IDSC
Maandag 12 September 1921.
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Cts. per regel. 's Zaterdags 40 Cis. per regel Bij
rr ^abonnement belangrijk lagere prijs.
Kleine advertentien Woensdag 50 Gts., Zaterdag
fg cte. bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventuoele opren-
jing van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijs
nummer 5 Cts.
Bureaa Noordelndspleln. Telefoonnummers voor Dbreotfe en Administratie 175, Redactie 1507.
PRIJS DEZER COURANfl,
Voor Loidea r 8 mat 'f, SS5, p. weeï X ftjGg
Buiten Leiden, waai «jentea gevestigd rijn,
par wedt
Fianoo per posd 2.S5 rH portokosten.
OU
Hummer 18872.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Do Burgemeester van Leiden brengt tor kon-
fris van de ingezetenen, dat morgen (Dinsdag)
aan do gemeentelijke visoliwiniols (Vischmarkt
en 8tadiShulpwijrf) verkrijgbaar ia SGHEL-
yiSGH a f 0 09 en SCHOL a f 0.10 per pond.
W. PERA, Weth. Lo.-Burgem.
Leiden, '12 September 1921'.
DIRECTE BELASTINGEN.
De Burgemeester van Leiden brengt tor alge
meen© konnU, dat aan den Ontvanger dor Di
recte Belastingen zijn tor hand gesteld de ko
hieren der IWsoaeele belasting No. 7 on 8 van
den dienst 1921, executoir verklaard den 9den
September j.l. en herinnert voorts den belang
hebbenden aan hun verplichting om den aan
slag op den hij de Wet bepaalden voet te vol
doen.
W. PERA, weth. loco-Burgom.
Leiden, 12 September 1921.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leaden;
Van den Minister van Waterstaat ontvangen
hebbendo do stukken bedoeld bij artikel 5 van
da Hinderwet ten aanzien van den bouw van
eon telefooncentrale,in hot RijkstoTograafkantoor
ie Leiden, waarin zullen worden opgesteld
e *i!go eleolrisohe aggregaten;
Gelet jp art. 26 lid 2 cn art. 6 der Hinderwet,
geven bij deze konnis aan het publiek, dat ge
noemde stukken op do Secretarie dozer ge-
faieumto ter visie zijn gelogd.
W. PERA, weth. Ioco-Burgem,
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 10 September 1921.
Ambtsjubileum van da. S. Oler.
Ds. S. Cler, predikant bij de Walen-ge-
Xneente alhier, hoopt den 13den dezer den
dag te herdenken, waarop hij vóór 25 jaren
te Leiden zijn intrede hield. In verband
daarmede hadden gisteren velen zich opge
maakt, om den dienst bij te wonen, waarin
de jubilaris zou voorgaan.
Na voorlezing van Psalm 103 hield ds.
Cler een leerrede over Psalm 94 19. Spr.
begon met te getuigen, dat hij, hoewel
Franschmaa, zich toch in het Protestant-
sche Nederland steeds eenigermate thuisge
voeld heeft; spr. was er nooit een banne
ling in een hem vreemde omgeving. Of hij
steeds datgene gegeven heeft, wat hij had
willen geven, betwijfelt hijdoch niemand
ïninder dan Paulus was niet voldaan over
de wijze, waarop hij zijn roeping vervuld
bad.
Of zijn werk vruchten opgeleverd heeft,
Weet spr. evenmin met zekerheid. Hoeveel
van het door hem uitgestrooide zaad is
bp de steenen gevallen of door onkruid ver
Btikt? Doch er is ook zaad, gelukkig, dat
wortel geschoten heeft en opgegroeid is
'tot rijk Christelijk leven. Onlangs was spr.
getuige van een feit in het godsdienstleven
te Parijs, dat hem zeer getroffen heeft.
Een predikant, die in den Temple de l'Ora-
toire opgetreden was, ontving den volgen
den dag twee brieven van, hem overigens
[onbekende, gemeenteleden, dio den predi
ker bedankten voor zijn rede. Zulk een
yorm van persoonlijk medeleven met den
.Voorganger zou spr. ook in de Nederland-
sche Walenkerlc ten zeerste aangenaam
zijn.
Het 25-jarig ambtsjubileum is voor spr.
