LEIDSCH
DAGBLAD.
Vrijdag 4 November 1921.
Officieele Kennisgeving.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BINNENLAND.
PRIJS DEB ADVERTENTIEM! t,w
a per nsd.Zaterdags 40 Ots. per regel B8
„moment belangrijk lagere priis.
jueme tdvertentiën Woensdag 50 Ots., Zaterdag
ots bij een maximum aantal woorden van 30.
•Incasso rrfgene pontrecht. Voor erentueolo opren.
TtB brieven 10 Cts, porto te betalen. Bewijs-
r 5 Cta.
Bureau Noordelndspleln. Telefoonnummers voor Directie 9n Administrafle 175, Redactie 1507.
PRSJS DEZER COURANT!
Toor Leidoa g. 3 mad. 'f, 2.35, p. nooE
Buiten BsMen, waar agenten gevestigd rijn, L
par week""V.Cïa
Franoo per post 7 2.35 3; pertofcoèted,
Nummer 18917.
it nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
gemeentelijke vischverkoop
I De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van de ingezetenen dat morgen
aterdag) aan de gemeentelijke vischwln-
©ls (Vischmarkt en Stadshulpwerf) ver-
rijgbaar is VERSCHE HARING a f0.09,
OHELVISCH a fo.13, SCHAR a f 0.20,
XEÏNE POON a f 0.21; SCHOL a f 0.55
n "KABELJAUW a f 0.45 per pond.
W. PERA, Weth. lo.-Burgemeester.
Leiden, 4 Nov. 1921.
[Bot nieuwe Volksbadhuis in de Medusastraat-
Mot oon enkel woord kondon wij gisteren nog
con on ondor meedeelen over de opening van
jtrot niouwo Volks- on Solioolbadhnis aan de
[Modusastraat, waaraan wij thans voor do vol
ledigheid nog ie'Ls toevoegen. Onder do aanwe-
rigo autoriteiten noemon wij ook don directeur
~n don onderdirecteur van gemeentewerken cn
'Idon diroöteur van het Bouw en Woningtoezicht,
bon evens dr. Boonaokcr als lid dor Gezondheid
commissie. Als oen bijzonderheid mag worden
Vermeld, dat al de drio vrouwelijke Raadsleden
aanwezig waron.
Van don Minn»tcr van Arbeid was bericht in
gekomen, dal ZExc. tot zijn spijt verhinderd
was aanwezig te zijn.
- De hoor Dubbeldeman had gaarne gewild, dal
vroegere wethouder der Volkshuisvesting
mr. dr. C. W. van dor Pot, die zooveel voor
aon bouw voelde, de inrichting had kunnen
Openen, waar do Burgemeester zelf om gezond-
oidsredenen dit niot kon doen. Prof. Van der
|Pot moest edhtor nu juist te Groningen zijn in
verhand met zijn nieuw ambt en had een gel uk-
fwensdh gezonden. En waar ook do inspecteur
Van Booven verhinderd was, meende hij als
waarnemend voorzitter een onkel woord ter in-
Ooidi ng to moeten zeggen.
Do botookenis van dezo plechtigheid noemde
bij tweeledig. In de eerste plaats is (lc houw
Van oen badhuis voor Leiden mot zijn groote
abrioksbevolking oon aanwinst. In de twoode
plaats is de bouw geschied zonder tusschen-
ómsit van oen aannemer on is bij den houw in
igen boboer gebleken. dat de aannemer "best
jgemist kan worden.
In eerste instantie ïs door liet bestuur ge
tracht het werk uit te voeren volgens het door
iiflen heer Kalle veen ontworpen systeem. Toon
cohter bleek, dat daarvoor in Leidon geen ar
beiders boroid waren, is er con middenwog gc-
jvonden on met dr.io groepen van timmerlieden,
metselaars en schilders word overeengekomen
het werk voor oen vooraf vas-tgcstelden prijs te
maken, onder vaststelling van oen garantieloon
Tan f 50 por weck. Twee dezer groopon Lebben
y.ioh reeds tot oen vaste Associatie vorboiklen,
de Loidsoho Schiklers-Associatio on de Motse-
k ars-Associatie „De Pionier".
