TWEEDE KAMER.
Burgerlijke Stand v. Leiden.
SPORT.
UIT ONZE STAATSMACHINE
lot voorattei gekozen de heer J. F. Ben-
kemper, te Amsterdam. De bondsseorel-aria
de heer Dite Oiisman, hiled een inleiding
over het stichten van een kappers-bedrijfs
organisatie, waarin nij een historische uit
eenzetting gaf over den groei en het wezen
van het bedrijf. Ten slotte nam de verga
dering met algeineene stemmen een motie
aan, waarin zij zich met do stichting der
K B. O. homogeen verklaarde, onder voor
behoud, dat het hoofdbestuur van den N.
B. K. B. eerst dan tot uitvoering der be
sluiten zal overgaan, wanneer de gewenech-
t© eenheid en het volkomen vertrouwen van
do diverse persoceelgroepen absoluut vast
staat.
De afdeeling Arnhem van de D.
A. P. heeft den heer L. AT. Hermans eandi-
daat gesteld voor het wethouderschap in de
vacature, ontstaan door het bedanken van
den heer IJsselmuiden.
-- Bij de behandeling van de geineents-
begrooting te Deventer, was het hoofdpunt
van bespreking bij de algemeene beschouwin
gen, de verklaring van B. en W. in hun
memorie van antwoord, dat de wethouiers
bij het ontbreken van 'sraads vertrouwen,
geen minuut langer wenschen aan te bljj-
ven en dat zij een ondubbelzinnige uitspraak
van den raad verlangen of dit vertrouwen
al dan niet nog bestaat. Feiten in den laat-
eten tijd voorgevallen, met name bij de
Isalarisregeling van de gemeente-ambtena
len en het optreden der daarbij ingestelde
salaris- en bezuinigingscommissie, hadden
B. en W. tot het opwerpen dezer kwestie
aanleiding gegeven.
Wethouder De Boer verklaarde uitdruk
kelijk, dat, indien hij in de bewuste raads
vergadering tegenwoordig was geweest
opr. vertoefde toen in Indië hij onmid
dellijk zijn mandaat ter beschikking zou
hebben gesteld. Bij zrn terugkomst vond
hij de positie van B. en W. ernstig verzwakt
Verschillende sprekers uit den raad be
toogden. dat men het aftreden van B. en W.
niet verlangde.
Ten slotte werd, na heftig debat, d" ver
gadering tot vandaag uitgesteld, om B. en
:W. gelegenheid te geven tot nader beraad.
t (Vergadering van gisteren.)'
Begrooting voor Post, Telegraaf en
Telefoon
Voortgegaan wordt met het wetsontwerp
begrooting voor de Posterijen, de Te'e-
grafie en Telefonie voor 1921.
De heer SNOECK HENKEMANS (0.-H.)
bepleit een wijziging in de titulatjiir ^an de
commiezen en hoofdcommiezen. Hij meent,
dat dit gemakkelijk is te regelen. Vervol
gens informeert hij naar de werking van de
Zondagszegele? Wordt daarvan veel ge
bruik gemaakt? Zoo neen, overweegt de
Minister dan geen volledige opheffing van
de ZondagsbestelJingen. Spr. betreurt het
fcluiten van de kantoren, met name te
'fe-Gravenhage. op Zaterdagavond. Dat acht
hij niet noodig en niet wensche'.jjk.
Ten s'.olte behandelt hij de povïtie der
kantoorhouders. Z. i. moet dezen menschen
do gelegenheid gegeven worden om hun
kantoor te veriaten. als dit niet in het na
deel van den dienst is. Daardoor wordt het
alleen mogelijk anclere functies waar te
nemen.
De heer DRESSELHUYS (V. L.) acht
het een fout, dat de Minister ongeschoold
personeel tegen te lage salarissen accep-
teert. Daardoor gaat de dienst achteruit.
Noodig is ontwikkeld en beschaafd perso
neel. Noodig is ook, dat het personeel den
indruk heeft, dat superieuren iets voeien
voor de belangen van het personeel. De re
geling van het georganiseerd overleg is
thans waardeloos geworden door de voor
waarden, die de Directe ur-G ener aal heft
'gesteld. In dit verband behandelt hij het ont
slag aan de onderteekenaars van de beken:]©
circulaire. Het ontslag is een smalle daad;
herhaaldelijk is geadviseerd op een ander
étandpunt te gaan staan en de ruimste ult-
keering te geven. De Minister heeft ten
slotte een beslissing genomen, die lijnrecht
daar tegenover was, S r. acht die beslissing
hard en tevens in strijd met het Reglement,
wat betreft de inkoopsom van de pensioenen
der weduwen en weezén.
