JURGENS'
HEI TRAGISCH LOT
PLANTENBOTER
LEiDSCH DAGBLAD, Zaterdag 27 Mei.
Tweede Blad. Anno 1922
U!T ONZE STAATSMACHINE
FEUILLETON
19088.
[jdlTENL. WEEKOVERZICHT.
i" neKthe conrerentie is, zooals het
IT e t» beteekenis toekcmt, -jitge-
diverse deelnemers, docr vele
politici en door de pers. Het wetbe-
'i. oertuis nil nisi bene heelt geen der
uorieën durven toepassen. Het
.-.nipathiek Heten zich over 't alge-
Bie-aen uit, die de overledene van
Keu gekend. Zoo eenigszins in den
fin: het leven der afgestorvene is
naai voor niets geweest en mea
"dit dan door zeer wijlloopende uit-
M.en toe te lichten. De ietwat in
Lfffijderd veliband staande politieke
J,.;-n waren af wat meer gere.er-
pers was nog iets meer terughou-
V jjft summum vaia zwartgalligheid
I Btieiigd- to®. In Frankrijk is het einde
'kringen der regeering eu verder
•hts begroet Met eea: gelukkig af-
Ke]e parlementen zijn al regeerings-
n afgelegd Zij leverden evenwel
Kir maar ot«; hoe zou 't ook? Alge
ty op het been is immers Genua
b, wat daaraan vastzat. Zelfs Lloyd
heeft in zpn half gedwongen verkla-
é.nvanke!ijk bid hij sir Worthing-
Itsus er voor willen spannen, maar
L en arbeiderspartij weigerden aan
I. deel to nemen voor de premier
B gesproken niets dan oude gelni-
Bw^hooren, waarbij hij moest toege-
ji, ias ia Deu Haag eenig succe3 is
s ti halen, zoo het althaas zocver is
agen. Met veel meer belangstelling
kon Je verklaring van Lloyd George
f«t over de kwestie der schadever-
I i over do verhouding tot Fraak-
(i vu er al, die zeggen, dat te Genua
Lata is gesprongen. Nu, zoover is
L niet, doch 't is geenszins uiigeslo-
tza! blijken, dat daar inderdaad de
J" c-en breuk is gelegd. Opmerke-
I „vil, hoe koel de Fransch-Bngelsche
Liing i3 ge cor 1*3), al doen aan weers-
l lal van personen hun best., om de
dan te hea'.en. Hoe weinig waar-
8eigen in do practijk hebben, Lloyd
ti dead het ooHjlk uitkomen bij het be-
Jt', den van Asquith en Robert Cecil, cie
(fiiitiek ernstig haotlen gegispt, waar
V dan te doen gaf: vermindering Jer
I goading en contact met Rijs.and te
toeren met onverminderd handhaven
I.» vriendschap met Marianne. Dat is
Test even onmogelijk als wat altijd
It, werdt over St. J liften li I.-
liulienbaar zijn Fmgeland en Italië el-
Idichter genaderd dan ooit, al is van
af art bondgenootschap dan c.ók nog
i spake, zooals in enkele Fransche
|gco al werd gearsjwaand. En Italië
I door te Genua achteraf nog het reeds
voorbereiding zijnde handelsver-
met sovjet-Rusland te teekenen, warr
ite: immers gerechtigd was met nog drie
ke „gelukkigen", Engeland als 't ware
ruggesteun verschaft inzake de Rus-
I kwestie.
