gemeentezaken.
feuilleton
No. 19076.
LESDSCH DAGBLAD, Vrijdag 12 Mei.
Tweede Blad. Anno 1922
EERSTE kamer.
II.
Schenkingen aan „Dc Lakenhal".
g en W. dealen den Raad mede, dat we-
- een 2-taJ schilderstukken ten behoeve
jjj het museum „de Lakenhal" ten ge-
bcnkc zrjn aangeboden.
De heer dr. D A. H. van Eek biedt
L^s eenige vrienden en vereerders van
en te Leiden geboren schilder dr. C. Dee,
gelegenheid van diens 60en verjaardag,
door die', schilder vervaardigd© aqua-
e] aan, terwijl de oud-directeur van het
ans. Halsmuseum te Haarlem, de heer J.
;ronig, een kap-itaaischilderij, voorstellen-
de rechtspraak van keizer Otto, aanbiedt,
«Ik schilderstuk door hem en doer dr. A.
redius is erkend als te zijn een jeugdwerk
n den Leidschen schilder G. Metzu.
Aangezien deze schilderijen waardevolle
nwin&ten voor het museum zijn, geven B.
n \v. overeenkomstig het advios der Mu-
püin-Gonimissie, in overweging beide ge-
-henken te aanvaarden, onder dankbetuiging
'•n de schenkers voor het bewgs hunner
langstelling in het museum.
In-gebruik-geving van een gedeelte van
voormalig Invalidenhuis.
De Leidscho H. B. S. Vereeniging „Em-
geës" heett tot B. en W. het verzoek ge-
cht aan haar ten gebruike al te staan de
-venvertrekken der oude Commandants- en
der-Commandantswoning in het voerma-
ige Invalidenhuis aan den Middelweg, ten
inde aldaar geregelde bijeenkomsten tekun-
en houden, gezelschapsspelen uit te voo
rn, enz.
Noch bij de Commissie van Fabricage,
noch bg hun College bestaat tegen inwfl-
jging van dit verzoek beswaar, mits' aan
deze ingebruikgevïng gelijke voorwaarden
worden verbonden als aan de afdeeling Lei
den van den Nederlandschen Padvinders-
bend werden opgelegd, toen aan deze cck
eeDige vertrekken in dit gebouw in gebruik
werden gegeven en dan tegen f 50 per
•jaar.
Jachtrecht op de Vroonwateren.
In overeenstemming met de Commissie
vau Fabricage, geven B. en W. den Raad
in overweg.ng het jachtrecht der Vroonwa
teren voor den tgd van drie jaren, dus ein
digende met de sluiting der jacht in 1925
te verpachten aan de combinatie van den
heer J. F. Kippol e.s. te 's-Gravenhage,
voor de som van f450 per jaar.
Een tweeüe wcegioods op de Lammermarkt*
Eenigen tijd geleden bereikte het College
van B. en W. een verzoek van belangheb
benden, om tijdens de Dinsdagsche vefcee-
varkensmarkten een derde en, zoo mogelijk,
ook een vierde weegschaal in gebruik te
doen nemen. Dit Verzoek was gegrond op
den steeds toenemende» aanvoer van vette
varkens en op liet bezwaar, dat tengevolge
\wn het wegen met twee schalen de laatste
likens, ondanks vlugge bediening der scha
lij soms eerst om 2 uur des namiddags
Imogen waren.
De aanvoer van vette varkens op de
Dinsdagsche markt is in de laatste jaren
aanzienlijk toegenomen en uit disu hooide
besloot do Raad onlangs het aantal vaato
hokken op deze markt te vermeerderen. Om
dezelfde reden is er nu ook aan meer weeg-
gelegenheid dringend behoefte ontstaan en
met de Commissie voor het Marktwezen, wier
gevoelen L. en W. te dezer zake hebben
ingewonnen, komt hun daa ook het aanbren
gen van een derde schaal noodzakelijk voer.
