19062.
LEtBSCH DAGBLAD, Woensdag 26 April.
Tweede Blad. Anno 1922
yil OF, RAADZAAL
TWEEDE KAMER.
2aenda van 25 punten op één half
t na op e-n mi(lda£ af te werken 't is,
L we haast zeggen, het non plus ultra
jen Leidschen raad! En dit ging bijkans
horten of stcoten; slechts een paar
I probeerde de voorzitter de zweep er
o\er te leggen. Nu is 't wel waar,
4 de agenda feitelijk maar een drietal
iLponten opleverde, maar met minder
l2 we 't wel eens heel wat later zien
Jammer, dat tenslotte de zitting
Jwj nog weer ontaardde in het be-
^"en 'befaamde politieke steekspel, dat
V Leidenaar langzamerhand zal kennen,
Lj. uit aanschouwing, 't zij uit de ver-
201, en wel door ©enige adressen aan
"raad, die de voorzitter thans tot het
-fct bewaart, door de ervaring geleerd,
t z00 nog het best „zaken is te deen" met
ïen raad.
Behandelt do voorzitter deze adressen di-
-t, dan schijnt de raad, met zoon oceaan
tijd voor zich tot 's middags plm.
jur en avonds van S_l/i tot desnoods
ju'. ,jur geen maat te kenmen.
1 't Begon met de wethoudersverkiezing.
far De Lange, die als opvolger van
v. d. Pot voor een zware taak stond,
zich, al was men het ook niet steeds
eens én ook wij behoorden im-
P daartoe in ieder geval doen kennen
man, die wist, wat hij wilde. Hij
„}?den loop van het gemeenleek rader-
4 en wist van zich af te bijten, zoo noc-
i. Hö was een figuur in bet college. Te
ieurên is daarom, dat gezondheidsrede-
i noopten te scheiden van zrjm zeteL
raad stond daarmee echter voor de greote
ciiijkheid: een opvolger te vinden vcor
i en volkshuisvesting, twee niet be
id van de gemakkelijkste takken van
vt. En de raad telt zoo weinig, wat men
u kunnen noemen wethouderabili", gevolg
het zich steeds meer onttrekken van
ere elementen uit onze samenleving aan
i publieke, zaak. Gezien de omstandigheden
de recktsche meerderheid uit haar,
i weer don opvolger aanwijzen. Als de
~t aangewezen persoon kwam daar naar
i heer Sanders, al3 groot-industrieel
•inste ingewgd in financiën, en watdaar-
samenhangt. Het was wis bekend, dat
heer Sanders een keuze niet ambieerde,
aar men slaagde er toch in, hem tot aam-
den over te halen. Zoo stond zijn keuze
:;t en waren verrassingen uitgesloten.
de heer Sanders nu uit de bu3
am, nam hij echter plotseling zjjii benoe-
5 in beraad en stond toen opeens vrijwel
dat hij zou bedanken. Een eigenaardige
g van zaken. Is de heer Sanders ter
er ure nog teruggeschrikt? Het heeft
er allen schijn van. Wat gemompeld werd
m een verbreken der rechtsche meerder-
b.\ van de 18 aanwezige rechtschem
peg to heer Sanders 15 stemmen mee-
Ux' m toch ter zijde te kunnen stellen.
M al kan de raad volgende zitting
Je km nog eens over doen. 't Wordt al
ftïïijker. Aan wie de beurt?
r noemenswaardige voorvallen de
bear Van Eek haalde nog even zijn in wezen
'Ji stokpaardje van erfpacht in plaats van
cop van gemeentegrond van stal voor
o ook o.i. terecht dcor R en ^V. gemaakte
Izondering bereikte de raad punt 17
3er agenda, handelend met het volgend punt
[out het aanvragen van ruim drie ton voor
a R.-K. school voor U.L.O. en twee voor
De heer Groeneveld deed geen ern
stig werk door er eens op te wijzen,
jhe&inds 1 April 1921 daarmee f 1.200.000
'i*as gevoteerd voor het bijz. end er wijs. En
willen we gaarne toegeven, dat het
OKsto wel als noodige uitgaven is te be
houwen, doch de gang van zaken bij deze
-dragon van R.-K. zijde heeft niettemin
toch wel eens duidelijk doen uitkomen de
gr'ole gebreken, die de nieuwe onderwijs-
t bevat, Deze wet heeft n.'l. het hek te
JJd c[>engezet, dat bewezen deze aanvragen.
