LEIDSCH DAGBLAD. Dinsdag 25 Januari 1921. Gfficieele Kennisgeving STADSNIEUWS. BINNENLAND Het voornaamste nieuws van heden. PRIJS DER ADVERTENTIES 30 Cts. per regel. *8 Zaterdags 40 Ots. per regel. Bij regelabonnment belangrijk lagere prijs. Klein© advertcntiën Woensdag 50 Gl9., Zaterdag 75 cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrccht. Voor eventucele opzen ding van brieven 10 Cts. porto to betalen. Bewijs nummer 5 Ots. Bureau Nocrdeindsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden p. 3 rund. 2.35, p. week 0.1É5 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per weck 0.18 Franco per post B 2.75 Nummer 18679. Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen EERSTE BLAD. GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP Do Bargainees tor van Leiden, brengt ter ken nis van de ingezetenen, dat morgen (Woens dag) aan de gemeentelijke visoliwinkels (Visch- markt on StacLshulpwerf) verkrijgbaar is Schel- visch a f0.24, Groote Schelvisch a f 0.34, Schol a f 0.44, Tarbot en Griet a f 0.65 per pond en Zeeuwsche Mosselen a f 0.06 per K.G. Hedenavond zijn de Mosselen ook verkrijg baar aan don gemeentelijken "visch.win.kcl (Visdh markt). W. PERA, Weth. lo. Burgemeester. Leiden, 25 Jan. 1921. Het Raadslid mr. D. A. van Eek stelt aan den Raad voor het belastingbedrag, ver schuldigd over het belastingjaar 19201921, over cïe eerste vierhonderd gulden belast baar inkomen oninbaar te yerklaren, voor zoover betreft de aangeslagenen naar een werkelijk inkomen van twee duizend gulden of daar beneden. Bij beschikking van den Minister van Onderwijs is, niet ingang van 1 Februari 1921, aan den heer L. C. Jan.se, op zijn ver zoek, eervol ontslag verleend als assistent voor de scheikunde aan de Rijksuniversiteit alhier en voor liet tijdvak van 1 Fobr- tot en met 3L December 1921 benoemd als zoo danig de beer D, R- Nijk, alhier- De Minister van Arbeid liceft bepaald, dat de zetel van het Rijksinstituut voor Pharm-aco-Therapcutisch Onderzoek alhier zal gevestigd worden- Hot Friesch weekblad „It Heitelan" huldigt de nagedachtenis van prof- mr- S- J. Foekema Andreae- Het herinnert aan zijn groote leennis van liet oude Frie-sclie recht, aan zijn liefde voor Friesland, de Friescbo geschiedenis, dè Friesche taal- en letterkun de. Vacantieweken bracht hij graag door to. Beetsterzwaag, zijn geboortedorp, cn alles, wat er op het .gebied van do Friesche taai en letterkunde in het licht kwam,- volgde hÜ met groot© nauwgezetheid. Prof- Foekema Andreae was oen mede werker vari .Tt T-rdltelan." Na meoi* en meer aandacht wordt ge schonken aan de groote beteekenis van de Bport, is het een reden tot blijdschap, dat ook hier de verschillende vereenigingen. welke jarenlang met groote moeilijkheden hebben te kampen gehad, zich weer in voor uitgang mogen verheugen. Een lezer ver- eenigingen is de gymnastiekvereeniging „Wilskracht en Genie". Op 11 April 1897 werd zij opgericht en wist in de b'jna 25 jaren, dat zij bestaat, menige mooie over winning te behalen, o.a. te Zaandam, Gouda, Delft, Leiden, enz. Zaterdag a.s. hoopt (leze vereeniging, in samenwerking met de dames-gymnastiek-vêr- eeniging „Concordia"', die pas twee jaren geleden werd opgericht, een propaganda* uitvoering te geven in de Sladszaal. Deze avond belooft een goede propa ganda te worden voor het turnen in liet algemeen en voor beide Vereenigïngen in het bijzonder. Hedenvoormiddag werd door 13. en \V aanbesteed: Het onderhouden van alle kunstwerken, behoorendo