Het toezicht word uitgeoefend door de archi
tecten Jesse eu Splinter on de dagelijkscke lei
ding was bij don heer Frank. Ook dezen hebben
er toe bijgedragen en er zich voor beijverd
Toiwto-iklassc-werk te lo\cren.
Ovor do wijze, waarop do Directie van de
Lichtfabrieken zioh van haar taak hoeft gekwe
ten, heefil hot bestuur eveneens allen lof. In
bet bijzonder gold dien lof don lieor Bossche, die
■daarbij do leiding had.
Over het financieel resultaat kon spr.
nog geen volledige gegevens verstrekken,
doch dit kon hij wel zeggen, dat de kosten
aanzienlijk minder zullen bedragen dan de
inschrijvingssom van den eenigen ernsti-
1 gen aannemer en dat zoowel uitvoering, als
de gebruikte grondstoffen en materialen
prima zijn geweest.
De heer Dc Lange, wethouder der volks
huisvesting, zeide namens het College vat.
B. en W. dank voor de uitnoodigiag tot
bijwoning der opening en wenschte het be
stuur van ,,De Eendracht" geluk met de
I tot-stand-koming. De badhuizen vormen
tot een op zekere hoogte, voor de licliame-
llijkc reinheid en de gezondheid een be
hoefte, al zijn deze niet bepaald van zulk
een inrichting afhankelijk. B. en W. jui
chen echter ook de oprichting toe en hopen
jdat dit badhuis mag bijdragen tot verbete
ns der hygiëne in het algemeen cn in liet
[bijzonder voor de omgeving van groot nut
_iag zijn en sprak den wensch uit, dat de
[financieele gevolgen voor de Vcrceniging
oed mogen wezen en dac ook de gemeente
piet veel zal behoeven bij te passen.
De heer Joh. ,W. Harting Jr. sprak na-
ens do Leidsche Wcningbouwfederatie
og een kort woord van gelukwensch en
°od uit erkentelijkheid voor eten arbeid
O" Vereeniging ,,De Eendracht", in het
gelang der volksgezondheid verricht, een
cetal klokken aan, d:c reeds eeu plaats
het badhuis hadden gekregen en daar
IIMe -stoa zu' "n bewijzen.
I Hierna werd de inrich ting onder deskun-
r» bezichtigd cn algemeen bewon-
^CI-- u t *s' oals wij bij onze
eschrijving reeds deden uitkomen,
a', -"cawste systeem ingericht er
K. ,,'W van g, vcrwa-mcl,
tocs.elleo, welke elders in ons land
Pt zijn toegepast.
aan cle
afwerking
t
nog
in«L» ,6 lm'ichti°B voldoet
h en dcr hygiöne- Dc ««vei-King
M eenvoudig, blaar ^degelijk, Cn maakt den
indruk, dat het beste materiaal er voor is
gebruikt.
Er zijn 12 cellen voor mannen en 12 voor
vrouwen, watarbij twee voor kuipbaden. Do
cellen der vrouwenafdeeling zijn voorzien
van ringdouches, waarmede men bij het
bad 't haar kan droog houden. De kinder
baden hebben een afzonderlijke leiding,
zoodat de knapen en meisjes niet zelf den
toevoer van het heet of koud water kunnen
regelen. De prijs is 15 cents per bad. In
de eerste dagen der week wordt de gele
genheid voor verkoop van heet water open
gesteld. De exploitatie daarvan wordt af
zonderlijk beheerd.
Tot badmeester en badvrouw zijn be
noemd de echtelieden J. Koene, die vroeger
als zoodanig werkzaam waren in het Bad
huis aan de Blocmmarkfc.
