TWEEDE KAMER.
U8T OE OMSTREKEN.
SPORT.
KUNST EN LETTEREN,
LAND- EN TUINBOUW,
VRAGENRUBRIEK.
De meerderheid meent, dat liet in ver
iaand mei de veranderde bestemming der
gebouwen rationeel is ook den aan een
vroegere bestemming ontleenden naam van
'den daarheen voerenden weg te verande
ren en overeenkomstig den wen sell van
adressant do laan voortaan als „Morsch-
laan" aan te duiden.
De minderheid kan zich met dit gevoelen
niet vercenigen. Overeenkomstig het ad
vies van den Archivaris en van de Commis
sie van Fabricage acht zij geen enkelo ro
den aanwezig, om do historische benaming
'die ontleend is aan een inrichting, op één
lijn te stellen met do gast- en ziekenhui
zen, welker nuttige werking algemeen er
kend is, niet tc behouden.
Rooien van boomen.
Door B. en W. wordt voorgesteld te be
sluiten tot het rooien van 156 boomen, die
ziek of dood zijn of waarvan rooiing om
andere reden wordt voorgesteld en staan
de op verschillende singels, plantsocns of
aan straten in de stad zelf, waaronder een
300-tal aan den Lage-Riindijk.
Zitting van gisteren.
Grondwetsherziening.
Do aJgemcono beschouwingen worden
voortgezet.
De heer KOLKMAN (R.-K.) kan niet
met- veel geestdrift over deze herziening
spreken. Zij Iaat het volk tamolij^onver
schillig en ook in de Kamer is met vëel
vuur merkbaar. Alleen do heer Van do
Laar heeft zich warm gemakkt in zijn anti
papisme. Spr. herinnert aan de herzie
ning van 13S7, toen er een opgewekte geest
heerschtc, onder allo klassen van do maat
schappij. Do Grondwetsherziening zweefde
toen op aller lippen. Zij leidde tot een
tijdelijke splitsing van apr.'s partij en tot
een blijvende in de liberale partij.
Thans is c$t geheel anders. Spr. schrijft
die onverschilligheid niet geheel en al too
aan do materie zelf, maar wel aan do om
standigheid, dat er reed andere zaken zijn,
die do geesten bezighouden. Spr. kan den
Minister de verzekering geven, dat hij in
het algemeen op den steun van spr.'s partij
kan rekenen. Hij juicht verschillende be
palingen toe, o.a. c&e betreffende do
troonsopvolging. Alleen ten aanzien van de
samenstelling der Eerste Kamer maakt
spr. voorbehoud. Maar dit punt komt bij do
artikelen.
In do rede van mr. Troelstra- was vee1,
dat spr. kan onderschrijvenmaar hij
meent, dat het alles niet in do Grondwet
kan geregeld worden.
Spr. steunt de Regeering met eenigo
droefheid in het hart in verband met net
geen met Hoofdstuk VI is gebeurd. Spr.
had zoo gehoopt, dat do fcekendo hatelijke
bepaling van het processieverbod zou-ver
vallen.
De Staatsoomimassie had deoi weg uitge
stippeld tot opheffing en wel met alge
meen© stemmen. De artikelen 171172 zijn
een anachronisme geworden, en een wijzi
ging daarvan beschouwt spr. als een her
stel van recht-. Do Regeering heeft haar
veranderde houding gemotiveerd met finan
oieele argumenten.Het verband tusschen
het traktement van den pastoor on zijn
vrijheid om een processie te houden, ziet
epr. niet in. Bij den eersten opzet liet de
Regeering bet financieel© artikel buiten be
spreking en plotseling werd dit zoo ge
wichtig, dat ook het andere artikel moest
onaangeroerd blijven. De Regeering had
van te voren moeten besluiten om niet uit
den weg te gaan voor welke relletjes ook.
Spr. is er eten heer Troelstra dankbaar
voor, dat liij gisteren oen heel wat breeder
standpunt heeft ingenomen dan de heer
Van de Laar.
De logica van den heer Van de Laar
heeft spr. niet begrepen. Hij wilde alle
staketsels uit do Grondwet wegnemen in
naam van do vrijheid, maar het processie
verbod wilde hij houden.
