No. 18786.
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 3 Juni.
Tweede Blad. Anno 1921.
TWEEDE KAMER
UIT DE OMSTREKEN
FEUILLETON
(Zitting van gisteren).
Overeenkomsten Spoorwegmaatschappijen.
(A»an de orde zijn de wetsontwerpen bekrach-
jjging van nattere overwnkomsten met do
(Maatschappij tot Exploitatio van Staatsspoor
wegen on de HeUandsolie IJzeren-Spoorweg-
Mantschappij v
Aankoop voor Rijks rekening van aandee-
l&i der Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen en der Hollands-olie IJzoron-
Spoorwog-Maat schappij
De VOORZITTER zegt, dat or hij doze ont
werpen goen aanleiding bestaat om de kwestie
van de Staatsexploitatie van spoorwegen to be
handelen.
Do algomcene beschouwingen worden ge
opend,
Do hoer VAN DER WAERDEN (S.-D.) aoht
den tijd gunstig om met reorganisatie ie komen.
Hij meent, dat do vraag van sooialiseering
daarbij overwogen moot worden, opdat ge
stuurd kan worden in do richting, die daar
heen loidt. Dit ontwor.p stuurt een eindje in
Idio richting en is dus een stap vooruit. Door
het verkrijgen van overwegenden invüood op
den algemoeaien gang van zaken, zal het oon
somd-officieel Staatsbedrijf worden.
Een sterke Regeering hooft thans reeds veel
maclit cn zeggenschap en deze zullen uitbrei
den.
Do vraag is nu in hoeverre de Kamor nu nog
zeggenschap heeft tor zake van wijziging dor
overeenkomst.
Zullen dc bureaucratie en de logonworkiag
van het algemeen bolang nu verdwijnen Van
ved gewicht is hot, dat do Staat overwegenden
inviood hoeft op do benoeming dor directie.
Is nu verbetering van het verkeer to ver
wachten Daarvan staat niets in de gerwisscldo
stukkon. De organisatie van do leiding blijft
OP den ouden voet en daarbij komt nog een
Spoorwegraaid, die adviseeren zal. Feitelijk is
jdat oen achteruitgang. Van modezeggenschap
rran het personeel is nog geen 6prakenog
Steeds wordt aan óón groep van belanghebben
den een overwegenden invloed gegeven. Hot
personeel verlangt en hunkert or naar, om mode
fco dragen de verantwoordelijkheid van dc lei—
iding.
Spr. stijit tin slotte twee moties voor:
De Kamer, van oordooi, dat door het wegval
len van hot geldelijk risico voor dc houders der
tnict op naam gestolde aan doelen in het spoor
wegbedrijf, zoo als dit hij de nadere overeen
komsten wordt geregeld, het niet wenschclijk
is, dat in don Raad van Commissarissen ook
leden worden, benoemd door dózo aamloelh ou
ders, gaat over tot dc orde van den dag.
De tweede luidt
De Kamor, van oordeel, dat het gewon se lit is,
dat in den Raaid van. Gom missarissen plaats
zij zoowel voor vertegenwoordigers van hel
porsoneol als voor vertegenwoordigers van han
del, landbouw, nijvcifooid en verkeer, en dat
met hot oog daarop 'het aantal leden van dien
Raad dient te worden uitgehreïd,-gaat over tot
'de orde van don dag.
De hoer LELY (V. B betoogt nu, dat slechts
een schijn van particulier bedrijf overblijft. In
wezon is liet nu een Staatsbedrijf, als deze ont
worpen zijn aangenomen. Alle tarieven bijv.
worden and or worp en aan het oordeel van den
Minister, De eiitdzoggonscliap in allerlei zaken
heeft steeds weer de Minister. In de aandeel-
lioudersvergadering heeft de Staat de beslissen
de ra«<r-jJoThcid, want de Staat" heeft de meer
derheid der aandeel on.
Den aandeelhouders wordt gegarandeerd 5
pCt. en door deelneming aan een obligatïdoe
ning is liun nog een kansjo gegarandeerd.
Daaidoor liobbon "zij in het wel en wee van dc
Maatschappij niet het minste belang meer.
