LEIDSCH
DAGBLAD.
"stadsnieuws.
Maandag 24 Januari 1921.
Officieele Kennisgevingen.
Het voornaamste nieuws
van heden.
FEUILLETON
IS© gres&oleas. Brief.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
SO Cts. por regel, 'e Zaterdags 40 Gis. per regel. Bij
regelabonnement belangrijk lagere prijs.
Kleine advortentiên Woensdag 50 Cts., Zaterdag
75 cts. bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postreolit. Voor eventueele opzen
ding van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijs
nummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
Prijs dezer courant:
Voor Leiden p. 3 mnd. 2.35, p. week f 0.19
Buiten Leiden, waar agenieu gevestigd zijn,
per week 0.18
Franco per post
2.75
Nummer 18678-
Olt nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVEBKOOP.
Do Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van de ingezetenen, dat morgeai
(Dinsdag) a-ar; de gemeentelijke vischwin-
kels (Vischmarkb cn Stadshulpworf) ver
krijgbaar is SCHELVISCH a E 0.24, grirete
SCHELVISCH a fO.34, SCHOL f 0.44 per
pond em Zeeuw solie MOSSELEN f 0.06
per K.G.
W. PERA, Wefch. lo-Burgemeester.
Leid'en 2-4 Januari 1921.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het verzoek van B. SPRONK. om
vergunning tot het uitbreiden der wassoherij
en strijkinrichting in het perceel Witte-
Singel No. 85, kadastraal bekend Sectie
M. No. 3383;
Overwegende, dat het onderzoek ter zake
nog niet geëindigd is;
Gelet op artikel 8 der Hinderwet;
Hebben besloten:
do beslissing op het verzoek te verdagen.
W. PERA, Weth. lo.-burgomeester.
VAN STRÏJEN. Secretaris.
Leiden, 20 Januari 1921.
INKOMSTENBELASTING.
Burgemeester en Wethouders van L:ilen,
torengen in herinnering, dat den 31stén
Januari de 1ste termijn vervalt van -de
Plaatselijke Inkomstenbelasting, belasting
jaar 1920/1921 en dat a zoo op den lsten
Februari minstens J/i gedee'te van den aan
slag moet voldaan zijn.
Zri noodigen mitsdien belanghebbenden
uit oiii, ter voorkoming van vervolgings-
kostesn, tot. betaling vam heb verschuldigde
ten kaïutore van den Gemeente-Ontvanger
over te gaan
Burgemeester en Weth. voornoemr
W. PERA, wolh. loco-Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 24 Jaunari 1921.
Waarom Christelijk-Soc'aal? j
Nadat do Personeele Commissie voor
Zuid-Holland der Chr. Soc. Partij, Zater
dagmiddag alhier een bijeenkomst had. ge
houden. in heb gebouw „Prediker", welke
bijeenkomst "eon huishoudelijk karakter
droeg, werd in dezelfde zaal een open
bare vergadering belegd, waarvoor als
spr. was aangekondigd de heor A. J. Rotte
veel, secretaris van bovengenoemde com
missie, te 's-Graveuhage.
De vergadering, die te vijf uren werd
geopend, was zeer slecht bezocht.
Het schijnt, zooals de heer Voorzitter, de
heer Kiesman, eveneens uit Den Haag, op
merkte, cli/t men* to Leiden nog niet zoover
ia gekomen, dat men don vrijen Zaterdag
middag voor liet houden van vergaderin
gen wenscht te benutten.
De heor Nieman ging vooir in gebed, 2as
daarna- I Korinbben 15, om vervolgens met
een kort woord dé vergadering te openen.
Do heer Rotteveel ving aan met een nog
altijd voorkomend misverstand uit den weg
te ruimen, hierin bestaande dat velen mee-
nen, dat de Okr. Socialen dezelfde zouden
zijn als clo Christen-Socialisten, waarvan
ds. Kruit do vertegenwoordiger in de Ka
mer is, clio zich bij de revolutionairen heeft
aangesloten, torwijl de Chr. Socialen juist
tegen do revolutie zijn, e«n deze wenschen
to voorkomen.