Ten slotte dringt hij er op aan, dat meer
rekening gehouden zal worden met de ad
viezen van het hoogere personeel, dat zich
achtergesteld gevoelt. De Minister streeft
naar decentralisatie, maar dan moet hjj luis
teren naar de adviezen van het hoogere
personeel. Spr. zou gaarne een commissie
ingesteld willen zien, die de kwestie van
rneer erkenning enz. zal onderzoeken in ver
band met het decentralisatiestelsel.
De heer TEENSTRA (V. D.) zegt den
indruk te hebben, dat niet de Minister bij
'de Post regeert, maar wel dat de ambtena
ren dit doen. Vervolgens wijst hij op de
debatten in de Eerste Kamer over de af
schaffing van den portvrijdom. De Minister
moet nog maar eens overwegen of het niet
gewensciit js die afschaffing achterwege te
laten.
Tegenover den heer Snoeck Henckemans
bestrijdt hij het afschaffen van de Zondags-
bestellingen. De Minister wil bezuinigen,
maar dan moet hij eens gaan zien naar het
gebouw aan de Kortenaerkade te 's-Graven-
hage, waar de kosten zoo zijn, dat ons de
haren te berge rijzen.
De heer VAN RAVE8TEIJN (C. P.) ge
looft, dat de Kamer wel weer met een
kluitje in liet riet gestuurd zal worden. De
.salarissen van het lagere personeel acht hij'
to laag.
De heer SCHEURER (A.-R,) duit zich
aan bij den heer Smeenk en steunt liet be
toog van mej. Groeneweg, omtrent het keu
ren van vrouwelijke ambtenaren door vrou
welijke artsen.
De heer BRAAT (Platt.bond) vraagt Zon-
dagbesteding op het platteland.
Do Minister van Waterstaat, de heer
KöNlG beantwoordt de sprekers. De vervul
ling van functies door lagere ambtenaren,
indien dit mogelijk is, wordt bevorderd.
Echter kan slechts geleidelik een dergelijke
overgang plaats hebben. Het gaat niet aan
thans hoogere ambtenaren op wachtgeld te
stellen, want het gevolg zou zjjn, dat er een
tekort zou komen aan lager psrsoneel. Ieder
jaar wordt deze toestand beter, maar vlug
ger reorganiseeren is onmogelijk.
Spr. heeft geen bezwaar om than£ een
herziene salarisregeling te ontwerpen cn dese
tce te zenden aan de Centrale Commissie.
Een afzonderlijke regeling voor de P. T. T.-
ambtenaren kan spr. niet toezeggen.
.Vervolgens geeft spr. eenige inlichtingen
over de personeelsformatie op. sommige kan
toren. De middagsluiting is op enkele kan
toren ingevoerd, nadat een grondig onder
zoek wa*. ingesteld, o.a. ip verschillende
plaatsen in Zuid-Limburg, waar op dat uur
het middagmaal wordt gebezigd. Verder gaat
spr. met de doorvoering niet,
In zake de motie-Van Beresteyn handhaaft
spr z^n standpunt.
Nog steeds acht hij het beter dat het Rijk
de gemeentelijke diensten overneemt. Het
is spr.'s voornemen om een commissie van
onderzoek te doen instellen, dio zal onder
zoeken in hoeverre dit voor alle gemeen
ten gewenscht is. Voor het verzenden van
boeken uit archieven kan spreker geen
portvrijdom verleenen. Echter is het Depar
tement van Onderwijo bereid de kosten
over te nemen.
Den heer Weitkamp geeft spr. eenige in
lichtingen. Een andere regeling acht hij
niet mogelijk, zal het Rijk geen schade lij
den. Spr. ontkent dat er een z. g. Cama
rilla aan het hoofdbestuur bestaat. Wel
degelijk worden steeds meer ambtenaren
uit den actieven dienst aan bet Hoofdbe
stuur werkzaam gesteld. Hetgeen is ge
beurd met de afdeeling Sociale Zaken is
niet het gevolg van een camarilla, maar
wel van de omstandigheid dat de Dir.-Ge
neraal door persoonlijk contact met 't per
soneel voldoende op de hoogte is van de
toestanden van het personeel.