Heeft men gemeend, dat nu in elke stad
dadelijk een processie zal worden gehou
den? Hét is te dwaas om alleen te loopen.
Spr. hoopt alleen, dat spoedig een alge
meen© herziening van dit hoofdstuk VI zal
volgen.
Do heer WIJNKOOP (C. Fr.) geeft den
heer Van do Laar eenigo mcdedeelingen
over de revolutionnaire beginselen en gaat
op allerlei uitlatingen van mr. Troel
stra in.
Do heer SCHOKKING (C. H.) aoht deze
herziening niet belangrijk, maar een gron
dige herziening van cte Grondwet, ten
einde do grondslagen van ons Staatsbeleid
te wijzigen. Spr. acht een dergelijke her
ziening niet noodig, om belangrijke maat
regelen toe te passen. Hervorming hebben
zij noodig, maar die behoeven niet in de
Grondwet te worden vastgelegd
Wat betreft do weglating van do wijzi
ging van het zesde Hoofdstuk zegt spr., dat
hij erkentelijk is voor die weglating. Een
wijziging van art. 171 (de financieele ver
houding )aoht spr. op den duur onvermij
delijk. Er bestaat te dien aanzien geen een
parig gevoelen, hetgeen a] bleek uit do
redevoeringen van cte hecron Van de Laar
en Troelstra. De eerste wil een meerdere
uitkeering en do laatste opheffing, zoodat
hiervan geen sprake meer kan zijn.
Spr. begrijpt niet, dat de heer Kolkman
den heer Troelstra dankbaar is voor zijn
steun, omdat de processies door dezen
laatste gelijk gesteld worden met optoch
ten. Er is hier juist verschil.
De heer KLEEREKOOPER (S.-D.):
Het gaat niet om de gelijkmatigheid daar
van, maar om het gelijke recht.
Do heer SCHOKKING (C.-H.) meent,
dat de heer Troelstra den aard van een
groot deel van ons yolk miskent. Hier is
bet de klove, die do Roomschon en Her
vormden scheidt. In do Roomsche pers stelt
men het voor, dat de Roomsche Kerk do
primaire is, en cht zij het recht heeft eer
bied van allen te vragen.
f Spr. meeat, dat men het don Protestanten
piet euvel moet duiden, ajs zij zien hoo. bei»
in Spanje is bij dergelijke processies, waar
do hoed werd afgeslagen van beu, die niet
hun eerbied betuigden. Hetzelfde geschiedde
in Maastricht. Een absolute vrijheid is On
mogelijk, nu de Protestanten deze niet» wa
gen. Hier is geen compromis mogelijk en
bpv. uit zjjn tevredenheid er over, dat de
Minister dezen twistappel niet onder ons yolk
heelt geworpen.
De heer RUTGERS (A.-R.) bespreekt en
kele onderdeslen van de herziening». Hij ziet
geen reden, om raedo te wei-kon aan do af
schaffing der Eerste Kamer, omdat nog
geen vaste denkbeelden zijn gevormd om
trent de sociale vertegenwoordiging, die
daarvoor in de plaats' zou treden. Die nieuwe
vertegenwoordiging moet groeien uit de ver
langens van het volk.
Hetgeen gebeurd is met Hoofdstuk VI
heelt spr. ook teleurgesteld, omdat er nu
niets wordt herzien. Hij had gehoopt, dat
de Regeering nu art. 171 zeker zou hebben
herzien. Nu de Regeering haai- aanvankelijk
ontwerp heeft teruggenomen, is de nood
zakelijkheid van spr.'s fractie vervellen, om
zich tegen de Regeering to verzetten, die
aanvankelijk art. 171 had betrokkeu in de
herziening*
Over het processie-verbod sprekend, zegt
&pr., dat zijn fractie niet onverschillig staat
tegenover het Katholieke geloof. Jn spr.'s
klingen is men tegenover dergelijk verbod
niet onverschillig en niet tolerant* De pro-
cessiekwestio brengt aan de orde de vraag
van de publieke straat. Het heeft spr.'9
sympathie niet om de straat te bezigen om
devotie te toonen. Dat do Regeering dit gan-
Sciie punt "Duiten a'e herziening liet, juicht
spr. toe.
