AGENDA VAN DE WEEK.
SODA, FRUIT-SÖDA GiNGER-ALE
M. H. W.
Vraagt Uwen leverancier of TELEFOON 122
GEMENGD NIEUWS.
UIT DE OMSTREKEN.
JSRIEVEN UIT BERLIJN.
BUITENLAND.
Zaterdag:
„Zomerzorg": Tuinfeest vanwege de Ned.
Ver. tot Afscti van Alcoh. Dr. S uur.
Zondag:
„Jeruël"Saimenkomsten te 10 uur en
te halfzeven. Zondagsschool halfeen.
Leger des Heils: Bloemenfeest en bazaai.
Samenkomsten te 10 en te 8 uur* Open-
Mchtmeeting aan den Haarlemmerweg balf-
vier.
Stadszaal: Tentoonstelling prezen verloting
Centr. Isr. Weeshuis. Van 2 uur tot halfoas
en van 8 tot 10 uur„
„Zomerzorg": Concert „Werkmans .Wils
kracht". 8 uur.
Dinsdag:
j ,'Amicitia"'Alg. ledenverg. Ver. Insti
tuut voor Tropische Geneesk. Rotterdam
Leiden. Halfnegen.
„Den Burcht": Jaarvergadering Too-
neelverecniging „Nut en Vermaak". 8 uur.
Woensdag
„Den Burcht": De Spelers van Stad en
Lande. „Elckerïyc". 8 uur.
„Jeruël"Samenkomst. 8 uur.
Leger des Heils: Verkoop» van artikelen.
8 uur.
Donderdag
,,Den Briirekt'': De Spelers van Stad en
Lande. „LanseLoet en de Saniderijn" en ,:Nu
Nodh". 8 uur.
„Musds Sacrum" (tuin): Volkszang-
avond. 8 uur.
Dagelijks:
Pieterskerkgracht 9 (bovenzaal): Tentoon
stelling Leidsche kunstclub „De Sphinx"
(hoofdgroep H. H. Kamerlingh Onnes) gedu
rende Juni.
Rondvaart over de Ka-ger- en Braassemer-
mereo. Dagelijks 12.45 van de Beesten
markt 's Zondags 1 uur van de Zijlpoort
American Bioscoop v. h. „Hollandia", Oran-
jegracht: Bioscoopvoorstellingen. Dagelijks te
8 uur. Woensdag ook van 4 tot 6 uur. Zater
dag ook van 2 tot 4 en van 5 tot 7 uur.
„Luxor-Theater", Stationsweg: Bioecocp-
01 Variété-voorstellingen. Dagelijks te 8 uur.
„Rejo-Theater", Haarlemmerstraat: Bio»-
fcoopvoorstellingen. Dagelijks te 8 uur.
'gWoensdags en '«Zaterdags mafeinée tö
2 uur. 's Woensdags- en 's Donderdags-
avonds goedkoope voorstellingen.
Do dienst des avonds na acht uren en des
nachts voor spoedeischende hulp wordt van
20 tot en met 2G Juni waargenomen door de
apotheken van do heer en M. Boekwijt, Visch-
m ar kt 8, tel. 552, en A. J. Donk, Doez-asfcraat 31,
tel. 1313.
De geneeskundige Zondagsdienst van
Zaterdagavond te acht uren tot Maandag
morgen te acht uren wordt waargenomen
door de doctoren Blote, Papengracht 20;
Boonacker, Hoogewoerd 138, tel. 26G,
Bijtlel, Hooigracht 34a, tel. 876; en Tim
mermans, Breestraat 8, tel. 303.
schijnüjk, dat de Eerste Kamer of een aan
tal harer leden deze kennisneming van
belang zal achten voor dfe beoordeeling
yan het wetsontwerp 1
V. Zoo ja, zijn zij dan bereid deze uitin
gen nog vóór den aanvang der openbare
behandeling te publiceer en 1
VL Indien eventueel do toestemming
'daarvoor van de afzenders dór nota of no
ta's of Stellers der vragen nog zou moeten
verkregen worden, is de Minister van Bui-
fcenlandache Zaken dan bereid de daarvoor
vereischte stappen te nemen en dó Eerste
Kamer van dit feit te gelijker tijd te'ver-
wittigen, opdat deze, bijaldien zij zich voor
het overige reeds in staat zal achten, liet
wetsontwerp in het openbaar te behande
len, met dat feit rekening kan houden
Maatschappij vau Nijverheid.