'de laatste mijlpaal op zijn weg naar het
[emeritaat. De tijd nadert, dat hij zijn ambt
zal moeten neerleggen. Moge hij de kracht
ontvangen, om tot het einde toe zijn taak
naar behooren te vervullen.
Do Gemeente zong haar voorganger aan
het einde der godsdienstoefening toe Ps.
134 3 cn ging zeer onder den indruk uiteen
Des namiddags bezochten de Kerkeraad,
bijna geheel voltallig, en eenige belangstel
lenden den jubilaris in zijn woning aan de
Papenstraat. Ds. M. Bresson, président
du consistoire, sprak zijn ambtgenoot toe
on overhandigde hem uit naam der Gemeen
te een stoffelijk blijk v?/a belangstelling,
waarvoor de jubilaris dankte.
De herdenking van het jubileum was
'daarmede afgeloopen, aangezien bijzondero
omstandigheden het voor ds. Cler wcnsche-
lijk maakten, zijn 25-jarig feest slechts in
allen eenvoud en alleen in den kleinen
kring der getrouwen van zijn Gemeente to
.vieren.
Vcrceniging tot Bevordering der Opleiding tot
Instrumentmaker.
De uitslag van do door de examen
commissie voor de practisohe instrument-
maikersefxanions, voorzitter ir. E. R. Hess-
^H'g en secretaris dr. O. A. Cromrmelin,
Ogenomen examens is dat geslaagd zijn.
Eorö'jbcginnend ImstramentmakerJ.
M. A. Splieitihoff, Beek bij DidaraF.
J. W. Mugge, LeidenL. J. Nieuwenburg,
LeadedJ. J. Lankhorst, LeidenP. N.
Bessp-link, IJmuiden; L. Noubeboom, Lei-
denj S. W, y. Leeuwen, Lelde©; Joh. va©
dier Wegen, Leiden; J. F. Kanramaa,
Leiden; J. A. M. Feyen, Westdorpe; O.
Lorna©, Amsterdam; J. Tïl v. Riet, Nij
megen; J. H. Ligterinfi© Jr., Utrecht;
J. Zedl, Leiden;
Eierstboginnend GlasblazerH. Kuipers,
te Zuid-DragbanB. Buitenkamp,
Slochiteren.
'Adressen aan B. en W. en aan den Raad
Aan B. en W. dezer gemeente hebben in
een schrijven in verband met de groote
werkloosheid, welke evenals elders oodc
hier ter etede heersoht, en de weinig be
moedig end o vooruitzichten voor den ft. 8.
winter, de samenwerkende besturen der
Leidsobe Vakcentralen medegedeeld, dat
rij die vraag hebben besproken, wat ter
beteugeling der werkloosheid zou kunnen
worden gedaan. Zij kwamen daarbij tot de
eenstemmige conclusie, dat zoo spoedig
mogelijk dootr productieve werkverschaf
fing van gemeentewege in het gebrek &an
werkgelegenheid althans zooveel mogelijk
dient te worden voorzien. Naar hun mee
ning dienen met den meesten ernst en tan
spoedigste plannen daartoe te worden
overwogen en uitgevoerd.
De Vakcentralen zijn van meening, dat
een conferentie tusschen B. en W. en de
vertegenwoordigers der Vakcentralen aan
een goede oplossing van deze uiterst be
langrijke zaak wel bervorderlijk kan zijn.
Derhalve verzoeken zij B. en W. de bestu
ren der Leidsche Vakcentralen te willen
uitnoodigon tot een conferentie ten Stad-
Luize,-ter bespreking van het punt; Werk
verschaffing van Gemeentewege voor
werkloo-ze arbeiders.
Zij vertrouwen, dat B. en W. geen be
zwaar zullen hebben tegen bet doen plaatc
vinden van een zoodanige bespreking.
Het schrijven gaat uit van den Leidsohen
Bestuurdersbond, den R.-K. Volksbond en
het Plaats. Arb.-Seoretariaat.
