I *Klcine advertenticn Woensdag BO Cts., Zaterdag
I L. wt een maximum aantal woorden van 30.
Tneasso volgens postrecht. Va» eventueel© opzen-
'gjog Taü brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijs-
nummer 5 Cts.
Zaterdag 6 Mei 1922.
Officieels Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
wT* bosohermen-
Het voornaamste nieuws
van lieden.
PRIJS DER ADVER32NT3EMI
i per regcL Zaterdags (3 Cte. per regel. Bij
RX^cment belangrijk la£*e prijs.
Bureau Noordelndsplela. Tatefconnuramers voer Qirsotis en Administrate 175. Redactie 1507.
PRIJS DEZER COURANTS
Voor Loiden p. 8 mnd. 2 35, p. -week" f. 0.i$
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd riin.
por weck h 01$
Franco per post 2 35 *~H portokosten.
Nummer 19071.
[Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
gemeentelijke vischverkoop.
])e Burgemeester van Leiden brengt ter l:en-
van do ingezetenen, <dö-t hedenavond. (Za
terdag) aan eten gomeonrtel ijken vlschwinkel
Tischmai'kt) verkrijgbaar is SCHAR a f 0.10,
ICHOL a f 0.12 en GROOTE SCHOL a f0.2i
por pond.
N. C. DE GIJSELA AR, Burgemeester.
Leiden, G Mei 1922.
directe belastingen.
De Burg emoestor van Loiden brengt tor al-
gemcene kennis, dat aan don Ontvanger der
Directe Belastingen is ter han.'d gesteld het
fcohior der Person oele belasting No 2 van den
'dierst 1922, executoir verklaard den 3en Mei j.l.
herinnert voorts den. bolangtoebbonden aan
lim verplichting om den aanslag op den bij
do Wot bepaalden voet te voldoen.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leidon, 6 Mei 1022.
Een en ander over ondorzeebooten.
In de ruime rooreatiie-zaal van de Kweek
school voor Zeevaart bad gisteravond eon
vergadering plaats, uitgeschreven cloor do
vereenigmg ,,Ow.e Vloot", waarvoor als
spreker was aangekondigd de heer A. van
Hengel, dlireateu-r van de^Maririe-Krijgs-
sohool te s-G ravonihago
Do verguieioring zooi eerst plaaits hobbon
in de Nutszaal, doah ten gevolge van do
grooto aanvraag van b clangs t ol lend en
vreesde het bestuur, dat deze zaal te klein
ton zijn en door de wohviillonclih-oicl van
dein Commandant der Kweekschool voor
Zeevaart, kolonel Yan Buuren, werd de
recreatie-zaal dor Kweekschool er voor be
schikbaar gesteld.
De zaal was getooid met guirlandes en
nationale kleuren on zag er vroo-
lijk uit.
De opkomst was zeer bevredigend. Per
sonen van verschillenden stand en leeftijd
vulden do zaal.
Dö voorzatter, do heer Aug. L. ^Reime-
Ker, opende do bijeenkomst mot een
Brfelijk welkom tot de aanwezigen en
zwoord van dank aan don directeur der
Kweekschool, kolonel Yan Buuren, voor
de welwillendheid dol zaal aan do Ver-
fciiging voor dit doel af te staan.
Hierna gaf hij het woord aan don spre
ker, dao begon met op te merken, dab hot
ombrwierp „Onderzeeboot-en" vooral in
dazen tijd vaai actueel belaag is. De bedoe-
tag is om Indië mot klein materiaal he
I. verdedigen on daarbij zal do duikboot een
j gewichtigo rol moeten spelen. Het ont
werp Vlootwet, is nog niet in behandeling
I gekomen in de Staten-Generaal, doch dit
niet zoo lang meer duren en daarbij
wllen de deskundigen dit wel doen uit-
i komen.
Spr. wilde zoo weinig mogelijk tech
nische bijiZKmderbcden over do onderzee-
booten vertellen, doch een on andlor zal hij
«tot goed begrip der zaak toch moeten mee
deden. En dan merkte hij reeds dadelijk
op, dat een onderzeeboot niet een vaar
tuig is, diat steeds onder do oppervlakte
der zee v-aort, zooals men zou meenen als
ttfón aan Jules Verno: „Duizend mijlen
onder de zee" denkt.