De Vrijheidsbond.
Gisteravond hield) do afdeeling LokJetn
van den Vrijheidsbond haar eerste open
bare vergadering na baar oprichting in de
groote Stadszaal. Do opkomst waa zeer
bevredigend. De zaal was voor oen groot
deel met dames en heoren bezet. Het
strijkorkest „Jong HoEand", onder direc
tie van Tlieodoor Polman, led-dde .reeds
voor do opening de vergadering in met
©enige nummers.
De rorgadiering word daarna door den
aÊdeelingsvoorzitter, prof. dr. B. D. Eord-
mans geopend, dde aanving met de opmer
king, d/at, hoewei wij allen Staatsburgers
zijn, velen toch weinig belang in do Staat
kunde stellen. Dit betreurde spr. De geest
verwanten van vrijzinnigen huiae moeten
elkander zoeken. En het verheugt spr. dan
ook dat drie groote afzonderlijke par
tijen: Liberale Unie, Vrij-liberalen ©n
Economische Bond, benevens enkele kleine
groepen, zioh vercenigd hebben om dezo
gedachte- in den Vrijheidsbond te verwe
zenlijken. Spr. bad gewild, dat nog meer
dere groepen, die de vrijheidsidee voorop
zetten zioh zoudicffi bobben aangesloten,
maar hij meende toch ook tovredlen te mo
gen zijn on hij verheugt zich vooral ovor
do opkomst hedenavond.
Hierna gaf hij hot woord aam een, voor
namelijk uit do letten van Toonkunst door
don heer N. J. Brouwer samengesteld
koor, dat allereerst op uitnemende wijze
het „Wilhelmus" zong, het wolk staande
door die vergadering werd aangehoord.
Hierna hield do Voorn Iter nóg een op
wekking tob do aanwezigen, om zioh bij
don Bond aan to slu/iben in verband met
een in de zaal verspreid blaadje on speel
de „Jong Holland" ©enige» nummers, waar
op als corste spr. optrad mevrouw W.
Wynaencüio FranckonDyserinck, die op
merkte, dat het jammer is, dab de vrouw
het kiesrecht heeft gekregen in een tijd
van weroldverarming. Toen meenden wij,
clat wij de minderbedeelde vrouwen daar
door een boter levenslot zouden kunnen
bereed eii, zed de spr. Deze illusie moeten
wij in dezen tijd' lat en varen, echter .mi©t
oen andore illusie, nl. dat wij zuinig moe
ten zijn. Dat mogon we wel helpen verwo-
zeniijkenAan bezuiniging in ons huiselijk
cn ook iu ons staatkundig leven is zeker
behoefte. Spr. wijst op do ambtenarij,
vooral bij het instituut dér ouder doms- en
invaliditeits ver zekering, waarbij ©en groot
deel dor premien komen in do zakken der
ambtenaars.
Spreekster kwam daarna tot die kern
van haar betoog, do meerdere rechten, die
do vrouw moet oisohen betreffende do
huwelijkswetgeving. Do Vrijheidsbondons
plaatsen zich hier eohter tusschen uitersb
reohts en uiterst links. Zij wallen zeker de
opvoeding van het" kind door do moeder
in het bijzonder handhaven. En daarom
stellen zij zich tegen de opvatting van
Staatsopvoeding, waarvan we in Rusland
de wrange vruchten zien.
Maar daartegenover willen zij ook do
©cqaomkthe onacf hamikel ijkiliaid van de
vrouw, voornamelijk voor de ongehuwd©
vrouw. Ook bepleit spr. do vrijheid tot
arbeid voor die vrouw. In dit verband ori-
tiseert zij het wotsontwerp inzake den
landarbeid. Is dit hét work van een Minis
ter van Arbeid vraagt spr. sarcastisch
(a p p I a u s).