Ter jaarvergadering te Haarlem van de
Maatschappij van Nijverheid kwam in be
handeling do vragen, voorgelegd aan de De
partementen, luidende
Welke ervaringen worden in uw Departe
ment opgedaan met het verkorten van'den
'arbeidstijd ten opzichte van
a. den omvang der productie en de pro
ductiekosten b. den geregel dón gang van
het bedrijf? c. het benutten1 van den vrijen
tijd d. het concurreeren met den patroon
e. het besteden van den vrijen Zaterdagmid
dag
Uit de ongeveer 400 antwoorden, te dozer
zake ontvangen, blijkt, dat sedert do invoe
ring van de verkorting van den arbeidstijd
meen de productie ia afgenomen en de pro
ductiekosten zijn gestegen.
Aangezien echter deze ingrijpende wet
nog niet lang heeft gewerkt en derhalve
aan industrie e-n maatschappij nog niet vol
doende gelegenheid tot aanpassing is ge
schonken waar bovendien zeker ook andere
oorzaken van den slechten gang van zaken
bestaan, kan, aldus schrijft het hoofdbe
stuur in zijn conclusie uit de ingekomen ant
woorden, thans nog bezwaarlijk een defi
nitieve uitspraak omtrent de werking der
wet worden gegeven.
Dit klemt te meer, zoolang men nog geen
zekerheid bezit ©ver de houding van andere
landen in zak© de invoering van verkorte
arbeidstijden ingevolge het besluit van de
'Arbeidsconferentie te Washington.
Wel echter hebben de ingekomen antwoor
den het hoofdbestuur er van overtuigd, dat
'de invoering van don acht-urïgen werkdag
©n an de 45-urige arbeidsweek op het meest
ongunstigste tijdstip en veel te plotseling
hóeft plaats gehad, gezien vooral de felle t
'concurrentie van andere landen, met lage-
ren levensstandaard, met gedaalde valuta en
met een toepassing der Arbeidswet, die veel
urinder stroef is dan ten onzent.
De richting, waarin dó Maatschappij haar
invloed moet aanwenden, kan aldus worden
worden aanngeigeven
1"Bij de wetgevende macht er op aan te
'dringen dat
a. aan belanghebbenden, d. z. werkgevers
en werknemers, handelende in onderling
overleg, een ziekere ruimte gegeven wordt
om binnen door de wet te stellen grenzen,
deze zoo toe te passen, dat dó productie zoo
mogelijk bevorderd wordt, hierbij ivoor ad1
op den voorgrond stellende dat d© toepas
sing niet een bepaalde klasse, dooh de ge
heel© gemeenschap raaktb. er op aan te
dringen om niet tot ratificatie van de over
eenkomst van Washington over te gaan,
voordat voldoende zekerheid bestaat, dat de
overigo met ons land op de wereldmarkt
co neurree rende landen eveneens tot die over
eenkomst toetraden c. in afwachting van de
verwezenlijking van de wensoheh onder a
reeds direct aan dó arbeidsinspectie 'mach
tiging te geven om de wet gedurende een
vijftal jaren veel ruimer toe te passen, zoo
dat o.a. beter het mcer-ploegenstelBel kan
worden aangewend en een grooter verrui
ming wordt gegeven voor de begin- en eind-
uren, terwijl uitzonderingen gemaakt kun
nen worden voor reparatie-werk. Bovendien
is het voor de soepelheid van het bedrijf noo-
•diig, dat het personeel van tijd tet tijd zonder
bijzondere vergunning een bepaald percen
tage overwerk mag verrichten.
2. In het openbare leven te bevorderen, dat
een nuttig gebruik gemaakt wordt van -den
vrijen tijd voor het ontwikkelen van geest
en lichaam.
3- In de kringen van nijverheid te be
vorderen, dat de productie zooveel mogelijk
weder op peil gebracht wordt, o.a. door het
geven van voorlichting omtrent doelmatige
inrichting der techniek en der bedrijfsorga
nisatie. de loonregeling en dergelijke.
