraving geen bezwaar, mits door do
gemeente enkele alleszins aannemelijke
voorwaarden worden nagekomen.
Een bweede verbetering van den weg
naar en van den Maresingel over de Oude
Heerengraaht zou zijn vernieuwing of ver
vanging van de Groote Havonbrug. De mo
gelijkheid van de uitvoering der plannen
tot verandering van deze belangrijke brug,
die tevens dient voor het verkeer naar en
van de nieuwe stadswijken ten Oosten van
den Heerensingel en don Zijlsingel, is nog
bij B öd W. in onderzoekzoo spoedig
mogelijk hopen zij den Raad hieromtrent
nadere voorstellen te kunnen doen.
Verheuging der Marktgelden.
De Commissie voor het Marktwezen
deelde B. en W mede, dat een verhooging
van het marktgeld, in het bijzonder wat
betreft dt tardevem voor de Zaterdagsohe
dag- on avondmarktenalsmede voor de
bloem- en boommafkt, naar haar meening
wenscihelijk is en zij geeft, in overweging
een daartoe strekkend voorstel bij den
Raad aanhang g te maken
B. en W kunnen zich hiermede geheel
vereenigen, aangezien bedoelde tarieven,
met name die voor de Zaterdageohe mark
ten, inderdaad te laag moeten worden ge
acht. Volgens de thans geldende verorde
ning wordt krachtens art. 2 sub VII op
deze markten betaald f 0,06 per ingenomen
vierkanten meter of gedeelte daarvan, ter
wijl de z.g. standwerkers f 0,25 per M2. of
gedeelte daarvan betalen.
Overeenkomstig het gevoelen van de
meerderheid van de Commissie voor het
Marktwezen meenen B. en W., dat het
eenrte tariel gevoeglijk kan worden ge
bracht op f 0.25 per ingenomen M2. of ge
deelte daarvan, terwijl hun College, met
de Commissie in haar geheel, van oordeel
is, dat het tarief voor de z.g. standwerkers
zonder bezwaar tot f 1 per M9. of gedeelte
daarvan, kan worden verhoogd. Ook na die
verhooging zullen deze tarieven, gelet op
de bloeiende markten, waarvoor zij gelden,
nog aan den lagen kant zijn.
Voorts komen ook do tarieven voor de
ibloem- en boom marlet voor verhooging in
aanmerking. Zij bedragen thans voor op
den grond ©baande potten, boom en of plan
ten per strek-kenden meter of gedeelte
daarvan f 0,06, voor kraampjes en stallen
per vierkanten meter of gedeelte daarvan
f 0,10, terwijl bij vooruitbetaling voor een
geheel jaar in bedde gevallen f 2, per strek-
kenden, resp. vierkanten meter in reke
ning wordt gebracht. B. en W. zouden deze
tarieven, wederom in overeenstemming
met heit voorstel van de Commissie voor 't
Marktwezen, gebracht willen zien op onder
scheidenlijk f 0,10, f 0,20 en f S.
Ten slotte verdient bet aanbeveling do
voor verschillende in art. 2 genoemde
markten, geldende tarieven van f 0,03 en
f 0,071/2 te brengen op f 0,10, terwijl het
minimum van 6 stuks, waarvoor thans op
do marlet voor gevogelte, honden en poe
liers waren moet worden betaald, tot 10
stuks ware te verhoogen.
Geschenk aan de Lakenhal-
Een Leidscho dame, die verzocht heeft
haar naam niet bekend te maken, heeft
aan het Stedelijk Museum „de Lakenhal"
ten geschenke aangeboden een schilderij
uit het laatst der zestiende eeuw, voor
stellende „de aanbidding der herders."
Overeenkomstig het advies der Commis
sie gewen B. en W. den Raad in overwe
ging het geschenk ten behoeve van het
►Stedelijk Museum „de Lakenhal" te aan
vaarden, onder dankbetuiging aan de geef
ster voor het bewij© van haar belangstel
ling in ons museum.
Keuringsdienst van V/aren.