Het maken van een vierde schaal achten
zij voorloopig niet noodig, maar wel ver
dient hot aanbeveling het gebouwtje, waar
in do nieuwe schaal moet worden onderge
bracht, zóó te maken, dat er genoeg ruimte
is, om desgewenscht later zonder veel kos
ten een vierde schaal bij te plaatsen. Vol
gens het oordeel van deskundigen toch is
bet te voorzien, dat de aanvoer van var
kens nog zal toenemen, zoodat het ingebruik-
nernen van de vierde schaal dan slechts een
kwestie van tijd zou zijn. Een latere ver
groeiing der weegloods zou uiteraard be
langrijke uitgaven vord:ren, welke thans
voor eeu groot deel kunnen worden voor
komen.
De nieuwe weegloods zal komen te staan
cp 20 M. ten Westen van de uiterste hok-
kc-nrij onder de overkapping van de Lam
mermarkt, De inrichting en de afmetingen
van do loods zullen overeenkomen met die
der bestaande, welke in allo opzichten vol
doet, doch de afwerking kan eenigszin3 een
voudiger zijn. Met het oog cp de verregaan
de baldadigheid der straatjeugd moet vooral
aan een degelqken bouw aandacht worden
geschonken.
De kosten van de te maken loods cp stee-
nen voet, bevattende twee weegruimten en
een kantoortje, worden, inclusief water- en
lichtleidmgen, begroot op ongeveer f4000,
terwgl de kosten van het ijzeren ink, de
balansen, gewichten met tafel, enz. naar ra
ming plm. f 1000 zullen bedragen. De to
taio kosten komen derhalve op rond f5000.
Bij onmiddellijke aanschaffing van c-en Her-
de schaal zou dit bedrag nog eens met
plm. f 1000 stijgen.
Genoemd bedrag va» f5000 behoeft ech
ter niet in één jaar fce worden betaald,
doch kan zonder bezwaar over een vijftal
jaren worden verdeeld; het ware te vinden
uit leening en uit de gewone middelen af
to lossen in 5 jaren.
Ten slotte merken B. en W. nog op, dat,
vermoedelijk mede ten gevolge van hier
en daar heerschende varkensziekten, de aan
voer van varkens in de laatste weken tijde
lijk iets is verminderd; met den aanvang
van den bouw van de weegloods zal daarom,
bij aanneming van hun voorstel, in afwach
ting van het terugkeer en van den normalen
aanvoer nog even worden gewacht.
"Wijziging Reglement van Orde voor den
Gemeenteraad.
Ingevolge, art. 39 van liet Reglement van
Orde voor de Raadsvergaderingen, heeft zeen
benoeming ingevolge de artikelen 145 en 147
dor Gemeentewet plaats, dan zes dagen, nadat
"an <tó voorgenomen benoeming aan den Raad
is tenuis gegeven.
Aangezien het echter niet steeds mogelijk
is de aanbevelingen of voordrachten tenmin
ste zes dagen te voren bij den Raad in te
dienen en zulk ook voor deze benoemingen
niet ia bepaald, komt liet B. en W. wensche-
Vijk voor dat de termijn in genoemd artikel
worde gewijzigd' en .gebracht op vier dagen.
Be meerderheid der Commissie voor de
Huishoudelijke Verordeningen kan zioli met
deze wijziging veneenigen, op grond waarvan
C. en W. den Raad in overweging geven go
uoedig geachte wijziging aan te brengen.
Verbetering van den Gilde-Rijn.
In de Raadsvergadering van 26 Januari
\920 besloot dc Raad dat de gemeente Leiden
his lid aonide toetreden tot de „Vereenig. tot
verbetering van den Ouden Rijn'' tegen beta
ling van oen jaarlijksohe contributie van 125.
Do uöterst geringe actie, welke van de Ver
eeniging uitging, gaf al spoedig B. en W.
veden om te twijfelen aan hare levensvatbaar
heid en zij vonden daarin aanleiding om den
Raad voor te stellen voor het. lidmaatschap
Se bedanken, waarmede deze zich vereenigde.
Inmiddels gaat er thans ook in verband met
ie wijziging in het bestuur meer leven van
ie Vereeniging uit, rodëhén, waarom B. en
W. den Raad in overweging geven zich we
derom als lid aan te sluiten.