De conclusie werd 4iagenomen.
Betreffen dó overleg met beambten en ar
beiders waren aan de Departementen ter be
handeling de volgende vragen toegezonden.
1- Wordt in unv kring door de beheerders
van zaken overleg gepleegd met de beamb
ten en arbeiders omtrent aangelegenheden
van intern beheer 2. Zoo ja, op welke wijze
en over welke punten 3. Welke bezwaren
hebben zich daarbij voorgedaan 4. Welke
voordeelen hebt gij ct in gevonden 5. Wordt
dit overleg door de beambten en arbeiders
op prijs gesteld
Uit een 400-tal antwoorden, door verschil
lende Dop artementen verzameld, blijkt, aldus
deelt het hoofdbestuur mede, dat overleg met
de beambten als regel plaats heeft en goede
vrachten draagt, maar dat een georgani
seerd overleg met de arbeiders slechts spo
radisch voorkomt in enkele groot© zaken en
in gemeentebedrijven.
De algetmeene opinie ie, dat men dit soort
van overleg voor groot© bedrijven alsnog
niet uitvoerbaar acht en dat het trouwens
ook wordt tegengewerkt door de vakorgani
saties, welke voor kwesties van loon, werk
tijd, vacant ie, enz-^ de leiding niet uit han
den willen geven.
In de midden- en kleinbedrijven is dit
overleg gemakkelijker, kan het een huiselij
ker karakter dragen en bevordert het in vele
gevalllen het vertrouwen in de bedrijfsleiding
en den lust om aan den bloei van het bedrijf
mede te werken.
Het hoofdbestuur blijft dit onderwerp in
do belangstelling der leden aanbevelen.
Het is van oordeel, dat in de richting
van een meer harmonische samenwerking
tusschen werkgevers en werknemers moet
wondón voort ge werk t en dat voor alles oen
verhooging van het ontwikkelingspeil der
arbeiders noodig zal zijn.
Alle maatregelen, die daartoe strekken
moeten dan ook worden aangemoedigd.
De vergadering vereenigde zich imet dieze
conclusie-
De Minister van Landbouw is wegens
zc-er lichte ongesteldheid verhinderd, rijn
werkzaamheden aan zijn Departement te ver
richten.
Beroepen zijn bij de Ned.-Herv. Gem.
te Delft (vae.-ds. B. van der Wal) ds.
T. Lekkerkerker, te d Jselmuiden, en (vae.-
ds. G. Bennes) ds. H. Japeken, te Bommel.
Het nieuwe Amsterdamse he Raadslid
de heer S. de Wftlff (soic.-tlem.) heelt ont
slag genomen.
Het hoofdbestuur van de Unie van
Chr. Onderwijzers heeft een adres gezon
den aan den Minister van Onderwys, waarbij,
in verband met het feit, dat bij de voor-
jaarsexamens candidaten wèl slaagden voor
het examen van onderwijzeres, doch werden
afgewezen voor nuttige handwerken, ver
zocht wordt, dat bij de najaarsexamens aan
onderwijzeressen, die dit wensche®, gele
genheid zal worden gegeven tot het verkrij
gen van do aanteekening voor handwerken.
In do afdeelingen der Tweede Kanier
is gevraagd, of door den Minister van Bin-
nenlandscho Zaken niet een aomschrijving
tob de gemeentebesturen zou kunnen wor
den gericht, aan do Regeering tijdig do
noocügo gegevens te verschaffen, welk©
deze voor een richtigo uitvoering van .de
bepalingen der Woningnoodweb noodig
heeft.
In de rilling van de Tweede Kamer
van 25 November 1920 bij de behandeling
van de gewijzigde tweede motie van deai
heer Kollhek over het ontslag van de hee-
ren Ross, Van c9en Oever, en Ebell (amb
tenaren bij het Rijksbureau voor Vleesch
en Vetten) in December 1918, heeft de Mi
nister van Landbouw verklaard ,,ten
einde allen mogelijken twijfel weg te ne
men over de vraag, of do hun verleende
uitkeering wel billijk is, bereid te zijn,
de vraag, of schadeloosstelling moet gege
ven worden en hoeveel, te doen onder
zoeken door de Commissie-Van Veen en cK?
conclusie van die Ooxuraissi© to aanvaar
den.