De motic-De Muralt, waarin op Staatsexploi
tatie werd aangedrongen, acht spr. thans ge
heel oveibodig en hij kan wel meededen, dat
die wordt ingetrokken. Spr. meent, dat dc Raad
^an Toozicht langzamerhand wol kan verdwij
nen, aangezien het personeel zal inzien, dat
het foitoïijk geheel onder den Staat komt te
rosser teer en.
De heer KLEEREKOPER (S. D A. Pher
haalt wat de lieer Van der Waordcn heeft be
toogd.
Dc heer HERMANS (R.-K.) behandelt dc
kwestie van de medezeggenschap. Hij is niet
(voor onmiddellijke invoering daarvan, omdat
er praetisehc bezwaren tegen bestaan. Geleide
lijke invoering acht hij gewmsebt, zoodat ten
elotto ook in den raad van commissarissen me
dezeggenschap wordt verkregen. Hot voord cel
daarvan is, dat do Kamer zich dan ook minder
mot do aangelegenheden zal hebben in te laten.
De heer SMEENK (A. R.) begrijpt, dat mede
zeggenschap gewenscht is, al is het niot dui
delijk wat daaronder verstaan wordt. Eon re
geling daarvan is gewenscht, omdat de mede
zeggenschap van het personeel ook het belang
van het bedrijf raakt. Dc vertegenwoordigers
van hot porsoneol zullen de verantwoordelijk
heid voor hot bedrijf loeren gevoelen. In den
aanvang zat dit wel eenigo moeilijkheden ge
ven. In den raad van commissarissen moeten
personen zitting hebben die van sociale aange
legenheden op de hoogto zijn.
De heer KUIPER (R.-K.) is van oordcol, dal
de Rcgecring hier op den goeden weg is. Wat
do medezeggenschap betreft, z. i. leent het
half-offioieelo Staatsbedrijf zidh goed voor in
voering daarvan. Hij acht juist bij het spoor
wegbedrijf modezeggenschap zeer gewonscht,
omdat dit bedrijf dc modewerking van allen
zeer dringend oisdht
De heer VAN BERESTEYN (V. D.) verde
digt oen spoedige volledige herziening van de
dienstregeling in hot belang van binnenlaadsche
on buitentandscho verbindingen. Zoodra deze
ontwerpen wet zijn meent hij, dat het oogenblik
daarvoor is aangebroken.
Spr. is hot eens mot den hoer Lely, dat de
aandeelhouders geen reden meer hebben om
commissarissen te benoemen. Zij zijn eigenlijk
geen aandeelhouders meer, maar wel obligatie-
houders. Spr. wenscht in elk geval, dat Kamer
leden niet verkiesbaar zullen zijn tot commis
saris.
De hoer BONGAERTS (R.-K.) sluit zkk aan
bij den hoer Lely in de hulde, die deze bracht
aan den Minister voor de oplossing, dio deze
bewindsman aan het vraagstuk heeft gegeven.
Spr. is het niet met dien afgevaardigde eens,
dat hier vrijwel volledig Staatsexploitatie is
verkregen. Do invloed van de commissarissen
is to klein, meent hij. zoodat de Minister over
wegenden inviood hoeft.
Een gomongden bedrijfsvorm acht spr. oen
gelukkiger vorm, want dozo is een prikkel voor
het bedrijf, om tot en goede exploitatie to ko
men. Spr. sluit zich ten aanzin van dc kwestie
dor modezeggenschap bij don Minister aan.
Do MINISTER VAN WATERSTAAT, dc heer
KONIG, is thans aan het woord.
De vergadering wordt verdaagd Lot Vrijdag
ALPHEN AAN DEN RUN.
Gemeenteraad
iVcorzi t terde burgemeester.
Afwezig de hoor Ranke mict kennisgeving,
Notulen der vorige vergadering worden
goedgekeurd en vastgesteld. Van Ged. Star
ten ingekomen goedkeuring kohier van den
Hoo Mc-lijken omslag; goedkeuring tot liet
heffen van marktgelid. tijdens den paarden
markt cn goedkeuring gom een lebegroo ling
elver .1021; vervolgens goedkeuring voor een
lcaibeLaanleg naar dc panncnbaikkerij van den
hoer II. van Leeuwen.
