ieideü
beniiaa g""*^
Tramverbinding LEIDENWASSENAAR—DEN HAAG.
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 27 Juni.
Tweede Blad. Aririó 1922.
Gemeenteraad van Leiden.
FEUILLETON
DE CKURSTONS
_a ffij kort geleden, in woord en beeld
lezers een juiste voorstelling heb-
gegeven van de geprojecteerde Elec-
trarn LeidenVoorschotenVoor-
l_Den Haag, welke zal worden geëx-
Eeerd door de Noord-Zuid-ïïollandsolïe
.jcho Tram weg-Maatschappij, meen-
l flij niet te mogen nalaten op dezelfde
9 mededeeling te doen van een andere
fading tusschen Leiden en Den Haag,
rvan Wassenaar de midden schakel zal
q en die door de Haagsche Tram-
aatschappij in exploitatie zal wor-
gebracht.
ïigen onzer lezers zullen zich nog
l berinneren, hoe wij, eenige jaren ge-
toean dit denkbeeld werd opgewor-
I daarvoor in ons Blad reeds een plei-
i hebben gehouden, al verdedigden wij
een eenigszins andere richting van
«naar af naar Leiden. Wij achtten
r destijds beter, dat de tram zou aan-
i aan het Noordeindete meer, om-
j door de opheffing van de stoomtram
verkeerspunt. „De Vink" zou. worden
«leerd. De omstandigheid, dat men
de lijn zal doortrekken tot de Haven
langs dc Haarlemmerstraat wil doen
heeft ons met do thans geprojec-
Irde lijn verzoend,
togetwijfeld zal het gedeelte Den Ha-ag-
>enaar van het meeste belang zijn,
Wassenaar, door den aanbouw van
•ijke villa s, zioh meer en meer in do
Jaiing van Den Haag heeft georiënteerd,
van oudsher heeft er, met. name tus-
feon de landbouwers- en burgerbevolking
de gemeente Wassenaar contact be-
met Leidien en onze Vrijdagsohe en
|i«rdagsche markt wordt ook nog uit die
meente door velen bezocht. Dat verkeer
J niet onaanzienlijk vermeerderen, wan
eer een geregelde verbinding per electri-
tram tot stand komt.
Ilïenschen, die te Leidon hun werkkring
en te Wassenaar wonen, en hun
^Dbal is in de laatste jaren toegenomen,
l deze verbinding bijzonder welkom zijn.
grond daarvan zou meai, zioh op een
standpunt stellend, haast kunnen
hen, dat het verkeer minder gemak-
tijk was; maar daarmede zouden wij
psonen, die buiten willen wonen, toch
hier houden, veeleer nog meer van
5 vervreemden.
Jln het algemeen kan deze stelregel ge
ld digd woerden, dat verkeersmiddelen, en
v moeten dan in dezen tijd moderne ver-
nidleien zijn, het algemeen belang
aderen, en daarom judohen wij ook
nieuwe verbinding toe en verheugen
ons in, diat de plannen van uitvoering
zoo ver gevorderd! zijn, dat met
|roiid verwacht kan worden, dat de ope-
der lijn ook tusschen Mei en Sep-
van het volgend jaar zal gesohie-
Eet beginpunt der nieuwe lijn ligt in
Haag aan do Boorlaan, tegenover den
Piercntuin. Zij gaat de brug over langs
Benoardenhoutsche-weg, kruist tegen-
r de Jan-van-Nassau-laan lijn 7 van hét
tadsnet, om verder den nieuwen grooten
bindings weg van 32 Meter breed, buiten
tefc Bosch om met den aanleg waarvan
reeds bezig is, te volgenDeze nieuwe
[reg sluit zich bij de bocht even voorbij het
"kombuis aan den besbaanden Leidsche-
aan, die van daar naar het Viaduct
Tjrbreed wordt, op welke verbreeding de
isuwe trambaan wordt gelegd.
Het Viaduct zelf wordt ook verbreed,
>or het bijmaken van twee openingen,
der voor één tramspoor. Dc bestaande
opening blijft, als thans, beschikbaar voor
jet. gewome verkeer.
Hier buigt do trambaan langs den Zijde-
weg en loopt ©enigen tijd parallel met den
Noord-Zuid-HollElectrisohen Spoorweg.
Ook dat gedeelte van den weg wordt aan
merkelijk verbreed.