1 leelijke tegenvaller is ongetwijfeld,
aerika te Den Haag weer niet ver-
fcoordigd zal zijn, evenmin als to Ge-
lMialve dan door zoc'n soort potte-
V, doch dat beteekent feitelijk minder
lests. Zonder Amerika bereikt Europa,
Itrenrig, maar niettemin droevig waar,
t roever het de herstel-vraag betreft,
je' niemendal. Belangrijker dan hethou-
bijeenkomst in onze residentie lijkt
•daarom het scheppen van aanrakings-
Jplrkhr-den tusschen Amerika en Rusland,
pskclf al een zeer moeilijke rebus.
t.genvaller zou Amerika in niet
|s;a mate kunnen vc-rzooten, zoo het
Itbtdadig zich spande voor de interna-
ile 1: ning aan Duitrchlund, waarover
i Ie Parijs door de vertegenwoordigers
[haute finance werdt gedelibereerd. Hot
fier allen seh.ya van dat het al of niet
la van deze leening een hartig woordje
Imteprelten zoo niet de beslissing .ge
in de netelige affaire, die men kortaf
Sl-Mei-vraagstulc zou kunnen aandui-
Eekend is toch, hoe op genoemden
bi Dnitschland heeft te bosiissen iniake
lnHatorium, waaraan verhonden de vcor-
betreffende 60 milliard nieuwe be
lli);, toezicht op het Duitsche financieelo
2492
RECLAME.
p.vö
beheer enz. Hermes, de Dujtsche minister
van financiën, heeft te Parijs met de com
missie van herstel onderhandeld, maar het
resultaat is nog in nevelen gehuld. Wel
overneerscht een optimistische stemming,
maarKomt de leening tot stand, dan
kan Frankrijk op geld rekenen en dan zal
Marianne tot heel wat bereid zijn, want het
moet dubbeltjes in handen kragen, hoe ock.
Zoo niet, dan treedt het dreigend spook van
sancties op, waaraan een zeer precaire zijde.
Engeland en Italië hebben al te kennen ge
geven, dat zij voor sancties niet voelen,
daar zij daar toch geen heil van verwach
ten, eerder het tegendeel eh zij zinspeel
den tevens op de noodzakelijkheid, ja wat
meer zegt op den eisch volgens het vredes
verdrag van een gezamenlijk optreden. Poin-
caré heeft evenwel uitdrukkelijk uitgespro
ken, dat Frankrijk uit dit vredesverdrag
leest, dat het alleen desnoods kan en mag
optreden en hoewel nog niet gezegd is, dat
het dit beslist doen zal, scheed het niettemin
heel weinig, 't Zou de breuk in de entente
volledig kunnen maken, doch JDuropa co-
nieuw tot de uiterste verwarring kunnen
drijven.
Te betreuren is daarom, dat de handen
van den Engelschen premier door binnen
landse he aangelegenheden danig worden ge
bonden en wel door de Iersche kwestie, dié
plotseling een onverwachte wending heeft
genomen. In plaats, dat nu eindelijk Zuid-
Ierland zal beslissen yoor of tegen de over
eenkomst, met Engeland getroffen en waar
voor een zeer grocto meerderheid heette te
zijn (men sprak zejfs van 98 pCt.) heeft
integendeel de voorlocpige Iersche regee-
ring eeu welbewuste zwenking gemaakt naar
do Valera. Van verkiezingen komt niets!.
Het nieuwe Dail Eireaon zal worden sa
mengesteld in dezelfde verhouding als het
oude, m.a.w. zal de meerderheid voor het
tractaat een paar stemmen bedragen. Mis
schien iets vergroot mochten een paar ai-
beid ersleden hun entree doen. Verder zal
-de partij van de Valera zelfs een viertal
ministerszetels bezetten tegen zeven van de
voorstanders van het tractaat. Een kleine
coup d'état en het heele tractaat ligt er.
Is het wonder, dat de Eingelsche regee
ring Collins b.s. naar Londen heeft doen
komen om eens te praten, 't Is een volledige
omkeer, die alsnog ia het duister is ver
scholen. Of Collias toch is teruggedeinsd
voor een openlijken corlog op Ierland of hij
altrjd een soort Judas-rol heeft gespeeld
of, ja zoo zijn er fïcg meer gissingen te
maken, waarop het antwoord neg schuldig
moet worden gebleven.