Chr. Sociaal is: diep voelen voor de
maatschappelijke nooden en sbreven, om,
naar Christelijk geloofsbeginsel, die nooden
to lenigen en meer recht en gerechtigheid
in Staat en maatschappij te doen komen.
Bovenaan staat voor do Chr. Socialen de
verheerlijking Gocb, ook in de maat
schappij. De levensomstandigheden, waarin
een groot deel der mensohen verkeert,
maakt het onmogelijk daarin een verheer
lijking Gods te zien. Spr. wees, om dit aan
te toonen, op de nog in vele gevallen te
lage loonen, de slechte wooiingtoes-tainden,
den hulploozen toestand, waarin vele
werklieden en anderen komen bij invalidi
teit en ouderdom, waarbij zij op liefdadig
heid zijn aangewezen. Al er kont hij, d'at in
voering der Invaliditeitswet reeds een stap
in de goede richting is. Er ontbreekt op dit
gebied nog veel.
Het is in de eerste plaats de plicht van
Christenen, om op deze wijze tot meerdere
verheerlijking Gods mede te werken.
Vele Christenen rneonen met do bevorde
ring van geestelijke d-ingon en met het oog
alleen op don hemel te richten genoog te
doen. Zij vergeten echter, dat de slechte
maatschappelijke verhoudingen velen voor
het geestelijk leven ongeschikt maken en
daardoor de verheerlijking Gods belem
meren.
Uit dat oogpunt beschouwt spr. en zijn
partij ook de politiek en zóó bezien be
hoort de Christen ook met de politiek
nice t-e leven.
Spr. bakent vervolgens de grenzen af
tusschem zijn partij en andere partijen.
De sociaal - democraten en wio links van
hen staa-n prediken een nieuwe maat
schappij. Hoewel do Chr. Soc. Partij in
menig opzicht met- de kritiek op de be
staande maatschappij der sociaal-democra
ten kan meegaan, zij weuscht niet den klas-
senstijd aan te kwecken, doch door verbe
teringen on hervormingen dezen onnoodig
te maken.
Op welke wijze zij cÖit wil, toont spr.
nader aan met een uiteenzetting van het
programma der partij.
De vraag stellend, waarom do- partij niet
meegaat met de andere Christelijke par
tijen, veroordeelt spr. allereerst het- samen
gaan met de R.-K. Staatspartij. Daaruit
blijkt, dat hel niet meen* om heb beginsel
is to doem geweest, maar om dé macht, cn
nu is het al zco Ver, c'at Ronre precLminccrt
boven heb P-rotestantsch beginsel.
In do tweede plaats, omdab in deze par
tij-en democraten samengaan meb conser
vatieven, welke laatste de maatschappe
lijke verbeteringen tegenhouden. Ook hier
speelt weer een zucht naar de macht de par
tijen parten. Zoo moest de Chr. Sociale
partij ontstaan en worden het gevoelen
chr andere Christelijke partijen.
Spr. besloot met een opwekking tot dc
aanwezige Christenen, om zioh bij de Chr.
'Soc. pa.rtij aan te sluiten.
Er volgde op do rede een langdurige
v r i endschap p olijke gedachten wisseling,
waarbij van anti-revcdutionairo zijde samen
gaan met de R.-K. werd verdedigd op
grond van het st-oeleai op een gomeonschap-
pelijkeai geloofsvoorstol, terwijl van arbci-
derszijde werd gezegd, dat do leiders der
verschillende partijen niet genoeg doen
voor do arbeiders. Deze wilde, dat de arbei
ders zich lea zoudéu maken van alle poli
tieke partijen.
De debaters werden door clon spr. on
den voorzitter beantwoord, waarna de ver
gadering met dankzegging werd gesloten.
„Kunst na Arbeid''.