De Lcidsche Buitenschool.
In haar zitting van den 27en Maart j.I. be
sloot de Raad, overeenkomstig hot advies van
de nrindorhoid van B en W., ia beginsel, me
dewerking te ver Iconen aan dc tot-stand-koraing
en insta.Tidboud.bng van oen Herstellingsoord
voor de verpleging van kinderen van den leer
plichtigen leeftijd, die gevaar loopen slacht of
fer te worden van de tuberculose, welke inrich
ting wordt verbonden aan do door de vereeni
ging „Herstellingsoord do Leiclsohe Buiten
school" te Katwijk te slichten z.g „Buiten
school"
Omtrent hot bedrag der aan de vereeniging
toe te kennon bijdragen on omtrent de voor
waarden, wolko aan diio bijdragen zullen wor
den verbonden, moet thans een beslissing wor
den genomen.
Wat de op- en inrichtingskosten belieft,
blijkt uit de door de vereeniging overgelegde
stukken, dat dc kosten van een gedeeltelijken
nieuwbouw en cLio van do verdere Inrichting
der villa „Duinluat" te Katwijk mei bijbekoo-
renden duingrond (een schenking van den heer
D. J. J. de Koster alhier), worden geraamd op
rond f 20.264. Als Provinciale bijdrage rekent
de vereeniging op een bedrag van f 5000, ter
wijl uit particuliere giften en uit een deel der
Rijkssubsidie (dozo bedraagt voor bouw, inrich
ting en exploitatie f 3660) een bedrag van rond
f 7000 beschikbaar is. Het ontbrekende bedrag,
groot f 8000, vraagt do vereeniging, als bijdrage
voor eons, van de gemeente Leiden.
Gezien de belangrijke bodragen, welke van
"particuliere zijde reeds zijn bijeengebracht, op
den door Rijk on Provincie reeds verleenden
of nog te verlocnen steun en in aanmerking
nemende de sanitaire belangen, welke de ge
meente Leiden bij do tot standkoming van dezo
inrichting heeft, me on en B. on W. in over
woging te mogen geven, do govTaagde bijdrage
van f 8000, mits als maximum beschouwd, toe
te staan. Mocht met een minder bedrag kunnen
worden volstaan wat uit de op- en inrioh-
tingsrekening zal moeten blijken dan zal dc
bijdrago uit den aard der zaak tot dat mindere
kunnen worden beperkt.
Uit de cxploitatie-begrooting blijkt, dal de
koston over 6 maanden van 1922 (JuliDe
cember) door de vereeniging worden geraamd
op f 9497.50. Op deze begrooting komen ter dek
king van het financieel tekort subsidien van
Rijk, Provincie on Gemeente voor resp ten be
drage van f 2500, f 1250 en f 3750.
Bij oen, op weinig ondervinding steunende
eerstejaars-exploitatie als deze, in een gedeel
telijk zomer- en een gedeeltelijk winterseizoen,
waarvan de kosten onderling zoo zoer uitcen-
loopen, en met een- gemiddeld getal van 30 kin
deren, is de mogelijkheid vrij groot, dat de wer
kelijke ui*komsten niet aan do raming zutlen
beantwoorden B. en W. wezen daarop reeds
ia het praoadvies van 21 Maart jl. Indien zij
dan ook voorstellen de gemeentelijke subsidie
over deze 6 maanden van 1922 te bepalen op
het gevraagde bedrag van f 3750, dan mag dat
allerminst boduiden. dat daarbij van hun kant
aan ccn volledige dokking van eon ovontucel
financieel tekort door de subsidieeren de licha
men wordt gedacht, noch aan een vaste jaar-
li jksöho bijdrage. Telken jave zal naar hun
mooning over hot bedrag der subsidie zoo
die nood'ig mocht Ijl ijken door don Raad be-
booren te worden beslist.