tot de Haarlem- mertrekvaarfc, gedurende het jaar 1921. Het aantal inschrijvers bedroeg vier, n.l. J. Saras, Oude Wetering, voor f 4590; J. C. van Evert, te Leiden, voor f 3600; Corn. J. Kiebert, te Sassenheim, voor f 3018, en M. Zi egelaar, Leiden, voor f 2820. Heden werden, neg aanbesteed: Bestek 2, Het vc mie won van gebroken glasruiten der gomeentegehouwon. Bestek 3. Het onderhouden van jalouzieën, gordijnen, vloerklceclen en hor ren der gemoeMogebouwen. (In negen percee- len). Bestek 4. Het witten cn kleuren van pla fonds en muren der gemeentcgobouwen, (In 8 perceelen.) Bestek 5. Het wasschcn der ruilen i enz., van de gomcentegebouwen. (In tien per ceelen). Ingeschreven werd voor bestek No. 2 door F. J L. van N-oo-rt, Fran-sck glas enkele dikte f9 10, dubbele £11, matglas, enkele dikte f 11, dubbel f 12, Hartlich, smalgerilxl f 11.50, pijpge ribd f 12.95, rood dubbele dikte f 11,90, groen i dubbele dikte f 11.90; brooiglas in lood gezet I mot gekleurd en rand f23, mousselineglas f 12.05; bmeig'las f 11.95, spiegelglas 10 m.M. dik f58.85, alles per vlerk M-; door H. J. Koet, de soorten in dezelfde volgorde per vierk M.: f8, 10, f9.50, f 11, f10, f1150, f 10.55, f10 25 f 27, £10.50, f 10 cn f50. Ghr. Ziegelaar, in dezelfde volgorde per viork. M f6.70, f8.70, f7.70, f9.70, £10.20, f 13, f9.80, f9.80, f 18, £8.90, f9.50, en f42 P. v. d. Wijngaard, in dezelfde volgorde per viork. M.t f7.50, f9, f9, f10, f9.50, f 11, f 10, f 10. f21, f 10. f 10, en f5G. J. van Woerlee, in dezodfed volgorde per vienk. M.: f6.40, 18, f7, £8.00. f7.50, f8. f9, f9, f28, f8, f8, f40. - P. A. van Geef, in dezelfde volgorde per viork. M f8, f 10, fj), f 11, f 11, f 16, f 11, f22, f 11, f 11, en f42. Bestek No. 3: A. Ladan perc. 9. f 1170, P. J. Miorloo, perc. 3, f 390; perc. 4, f 295, perc. 7, f335. Van Evvijok en Zoon: perc. G, f 4-15; J. van Bommel: perc. 1, f 950; pore. 5. f 250; perc. 8, f700. Beslok No. 4: .T. Graafman: perc. 2, f2900; Joh. BI ank waard t perc. 2, f 3340; perc. 4, f 1829. G. Krau, Noordwijk, perc. 1 f 2690; perc. 2 f 2990; perc. 8 f 1475. A. Kastelein, pore. 1 f 3280perc. 2 f 3440; perc. 3 f 2160; perc. 4 f 1793; perc. 5 f 817; perc. C f 2350; perc. 7 f 800; perc 8 f 1683. L. J. Boekweit, perc. 5 f 783; perc. 6 f 2380; perc. 7 f 642; perc. 8 f 1949. J. v. d. Berg, perc. 2 f 3500; perc 3 f 2020; perc. 8 f 1660. J. Bekooi, perc. 5 f 910; perc. 6 f 2500, perc. 8 f 1590. J. Kukler, perc. 1 f 1949; perc. 2 f 1899; perc. 3 f 1269; perc. 4 f 1139; perc. 5 f 489 perc. 6 f 1509; perc. 7 f 589; perc. 8 f 1179. I. Verhoef, perc. 4 f 1658; perc. 5 f 738; perc. 7 f 730. J. D. Th. Welling, pcrc. 3 f 2150; perc. C f 2060; perc. 8 f 1648. Fred. A. Wempe, perc. 1 f 3084; perc. 2 f 3400; perc. 3 f 2142; perc. 4 f 1693; perc. 5 f 823; perc 6 f 2244; perc. 7 f 742; perc. 8 f 1886. Joh. de Besb, perc. 1 f 3150perc. 2 f 3270 perc. 3 f 2500; perc. 4 1788; perc. 5 f 887 pcc. 6 f 2470 en pcrc. 8 1599. Bestek 5. L. van Es, perc. 1 f 455; perc. 2 f 439perc. 3 f 449pferc. 