De schoolbesturen hebben toch met opzet
lage maxima voor het aantal leerlingen per
klas vastgesteld, hoewel de 'bedoeling "is
^pCiOtere klassen te maken, omdat ze de ri-
niet durfden dragen, dat hun waarborg
en anders er ongeschonden zen afkomen.
Zeer terecht wordt later toch gecontroleerd
of het gestelde aantal leerlingen bereikt is,
anders zou er hselemaal geen rem bestaan.
Niettemin hebben de besturen zoo handig
gemanoeuvreerd, dat aan alle wettelijke ver
plichtingen werd voldaan, zoodat weigeren
was uitgesloten. Deze taktiek doet zien, hoe
thans echter een aanval op het gemeen
schapskapitaal wordt gedaan! We willen
geenszins beweren, dat alle drie scholen
overbodig zijn, maar was de publieke kas
er niet goed voor, dan zou toch al licht
één geschrapt zijn, dien indruk moet men
noodwendig krijgen uit wat zich in deze
affaire afspeelde in den raad. Zeker zou
men in ieder geval zich nog wel eens be-
bedaeht hebben. Het verschil in wetsduidmg,
zooals de heer Oosfcdam het netjes uitdruk
te, tusschen best-uren en B. en W., kan dat
niet teniet do?m.
Door het kalme betoog van den heer Mey-
nen, die als schoolspecialiteit op het «Teem
de der cijfers voor het aantal leerlingen per
klas wees, is dit nu eens naar voren geko
men.
Natuurlijk bedoelen we "hiermee niet ean
soort aanval tegen het bijz. onderwijs, maar
we meen en toch den yinger to moeten leg
gen op de gebreken in de onderwijswet,
waarvan we, zooals reeds eerder, n:-g veel
meer plezier voorspellen!
De heer Eerdmans' deed nog een poging
om tot weigeren te komen, dé taktiek der
besturen scherp hekelend, maar, waar de wet
toestaan verplichtte, ging de raad ja meer
derheid daartoe over.
Wethouder v. d. Lip liet uitkomen, hoe
de besturen met deze maxima-cgfers zich zelf
lug wel eens te pakken kunnen hebben,
wanneer geëischt worden zou een zich daar
aan houden. Toch vermoeden we, dat dit wel
niet het geval zal worden, daar dan juist bet
gevaarlijk precedent zou worden geschapen,
waarvoor de heer Meynen ree"ds' vreesde, aï-
gezien van het feit, dat zooveel té eerder
misschien weer een nieuwe .school nocdig
zou kunnen blpken.
Een klein intermezzo in de discussie hier
over was het voor de derde maal het wcord
voeren van den heer Meynen, trots de waar
schuwing van den voorzitter en het zich
na re- on duplieken aanmelden van nieuwe
sfprekers, door den yoerzitter ten zeerste
afgekeurd.
Na het onderwijspraatje volgde een elec-
triciteitsbabbeltje, dat de zoozeer ge wens eli
te prijsverlaging bracht B. en W. ©telden
voor de tarieven meü 5 ct. te verlagen, ter
wijl de heer v. Eek een verlaging van 'ct.
voorstond. Gezien de cijfers, van beide kan
ten gegeven, me en en wij, dat een verlaging
van 7 ct. wel had gekund. De prijsverlaging
verwachten, ook al laat men de f128.000
derving, die van den heer Van Eek zou
f160.000 hebben geëischt. Vorig jaar is
f158.000 winst gemaakt en gezien de da
ling der kolenprijzen zou thans meer zgn te
verwachten, ook al laat men de f124.000
winst de beide eerste maanden van dit jaar
al gemaakt niet gelden. Waar echter tegen
overstaat, dat juist door de prijsverlaging
het gebruik toch zal toenemen, naar het zich
laat aanzien. Zonder tot onvoorzichtige po
litiek te vervallen ue fabrieken dienen
zich toch te bedruipen leek ons de verla
ging met 7 ct. gerust te wagen. De raad gaf
echter aan het meest voorzichtige de voor
keur.