Aan den heer Van Stapele zegt de MI
NISTER toe, dat hij bij een volgende be
grooting een meer gespecificeei'de uiteen
zetting zal geven van de gelden die o. a.
voor kabel-aankoop zijn uitgetrokken.
In zake de bedrijfsleiding zegt spr. dat
alle maatregelen van eenige beteeken la
met hem worden besproken. Het gaat dus
niet aan den Dir.-Gen er aal voor deze aan
sprakelijk te stellen. De verdediging die
do lieer Dresselhuys gaf van den divecteur
en commissie, kan spr. niet aceeptoeren.
Vele maatregelen zijn het gevolg van over
leg met ambtenaren uit den actieven
dienst. Het gaat niet aan cfcn Dir.-Gen.
adviseurs op te dringen. Spr. geeft staal
tjes van dit overleg. Bovendien verlangen
ambtenaren uit den actieven dienst veel
liever objectieve ambtenaren niet uit.
dien dienst aan liet Hoofdbestuur dan hun
eigen collega's.
Het georganiEeerd overleg is behandeld,
maar spr. V.omt er tegen op dat dit ia
geschied- In verband met- de kwestie van
de particuliere audiënties. Vele ambtena
ren protesteeren tegen de houding van
de C. B. P. T. T. en zij achten het niet
gewenscht dat dio Dir.-Gen. buiten de Com
missie van Overleg nu audiënties geeft en
besprekingen houdt.
Overigens deelt spr mede dat een her
ziening van do regeling van het Georga
niseerd Overleg hangende is. Vast moet
staan, dat alleen ambtenaren zelf in de
commisiie zitting nemen zij moeten ge
regeld contact hebben met dén praats
schen dienst.
De titulatuur van de commissie is her
haaldelijk besprokende kwestie is niet op
te lossen en do heeren weten zelf ook geen
titel te verzinnen.
Op het punt van den Zondagsdienst 19
men liet niet eens. Het is spr's bedoeling
op dé kleinevo kantoren dezen dienst te
doen vervallen, met het oog op de schat
kist en de belangen van do ambtenaren.
»Spr. geeft verschillende cijfers waaruit
blijkt hoe gering de bestelling is en cfat
de bestelling per stuk f 1,50 kostte. Het is
spr.'s plan om het afhalen zooveel moge
lijk te bevorderen door ruimer openstellen
van do kantoren daarvoor. Op de gróote-
re kontoren is het onmogelijk 'de Zondag
bestelling stop te zetten, omdat daar de
omvang nog te groot i£.
Do vraag vail mej. Groeneweg over do
keuring van do vrouwelijke ambtenaren be
antwoordend, zegt spr. dat de contróle in
één hand moet blijven. Daarom moet de
controleerende geneesheer oo»k de keuring
verrichten omclut hij het beste op do hoogte
is van de te stellen edoch en. Door do instel
ling van do controleeren de artsen zijn de
ziektecijfers zeer gedaald en is in Rotter
dam, Amsterdam en Den Haag het aantal
ambtenaren, dat thans minder ziek is 300,
hetgeen een voordcel is van 600.000 gulden.
Spreker schat voor geheel Nederland
dit voordeel op één millioen gulden. De
bewuste Ambterdamschc arts had te kam
pen met een groot misbruik. Alleen te Am
sterdam zijn 21G ambtenaren, meer werk
zaam dan vóór de contróle. De ingediende
klaoht over dezen arts is ongegrond gelde
ken en spr is niet -bereid een commissie
te doen onderzoeken.
Ten slotto verdedigt spreker zijn houding
tegenover de onderteekenaaTs van de sabo-
tage-cireulaire. Hij acht hun daad zeer ern
stig en spr is niet bereid clement er te zijn.
Hij gaf hun de minimum-uitkeering.
De heer VAN STAPELE (S. D.) dient
een motie in luidende
Do Kamer,
van oordeel, dat do vermindering van het
aantal hoogere ambtenaren bij het staats
bedrijf der P. en T. in sneller tempo dient
to geschieden, zoomede dat niet bepaaldelijk
door het dienstbelang geëischte kunde niet
behoorer. plaats te hebben,
gaat over tot de orde van den dag.
Do heer TEENSTRA (V. D.) bestrijdt
nogmaals de inkrimping van de Zondags
diensten. Hij i» over de houding van den
Minister zoo weinig voldaan, dat hij tegen
deze begrooting zal stemmen.