Aan dio belofte is voldaande Commis
sie van advies voor Crisis-aangelegenhe
den (Commissie-Van Veen) heeft een uit
voerig onderzoek ingesteld eb ook de be
trokkenen opgeroepen, ten einde in de ge
legenheid te zijn hem persoonlijk te hoe
ren. Voor zoover aan clie oproeping gevolg
is gegeven, is dit geschied.
Het rapport dier Commissie ia sedert
ontvangen en daaruit blijkt, dat zij tot de
volgende conclusie is gekomen„dat, op
grond van de door haar verkregen aanwij
zingen en getuigenissen, nadere schade
loosstellingen niet noodzakelijk is te ach
ten.''
In de Memorie van Antwoord op de
Oorlogsbegrooting voor 1921 heeft de Mi
nister van Oorlog toezegging gedaan, dat
hij in overleg zou treden met rijn ambt
genoot voor Koloniën, om te doen onder
zoeken, welke vereenvoudigingen in de
militaire onder wijsin richtingen kunnen
worden aangebracht, zonder schade voor
een deugdelijke opleiding van a.s. offi
cieren.
Dit overleg heeft, zooals men weet, ge
leid tot het voornemen, om met ingang
van 1 October 1921, bijwijze van proef, den
Hoofdcursus over te brengen naar de Ko
ninklijke Militaire Academie te Breda.
Om dit mogelijk te maken worden eenige
wijzigingen van ondergeschikt bedang voor
gesteld, in do wet op heb militair onder
wijs, nl. wijziging van art. 4, waarbij is be
paald, dat do hoofdcursus te Kampen is ge
vestigd, en wijzigiDg van art. 45, waarbij
o.m. is bepaald, dat aan het hoofd van den
hoofdcursus staat een directeur (de titula
ris draagt bij cle Koninklijke Militaire
Academio den titel van gouverneur).
Wordt de voorgestelde wetswijziging aan
gebracht, dan laat de wet do overbrenging
van den hoofdcursus naar Breda toe, ter
wijl in het onverhoopt geval, dat de proef
niet zou slagen, t-ot den ouden toestand
kan worden teruggekeerd.
Van cle geldelijke bezuiniging, voorioo-
pig geraamd op f 160,000, welke het gevolg
zal zijn van de voorgestelde overbrenging,
zal bij de begrotingsvoorstellen voor 1922
nader blijken.
RECLAME.
8880
De kantoorbediende, die te
Amsterdam was aangehouden in verband
met dc verduistering van een groot bedrag
aan effecten, is op vrije voeten gesteld,
daar hij bleek onschuldig te zijn. De ver
moedelijke dader is een broer van den
aanvankelijk gearresteerde. Hij schijnt
naar Berlijn te zijn gevlucht. Het bedrag
van f 90,000 is waarschijnlijk te hoog op
gegeven. Het is berekend op de nominale
waarde, maar van veel der stukken is het
reëele bedrag heel wat minder.
(„Hbljd.")
BI ij kens mededieeling van het
Gentraal-Bureau voor de Statistiek was
heb algemeen indexcijfer der groothandels-
prijzen (van 51 artikelen) voor Mei j.l.
Het algemeen indexcijfer dér groothaJïlels-
voedingsmiddelen e. d. was voor cle ge
noemde maanden resp. 215 en 213.
Laat men den haring buiten beschou
wing, omdat de prijs in Mei de maatjes
haring betrof (f47) en in April de koi-
haring (f36.90), dan was Het algemeen
Indexcijfer der voedingsmiddelen voor
beidte maanden 208.
Balert de vorige maand stegen in prijs
de volgende artikelen: aardappelen, ter
pentijn. hooi, tarwe, rogge, gerst, maca
roni, zemelen, erwten, lijnolie, thee, ca
cao,' peper, rundvlecsch, zalm, kaas, hen
nep, paardehuiden, runderhuiden, steen
kolen, zilver, hars on gieteokes.
Daarentegen dhaldcn in meerdere of
mindere mate c]o prijzen van haver, maïs,
suiker, kalfsvleesch, schap en vlecscli, var-
kensvleesch, eieren, boter, margarine,
vlas. hout, ijzer, petroleum, papier voor
dagbladen en stecnen.