Een onderzeeboot vaart ook bij voorkeur
aan de oppervlakte; doch heeft eon ver
mogen onder water to duiken en claiar een
langen tijd te blijven. Hao vlugger zij dit
«oeri kan des te beter zij aan haar doel
beantwoorden, wat door spr. nader
werd aangetoond.
Do heer Van Hengel noemde vervol-
göna eenige grondtypen van dit vaartuig:
ce torpedoboot, de mijnlogger en die on-
dcrzcciboot-artallerio schip.
an al dozo soorten gaf spreker een
korte omschrijving en besprak hun bouw,
doel, waarvoor zij worden gebouwd
cri uitwerking, die dtet gebruik heeft.
Omtrent de onderzeeboot, tegelijk artdl-
krieeohip, waarmode men in Duitsohland
eerst is begonnen en waarin het door
a&dere maritiem o mogendlheden is nage-
Vohjgd, heeft de ervaring geleerd, da>t deze
^bopen niet hebben beantwoord aan. het
I °1' men cr zich van voorstelde. Al-
een bij het optreden tegen den handels-
v00t bobben zij in den aanvang goede
enste>n kunnen bewijzen.
en mag echter de onderzeebooten niet
°P zichzelf beschouwen do boteekenis er
m<>01 men zien in verband mest de ge-
moribieme orga-nisaitêe.
- cht-e-r do Daiitnoho ondcrzeevloat stond
u ook de gr-»t-e slagvlbot.
ingeland hnj. ze juisl door zijn meerder-
milirT maritieme mogendhoid
di J ^odig, omdat het niet een verde-
-ocnde, maar oen aanvallende red op zee
vervullen.
I<pJf°r YPtreden dor onderzeebooten
afvr^r, Sc"ZOT5nen op het vinden van
Pen w? waarmede men de sehe-
i ^en invallen dor torpedobooten
netton cbi mcri zoogenaamde torpodo-
in Struik waarvan spr.
jerking nader deed kennen,
groot afwerend
vermogen waren
deze netten niet. Beter voldeed eenJ» wij
ziging in den bouw der schepen. Et werd
aan den wand een halve maanvormige ver
dikking aangebracht, v\ aar door het schip
meesbal in tact bleef, ook al werd het door
een torpedo getroffen. Het meest doel
matige afweermiddel werd echter verkre
gen dcor samenwerking Van verschillende
middelen en door de vloot zelf, zooals
torpedojagers, luchtverkenningen, enz.,
waardoor het duikbootgevaar eindelijk
vrijwel tot een minimum werd terugge
bracht.
Na deze beschouwingen, waarvan wij
uiteraard slechts een onvolledige schets
kunnen geven, werd het gesprokene nader
verduid-dijkt dtoor een serie mooie licht
beelden, door den deskudigën spreker
nader verklaard.
Na do pauze behandelde spr. de betee
ken is van do dJuikbcoten in den handels-
oorlog eD uit maritiem oogpunt in den
laiateten oorlog. Spr. beschouwde dén toe
leg van Duitsohland destijds om met do
duikboot zijn vijanden te bestrijden als oen
wanhoopsdaad
Het doel uit militair oogpunt was te be
letten, -dat er voldoends troepen van uit
Engeland naar Frankrijk zouden kunnen
worden geizonden en dat cr geen voldoen
de hoeveelheden graan naar do Britsche
eilanden konden worden vervoerd, waar
door in Engeland hongersnood zjou ont
staan. Vandaar de onbeperkte duikboot-
oorlog, waarmede Duitscfc-land hoopte
tevens den schrik er bij de neutralen in te
brengen zoodat die ze geen schepen op zee
zouden brengen.
Als Duitsohland een behoorlijk inzicht in
de wereldpceihie had gehad, zou het inge
zien hebben, dat het een misrekening
maakte. In het geheel heeft Duit&chland!
400 duiikbooten in zee kunnen brengen en
deze hebben tot in 1917 zeer veel angst ver
wekt, maar in 1918 was die angst bij de ge
allieerden reeds voor goed verdwenen.
Van de 409 onderzeebooten van Duitsoh
land zijn er 2C0 of 50 pCt. vernield.
Men begon d'e koopvaardijschepen te
bewapcnetfi en deze waren, zoodlra de on
derzeeboot ook het kanon wilde gebruiken,
waardoor zij meer off eet sorteert dan met
torpedo's do onderzeeboot de baas.