B. en W. bieden den Raad aan de be
grooting van den Keuringsdienst van Wa
ren voor het district Leiden voor het
dienstjaar 1923, vergezeld van een memo
rie van toelichting.
Zij stellen voor tot de vaststelling dier
begroeting over te gaan.
De Kabinetscrisis.
Als antwoord op het bericht van „Het
Vad.", dat „alle pogingen van de A.-R.,
om te komen tot een Kabinet-Colijn,
waarin deze Minister van Financiën zou
moeten wezen, van meet af aan mislukt
zijn, door de volstrekte weigering van de
Katholieken en Chr.-H.", verzekert „De
Ned.", dat althans aan de Chr.-H. Ka
merleden niets bekend is van eenigen
directen of indirecton stap, om te komen
tot een Kabinet-Colijn, zoodat van een
weigering himnerzijds uiteraard geen spra
ke kan zijn.
Spoorwegpersoneel.
In de gisteren gehouden conferonties tus
schen de directie der Nederl. Spoorwegen
en de vertegenwoordigers der organisaties
werd opnieuw de positie van het treinper
soneel besproken.
Omtrent de arbeider-remmers, die naar
de werkplaatsen waren overgeplaatst als
arbeiders en op wie de 10% loonsverlaging
reeds zal worden toegepast, waartoe zij ten
bewijze, dat zij er genoegen mee nemen,
een stuk moeten teekenen, merkte de di
rectie op, dat niemand tot teekening ge
dwongen zal worden.
Wie niet teekent, blijft echter tor beschik
king en kan een overplaatsing te gemoet
zien in een JeatioJf^'enz.VlerWijl bij bet
aanwijzen der standplaats met de betrok
kenen geen rekening kan worden gehou
den. Ook zullen dan de periodieke verhoo
gingen stilstaan.
Wie wel teekent, behoudt als standplaats
de werkplaats, waarbij hij is ingedeeld,
cn maakt de gewone promoties als arbei
der.
In beide gevallen echter zullen bij voor
komende vacatures de arbeider-remmers
naar anciënniteit in den treindienst wor
den herplaatst.
De rubbercultuur.
De Minister van Koloniën heeft aan de
Internationale Vereeniging voor de Rubber
cultuur in Nederlandsch Indië in Den
Haag, in antwoord op het voorstel om eeu
commissie te benoemen, die de Regecring
van raad zou hebben te dienen nopens het
treffen van maatregelen ter tegemoetko
ming aan de moeilijkheden, waarin de rub
bercultuur zich bevindt, medegedeeld, dat
voor het nemen van wettelijke maatrege
len tot beperking der rubberproductie, aan
genomen al dat de uitvoerbaarheid daarvan
zou vaststaan, uit een oogpunt van Indisch
belang voorshands geen voldoende aanlei
ding bestaat.
Dit neemt intusschen niet weg, dat de
Minister gaarne bereid is om voorstellen
van belanghebbenden ernstig te overwegen
en de uitvoerbaarheid daarvan aan de In
dische toestanden te toetsen. Het lijkt hem
echter minder juist, dat de Regeering voor
het ontwerpen van voorstellen uit den kring
der Vereeniging een commissie zou benoe
men, omdat daarin mogelijk bij voorbaat
een principieele beslissing zou kunnen wor
den gezien ten gunste van gedwongen in
perking der rubberproductie.
H. M. de Koiningin heeft met ingang
van vandaag benoemd tot kamerheer in
buitengeworaen dienst: jhr. W. Z. van
Teylingem en de kamerjonkers mr. A. bar
rem Schimmel penninck van der Oye van
Hoevelaken en jhr. mr. J. D. H. de
Beaufort
In Den Haag is plotseling overleden
de heer L. E. J. T. Mollerus, raad-advi
seur bij het Dop. van Landbouw, Nijver
heid en Handel. Vóór d>e heer Mollerus,
ruim 20 jaar geleden, zijn werkzaamheden
aan het Departement begon, was hij amb
tenaar der registratie. Hij bereikte den
leeftijd van 61 jaar en was ridder in de
orde van den Nederlandsohen Leeuw.