Is dat het werk van een Minister van
wien men weet, dat hij zelf zoo hard werkt 1
AVordt in prof. Treub niet de man van groo
te arbeidsprestatie geprezen, zelfs door zijn
tegenstanders En is dit ook niet het "ge
val met onzen leider, nar. Dressclhuis 1
Werkt hij ook niet bijna dag en nacht?
(Applaus). En dan wil men in de wetgeving
de vrouw in liaar arbeidsrecht beperken.
Maar moet dc vrouw dan zoolang werken
als de man zuchtte mr. Beumer in de Ka
mer. Spr. zou liever vragen: Moet de vrouw
als de man slechts acht uur werken 1 Een
huisvrouw werkt immers veel langer. (Ap
plaus).
Spr. besluit haar warm toegejuicht be
toog met uit naam van den Vrijheidsbond
van de Christelijke Regeering op te cischen
het recht en do vrijheid voor de vrouw op
arbeid.
Nadat het zangkoor nog eenige nummers
had gezongen beklom mr. II. C. Drcssel-
huis, lid dér Tweede Kamer en voorzitter
van het hoofdbestuur van den Vrijheids
bond, het spreekgestoelte.
Deze ving aan met op te merken, dat de
Vrijheidsbond in Juni van het volgend jaar
1200 afdeelingen moet hebben (gelach en
applaus). Met opgewektheid zijn spr. en
mevrouw Wijnaendts Francken naar -Leiden
getogen, de bakermat van het Liberalisme.
En er is voor den Vrijheidsbond alle reden
tot opgewektheid, want liet gaat den Bond
goed. Dat blijkt eiken dag in de Tweede
Kamer, waar gestadig op den Bond wordt
gescholden, wat een goed toeken is.
Maar is er wel reden tot opgewektheid,
waar de geheele wereld in een misère stem
ming is 1 De heer Colijn heeft daar ook ten
opzichte van Nederland en Nederlandsch-
Indiè een klaagtoon aangeheven. En hij
heeft gelijk. Maar moeten wj daar nu
klagend bij gaan neerzitten
Spreker maakte eens de balans op en
richtte zich daarbij het eerst naar het bui
tenland. Economisch en politiek is er ont
reddering en verwarring en dreigen groo
te volksdeelen onder te r^aan. Ei is zeker
reden om pessimist te zijn.
Maar dit is de negatieve zijde van het
moeilijk vraagstuk. Daartegenover stelt
spr. de positieve zijde, zooals de Vrijheids
bond steeds de lichtzijden zoekt. En dan
zijn er geestelijke zonnestralen in de duis
tere wereld waar te nemen. De idee, dat
recht moet gaan boven macht, heeft na den
oorlog post gevat in de hoofden en harten
van velen.
In dat verband wijst spr. op den Vol
kerenbond, waar men eerst te groote ver
wachtingen van koesterde, en daarom zich
teleurgesteld gevoelde. Maar wanneer men
ziet, wat do Volkerenbond in den laatsten
tijd deed, is er reden tot verheuging. Een
gematigd optimistisch idealisme, zooals de
Vrijheidsbond voorstaat, is in dezo don
kere tijden het best. Hopende, dat wij deze
moeilijke tijden zullen doorkomen, mogen
wij den moed niet verliezen.
Spr. kwam nu tot den toestand in Ne
derland zelf. Buitenlanders meenen, dat
wij, die buiten den oorlog bleven en groote
oorlogswinsten maakten, in een land van
melk en honig leven, 't Is heel and'ers,
zegt spr. Onze staatsbegrooting cischt in
1922 van de Nederlanders vermoedelijk
954 millioen; de belasting zal volgens mi
nister De Geer, 35 pCt. bedragen. En de
lijn is nog steeds stijgende. Wij betalen
jaarlijks 500 millioen alleen aan trakte
menten en pensioenen voor onze ambtena
ren. Dat kan zoo niet langer. Het mes
moet er worden ingezet. Het schip van
Staat is, om een ander beeld te noemen,
lek. Er moet worden gepompt, om het bo
ven water te houden.