De heer Van Eek bestreed voorts net toe
staan van reductie voor eon gebruik van
meer dan 5000 K.W.U. per jaar. Daardoor
benadeelde hij echter o.i. juist de klein-ge-
truikers. De norm door B. en W. voorgesteld,
was van dien aard, dat particulieren toch
daardoor niet bevoordeeld zouden worden.
Klein-industrieelen en winkeliers zullen nu
echter misschien tob grooter gebruik worden
geprikkeld en grooter gebruik komt immers
den klein-gebruikers' ten goede. Het aan
vaarden dezer reductie lijkt ons' derhalve
vruchtbare koopmanspolitiek.
Wanneer nu een verlaging van den gas-
prijs' zal volgen? De heer Van Eek heeft al
een verlaging van 2 ct. per kub. M. voor
gesteld, terwijl B. en W. zelf een niet nader
aangegeven verlaging met Juli a.s. deden
doorschemeren.
Het slot van den middag en de aanvang
van den avond vormde do wachtgeldregeling,
voor het tijdelijk personeel der lichtfabrie
ken. Een wachtgeldregeling voor tijdelgk
personeel is feitelijk iets apocriefs en on
bestaanbaars. Waarheen zou dat leiden, 'b
Zou in veel gevallen zelfs een soort premie
vcor luieren, althans voor minder letten op
eigen verantwoordelijkheid ten gevolge kun
nen hebben. Dat de raad dan ook aan het
voorstel-Van Stralen om zender meer voor
al het tijdelijk personeel zoo'n regeling in
elkaar to zetten, niet wilde, achten wij vol
komen logisch. Bijzondere omstandigheden
wettigen echter bijzondere maatregelen en al
kan naar craze meening zelfs het tgdelijk per
soneel der lichtfabrieken geen r^cht doen
gelden op tegemoetkoming, gezien hét feit,
dat daar menschen 68 jaar werkzaam wa
ren op zich zelf een niet deugend systeem
voor een gemeente! achten we de docr
B. en W. in dit spécial© geval voorgestelde
regeling wel gewenscht.
Dat er voorts nog een poging werd ge
daan om nog een schepje tc gooien op het
gebodene is te vanzelfsprekend, om er rog
cp to wijzen, 't Is immers de politiek van
het hoogste bod. die" in vele gevallen do
kiezersstemmen geeft
Overigens wa3 het 's avonds weer, gelgk
reeds gezegd, een ouderwetsehe zitting,
waarin de politiek opgeld deed. Den schei
denden wethouder De Lange werd het bg
zijn afscheid dat door het bedanken van
den heer Sanders nu zijn afscheid op één
keer na wellicht wordt niet gemakkelijk
gemaakt.
't Begon met de l-Mei-fee;ten, een onder
werp, dat zoo afgegrasduind is, dat we
daarop niet dieper zullen ingaan. Dan volgde
do huurverhooging in 't Kocipark van even
tjes 60 pCt., wanneer zelfs dan nog aardig
moet worden bijgepast uit dé publieke kas
sen. We staan daar voor een van de zonder-
lmgo toestanden, die wij te danken hebben
aan het teruggaan der regeerrag. Een van
beiden: de regeering had de gekozen wc-
ningbouwpolitiek in gevolgen hebben moeten
overzien en dus deze politiek voortzetten cf
deze politiek had nimmer gevolgd moeten
worden. Nu weten we web critiek mak
kelijk is, doch, waartoe leidt heb halfslach
tige, dat thans wordt loagepaat, wordt ge
demonstreerd in het Kooipark, waar een
soort revolutie-toestand dreigt te ontstaan,
wanneer de 'bewoners unaniem bij hun voor
nemen blijven, geen huur meer te betalen
wegens deze voor velen niet te dragen huur
verhooging.