En door dit alles is de verhouding tus
schen Noord- oa Zuid-Ierland geheel be
dorven. Ulster ziet in het gdbeurde een
dankbare gelegenheid om zich vrij te maken
van alle verplichtingen, het wil van geen
wijken meer hooran, is overgegaan tot scher
pe vervolging der Smn-Feiners.
Zal het, nu Zuid-Ierlasid geheel door de
Engelschen is ontruimd, nu Engeland zich
volledig kweet van de aangegane verplich
tingen, oorlog werden? Hopen we het beste,
maar we vreezen. Ook gelet op hetgeen er al
gebeurt op St. Patrick's eiland.
Pachter en verpachter.
In de eerste dagen van Februari van dit
jaar hebben wij onder 't opschrift ,,Land-
huur" den inhoud gegeven van een wets
ontwerp. dat tot- officieeden titel draagt:
Vaststelling opnieuw der artikelen 1628
bot en met 1632 van het Burgerlijk Wet
boek". Die artikelen betreffen de gelde
lijke verplichtingen van huurder en ver
huurder van landerijen wederzijds.
Het is niet noodig hier de bepalingen
van het wijzigingsontwerp uitvoerig te her
halen genoeg zij het te vermelden, dat
xogelen werden voorgesteld, volgens welke
do huurder het recht zou hebben op ver
mindering van de huursom, wanneer de
opbrengst van het bedrijf buiten zijn schuld
verbleef beneden de verwachtemaar dat
daarentegen de verhuurder oak zou deelen
in buitengewone winsten, die bij het af
sluiten van het huurcontract niet te voor
zien waren. Echter zou de verhuurder do
bevoegdheid hebben om te eisohen bij de
overeenkomst, dat do huurder zich, voor
zoover mogelijk, verzekerde tegen buiten
gewone schade.
Nu onde: dsgteekening van 27 April het
Voorloopig Verslag over dit wetsontwerp
verschenen is, rneenen wij daaruit de be
zwaren er tegen te moeten aanstippen,
omdat het een zaak betreft, waarbij zeer
velen belang hebben.
Gunstig is het wetsontwerp niet ont
vangen verdedigd schijnt het door nie
mand te zijn en waar tegenspraak volgde
op hetgeen sommige leden aanvoerden,
betrof dat ondergeschikte punten of in de
bespreking opgeworpen stellingen of ge
uite mogelijkheden.
Allereerst had mert tegen de strekking
van het wetsontwerp dit bezwaar, dat
daarin wordt afgeweken van de wet, die
bepaalt, dat overeenkomsten voor par
tijen als wet gelden, waarvan niet mag
worden afgeweken dan met wederzijcïsch
goedvinden of om redenen, die de wet vol
doende verklaart, ook dat zij te goeder
trouw moeten worden ten uitvoer ge
bracht. Daaraan houdt het wetsontwerp
niet vast. De huurovereenkomst is geslo
ten om zekerheid te hebben en die onze
kerheid zou nu te na eb worden gedaan. De
Minister zegt wel in de M v, T. dat het
van groot belang is, dat omtrent het recht
met. deskundigheid en snelheid wordt be
slist. Maar die deskundigheid en snelheid
komen in 't gc-drang, wanneer rechterlijke
colleges zullen moeten beslissen over de
geschillen, die uct deze wet zullen voort
komen. Die geschillen zullen van zoo ver-
oohilllenden aard en vaak zoo moeilijk zijn,
dab geen rechter in korten tijd er over zal
kunnen oordeel en. De rechter zal b.v.
moeten oordeelen over cte oorzaken van
eventueele verliezen van den pachter. ITij
zal dus ook moeten onderzoeken of de
paohtcr een wetenschap pel ij ko landbouwer
of oen sleur-boer is, of hij is energiek of
traagof do opbrengst van het bedrijf
meer of minder is dan 2/3 van hetgeen men
mocht verwachten. En naar wiens ver
wachting moet er gerekend worden
Wordt' er met de verwachting van den
pachter gerekend, dian zal de luie of
domme boer meer kans hebben oip vermin
dering of kwijtschelding van de pachtsom
dan de ijverige.