Ten opzichte van de voorwaarden, aan
de susidiën te verbinden, komt liet B. en
W. noodig voor, dat uit de rekening van
de op- en inrichtingskosten moet blijken,
tot welk bedrag maximaal f 8000 dc
bijdrage der gemeente noodfg zal zijn
daartoe zal deze rekening door de ver
eeniging moehen worden overgelegdver
der, dat tegenover deze bijdrage de ver
eeniging verplicht is voortdurend een 30.
tal plaatsen in het herstellingsoord voor te
Leiden wonende leerlingen van openbare
en bijzondere scholen ter beschikking van
het College te steden, tegen het minimum
tarief, on dat omtrent dc aanwijzing der
te plaatsen leerlingen overleg zal worden
gepleegd met de Vereeniging tot besfcrij.
ding der Tuberculose; dat de tarieven en
voorwaarden van opneming en eventueel©
wijziging der statuten, aan B. en W wor
den medegedeeld; dat de gemeente het
recht heeft zich in het bestuur der Bui
tenschool" te doen verfceg-mvoord;g?n en
voorts, dat jaarlijks een begrooting, een
rekening en verantwoording en een verslag
over het afgeloopcn jaar aan hun College
worden toegezonden.
Overneming van dc militaire zweminrichting In
hei Poelmeer.
Nadat- verleden jaar de zwemplaats nan
de Oude Heerengracht wegens den mi cl r
goeden toestand van het water gesloten
moest worden, hebben B. en W. terstond
een onderzoek ingesteld naar de mogelijk
heid van stichting eener nieuwe zwemplaat?
Aangezien eohter de tijd te kort was om
over de nieuw te maken inrichting reeds
zóó spoedig de beschikking te h bVn, d it
er nog in den loop van het aavstaamD
zwem seizoen gebrek van zou kunnen wor
den gemaakt, hebben zij nagegaan, of en
in hoeverre het mogelijk zou zijn om r iet
temin reeds voor don komenden corner in
het 'gebrek aan zwemgclegenheid te voor.
zien.
Hefc is bekend, dat het vorige 'aar een
noodzwemplaats is increricht nan hefc Wes.
tolük gedeelte van de SlaaghslooJ, ter
plaatse waar toevallig een met, dia sloot
in verbinding staande ondiepe waterkom
aanwezig is. Deze gelegenheid kan echter
niet meer als openbare zwemplaats wor.
den benut, daar de eigenaresse van den
nabijgelegen grond dezen voor dit doel
niet langer beschikbaar wenseht te stellen.
B. en W. zijn daarna met de betrokken
militaire autoriteit in overleg getreden
over het gebruik van do militaire zwem
inrichting, welke zich bevindt in het Poel
meer, nabij het Leidsohe tolhek aan do
Haarlemmer trekvaart. Het resultaat van
dit overleg is geweest, dat bij den Com
mandant van hot 4de Regiment Infanterie
tegen gebruik van deze zwemplaats door
do Leidschc bevolking geen bezwaar be
staat. Genoemde Regimentscommandant
is nl. bereid te bevorderen, dat do mili
taire zweminrichting in haren tegenwoor-
digen toestand kosteloos aan de gemeente
wordt overgedragen, mits aan de militai
ren gelegenheid worde gegeven, om op
enkele nader vast te stellen uren van cïie
inrichting gebruik te maken.
De betrekkelijke groot© afstand (onge
veer u urgaans), waarop deze inrichting
van de stad is gelegen, vormt naar do
meeming van B. en "NV. een overwegend
bezwaar om haar tot definitieve zwem
plaats voor de Leidsche ingezetenen te be-
otemmen. Evenwel, als tijdelijke zwemge-
legenheid, te gebruiken gedurende dien
tijd, dat nog geen nieuwe zwemplaats is
gebouwd, komt de inrichting nabij het
Lcidsche tolhek hen niet ongeschikt voor.
Zij beslaat een tobaj* wateroppervlakte
van ongeveer 30 x 30 M., verdeeld over 1
diep bassin, groot ongeveer 15 x 30 M., en
2 ondiepe bassins, elk groot plus 15 x 15
M. Voorts zijn aanwezig 22 kleedkamertjes
1 bergplaats, oen klein houten vertrekje
voor toezichthebbend personeel, alsmede
eer., zij het primitieve, privaat- en urinoir-
inrichting. Het geheel is aan de drie wa
terzijden door een houten afrastering on
aan de landzijde door bedoeldo kleed
kamertjes afgescheiden van dc omgeving.