De honderd r ij w i I w a g en s op
de Ncrierlandselie Spoorwegen zullen 1
Juli worden in dienst gesteld. Hiervoor
rijn aangewezen de Staatsspoor 15-tons-
goeder on wagens; 61801—61900. Elke wagen
zal kenbaar zijn aan een wit bord. waaron
met zwarte letters het woord rijwielwngen
No. -1 t/m. 100. De whgrens zijn alle voor
zien van Westinghouserem.
Do t e N ij m c g o n gehouden ver
pachting van standplaatsen voor de in
October te houden kermis heeft f 43,260
ongewrocht (vorig jaar f 35.038). Boven
dien zal 20 pCt. van de entreegelden der
vermakelijkheden in dc gemeentekas vloei
en, hetgeen wel op eenzelfde bedrag te
ramen valt.
Te Eext erveen hebben eenige
stakers de kozijnen en deuren van cüc
woning van den .landbouwer H., aldahr,
met koolteer bestreken, terwijl ©en hooi
land vol stukken ijzer gestoken wercl om
het maaien onmogelijk te maken.-
HAZEESWOUDE. De heer J. W. Goor
man, stationschef alhier, is met ingang van
1 Juji a*& op zijn verzoek overgeplaatst naar
Wostervoort.
NOOItD'WlJK. Do Raad vergadert
a.s. Dinsdag te halfdrie.
De nieuwe verbindingsweg tusschen
Voorweg en Oude. Zeeweg is thans zoo
goed als voltooid! Ov©r dezen wog zal
het automobiel-verkeer voor een groot
deel worden geleid, wat anders geschieden
moest langs betrekkelijk nauwe straten.
De automobilisten zullen stellig met
groote dankbaarheid van den nieuwen ver
keersweg gebruik maken, die inderdbad
een sieraad! is van de badplaats.
Den laatsten tijd worden veel pan
den aan gesloten aan de waterleiding.
Het. aantal aan vragen ie zeer groot.
NOORDWIJK-BINNEN. - De heer l>e
Grood heeft op d!e Voorstraat-, bij de Wil
li elminastraat een smaakvol ingerichte
lunchroom geopend, waaraan wel be
hoefte bestond.
iWABSENAAR. Uifc ö€m schuur van
dtn heer S, aan den Rijksstraatweg is door
opensluiting een rgwiel oötvreemd.
Bljjkens een statistiek van het iager
onderwijs gingen in deze gemeente op de
2 openbare scholen 92 jongens en 66 meis
jes, op dp 2 R»-IC scholen 231 jongens,
243 meisjes, op de 2 Chr. scholen 123
jongens en 102 meisjee, op de school der
Walsen aars ehe sch oohrer e enig ing 10 jon
gens' en 12 meisjes*
Burgerlijke Stand. Omstreken.
,WASSENAAK, .Geboren: Maria Christina,
D. v. .B Grundeken en A. H. van Winden.
Agatha Fran^oise, D. v. F. M. Knoote
en A. E. L. Kief er. Anna Maria Wille-
mina, D. v. A. van Biezen en G. Kaal.
Johanna Anna, D. v. Th. J. Knijneoburg en
C, T. Zandbergen.
Overleden: Wilhelminavan der ICroft,
echtg. E. Wepsveon 67 j.
XXVUL
(Nadruk verïwikui).
Berlijn, midden Juni.
Er zijn nog altijd nieuwe sensaties, waarop
men niet voorbereid was. Boksende mannen
dat is al oud nieuws, maar boksende dames,
dat behoort toch tol de nieuwe sensaties vau
dezen. lijd.