De heer H. M. Langeveld, chef van
het goederenstation aan den Ruig opiaat-
weg te Rotterdam, is met 1 October be
noemd tot stationschef in Den Haag.
De havencommissie te Sciheveningen
heelt telegrammen verzonden aan H. M.
de Koningin, den voorzitter van den Mi
nisterraad en den Minister van Waterstaat
waarin er op gewezen wordt, dat de on
diepte in de buitenhaven steeds verergert,
en een geregeld uitgaan der schepen ten
zeerste belemmert. Verschillende schepen
liggen reed3 enkele dagen voorgaafs en zijn
nu gedwongen naar één der Maashavens
door te zeilen, zeer tot schade van het be
drijf, dat toch reeds door de tijdsomstan
digheden zwaar getroffen is. De haven
commissie verzoekt daarom met den mees
ten spoed de haven op het wettelijk peil te
brengen. Blijkens de laatste peilingen blijft
de hayen 1 Meter beneden de wettelijk©
diepte.
Het hoofdbestuur van de Nodorland-
sohe Vereeniging tot Bescherming van Die
ren heeft zich tot don Minister van Water
sbaat gewend met een schrijven ter onder
steuning van het verzoek van het hoofdbe
stuur der Nederl. Vereeniging tot Bescher
ming van Vogels, om de ongereptheid van
het Naardermeer, voor zoover dit ligt in
de macht van den Minister, in allen deel©
en tot eiken prijs te willen handhaven.
De Minister van Financiën heeft be
paald, dat de aanstellingen van ambtena
ren niet vallen onder de vrijstelling van
art. 32 4 der Zegelwet en daarom aegel-
plichtig rijn.
Prins Hendrik, eere-voor-
zitler van de Koninklijke Nederlandsche Ver
eeniging voor Luchtvaart, zal de I. G. A. R.
Zaterdag a.s. op hot vliegveld Waalhaven, te
Rotterdam, offioieol openen.
In een logement aan do
Delistraat, te Rotterdam, zijn tweo Ghineezen
aangehouden ,die op heester daad betrapt zijn,
toen zij in een schuurtje achter het logement
opium verhandelden. Do opium, benevens de
hulpmiddelen om het te verwerken, zijn in be
slag genomen.
De Fransche legatio te
's-Gravenhage deelt mee, dat het visum, op pas
poorten niet wordt vereischt voor Nederlanders
dio zich naar de Fransche koloniën on protec
toraten begeven. Het visum blijft intusschen
noodig voor Indo-Ghina, Marokko en Tunis.
De Centrale Rocherche te
Amsterdam heeft nog drie vrouwen gearres
teerd, die verdacht worden meermalen perso
nen met belladonna te hebben bedwelmd. De
eerste arrestatie beeft reeds Vrijdag jl. plaats
gehad; de tweede gosohiodde Maandag. Hot was
bekend, dat een dorde vrouw zich nog in
DuitscMand ophield/ Deze kwam echter gisteren
in Holland terug. Aan do grens vond zij eenige
rechercheurs dor Centrale Recherche, ddo haar
onmiddellijk arresteerden en naar de hoofdstad
ovci'brachton, alwaar zij aan hot hoofdbureau
werd ingesloten. In totaal zijn zeven personen
in deze geruchtmakende zaak gearresteerd.
(„Tol.")
Do bedrijfsleider der fi r
Wod. S. I Groen, to Sfeu
yonjo week wasaanfhe, afgeïen
€nn^ya2e°^witanbios, heeft een volledige be-
.vaBcenis afgelegd en is naar het Huis van Be
waring te Haarlem overgebracht.
Te Volsen is aangehouden
J. G., hoofd der openbare school aldaar, we
gens zoden-misdrijf, gepleegd mot leerlingen der
school. Hij is naar Haarlem overgebracht en ter
beschikking van de justitie gesteld.