Do toestand van onderhoud, waarin de in
richting thans verkeert, vereischt voor
een behoorlijk gebruik door de Leidscho
bevolking verschillend© voorzieningen
deze behoeven echter geen extra uitgaven
voor de gemeente mede to brengen, aan
gezien dé kosten daarvoor gevoegelijk be
streden kunnen worden uit. de voor liet
onderhoud der zwemplaats aan de Oude
Heerengracht beschikbare golden, welke
wegens sluiting van die zwemplaats daar
voor niet zullen worden besteed
Het gebruik van de zweminrichting
nabij het Lcidsche tolhek heeft, voor zoo
ver B. en W. bekend, nimmer tot bezwaren
aanleiding gegeven en er is, otk zonder
tijdrooveiid bacteriologisch en chemisch on
derzoek, alle reden om het waiter ter
plaats© als geschikt voor zwemmen te be
schouwen.
Onder mcdedeeün.g, dat B. en W. bin
nenkort een voorstel bij den Raad aan
hangig hopen to maken omtrent dc stich
ting van oen nivuwo zwemplaats, op welke
aangelegenheid het voorstel vaa den heer
Piekaar, in de vergadering van den 3don
April j.I. om pra .advies in hun handen ge
steld, mede betrekking heeft, geven B. en
.W. alsnu, overeenkomstig het gevoelen
van de Commi ie van Fabricage, in over
weging het College te machtigen het door
de militaire autoriteit gedane aanbod in
zake het gebruik van de zweminrichting
nabij hot Leïcbche tolhek te aanvaarden,
met dien verstande, dat die inrichting
voorloopig slechts voor het aanstaand©
zweinseizoen door de gemeente in beheer
zal worclen genomen en hen voorts 1©
machtigen in dc-ze verder hot noodige to
verrichten.
(Vergadering vaa gisteren.)
Voorzitter: ce lieer Reekers.
Grondwetsherziening.
Aan de orde'zijn de wet,ontwerpen tot in-
overweging-nemsn vaa een voorde van ver
andering in het III de en het IVde Hoofd
stuk en in de additioneel© artikelen der
Grondwet en van een voorste! tot wijziging
vau de wet tot het in-overweging-nemen vaa
een voorstel van verandering van het lid©
Hoofdstuk der Grondwet, voor zooveel be>-
treft art. 73. i
Do heer DE VOS VAN STEENWIJK1
(G.-H.) wenseht zich te beperken tot het
motiveeren van zijn stem. Tegen d n zittings
duur der Eerst© Kamer van 6 jaar en een
aftreding van de helft der leden om de 3
jaar, heeft hy geen bozwaar. Wat de even
redige vertegenwoordiging betreft, blijftspr.
op het standpunt slaan, dat dit stelsel niet
heeft beantwoord aan de verwachtingen, die
men er van koesterde. Ter wille van bet ge
meen overleg, waarvan de Minister blgk
heeft gegeven, wil spreker het beginsel aan
vaarden. Hg behoudt zich echter alle vrij
heid voor, bij een eventueel voorstel daar
toe dit voorstel naar zgn eigen waarde te
beoordeelen.
Wat Hoofdstuk IV betreft, nu de ont-
bindbaarheid der Prov. Staten daarin nieti
meer voorkomt, wil sjn\ zijn stem daaraaut
niet onthouden.
Wat de additioneel^ artikelen betreft, i3
spr. van meening, dat, indien het stelsel
dor evenredige vertegenwoordiging niet tg-
dig tot stand komt, d9 Eerste Kamer vol
gens het oude stelsel zal wo-rden gekozen^
Ook de Minister is dezo meening toegedaan,
doch wij kunnen in de toekomst voor twist
punten ten deze komen te staan. Daarom,-
omdat er geen besliste uitspraak is in de ad-
ditioneele artikelen, hieromtrent, zal spiv
z\jn stem niet aan deze voordracht geven.