B. en W. zullen nu nog een poging doen,
den minister tob mildere stemming te bren
gen, echter onder voorwaarde, dat .met 1
Mei de huur betaald wordt, gelijk nu vast
gesteld Zal echter aan die voorwaarde wor
den voldaan? Het verstandigste zou het wel
zijn, maar
De heer Dubbeldeman deed nog een po
ging cm althans vooreerst de gemeente deze
huurverhooging te doen betalen, maar te
recht ging de raad o.i. daarop niet in. 't
Zou een gevaarlijk precedent hebben ge
schapen
Tot slot nog eens de kwestie „De Een
dracht.'' Het bestuur dezer bouwvereeni-
ging wilde een onderzoek naar de juistheid
van de beschuldiging van wethouder De
Lange over misleiding van het 'Gemeentebe
stuur door dit bestuur. Zocals bekend, is
echter eep roaadslid niet tor verantwoor
ding te roepen voor wat hij in functie uit
spreekt. Of dit wel geheel in orde is, is tot
daaraan toe, maar 't is nu eenmaal niét an
ders. Wil het bestuur iets bereiken, dan zal
het dat buiten den raad om moeten zien
klaar te spelen.
Zitting van gisteren.
Trekken der Afdeelingen.
De Kamer gaat over tot het trekken
der afdeelingen.
Regeling van werkzaamheden.
De VOORZITTER stelt voor in dezi ver
gadering een aanvang te maken met de be
handeling van de lgst, der ontwerpen, op do
agenda reeds vermeld.
De heer SCHAPER (S. DJ Vraagt het
wetsontwerp landbouw-ongevallenwet op de
agenda te plaatsen, gelijk voor de Paasch-
vacantie is toegezegd. Spr. is voorts niet
bereid mee te doen aan de behandeling
van,de wijziging der Arbeidswet. Hg meent,
dat dit ontwerp niet in een recèsstemraing
moet worden afgedaan.
De VOORZITTER zegt, dat het zijn be
doeling is de Landbouw-Ongevallenwet te
behandelen. Hij zal spoedig daartoe het
Foorstel doen. Spr. kan niet voldoen aan
het verzoek om de Arbeidswet uit te stel
len. De Regeering stelt prijs op behande
ling vóór het recès.
De heer WINTERMANS (R.-K.) vraagt
de Jachtwet alsnog te behandelen.
De VOORZITTER zal dit verzoek over-
wegen.
I>c heer WIJNKOOP (C. Er.) betreurt
't. dat een van zijn interpellaties niet op de
agenda staat. Hij vraagt of deze nog be
handeld zal worden.
Het vonrstel-Schaper, om wijziging
der Arbeidswet van de agenda af te voe
ren, wordt verworpen met 49 togen 22
Vóór de Sociaal-Democraten, Vrijzinnig-
Democraten, Albeda (V. B.), Wijk, de Com
munisten.
Tegen van links de heer Teenstra, Lelv,
Visser van IJzendoorn, Ter Hall, Do Groot,
Prion, Rink, Dresselhuys, De Kanter, Abr.
Staalman, Westerman, Van Rappird, Braat.
I n 1 erpcl latï e-aanv rage.
De lieer TROELSTRA (S. D.) vraagt
verlof vragen te mogen stellen tot de Re
geering over haar houding ten aanzien van
de Grondwetsherziening na de verwerping
der Eerste Kamer.
De VOORZITTER stelt voor morgen over
dit verzoek te beslissen en spr. deelt mede,
dat als het verzoek wordt ingewilligd, hij
zal voorstellen de interpellatie onmiddel
lijk daarna te houden.
Bosch bouw.
Aan de orde is het wetsontwerp, hou
dende bepalingen betreffende den boscü-
fcouw.
De algemeene beschouwingen worden ge
opend.