4 f 380perc. 5 f 315; perc. 6 f 890 perc. 7 f 590; pee. 8 f180 pcrc. 9 f 311perc. 10 f 59'9. Jac. Kukler, perc. 1 500; perc. 2 419, pee. 3 f 409; perc. 4 f 415; perc. 5 f 349; perc. 6 f 849.; perc. 7 609; perc. 8 f 169; perc. 9 299; perc. 10 564. F. F. Fraikin, perc. 1 f 480; perc. 2 f 440; perc. 3 f 410; perc. 4 400; perc. 5 f 325, perc." 6 f 950; perc. 7 600; perc. 8 f 200; perc, 9 f 325; perc. 10 600. Waar de plaatsnaam niet is vermeld, is deze Leiden. Gisternamiddag te half vier sloeg op don Zoeterwondsch-weg een voor een w-a- J gen gespannen paard, van den heer Van der Mey, Hooge-Rïjndijk, alhier, op hol, loopende in de richting van de stad. Eenige personen, die het hollende dier wilden te genhouden, wierp hij omver, met het ge volg, clat dezen lichte verwondingen be kwamen. In zijn vaart sleepte de wagen, nog een groentenkar, die voor het huis van den groenten handelaar Zwanenburg stond, een eindweegs mee, welke wagen ook werd beschadigd. Eindelijk gelukte heb eenige' mannen op do Heerenstraat het paard tob staan te brengen, zoodit ten slotte alles nog goed afliep. Do veroor zaakte schade wenschte de heer Van der M.^te vergoeden. In verband met de mededeeling in dit blad op Vrijdag 1.1. omtrent een door dr. L. J. van Holk te houden cyclus van vier openbare lezingen, tot titel dragend „Moderne Levensvragen" (naar aanleiding van een viertal tooneelwerken) kan voor nadere bijzonderheden worden verwezen naar de advertentie in dit blad van gisteren (Tweede Blad). LEIDSCHE SCHOUWBURG. Het Schouwtooneel. „Polly Perkins", eon vroolijk spel van liefde en t'Lst, in 3 bedrijven, van Douglas Murray. Onmogelijk is het zeker niet, dab do ruim 60-jarige heer Wimbpsh, na tweemaal een. blauwtje te hebber, geloopen bij mrs Cal- fcorpe, een jong weeuwtje, uit oen soort van wraak zijn vermogen van drie-kwart mallioen pond nallot aan zijn neef Fergus onder voorwaarde-, dat deze jonge Canadees met het weeuwtje zou brouwen. Kwam er niets van deze trouwpartij, dan kreeg Fer gus slechts 10,000 pond en ging c3e rest naar een pbilantropischo inrichting te Toronto. 't Is voor beide partijen, die elkaar in 'b geheel niet kennen een hard gelag. Eens deels de bekoring van heb geld-gerammel, anderdeels toch de kwestie van liefde. En natuurlijk de -familie voor 'thuwelijk ter- wille van de smeer H>e-l weeuwtje nam haar toevlucht tot een welbekende truczij nam de positie in van een kamerkatje onder den naam Polly Perkins, om zoo den haar toegedach ten ega te leeren kennen. Dit brengt aller lei verwikkelingen tot- ten slotte geld en liefdte uitstekend blijken samen te gaan en het doek daalt over een'gelukkig paartje met groote waarschijnlijkheid, dab uib de familie nog een tweede paartje zal worden gevormd Ziecllaar de korte inhoud van dit welis waar allesbehalve nieuw, maar tooh aller aardigst onschuldig gegeven, dat met geese is verwerkt en menigmaal een gul len lach afdwingt Een heel enkele maal benadert het eventjes heb flauwe en die rugkrabberïj valt o.i wel wat uit dein vol gehouden toon. In; totaal, zooals gezegd, is het. echter een beslist le.uk ontspannings- e tuk. Daarbij vindt- het over 't geheel een uit stekende vertolking. Greta Lobo—Braaken- eiek is geknipt voor diergelijke rollen als mrs. Oalborpe en was een wat kittig ka mermeisje wel in staat den rob listen, on conventioneel en Canadees in te palmen. -Zij en Annie van Ees staan zoo ongeveer op hetzelfde plan Noemen we direot naast haar Co Bal- foorb als de Canadees, die daarvan een leuke creatie gaf en Joh Kaart Jr. als do neef van het oolijke weeuwtje. Was heb niet diens eerste groote rol? Van Bobby ging spirit uib. En voorts nog Ezerman als de voogd, oom, zaakwaarnemer cn raadgever van Caltorpe—Perkins, en Madier als een aardig dienstmeisje conform heb program. Niet vergeten mag worden liet in kleur en gezelligheid warm getint interieur vare het zee-landhuis, waarin zich het geheele spel van liefde cn list afspeelt. Een mooi bezette schouwburg betoonde zioli in den vorm van warm applaus zeer dankbaar. Jammer, dat vanuit den engelenbak eens do stemming werd verstoord en door heen- gaan voor het einde liet slot eenigszins leed. Kan op het laatste geen verbodsbepaling worden gemaakt? 