De Minister van BinnenJacdsche Zaken, do
heer RUYS DE BEERENBROUCK, herinnert
aan do partieeie herziening van den heer
Cort van der Linden, die zich uitsluitend
tot een paar punten bepaalde, Spoedig na
die herziening kwam het verlangen haar ?en
nadere herziening, maar de toestand was
in September 1918, toen het Kabinet optrad,
zóó, dat daaraan niet gedacht kon worden.
Kort daarna kwam het einde van den
oorlog. De Noyember-maand 1918 bracht
ook ons land in beroering* Do psychologie
van de massa, zoowel als van den eenling kon
in die dag-en bestudeerd worden. Terwijl do
één rust kon zoeken voor zijn geschokt ze
nuwgestel, de ander verluchting kon vinden
in het verkondigen van gewaagdo theorieën,
hau het Kabinet den plicht den toestand
meester te bljjven. Door het Kabinet is gesn
enkele verwachting ten opzichte van de
Grondwet opgewekt en geen enkelo toezeg
ging gedaan. Voor hetgeen buiten het Ka
binet is g-ezegd, is het niet aansprakelijk.
Bij de algemeen© beschouwingen over de
begroeting 1919 heeft spr. eenige modedeo-
lingen gedaan en aangegeven, waarin een
herziening zou kunnen beslaan, die aan de
studio van eon Staatscommissie werd opge
dragen. Met de conclusies der Commissie
beert de Regeering zich in hoofdzaak ver-
eenigd. Zij voegde er eenige wijzigingen be
treffende de Koloniën bij, en een voorstel
in zake de verkiezing vau de Eerste Kamer*
De Regeering is consequent gebleven.
Vervolgens vergelijkt hrj onze Grondwet
met de Duitsche Reiohsverfassung, die op
vele punten bij de onze achterstaat, hetgeen
spr. met voorbeelden aantoont Met mooie
woorden of toosten komt men niet verder.
Wio die verlangt zal niet tevreden zijn met
dezo herziening.
Do Regeering heeft van wijziging van
het zesde Hoofdstuk afgezien, al was zij
zich er van bewust, dat een groot deel van
het volk dit zou betreuren, vooral daar,
waar geen bezwaar zou bestaan tegen pro
cessies, als in de plaatsen, waar die nu toe
gestaan zjjn. Evenzoo stelde velen teleur,
dat de Regeering kwam tot de slotsom,
dat art. 171 ongewijzigd moest bleven, om
dat kapitalisatie een te zwaren last zou vor
men. Do herziening van Hoofdstuk VI i3 in
1887 reeds gestuit op onoverkomelijke be
zwaren en de Regeering kwam in begin
Juni tot de conclusie, dat het w$zer was dit
ganscho Hoofdstuk te laten rusten. Wat er
over dit punt is gezegd en geschreven, heeft
geen invloed gehad op de beslissing Van de
Regeering. Spr. wenscht, dat iedereen dat
beeft te gelooven.
De Regeering betwijfelt of het oproepen
van belangen-vertegenwoordigers liet aan
zien van het Parlement zal versterken. Do
niet nieuw. Spr. citeert uit Buys, die reeds
meerdere sympathie voor het Parlement is
tegen die meerdere sympathie opkwam, a}
zag hij daarvoor verschillende oorzaken.
De vergadering werd verdaagd tot Vrijdag
één' uur.
ALPHEN. Do lieer A. Donker alhier
Ié geslaagd voor het Pont-examen kcntcor-
stcnografie Nedèrlandsch (130 lettergrepen
jser minuut, gedurende 10 achtereenvolg en-
do minuten.)
HAARLEMMERMEER. Gedurende do
maand November zal op het marktplein te
Hoofddorp des Donderdags een vee- cn
paardenmarkt worden gehouden.