De heer VISSER VAN IJZENDOORN (V.
B.) betoogt, dat de uitvoering van deze
wet te duur zal zijn en daarom heeft spr.
er onoverkomelijke bezwaren tegen.
De heer SASSE VAN IJSSELT (R.-K.)
juicht het ontwerp toe. Hij juicht bescher
ming van de bosschen zeer toe.
De heer SCHAPER (S.-D.) verdedigt dit
ontwerp, dat hij dringend noodig acht voor
liet behoud van de 'bosschen.
De lieer TEENSTRA (V.-D.) hoeft aller
lei bezwaren. H;j ziet er weer een uitbrei
ding van de ambtenaarderij in. In dien
Eoschraad moet in elk geval geen ambte
naar zitting hebben.
De Minister van Landbouw, de
heer VAN IJSSELSTElJN, zegt, dat de
Boschraad slechts een ad viseer end lichaam
zal*zijn, en dat het Staatsboschbeheer de
leiding zal behouden. Er is dus geen reden
om voor bureaucratiseering te yreezen.
De heer VAN RAPPARD (V.-B.) verde
digt bij art. 1 een amendement, dat be
doelt den Boschraad kleiner te maken.
De Minister heeft geen bezwaar, om
te verklaren, dat in den Boschraad geen
ambtenaren zitting zullen hebben. Wel een
professor, waartegen men geen bezwaar
zaf hebben.
De heer VAN RAPPARD (V.-B.) trekt
na die verklaring zijn amendement in.
Art. 1 (beginsel van de wet) wordt aan
genomen met 51 tegen 14 stemmen.
Brj art. 2 verdedigt de heer VAN RAP
PARD (V.-B.) een amendement, waarin de
eigenaar van bosschen verplicht wordt voor
zorgsmaatregelen te nemen ter beveiliging
van bosschen die langs spoor- en tramlijnen
liggen.
VJcescIikeuringswet.
Aan de orde is de wijziging van de
Vlceschkeuringswet.
De algemeene beschouwingen worden ge
opend.
De heer ALBEDA (V.-B.) juicht deze
wet toe, omdat zij alle ontduiking tegen
gaat. De Regeering wil nu vrijstelling ge
ven voor huisslachting en daartegen verzet
bij zich. Hij ziet daarin een ontwrichting
van de wet. Spr. wil in elk geval, dat de
huisslachtingen onder de keuring zullen
vallen, aangezien anders do handel in ong©<
keurd 'vleesch zal mogelijk zijn.
Minister AALBERSE betoogt, dat de
wijziging veel onschuldiger is dan de heer
Albeda meent Da gevaren, die dezs af
gevaardigde vreest, ziet spr. niet zoo groot.
De heer WINTERMANS (R.-K.) verde
digt een amendement, om eenige technische
w ijzigingen in de bepaling aan te brengen,
waardoor de aanwijzing der gemeenten,
waarvoor de wet geldt, geregeld wordt
De heer VAN RAPPARD (V.-B.) licht
toe het amendement om samen-slachtingen
mogelijk te maken.
De heer DUYMAER VAN TWIST (A.-R.)
verdedigt de overneming van dit laatste
amendement.
Do heer SCHAPER (S.-D.) is tegen de
amendementen, omdat hjj ze niet vertrouwt,
aangezien1 de bedoeling is de wet te ver
zwakken.
De heer DECKERS (R.-K.) acht het
amendement-Van Rappord z??r belenkeüjk,
omdat dit ontduiking zeer ia de hand werkt.
De Minister ontraadt het amende-
ir.oiit-Wintermans. H'j acht het onaanne
melijk, dat de huisslachtingen niet onder
keuring zouden vallen. Het amendement-
Van Rappard geeft absolute vrijheid van
vervoer voor vleesch.
Dv heer WINTERMANS (R.-K.) wijzj^t
zijn amendement ©enigermate.
De stemmingen hebben heden plaats.
De vergadering wordt verdaagd tot heden
één uur.