Prijsaa n!bied'ingen ingeloolmen voor het spui
tenhuisje te Aarlanderveen. Deze bedroegen
f 1*25 cn f 132, en waarvan de laatste is ver-
Ihoogid tot f 180.
Ven God. Staten vaststelling van 'de jaar
wedden van burgemeester, secretaris cn ont
vanger, wélike reap, bedragen f 5300 met vier
2-jaarlijksc/he vcrlbooginigen van f 250; f 4700
met vier 2-Jaarlijiksohe vorhoogiingen van f 250
f 3600 met wier 2-jaanlijksdhc verhoogingon
van f 200.
Ingdkoimcn oen schrijven van J. de Groot,
dat hij zijn benoeming als hoofd der school
ju do Schoolstraat aanneemt; tevens van L.
Bim'der cn S van Veen oen (dankbetuiging
voor dc toeslag op hun pensioen over 1921.
Schrijven van dcCommissie tot het houden
van oen voLksz.a.ngid'ag, dat ze tot haar spijt
van hun voornomen om 7 Juili a. s. oen zang-
dag tc houden, imecl afzien. Yan Ged. Sta
ten goedkeuring Mor -rekening van de Gc-
zondihcidaoommi'ssic cn idem over 1922 cn ten
slotte oen schrijven wan O. Koren om maal-
rogelen te nelrnen \-oor dc veiligheid: in licl
dorp.
Als punt 1 van de agenda: Verzoek van
het bestuur der Ghr. Sokooi aan dc Hooflstr.
om uitbetaling van de kosten van aanschaf
fing van dc centrale verwarmingsinsta'llatie.
Op voorstel Van het Dag. b és tuur hierover
afwijzend tc beschikken, wordt aldus beslo
ten.
Punt 2.. Schrijiven v-an J. F. Ranikc over de
verplaatsing van qen hek voor zijn woning
en een voorstel v$n B( en W. De heer De
WV>lff zegt dat hei!'hek) nu ongeveer 70 cM.
wan het huis verwijder^ is, terwijl wanneer
't verplaatst wordt, op ongeveer 30 cM. komt
te Staan cn vraagt daarom of het niet ge
heel weg kan blijven.
De voorzitter antwoordt, dat dc hoor Ranke
hiermede geen genoegen neemrt. Dc hoer Van
Dijk-vindt de som van f 150 wel wat veel
voor een hek. De lieer Van Dam vraagt, om
dat het -in het algomocn belang is, of het
niet onteigend kan worden. Wethouder Yan
Leeuwen zegt, dat wanncor het op 30 cM. al-
stand staat, het in één lijn valt met het daar
naast staande hek. Hierna wordt met algc-
mecne stemmen het voorstel van B. cn W.
aangenomon.
Punt 3. Voorstel van B. cn W. tot vaststel
ling een er verordening, regelende het genees
kundig onderzoek van personen, die in aan
merking komen voor do aanstelling als amb
tenaar of beambte in dienst der gemeente cn
tot regeling van.de bezoldiging dezer ambte
naren en beambten bij verlof wegens ziekte
en militairen dierfst. Dc lieer De Hertog
stolt voor het geneeskundig onderzoek te la
ten geschieden op kosten der sollicitanten.
Dit voorstel wordt door den heer Van Dijk
gesteund. In stemming gebracht wordt het
verworpen met 8 togen 6 stemmen. Vóór de
hoeren Hertog, Van Dijk, Gesman. De Wit,
Wieringa en BcL
Do heer Nomen wil in de verordening nog
veranderd zien dat bij sterfgeval de weduwe
nog drie maanden het volle salaris ontvangt
in aftrek van de ondersteuning; na eenigo
discussies on na ocnige verandering te hebben
■aaTugcd-waeht wordt besloten dit punt aan
te houden tot oen volgende vergadering.
Punt 4: Reclames inzake vergunniDgsr
recht (Drankwet), met voorstel van B. en
W'. Zonder hoofdelijke stemming aangenomen
Punt 5Vaststelling van ontwerp
besluiten tot wijziging van de gemeente-
begrootingen, dienst 1920 en 192 L. Wordt
aidus goedgekeurd.