De heer FOKKER (V.-B.) kan niet mede-1
gaan met twee-jaarlijkscho begrootingen In
de practijk zal dit stelsel onmogelijk blijken.
Ook de evenredige vertegenwoordiging heeft
sprekers sympathie niet. Het is hem een
raadsel, hoe de Regeering zich de uitwer
king van "de evenredige vertegenwoordi
ging voor de Eerjto Kamer voorstelt Dö
provinciale band zal verdwijnen, <le klein©
provincies! zullen geen invloed meer heb
ben.
De heer VAN DER FELTZ (V.-B.) waar
deert het zeer. dat de Regeering den zit-,
tingsdnur der Eerste Kamer op 6 jaar hreftri
gebracht en de uitwerking der evenredig©
vertegenwoordiging uit de additionoele ar
tikelen heeft geschraft. Hij zal het beginsel
aanvaarden, doch behoudt zich het recht)
voor, de uitwerking daarvan afzonderlijk,
en op zichzelf to beoordeelen.
Spr. zal voor alle voorstellen stemmen.
Do heer WITTERT VAN HOOGLAND
(R.-K.) is van oordeel, dat ons volk reedë
voldoende in groepen is verdeeld dan dat een'
organische vertegenwoordiging bij deze
Grondwetsherziening mogelijk gemaakt zou1
moeten zon. Spr. verdedigt het stelsel van
een sociaal-econimische Kamer, die hij ech
ter allen wil hebboa, als deze Kamer ad
viserend en vóór de Tweede Kamer zou op
treden.
Den heer VER HE YEN (R.-K.) verwon
dert het, dat de leden der Eerste Kamen
van zekere richting steeds tegen die Kamer
to keer gaan en trachten haar uit den weg
to ruimen als die Kamer een beslissing
tegen hu» zin neemt.
Spr. zal voor de ontwerpen stemmeiv
hoewel er nog bezwaren blrjven bestaan, o.a.
tegen het imperatief stellen der evenredig©
vertegenwoordiging Men kan theoretisch
van dit stelsel donken wat men wil, het)
heeft in de practijk gefaald. De aftreding
om do 3 jaar van de helft der leden vindt'
spreker een groot© verbetering.
Do heer HENDELS (S. D. A. P.) zegt,
dat, wanneer hij de vorige sprekers met
gemoedelijke tevredenheid hoort redeneeren,-
hem een griezelig gevoel bekruipt; dan be
gint zijm sympathie voor de ontwerpen t©
dalen tot het allerlaagste minimum. Do eer-,
ste voorstellen gaven al geen blijk van do
gezindheid om radicaal in te snijden in onz©
Staatsinstelling.
Na een verdedigi»g in deze Kamer, waar
in de gloed der overtuiging niet sprak, komü
na de verwerping de Regeering met een
tweede editie. Weg i? de ontbi-n Jbaarheid
van Prov. Staten! Als men eenmaal dé Eer
ste Kamer ontbindt, dan moet toch niet het»
collego, dat zijn same»stelling heelt behou
den, opnieuw eem Eerste Kamer gaan kiezen.
Do uitwerking der evenredige vertegenwoor
diging is nu ook geschrapt. De heer De
Vos van Steen wijk heeft een slag
cm den arm gehouden en kan aldus zijn
van Nicolaas II en zijn gezin.
(Dertien jaren aan het Russische hof)
naar bot Franscb van PIERRE GILLIARD
door MARGUeRITE DE ROUVILLE
(Geautoriseerde vertaling.) Nadruk verboden
21)
De Keüzer wias dikwijls afwezig ©n
dc Keizerin, e van als lip^ar bolde oud»: be
dochters, bijna voortdurend in verpleeg-
rteri^irwaod, verdeelden haar tijd tusschcn
xu aan "ziekenhuizen ©n de menig-
v^c bezigheden, die de vereenigingeoi
L 'p gewonden haar oplegden. Zij
ad rich in het beg.in van den oorlog zeer
rtuinoeki. en zicdi in niels ontzien, met
Ve'r en Let vuur, die zij steeds aan
OriKa° bij alle.?, vat zij ondernam.