De heer VAN BERESTEIJN (V. D.)
trekt zijn beide moties in na do toezeggin
gen van den Minister.
De heer BRAAT (Piatt. B.) dient een
motie in, waarin wordt uitgesproken dat
de Zondagpostbestellingen ten platteland©
bchooren to worden afgeschaft.
De heer SCHEURER. (A. R vraagt al
geheel© opheffing van do Zondagsbestel
lingen.
De MINISTER heeft bezwaar tegen de
motie-Weitkamp. De motie-van Stapelo
acht de Minister onuitvoerbaar, omdat
stopzetten var. do recruteering over eenige
jaren een hiaat zal geven,"'weshalve spr.
clezo motie ten sterkste ontraadt.
Do motie-Braat kan spr. niet aanvaar
den om de groote kosten die aan de uit
voering verbonden zouden zijn.
Het wetsontwerp wordt afgehandeld en
goedgekeurd
De vergaderirg wordt verdaagd tot heden
één uur.
GEBOREN: Wil'emina, D. v. A. Plu en G.
Erades. Jan Willem, Z. v. Et. O. de
Jong en J. EL v. Biemen. Johanna. D. v.
J. v. d. Mee en J. v. d. Tuin. Adrians,
D. van H. 8egaar en E. A. Knijnenburg.
Emma Johanna Wilhelmina, D. v. D.
Kroon en M. A. L. v. Ravesterjn. Coinelis,
Z. v, P. H. Knijpers en G. Poeze. George
Anthoiiius Jozef, Z. v. G. de Nys en P. J.
W. v. d. Ree Hendrica Johanna, D. v.
H. J* Veldhuijzen en L. v. d. Steen.
Suzanna Margaretha, D. van J. v. Loef en
J. v. Royen. Wilhelmina Alida Margaretha,
E. v. L. G. v. d. Voort en J. v. Kuieren.
Margaretha Alida Antonia, D. v. "S. A.
Broerse en H. Ei Smit. Leonardos Johan
nes, Z. v. J. J. de Boer en A. P. v. Veen.
Martha Janna, D. v. K. P. de Rijk en H. E.
Gvervliet. Cornelia Jobs. Eendrir.is, A
v C. J. Franse en A. v. d. Lelie.
Gerard, Z. v. P. v. Veen en G. C. Verlaan.
Jannetje, D. v. H. de Water en G. Teleng.
Joost, Z. v. J. Rietkerk en N. Breedgk.
Jannetje, D. v. A. Slingerland en O. v. As.
Gerarda -Johanna, D. v, J. J. Laman en
J. Bon. Pieter. Z. v. Braxhoven en J.
Robbers. Antonius, Z. v. C. v. d. Meel en
G. Gressie. Cornelia, Z. v. W. Roelandse
en C. v. Iterson. Sara Geertruida, D. v.
R. J. de Wit en J. de Koning. Geertruida,
D. v. P. v. Duinen en H. Erades. Ferdi
nand, Z. v. F. V. Cl obus en E. C. H. v. Wijk.
Ferdinandus Adrianus Maria, Z. v. F. J.
L. v. Noort en M. O. Verberg. Andries
Jacobus, Z. v. A. J. Grjzenij en J. v. Iterson.
Dirk, Z. v. A. Lepelaar en M. Provoo.
Fiancisous Pieter, Z. v. J. de Vries en M.
H. Schild. Abraham, Z. v. C. Sloos en
D. Huygens. Antbonius, Z. v, P. G.
Bouwman en A. M. Bakker. Elisabeth,
I>. v. H. v. Krimpen en A. den Boesterd.
Pauluu Jacobus Christiaan, Z. v. P. J. v.
d. Linden en W- de Vries. Dirk, Z. v. J.
F. v. d. Wetering en M. Steeman. Catha-
rina Wilhelmina, D. y» L- A. J. den Hol
der en M. v. Weeren. •- Abraham, 'L v.
N. Verbiest en A. v. d. Vegte. Volkert
Johannes, Z. v. V. Hellendoorn en IJ. E.
Goedheer. Leonardus, Z. v. C. F. Lith
en W. M. Ouwerkerk. Reinier, D. v.
W. D. Regeer en N. Louxvrier. Geertrui,
D. v, H. Klinkhamer en M. Lasschnijt.
GEHUWD: G. Brinksma jm. en E. P.