Van groot gewicht werd ook de vraag
geacht, wal men onder buit ongewone
omstandigheden" te verstaan geeft. liet
wetsontwerp zegt dat niet en het gevolg
kan zijn, dat do pachter weinig moeite
doet om ze to keeren, nu hij weet, dat hij
6chadedooe kan -worden gesteld. Zelfs
droogte of regenval kunnen er niet altijd
toe gerakend worden, omdat een bekwaam
landbouwer de slechte gevolgen zal weten
te verminderen. Door do Staatscommissie
van 1906 werd alleen genoemdoverstroo
ming, hagelslag en oorlogsgevodgcnmen
zou er daling van het prijsniveau aan lcuu-
ncn toevoegen, wanneer deze leidt tot eeu
noodtoestand. Voor den verpachter zou
valutadaluig ia aanmerking kunnen
komen,
De ledion, die dit een en ander aanvoer
den, waren van oordeel, dat er voor het
ingrijpen van den wetgever in de verhou
ding tusschen pachter en verpachter geen
voldoende redenen bestaan. Zelfs zou die
verhouding, meeniSe men, door diit wets
ontwerp slechter worden. Als de verpach
ter zich zal moeten verzetten tegen een
eisch tot vermindering der pacht of als hij
een actie tot verhooging zal willen instel
len, zal hij voortdurend het bedrijf van
den pachter moeten nagaan, want de
pachter zelf doet natuurlijk geen mede-
deeling aan den verpachter van de buiten
gewone voordeelige jaren.
De verpachter wordt een ongewenschte
dwarskijker. En voor den pachter zal het
ook moeilijk vallen het bewijs te leveren,
dat de opbrengst door buitengewone om
standigheden slecht is geweest, want zoo
nauwkeurig houdt de boer geen boek. Er
zullen allerlei processen ontstaan. Ook
zal het moeilijk zijn na te gaan, wat d©
verwachtingen waren, toen het huurcon
tract werd opgemaakt, -wanneer dit voor
een heele reeks van jaren mocht gelden.
Andere leden achtten de voorgestelde re
geling vrijwel waardeloos, zoolang de pach
ter geen zekerheid heeft, dat hij, als hij
de pachtvoorwaarden nauwgezet naleeft,
op den grond kan gevestigd blijven tegen
een redelijke huursom. De onzekerheid op
dit punt gaat in tegen een economische
exploitatie van den bodem. De vrees, dat
de pacht niet zal worden voortgezet, wan
neer de huurder op vermindering van de
pachtsom aandringt, zal hem weerhouden
van zijn recht gebruik te maken. Maar ora
dezelfde reden zal de verpachter vaak ge
bruik kunnen makon van zijn verkregen
recht-. De wot, die den pachter heette te
helpen, zal hem juist in het nauw drijven.
Tegen de verplicht gestelde verzekering
rezen vele bezwaren. In elk paehtcontracb
zal die eisoh voortaan voorkomen. Zoo
blijft de schade door slechte jaren op den
pachter rusten, terwijl de verpachter ai-
leen den invloed der goede jaren onder
vindt. Men vreesde ook, dat de verzeke-
-ringsplicht de pachtsommen zou doen da
len. Maar daartegen werd aangevoerd, dat
de verpachter, die soms een deel van de
pachtsom zal moeten laten vallen, juist
een hoogore pachtsom zal eischen. In dit
geval wezen enkele leden er op, dat tegen
de verzekering gemoedsbezwaren kondon
bestaan zij wilden daarom geen verzeke
ring eisohen, maar alleen de bepaling op
nemen, dat het risico van het i.alaten der
verzekering ton bate van den pachter komt.