Zondagmorgen werd de brugwachter
aan de nieuwe brug over de Ringvaart van
den Haarlemmcrmeerpolder gewaarschuwd
door den schipper W. S. te Noordwijk, die
met zijn met pulp beladen motorboot do
brug wensclite te passecren. De brugwach
ter draaide de brug open en verzocht, ter
voorkoming van ongelukken, rechts de door
vaartopening door te varen. Dc schipper
wildo daaraan echter zelfs na herhaald
bevel niet voldoen en passeerde links.
Proces-verbaal werd opgemaakt.
Aanvankelijk bestond de vrees, dat
door de langdurige droogte de bietcnoogst
in dezen polder niet mee zou vallen. Het
is echter gebleken, dat dit gewas vooral
in de maand Augustus prachtig is ge
groeid. Het gehaltecijfcv was dan ook zeer
bevredigend. De gemiddelde opbrengst be
draagt 40000 K.G. per Hectare. Dit is een
meevallertje, dat men niet verwacht had.
Op de Donderdag te Hoofddorp ge
houden veemarkt waren aangevoerd .tlrifl
werkpaarden, gem. prijs f 350: en 12 koei
en gem. prijs f 375. Handel matig.
Er heerschte Donderdag op de Beurs
lo Hoofddorp met het oog op de enorhio
daling van do graanprijzen weer een min
of meer gedrukte stemming. Ook de erw
ten, die aangeboden werden, golden slechts
de helft van den prijs, die onmiddellijk na
het binnenhalen van den oogst kon worden
gemaakt. Uit den aard der zaak werd er
weinig verhandeld.
KATWIJK* Mej. M. van der Mey
alhier, ia geslaagd voor het Pont-examen
kantoorstenogralio Nederlaudsch (130 let
tergrepen per minuut, gedurende 10 achter
eenvolgende minuten), terwijl de heer A. v.
d. "Wyden, alhier, is geslaagd voor het Pont
examen onderwijzer stenografie Nederlandsch
(100 lettergrepen per minuut, gedurende 10
achtereenvolgende minuten).
KATWLJK-AAN-ZEE. Van de tinwl
visclïerij kwam Donderdag to IJmuidcn aan
do markt do logger KW S9 met f 889 be
somming.
OEGSTGEEST. Mevr. A. G. H. Senlf—
Becking alhier is geslaagd voor het Pont
examen kantoorstenografie Nederlandsth(130
lettergrepen per minuut, gedurende 10 ach
tereenvolgende minuten).
RIJNSBURG. Voor do afdeeling
Rijnsburg van den Chr. Geheelonthouders-
bond, trad gisteravond in het zaaltje ach
ter liet weeshuis, als spreker op ds. C. M.
Luteijn, Hervormd predikant alhier.
Na het zingen van twee verzen uit Psalm
24 door de niet talrijke aanwezigen, werd
de bijeenkomst door ds. Luteijn geopend
met gebed, waarna door hem werd voorge
lezen het negende hoofdstuk uit liet Boek
Noacb.
Vervolgens tot het doel van dezen avond
komende, ving spr. zijn rede aan, achter
eenvolgens sprekèndo over „Do ellende
van den drank" en „Onze houding daar
tegenover."
Spreker ging uit van het standpunt, dat
ook alcohol zijn nut heeft, vooral in de me
dische praktijk. Ook door het gebruik van
wijn bij het II. Avondmaal, blijkt, dat in
den wijn zelf niets verderfelijks ligt, daar
deze anders door God zeker niet daarbij
zou zijn voorgeschreven.
Waar men echter tegen strijdt is het
misbruik maken van alcohol, omdat men
dagelijks dc voorbeelden ziet, waar dit
toe leidt, en daarom moet het gebruik, dat
tot misbruik brengt, veroordeeld worden.
Een drinker vergelijkt spreker als iemand
die zich op het water bevindt en een water
val te gemoeb gaat. Eerst gaat alles zacht
en geleidelijk, totdat hij in een stroomver
snelling komt en dan is-niets meer in staat
hem tegen te houden.
Vervolgens-stond hij stil bij het verband,
tusschen drank en zedelijkheid, drank en
gezondheid en drank en het geestelijk le
ven. Ook op het gevaar van verkeerd voor
beeld, verkeerden omgang cn opvoeding
wees spreker.