Zij dwongen dus db onderzeeboot alleen
gebruik te maken van de torpedo's en
daardoor nam het rendement van de boo
ten sterk af.
-Eindelijk heeft men ook door andere
middelen het duikbootgevaar weten te
vermindoren. Ecrat paste men daarvoor
toe h6t niiddel do koopvaardijschepen te
laten varen, langs afgepatroualleerde rou
tes. Dit middel bleek echter niet rationeel
en daarna werd het convooysysteem toege
past, waardoor do vernielende werking
der duikbooten tot ceh minimum werd be
perkt. Men kon döb systeem, dat mem,
eerst niet doeltreffend achtte., eerst radi
caal toepassen, nadat Amerika zich bij- de
geallieerden voegde, waardoor men vol
doende oorlogsmateriaal had om de han
delsvloten te convoye eren en to besoh er-
men
Ock paste men het zigzag varen toe,
waardoor die duikboot haar vernielend
werk niet zoo goed kon volvoeren, terwijl
ten slotte dis vliiogtuigen met suooes te
hulp werden geroepen en ook de z.g. luis
terwerktuigen goed werk doden. Ook heeft
men de draadlooae telegrafie te hulp ge
roepen, om het dudlbootgevaar te bezwe
ren. Hoe al decerniddelen zijn toegepast,
werd door spr. uitvoerig ©n op bevatte
lijke wijze uitgelegd.
Eindelijk nog worden de duikbooten zelf
de mijnen en dieptebommen als afweer-
micïclon besproken en medegedeeld, welk
resultaat daarmede kon worden bereikt.
Do indruk, dien rn-en krijgt van de wer
king der duikbooten in den wereldoorlog,
is dua niet bemoedigend. Dit behoeft ons
echter neet te weerhouden cr gebruik van
te maken bij dl© verdediging vam Indië.
Yerdedigings- en aanvalsmiddelen vormen
een söbaikeï in de contain on tale en politieke
constellatie. En spr. betoogdro ten slotte,
dat onze positie in Indië van dien. aard is,
dat daar ongetwijfeld klein materiaal op
zijn plaats mag worden geacht, zoodat z. i.
aanneming dor Vlootwet wenschelijk mag
worden geacht.
De belangwekkend1© en tevens bevatte
lijke voordracht, waarbij helldiere lichtbeel
den het gegproken woord aanvulden, werd)
met aandacht, gevolgd en ten slotte harte
lijk toegejuicht, welke toejuichingen zich
herhaalden, toen de heer Redmeninger den
eproker hartelijk danikto voor zijn belang
rijke leerzame rede en hem een ,,tot weer
ziens!" toeriep.
De vergadering eindigde te hal fel f.
o S,fcMiabzFdi aan den anderen kant ve
Uit de betrekkingen tusschen leven en
litteratuur.
.In de laatste maandvergadering in dit
seizoen van de Maatschappij der Neder-
landsche Letterkunde, hield prof. dr. G.
Kalff, hoogleeraar alhier gisteravond in de
Nutszaal een voordracht over bovenstaand
onderwerp.
Na een korte inleiding over de uitge
breidheid van het onderwerp: idealisme en
realisme; waarheid on waarschijnlijkheid;
stof, inhoud en vorm, vestigde spr. de aan
dacht op het bekende boek van Jos. Bedier
„Les Fabliaux". In dat boek heeft de schrij
ver betoogd, dat de talrijke korte verha
len, die bij priimtieve en beschaafde vol
ken worden aangetroffen, slechts voor eén
gering deel hun oorsprong hebben in het
Oosten, met name in de Indische letter
kunde, doch dat verreweg de meeste on
afhankelijk van elkander bij onderscheiden
volken moeten zijn ontstaan (polygenesis).
Zich aansluitend bij dat betoog, gaf spr.
eerst een voorbeeld van verhalen der eerste
soort in de geschiedenis der matrone van
Ephesus, die echter tevens kan dienen als
voorbeeld van de tweede soort.
Als andere voorbeelden van polygenesis
noemt spr. Tennyson's: „Henoch Arden",
Langend) jk's Weder zijdsqli Huwelijksbe
drog en Longfellow's: „Courtship of Miles
Standisch" in verband met andere bewer
kingen dezer zelfde stoffen.