En aan dat pompom wil de Vrijheids
bond zich zetten. Dat is geen reactie, zoo
als de vijanden van rechts en links hen
willen doen voorkomen.
Met citaten uit „De Standaard'" en „De
Maasbode", toont spr. aan, dat men van
die zijde bijv. nog scherper critiek op onze
Arbeidswetgeving uitoefent dan Drion in
de Kamer deed.
Men móet spr. op zijn woord gclooven,
dat de Vrijheidsbond noch conservatief,
noch reactionair is.
Maar er moet iots gedaan worden. Er
moet bezuiniging komen en er moet ge
arbeid worden.
Als dé sociaal-democraten ter bezuini
ging roepen om bet leger af tc schaffen,
dan plegen zij daarmede evenwel demago
gie. Met de ontwapening zou men onver
antwoordelijk werk doen, wat spr. met het
oog op hét buitenland aantoont.
Er kan en moet bezuinigd worden op
loger en vlootmaar afschaffen kan men
de weermacht niet.
Er kan voorts op groote schaal bezui
nigd worden op den duren, geldvermorsen-
den scholenbouw.
Ook moet er een wijziging komen in
onze woningpolitiek. Wij moeten weer
heen naar den toestand, dat de huren de
prijzen der huizen dekken.
Tenslotte moet het mes ook gezet wor
den in ons systeem van het ambtenaars
wezen. De ambtenaren eten per saldo de
geheele volkswelvaart op. Daarop kan en
moet bezuinigd worden. En dat kan door
in vele takken van bedrijf weer langer te
doen werken. Een acht-urige arbeidsdag
en een 45-urigen werkweek kunnen niet In
alle opzichten gehandhaafd blijven.
Naast bezuiniging en arbeid moet er ook
gestreefd worden naar vrede: klassen vrede
vooral.
En daarnaar moeten werkgevers èn
werknemers streven. En dit bevorderen, is
vooral het doel van den Vrijheidsbond. Het
kan geschieden op den grondslag van onze
tegenwoordige maatschappij.
Ten slotte wil de Bond' ook geestelijke
verheffing door voorop te stellenzede
lijkheid en godsdienst ook in het staat
kundig leven. Dat wij door het Katholi
cisme zouden worden overvleugeld, vreest
spr. niet. Numeriek gaan dé Katholieken
in ons land nog steeds achteruit.
Dat wil echter niet zoggen, dat de In
vloed van de Katholieken niet te groot kan
worden. Maar dan is dit. de schuld van de
Christelijk-Historisohen en Anti-Revolu
tionairen zelf. die. steeds met hen mee
gaan in de politiek.
Aan den anderen kant bedreigt ons het
roooxe spook.
Wij zitten dus tussohen een tang en wij,
vrijzinnigen, kunnen daaraan slechts ont
komen, uls alle vrijzinnigen samenwerken.
De vrijheid moet ons redden en wie
daaraan wil medewerken, moet komen in
den Vrijheidsbond, aldus besloot spr. zijn-
toe-ge juichte redV».
Daarna word door mevrouw Verver aan
mevrouw Wijnaendts Franeken een bou
quet aangeboden.
Nadat het zangkoor nog eenige liederen
had gezongen, bedankte de Voorzitter a-1
len, die tot het welslagen van dezon avond
hebben medegewerkt, een avond, die, naar
hij meende, in het teeken van do dank
baarheid stond.
Spr. besloot met op te wekken om ge
zamenlijk mede te werken tot een geeste
lijke wedergeboorte, ook in Leiden, waar
onder de vrijzinnigen tot nog toe veel
laksheid hoerschfc
Daarna ging de zeer geslaagde bijeen
komst circa halfelf uiteen..
„De Middaghoogte".