M. van Weerlee jd. W. van Rijn van
Alkemade en J. J. ter Laag.
OVERLEDEN. E. Lit dr. 9 d. - C.
PiketVan Housden vr. 7S j. J. Th.
Schut m. 68 j. H. H. van Egniond—v.
d Wijngaard vr. 43 j. C. V. d. Huizen
d. 72 j. S. v. d. Boni d. 2 j. G. O.
do JongVan Avczaath v. 50 j. A. de
Wolf d: 2 j. W. A. M. v. d. Voort d.
'2 u. G. Pauw z. 7 j. M. M. P. Meiier
d 6 m. W. O. Heus d. 41 j. A Bink
d 79 j. O. W. C. "Wijnnobol—ILeget wed.
83 j. G. Koelman m. 61 j. W. H.
Brokaar z. 5 m. J. BuynVan Brienun
v. 37 j. H. M. Ligtvoet d. 18 m. W.
F. Holtes m. 61 j. F. 'Baron goh. niet J.
Wi.ibonga vr. 43 j. P. van Diiuren ni.
63 j. O. EI. Smit z. 20 j. G. Akerboom
wedt. 77 j.
Opgave van personen, die zich te
Leiden hebben gevestigd.
Cli. van den Ende, Marcaingel 71 Mej
J. M. Meijnden, dienstbode, Maarsmans-
Bteeg 7. J. Stol, winkelbediende, Evert
senstraat 2. G, J. H. Elferink, accoun
tant, Stadhoudorslaan 33. J. H. Kluit,
Kok, Gerrit Doustraat 50. Mej. hl. A. P
Schroote—Van Ruijven, Drie Octoberstr.
59. J. M. van den Broek, Parkstraat 14.
hfej. A. Salemink—Bloemink, Mecklen-
burgcrslraat 16. B. H. hl. van Bc-rkum,
werktuigkundig ingenieur, Steenstraat 15.
Mej. E. M. F. Bonnet, dienstbode, Oude
Rijn 172. J. Spaargaren en gezin, los
werkman, Hansenetr. S. Mej. J. Pracht,
Mnuritstraat B5. J. Borst en gezin, fa
brieksarbeider, Utr. Jaagpad 9.3. Me].
G. O. Veldhoven, Bilitonstraat 3a. IJ.
Valk, timmerman, Sophinatraat 25. IB.
Dool en gezin, aannemer, Parkstraat 39.
Mej. A. O. van Dieren, Oude Rijn 160.
Mej. J. O. M. van Dieren, Oude Rijn
160. H. Slegt en gezin, ingenieur H. IJ.
S. M., Rapenburg 80. H. de Vries, tee
kenaar, Hooigracht 71. G. H. Rekers,
MorscRstraat 53. L. Seegers, MorseJi-
weg 63. L. J. Sparnaaij, Kaiserstraat 11
J. Bavclaar en gezin, steenwerker, 2de
Huigdwarsstraat 19. Mej. W. van der
LelieIJzerman. Karelsliof 3. H. Gin
jaar en gezin, Geeregracht 26. J. J. van
<ier Leo, machinist, Stadhouderslaan 25.
J Kragt. -ui'nr. Ind. P. en T., Vrouwen-
steeg 12. Mej. D. PeC'tmu9, dienstbode,
Breestraat. 8. Mej. J. H. v. d. Have,
verpleegster, Acad. Ziekenhuis. W. G.
J. AaJbertsberg, werktuigkundige, Hooge-
woerd 173a. J, Bakker, surnr. Ind. P.
en T., Nieuwsteeg 8a. Mej. A. J. Lim
burg, hulp in de liut9lioudlng, Morschweg
26. J. van der Hoek, ambt. P. en T.,
Rijn en Schiekado 77 R Tcrhenne, ambt.
P. en T., Rijn- en Scbiekade 77. H.
Broekstra. Galgewater 19. Mej. J. Per-
dok, huishoudster, Breestraat 95. Mej.
A. hl. Galon, St Elisabetbgesticht. Mej
C. Yerdegaal, St.-F.lisabetbsgestieht:
Mej. A. E. Roozen, St.-El i.-obet li-go sticht.
Opgave van personen, die uit Leiden
zijn vertrokken.
J. C. v. d. Kamp, Ned.-Indië, bootsman.
A. T. Filippo, Hazerswoude, H.-Rjjndjjk.
Mej. M. C. Wagemans, Amsterdam, Lelie
gracht 54. Gerh. Seventer, Anloo (Dr.).