-.Ü'ür
Terwjjl gisteren in Den Haag
de lijkkist met het stoffelijk overschot van
de Groothertogin van Mecklenburg ten
Palcize uitgedragen werd, deed zich plot
seling een pijnlijk incident voor. Een fo
tograaf had zich n.l. tegen het nadruk
kelijk verbod der politie aan het einde
van de kolonnaaes van het Paleis opge
steld. om fotografische opnamen te maken,
werd echte* ..ontdekt" door den hoofd-in-
spectéur van politie, den heer Ftmdber de la
Beauchèno, die op hem too3neldé en zijn
torch mee toebehooren, wefke hij naast zich
op deu grond irnd geplaatst, wegtrapte.
De fotograaf protesteerde luide tegen deze
handelwijze, met het gevolg, dat hij door
een paar agenten bij den kraag werd ge
pakt en naar het bureau Riviervischmarkt
overgebracht, waar men haai weer op vrije
voetcr. rtelde. Hot incident croorzaakte uit
den aard der zaak bij het Paleis nogal
eenige opschudding.
Het blijkt achteraf, dat het hier oen
fotograaf van „De Telegraaf' betrof. Dit
t>l3i schrijft:
De Kaagsche politie-autoriteiten hebben
gemeend een onzer foto-verslaggevers op
zeer onheuseho manier ia de uitoefening
van zijn functie bij de begrafenis der groot
hertogin ian Mecklenburg to belemmeren.
Hij had zich opgesteld achter een der zuilen
van de zijgaanderg voor het Kon. paleis
iin het Noordeindo '(dus op een afstand
van pl.m. 15 M. van den hoofdingang) ten
einde vandaar op laesche wijze hg was
immers door oon zuil aan het oog der vor
stelijke personen zoo goed als onttrokken
en toch niet al te ver verwijderd, eenig-e
foto's voor ons blad te maken.
Yolgens de lezing, welke Haagsche bla
den van het incident geven, moet een der
leden van de hofhouding, toen hij onzen
foto-verslaggever in het oog kreeg, plotse
ling geschreeuwd hebben: „Ga daar weg'V
waarop de liQpfd-inspecteur van politio
Fundtner de la Beauchëne, gevolgd door
twee agenten, op den fotograaf toestoof,
zgn tasch en toestel wegschopte en hem
zonder vorm van proces, liet opbrengeo.
Wij kunnen hieraan toevoegen, dat, alhoe-t
wel onze foto-verslaggever aanbood kalm
mede te gaan, men hem dwong zich als een
misdadiger met de hand der agenten in d©
kraag, naar het politiebureau te doen ge
leiden.
Wij vallen voor het oogenblik volstaatf
met een krachtig woord van protest te uiten;
tegen een dergelijk onwaardig optreden
van dezen politie-ambtenaar tegenover een
vertegenwoordiger van ons blad een op
treden, waarmede wg geen genoegen kuni
nen en zullen nemen.
van Nicolaas !9 en zijn gezin.
(Dertien jaren aan bet Russische hof)
aaar het Fransch van PIERRE GILLIARD
door MARGUóRITE DE ROUVILLE.
^autoriseerde vertaling.) Nadruk vorboden.
„starnik" is een pelgrim,'die van
[k'Oitev tot klooster gaat en van kerk tot
j*6rk, zoekende naar de waarheid! en leven-
- v&n de giften der vromen. Zoo trekt hij
°P goed geluk door het onmetelijke Russi-
Bc"° land of gaat daarheen, waar de roep
heiligheid van cBe een of andere plaats
trekt.
|De staretsis een asceet, die gowoon-
Jyjk in een klooster leeft, soms ook in de
I ^szaainheideen eoc-rt van zielsverzorger,
tot v.ien men zijn toevlucht neemt in tijden
onrust en verdriet. Het komt menig-
triaa' voor, dat- de stare tz" een gewezen
fiÜl'^nik" 's> c^e zÜn zwervend leven
«t vaarwel gezegd en zich ergens ves-
Éh om zijn dagen in overpeinzing en ge-
I hod te eindigen?
in^r!*er "verklaring, die Bostoïevaki
^De gebroeders Karamazof" geeft.