Mijn vriend, de expressionislisobe stduider, is
or de schuld vau. Niet van "t fedt, dal rij be
slaan, doch dat ik haar gezien, heb. Sedert een
jaar was hij bezig mij lo bewerken om eindelijk
icijn hoogmoed prijs te geven en bet grootsehe
schouwspel tó loeren kennen, waarvan do Ber-
Jijnsche bevolking van alle klussen en standen
geniet cm zijn geest vevfrificht. Ik bob mij legen
die pogingen met alle macht verzet. Ik bob hem
uitgelegd, dut bet voor mijn gevoel een ver
schijnsel van aanmerkelijk o verruwing van ze
den is, wanneer Óen bevolking, dio toch altijd
nog wel andere zorgen heeft, zich een roes be
gaat aan dezó st-anifpzinniig© gtadïatorenspelen
zonder zwaard. En dat men tenminste het ge
peupel met z'n verstrooiingen ongomociu bene
den zich moet laten. Tevergeefschl Mijn vriend
bewees mij» dat deze edele wedstrijd van zui
vere spierkracht ouzo geschokte zenuwen weder
in evenwicht brengt. „Mcsnsoh", zeide ik, „je
bent expressionist en ik denk toch dat je een
schilder der ziel wait zijn, en niet oen schilder
van spieren". „Dat ben ik ook", riep hij uit,
„maar wanneer je een werkelijk inzicht ver
werven wilt in de zwakke on afschuwelijke ziel
van onzen tijd, dan moet je juist die bokswed
strijden bijwonen want daarin weerspiegelt
zij zich op haar ongogeneerdsl,".
Aoli hemel ,ik vrees, dat mijn vriend, de schil
der, gelijk heeft. Voor de massa der milliooneip-
stad, voor de bru to jus tinkten van de meerder
heid der bevolking vormen niet dc schouwbur
gen (afgezien natuurlijk van do meestal totaal
verprutste Berlijnsehe operettes) de verlossing
van den sleur van allen dag, doch de variólé's,
waar mannen met bokshandschoenen aan op
elkaar losstormen. En zoo verzette ik mij Diet
langer, loen hij mij enkele dagen gel oden hij
den arm pakte en met mij op pad Irok.
Maar wio beschrijft onze verbazing, toen wij
ter plaatse aankwamen en op de aankondiging
lazen, dat dien dag 8 dames voor 't geëerde pu-
blïok boksen zouden. Dat hcib ik bijgewoond!
En ik zal nooit moor een woord 'spreken ten na-
deele van do stierengevechten van dc Span
jaarden of do hanengevechten vdn Zuid-Frank
rijk. Werkelijk: wezens van 't vrouwelijk ge
slacht stootten daar elkaar tegen schouders,
borst, enz Dc meeste barer deden hot ten min
ste nog oenigszins terughoudend, aarzelend,
soms zelfs vreesachtig. Maar toen trail ïlonka''"
op! Geachte lezers, van deze bokser-amazone
kunt u zicüi geen voorstelling liiaken. Zij raasde
en tierde, sloeg in "t rond als een dolleman
oen furïo in sportkostuum. Ik bad slechts één
gedachte: „Hemel, ik dank u, dat doze niet
mijn vrouw is". Het publiek geraakte buiten
riek zelf. AHe duivelen van. hun gemoed waren
losgebroken. Het gebouw dreunde van het
stampen, brullen, joelen, fluiten. Iets derge
lijks onbegrijpelijk weorzlhwekkons bob ik nog
nooit gezien. Het tumult bereikte zijn hoogte
punt, toen de wilde Ilonka niet do overwinning
behaalde, doch door een slanke tegenstandster,
dio met bijna spottende rust haar tegemoet trad,
gladweg neergeslagen werd. Scdeit dien dag
verdringt zich het Berlijnsehe publiek om dit
verwrongen schouwspel, deze karikatuur van
allo sport. Ilonka zal spoedig oven bekend zijn
als «de mannelijk© :1 Breitenstr iitter die thans in
Berlijn niet minder populair is dan een of an
dere groote Toreador in Madrid. „Ik geloof wer
kelijk", gaf ik mijn expressionist toe, „dat ik
hier een blik geworpen heb in den geost van
den moderden tijd, on ik heb daarbij in een af
grond gezien; of liever ik heb de ééncézijde
van den verwoesten geest van dezen tijd aan
schouwd.
Een andere niouwe sensatie van do Berli'j-
ners is ten minste onschuldiger. Zij draagt den
naam: de drijvende elub. Wij hohheu sedert den
oorlog en do revolutie tallooze clubs in Berlijn
paddestoelen uït den grond zien opschieten
openbare en geheime, bij de politie aangegeven e
en andere, niet aangegevene, meestal de resi
denties van Zijne Majesteit den Speelduirel.