0 Fonds 1918 tot bestrijding van tuberculose en kanker. Het Provinciaal comité voor Zuid-Holland van het Fonds tot bestrijding van Tuber culose en Kanker heeft in een circulaire aan de plaatselijke comités medegedeeld dat de Koningin de bestemming van het in 1918 gestichte Nationaal Vredesfonds heeft vastgesteld en bepaald, dat do bijeenge bracht© gelden zullen gestort worden in een Fonds 1918, om te voorzien in het ontbre kende van de kosten van verpleging van minvermogende of onvermogende lijders aan tuberculose en kanker, welk Fonds van nu af den naam dragen zal: Fonds 1918 tot bestrijding van Tuberculose en Kanker" Het Prov. Comité acht nu den tijd aan gebroken om de hand aan den ploeg to slaan en alle krachten te concentreeren op het vastgestelde doel. Mocht, de inzameling in eonige gemeente voor het voormalige Nationao' Vredesfonds» reeds hebben plaats gehad, dan wordt het Plaatselijk Comité aldaar verzocht, nu de bestemming van het Fonds vaststaat, nog eens opnieuw in te zamelen, doch nu voo** het Fonds 1918 tot bestrijding van tubercu lose en kanker, welk Fonds een liefdadige instelling i6. De Plaatselijke Comités worden uitgenoo- digd aan iedcren inwoner hunner gemeent» de gelegenheid te bieden om in te fceekenen en gelden te storten, ten einde het Fonds zoo groot'mogelijk to doen worden. Verzocht wordt daartoe inteekenlijsten ter invulling bij de bewoners to laton cir- culeeren en daarna in overeg met dei! bur gemeester bovendien nog een schaalcolle* te door de geheele gemeente (de gehuchten daaronder ook begrepen) langs alle huizen en op straat te doen houden. Bij de Nederlandsche Bank is voor hefc Fonds een rekening geopend nadat de pen ningmeesters der verschillende comités d« bijeengebrachte gelden telkens in rond* sommen bij alle Bankkantoren en Agent schappen dier Bank kunnen storten. Het wordt raadzaam geacht-, de gehee le plaatselijke geestelijkheid met een cn ander in kennis te stellen, opdat zij door een woord van aanbeveling in de kerken de inzameling steunen, c. q. de diverse voor gangers als leden van het plaatselijk comi té op te nemen. Het Prov. Comité vleit zich met de hoop, dat in de verschillende gemeenten een edele wedstrijd zal -ontstaan (ook van Vennoot schappen, Banken en Vereenigingen, enz.) om door ruime inteekening blijk to geven, de on- en minvermogende tuberculose cn kankerlijders en -lijdoressen iedereen werkelijk ter harte gaan. Het Provinciaal Comité voornoemd be staat uitprof. mr. W. van der Vlugt-, hoog- leeva-ar te Leiden, voorzitter mr. P. J. v. Wijngaarden, notaris te Rotterdam, vico- voorzitter; ds. H. Janssen, legerpredikant in algemeenen dienst, Huijgenspark 36a te 's-Gravenhage, le penningmeester; P. C. M. Philippona, lid van het Haagsc-h Comité voor Volksfeesten, Louise de Colignyplein 28 te 's-Gravenhage, 2e penningmeester; J W. van Aken Jr., commies bij het departe ment van oorlog, Noordeinde 161a, to s-Gra venhage, secretarismevr. T. MeesBou- vin, te Rotterdam; mevr. M. DutilhDe Kuiper, te Rotterdam; mevr. wed. H. Ber- tholdDestering, werkvrouw e 's-Graven hage; L. P. van den Blink, notaris te Biie-1 le; G. L. Boer, hoofdvertegenwoordiger der Canadian Pacific Rd. Cy., te 's-Gravenha ge; H. P. Bok, notaris te Delft; mr. P. E. Briët, advocaat, en procureur te Leiden; A. ten Broecke Hoekstra, lcapitoin luitenant tor zee, adjudant van H. M. de Koningin, e 's-Gravenhagedr. J. Pu Callenbach, to Rotterdam; S. Deinum, agent van politie, te 's-Gravenhage Fritz W. D.