Hierna werd gezongen Psalm 119 5 cn
werd een oogenblik gepauzeerd, terwijl men
in do gelegenheid werd gesteld een propa-
gandablaadje tc kcopen.
Na de pauze zette spr. uiteen hoe onze
houding moet zijn tegenover de drankel
lende.
Slechts door bekecring is een werkelijk
volkomen bestrijding mogelijk, en daarom
is de Vereeniging alhier ook een Christe
lijke Vereeniging.
Niet de bestrijding van de drankzucht
alleen is voldoende, men moet die bcschou
wen als bestrijding van een der vele be
staande zonden.
En spr. meent de tolk te zijn van het
bestuur der Vereeniging, als hij als middel
daartoe de aanwezigen aanspoort lid te
worden der afdeeling en door een voor
beeld ten goede anderen voor te gaan.
Ten slotte sprak hij de hoop uit, dat in
Rijnsburg niet vele dit van noodo mochten
hebbeD, maar die er mochten zijn, do ze
genrijke. werking van de Vereeniging moch
ten ondervinden.
Hierna werd de bijeenkomst door ds.
Luteijn met gebed gesloten.
Van de hierna geboden gelegenheid om
zich als lid der afdeeling op te geven werd
door eenigen gebruik gemaakt.
Onder de aanwezigen bevond zich ook
het hoofd der gemeente.
Alhier is een drietal opgemaakt voor
hoofd der nieuwe Gev. school alhier aau
de Hofstraat. Hierop komen voor do hec-
ren: J. M. Nieuwenhuizen, vroeger onder
wijzer alhier, thans hoofd der school to
Stroet gem. St. MaartenAlthuisius, thans
te Delft en De Konig, thans te Rhedeu.
Voor het Pont-examen kantoonsteno
grafie Nederlandsch (130 lettergrepen per
minuut, gedurende 10 achtereenvolgende mi
nuten) is geslaagd de heer S. van Starken-
burg, alhier.
WASSENAAR. Voor het Pont-examen
onderwijzer stenografie Nederlaudsch (100
lettergrepen per minuut, gedurende 10 ach
tereenvolgende minuten) ie geslaagd mej. M.
1\ J. Yan Licmpt (Zr. Fidelia).
KERKELIJKE BERICHTEN.
Oogst geest, Ned.-Herv. Gem.: Zon
dagmorgen, te tien ureq, in .„Irene", ds1. A.
J* Ruys, én in de Bewaarschool aan den
Morsck de heer P, van der Wende.
W o u b r u g g e, Ned. Protestantenbond:
Zondagavond, te zeven ureji, ds. J. G. Groe-
newegen,
Zwammerdam, Rem.-Geref. Gem.Zon
dagmorgen, to tien uren, ds. Rapipold.
Burgerlijke Stand. Omstreken.
HAARLEMMERMEER. Bevallen: G.
van Emden geb. Van der Stelt, d. G.
Nolemans gcb. Sandifort d. L. Tas gcb.
Grocncveld z. A. J. Middelkoop geb.
Honcoop, d. O. Paans geb. Sieuwers z.
M. M.. yan Dphem geb. .Cal vel age 2
J. Huisman gcb. Blokker z. T. G.
Klaassep geb. Van dor Muail z. K.
Markus geb. Van Rijs d. D. Brcedijk
geb. Siderius d. O. C van Groen gcb.
Rietveld d. A. J. Verhoeven geb. Rou-
bos d. J. de die 1c Clercq geb. Bus d.
Ondertrouwd: J. Griek spoor 23 j. en A.
van Hooidonk 39 j. J. ICulk 37 j. en G.
J. Schalk 22 j. T. Camfierman 23 j. cn
C. do Jong 23 j. Th. Neeskcus 2-1 j. cn
E. M. Lamers 25 j.
Gehuwd: J. N. Lieuwes 28 j. en T. van
Hasselaar 26 j. H. Roubos 22 j. en J.
Noorman 20 j. A. Koning 27 j. cn O.
W. Brugmans 23 j.
Overleden: Bartholomeus J. Schoo 42 j.