schoon haar gezondheid reeds zeer veel
geloden, toonde zij een merk waardige
pi'i"v^ct séheèn, dat zij kracht
u,'"c ket volvoeren, van heb sohoone
ZlJ ondernomen had; zij vond
h—f-n tegelijkertijd bevrediging voor
aa&sl en vrees over de ziekte van
2eu, -jai cvitdh, dio baar achtervolgde,
tc ,,in' °f 'jdcin, dat déze tot rust scheen
gekomen.
o°k ten gevolge, dat Ras-
sveQ v f.c.rj achtergrond, geraa kt o een
ueuglijxa!s onverwacht feit. Hij was
aan het edndc van September uit Siberië
teruggekomen, gohcel hersteld van de
vrecoelijko wond, die zijn leven zoozeer be
dreigd hacl. Ma-ar alles wees er op, dat hij
Qodert zijn terugkeer min of meer veron
achtzaamd word in ieder geval waren zijn
bezoeken nog zeldzamer geworden. Wel is
waar was er geen noodizaaik geweest zijn
bcmk'klelihg in te roepen, aangezien
Alexis Nicolaïevitch den gehec-len winter
gezond geweest washij was aldus versto
ken geweest van datgene, waarin zijn
kracht voornamelijk gelogen was.
Tooli bleef zijn macht nog steeds zeer
groot; ik ha-ct daarvan, het bewijs gehad,
toen ec-nigen tijd to voren mevrouw
Wyroubova bijna liet slachtoffer was ge
worden van een opootwog-rampBijna
levenloos was zij weggehaald van onder
j baar verbrijzelden wagon, en was naar
Toarkode-Sélo teruggebracht in een dcer-
i nis w aardige a toestand. De Keizerin, hevig
ontsteld, was onmiddellijk naar het ziek
bed gegaan van haar, dio vrijwel haar
eenige vriendin was. Raspoetin, dio in al
lerijl ontboden was, bevond zich daar
eveneens De Keizerin zag in dit ongeluk
een nieuw bewijs van het noodlot, dat,
naar zij gevoelde, hardnekkig allen ach
tervolgde, die haar lief waren. En toen zij
in haar angst Raepoetin vroeg, of mevrouw
Wyroubova zou büjvcu loven, gaf hij haar
ten antwoord: God z-al ha-ar voor u sparen,
indien zij het land en u tot nut iswan
neer daarentegen haa-r invloed schadelijk
is, zal God haar tot zich nemenikzelf kan
Zijn ondoorgrondelijke besluiten niet
peilen.
Dit was zeer zeker een handige manier
om zich aan eeu netelige vraag af te mar
ken. Indien mevrouw Wyroubova her
stelde was Raspoctin chn altijd van haar
dankbaarheid verzekerd, omdat dcoir rijn
toedoen die genezing als het ware het
zegel zou drukken op cle roeping, die zij
bij cT? Keizerin vervulde. Inden zij daar-
GDtagen stierf, dan zou de Keizerin in haar
daad een openbaring zien van do godde
lijke Alm-aont an rich gemakkelijker over
hot verlies troosten. (Movro-uw Wyroubova
bleef leven, zij herstelde eohter uiterst
langzaam en bleef ten gevolge van het on-
j geval hulpbehoevend.)