Mej. M. p. Hartendorp, Zoeterwoude, H.-
Rijndjjk b. R. Kiewen. .J. J. v. d. Broek,
Den Haag, Paulus Potteretr. 52. .T. Jan
sen, Leiderdorp, Steenpl. „Ouderzorg".
S. Mejjer, Gouda, Boelekade 162. A. J. v.
Fessem. Soest, Molenstr. 13. I. J. Ver
geer, Gouda, Raamstr. 69. Mej. A.
Schoolmeesters, Oegstgeest, Dorp.-tr. 22.
J. M. Wil'emse, Amsterdam, Vondelkerkstr.
7. A. A. Seeman, Den Helder, v. Galen-
str. 10. J. J. Zuidema, Grourv, b. d. Wed.
J. v. Stralen.
SCHAATSENRIJDEN.
Naar „De Tel." vermeldt, is de uitslag
van de schaatswedstrijden te St-Moritz, zoo
als ook wij dien gegeven hebben, ten deele
onjuist.
Tetzner kwam n.l. over de 3000 meier
niet als tweede aan, doch als eersta. Do'
totaal-uitslag wijst nu M. Tetzner aan als
wimjaar van den uitgeloofden beker.
VOETBAL
In den te Marseille gespeelden inter-land-
wedstrijd heeft Italië het Franszhe elftal
mot 20 geslagen.
De H. B. S.-er Van Thiel is thans ge
kozen tot rechtshalf in het elftal, dat te
Heerlen het Westen zal vertegenwoordigen.
SCHEEPSTIJDINGEN.
«TV. Mlu. NIDERLAMB.
AMBON uilr. 21 Febr. v. Huelva.
SALEIERuitr. 20 Febr. v. Suez.
VONDEL uilr. 20 Febr. v. Suez.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
CALYPSO 20 Febr. v. Amsterd. te Tor Bay.
CASTOR 23 Febr. v. Rott te Amst.
INO 22 Febr. v. Amst. n. Hawe.
IRENE 21 Febr. v. Napels n. Catania".
NEPTUNUS 21 Febr. v. Palermo te Bnrriana
STRABO 22 Febr. v. Dantzig te Amst.
VULCANüS 21 Febr. v. Valencia n. Tar
ragona.
KON. HOLL LLOYD.
ZFELANDIA 21 Febr. v. Vera Cruz.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
BOURNE 21 Febr. v. Kingston n. Colon.
HOLL. AMERIKA LIJN.
ROTTERDAM 21 Febr. te Fire Island.
ZIJLDIJK pass. 22 Febr. Lizard.
HOLLAND—AFRIK ArLIJN.
DELFT uitr. 17 Febr. te Malta.
ELLEWOUTSDIJK uitr. 21 Febr. te Port
Natal.
HOLLAND-WEST-AFRIKA LIJN.
DRECHTSTROOM 22 Febr. v. Amst. n.
W.-Afrika.
MONT CENIS uitr. pass. 21 Febr. Oaessant.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
ALDERAMIN uitr. 20 Febr. v. Saigon r..
Hongkong.
KON .PAKETV. MIJ.
HOUTMAN 21 Febr. v. Melbourne n. Batavia
SOTTERB. LLOYB
INSULINDE uitr. 21 Febr. v. Algiers.
8TV. MIJ. OCEAAN.
SARPEDON 19 Febr. v. Glasgow.
De Hr!!aiul-Ziii<!-Afrikn-Liu'.
(Nadruk verboden).
Ons land is langzamerhand door geregelde
Nederlandsche Stoomvaartlijnen met de voor
naamste gebieden van overzee verbonden ge
raakt. Do Maatschappij „Nederland"' en de
Rotterdamsche Lloyd onderhouden de ge
meenschap met Oost-Indië; de West-Indische
maildienst verbindt ons land met de koloniën
in Amerika; de Holland-Amerika-lijn onder
houdt de gemeenschap met NoorJ-Amorika;
de Koninklijke Hollandsche Lloyd vaart op
Brazilië en Argentinië en de Java-China-Japan
lijn zorgt voor do verbinding der in haar
naam genoemde gebieden. Maar een recht-
streekscho verbinding met Zuid-Afrlka ont
brak tot nog toe. En dat was te opmerkelij
ker, omdat „de Kaap" een onzer oudste kc-
lcnién was; omdat de stamverwantschap van
Nederlanders en Zuid-Afrikaners zich meer
uan eens, en zelfs voortdurend, heeft geuit,
en omdat het Nederlandsche bewustzijn in
Zuid-Afrika nooit is gedoofd. Het is daarem
verklaarbaar, dat Zuid-Afrika mot Nederland
in een zeer bijzondere betrekking staat, en
dat meermalen de mogelijkheid van een
reehtstreeksche verbinding tusschen beide
overwogen is, echter zonder gunstig gevo'g.