ücker, te Delft F. J. H. Evers, hoofdaalmoezenier bij het leger, te 's-GravenhageE. G. Gaarlandt, burgemeester van Gorinchem; J. M. van Groin de Planque, matroos, to. 's-Graven hage; G. J. Hageinan, korporaal der pant- BINNENLAND. Belangrijke Raadsvergadering fe Bijnzafer- woudc- Fonds 1918 tot bestrijding van tuberculosa en kanker- Wetsontwerpen tot verhooging der beloonin gen van deurwaarders bij burgerlijke zaken; tot beteugeling van huisindustrie en betreffende ds gevaren van bioscoop-voorstellingen. Beslissing van den Minister van Landbouw inzake ondersteuning van weduwen van zeelie den, door zee-ongevaflen gestorven. BUITENLAND. De eerste zitting van den Oppersten Raad In Vlaanderen bezetten arbeiders een fa briek. In Spanje een kabinetscrisis. Turkije onder curateele der entente. De Japansche minister van buiten!, zaken over ontwapening en het Engelsch-Japansch verdrag. serforb-artillerie, to s'-GravenhagcP. Heemskerk, te Leiden; L. P. van der Heij den, roferendaris, chef tor gemeente-secre tarie, te 's-Gravenhage; P. Huizer, kolonel der artillerie, te 's-Gravenhage; prof. mr. D. Josephus Jitta, lid van den Raad van St-ate, te 's-Gravenhage; P. J. de Kantor, wethouder, te Dordrecht; A. Kloosterman, onderwijzer, te Scheveningen; A. Koopman commissionnair in effecten, to Oud-Beijer land; Aug. Roimeringor, te Leiden; Jhr. W' Roèll, kapitein van den generalen staf, te 's-Gravenhage; J. M. van der Schalk, hoog heemraad van Delfland en Schieland, te Schiedam; E. A. Tangel, metselaar, te 's-Gravenhage; mr. J. D. Tresling, kanton rechter, te Oud-Beijerlaud; A. J. L. Vis ser van IJzendoorn, koopman, te Gorin chem; en mi'. J. Woltman, administrateur hoofd der le afdeeling van het departement van oorlog, te 's-Gravenhage. Belooningen van deurwaarders, deskundigen, enz. Ingectiond is een wetsontwerp tot wijzi ging van den vijfden en den zesden, titel van het. tarief van j ustitiekost-en en salarissen in burgerlijke- zaken. Naar de Memorie van Toelichting op merkt, is het tarief der belooningen voor do bemoeiingen der deurwaarders, dienst doende in burgerlijke zaken, sedert -de in- werking-treding op 1 September 1843, niet gewijzigd Het spreekt- dus haast vanzelf, dat de bij dat tarief vastgestelde -belooaiingen thans onvol doende moeten worden geacht. Yan de zijde der deurwaarders is dan ook reeds enkele malen om wijziging van het tarief verzocht. J Bij de enorme stijging van allo prijzen ia liet thans niet alleen wesosohelijk, doch ook bepaald) nc»oAzakelijk, het tarief geheel te herzienhet regelt tooh niet alleen wat den deurwaarder voor zijn bemoeiingen als bolooning toekomt, maar ook, wat de deur waarder in rekening mag brengen voor de aanwezigheid van gevorderds getuigen en voor tijdverzuim bij verrichtingen buiten zijn woonplaats, en dat wat hij thans bier voor in rekening mag brengen is zoo weinig, dat. hij in vele gevallen uit eigen beurs zal moeten bijpassen Ook de regeling der wijze van berekening der belooning voor het uit brengen van exploit en behoefde herziening, alsmede do redactie van enkele bepalingen. De veranderd o tijdsomstandigheden, maakten het, wenschelijk, .om, nu toch een wijziging vao het tarief werd voorgesteld, ook de bepalingen omtrent de vergoedingen aan bewaarders, deskundigen en getuigen toe-gekend (zesde titel), te nerzien. Bij het ontworpen der wijziging van den vijfden on zesden titel van het tarief, is rekening gehouden met do opmerkingen gemaakt door do vereeniging van deur waarders bij de verschillende Rechtscol- legiën. door EDGAR POE. lSll—1849. 