Eenige schooljongens aan
den Goej an vor wol Ion Dijk te Gouda waren bezig
zich langs de leuning van een trap te laten glij
den, waarlangs men gaat om aan den voet van
den dijk gelogen woonhuizen te bereiken. Eén
hunner deed dat met zulk een vaart, dat hij
van de leuning af sloeg, met zijn hoofd togen
den grond, en onmiddellijk dood was.
(„Volk")
To V o 1 p (G.) is ingebroken
in do villa „Het Veldhuis" van don heer H.
van Straaten, aan den Denneweg. De daders
hebban zich toegang verschaft door de serre na
het verbroken van een ruit. Uit een buffot in de
woonkamer zijn 70 stuks tafolzilver ontvreemd
en eenig geld.
De Bond van Nederlandse he
Strookartonfabrieken heeft zijn verzoek aan den
Minister van Arbeid, om op de fabrieken voor
de niet continuarbelders een werktijd te mogen
invoeren van 55 uur per week, weer inge
trokken.
Gistermiddag is tusschen
Aalst en Nederhemert eon automobiel van den
dijk geslagen. Van de zes inzittenden is de heer
Den O., uit Gemonde, gedood en werden drie
gewond. De gewonden zijn naar het ziekenhuis
te 's-Hertogen bos oh gebracht.
Do 6 c h a d e, welke de laatste
storm en het hooge Dollaxdwater op de kwelder
landen aan weerszijden van den Dollard- en
Eomswoud hebben veroorzaakt, ia op ruim
f 100,000 te schatten.
De spoortarieven. De „N.
Haagsche Crt." zet uiteen, dat het com
fort, dat de eerste en tweede klasse boven
de derde geniet, onvoldoende in rekening
is gebracht.
Het verschil tusschen II en III is toch
enorm. Let op de plaatsruimte. Die is als
32, alleen wat de breedte betreft. De
hoogere klassen gaan ten koste van de
derde, vooral wanneer men let op het
meerdere comfort door zachte kussens,
asohbakken, consumptietafeltjes, toegang
tot de restauratiewagens, de meerdere
beleefdheid van sommige conducteurs. Men
mag d<) cijfers gerust stellen op 1 3.
Komt zulks nu tot uitdrukking ln de
prijzen?
Heelemaai niet. De yrachtprijsverhour
ding js slechts 3 2. En de weelderige
eerste klas betaalt slechts het dubbele van
de derde. En het ergste is, dat de hoogere
klassen in den regel zeer dun zijn bezet;
terwijl de derde productief is. Men ziet
dan ook vaak het verschijnsel, dat men
in de derde 13 en 14 f passagiers duwt in
plaats van 10; terwijl eenige leege wagens,
ruim en rijk bekleed, zondter doel meebun-
gelen.
(Nadruk verboden).
De Begrooting.
Over enkele weken, bij de opening van de
gewone zitting der Staten-Genoraal, zal vol
gens het voorschrift der wet de begrooting
van inkomsten en uitgaven van den Staat
worden aangeboden. Als wij dus hierboven
schrijven: „De Begrooting", dan is het duide
lijk, dat wij net zullen voldoen aan het alge
moen verlangen om een blik te slaan in do
plannen der Regeering en niet zullen verra
den met hoeveel zorg naar de alom gewensóh
te bezuiniging is gestreefd.
De Staatsbegrooting vormt een ontzaglijk
boekdoel en bevat alleen'ramingen van de in
komsten en uitgaven. Dat die in de duizenden
en de millioenen loopen, weten wij maar al
te goed. Maar nu zou menigeen denken, dat
de verschillende getallen, die als raming voor
een of andoren post worden gegeven, ook
zouden eindigen op twee of meer nullen, dat
is, dat er bij honderden en duizenden werd
geraamd. Dat gesbeurt wel in sommige geval
len en meermalen komt het voor, dat de Re-
geering een zeker bedrag, dat aangevraagd
wordt, afnondt in ■honderd'- of duizendtallen
guldens. Maai' dat geldt niet voor alle, want
er zijn in de begrooting vaste posten van uit
gaaf, die op de wet steunen, en dus geen af
ronding toelaten, en andere, die wel voor ver
andering vatbaar zijn. Zoo is het te verklaren
dat bijv. de totale uitgaven voor 1922, oor
spronkelijk werden geraamd op de som van
f854.571.252.88, waarbij die 88 oenten oen
eigenaardigen indruk maken in vergelijking
met de 854 millioea gulden. Alles moet nauw
keurig worden uitgerekend voor zoover dat
mogelijk is en die mogelijkheid bestaat bijv.