Aan den Raad geven per adres to ben
nen do voorzitters an ae secretarissen van
den Leidschen Bestuurdersbond, van den
R.-K. Volksbond en van. bet Plaatse!. Ar
beidssecretariaat, dat rij hebben kennis
genomen van het besluit van den Raad om
do bestaandle gemeentelijke steunvenlee-
ning aan uitgetrokken werkloozen gedu
rende September voort te zetten, om daar
na op andere wijze in de ondersteuning
van daarvoor in. aafnmerking komende
werkloozen te voorzien; dat rij beleefd de
vrijheid nemen, het College te doen toe
komen een schema van een wijze van steun-
verleeniing, welke, volgens de meening
dier samenwerkende Vakcentralen, een
goeden grondslag zal kunnen vormen bij
de nieuw te treffen voorziening in de noo-
don van door werkloosheid getroffen arbei
ders; dat de Vakcentralen bij hot ontwer
pen van dit schema hebben overwogen,
dat do thans bestaande crisis, ten gevolge
waarvan groote werkloosheid heerscht,
nog geruim en tijd zal voortduren en rich
waarschijnlijk nog zal verscherpendat rij
daarom meenen, dat het gewensobt is een
instituut in het leven te roepen, dat zich,
in afwachting van nader te treffen Rijks-
maatregolon, belast met de uitvoering van
maatregelen ton behoeve van de door
werkloosheadonisis getroffen personen dat
zij bij het ontwerpen van dit schema tevens
rekening hebben gehouden met de bezwa
ren, welke tegen de huidige steun verlee-
ning zijn aangevoerd, en meenen een op
lossing te hebben gevonden, waarbij deze
bezwaren, zijn ondervangen.
Dat immers, bij aanvaarding door den
Raad van het door de Vakcentralen ge
dachte systeem, de benoodigdo galden voor
Uiilkeering niet rechtstreeks door de ge
meente, imaar door het Burgerlijk Arm
bestuur worden gevoteerd en dit lichaam
ook overigens daadwerkelijk betrokken
woTdt in de ondersteuning der betrokken
personen; dat zij derhalve den Raad be
leefd, doch dringend verzoeken onverwijld
tot de instelling van een Orisis-commdssie,
als in het schema bedoeld, te willen over
gaan.
Er worde, aldus het Bahama, van ge
meentewege ingesteld een Orlsig-ooiiwrns-
eio, bestaande uit: a. den Wethouder van
Sociale aangelegenhedenb. leden van
den Gemeenteraad; o. een vertegenwoor
diger van elk der bestaande Vakcentralen.
Dezo commissie vormt een z.g. crisis
bureau, waarvan die dagelijksohe leading
wordt opgedragen aan den Wethouder van
Sociale aangelegenheden. De Orisas-com-
missie stelt vast, in welke vakken of be
drijven wordt geacht een crisis-toestand te
bosbaan. Do Cctmmiasie is belast mot de
behandeling van de verzoeken om steun
en met <To vaststelling der uitkeeringsbo-
dragen, die echter geschieden naar een
vasten maatstaf, waarbij de steunregeling
voor uitgetrokken sigarenmakers tot
grondslag wordt genomen. Da gelden, be-
noodigd voor het doen der uitkeeringen,
worden door het Burgerlijk Armbestuur
beschikbaar gesteld, waarvoor op de be-
grooting van het Burg. Armbestuur een
bedrag wordt uitgetrokken. Het Burg.
Armbestuur belast zich met do administra
tie der gedane uitkeeringen en staart? in
geregeld overleg met de CrLsis-cocmmssie.
Die uitkeeringen aan ondersteunden, die
lid zijn van een werkloozenkas, worden
verstrekt door middel van het bestuur der
betrokken organisatie, dat elke week het
uit to keoren bedrag verrekend met het
Burgetrl. Armbestuur.
iDe heer F. A. Verster van Wulvorhotrat,
flilhicir, herdenkt heden zijn Oosten verjaardag.
Hij kon niet ontvangen, maar mocht toch
van verscheidene belangstelling ondecrvin'dbn.
Het orgaan van dio Federatie van te
Leiden gevestigde Wonin gboiiwvereenigin^gen
is om financieel© redenen opgeheven.
De nieuwe cursus der Gür. H. B. S. alhier
Is begonnen met meer dan tachtig leerlingen,
verdeeld over twee eerste klassen, een tweede,
een derde en een vierde klasse. Het nieuwe
hulpgebouw in den tuin is in gebruik genomen.
Wij willen nog even melding maken
van de inzending ter Jaarbeurs te Utrecht
van de werken uit de ateliers van den heer
Willem O. Brouwer, te Leiderdorp, aan
wiens stands Z. K. H. de Prins nog een
beaoek kwam brengen. Behalve dat de
tuinaanleg op ruime schaal tuinsier heeft
opgenomen, uit Brouweris fabrieken, en er
geen andere tuinsier toegepast werd, is er
in de stands zeer belangrijk bouw-aarde-
werk geëxposeerd, terwijl een ruime keuze
tentoonstelling van zijn fayences met recht
bijzonder veel belangstelling wekt.