De mét bijzondere aandacht gevolgde
voordracht werd aan 't slot warm toege
juicht en de voorzitter, prof. dr>. Kna-ppert,
dankte den spreker voor zijn belangrijke
studie.
Veertiendaagsche Tent-Evangelisatie 620 Aug.
Alhier is een comité gevormd, bestaande
uit personen van diverse kerken en corpo
raties, die allen belijden op den grondslag
van het Evangelie des Kruises te staan.
Genoemde oommissie is bezig met voorbe
reidende maatregelen te nemen, waardoor
het mogelijk zal zijn, dat in doze gemeente
op de hierbovenvermelde data de pre
diking des Evangelies, door middel van de
Tent der Nederlandscho Tentzending, zal
kunnen plaats hebben. Ook zullen de on
derscheidene kerken als zoodanig tot mede
werking uitgenoodigd worden.
Een verzoek is reeds aan B. en W. ge
richt om de tent te mogen plaatsen op het
stuk grasveld naast de molen aan de Lam
mermarkt-
Door dezen arbeid werden in andere ste
den vele honderden bereikt met de goede
boodschap en de commissie vertrouwt, dat.
ook te dezer stede het plan door alle ge-
loovigen zal worden gesteund met gebed
en. financieele bijdragen, dio men mi reeds
aan de hierondervermelde adressen kan
zenden.
-Het mode ramen is saamgesteld uit de na
volgende personen:
Ds. Punselie, Herv. pred. alhier, presi-
deait; ds. Thomas, Gcr. pred. alhier, vice-
president; F. H. v. d. Horst, leider der
St. Evagelisatie „Jeruël", secretaris; mej.
A. Keulemans, alhier, penningmecsteresse
Overigens hebben de navolgende personen
zich aan heb comité verbonden; voor het
meerendeel wat betreft hun sympathie:
Ds. G. H. Beekenkamp, Herv. pred. al
hier; ds. W. T. H. Boissevain, Herv. pred.
alhierJ. L. Bosschieter, burgemeester
gem. Rijnsburgds. W. Bouwman, Ger.
pred. alhier; dr. Burger, Oegstgeest; da
mes Dros, Oegstgeestdr. J. C. van Es. al
hier; jhr. dip. dr. N. C. de Gijselaar. 'bur
gemeester gem. Leiden T. S. Goslinga, al
hier; jhr mr. P. W.' C. van der Goes,
alhier; ds. J. Jansen, Ghr. Ger. pred., ai-
hiermevr. N. v..-Kol, Voorschoten; ds.
H. J. Kouwenh'ovenGer. pred., alhier;
prof. dr. H. M. van Nes, alhiermej. J.
de Niemej. Pora, ailiierdr. D. Plooy,
Herv. pred. alhierdr. J. Riemens, Herv.
pred., alhier; dr. A. J. Ruys, Herv. pred.,
Oegstgeest; dr. J. SchokkLng, Herv. pred.
alhier.
Voor heb examen van apothekers-assis
tent waren opgeroepen vier candi 'aten.
Geslaagd zijn de heer P. F. van Senus,
geb. te Kralingen en de 'dames M. H.
Ranke, geb. te Berlijn, C. van Linechoten,
geb. te Rotterdam en A. P. Volkert, geb.
te Rotterdam.
De dames O. van Weizen en I. Tacoma,
alhier, zijn in Den Haag geslaagd voor het
akïè-examen lager onderwijs.
Het Prov. Kerkbestuur van Noord-Bra
bant met Limburg hooft «dooi hoor M. D. Gijs-
man, theol. cau'd. alhier, toegelaten tot dc
evangeliebediening.
Een camiiité onder voorzitterschap van
prof. dr. K. H. Roossingh 'heeft zich gevormd,
ton einde eon inlernationaail vrijtzinnig gods
dienstig congres liior te lande voor te bereiden.
Het plan bestaat, het congres alhior op 28,
29 en 30 Augustus a.s. te houden.
Alhier zal op 27, 28 en 29 Juni do al-
gemeene ledenvergadering van den Neder-
lamdschen Aannemersbond worden gehou
den.
A- Naar wij vernemen zal op de a.s. jaar
vergadering Yan heft „Spaarfonds voor Bodem-
cultuur", door de diirecbio worden voorgestoW
het dividend over 1921 to bopalon op 71/» pCt.