Gisteravond hield dr. Haentjens zijn
laatste cursusavond over het onderwerp
„Mensch, wereld en God." Nog even her
halend wat den laatsten keer was bespro
ken. kwam spreker tot het onderwerp van
dezen avond, waarin hij schetste de ver
houding der menschelïjke persoonlijkheid
tot God.
Spreker deed hierbij uitkomen, dat,
waar de menschelijke persoonlijkheid zelf-
bedoeling is, dit niet kan zonder Godsbe
doeling, waarbij de wil is de denkende ac
tiviteit, welke zich op dït doel richt. Is
men hierbij éénzijdig, dan onstaat hieruit
het egoïsme, a.w.z. dat 's menschen eigen
ik zich wil vereenzelvigen met God. De
mensch wil zich dus handhaven, zonder
zichzelf te verliezen.
Nu kunnen er zich bij die zelfbedoeling'
ook hoogere motieven, voordben, nl. wan
neer deze een uiting is van het smachten
naar hooger leven. Doch ook bij die hooge
aspiratie van den menscli doet zich het
egoïsme voor, nl. in het- zoeken van por-
lijke zaligheid. De meest© populaire Chris
telijke woordvoerders schetsen den gods
dienst als persoonlijk heil, waarbij dé we
reld is buitengesloten en de enkeling dus
gesteld buiten hot kosmische verband.
Zelfbedoeling moet evenwel worden zelfont
plooiing van datgene, wat boven onze per
soonlijkheid uitgaat. Wij moeton <Je wereld
mee doorleven. Doch ook deze wereldbe
schouwing is niet het een en het al. Indien
men dit eenzijdig opvat, komt men tot de
theorie van het histnrisch-materialisme,
hetwelk de menschelijke persoonlijkheid
geen waarde toekent en alles aan de
omstandigheden toeschrijft. Juist de per
soonlijkheid is doorgang tot wereldbedoe
ling. doch onderbewuste psychische facto
ren werken hiertoe mede. Alle groote gees
ten, zooals Augustinus en Luther, die wel
licht meenden hun eigen ervaring te be
schrijven, hebben, zonder liet zelf te be
speuren, de wereld bedeeld.
De mensch moet zichzelf verzaken. Dit
is een kosmisch principe, hetwelk door de
geheele schepping gaat, en de mensch
le-ert dit kennen als een macht-, waaraan
niet te ontkomen is. (Du solist). Wanneer
liij dit doet staat hij boven de natuur. ,.D©
mensch is grooter dan de natuur, want hij
weet, dat hij sterft". (Pascal.)
Er is eohter ook nog een andere wijze
van zich onderwerpon, nl. door te onder
zoeken, welke de verhouding is tusschen
ons en die macht, en dan bemerken wij,
dat er innerlijk verband is, en dat de fatale
macht schijnbaar is en haar beteekenis
aan ons ontleent, cn dan lecren wij cr in
zien. dat die onderwerping verlossing is
(zelfbevrijding), gelijk dit in Salomo's recht
spraak zoo schoon is geteekend, waar de
vrouw zich onderwerpt, omdat zij weet,
dat zulks het kind zal doen leven. Wij
moetch ons onderwerpen tot het bereiken
van een hooger levensdoel. Dit is het be
ginsel van het Evangelie. De Christus
buigt het hoofd en redt de wereld dus
geen lijdelijkheid, maar een daad. Onder
werping worde op die wiize ontwikkeling.
In liet N. T. wordt die Godsbédoeling ge
teekend in het Evangelie (het absolute
drama), zooals ook Athanasius het ver
tolkt. als hij zegt: „God is mensch gewor
den. opdat de mensch God zou worden."
Do mensch moot God worden, dfoch alleen
door zei f v e r 1 o o c h e n i n g. Het le
ven, lijden en stervan van den Christus
is een proces, dat zich eeuwior voltrekt.