ODgchuwd. Adriana Tur, 70 j., gehuwd
met K. J. den Dekker. Syne Planting,
79 j., wed. van H. Bos. Cornells Gijzen-
berg, 53 j., gehuwd met H. Lcmmerzaal.
Johannes C. B aartman 7 w. z. van J.
Baartman. Mara J. van Bentcm 5 m.
d. van J. van Bentem.
SCHAKEN,
Dc tweede ronde van het tournooi te Den
Haag had tot resultaatMarco verliest van
Alcchin-; Mioses remise met Tarlakower
Kestits wint van Yatos; Rubinstein wint
van Davidson Eu we remise met Maroezy.
De sland na dc tweede rende is als volgt
Aleeliin 2 p., Ivostits en Tartnkower ieder
j.'/a p., Euwc, Marco, Maroezy, Mioses en Ru
binstein ieder 1 p., Daviusón en Yates 0 p.
Dc paring voor de hcclen 'te spelen dorde
ronde, 19 aldus
Mioses (wit)Rubinstein.
Euwe (wit)Tartakowerc
Yatcs (wit)Maroezy.
Alcchin (wit)Koslits.
Davidson (wit)Marco.
SCHEEPSTIJDINGEN.
ST. MIJ. NEDERLAND.
BATOE uitr. 26/10 te Port-Said^
KON. NED STB. MIJ.
HEBE 2C/10 v. Oadix n. Ceuta.
HELENA 27/10 v. Amsterd. n. Bordeaux.
NERO 2G/10 v. Amsterd. to Kopenhagen.
SATURNüS 27/10 v. Amsterd. n. Rolt.
KON. WEST-IND. MAILD.
CERES 24/10 v. Guayaquil n. Manta.
NICKERIE uitr. 26/10 v. Madera.
KON. HGLL. LLOYD.
RIJNLAND 27/10 v. Buenos Ayr os le Am
sterdam.
HOLL. AMERIKA LIJN.
AND1JK 26/10 tc Tampico.
ROTTERDAM 27/10 v. Plymouth.
VEOHTDIJK 25/10 v. Seattle q. Rolf.
HOLLAND-OOST-AFRIKA-LIJN.
BAARN 24/10 v. Zanzibar n. Mozambique.
ROTTERDAM—ZÜID-AMERI KA-LIJN.
POELDIJK tlhuisr. 22/10 v. Santos.
ROTT. LLOYD.
BESOEKI thuisr.. 2G/10 v. Port Said.
STV. MIJ OCEAAN.
GLAUGUS 25/10 v. Port Said.
KEL'MTJN 27/10 v. Japan te Rotterdam.
NIEUWE UITGAVEN.
Bij de uitgevers E. de Bont en Zoon, te
Rotterdam, is verschenen een nieuwe
fipoorgïds, welke zoo is samengesteld, dat
ia de eerste plaats is rekening gehouden
in et het belang v?«n het reizend publiek.
Trouwens de titel „Spoorgids met directe
snclverbindingcn", spreekt reeds in dezen
geest. Men zal er heel gemakkelijk de
verbindingen vindeD, die het vlugst voeren
naar de gewcnschtc plaats van bestem
ming uit vrijwel elk stukje van Nederland.^
En dit naast een gewone spoorgids, waar
heen wordt verwezen met tabelaangifte.
Palmen in huis.
Teen ik voor enkele weken een vraag over
het kwcckcn van een palm in dc kamer kreeg
toegezonden, sohrecf ik in liet antwoord over
het kwccken van deze mooie gewassen later
meer mee te declen. Na de algemecne be
schouwingen ovcv de behandeling van ka
merplanten in mijn vorig artikel, komt dc
palm nu het eerst aan dc beurt.