Tevens berichten wij dat de heer E. A.
Hendschueh, Haarlemmerweg 42, alhier,
als sculpteur en kunstschilder eenige voor
werpen (vruchten), zeer natuurgetrouw ge
maakt en tot in de kleinste onderdeelen
fijn bewerkt, naar de Jaarbeura heeft ge
zonden. Wij zagen proeven van zijn werk,
dat zeer zeker de bezichtiging waard is.
Op de laatstgehouden ledenvergade
ring der Leidsche gymnastiek-vereeniging
,,Donar'- is benoemd tot directeur de heer
S. J. Koopmans, leeraar M. O. alhier,
aangezien de heer A. Metz zich genood
zaakt heeft gezien, wegens overdrukke
werkzaamheden, te bedanken. De Yer-
eeniging blijft hem echter gelukkig als lid
behouden. Er werd besloten tot het houden
van onderlinge wedstrijden, waarvoor nu
al door verschillende leden gelden voor
prijsaankoop werden beschikbaar gesteld.
De oefeningavond blijft op den ouden
voet gehandhaafd
Aan de Leddsohe mandolineclub „Kre-
bWtlipo" is een melodie opgedragen, gecom
poneerd door onzen stadgenoot den heor'Th'.
H. Polman, weftke melodie in studie is geno
men, om later door die Club' ten gehoorc ge
bracht te worden.
f—Naar wij vernemen, zal op 19 en olp 24
Sept. in den Schouwburg, alhier nogmaals
„Hittepetit" worden gegeven, op 30 Sept- en
1 Oct, nogmaals „De Jantjes".
•-H Aan verschillende bruggen zijn naar
Rijkssmodbl borden aangebracht, welke aan
wijzen de zwaarte van de motoren, welke
ivoor 'die bruggen; toelaatbaar Ls,
Op het Stationsplein derailleerde' een
Valgwa'gen van de No or dwijksche tram, door
dien men hem niet ver genoeg do oer den wis
sel haalde.
m In poort ïn de Koornbrugsteög ïs
een hoerenrijwiel gevonden, hetwelk eenige
dagen geleden vermist werd door de firma
L. en Co. J.l. Zaterdag heeft de eigenaar het
rijwiel terug gekregen-
Ook Zaterdagavond was het op het ge
deelte markt Vischniarkt en omgeving druk
ker dan op dat op de Beestenmarkt.
Men verzoekt ons nnedo te deelen dat het
adros van mej. E. Rijnsburger, diiè a-s. Don
derdag den IScBen September haar 35-jarig
jubileum als werkster bij de familie Van
Wingen op de Hoogcwoerd 121 hoopt te vie
ren, is 4de Binnenvest.gracht 13 (boven).
-In de Stedelijke "Werk-Inrichting alhier
zijn in de week van 4 tot en (met 10 Septem
ber opgenomen194 volwassen personen en
Bï kinderen. Totaal 225 personen-
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
f nsomble Solser en Hosse.
„HittepetifV burleskerzangspel
fn 3 bedrijven van Sam Trip.
(Wanne ef je Jo neus even buiten do deur
steekt, dan is het vrijwel zeker, dat je ergens
op eon of andore wijze hoort:
Hittopötit, Hittepotit,
Wist ik maar, wat er in jo kopje rif.