Togen het recht van den verpachter om
een deel van grootere winsten te eischen
pleit, volgens sommigen, dat de buitenge
wone opbrengst soms het resultaat is van
den arbeid van den pachter, terwijl de
verpachter er niets aan heeft gedaan.
Even werd een lans gebroken voor land-
nation alisaTie en verdwijning van privaat
landbezitdaartegen werd twijfel geop
perd of b.v. gemeenten zulke ideale ver
pachters zijn
Tegen het recht van den verpachter tot
verhooging van do pachtsom in voordeelige
jaren, rezen allerlei bezwaren.
Voor den landbouwer moet het eene jaar
het andere goed maken en het pachtcon-
tract heeft het risioo van beide partijen
geregeld. En wat de verbetering van den
toestand aangaat, door het aanleggen van
werken door publiekrechtelijke lichamen,
eerst na langen tijd doen deze bun invloed
gelden en men verg-ete niet, dat de landge-
bruiker meestal reeds betaalt in den vorm
van verhoogde polderlasten.
Moest er sprake zijn van vermindering
of verhooging van pacht, dan meenden
somm'gen, dat het beter was de beslissing
op te dragen aan onpartijdige pachtcoin-
missiesj weer anderen achtten dit een ge
schikte gelegenheid om een proef te nemen
met bedrijfsraden of een bedrijfsorganisatie.
Maai* anderen voerden daartegen aan, dat
dergelijke beslissingen eigenlijk rechtspraak
waren cn dus aan de rechterlijke macht
behoorden. Wie een proef op dien voet
wil nemen, heeft daartoe reeds de gelegen
heid door een arbitrage-commissie.
Ook bij de afzonderlijke artikelen wer
den nog bedenkingen geopperd en wenken
gegeven. Men vreesde, dat de geschillen
aanleiding zouden geven, dat de pachtsom
niet op tijd werd betaald men wensohte een
juistere omschrijving van het begrip be
drijf, omdat op enkele gronden verschillen
de bedrijven wordon uitgeoefend en het de
vraag is, of deze als éën beschouwd wor
den. Men wees er op, dat do keuze van te
verbouwen gewassen afhankelijk is van do
prijsschommelingen, en dat daarom het ri
sico voor den pachter moet komen.
Ten slotte achtte men het onbillijk om
de wet, als zij tot stand kwam, ook toe
van Nicolaas H cn zijn gezin,
pkrtien jaren aan bet Russische hof)
tel Fransch van PIERRE GILLIARD
door MARGUéRITE DE ROUVILLE.
Mnoriseertlc vertaling-) Nadruk verboden.
d© hartstochten begreep men
welk een zt-dehjke kracht voor het
fcische volk do Tsaar ton slotte verte-
n,°ordigde in zijn onomstootelijkc over-
ür'Srnen begreep niet, cüat de ge-
weilJke hij voor de volksmenigte
aaanrde, aki een bz>t land tot die over-
r^g kon voeren en Rusland redden
fc^tsche slavernij.
1^ positie vain den Tsaar was buitea-
•°D moeilijk. Voor de uiterste rech
te, die beil ver wachtte van een over-
sooist met DuitschlajiKl, was hij de hin-
P*1', dien men u«t den Aveg moest rui-
'-•in een anderen vorst in zijn plaats
Voor do linkerzijde, die de
P^.rnmg begeerde, maar de ovorwin-
fc K-rder Keker, was hij de hinderpaal,
vallen door den omwenteling.