V, "sfcareta" fs hij, die zioh meester
de't'-k Va° Uw en uwen en t-ot
kif Z,1P? ma^kt. Wanneer gij een „starets"
dir" afetand van ujw wilgij geeft
over iu algeheel© gehoor-
die d a^e^ee^e zelfverzaking. Hij,
ozo beproeving op eioh neemt, die
deze ver schrikkelijke levensschool door
loop en wil, doet het geheel vrijwillig, in
de hoop, dat hij na die lange worsteling
zichzelf zal kunnen overwinnen, en die zijn
eigon meester zal kunnen worden, zoodlat
liij door een levenslange gehoorzaamheid
volkomen vrijheid zal erlangen, dat wil
zeggen zich zal bevrijden van het „ik", en
bet lot ontgaan van hen, die hun gansohe
leven door, hun eigen ik niet hebben kun
nen ontdekken.
God geefib den „staretz" aanwijzingen,
dio noodzakelijk zijn voor uw welzijn en
doet hem de wegen kennen, langs welke
hij u brengen moet tot uw hart»
De „staretz" is op aarde do bewaker
van het ideaal van van de waarheid. Hij
is tevens de bewaarder eener heilige tra
ditie, die zioh aldus van „srtetz" tot „sta-
■retz" overdraagt tob aan den dag, waarop
het Koninkrijk van Licht en Gerechtigheid
zal komen
Verscheidene started" zijn tot een
groot© zedelijke hoogte opgeklommen en
hebben hun plaats tuasohen de heiligen
der Grieksohe Kerk.
De invloed dezer menschen, die als het
ware naast do geestelijkheid staan, is zelfs
in onze dagen in Rusland nog zeer groot.
In de provincie en op het land is zij zelfs
grooter dan die der priesters en monniken.
De bekeering der Keizerin was een daad
des geloofs geweest. De Grieksohe gods
dienst beantwoordde ten volle aan haar
mystieke neigingen en haar verbeelding
was bekoord' door de oude en nieuwe ge
bruiken. Zij had dien godsdienstvorm aan
genomen met al het vuur der nieuwe be
keerden. Raspoetin was in haar oogen be
kleed met bet gezag en de heiligheid van
den „etaretz.'- Zoodanig waren de gevoe
lens, die de Keizerin koesterde ten aanzien
van Raspoetin, en die zoo schandelijk door
den laster werden verdraaid Zij hadden
hun oorsprong in de edelste aandoening,
welike bet hart eener vrouw vervullen kan:
moederliefde.
Het noodlot wilde, dat hij, dien men
met bet aureool eens heiligen omgaf, in
werkelijkheid een onwaardig, verdorven
measch was, en dat, zooals wij verder zul
len zien, de rampzalige invloed van dozen
man een der voornaamste oorzaken werd
van den dood diergenen, die in hem lum
heil meenden te hebben gevonden.
HOOFDSTUK V.
Raspoetiii.
Ik bob gemeend in het voorafgaand
Hoofdstuk mij te moeten bepalen bij ge
beurtenissen die ten deele plaats girepen,
voordat ik mijn betrekking aan het hof
aanvaardde, omdat zij alleen de tusschen-
komst van Raspoetin konden verklaren en
hem veroorloofden zoo groote macht uit
fc© oefenen over de Keizerin.
Ik zou hier gaarne alleen de feiten ver
melden, waarbij ikzelf onmiddellijk betrok
ken was, en slechts mijn persoonlijke ge
tuigenis te berde brengen. De duidelijk
heid van mijn verhaal eischt echter, dat ik
hiervan afwijk. Ik zal dan ook in de navol
gende bladzijden nog eenmaal moeten af
wijken van de wet, die ik mijzelf heb ge
steld. Het is namelijk noodzakelijk voor het
juist begrip van den lezer, dat ik hier
eenige bijzonderheden laat volgen over het
leven en het eerste optreden van Raspoe
tin. en dat ik tracht tusschen de taJlooze
verhalen, die over hem in omloop zijn, dat
gene naar voren te brengen, wat mi jus in
ziens der waarheid getrouw is.