't Is voor *t oogenblik de volksdeun gewor
den on in overeenstemming daarmee- zal het
zeker niet verbazen, wanneer wij mededeelen,
dat de Schouwburg gisteravond uitverkocht was,
van hoog tot laag. En 'gerien hot krachtige ap
plaus, meenen we niet in twijfel te mogen trek
ken, dat er genoten is, echt genoten. Wat we
zolf echter niet zoozeer hebfben gedaan. Be
droom van Marretje Klein, het Marker visschers
meisje, bestaat uit een zeldzame samenvoegms
van revue-scènes, varieté-nummers^ en wat er
nog moer in dit kader is thuis to brengen, alles
zonder eonigen ondergrond of wat ook. 't Is alle
maal van dio lichte kost, losjes aaneengeregen,
die 't eeno oor in, hot andere weer uitgaat. Op
z'n tijd is echter dergelijke kost ook wel te ge
nieten, wanneer zo dan maar van goed gehalte
is, wanneer jo or vroolijk om kunt lachen. En
hoewel heel aardige momenten hebbend, speciaal
wat betreft leuke melodietjes van diverso zang
nummers, verzorgd door Ghris van Dinteren,
bevatte Hittepotit naar onzen smaak vaak een
te-veel, een te-dik-er-op-leggerij van wat mop
pig moest zijn, waardoor het geheel geschaad
werd. Sterk kwam dat uit in diverse scènes met
Ed. v. d. Ploeg, bariton der Ned. Opera, dio als
gast optrad in de rol van Winnepcc, den gentle-
man-bandiet. Terwijl hij do goodo maat wist te
bewaren, lieten velo anderen zich onbeperkt
gaan en dat gaf tegenstellingen, die troffen. Een
uitzondering willen wo maken voor Coba Baars-
Sodenkamp in den titelrol. Zij had los spel bin
nen do grenzen, en oen goede stom, evenals
afgerioii natuurlijk van genoemden gaat, wien to
hooren een vocaal genot was Charles Braa-
kensiek als do Marker ripscher Janus, die ten-
slotto Hittepetit, de algemeen beminde, naar het
altaar leidt en eenige kleine bijrolletjes.
Hesse was in zijn clement als sultan van Ha-
Stbamadora, gesteund door Jan Holleman als.
diens grootvizier. Beiden gaven Kun rol van
duk-hout-zaagt-men-planken, hetgeen mevrouw
FaassenBraakensiek als mej. Blount na
volgde.
Namen noemen zullen we overigens niet uit
Eet droomenland van 't Marker visscherske, het
lijkt ons onmoodag, want alles liep als gesmeerd,
zooals na een paar honderd opvoeringen niet
anders to verwachten is. Het sloot als een bus.
Meer aandacht dan we gewoonlijk van dit ge
zelschap gewend zijn, was geschonken «ar\ de
aankleeding van deze, we zouden haast zeggen,
clownerie. Zoowel in decors als in costumes.
Dat .was in ordo.
Zooals gezegd, [Hittepotit heeft het bij de
groote massa „gedaan", „uitbundig" gedaan.
'In ieder geval is het onschuldig I
P. S. We staan nog aan het begin van Eet
Befzoen, zooals trouwens uit de opeenvolging
van alerlei ,Jeuko" nummers ook wel blijkt. Men
kan zich dus verbeteren. We spreken namens
allo aanwezigen, wanneer wij den te-laat-ko-
mers dringend verzoeken: kom alsjeblieft op
tijd
Koninklijk bezoek aan Rotterdam.
Door het vieren van den Koninginnedag
was Rotterdam ZatePdag nog grootendeels in
feesttooi.
Tegen elf uren waren o«p het Maasstation
dat keumilg versierd! was, ter begroeting aan
wezig burgemeester Zimmermanbaron
Sweerts de Landhs Wyborgh, kamerheer in
buitongewonen dienst en de hoofdcommissa
ris rvan politie de heer A. H- Sinks, geen van
deze dignitarissen was in ambtsgewaad.
Op het perron stond het poüfcie-harmonie-
[coips opgesteld.
Onder de muziek van het Wilhelmus kwam
de Koarmklfjkö trein precies te 11.6 het sta
tion binnen. Burgemeester Zimmerman be
groette de vorstelijke gasten.
In de versierde wachtkamer van het Maas-
station werd H- M. een bouquet theerozen
aangeboden door mej. E. van Aal ten, een
nichtje van den wethouder van financiën. On-
midkM'ljjk daarna schreden de Koningin en
de Prins-gemaal onder het baldakijn, dat bui
ten aangebracht was, naar het rijtuig, 'dat
hen met gevolg de stad zou binnenrijden.
De aerate rijtoer ging dwars door de stad
naar het clubgebouw van de Kon. Rooi- en
Zeilvoreeniging „Maas"- Langs den weg was
reedis bijzonder veel belangstelling.
Bij het clubgebouw „Maas" wachtte Eet
gepavoiseerde stoomjacht „De stad Rotter
dam" op haar vorstelijk© passagiers. Het dek
was geheel belegd mot tapijten on het tent
dek alsmede do railing bohangen met purpor-
flu weel-
In snelle vaart ging het door de harens.