Ongeveer halverwege dien Leidsche-weg
en den Achterweg buigt de trambaan van
den Zijdeweg af en gaat recht naar een
weiland bij de Stoep laan. Daar volgt zij
de Stoeplaan en den Groot-Hazebroek-
echenweg langs ,,De Kieviet", de Pape
gaaienlaan, de Bakkershagenlaan, loopt
door het park „De drie papegaaien" en
daarna door de terreinen van de Wasse-
naarsche Grond-Maatschappij waar, te ge
lijk met den aanleg van de trambaan, een
gewone verkeersweg gemaakt wordt. Een
17 Meter breed© brug voor tramverkeer en
voor voetgangers en voortuigen is daar al
gereed.
Ook voorbij den Lange-Kerkdom, dicht
bij het Postkantoor, d!us in de bebouwde
kom van Wassenaar, wordt een breedo
verkeersweg langs do tramlijn aangelegd.
De reeds gereed zijnde brug over de Was-
Benaarsohe Wetering toont wel aan, dat
deze weg van be teekenis zal zijn.
Van af deze brug rechts loopt de tram
baan naar „Den Deyl", buigt daar achter
om en volgt daar een ouden landweg, den
Middelweg.
Voorbij „Den Deyl" ziet men reeds de in
aanbouw zijnde remise, ongeveer recht-
tegenower dJe buitenplaats „Zuidwijk".
-Deze remise, welk© over enkele maanden
voltooid zal zijn, geeft eenigszins een denk
beeld van dit ©leetriech trambedrijf. Voor-
loopig biedt zij ruimte voor ongeveer twin-
vergrootkig. Bovendien zullen op
deze terreinen werkplaatsen worden ge
bouwd en is er gerekend op den bouw van
tien beambten woningen, terwijl er nog
ruimte genoeg overblijft, om naar behoefte
aan dien bouw uitbreiding te geven.
De tram gaat bier op enkele 100 Meters
afstandö evenwijdig aan den Leidsche-
weg en koant, even voorbij den Maaldrift-
sche-weg, naast den Leidsche-weg te lig
gen, loopende evenwel op eigen baan.
De brug over de Haagsohe Schouw wordt
door het Rijk vernieuwd en de oprit flink
■verbreed, ©venals dte weg zelf. Aan deze
buitengewone verbreeding draagt de Haag-
sche Trammaatsohappij in de kosten bij.
Waar de R-'jksweg naar Haarlem bij den
Lage Morschweg naar Oegstgeest afwijkt,
gaat de tram rechtstreeks door deu Pest
huispolder voorbij de voormalige Rijks
werkinrichting (thans Tuchtschool voor
Jongens), buigt zich op de hoogte van de
laatste gebouwen van het nieuwe Acade
misch Ziekenhuis naar den Rijnsburgerweg
waar zij zich ter hoogte van „'t Posthof"
aansluit bij de liju LeidenOegstgeest
Katwijk, enz.
Nadat het medegebruik van dit gedeelte
der baan van do Noord-Zuid-Hollandsche
zal verkregen zijn, gaat de tram verder op
dit spoor door tot over de Blauwpoortsbrug,
waar zij de Haarlemmerstraat ingaat tot
aan het Havenpleiu (Koudenhock), waar
voorloopig het eindpunt zal zijn.
Wel werd door de Directie overwogen de
lijn nog voort te zetten in dc richting van
Spanjaardsbrugdoch de onvoldoende ruim
te voor een groote brug ter plaatse vau do
smalle Havenbrug, alsmede de eigenaar
dige constructie van de oude Zijlpoort,
deed van dit voornemen afzien.
Wellicht worden in den loop der jaren
deze beletselen opgeheven en dan zal men
ongetwijfeld de baan verlengen in de rich
ting Leiderdorp.
Voor dc menschen die aankomen aan het
station aan den Heerensingel, of er heen
moeten, is het echter al een gropte verbe
tering, dat zij op het Havenplein van d9
tram kunnen gebruik maken.
Het doortrekken dezer tramlijn langs de
Haarlemmerstraat zal ongetwijfeld door
velen in Leiden met vreugde worden begroet
Zooals wij boven opmerkten, zijn de plan
nen reeds in een eenigszins gevorderd sta
dium van uitvoering. De bruggen zijn ge
reed of zoo goed als gereed; de remise aan
„Den Deijl" bijna klaar, en het grondwerk
is of wordt eerstdaags aanbesteed.