Nu de concurrentie van Daitsche Stoom
vaartlijnen weggevallen is, acht men het
oogonblik gekomen, om fh de leemte te voor
zien; maar zal de proef genomen worden,
dan moet de Regeering de zaak steunen.
Dat heeft zij bij de beide boven laatstgc-noem-
do lijnen ook gedaan door een voorschot te
verleenen en zoo de ondernemingen door de
kwade jaren heen te helpen. De voorschotten,
dio de Regeering aan de Java-China-lapan-
Jjjn en aan do Koninklijke Hollandsche Lloyd
verleende, zijn reeds terugbetaald.
Twee, wellicht meer factoren, rechtvaar
digen de oprichting van een Stoomvaartlijn;
de nog steeds levende stamverwantschap iler
bevolkingen; de productiviteit van Zuid-
Alrika en do wassende behoeften van Bat ga-
meSl afs gevolg van de toenemende ontwikke
ling; maar bovenal ook ons eigen belang.
Met vleiende aanhankelijkheidsbetuigingon,
met uitingen van vriendschappelijke ne.gin
gen, met mooie redevoeringen over stamvcr*-'
wantschap en dergelijke, bouwt men geen
handelsbetrekkingen op. Zuid-Afrika ismana
genoeg, om in zijn behoeften te voerzieu,
en brengen de Duitschers er niet meer de
producten van hun nijverheid, do Engelschen,
de Noord-Amerikanen en de Japanners zullen
de leemten wei aanvullen en de plaats der
uitgesloten Duitschers innemen. Waaruit dit'
volgt: de Znid-AJrikaners hebben ons niet
strist noodig; maar w~rj, die nieuwe afzet
gebieden zoeken voor onze producten, heb
ben hen wel noodig, on daarom moet vat!
ons het initiatief uitgaan, om de verbinding
tot stand te brengen.
De Regeering is daarom bereid ten be
hoeve van een stooinvaartveibinding tus-
schen Nederland en Zuid-Afrika een voor
schot te verleenen. Ter verdediging van haar
voorstel aan de Staten-Genei-aal in die rich
ting geeft zij' eenige cijfers, statistieken ert
lijsten van gewilde in- en uitvoerartikelen.
Die gegeven zijn gekozen uit de jaren 1913
en 191S en 1919; de echte oorlogstijd,
de tijd van verwarring en stilstand, is bui'
ten beschouwing gelaten; maar al liggen!
1913 en 1919 buiten dien tijd, de cijfers!
uit die jaren, vooral van 1919, geven eert
onvolkomen beeld van het tegenwoordige
Zuid-Afrika. doordat ook daar en in het
verkeer de invloed van den oorlog nog door
werkt. Zoo deden in 1913 een aantal vair
1607 de Z.-A. havens aan er. in 1919 maar
1075; maar gebrek aan scheepsruimte waa
aan dit verminderde getal niet vreemd. En!
waar wij straks wellicht geldsommen zullen
noemen, is het noodig daarbij rekening te
houden met de veranderde waarde van het
geld.
De waarde van den invoer in Zuid-Alrika,
die in 1913 42 mill. p. st. bedroeg, steeg
in 1919 tot bjina 51 mill. Deelde in 1913
Nederland daarin nog met 2.2 proe,, in 1919
daalde dat percentage tot 0.4 proc.; maar
Dritschland daalde van 8.S tot 0.1 proc., ter-
wi;l het percentage van de Duitscha kolo
niën steeg van pl.m. 12 tot 16.6; van da
.Vereenigde Staten van 9'/- tot ruim 24 eni
van Japan van 0.3 tot 3.8 Waaruit dus blijkt;
dat dezo drie gebieden hun best doen om ia
Zuid-Afrika een markt te vinden voor hua
producten. Vielen in 1913 slechts 4 Japan-
sche 6chepen in Z.-A. havens binnen, in 1919(
waren het er 41; van Duitsche schepen (irt
1913 nog 230) was in 1919 geen sprake
mec-r; maar terwijl in 1913 geen enkel Ne-
dorlandsch schip daar aankwam, waren het
in 1919 reeds 36.