De palmen hooreu thuis in do tropische
cn sub-tropische gewesten. Do verschillende
geslachten verschaffen daar de bewoners
bijna alles, wat zij noodig bobben, n.l. brood,
wijn, molk olie, hout voor het bouwen en
bladeren voor het dekken van woningen, ter
wijl op vele wijzen vlechtwerk uit de vezels
wordt gefabriceerd. In onzo kou-dcro streken
kan do palm alleen tieren in de „nagemaak
te tropen", d.z. de wanmc en matig-warme
plantenkassen, zooals de lezers die zeker wel
eens in dpn Hortus tc Leiden of in do Dier
gaarde te Rotterdam of lo Amsterdam heb
ben gezieD. Menig exemplaar houdt het, dank
zij de goede verzorging, vele jaren uitmaar
zelden ontwikkelen zich de palmen daar als
in hun moederland, waar zon én water en do
andere factoren, voor hen onmisbaar, aan
wezig zijn zooals zij dit noodig bobben.
Do lezers en lezeressen, die wel eens boven
genoemde palmenkassen bezochten,-zullen di
rect tot dc overtuiging komen, dat onze
woonkamers, gangen, hallen, serres, étala
ges en café-restaurants een andere kweek
plaats bieden. En wanneer de kinderen uit
het zonnige Zuiden het in de laatstgenoemde
stoffige, vaak rookerige, tochtige en in den
regel met droge lucht gevulde, matig ver
lichte ruimten minder goed doen, dan moet
dat niemand verwonderen. Vele staan in een
waar Siberië, groeien niet, krijgen zieke wor
tels cn gele bladeren met bruine punten.
Deze laatste worden bijgeknipt en, zoo ver
minkt, houden enkelo palmen het ecu paar
jaar uil, om 1- .vlotte op de composthou>
terecht le komen.
Maar een enkele ontsnapt J.v. daas,
cake Ie jaren toonde een dnmo my oen pr.<oht-
exemplaar vnn ecu Iventia (een Ukvr.do
veel voorkomende kam er palm), w rille plant
een zevental prachtige, i'orscko bladerc-) jj©-
zat, onge\ccr 3 M. hoog was 01. stond in oen
pot van pl.m. 30 c-M. vijdte. Nog aoei: >ia^
ik een exemplaar gerien als dit 1 ê.-.-eldè, hof,
welk steeds in huis, dus zender broeiiv:, waa
opgekweekt. De dame decide mij mee, dat
deze palm nis klein plairtie was overgebU^
ven uit een brcemenmand, O) IvLoger» op liaan
zilveren liivwelyksfeesi. Ik cien or nu bij tq
vertellen, dat 't 40-jarig feest toen in aantooht
was. Bedoelde pianl. was dus gedur^r-.c 13
jaar dooi haar opgekweekt met bovf-a be,
schreven resultaat. Ik laat bier dc boiiande-
ïing go tierende, die jaren volgon. De pin ut
stond steeds :n een op het Zuiden gelegen
serre, grenzend aan dc woonkamer. Wanneer
het weer zulks toeijct, word Weren dag ge
lucht, maar dan wcnlen do sehr^fdejiren raar
do huiskamer gesloten om geen tocht té ver
oorzaken locht geeft luis, een der grootste
vijanden vau palmen. Van af half April tot
in liet najaar kon door middel van do jalou-
ziën do felle zon v. orden geweerd: terwijl de
plant stond op een houten tafeltje, zóó, dat'
geen enkele bla-lp -rit met muur of gordijn in
aanraking kwam. .Steeds werd hierop nauw-
lottcud toegezien. ïn de huiskamer brandde
'3 winters oen vulkachel, waardoor ook do
serro voldoende op temperatuur woud gehou
den. Zoodra het gaslicht in do huiskamer
word ontstoken, gingen de ser.rc-deurcn dicht.
In den winter werden deze later in den avond
opcDgodaau om bevriezen te voorkomen.
Eens per wedk kw&m do palm, met dc an-
uorc planten, buiten, werd afgosponsd en ge
kroesd, 'swinters met lauw water, terwijl ge
durende de voor ja ars- en zomermaanden
iodcrcn dag werd gegoten cn in den zomer,
na het buiten -reinigen, ééns in do maand een
dunne kocmesfcepiossing werd gegeven. Ge
durende de jaren was do palm zeis maal in
ccn grooteven pot gezetdft word in Maart
gedaan in een mengsel van bladaardc, ou-den,
verteerden mest, tuiimnlm en klei. Hierin
werd de plant stevig opgepot.