Want de ervaring leert immers, dat do men-
schen in tijden van verwarring en onzekerheid
gegrepen worden door een wilde genotzucht,
waarbij zij van meening zijn, dat het tot de ge
nietingen van het leven behoort om aan dc
groene tafel zooveel mogelijk geld te verliezen.
De „drijvende club" echter is een goedaardiger
exemplaar van bet soort. Hot doel is: genoeg
lijk to leven en tegelijkertijd zich in de zomer
hitte een beetje te verfrissehen. Daarom heeft
do club zich niet gevestigd in een gebouw of in
,een huurperceel, maar in oen schip! Op een
„woonschip", dat in Wannseo voor anker ligt,
de mooi©, door fraaie land tuinen en parken om
geven bocht van de Ha/vel, niet ver van Pots
dam.
Reeds vóór den oorlog hoeft het En gel scire
gebruik van het woonschip ia Berlijn weeefclank'
gevonden. Op de Wannsee kon men toen reed*
aantreffen een groote schare yan kleine bootjes
die voorzien waren van salons, slaapka.ju.iten,
veranda's en gezellige hoekjes aardige minia-
tuurjachten, welka beperkte ruimte met raffine
ment benut was. Verbaasd keken doze bootjes
op, toen nu piotoeüng de groote Glubboot ver
sohoen en zich tusschen hen breod-uit nestelde
.Want de „Nirwana" zoo heeft de „drijvende
club" haar domicilie gedoopt, biedt een
20-tal mensohen huisvesting aen. Zwaar en
plomp dobbert zij op de wateroppervlakte. In
het midden een ruime kajuit, omgeven door
een overdekte gang, die zich aan de beide uit
einden ter ros-vorm ig verbreedt, en daarboven
over hot geheele scheepsdek heen, ee^ breed
zonnescherm. Reeds van verre merkt men op,
dat hier iets bijzonders voor anker ligt. Moderne
schilders hebben het houtwerk, de wanden en
de kajuiten beschilderd met lichtende en kleu
rige vemen en ovevmoodigo ora am en teeringen.
W ie aan boord komt voélt: hier zal ik ontvan
gen worden door een vroolijko en fantastische
wereld en liefdevol worden, opgenomen.
Hot voornaamste punt is natuurlijk het zon
nedek. Aan den rand loopt er omheen een
smalle, oven verhoogde estrade, waarop tafels
en stoelen to! zitten, eten en drinken uitnoodi?
gen. De breed© ruimte in het midden is echter
vrij gebleven die komt den dans ten goede!
Op de namiddagen en avonden van mooie
zomerdagen ontvouwt zich hier oen levendig en
allergezelligst gedoe. De leden van de club en
lum gasten hchooren tot de beste en best-gesi
tueerde kringen van Berlijn. Het lijkt alsof men
zich bevindt in oen elegant tuin-restauraut, dat
eolitcr rust op den waterspiegel van Waunsee,
zelf wiegelend in lichten dans, terwijl de bezoe
kers zich in klein© motorbootjes moeten laten
overzetten Wie houdt van vermaak en drukte,
gaat op dek zitten, danst, soupeert en flirt, of
speelt den philosopbischen. toeschouwer, of blikt
bij <le muziek van een kleine kapel droomenli
over het water heen naar de tuinen laDgs den
waleroever en de lxrisck.-i aan den horizon.
ie de voorkeur geeft aan stillere genoegens,
laat zich neer in een clubstoel van «©vlochten
riet. zooals er beneden staan. Een kleiner
bootje, dat aau de boot verbonden is, bevat de
club-keuken on de kuishoudelijko bergplaatsen.
Ook do meest verwende fijnproever zal het hier
naar rijn zin vinden. Wanneer het gezelschap
echter eenige afwisseling wil, komt een di' -
sleepboot to voorschijn en trekt aan een kabel
touw de geheele drijvende club met de dansende,
etende, drinkende, flirtende, lachende bewoners
voor een pleziertochtje over do Ha-vel. Dan ge
niet men heerlijke stemmingen. De zomeravond
daalt. Op de „Nirwana" gaan de lichten aan.