Na bezichtiging van Maas- en Waalhaven
ging de tocht naar het dok van Wilton. In
dit dok lag juist het schip „Prins LucLwig''.
De vijf hoeren Wilton waren ter begroeting
aanwezig, alsmede mr. Fruin, die secretaris
van do commissarissen van Wilton, de hoeren
Wierdsma en Pieok van de Holl* Am. lijn en
de heer B. Ruys van de Rott. Lloyd. Het
vijf-jarig zoontje van den heer Bart Wilton
bood H. M- een bouquet bloemen aan.
De vorstelijke bezoekers namen met veel
belangstelling eon kijkje van een en ander
en vertrokken daana weer per boot naar het
clubgebouw „Maas". Op deze laatste boottocht
werd do lunch geserveerd!
Do tocht ging thans naar het sport-stadion
dter voofbaüvereeniging „Sparta". Op verachil-
len-db plaatsen onderweg had H. M. huldebe
tuigingen in- ontvangst te nemen, en do bloe-
moruschat waairmöde zij omringd wehd, groei
de zichtbaar.
Hierna ging het naar hét Raadhuis. Het
was een waro zegetocht-
Voor het Raadhuis stonden 3000 zangers
geschaard om do Kon. Kapel der Grenadiers
on daaromheen een cordon van banieren van
stedelijke vereenigingen.
Op hot bordes wend H. M. ontvangen door
de wethouders Van Aalteoi, Do Jong en
Ndvard- In die hal waren de bouwmeesters
prof. Henri Evers en de architect Kok.
Niadat het inwendige van het gebouw be
zichtigd was, rvereenigde zich het hooge be
zoek in de groote burgerzaal. Het ongel deed:
ons Volkslied hooren, waarna dó burgemeester
in don kring der Raadsleden tot H. M. een
toespraak h&eld, waarop H. M. antwoordde.
Na het eindigen van haar rede noo'ëligdó
do burgemeester H- M. uit om op het balcon
te treden, teneinde de auiba'de in ontvangst
to nemen, dio door de zangers tot Haar zou
woTden opgezonden. HaTer Majesteit^ ver
schijning werd met een oorverdoovchd ge-
j-jfidh. begroet.
De heer Anton Vorkey hief zijn 'dirigeer
stokje en nu klonk het oudte „Wilhelmus" om
hoog.
In d!e Raadszaal hood burgemeester Zim
merman H- M. een gouden gedenkpenning
aan, ter herinnering aan dezen dag.
In den middag bezocht H. M. nog het bur
gerweeshuis en maakte een laatste toe-r door
het noordelijke stadsgedeelte. Ook hier was
die geestdrift overweldigend en haid de Ko-
nKnigin vele bewijzen van hulde en bloem
stukken fn ontvangst te nemen.
Te 6.10 voerde de Kon. trein de vorstelijke
bezoekers weer weg van de Maasstad!
Aan den burgemeester had H- M. nog
maals voor Haar vertrek Haar groote inge
nomenheid doen kennen voor de geestdrif
tige ontvangst, welke Haar in Rotterdam was
ten 'deel gevallen.
Het bakkersbedrijf.
Heï hoofdbestuur der Ned. Vereen, van
Werkgevers in heb Bakkersbedrijf heeft
ontworpen ©en schema, met toelichting,
betreffende wijziging van paragraaf 4
BINNENLAND.
Koninklijk bezoek aan Rotterdam,
Da Minister van BInnenlandsche Zaken ovcC
gemeentelijke winkels.
Wijziging arbeid Lq bfbodbakkerijen.
BUITENLAND.
ïn Beieren treedt von Kahr af, 'daar hij H«|
compromis van Berlijn niet wil aanvaarden, j
Het Poolsche kabinet Witos Is afgetreden,
Groote overstrooming ïn Amerika.
Arbeidswet 1919 (arbeid in do broodbak"
kerijen.
Tail van, naar bot hoofdbestuur meent,
noodzakelijke ftechnische verbet-erimgeixï
worden daarbij aangegeven.
In een Memorie van Toelichting wordt
o. m. bet volgende opgemerkt:
De algemeene klacht, dlat de Arbeidswet
1919 niet soepöl genoeg is, geldt ook zeer
zeker ten opzichte van par. 4 der wet, re
gelende den arbeid in broodbakkerijen.