Er wordt vast op gerekend, dat de dienst
van Den Haag tot Wassenaar Mei 1923 zal
worden geopend en dat in het najaar het
traject WassenaarLeiden ook zal kunnen
worden bereden. Een bepaalde dienstrege
ling is nog niet ontworpen, maar het voor
nemen is, dat de wagens van Leiden naar
Den Haag en omgekeerd om het halfuur zul
len loopen en tusschen Wassenaar en Den
Haag een kwartier-dienst zal worden onder
houden. Men hoopt den afstand tusschen
Leiden en Den Haag in even dertig minu
ten te kunnen afleggen
-0-
8o. Voortzetting van de behandeling van
het voorstel in zake d© reorganisatie van
het Openbaar Lager Onderwijs. (185)
De VOORZITTER had wel verwacht
dat- het voorstel van B. en W. bestrijding
zou ondervinden. Het doet hem echter ge
noegen, dat de heer Meynen als deskun
dige bij uitstek het voorstel van B. en W.
heeft verdedigd! en dat do inspecteur van
het L. O. zich er meer heeft vereenigd.
Feitelijk zou hij zich bij den heer Meynen
kunnen neerleggen maar hij wil toch ook
nog iets opmerken, waar het hier betreft
het fundament van het voorstel van B. en
W. Op overtuiging rekent hij echter aller
minst.
Wat de ontwikkelingsmogelijkheid be
treft, heerscht er ecji misverstand dat
zelfs na des heereai Meynen's botoog nog
is blijven bestaan, -zoodat hij zich afvraagt:
wil men ons niet begrijpen? Er is niet ge
zegd, dat de volkskinderen dommer zijn.
Alleen maar dat van het milieu van her
komst afhangt of het onderwijs zich al dan
niet stugger zal ontwikkelen. Bij de betere
6tanden brengen de kinderen al iets mee
op school, dank zij de goede gelegenheden
van ontwikkeling etc. thuis, waarin deze
kinderen zijn bevoorrecht. Hot betreft dus
niet handigheid, zooals mevr. v. Itallie
zeid'e, of wat ook, maar alleen ontwikke
lingsmogelijkheid. Spr. geeft voorbeelden,
hoc in do eerste klas der le klas scholen
vorder wordt gekomen dan op andere
scholen met lezen, rekenen onz.
Do heer SIJTSMAbetere onderwijze ra
en grootere klasse elders
De VOORZITTER dat is het niet, 't ia
eenvoudig de ontwikkelingsmogelijkheid.
Voorts is rekening te houden met hot
doel, wat nog belangrijker is. Niet iedere
leerling kan voortgezet onderwijs krijgen
omdat, dat den ouders ni©t convenieert.
De gesteldheid der ouders geeft veelal den
doorslag. Van vestigen van de beroeps
keuze op 10 jaar is evenmin sprake als op
G jaar. Maar dbt is ook niet de bedoeling.
Do ouders beslissen immers direct of heb
kind al dan niet voortgezet onderwijs zal
genieten en zoo dat niet wordt, begeerd;
wat heeft het kind dan aan veel ballast?
Alleen die kennis is maabt, die men later
kan gebruiken.
Wij willen niet geven sleohtcr onderwijs
aan eenigo categorieën, geen klasse-onder
wijs, zooals men spreekt van klasse-justi-
tie. Er is versohil van standpunt, maar
overigens willen allen z. i. het goede.
Daarom acht hij de verontwaardiging van
den heer Knuttel totaal misplaatst.
Ieder kind kan hot onderwijs krijgen,
dat de ouders wensohelijk vinden. Veran
deren de omstandigheden der ouders, dan
kan ten allen tijde hier eeu kind overgaan,
naar oen andere school. Evenzoo blijkt een
kind b.v. bijzonder, begaafd.
Z. i. zou door dio eenheidssohool 't onder
wijs naar beneden worden gehaald waarbij
de mindere ontwikkelden den toon aange
ven zullen tob >bade der kinderen, die
verder op moeten. Lullen do ouders wel
zijn voor vermenging? Dit met het oog op
bet gemak waarmee bijzonder onderwijs
thans wordt gesticht.
Het betoog van mevr. v. ItaJlio was zeer
idealistisch en daarom onpractisoh. Do
kinderen d'ie bij elkaar hooren, moeten bij
elkaar worden gevoegd. Verschillen kun
nen niet worden woggetooverd, zelfs niet
met het woord democratie.
Zeer opmerkelijk is het, ziet men heb
praeadvies van B. en W. van Amsterdam,
dat hij nader citeert om aan te toornen,
dat dezen diaar het leerplan niet voor allo
scholen gelijk wensohen. Natuurlijk meb
het oog op het doel van heit onderwijs,
't Zelfde met de ontwikkclings-mogelijk-
heid zooals hij nader aantoont. Voorts zijn
B. en W. daar ook tegen willekeurige ver
menging waar zoo noch de kindiereoi noch
het onderwijs worden gebaat.