Gerust mag bovenbeschreven 'kweekwijze,
dooir een liefhebster zonder behulp van een
broeikas als een zeer voorbeeldige worden
aangemerkthet re.»uil?at geeft daarop allo
recht. Bovenstaande bewast, wat met zorg
cn oplettendheid rn lijd to bereiken is.
Onze bloemisten, <h'o de palmen in ver
schillende soorten cn grootten te koop aan
bieden, krygen dtac gewassen ruccstal uit het
buitenland vooral uit. Gent weden vóór den
oorlog jaarlijks meerdere waggoDs hier in
gevoerd, gelijk met Azalea indica, Arauearia
(tafelden) o.a. Jonge zaailingen komen voort9
uit het Zuiden van Frankrijk, waar de na
tuur een meer weoltïcrigen g:cei waarborgt.
Hot zaad hier uitzaaien w«/rdt weinig toege
past. De geslauhten mot veelvormige blade
ren zjjn de meest arkomen de ik noem de
fijne Oecos Weddolinnn, de Kcntia's, cn dc
Phoenix. Deze laalsto doet vooral in den zo-
imor nogal dienst in kuipen in hot gras of
als miudcirplnut in recto bloomperkon. Io
hefc laatste geval worden de planten in het
najaar in een koude lus geplaatst, on\ daar,
zoo gced mogelijk in het licht gezet, te over
winteren. Deze oudere («xojT/plaren zijn wat
sterker, maken jaarlijks een paar nieuwe
bladeren en veruezen er meestal ook ieder
jaar een, wat duidelijk door dc lidteekcnen
aan den voet werd', aangetoond.
Palmen in étalages cn in café's staan r.l
heel ongunstig. Vooral deze mcctcn geregeld
eens per wceik goed van stof 011 van doplvi3
gereinigd worden.
Niettegenstaande deze voorzorgen zo Bon
de meeste palmen door tocht en droge lucht
doodte punten vormen. Door 2ulkc planten in
kleinere potten to plaatsen, van de leelijko
bladeren te ontdoen cn in een broeikas te
zettcD, waar een warme voet kan worden
gegeven en geregeld gespeten kan worden,
kunnen leelijko palm.n in een jaar weer
flink worden opgeknapt door het vorimen
van nieuwe bladeren. Bijgeknipte punten
groeien niet wcot by gercrgv;-ld meet mer^
wonden afgeknipt.
Gedurende den winter dc paknen koel hou
den, matig vochtig cn stofsohoon, waikon
vodt tocht.
Vragen o.p Tuinbouwgebied aan de Redac
tie onder motto Tuinbouw.
J. S.
Vraag: Ik heb een palm, dio vol bladluia
zit. Wat kan ik daar aan doen
Mej. v. A B., to L.
Antwoord: Mot de bladluis bedoelt u
hier zeker do veel op palmen voorkom en-ie
dopluisverwijder do grijze dopjes met een
spons en mei behulp van een puntig bij ge'
sneden stokje uit de schuilhoeken. Wasoli
bladen flink af met een zeepsop, waarin wat
petroleum is gegoten. Daar de laatste vkoi*
stol op dc zeepsop drijft, is gedurig flink roe
ren nocicMg. Behandel de plant zoo iedere
week, tot de luis verdwenen is. Zio voor ver
dere behandeling ons schrijven over „Palmen
in Luis.''
Vragen op Tuinbouvvgohied aan de Rcdac
tie onder motte „Tü'ribouw". J. S.
'A. v. A., fc L. Tusschen do vrouw van'
uw broer en u bestaat geen bleed ver want-
seliap, dcch zwagerschap.
C. v. d. G., tc L. U" moogt in het alge
meen zonder bijstand van uw man geen
rcclitsbandelingen *ycrrichteu.
J. F., te K. De behandeling van dcrge^
lijkc zaken geschiedt ter terechtzitting met
gesloten deuren.
J. v. d. N., le L. De kracht eencr in
schrijving vervalt door doorhaling op vc-izoe»
van dengüoe, te wiens) name de mscbrijvon#
iö gesteld of de overgang aan oen afvier 11
aangeteekend*
Ky, te .II hebt gdijfc