•bij jaarwedden, die tusschcntijds ingaan, of
bij pensioenen; het zou zelfs mogelijk zijn,
dat er de boroemdte -of beruchte halve cent
bjj te pas kwam. Want alles moet verant
woord worden. Dat is een groot verschil bij
vroeger, eeuwen geleden, toen de Vorst over
's lands inkomsten beschikte naar eigen goed
dunken en zijn particuliere inkomsten en uit
gaven vermengd werden met die van den
Staat. Had de Vorst geld noodig, dan schreef
hij een belasting of bede uit en het volk
mooht toezien, hoe hij het gebruikte. Voelde
hij zelf, dat hij wat veeleischend was, dlat
gaf hij in ruil zekere voorrechten, zoodat het
wel een beetje op koopmanschap leek.
Bij ons behelst de Grondivet de bepaling,
dat dc begrooting van alle uitgaven des Rijks
moet warden vastgesteld en de middelen tot
dekking moeten worden aangewezen door de
wet, zoodat die vaststelling en aanwijzing
niet kan plaats hebben zonder medewerking
van de St-aten-Generaal, F1"*, T.' Ir~
ning(in) de wetgever'7." -"aC7lt r
_eeQ rv>r<f „...uen uitgegeven zonder goedkeu-
-iiig van de Volksvertegenwoordaging of zon
der dat deze in de gelegenheid is om controle
uit te oefenen. Alleen bij het begin van het
jaar kan het voorkomen, dat de goedkeuring
ontbreekt, als de begrooting nog niet is afge
handeld en bijv. jaarwedden en loonen toch
moeten worden uitbetaald; maar dat is dan
ook de schuld van de Volksvertegenwoordi
ging zelf, die te veel gebabbeld heeft. Dat
niet-afwerken van de begrooting vóór Nieuw
jaar is gewoonte geworden; sedert 1878 is de
begrooting niet meer vóór 1 Januari gereed
geweest. Een dter nu aanhangige voorstellen
is dan ook om de begrooting zoo noodiig voor
tweo jaar te laten galden en het betalen van
zekere gelden in het begin van een jaar to
wettigen.
Tot nog toe wordt de bogrooting elk jaar
opnieuw vastgesteld. Dat is eerst na langen
strijd zoo geworden. In 1814 gaf Hoogend'cirp
in overweging, om de begrooting in twee dee-
Icn te splitsen: uitgaven, die regelmatig in
denzclfden vorm terugkeerden (vrodes-bogiroo-
ting), en uitgaven van buitengewonen aard,
bijv. in oorlogstijd. De eerste wilde hij eens
er voor al laten goedkeuren en dan voor on-
bepaalden tijd laten gelden, maar de laatste
zouden maar voor 1 jaar gelden.
Daar was wel wat vóór te zeggen: er te
gen was, dat de verleiding groot was om zoo
wat alles onder de gewone uitgaven te bren
gen. En de z.g. Volksvertegenwoordiging kon
in het voorstel geen verandering brengen; zij
had het geheel aan te nemen of te verwerpen,
want zij miste het recht van amendement.
In 1815 werd dat ©enigszins beperkt. De
gewone uitgaven zouden worden vastg. oteld
voor 10 achtereen volgende jaTen en de bui
tengewone voor 1 jaar. In die 10 jaar kon er
geen verandering worden aangebracht dan op
voorstel van den Koning.