In het voorontwerp, door den Miniate!
aan den Ho ogen Raad van Arbeid ter be
oordeeling gezonden, zal de daarin opge
nomen starre regeling wederom de oor
zaak zijn, dat noch werkgevers, noch arbei
ders rich bevredigd gevoelen.
Ten conde dit te voorkomen, heeft hefi
hoofdbestuur der Ned. Vereen, van Werk
gevers in het Bakkersbedrijf getracht zdll
een regeling te ontwerpen.
Bij hot samenstellen van deze regeling ïd
op den voorgrond gesteld, dat, waar dit
voor een bepaalde industrie geen levens
voorwaarde is, niet aan de grondbeginse
len der wet behoort te worden getornd.
Het ia daarom, dat niet wordt aange
drongen op verlenging van den wekelijk-
schen arbeidsduur, noch op wederinvoering
van nachtarbeid in den vroeger bestaan
hebbenden vorm, omdat bij een behoorlijke
contróle op do naleving d'cr wet door alle
ondernemingen, noch het oen, noch het
ander de bestaansmoglijkheid van eemïgo
bakkerij onderneming in gevaar brengt.
De voorstellen komen daarop neer, dat
voor de grootere, midden- en luxe-bakke
rijen in de groote steden wordt gevraagd
per dag arbeid te verrichten van 5 oren
dea morgens tot balféén des middags, in
welke korte spanne tijds nog een onafge-
broken rusttijd van ten minste een half
uur wordt genoten.
Van af balféén is do bakkersgezel diederen
middag behalve des Zaterdags vrij.
In aHe overige industrieën heeft do arbef
dier alleen den Zaterdagmiddag vrij, in
het bakkersbedrijf ioderen middag, oxcept
den Zaterdag.
Kan vraagt het hoofdbestuur die
Minister mede in ernst, volhouden, dat do
arbeider tot eon onnatuurlijke levenswijze
wordt gedwongen, alleen omdat om vijf in
plaats van om zes uren zegge één uur
vroeger mot den arbeid wordt aange
vangen 1
Wordt verder het gezinsleven uit rijn
veTband gerukt, indien de arbeider één
uur vroeger met den arbeid begint of zal
niet veeleer het gezinsleven worden bevor
derd, wanneer de bakkersgezel, ioderen
middag om één uur thuis zijnde, te gelijk
met vrouw en kinderen het middagmaal
kan gebruiken, hetgeen bij de door de©
Minister voorgestelde regeling uitgesloten
is, omdat als vader nu 's middags twee
uur thuis komt, de kinderen juist naat
school zijn 1
Gemeentelijke winkels.
De Minister van Binnenlandsrhe Zaken
heeft, naar de ,,Zw. Orfc." meldt, aan Ge-<
deputeerde Staten de volgende circulaire
gezonden
Het is mij gebleken, dat nog door ver
schillende gemeenten door middel van hal
len en gemeentewinkels handel wordt ge
dreven in allerlei goederen, blijkbaar met?
de bedoeling, voor de ingezetenen, wegens
berekening van onredelijke prijzen door de
handelaren ingevolge de bijzondere omstan
digheden der laatste jaren als prijsregelaar
op te treden.
Hoewel de-gemeentebesturen geheel vrij
in hun handelwijze met betrekking tot de
ze aangelegenheid blijven, ben ik met den
Minister van Landbouw, Nijverheid en Han
del en den middenstandsraad van meening,
dat het gemeentewinkelbedrijf eerst dan
bestaansrecht heeft, indien alle kosten,
welke op het bedrijf van den gewonen han
delaar rusten, ook ten laste van het ge
meentebedrijf komen. Eerst dan is toch de
i concurrentie der gemeentelijke winkels met
particuliere bedrijven op commercieel ge^
zonde basis gegrond.
Hieraan wordt veelal blijkbaar niet voL
daan, aangezien door de gemeentowmkels
groote voordeelen worden genoten, als vrij
dom van buur, belasting, e, d. en niette-
min toch nog vaak verlies wordt geleden.
U gelieve de gemeentebesturen in urü
provincie, welke daarvoor in aanmerking
komen, met nadruk er op to wijzen, dat dei.
gemeentelijke winkels aan voormelde'
vereischte behooren te voldoen en anders
redelijkerwijs dienon te worden opgeheven'
zoowel in het belang van do gemeesfc^nj