Door doze bernkkriling w-as do invlcod
van Raspoobin opnieuw toegenomen, eoh-
I tor niet voor langen tijd het scheen wel
j of er iets veranderd en liij niet meer zoo
I in aanzien was. Het was mij een groote
voldoening ddt to bemerken en ik ver
heugde er mij des te meer over, daar ik
korten tijd tc voren een lang gesprek over
don Starelz had gehad met den Zwitser-
schen gezant te Potrograd. (Den 31sten
Augustus 1914 was claar een keizerlijke
oeka&e afgekondigd, dat St.-Petersburg
voortaan Potrograd zou heet en.) De
nauwkeurige inlichting on, die hij mij had
versohaft gedurende dit onderhoud, lieten
mij niet meer den geringsten twijfel over,
hefc ware wezen van RaspoetinHij was
inderdaad, wat ik reeds vermoedde, een
ontaard mysticus, die een soort van psy
chische overmacht bezateen zwakzinnige,
die beurtelings zinnelijke aanvechtingen en
mystieke verlangens badeen wezen, dat
in een staat van geestvervoering kon ver-
keeren. Maar ik had nooit kunnen ver
moeden, dat mem zooveel gewicht hechtte
aan do pc-litieko rol, die Rasp o? tin speel
de, niet alleen in Russische kringen maar
i ook aan de gezantschappen en legaties van
Petrograd. Men overdreef zijn beteekenis
wel is waar maar het feit, dat die invloed
bestaan kon, was een tarten van de pu
blieke opinri. Daarenboven was de tegen
woordigheid van dezen man aan he>t hof
een voorwerp van verbeuring en veront
waardiging van allen, die van zijn uit
spattingen afwisten. Daarin lag, dat
doorzag ik duidelijk een grool gevaar
van het gezag Hunner Majesteiten, een
wapen dat hun vijanden vroeg, of laat j
tegen hen zouden aanwenden.
Hot eenige redmiddel was Raspoetin te
verwijderen m-aar welke macht was in
staat zijn ongenade te bewerken? Ik kende
te goed den diepen grond van zijn over
wicht op de Keizerin, om geen vrees te
koesteren, dat zijn invloed integendeel
weer zou toenemen, zoodra de omstandig
heden hem gunstig waren.
De eerste zes maanden van den oorlog
hacklzn nie<l het resultaat opgeleverd, dat
meei gehoopt had, en alles wees er op, dat
hot een lang», cji zware strijd zou worden.
Onverwachte verwikkeMnigen konden zich
voordoen, want de lange duur van den oor
log moest noodzakelijkerwijs groote gelde
lijke moeilijkheden met zich brengen, die
allicht tot ontevredenheid en wanordelijk
heden konden voeren. Dit alles veront
rustte Keizer en Keizerin, die daarom vol
zorg waren
Zooals altijd in oogenblikken van ver
warring en angst, zochten zij troost in (Sen
godsdienst coi in dc liefde hunner kinde
ren. De groet vorst innen hadden zich met
haar gewone opgewektheid geschikt in het
steeds eenvoudiger wordende leven van liet
palcas. Haar ganscho bestaan, waaraan
al'Lca ontbrak, wat gewoonlijk het genoe
gen van een jong meisje uitmaakt, had
baar stellig hiertoe reeds voorbereid.
In 1D14. toen de oorlog uilbrak, waa Olga
Nioolaïovna, bijna negentien jaar en Ta-
tiana Nicolaïevna had juist haar zeven
tienden verjaardag gevierd. Zij waren n-og
nooit op een bal geweest, slechts één- of
tweemaal op een avondpartij bij haar
tante de grootvorstin Olga Alexandrovna.
ftedert hei openen der vijandelijkheden
hadden zij nog slechts één gedachte de
zorgen en moeiten barer ouders te verlich
ten, door hen te omringen met de teedor-
hcid, die zich uitte in de roerendsfcc en
fijn.gcvoelógste attenties.
Welk een voorbeeld zou dit familieleven
vol wederzijdsche achting en liefde ge
weest zijn, indien het bekend ware ge
weest; maar hoe weinigen hadden er een
vermoeden van, doordat het zich aan aller
blikken onttrok.
HOOFDSTUK XI.
0e terugtocht van het Russische leger.
Dc Keizer neemt het opperbevel over.
Toenemende invloed der Keizerin.
(Februari tot September 1915.)
Niettegenstaande de overwinningen, door
do Russen in den herfst in Calicië be
haald, bleef de toestand in het voorjaar
van 1915 nog zeer onzeker. Aan beide kan
ten had men rich gereed gemaakt den
6trijcl met vernieuwde woede tc hervatten,
waarvan de gevechten in Januari en Fo-
brsari slechts oen voorspel waren geweest*
(Wordt vervolgd.)
4-
- -*?»• V* j- r r