God stelt zich een doel. als Hii lijdt en
sterft, nï. Zijn menschwording. "FTc'r eind-
dbel is echter niet verheerliikiug v--ji
"den mensch, doch Gods heerlijkheid, die"
daarin menech en wereld doet doelen,
want wie zijn leven verliest, die zal het
vinden.
Het eeuwig heilsproces moet d'oor het
schepsel worden aangegrepen. Dit zich be-
wustworden van die Godsbédoeling moot
wórden wedergeboorte, (hetwelk zich vol
trekt" door kruirifring en opstanding). Deze
wedergeboorte dringt ons echter tot her-
han.lcT,eliikc zelfverzaking, omdat wij verre
va.n zondeloos ziin, gelijk ook Paulus in
zi?n brieven aantoont.
Waar nu voo"H het heidendom tot leuze
voert ..Ken' u zelf', daar spreekt liet Chris
tendom „Yerwezenliik u zeU"._ De Griek
begint met b vrmonie en eindigt met dis
harmonie Pet Christendom begint met
disharmonie, doch eindigt met harmonie.
Hierna ontstond' nog een vriendsehap-
ncliike gedachten wisseling, waarna <ds.
Boissevain onder dankzegging aan den
spreker voor hetgeen hij op dezen cursus
ten be,st"e had gegeven, de bijeenkomst met-
gebod sloot.
Als volgend© bijeenkomst 'op het pro
gramma staat aangegeven de lezing van
cis. P Stegen ga 'Azn uit Amsterdam,
over het onderwerp „Wijsheid. Vrijheid,
Vroomheid," op 29 November p k.
Mr. C. W. de Vries, privaatcfooent,
zal zijn openbare lea over „De plaats van
d'e sociale wetgeving in ons recht" gevfcn.
op Vrijdagmiddag 18 November a.s. om
drie uren in het kléin-auditorium van het
Una ver site i tsgebou w
Het prov. kerkbestuur der Nexl.-Herv.
Kerk van Noord-Brabant met Limburg, heeft
in zijn vergadering van gisteren toegelaten
tot de evangeliebediening, de heer G. J. v. d.
Burgt, candidaat aan de universiteit alhier.
Het prov. kerkbestuur van Groningen heeft
toegelaten den heer G. J. J. Rensink, mede
candidaat alhier.
De afdoeiing Leiden cn Omstreken eter
NccL Vereen, van Christ. Kantoor- en Han
delsbedienden hield gisteravond con druk be-
BINNENLAND.
Ingediend is het ontwerp-Vlootplan,
In voorbereiding is een wetsontwerp ter
vermindering van het doen ontstaan van
gevaar voor brand in historische gebouwen
Herman Groenendaal voor den Krijgs
raad.
BUITENLAND.
'België gaat 20 pCt. ad valorem heffed
op Duitsche goederen-invoer.
Het wetsontwerp tot onttroning van Karl
en tot vervallen verklaren van het Huis
Habsburg in Hongarije.
De liberale Belgische ministers treden
waarschijnlijk af als gevolg van Cauwe-
laert's benoeming tot burgemeester van
Antwerpen.
zoclite ledenvergadering in het Nutsgcbouw.
Na opening met gebed werd allereerst be
sproken dc openbare pro.paganda-vcrgadcring
te houden op 14 Nov. a.s.. waar dc heer KI.
Rijper hoopt ©p te treden. Plaats cn tijd van
aanvang zullen in ons blad "nader woirdcn ge
adverteerd. Dc voorzitter wekte de leden op
deze vergadering niet alleen zelf bij te wo
nen, doóh ook ongorganiseerde collega's medo
te brengente weinig leven de leden met
den arbeid der Yerecni.ging mede, en dit moet
veranderen.
Bij dc bestuursverkiezing werd het bestuur'
kantoorbedienden aangevuld, zoodat dit thans
voltallig is.