En als een losgeraakt stukje stad ran vrooüjk-
heid en speelscb genot glijdt bet schip zacht en
langzaam weg in de duisternis
Waar zooveel nieuws ontstaat, moeten oude
dingen verdwijnen. Nu wordt de moderne lite
raire wereld van Berlijn bedreigd met een
zwaar en somber verlies. De pen trilt van smart
in mijn hand, nu ik het neerschrijf: het „Café
des Westens" aan de Kurfiirstendamm gaal
weg! Alles wat Berlijn herbergt aan. jong©
(meestal mikkende) genieen, heeft sedert jaax
en dag eiken avond, en vroeger, toen er nog
geen sluitingsuur was, eiken nacht, hier ver
toefd. Met recht droeg daarom deze gastvrije
plaats in den Berlijnschen volksmond den tee-
deren naam van „Café Grössenwakir'. Aan zijn-
ronde marmeren tafeltjes, op zijn langzamer
hand versleten sofa's hebben hcele generaties
van dichters, schrijvers, schilders, musici, too-
neelspelers, de groote vraagstukken op cultureel
en kunstgobied „opgelost", hebben zij elkaar
bespot, elk resultaat zonder erbarmen becriti-
seerd en de wereld gered van haar ondergang.
Overal in dit café zag men ze zitten, de jonge
lingen met den machtigen haardos, de fladde
rende das, het bleek e gelaat, en de sombere
oogen. Bij hen hun vrouwelijk o kameraden met
kort geknipte page-kopjes, met eigenwijs-artis
tieke kleoding, en met cigarette a in de min of
meer rosige handen.
Dat raakt nu uit. Maar er blijflhoop: Richard,
de kranlernjfkellner niet heeleuiaal, maar
toch bijna zoo beroemd als do bokser Breiten-
strütter zal, zoo hóór ik, zijn stamgasten
niet in den steek laten. Richard was een ge
wichtig mensch. Hij kende eiken bezoeker en
bracht hem, zonder dat een woord gezegd be
hoefde te worden, de verzameling kranten en
tijdschriften, waarvan deze placht te genieten
of te ergeren. En Richard, de kleine, roodha
rige, een beetje gebochelde, flinke beschermer
der schoone kunsten, zal nu een grootschc taak
gaan vervullen: hij hooft liet heldhaftig besluit
genomen om con nieuw café „Grössenwahn" te
stichten. Want liet is duidelijk, dat Berlijn, ja,
dat Duitschland, ja,, zelfs dc geheele wereld
zonder zooiets niol bestaan kan.
Dr. MAS 0SB0RN.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Uit Oppor-Sitlerië komt in de eerste plast©
het gewone 'tendentieuze nieuws over mis
handeling etc. en voorts het volgende
Naar liet ^BerKnór Tageblatt" verneemt
is dc overeenkomst omtrent de ontruimdng
van Opper-Siilczië, welke tusschen Hoefer en
Hcnniker tot stand gekomen is, door de in-
tcI-geallieerde commissie goedgekeurd. Dat
het noig geen definitief verdrag geworden is
ligt slechts aan het. feit, dat sommige leden
der intergenllieer.de commissie no-g met Kor-
fant.y onderhandelen.
Men ziet, ook dit laatste is wcor tenden
tieus
Do Raad van den Volkenbond heeft de
voorstellen van de commissie, belast met de
regeling der voorwaarden van de overdracht
door Duitschland aan Frankrijk van de re
serves, door het Duitsche rijk met het oog
op de sociale verzekeringswetten voor Elzas-
Lotharingen gemaakt, goedgekeurd.
De commissie heeft met algemeen© stem
men de waarde dor reserves op 31 Dec- 192^
op 65 milliard goudmaaik bepaald. De eerste
annu5teit daarvan zal Duitschland den eer
sten Juli a.s- moeten storten.
In de Alandfieilanden is voorts de Raad
u i tspr a ak ged a an De Raad" bealï ste dat de
Alandsei'landcn aan Finland tcebehooren. Aij
moeten echter geneutraliseerd woojden. Gran
ting heeft in naam van Zweden t-egen da.
besluit geprotesteerd, ovaar verklaarde hwew
zich aan de uitspraak te onderwerpen.