Ja,a^£l+C e>en krachtige propa-
voorde in het binnenland en aan het
en aldus zonder het te weten in
*<^rt vaQ Duitsohland speelde volg-
■- P£^tij der gematigden de gevaar-
d die echter het meest
Ca llussLsohen volksaard strookte, te
het Slavische fatalisme er zioh
toe to bc-palen, den loop der gebeurtenis
sen ai te wachten, in de hoop, dat de
Voorzienigheid zo wel ten beste zeu lei
den dus de partij der gematigden bleef
werkloos toezien. Men bood enkel lijdelijk
verzet cn bcgTeep niet, diat men hierdoor
b-et land mot lamheid sloeg. Wat het
giroote publiek betreft, dit waa zonder het
te weten het gehoorzamo werktuig der
Duiteohe intriges geworden. De meest
verontrustende berichten, die de rondo
deden on gretig geloofd werden, riepen in
het binnenland een afbrekenden geest op
van anti-Keizeregeszindheid en schiepen
argwaan en wantrouwen, 'die zich weldra
ook deed gelden aan het front. Ieder be
ijverde zich zijn slag toe te brengen aan
d-en steunpilaar van het wankele gebouw
en niemand dacht er aan bijtijds te stutten
en het ineenstorten to voorkomen. Men
deed al het mogelijke, om de revoliitie
nader te brengen, en niets, om er de ge
volgen van te voorkomen.
Men vergut dat Rusland niet alleen be
staat uit vijftien h twintig millioen men-
echen, die rijp zijn voor het parlementaire
stelsel, maar dat er tevens een honderd'
twintig of honderd dertig millioen boeren
wonen, voor het meerendeel ongeschaafd
en onwetend, voor wie de Tsaar nog
steeds de Gezalfde dies Heeren was, Cdeze
gedaahto vindt men terug in het volksge
zegde, waarin zich het kinderlijk geloof
van denRussisohen boer en tevens 't be
sef van zijn onmacht uitspreekt,,God is
wel hoog boven ons en de Tsaar wel hee*l
ver van ons af")hij, dien God uitverko
ren had om het lcrt van Groot-Rusland) te
bestieren. De moujik, drie van zijn vroeg
ste kindsheid af gewend is den priester
den Tsaar te hoor en aanroepen tijdens
het misoffer, een van de plechtigste
oogenblikken van den dienst moest in
zijn mystieke geestesvervoering hem wel
een bijna goddelijke macht toekennen.
De Tsaar was dn werkelijkheid ndet het
hoofd der Russische Staat6lcc-rk, hij was
er do beschermer, de verdediger van,
maar 6Ïnds Peter de Grooote het Patria-
chacut had opgeheven, was het volk ge
neigd1 in hem de belichaming te zien van
het geestelijk zoowel als van het wereld
lijk gezag. Dit was wel een dwaling, maar
het begrip bestond desalniettemin, en in
do dubbele waardigheid van den heerschar
lag <Le kracht van het Tsarisme tegenover
do geweldige volksmassa. Aangezien het
Russische volk in den grond mjTstiek is
aangelegd, was de fcweedo factor zeker
niet minder belangrijk dan de eerste. In
de gedachte van den moujik is de alleen
heerschappij nauw verbonden met het
Grieksche geloof.
EeD Russische revolutie kan dus niet.
enkel staatkundig zijn, zij moet noodzake
lijkerwijs tevens een godsdienstig karakter
dragen. Indien het Tsarisme kwam te val
len, dan moest daardoor in het volksbe
wustzijn zoowel op staatkundig als op
gocDdienstig gebied een gapende leegte
ontstaan die een zoodanige geweldige
luchtverplaatsing ten gevolge zou hebben,
dat cfiaanin indien men geen voorzorgen,
nam. .elk sociaal leven zou ondergaan,
i^oor den eenvoudig en boer vertegen
woordigde de Tsaar de vleeschworcLing
zijner mystieke verlangens en was hij te
gelijkertijd een tastbare werkelijkheid,
niet te vervangen door eenig ander poli
tiek begnp, dat van hem steeds een on
doorgrondelijke abstractie zou blijven.