Punt 6. Verzoek van hét bestuur van
het deisrtement „Alphen a. d. Rijn' der
My. tot Nut van 't Algemeen om een sub
sidie van f 686. Het dag. best- wil een
subsidie verleeuen van f 436 87. De heer
Berngreen wil de volle subsidie verlecnen.
'Het voorstel van het Dag. Best. wordt m
stemming gebracht e.i aangenomen met 95
stemmen; tegen de heeren Gesman, Den
Hertog, Van Dijk, Waringa en Dc Wolff.
Aan de orde is punt 7: Voorstel van B.
er. W. tot wijziging van de onenigs vast
gestelde wijziging van de bouw- en woning-
verordening. De heer v. Dam wil geen wij
ziging aanbrengen, doch on (heffing veidee-
nen in een bijzonder geva!. Het voorstel
van B. en W. wordt in stemming gebracht
en id aar de stemmen staken aangehouden
tot een volgende vergadering.
Punt S: Verzoek van het bestuur dor
Naaischool aan de Hooftstraat om subsidie
voor 1922. Aangehouden tot een volgende
vergadering.
Punt 9: Voorstel van B en W. tot aan-
vaardiug eener schenking van de liqu-datie-
commissie der brandstoffencommissie, al
hier. Zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
Vocrstel van B. en W. om beschikbaar
stelling van een crediet A f40.000 voor
uitbreiding van het buizennet on de ma
chinerieën van het pompstation van de
waterleiding. Zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Voorstel van B. en W. tot verhooging
van dc huren der aan de gemeente toebe-
Loorende weekwoningen. De heer De Wolff
wil de huren 'der clrie oersts woningen,
welke verhoogd zullen *worden met fl.25,
11.25 eu f0.50 'per week, \erhoogd zien
met f 0.50 voor elk, fcerwiji de horen der
andere woningen niet verhoogd moeten
worden. Het voorstel van het Dag. Bestuur
wordt in stemming 'gebracht en aangenomon
met 13-1 stem, 'die van den heer De Wolff.
'Als puilt 12 staat op de agenda: Voor
stel van B. en W„. tot vasto aanstelling van
den lieer B. Cats tot opzichter-teekenaar bij
den dienst der gemeente-werken. De Jieer
v. Dam vraagt of de technische werkzaam
heden dan kunnen zgn, zooals het behoort.
De Voorz. zegt, dat de gem.-areh. hem
niet langer kan missen. Het voorstel van
het Dag. Bestuur wordt zonder, hoofdelijke
stemming aangenomen.
Voorstel van B. en W. lot verhuur van
de villa „Nuova" aan den heer Mr. J. de
Eergh, wordt zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Punt 14: Voorstel van B. en W. om den
.heer J. R. -Schouten vrij te stellen van zijn
verplichting tot betaling van de kosten van
straa{aanleg voor zjjn perceel bouwgrond
aan de Wilhelmina3traat.
De heer Herr.green vraagt waarom de
heer Schouten ontheven zal worden, waarop
de voorz. antwoordt, dat het Grondbedrijf
toegeeft, dat de grond te duur gekocht is,
en dat, wanneer de heer Schouten die kosten
nog moei betalen, hij geen huizen kan laten
bouwen, waarom daif ook het Dag. Best-
veerstelt den heer Schouten hiervan te ont
heffen en hein zoodoende in de gelegenheid
Ie brengen twee huizen "te laten bouwen.
Het oorsbei wordt zcuder hoofdelijke stem
ming aangenomen.
Voorstel van B. en W. tot wijziging van
de verordening op de heffing en invorde
ring van den hoofdelijken^ omslag. Wordt
zender hoofdelijke stemming aangenomen.
Voorslol van B. en W. tot' aanvaarding van
dc door den heer .burgemeester dozer gemeente
aangeboden olectrische Mokken.
De hoor Horngreen bogrijpl wel, dat de ge
meente de klokken in dank aanvaardt, maar
wijst er op, dat zo zoo slecht loopen. Dc voora.
zegt hierop, dat hij er al zeer veel moeite voor
heeft godaan, doch de firma die de klokken ge
leverd heeft, zegt. dat het overal in 't eerst zoo
is en zij geeft 3 jaar garantie. Dus dc kosten,
welke gemaakt worden zijn voor rekening van
den leverancier.