De gezamenlijke hoofdbesturen der Tex
tielarbeidersorganisaties hebben aan de di
rectie der Leidsche "Katoen-Maatschappij
en aan den burgemeester medegedeeld, dat
er bij de besturen geen bezwaar bestaat,
dat pok enkele arbeiders der Maatschappij
bij de besprekingen over de loonkwestie
tegenwoordig zijn, zooals dat door de
directie gewenscht werd.
Blijkens ingewonnen informatie is door
de directie der Nederlandsche Spoorwegen
voor het vervoer van bestelgoederen bene
den 50 K.G. per colli een mildere bepaling
in werking gesteld. Deze goederen mogen
op verschillende baanvakken met reizigers
treinen uitgezonderd met snel- en expres-
treinen) verzonden worden. Zoo kunnen bij
voorbeeld op het baanvak LeidenUtrecht
en omgekeerd door de stations onderling
bestelgoederen van minder dan 50 K.G. per
colli verzonden worden.
Door dezen maatregel wordt meermalen
daags gelegenheid tot verzending gegeven,
waarmede de belangen van het publiek ten
zeerste worden gebaat.
Het feit, dat de maandelijksche Yo'ks-
huisconcerten niet voor de jeugd beneden
vijftien jaar toegankelijk kunnen worden
gesteld, omdat een rustig genieten daar
wellicht onder zou kunnen lijden, deed do
directie besluiten ook voor zeer jeugdige
muziekliefhebbers een avond 4e organisee-
ren met een programma, dat geheel op kin-
derooren berekend is.
Zij vond mejuffr. De Wekker Bereid met
haar aardig kinderkoor 'n Duitsche Kunst
avond te geven op Donderdag li Mei. Ver
dere aanbeveling zal zeker overbodig zijn
en ouders en kinderen zijn hartelijk wel
kom. Voor verdere bijzonderheden verwij
zen wij naar de advertentie.
Gaarne vestigen wij de aandacht van
onze lezers op de jaarlijksche collecte van
wege d-e Verceniging tot Werkverschaffing
aan Hiilpoehoe^nde Blinden te Amster
dam. Wie geeft, geeft voor een goed doel.
Gisteravond werden aan den walkant
aan de Uitersfcegracht kleedingstukken ?aa
een manspersoon gevonden: jas, broek, en
vest. De politie, met het feit in kennis
gesteld, heeft ean deel der gracht afge-
dregd, omdat het vermoeden was, dat iemand
Zrich zou hebben verdronken. Het onderzoek
leverde echter niets op. Hoe en waarom
de kleedirigstukkea daar onbeheerd zrjn ach
tergelaten is evenwel ook nog niet opge
helderd.
Gistermiddag is na afloop van de
veemarkt een kalf onbeheerd achtergeble
ven. Inlichtingen zijn te bekomen ten po-
liticbureelo alhier.
KERKELIJKE BERICHTEN.
Doopsgezinde Gem.: Zondagmorgen, t9
tien uur, ds. A. Binnerts Szn., Doopsgez,-
pied. te Haarlem.
Eglise wallonne: Dimanche matin a lOi/ó
heures, Mr. L. G. M. Bresson.
Ev.-Lutherschc Gem. Zondagmorgen, te
half elf, ds. C. de M eye re.
Remonstrantsche Gem.Zondagmorgen
te halfoif, prof. dr. U. J. Heering.
Ver. van Vrijzinnige Hervormden: Zon-
dagmoi-gen, 4e half elf, in het Volkshuis,
prof. dr. H. Oort.
De salarisverlaging van het Rijkspersoneel.
Een eenheidsfront.
Eon deputatie uit de Centrale van Verceni-
gingen van Pea\=teneel iu s Rijks dienst, het
Comité van Neutraal Overheidspersoneel, de
Centraio van Hoogere Rijks- en Gemeente
ambtenaren, de Centrale van Room9ob-Ka-
tiholiek OveiflieLdspersoneel en de Federatie
van Personeel in Openbairen Dienst zijn door
den Minister van Financiën in audiëntie oat-
vangen in verband met het bericht betreffen
de het verlagen idor salarissen van het 'ïtijks-
personeel met 10 pCt.
Het bescheid van den Minister is zoodanig
geweest, d'nt de deputatie onmidJdëjlijk mant-
rc-igolon heeft gendmon, welke zullen kunnen
lieMen tot bet vennen van een eenheidsfront
van het gelheele Overheidspersoneel.