Daar zat wel wat gceds in; want ook nu
is er veel, dat aan geen verandering onder
hevig is, als er eerlijk wordt gehandeld, bijv.
de aantallen en de traktementen van ambte
naren en alle uitgaven die op wettelijke be
palingen steunen. Maar botsingen tusschen
Regecring en Volksvertegenwoordiging en
ontduikingen zijn niet onmogelijk.
In 1840 werden de 2-jaarlijksohe begrootingen
ingesteld en na de Grondwetsherziening va-n
1848 kwamen de jaarlijksche begrootingem, zoo
als zij nu nog bestaan
De begrooting is verdeeld in een zeker aan
tal Hoofdstukken ,die elk worden vastgelegd in
een wetsontwerp. Vóór 1848 was dit noodzake
lijk, althans wensohclijk, omdat de Staten-Ge
noraal het recht van amendoment misten en zij
nu ten minste bij verdceling in hoofdstukken
nog éón hoofdstuk konden verwerpen zondor
de geheele begrooting te treffen. Tegenwoordig
is strikt genomen de verdeeling in hoofdstuk
ken alleen noodig voor de Eerste Kamer.
Is eenmaal de begrooting vastgesteld, dan
mag voor oen bepaald doel niet meer worden
uitgegeven dan in de begrootingswet daarvoor
ia toegestaan. Maar het is of was ean raming
en dus is het mogelijk, dat er meer noodig ft
dan werd aangevraagd. In zoon geval zou da
Rcgeering een nieuw credict moeten aanvragen.
Dat heeft ook zijn lasten, want ook dat nieuw©
crediet is weer een raming, die onjuist kan
blijken. En er is nog een bezwaar: de mogelijk,
held bostaat, dat de oorspronkelijke raming
min of meer opzettelijk te laag is gesteld; dan
kan ,als met de uitvoering al begonnen is, do
Kamer moeilijk het nieuwe crediet weigeren en
zij staat dus voor een voldongen feit.
Te hooge ramingen, om deze nieuwe crediet*
aanvragen te vermijden, zijn even gevaarlijk,
want zij brengen do uitvoerders in dc verlei
ding, om het to hoog geraamde crediet toch'
maar op te maken.
Zulke te lage ramingen zullen wol blijven
bestaan. Loopt het maar over kleinigheden, dan
staat de wet overschrijving toe. Maar nooit mag
ongevraagd een overschot van een bepaalden
post gebruikt worden om het tekort op een an
doren post te dekken. Aan elk Hoofdstuk der
begrooting wordt daarom oen afdeahng „On
voorziene uitgaven" toegevoegd, waaruit tot dek
king van te laag geraamde posten mag worden
goput; maar in de begrootingswet zelf wordt
aangogeven voor welke posten dat gebeuren
mag. Er is bovendien nog een afzonderlijk
Hoofdstuk „Onvoorziene Uitgaven", waar do
daarop toegestane bedragen dienen voor uit
gaven, die niet tot oen bepaald Departement
behooren of waarvan in do bogroobingswetten
geen sprake is. Dat zijn dus inderdaad onvoor
ziene uitgaven.
Men begrijpt, dat dit alles zoo geregeld is,
om nauwkeurig controle uit te oefenen. Vóór
1840 was dat heel anders. De Staten-Generaal
hadden weinig of geen invloed op do begroo
ting, doordat het recht van amendement ont
brak. Voor elk Departement werd dus een som
inoons aangevraagd zonder nadere verklaring.
De heele begrooting bestond dus uit enkele vel
letjes papier. De Regecring deed mot het toe
gestane bedrag, wat zij wilde. Verantwoording
bestond or niet. Alleen mocht niet het geld, dat
voor het cone Departement was toegestaan voor
het andere worden gebruikt, maar binnen d©
grenzen van het Departement was men aan
niets gebonden.