Op voorstel van B. cn W. om niet in te gaan
op de aanbieding van D. Boot Sr. om van hem
to huren een terrein nabij het station Gouwc-
sluis wordt zonder hoofdelijke stemming be
sloten.
Voorstel van B. en W. tot hot toekomen van
oen crediet voor het in orde brengen van con
staanplaats voor woonwagens.
Dc lieer Hemgrecn gaat mede met.het voor-
stol van B. on W., maar vraagt of er dan het
oog van dó politic op gevestigd wordt dat er
niet hier of daar nog woonwagens staan Het
voorstel van B. cn W. wordt zonder hoofdelijke
stemmen aangenomen.
Als laatst o punt /van do agenda een verzoek
van de Gezondheids-Commissie tot hot onbe
woonbaar verklaren van een woning aan de
Aarkade Wijk 5 No 88 met voorstel van B.
en W. Het rapport yan de Gez.-Comm. en dat
van den Gcm. Architect worden door den se
cretaris voorgelezen en het voorstel zonder
hoo fried i jlco s t om m in g a-angon om en
Bij de rondvraag vraagt de heer van Dijk of
de bestrating aan liet einde van de Raadhuis
straat niot oen weinig verbeterd kan worden.
De voorzitter zegt de aandacht ran den Gom.
Architect er op tc zullen vestigen. Verder vraagt
de heer v. Dijk of liet dempen van de sloot en
liet verbroeden van den weg bij de Mairtlfa-
Stiohimg al in orde is, daar het er vol met
steen en ligt en het een grooto last Voor het pu
bliek is. Dc aandacht van den Gem. architect
zal hierop gevestigd worden. Eindelijk vraagt
nog de heer v Dijk of. daar dc kolenprijzen
belangrijk zijn verlaagd de gas- en eleobricifcMs-
prijzen niot verminderd kunnen worden. De
voorzitter antwoordt dat dit in de vergadering
van hot Dag. best. zal behandeld worden.
Niemand meer hot woord verlaugende sluit
dc voorzitter 'de openbare vergadering en gaat
dc raad in geheime zitting over.
SA SS EN HEI M.
Gemeenteraad.
In de voltallige, vergadering werd door
don voorzitter medegedeeld, dat:
1. Het oude tolhuis spoedlig zal worden
ontruimd on dan voor afbraak verkocht.
2. De brug wordt vorbree-d en de tram
rails beter komen to liggen.
Ingekomen s lukken
1. De rekening on verantwoording over
1920 van dc Gezondkeitlscomm. Het aan
deel d*er onkosten voor cfoze gemeente be
draagt ruim f 54. Ook was de begrooting;
voor 1922 ingekomen, waaruit bleek, dab
Sassenhoim over dat jaar ruim f173 zal
moeten bijdragen,
Enkele leden spraken er Hun verwon-'
dering over uit, dat de kosten zoo stij-«
gen en dat dit voor een groot d'eel ligt
in de kosten voor drukwerk. Zij zouden'
gaarne zien, dat hier zooveel mogelijk op<
wordt bezuinigd.
2. Een adres van de slagers alhier, tdief
bang zijn, dat hun een gemeenschappelijke
slachtplaats in een naburige gemeente zal
worden aangewezen.
B. en W. stelden voor, nogmaals te»
bcriohten, dat met dc belangen der adres
santen rekening zal worden gehouden cn
geen ingrijpende maatregelen zullen wor
den genomen, voor de Wet do gemeente,
daartoe verplicht De Raad ging hier-'
mede aecoord.
3. Een adres van het Hoofdbestuur van",
den Alg. Pol.-Bond om herziening van de'
salarissen van het politiepersoneel. Dit!
adres was 31 Mei ingekomen. Oiodat de'
salarissen pas waren herzien, dachten 15.1
en W. dat liet vlug onder cfien hamer zou
doorgaan, wat evenwel niet gebeurc.c.
De heer Van der Geest maakte de op-»
merking, dat de chef-veldwachter aardig
woAifc gesalarieerd, doch d'e twee ande
ren niet. Zijn deze niet actief genoeg, dan'
moet men anderen nomen en ze beter be
talen.