Do uitvoer uit Zuid-Alrika had in 1912
(raw goud uitgezonderd) een waarde van
26ya mill. p. st., in 1919 van ruim 48 mil),
p.si. Ook daarbij blijkt de inspanning Valt
Amerika en Japan, want de uitvoer naa*
Amerika steeg turschen de twee bedoelde ja
ren van ruim Va millioen p.st. tot bjjna 91
mill, en van Japen van niets tot 3% mill
p.st. Ook Nederland deelde eeriigszins in dien
vooruitgang, want de 8035 p.st. van 1913
stegen tol 257.007 pist. in 1919.
Wat Zuid-Afrika dan zooal uit het buiten
land betrekt? W'rj noemen de volgende arti<
kelen, die pok Nederland kan leveren: Ka-
lopnen goederen, aardewerk, chocolade, kof
fie, gecondenseerde melk, thee meubelen en
tapijten, glaswerk, Iandbouwbenoodigdhedeni
schoen- en lederwerk, drijfriemen, kunstmest
stoffen, minerale oliën, verf, papier, planten
en bloembollen, zaden, zeep, drukwerk en
cartomiage, tabak en sigaren, wollen goede
ren, kisten, vaten en duigen.
Daarentegen levert Z.-AIrika o.a.: schors
en schorsextract, steenkolen en cokes, koper-
erts, ruwe diamant, struidveeren. maïs, wijn,
huiden en vellen^ tinerts en wol.
Dat er dus aanleiding is voor Nederland1,
om verbinding niet Zuid-Afrika te zoeken,
is buiten kijf.
Betrekkelijk is die verbinding er ai; de
firma Eb Dresselhuys, te Rotterdam, heb-
ben al een beperkte vrachtvaart op Zuid-
Alrika geopend; maar zal 'daaruit een blijven
de lijn groeien, die ook voor passagiersver-
voor kan dienen, dan moet er voor de eerste!
jaren steun zijn, om mogelijke tekorten inf
don eersten tjjd te kunnen bestrijden.
Daarom vraagt de Regeering goedkeuring
r.p een overeenkomst tusschen haar en da
Holland-Zuid-Alrika-ljjn, waarin de zoooven!
genoemde firma is opgenomen en in we'.kar,
bestuur ook de Voorzitter van de Commissie
voor den Nederlandscli-Zuid-Afrikaanschelil
Handel zitting heeft.
De Maatschappij dan verbindt zich om een
gerege'.den stoomvaartdienst tusschen beida
landen te onderhonden, door vcodoopig maan
üeljks en binnen 5 jaren om de 14 of 15.
dagen een boot te doen vertrekken, ingericht!
ook voor passagiersdienst. Die bcotsn zullen'
tegen nader vast te stellen voorwaarden ook!
het brieven- en postpakkettenvervoer waar
nemen.
De Staat verleent gedurende 5 jaren eon
voorschot van 1 mill. gld. per jaar te vol-
d. en in driemaandelijksehe termijnen.
De booten zullen loepen van Amsterdam
of Rotterdam over Kaapstad naar Durban en
mogen, zoo noodig, andere havens aando».
Gezagvoerders, stuurlieden en macbinistert
zullen Nederlanders moeten zjjn, tenzij de Mi-
mater dispensatie van deze verplichting ver-
ieend. Dit geldt" ook voor bestuurders dol
Maatschappij; hun benoeming eiseht goedkeu
ring door den Minister.
Bedraagt de winst meer dan 6 proc. van'
het gestorte, maai niet terugbetaalde kapi
taal. dan geniet de Staat verder allereerst!
5 proc. rente van het nog niet terugbetaalde
voorschot.
Op de niet-na'.eving der voorwaarden wor
den boeten gesteld, zoo bijv. wordt een boetel
van 150.000 gesteld voor elke reis beneden
het vastgestelde aantal.
Voor de contróle op de naleving van do
overeenkomst heeft de Koningin het rechti
een Kegeerings-commissaris aan te stelen,
die tot alle vergaderingen van het bestuun
en van commissarissen toegang heeft en ook
tot de kantoren en archieven en voor v.ieö
ne hoeken steeds open moeten liggen.