In 184-0 werd do twee-jaarlijkscbe begroeting
ingovoerd en tevens de ministcriëelo verant
woordelijkheid eu in 1841 kwam de wet op de
Algemeen© Rekenkamer tot stand, waarbij o,a.
bepaald werd, dat de Regeering wel mocht
overschrijven, maar de Rekenkamer moest voor
af de verzekering geven, diat er voor den post,
waarvan overgeschreven werd, gonoeg over
bleef. Dat was al ccnigo vooruitgang. Eerst in
1848 kwam afdoende verbetering, toen
Tweede Kamer bet recht van amendement
kreeg. Strikt genomen is de verbazende om
vang van de tegenwoordige begrooting daarva-
bet gevolg; want in den loop der jaren werden
telkens nieuwe splitsingen van posten aange
vraagd en aangebracht en past een uitgave niet
precies in de bewoordingen van den begroo-
tingsposit, dan treedt de Rekenkamer op met
aanmerk ing en
Voor het opmaken der begrooting is natuur
lijk veel tijd noodig. Al in het begin van het
jaar, voorafgaande aan dat, waarvoor de be
grooting moet dienen, worden de gogever ver
zameld. Er wordt door eiken Minister een oor-
100pigc begrooting opgemaakt, die aan het oor-'
deel van den Minister van Financiën wordt
voorgelegd, om tc zien, of de gezamenlijke be
draeen kunnen word<^i uit do ver
moedelijke inkomsten. Kan dat niet, dan moet
bij onderling overleg besnoeiing plaats hebben,
want alleen de Minister van Financiën weet
wat er beschikbaar is. Voor eenige jaren heeft
zioh het geval voorgedaan, dat een Minister
van Financiën heenging, omdat de collie,
hun aanvragen niet naar zijn zin en eisch wil-t
den verminderen.
Zelden komt de begrooting in het „Staats
blad" zooals zij is ingediend: van hot recht van
amendement wordt ijverig gebruik gemaakt en
dikwijls wijzigt ook de Minister zijn begrooting,
omdat in de vele maanden tusschen het op
maken en het behandelen de behoeften gewij
zigd zijn.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
D© Commissie van Herstel heeft gister
morgen vergaderd van halfelf tot halfeen
en heeft Schroeder gehoord, die werd bij
gestaan door Fischer en Mayer en den
algemeenen toestand in Duitschland uiteen
zette. Ook gaf hij een uiteenzetting vaii de
Duitsche voorstellen, waarover de com. 3-
sie hem om halfvijf nader zou hooren.
Dit geschiedde en Schroeder heeft toen
de Duitsche voorstellen inzake een over
eenkomst met cïe hout- en steenkoolleve
ranciers en het storten van 50 millioen
mark goud als waarborgsom voor de steen-
koo' everingen uiteengezet, mitsgaders de
memorie, welke de ministerraad te Berlijn
beeft vastgesteld. De commissie zal heden
middag in een offieieele bijeenkomst haar
beshui vaststellen.
»Ve naderen dus de beslissing, tloe deze
zal luiden? We zullen ons niét aan voor
spellingen wagen, maar de stemming is
verre van optimistisch Er verluidt zelfs
al, dut cèe Duitsche voorstellen niet bevre
digend werden geacht, maar dit is slechta
bij geruchte. In ieder geval, gunstig is hel
1 vooruitzicht echter niet.
I Ook William Jennings Bryan, cie Amcri-
J kaansche Democratische politicus, die nog
I eenigen tijd secretaris van Staat is ge
weest onder liet presidentschap van Wil
son, It eft zijn licht laten schijnen over do
kwesti? v..11 de vergoedingen en ie hul
den der Europeesche landen.
Volgens Bryan is de crisis in Europa zoo
ernstig en is de verantwoordelijkheid van
de Ver. Stateu zoo groot, dat president
Harding en het Congres onverwijld een
commissie naar Europa dienen te zenden,
gemachtigd tot het afleggen van de vol
gende verklaring:
„Zoo^ra de Europeesche naties net niet
elkaar eens kunnen worden, op een wijze,
die zij zelf bevredigend vinden, zoodat dus
de wereld gelijktijdig kan onLwttpeneD,
zullen wij een streep haleD door de schuld
van Europa aan de V. St.".
Bryan verzekerde nog, dat de vordenu*
gen, die de Ver. Staten op het buitenland
hebben, niet kannen worden ingevorderd.