De (heer Van Zonneveld was van oor
deel, dat iedere gemeente do zaak betref
fende salarieering zelf moet regelen.
Heb adres ging terug naar OB. on W.
4. Een dankbetuiging van de gemeen
teambtenaren e.a. voor de verleende sa-
larisverhoogïngen
5. Een verzoek van J. du Croix om ook
zijn salaris cn dat van zijn knecht te her
zien. B. en W. zullen deze zaak nog ceng
endor de oogen zien.
6. I'.cn schrijven van den Comm. der
Koningin, meldende zijn bezoek aan cto
gemeente op 9 Juni, 's namiddags onge
veer te idrie uren.
Hierna was aan de orde: een nader
acre? var. Patrimonium inzak© woning
bouw.
I'lenigcn tijd geleden had deze vereenï-
ging aangevraagd een Rijksvoorschot voor
het bonwen van een complex huizen, en
kwam de verecniging daarop nu terug.
B. en W. meenden, dat aan het verzoek
moest wortien voldaan, evenwel onder
bepaling, dat de huizen niet alleen zijn
voor leden van Patrimonium. Ieder moet
er in mogen wonen. Hiertoe zullen de
statuten der verecniging gewijzigd! moe
ten worden. Met de plaats rondom d'o Dl
Visserschool, gingen B. cn W. niet. ae
coord Zij achtten het beter in de Rust-
hoflaan, naast cle daar bestaande huizen
tc bouwen en dan te beginnen met een
klein getal.
Na /breedvoerige discussies wordt op
voorstel van B. en W. in beginsel beslo
ten de plannen voor een 6-tal woningen
voer Patrimonium later in behandeling
te nemen. De heeren Speelman en Bader
stemden, tegen.
Een adres vaxi do vergunninghouders al
hier, dij bezwaar maken tegen hun aan
slag vake vergunningsrecht, lokte ook
nogal cïeba1- uit.
De Voorzitter deelde mede, dat B. on
W. de grondslagen voor db schatting had
den herzien eu ze meenden daar juist in
te hebben gehandeld, omdat ze het «debiet
tot grondslag hebben genomen. Ze kunnen
'dan ook niet anders dan hun 'aanslag
handhaven. In de toekomst zal blijken,
dat deze regeling goed is.
Na eenige discussie» werd besloten tot
herschatting.
Hierna was aan de orde: Electricrtelts-
voorziening.
B. en W. stelden voor: a. in vereenigïng
met Hillegom en Lisso een N.V. te stich
ten b. te samen met H. en L. een con
tract met Leiden aan te gaan; c. met H.
en L. een geldleen in g aan te gaan van
ten hoogste f500 000; d. do Kon. goedkeu
ring voor dit alles aan té vragen.
Door de schrijfster van
„Elisabeib and her German Garden".
(Nadruk verboden).
2D
Sinds jaren had zij haar dorp in Nicuw-
Engcland rvieb verlaten, een plaatsje, dat
ii-ët de Anicrikaansche zucht tot tijdsbe
sparing „Clark" genoemd werd, en haar
uleaal van jonk vrouwelijkheid was nog
steeds hetgeen zij zelf indertijd geweest
was. Zoncler liet zich bewust te zijn, bad
zij dsn heer Twist, ofschoon een jongen,
ook in dien vorm trachten te gieten, e»n
tiank z'j rijn groot en eerbied voor de- ge
voelens van anderen, had zij tot nu toe
haar gebrek aan succes niet ontdekt. Lan
gen tijd echter was het haar werkelijk ge
lukt, ei ha-iir zoon bereikte dan ook den
volwassen leeftijd, toegerust met do ma
nieren en do denkwijze van een volmaakt
opgovocdo jongedame.