In dat ledig, oentetaan door het wegval
len van het Tsarisme, zou de Russische re
volutie met de behoefte aan 't absolute
en de zucht naar uitersten, zoo eigen aan
den Slavisohen aard zioh met zulk een
alles overweldigende kracht storten, dat
geen enkelo Regeerangsvorm in staat zou
zijn, haar togen te houtian heb kon niet
undlers of dit moest uibloopen op politieke
en religieuze zelfvernietiging, op anarchie.
Om deze viersahrikkolijke mogelijkheid
te bezweren, had men zich, indien men do
revolutie begeerde, op haar moeten voor
bereiden. En toch zou zij zelfs iu vredes
tijd ook dan nog geweldige gevaren met
zich brengenzich midden dn d*>n oorlog
er in te wagen was misdadig. Wij, wester
lingen, zijn geneigd de zakeoi in Rusland
te beoordeelen naar hetgeen wij weten
Va-n de leidende klassan, met >vie wij dn
aanraking komen en die denzelfdon graad
van beschaving en ontwikkeling hebben
bereikt aJe wijmaar wij vergeten te dik
wijls de millioen en ruwe en onwetende
men-sdhen die alleen worden geleid door
de eenvoudigste cn primitiefste gevoelens;
Vle Tsarenvereering is er een treffend be
lwijs van.
De Engelscho gezant, die zijn inlichtin
gen verkreeg door Russische politieke per
sonen, wier vaderlandsliefde men niet in
twijfel mag trekken maar die hun land
zagen, zooais zij wenschtlen, dat het zijn
zou, en niet zooals het in werkelijkheid
was, liet zich op een dwaalspoor brengen.
Hij hield geen rekening met die zeer bijzon
dere omstandigheden, die van Rusland
een anachronisme maakten op godsdienstig
politiek en 6ociaal gebied, dat met geen
enkelen West-Europeeschen maatstaf kon
gemeten worden. Men vergat, dat, indien
al in elk zioh in oorlog bevindend land een
revolutie in den aanvang steeds een ver
zwakking van de natie inhoudt, vanwege
de onvermijdelijk er uit voortvloeiend)©
schommelingen, deze gevolgen in Rusland
zouden optreden met verdubbelde kracht
cn hrvigiheid. De Entente vergiste zich,
toen zij meende, dat do beweging van Fe
bruari 1917 uit het volk voortkwam. Dat
was niet het gevalalleen de leidende
klassen namen er aan deel; de groote
massa stond er buiten. Het was niet, zoo
als men zeide, een golf uit' de diepte,
welde* de moaaröhio omverwierpmaar
juist do val van 't Tsarisme, die zoodo^
nige wilde golven omhoog stuwde, dat
gansob Rusland er in verzwolgen werd, en
ook de naburige Staten gevaar liepen ei
in onder te gaan. (Ludensdorff overdrijft die
rol, door de Entente in dc revolutie ge
speeld. wanneer hij schrijft: ,,Ln Maart
1917 verdreef een ormvenboLiikg, door de
Entente voorbereid, dien Tsaar van den
troon." De beweging werd gesteund dooi
d-o geallieerden, maar was niet door hen
op touw gezet. Wed toont Ludendorff de
onmiddellijke gevolgen aan, die er voor
Duitsohland uit voortvloeiden. ,,De revo
lutie sleept noodzakelijkerwijze een ver
mindering van d'e Russische strijdmacht
met zich. verzwakt dus de Entente cn ver
licht aanmerkelijk onze zware taak. Het
hoofdkwartier kan ocxgenblikkelijk een be
langrijke bezuiniging toepassen op troe
pen en munitie, en tevens op grooter
Gohaal de divisies verplaatsen." Vierder:
4,In April en in Mei 1917 was het, in weer
wil van onze overwinningen aan do Aisne
en in öhampagne, de Russische revolutie,
diio ons gered heeft." (Ludendorff. Oor
logsherinneringen, deed II, blz. 20 en 35X
(Worde vervolgd).