Feitelijk willen B. en W. van Amster
dam dus hetzelfde al zeggen zo het niet.
De heer OOSTDAMWij zijn hier
eerlijk.
Mevr. v. ITALLIEAHcen maar stand
punten tegenover elkaar stellen is paa
gezegd
Roman van PAUL TRENT.
Uit het Engelsch, door A. G.
(Nadruk verboden.)
,.Dat zal ik u zeggen, als ik een kopje
thee heb gehad en een bad. Hoe maken ze
het allen?"
„Je moot het mij nu zeggen."
„Daar denk ik niet aan, vadertje
Na het diner, als u een groote, dikke
sigaar rookt. Is mijn goed gekomen?"
„Ik weet het niet."
Churston drong niet verder op een ver
klaring bij haar aan, maar stelde zioh te
vreden met haar te beschouwenZij bood
kerkelijk een aanblik, dfi© con vader of een
minnaar in verrukking kon brengen, on
danks haaT vliegeniers-kostuum. Zij was
hu it ongewoon groot en slank, maar had
toch mooie, ronde vormen en een goede
houding. In haar oogen lag die ver voor
uitziende blik, welken demand, die vliegt,
krijgt. Er waren daarin verborgen diepten
on tooh keken zij iemand open aan, zelfs
h jna doordringend
Toen zij beneden kwam voor het diner,
akte hij eer. kreet van verbazing en be
wondering. Her was nog maar een paar
maanden geleden, dat hij haar had gezien,
*n tooh scheen zij veel ouder. Het. meisje
vas verdwenen en een bekoorlijke vrouw
had haar plaats ingenomen.
.Het ds prettig, je weer bij mij te heb
ben, Bet^ IkJaoop,jlat je bent gekomen
om te blijven," voegde hij er bij, toen zij m
dë rookkamer zaten en zij hem een lucifer
voor zijn sigaar toehield.
,,Ja, vader, j'y suis, j'y reste. Voortaan
ben ik een Ghurston van de Churston's,
antwoordde zij.
„Ik begrijp je niet goed."
„Laat uw oogen over deze diploma's
gaan. Ik heb elk examen afgelegd, dat er
maar afgelegd) kon worden. Meer dan dat,
ik heb allo werkplaatsen doorloopen, en
vlei mij, dat ik een grondige kennis bezit
van het fabricee-ren en hel besturen van
aeroplanes.
Hij keek verbijsterd naar de papieren.
„Waarom heb je dat gedaan?" vroeg hij
eindelijk.
„Ik wist niet of ik al of niet uw toe
stemming zou vragen, maar kwam tot bet
inzicht, dat u „neen" zou zeggen. Daarom
heb ik het op mijn eigen boutje gedaan. U
is zoo'n goed vertrouwende oude baas, dat
het mij geen moeite kostte u te misleiden.
Af en toe had ik wel een gevoel van ge
meen te handelen, maar het was voor uw
eigen bestwil."
„Ik begrijp bet nog niet," zei hij op ver
bluften toon.
„U is tooh gewoonlijk zoo dom niet, va
der. Het is werkelijk heel eenvoudig. Wel,
u heeft, geen zoon, die uw plaats kan inne
men. Ik weet, hoe u dat heeft betreurd. En
daarom besloot ik, dat toch een Ghurston
u in de zaak zou opvolgen, en ik ben die
Churston," riep zij vroolijk uit.
„Maar, mijn kind, jij zult trouwen
„Dat denk ik niet, vader. Ik heb de man
nen niet noodig. Ik ben tot de conclusie
gekomen, dat het werk volkomen voldoet.
Ik verlang niet, dat u mij blindelings ver
trouwt ik geloof, dat ik volkomen be
voegd ben. Ik heb werkelijk bard gewerkt
terwijl ik weg was. 't Was niet gemakke
lijk die diploma's to behalen."
„Neen," stemde lnj grimmig toe. „Je
moet gewerkt hebben. Maar wat is het nut
van dit alles?"
„Ziet u diat niet in? Ik wil met u samen
werk en."
„Goede Hemel!" zei hij verslagen.
„Ik kom eiken morgen op het kantoor
en u moet mij geheel behandelen alsof ik
een man was."
„Dat is nonsens," zei hij beslist.
„Ik vreesde wel, dat u het zoo zou op
nemen. Maar ik heb mij voorgenomen u
wat tijd te geven, om aan het denkbeeld
te wennen. Meer dan dat, ik vraag u niet
mij aan te nemen volgens mijn eigen schat
ting, Als u dat wepsolit, wil ik weer van
meet. af beginnen.