Tot zijn negentiende jaar bleef hij thuis,
aan moeders- schoot, of ten minste in de
directe omgeving van dat eerbiedwaardige
lichaamsdeel, en had zij hem ingeprent de
vrouw hoog te houden, als reden opgeven
de of liever te denken gevende, dat hem
cén moeder het aanschijn had geschonken,
■-rit. mocht hij nooit of te nimmer vergeten
in uren van verzoeking of gevaar. Do heer
met zijn maagdelijke-blanke ziel,
vroeg zioh wel eens af, wanneer clie uren
Jan vorzoeking on gevaar toch zouden aan-
rekem, cn wenschte soms, verlegen met
^.jjn vrijen tijd op zijn vacantiedagen, dat
'J gauw mochten komen, óm hem in do ge
legenheid te stellen zijn onwrikbare stand
vastigheid tc toonen.
Ged uren do do tien jaron tusschen zijns
vaders dood cn zijn vertrek naar de uni
versiteit van Har ward, woonde hij met
zijn moedee en zuster samen en was hij
haar voortdurend tot hulp en gezelschap.
Zijn moeder trok zich den dood van haar
echtgenoot ernstig aan. Zij zette er zich
niet overheen zooals sommige luchtharti
ger weduwen, die, na een dergelijke groote
verandering in haar leven, plotseling tien
jaar jonger schijnen geworden. Haar zoo
somber, ja, bijna gebroken to zien, zich
"zichtbaar vermannende om ter wille van
haar kinderen opgewekt te doen, weer
hield don lieer Twist, jongeling geworden,
van de gedachten, die somtijds bij jonge
mannen plegen op to komen en verband
houden met rondo lijnen en kuiltjes in dc
wangen. Innig begaan met zijn moeders
leed, dwaalde zijn geest nooit in die rich
ting af. Eerbied en liefde voor haar d.cden
hem in alle vrouwen heiligen zien. Zij wa
ren allemaal moeders of zouden het een
maal zijn na dc vereischte ceremoniën
natuurlijk. Zij waren, allemaal wezens, voor
wie een man opsprong, om deuren tc ope
nen of te sluiten, stoelen uit den tocht te
betten cn sjaals aan te dragen. Toon hij
omstreeks achttien jaar was, Bracht hij
zichzelf onder het oog, dat het niet veel
minder dan heiligschennis zou wezen, een
schandelijke, geheime zonde, om verliefde
gedachten to koesteren, terwijl dlaar, vlak
onder zijn oogen, die treurende vrouwen
gestalte zat, dat geknotte leven, dat toon
beeld van moedige plichtsbetrachtingeen
plichtsbetrachting, volgehouden zooider
den gcringstcri schemer van hoor» of geluk,
behalve dan de hoop op de hemelsehe zalig
heid. Ja, zijn moeder droeg haar smart als
een heldin. Hoewel haar niets restte, om
zich nog in te kunnen verblijden ,of het
moest haar wederopstanding zijn, hoorde
men haar nooit een klacht uiten.
Doch nadat hij een jaar te Havward ge
studeerd had, trad er oen verandering bij
Edward Twist in. Niet-, dat liij geen plicht
matig on liefhebbend zoon bleefmaar hij
ontdekt© d'e mogelijkheid, om als 't ware
om de hoekon van zijn moeder heen to kij
ken, dio rotshardo hoekon, die zoolang alle
meer critisoho beschouwing hadden onder
schept en tot zijn verbazing speelden zich
aan den achterkant van haar persoon
allerlei interessante dingen af. Met iets
van het oude ontzag, bleef bij dat alles ech
ter sleohta op eerbiedigen afstand waar
nemen en wat de gevaarlijke verzoekingen
aan de acadomio botrof, deze bepaalden
zich tot het lezen van Madame BovaTy.
Van do hoogeschoo'l komende, word hij
in een ingenieursfirma geplaatst, want de
Twists behoorden dollars in plaats van
afkomst als maatstaf genomen tot den.
beschaafden, niet zeer bemiddelden bur
gerstand. Tante Alice zou met het oog op
hun jaarlijksoh inkomen (omstreeks vijf
duizend Engelsehe ponden) hebben gezegd,
dat zij „zich ruiin konden bewegen'^; me
vrouw Twist daarentegen vond, dat zij ,,in
haar moeilijke financieele omstandighe
den", zioh in allo opzichten moest behel
pen" en leefde dientengevolge onder den
druk van voortdurende zelfverloochening
en onthouding.