Tevens werden de leden opgewekt do ver
gaderingen van den Ohristelijken Besturen-1
bond bij te wonen, om de kennis van dé
Christelijke vakvereeniging te verdiepen.
In verband hiermede, en in aansluiting met'
de 1.1. gehouden vergadering van den 0. B.
B., vond de voorzitter gelegenheid om den-
strijd der Metaalbewerkers te bespreken, aan-
tóonencle, dat de weg van georganiseerd
overleg hierin door den Metaalbond niet wab
bewandeld, en riep hij den steun in voor 'do
stakende metaalbewerkers. Vele leden gaven
aan dien oproep gehoor.
Na behandeling van eenige zaken van huis-
li oudelijkon aard sloot de voorzitter deze wel
geslaagde vergadering met dankgebed.
Morgen 5 November zal de zaak van
den heer C. H. Nolet, Haarlemmerstraat
10ö, eon kwart-eeuw hebben bestaan. Op
dien dag, in 1898, werd een eevoudige han
del in hoeden en petten begonnen, waar
van destijds in het „Leidsch Dagblad"
mededeeling werd gedaan en de wensch
uitgesproken, dat de nieuwe zaak mooht
floreeren. Slechts korte jaren na de ope
ning moest zij reeds worden uitgebreid,
dank zij den ijver on do toewijding Van
den heer Nolet, totdat voor tien jaar een
belangrijke verbouwing, die tevens een.
groote uitbreiding beteekende, plaats had.
Do firma verbond aan haar zaak een eigen
pettenmakerij en breidde haar uit met den
verkoop van lïeeren-modeartikelen, pelte
rijen enz., zoodat zij thans met de beste
zaken in onze stad kan wedijveren.
Fabrikanten, leveranciers, personeel on
een aantal collega's, meenden, dat. d© dag
van morgen niet onopgemerkt mocht voor
bijgaan, en dat de heer Nolet, door wiens
energie on werkkracht liet kleine zaakje
een groote zaak werd, huldiging toekomt.
De collecte voor Rusland heeft te
Oegstgeest opgebracht f 102.821. Verder zijn -
ingekomen bij- dr. Knuttel (Witte-Singel
52) alhier giften van f300 f 20, f 15, f 10, f 10
f8.50 en f6 en bij J. Raar (Oude-Rijn 43)
alhier van f 10. Bovendien eenige pakken
kleederen en een partij wol.
De Vlootwet.
Het wetsontwerp betref fond© een Nocüer-
landisoho Vlootwet is thans bij de Tweede
Kamer ingediend.
De hoofdinhoud van dit wetsontwerp
kornt op het volgeaid© neer
Bij het indienen stelt de Regeering óch'
op het standpunt, dat do verdediging t©
water, zoowel in het moederland als in da
Koloniën, za»l mOeten goschiedcin melt
klein materieel.
Ln Nederland, waar de verdediging té
water een onderdeel vormt dier kustverde
diging, zal de oorlógsfcaak der zeemacht
bestaan in het vorleenen van stoun aan dé
landmacht, in hoofdzaak door het afslui
ten en versperren van zeegaten en rivier
monden, terwijl onderzeeboten voor heti
bij do verdediging van het zeefront onmis
bare offensieve element moeten zorgen.
Voor de vloot in Inddc kan do uitgebrei
der taak in het kort worden omschreven
als volgt: door actie in zee te beletten,
dat oen vijand met betrekkelijk gering©
middelen in den Archipel vasten voet ver
krijgt, zijn doordringen daarin te vertra
gen, zijn transport vloot verliezen toe té
brengen, zijn verbindingen to bedreigen eu,
eventueel deel te neonen aan do locale vei*"
dediging dér steunpunten.
Voor heb ontwerpen van plannen voor
een voor deze taak voldoende vloot werd
een interdepartementale commissie be
noemd die als uiterst minimum noodij}
aaht t©