Hij gromde en zij lachte vroolijk.
„Maar het is ongerijmd. Wat zullen de
werklui zeggen wat zal Lendridge^ zeg
gen?"
„O, die achterblijverIs hij nog altijd
bij u?" vroeg zij minachtend.
„Lendridge is hoogst bekwaam. Hij is
mijn rechterhand en ik zou niet weten hoe
ik het zou stellen zonder hem," zei Chur
ston verwijtend.
„Ik vraag u niet uw rechterhand af te
snijden. Ik vlei mij, dat ik in staat zal zijn
mot mr. Lendridge te werken of met
iemand anders, als hij maar bekwaam is.
Daft is het eenige, wat ik vraag. Weet u,
vader, sinds ik met mannen heb gewerkt,
zie ik niet. meer zoo tegen hen op als vóór
dien tijd. Zij zijn bijvoorbeeld niet half zoo
grondig in hun werk als wij. Hun eenig
idee schijnt te zijn het werk maar af te
krijgen en huil geld te innen. Wij. vrou
wen, stellen meer belang in het werk ter
wille van het werk zelf. Dat is mijn onder
vinding," beweerde zij eenigszins uit
dagend.
..Zoo, is dat jouw opinie?"
Tegenwoordig heeft u een aantal vrou
wen in het werk, voor het lasschen met
behulp van acetyleen en diergelijke din
gen voldoen zij u niet?"
„Jawel," stemde hij toe.
„Goed. De tijd breekt aan, dat een
vrouw met hersenen haar plaats in de
hoogere branches der werktuigkunde zal
innemen. Ik ben één van hen."
„Zoo, dus jij hebt hersenen," merkte hij
met een glimlach op.
„Deze papieren bewijzen dat Boven
dien," ben ik uw dochter niet? Vader,
u moet wat ik zeg als ernst beschouwen.
Heb is mij volkomen ernst. Als u mij niet
wik nemen, dan adverteer ik om een be
trekking. Ik wil werken. Ik heb er de.n
smaak van weggekregen en ik houd er
van."
„Je moest liever trouwen A propos,
er is iemand, die je wenscht te trouwen,"
zei Churston met een grijns en begon te
vertellen van het onderhoud, dat hij met
Crosby had gehad, waarnaar Betty met
toenemende ergernis luisterde.
„Dat kleine verwaande ventje trouwen.
Wij zullen hem verslaan, vader. Ik moet
den nieuwen motor van ons zien vertel
mij er van," zei ze gebiedend.
Hij gehoorzaamde en gebruikte bij zijn
uitlegging do meest mogelijke technische
termenmaar zij scheen alles te begrijpen
en knikte goedkeurend met baar hoofd.
„Het lijkt mij goed," merkte zij op, toen
hij met spreken ophield.
„Dan moet het goed zijn. Als wij er suc
ces mee hebben, dan kamt de eer daarvan
geheel aan den jongen Lendridge toe. Do
meeste verbeteringen heeft hij aange
bracht. Ik ben van plan liem binnenkort
tot mijn jongsten vennoot to maken."
„O!" riep zij teleur gestold. „Ik dacht,
dat ik dat zou worden Churston en
Lendridgo Mij dunkt, dat klinkt niet
goed. Churston alleen klinkt voel beter.
„Ik maak nooit ruzie."
„Je moet liet niet met hem aan den stok
krijgen," zei hij waarschuwend.
„Ik maak nooit ruzie."
„Werkelijk, ik zou gaann© zien, dait je
hem mocht lijden," drong hij aan.
„Als de nieuwe motor liet goed doet,
dan ben ik bereid zijn verstand te bewon
deren maar wat het mogen lijden be
treft
Zij zweeg en haaldo haar schouders op.
„Heeft hij je in eenig opzicht beleo-
digd?" vroeg Churston nieuwsgierig.
„Neen Ik heb ternauwernood een half
dozijn zinnen met hem gewisseld. Maar hij
kwam mij voor zoo'n superieure persoon
lijkheid te zijn. Hij doet zoo ncderbuigend,
als hij met mij spreekt."
Lendridigo heeft dé vrouwen niet noo
dig dus je moet het wel samen kunnen
vinden zei hij bij zichzelf lachend.
„Goeden nacht, vader. Ik ben rnoe en
kruip onder de dekens," zei zij plotseling.
Zij kuste haar vader hartelijk en toen zij
de deur uitging, sloeg hij haar gado met
een teedere uitdrukking in zijn oogen, did
tooh tevens iets oolijks hadden.
(Wordt vervolgd)'. 1