Zij bezat een auto, maar het was geen
Pierce Arrow; aan elke slaapkamer in
haar huis grensdo eern badkamer, maar zij
had slechts zes slaapkamers; het huis
stond op een heuvel, dio haar een schit
terend uitzicht gaf over uitgestrekte bos-
sohen, maar het waren do bosschen van
iemand anders. Rond ziende naar do prach
tige bezittingen der vele millionnairs, die
in Olarks heerlijke omgeving verspreid
lagen, kwam zij steeds opnieuw lot het
droevig besef, dat zij wel een echte, een
typisohe weduwo waseenzaam, zonder
vrienden melancholiek en arm.
Hoewel mevrouw Twist zichzelf als arm
beschouwde, viel het niet te loochonen, dat
het haar toch aan niets ontbrak. Haar
dochter Edith stelde zich namelijk tot uit
sluitend levensdoel haar al het comfort en
de rust te verschaffen, zoo gewenscht door
ieder, die zich geheel aan zijn smart wijden
wil. Het huishouden werd volmaakt door
Edith bestuurd. Er waren drie dienstbo
den, waarvan Edith er één was. Ja, feite
lijk was zij de kamenier, de eerste keuken
meid, en de vertrouwde huisknecht. Tot hij
naar Harvard ging, zou de heer Twist hot
boet te vergelijken zijn geweest bij het
belle-jongetje, en later in zijn vaoantios als
heb familie-factotum. Alles en alles draaide
om hun moeder. Uit puren angst om toch
niet te veel rnoeito te veroorzaken, bezorg
de zij ieder in haar omgeving handen vól
werk. Zij wilde hét kwaad niet ontloopen,
doch nam het met noodlottige gelatenheid
aan. Zij zou nooit uit deai tocht gaan, maar
bleef zitten waar zij zat, tot eeai van haar
kindoren met schrik bemerkte, dat zij een
deur of een raam hadden open gelaten.
Had zij dan kou gevat cn zat zij deernis
waardig te kuchen, dan sprak zij voor het
eerst van die deur, en zei kalm, dat zij hun
niot had willen lastig vallen om haar te
sluiten zij schenen het zoo druk to hebben
met hun eigen zaken.
Nadat hij conigon tijd bij die ingenieurs
firma werkzaam was geweest, trad er een
nieuwe verandering bij den heer Twist in.
De eerste cn voornaamste plicht van den
manlijken Amerikaan was hem, in het za
kenleven komende, opgelegd: geld verdie
nen, zooveel mogelijk geld verdienen. Eu.
hij wenschte van heeler harte hierin te
slagen. Niet voor zichzelf zijn eigen smaak
en eisckon waren zoo eenvoudig, dat hem
zijn inkomen van 5000 pd. st. (het was zijn
inkomen, niet dat van zijn moeder, al had
heb er veel van) ruimschoots voldaan zou
hebben. Maar door zijn ingenieurschap
moest hij alles zien to veroveren, wat zijn
moedor slechts troost en verzachting zou
kunnen brengen. Mot een uitdrukking, zoo
vastberaden als zijn vriendelijk, goedhar
tig gezicht maar kon aannemen, aanvaard
de hij zijn nieuwe taal, on 't duurde niet
lang, of zijn gedachten overschreden verre
de grenzen, heon door zijn moeder gesteld.
Om kort to gaanEdward Twist was ver
wassen.
Het ingenieursbureau was te New-York
gevestigd, to ver weg van Clark, om meer
dan alleeu des Zondags over te komen. Vol
gens den wensch zijner moedor kwam hij
in huis bij haar broer Charles, een predi
kant, den rector van ,,do Kerk der He
m&lsche Vertroosting," achter in Tentl
Street, en do trekpot, waaruit Oom Char
los thee schonk bij zijn haastige cn onge-
zelligo maaltijden (want hij' was voor een
strenge, sobere leefwijze en ongehuwd)
morste uit de tuit. Hoe je bom ook Iiield,
hoe voorziohtig je hem ook hanteerde, hij
morste uit de tuit cn droeg niet weinig bij
tot het slochtve-rzorgde aanzien van do
tafel door het servet telkens weer met
nieuwe vlekken te ontsier on.
ook." (Wordt vervolgd.)