Op eon afstand van ongeveer honderd
vijftig werst ten zuiden van Tobolsk ligt,
te midden van de moerassen langs de To-
bol liet kleine dorp Pokrovskaie, Hier
werd Grigory Raspoetin geboren. Zijn va
der heette Éfimzooals vele Russische
boeren van dat tijdperk had hij geen fa
milienaam. De inwoners van het dorp,
waar uit. hij editor niet geboortig was, had
den hem den bijnaam van No-vy gegeven
(den nieuweling). Zijn zoon Grigory leidde
in zijn jeugd hetzelfde leven als alle klein©
boeren uit bet gehucht in Siberië, die door
den slechten bodem menigmaal gedwongen
worden op zijwegen in hun onderhoud t©
voorzienoverals zij was hij om beurten
dief of stroop er.
Hij onderscheidde zioh echter weldra van
de anderen door de stoutmoedigheid, die
hij in die praktijken aan den dag legde, en
zijn wangedrag verschafte h^pi alras een
roep van een teugelloozen losbol.
Men sprak alleen nog maar van lxem rnet
den bijnaam Raspoetin, een verbastering
van bet woord Raspoetnik (de losbandige),
welke naam hem in zekeren zin als fami
lienaam dienst deed.
De bewoners der Siberische dorpen zijn
gewoon paarden te verhuren aan de reizi
gers, die het land doortrokken, en hen te
vens als koetsier en gids te begeleiden.
Zoo gebeurde het op een dag, dat Raspoe
tin een priester naar het klooster van
Verkhoturië bracht, di© een gesprek met
hem aanknoopte, en, getroffen door zijn
aangeboren gaven, hem er toe bracht, zijn
ongeregeld leven op te biechten en hem
overreedde zijn leven voortaan aan God
te wijden. Deze vermaning maakte zulk
een diepen indruk op Grigory, dat hij zijn
losbandig en roofzuchtig bestaan scheen te
willen opgeven. Hij verbleef langen tijd in
't klaasier van Verkhoturië en begon toen
talrijke pelgrimstochten to maken naar de
heilige plaatsen uit den omtrek.
Toer, hij in zijn dorp terugkeerde, scheen
hij geheei veranderd cn zijn dorpsgenoo-
tcn herkenden ternauwernood in dezen ern
sfcdg cn gestreng uitzie oden man den voor-
maligen deugniet, die ©en soort van be
roemdheid had verkregen vanwege zijn
boevonatreken. Men zag hem vam dorp tot
dorp trekken, het evangelie predikend met
lange aanhalingen tot wie naar hem wilde
luk teren uit de heilige boeken, die hij zoo
wat van buiten kende. Het volksbijgeloof,
waarvan hij toen reeds handig pari ij wist
t© trekken, zag weldra een profeet in hem,
een wezen met bovennatuurlijke gaven er?
met wonderdoende macht. Om deze plotse
linge overdreven voorliefde le begrijpen,
moet men ten eerste rekening hooiden met
den vreemden on weerstaan ba ren invloed'
en de suggestieve kracht, die van Raspoe
tin uitgingen, cn verder met het gemak,
waarmeo de Russisch© verbeelding do aan-
tr ekkóngskrach t van het bo vorm at u 11 r] ijk©
ondkü'gaab.
intuasoheai schijnt het, dat de deugd
zaamheid van den nieuwbakken heilige
niet lang weerstand bood aan de velerlei
verzoekingen des vleesohes cn hij verviel
spoedig weer tot (fc oude losbandigheid*
Het is waar, dat hij telkens als een boete
vaardig zondaar weer terugkeerde, het
geen hem echter niet belette steeds op
nieuw te beginnen. Reeds in die dagen
vertoonde hij dat mengsel van mystiek en
erotisme, dat hem tot zulk een gevaarlijk
indlividu stempelde.
(Wordt vervolgd.)