4) - En voel je niet, ebt zulke algemeono berg plaatsen, slechts in doodgewone gevallen en door middelmatige intellecten worden gebezigd? Het vindén van het voorwerp liangt dan niet- af van e enig doorzicht, doch eenvoudig van do zorg, het geduld der zoe kers. Geldt, heb een belangrijk geval, zoo lijden al deze fraaie kwaliteiten schip breuk Je begrijpt nu zeker wel, dat, ware de brief verstopt geweest, ergens, waar onze prefect liet zoeken, m. a. w. ais de uitge dachte schuilplaats onder zijn principes thuisbelioordc, do ontdekking buiten kwestie zou zijn. Onclertusschen is deze ambtenaar leelijk gefopt, en de oorsprong dezer mislukking ligt. alreeds in de->ver onderstelling, dat do minister een dwaas moot wezen, daar hij ecnigo reputatie als dichter heeft verworvenAlle dwazen zijn dichters, dat voelt de profeet, en hij leidt er uit af, dat alle dichters dwaas zijn Is hij waarlijk dichter? vroeg ik. Wel weot ik, dat er twee, broers zijn, die lcttor- Icundigo vermaardheid hebben. Maar de minister heeft toch een geleerd werk ge schreven over cDe Differentiaal-rekeoiing. Bij is dus wiskunstenaar, geen dichter. Je vergif jeik ken hem al te goed hij is heide. Als dichter en wiskunstenaar moest hij j u i s t rodeneer e n. Als wis kunstenaar*'alleen zou hij heelemaal niet geredeneerd hebben, en was zoodoende in handen der politie gevallen. Een vrij vreemde opvatting, zeido ik, in strijd met die der gansclie wereld. Mo dunkt, men kan een eeuwenoud) begrip toc-h niet aldus gering sohatten. De logica der wiskunde wordt als de bij uitstek zui vere logica besohouwd 11 .n'y a pas k parter, hernam Dupiri, Chamfort aanhalend, que toute idéé pu- hlique, toute convention regno est urne sot- lise, car die a con veil u au plus grand nombre. Do wiskunstenaars zeiven hebben hun bost gedaan, om clezo dwaling te versprei den, dat verzeker ik je; ©en dwaling, die, als waarheid verkondigd, niettemin op grof misverstand berust. Om een voorbeeld te noemen. Zij hebben, ons er aan gewend deen term „analysis" te gebruiken in betrek king tot algebra. De Franschen zijn de eerste schuldigen aan deze misleiding. Doch als men aanneemt, dat woorden waarde krijgen door toepasselijkheid, clan betee- kent analysis „algebra" evengoed als het latijnsche „ambitus" ambition: eerzucht, „religie" religiongodsdienst, of „homi nes honesti" a set of „honourable mén: cc-n troep eerbare ménsohon, aanduidt. Ik merk dat je ruzie 'zoekt met oen groot deel der nlgobra-gëleerc3©nMa-ar ga door. Ik betwist de waarde en ergo de re sultaten van een rede, cliic cloor iets anders is gevormd dan door het abstract logische. Ik betwist in het bijzonder ec-n recle, ge kweekt uit studie der wiskunde. Wiskunde is de wetenschap van grootheden en uit gebreidheden ae wiskundige reclo is eim- pe-1 logica-, toegepast op grootheden en uit gebreidheden. De groote fout schuilt hier in, dat zelfs de waarheden, welke men zui ver algebraïsch noemt, als algemeene waar heden beschouwd worden En dezo vergis sing is zóó kolossaal, dat ik verwonderd ben over de eenstemmigheid, waarmede zij aanvaard werd. De wiskundige axioma's zijn geen axioma's van algemeene waar heid. Wat van de verhouding waar mag zijn bij grootheden - en