Advies van notaris Van Cranenburgh.
Van voiyehilionde zijdon word nota-ris R. C.
A. van Granenburgh aangemaand om zijn mce-
ning te zeggen, over hetgoon thans tc doen
staat aan hen, -die adhaosie betuigden met zijn
artikel „Do riolifcLng in do politiek", doch niet
tot de Niouwo KaltholLoko Partij" overgingen.
In „Do Tijd" geeft hij thans zijn advies:
„Mijn advies kan niet andore luiden dan
dat zij, dio onze ideeën zijn toegedaan, plaat
selijke clubs vormen op het voorbeeld vau Den
Haag en tor -wille der uniformiteit als een-igen
oisch voor het lidmaatschap stellen, dat men
zioh vercenigt met de Haagscho motie.
Hot doel dier clubs js het besproken en in-
rtudie-nemon van actucolc, politieke, sociale of
economische vraagstukken, speciaal diie, welke
in de KiesvereoniigLngen zullen worden behan
del^ opdat men daar beslagen ten ijs komo.
Iedere club fciezo hoogstens drie leden, om in
oen. centraal-comité zitting te nemen. De werk
zaamheden van dal comité kannen in gemeen
overleg worden vastgesteld. Met mr. Hormans
zio ik in studieclubs tevens een hulpmiddel tot
bovonlering van de eenheid in dc R.-K. Staats
partij.
Na do verkiezingen zal ons op te richten
Comité, dat uit leden zal bostaan, die voor zich
zelf goon politieke aspiraties koesteren en dus
geen kiezers naar do oogen behoeven te zien,
in verschillend opzicht, ook in hot belang van
behoud of horstel dor eenheid, nuttig werk
kunnen verrichten.
Ten einde allo misverstand omtrent onze be
doelingen on moordero verwarring bij de ver
kiezingen te voorkomen, zou ik in overweging
willen geven met het definitief oprichten dier
clubs in een permanent comité of bestuur te
wachten tot na de verkiezingen voor de
Tvgoede Kamer.
Opgaven van die oprichting van olubs en dc
namen der comité-leden wacht ik te zijnor tijd
gaarne in en verklaar mij bereid tot liet houden
van voorloopigo besprekingen met hen, die mij
daartoe hun wenseh te konnen geven."
In hetzolf'do nummer van hot blad komt een
redactioneel e bespreking voor va.n het ook door
ons gepubiiceerdo program van de Nieuwe
Katholieke Partij. Hot i3 „De Tijd" nogal mee
gevallen.
„Zonder ons op te worpen tot politieke ze
denmeesters, die to pas on to onpas anderer
mogelijke consciëntiebezwaren op den voor
grond stellen, moeten wij verklaren, dat de
lezing van dit program ons lieeft gesterkt in dc
overtuiging, dat het per slot van rekening met
gaat, om een nieuwe, tegenovergestelde richting
in de katholieke partij, doch om het accon-
tueoren van bepaalde katholieke gedachten, die
in het jongste verleden in de practische poli-
tiok niet voldoende tot haar recht kwamen. Met
andere woorden: dit program versterkt onze
overtuiging, dat de voorstanders dor N. K. P.
in do R.-K. Staatspartij gehoor kunnen vinden
voor roch'tmalige grieven cn dat. de afscheiding
o.i. niet voldoende blijkt gemotiveerd."
BINNENLAND.
De Tweede Kamer heeft het amendemeu^
tot het facultatief-stelleii vau den vrijen Za«
terdagmiddag verworpen. In wonende kinde
ren blijven onder dc Arbeidswet vallen.
Een deputatie uit Overheidspersoneel op
audiëntie bij minister De Geer.
Actie autonomie voor Indië.
Reorganisatie van do Bauk-Associatie.
BUITENLAND.
To Genua geheel onder-ons-gopraat. Def
tegenstelling Frankryk-België cn Engeland"
Italië verscherpt zich.
Gunstige wending in Engelscho arbeids
conflicten.
In China is do overwinning van Woe-pci-foo
thans volledig.
Autonomie voor Indië.