uitgebreidheden, is dik wijls een misrekening bij zedenkunde bij voorbeeld. In deze laatste wetenschap blijkt het meestentijds onwaar, clat de som cler frac ties aa-n het geheel gelijk is. Ook in do soheikund'ö faalt het axioma. Eveneens bij de bepaling van beweegkracht, want twee motoren, ieder van een zekere kracht, ont wikkelen niet immer, wanneer zij samen, werken, dezelfde kracht als de som der af zonderlijk opgetelde krachten zou doen meenen. Er bestaan een massa andere wis kundige waarheden, welke slechts betrek kelijke waarheden zijn. Maar de wiskunste naar betoogt uit gewoonte zijn bèpcrkte waarheden, -alsof zij absoluut een algemee ne toepassing bezaten, hetgeen trouwens de gansc-he wereld or aan toekent. Briant, in zijn zeer-beroemdo „Mytholo gie", vermeldt een dergelijke bron van dwalingen Om kort te gaan, ik heb nog nooit een zuiver wiskunstenaar ontmoet, in wien men vertrouwen hebben kon, afgescheiden van zijn wortels en zijn vergelijkingen ik ken er geen enkele, die niet clandestien als ge loofsartikel aanneemt, dat x2 plus px on voorwaardelijk gelijk moot zijn aan q. Zeg een-s bijwijze van proefneming aan een dier hoeren, dat gij het mogelijk acht, dat x2 plus px niet predos gelijk is aan q; als gij uitgesproken hebt, maak dan boenen, want zauclor twijfel zal hij trachten je to lijf to gaanIk wil hiermede zeggen, ver volgde Diipin, terwijl ik zelf even glim lachte over zijn laatste opmerking, dat, als de minister alleen wiskunstenaar ge weest ware, de prefect geen chèquo had behoeven te teekenen. Ik kende hem ech ter als wiskunstenaar èn dichter, en mijn maatregelen waren berekend op zijn ca paciteit en do omstandigheden, waarin hij verkeerde Ook kende ik hem als hoveling cn onversaagd intrigant. Hefc was te begrijpen, clat een dergelijk man op de lioogte moest zijn van de prak tijken der politie. Hij heeft natuurlijk en dit is bewezen den valstrik voorzien. Ik doorzag, dat hij geheime naspeuringen in zijn woning reccSi te voren overdacht had, en zijn voortdurende afwezigheid des nachts, hetgce.i do prefect boekte als suc ces, .beschouwde ik eenvoudig als een truc, om de politie vrijer spel te geven en ge makkelijk te overtuigen, clat do brief zich. niet in huis bevond Ik voelde ook, clat de heelo serie ideeën, betrekking hebben de op do sleurprinci- pes der politie, inzake nasp erin gen ideeën, welke ik zooeven lang en breed uiteengezet heb ik voedde, zoo ik zeg, dat,, al die denkbeelden reeds het brein van den minister moeten gepasseerd zijn. Dit deed hem cle banale schuilplaatsen versmaden. Deze man kon niet zóó dom zijn, om niet te vermoeden, dat- het meest gecompliceerde, verste hoekjo van zijn huis, voor do oogen, do sold e er n aal donde boren, den micros coop van den prefect evenmin veilig zou zijn als een kast of kabinet. Het werd mij ten slotte duidelijk, dat hij tot liet een voudige zijn toevlucht had genomen. Je zult jo nog wel herinneren, hoe onbedaar lijk do prefect lachte, toen ik bij ons eerste onderhoud zinspeelde op het simpele, dat de zaak misschien tot een mysterie maakte. Ja, zeido ik, ik weet nog best, hoeveel plevier hij had. Hij kreeg het bijna op zijn. zenuwen De wereld van materialisme, vervolg de Dupin, is vo! overeenkomst met het irn- materialisme, wat oen schijn van waarheid geeft aan heb rede-kundige dogma, zoodat beeldspraak of vergelijking -oen argument versterken of een beschrijving verfraaien kan (Slot volgt.}

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1921 | | pagina 1