Overtuigd dat, ter voorkoming eener ze
delijke breuk tusschen Indië cn Nederland*
de aan Indië bij de aanhangige Grondwets
herziening in uitzicht gestelde autonomie
binnen de eerstvolgende legislatieve peri
ode in ruimen zin behoort te worden ver-,
leend
dat liet Indische vraagstuk tot de ge
wichtigste behoort, welke in clic periode!
oplossing vereischen
dat de Indieohe Herzieningscommissie den
juisten weg gewezen heeft, toen zij in haar,
rapport van 30 Juni 1920, uitsprak, dat de
bevoegdheid om over eigen zaken zelf te
beschikken, bohoort te worden gelegd in
handen van overheden, zooveel mogelijk
voortgekomen uit dc 'bevolking van Indië
en althans in Indië /zetelende
dat de Nederlandsche regeering van dien
juisten weg niet was afgeweken, toen zij
22 Maart 1921 bij de toelichting harer ontr
werpen van Grondwetsherziening ve.klaar
de, dat wetgeving en bestuur van Neder-
landsch Indië ten aanzien van de inwen
dige aangelegenheden zooveel mogelijk moe»
ten worden gelegd in handen van in India
zelf zetelende lichamen en overheden, en
dat aan de aldaar gevestigde bevolking, oen
zoo groot mogelijke invloed op en aandeel
in de samenstelling dier lichamen moet
worden toegekend
dat-, tot inlossing dezer toezegging ;een
„wet op de nieuwe staatsinrichting van
Indië", gelijk zij nog 28 April 1921 doof
den gemachtigdo dér Indische regeering in
den Volksraad werd aangekondigd, Inder
daad behoort tot stand te komen;
overwogende, dat de Minister van Kolo
niën deze aankondiging feitelijk verloochend
heef-, door op 3 Februari 1922 in de eerste
Kamer te kennen te geven, dat zelfs geen
„algeheelc herziening" van het geldend Re-
geeringsreglement zoude noodig zijn
bespeurende, dat d'e halfslachtigheid def
Nederlandsche regeering in Indij veront
rusting heeft gewekt
afkeurende de lauwheid, waarmede het
Indische vraagstuk in zijn huidige gedaan
te door het Nederlandsche publiek en het
meerendeel der Nederlandsche staatkundi
ge partijen aanvankelijk wordt bejegend;
vaststellendo dat zelfs partijen, van au*
tonomie voor Indië niot afkecrig, haar In
dische specialiteit veelal op een rangnum
mer hebben geplaatst, dat, zonder georga
niseerd ingrijpen van in Indië belangstel-»
lenden, op hun verkiezing nagenoeg geen
kans overlaat;
gevoele ondorgoteekenden den plicht,
door hun voorkeurstemmen dc verkiezing
tot de Tweede Kamer van anders vrij ze
ker niet verkozen, ter zake kundige voor
standers eener Indische staatshervorming
in den ruimen zin der regeeringsverklaria
gen van 1921 zooveel doenlijk te bevorderen
wekken zij hun medekicsgerechtigden,
mannen en vrouwen, op, eveneens het- be
lang eener spoedige en ruime autonomio-
verleening aan Indie zoo krachtig moge
lijk te laten gelden, ten einde te bewerken
dat op met hot tegenwoordig Indie beken
de candidaten, voorstanders van dien maat
regel, een zoo groot aantal voorkeurstem
men worde uitgebracht, dat zij, niettegen
staande een minder gunstige plaatsing op
de candidatenlijst-, toch worden verkozen;
nemen zij zich voor, wanneer de lijsten
officieel zullen zijn ingediend, bekend te ma
ken welke candidaten, naar nun inzien, in!
dit opzicht vertrouwen verdienen.
en wachten zij gaarne, als bewijs van in
stemming, visitekaartjes in, gemerkt met
het woord „Autonomie", aan liet adres
van laatst ondergcteckende, om naar be
wind van zaken tob voortgezette, meer gö*
detailleerde actie te kunnen overgaan.
Dr. H. T. Colenbrander, hoogleéraar fo
Leiden mevr. E. van DeventerNaas, Derf
Haagmr. Raden Oondo Koesoemo, 4e Lei
den dr. J. G. J. Bierens de Haan, te Am
sterdam dr. G. A. J. Hazeu, hooglceraaf
te Leiden mr. D. baron van Hogendorp,
te Scheveningen dr. J. H. Korn, hoog
leeraar te Groningen; dr. H J. Kiewlet dai
Jonge, oud-voorzitter van het Alg. Ne<L