De mamnonzangverceniging „Kunst ma
Arbeid", welke 8 Januari 189-1 word opge
richt, blijft haar gewoonte getrouw om tel
ken jare een gezellige bijeenkomst ter vie
ring van haar jaarfeest te houden. Zoo
ook nu weer. In deoi foyer der Stndszaa),
waarin, wat planten Ier opluistering waren
geplaatst, alsmede dé Vereenigingsbanier,
werd Zaterdagavond het 27-jarig bestaan
der Vereenigi-ng door velen herdacht.
Do werkende leden zongen, het opge
wekte Vaandellied en nog een paar num
mers, geleid d'oor den directeur den heer
Jan Ccruvóe, en de voorzitter, de heer J.
N. de Groot, sprak een kort openings
woord-
Allen aanwezigen riep hij eeai hartelijk
welkom toe en allen, die in betrekking
staan tot „Kunst na Arbeid", dat nu telt
58 werkende leden, 21 donateurs en 153
kunstlievende leden, dankte hij voor het
geen zij ten goede der Voreeniging hadden
gedaan. Inzonderheid den eere-voorzitt-er
ori oud-directeur, den heer Ph. Rank A.Jan.
bracht hij een woord van hulde en dank.
Een Vereeniging heeft, al gaat zij nog
zoo bescheiden haar weg en al betracht
zij nog zoo de zuinigheid, vrij wat geld
nodig, en daarom zou heb het bestuur
zeer aangenaam wezen, als het kaai rekenen
op versterking der inkomsten. De eerste-
soeretaras, do heer M. Koolhaas, wicnis
adres Nieuwstceg 37 is, schrijft heel graag
■on vlug nieuwdonateurs on kunstlievende
leden in, die natuurlijk daarvoor eenigo
rechten verkrijgen.
Wij ondersteunen den wensoh van hot
bestuur, dat menigeen dit koor niet onkel
in stand za> helpen houd'on, maar hot ook
krachtiger zal maken, opdat liet zich, ook
in 't openbaar, bijv. 's zomers', meermalen
zal kunnen doon hoor en.
Do voorzitter deelde nog mede, dat het
Leidsche duo Héllm&im en Van Leeuwen
helaas verhinderd was ditmaal als reods
zooveel keoren wol het geval was, voor
dezen kring op te treilen. Hij hoopte ech
ter, dat het „Residentie-trio"onder Lei
ding van don lieer L. G. van der Horst,
liet gezelschap ook goed zou amusecren.
Ten slotte beval hij v/arm aan een to hou
den collecte voor „Schoolkindervoeding",
welke, het zij maar meteen vermeld, op
bracht f 27.5D/2.
Een pianist en con violist zorgde voor de
muziek on zij deden het zóó, dat liun meer
dan eens welgemeende bijval werd ge
schonken.
Het bo\ ongenoemde gezelschap van dirio
uit Den Haag hcoft zeer zeker wat goeds en
ook wed wat aardigs doen hoeren over bet
derde Leidsc.he.perron, slechte mevrouwen,
■rare burgemeesters, hoogo belastingen,
treinmisère, lastige schoonmoeders, schoon
makende vrouwen, do prestaties eener
boerenburgerwacht. dommo schoolmeesters,
onz., enz., maar th kunst van zingen ver
staat geen van. liét drietal-behoorlijk eai
heb moet ontegenzeglijk de vlag strijken
voor het in den aanvang vermelde Lcid-
sche duo.
Hot ordelijk en gezellig samenzijn werd
niet dansen vop-rfgezet on besloten.
Ncderlandsche Vcrceniging voor Microbiologie.
De Ned. Vereeniging voor Microbiologie
hooft Zaterdag onder voorzitterschap van
dr C. W. Broers, directeur van het Cen
traal Laboratorium ten behoeve van liet.
staatstoezicht op de Volksgezondheid te
Utrecht, alhier, in de collegezaal van liét-
laboratorium voor vergelijkende pathologie
van prof. dr. D. A. de Jong, do uitgestelde
n aj aarsvörgadcring gehouden
De voorzitter deelde mee, dat het tijd
schrift voor vergelijkende pathologie onder
redactie van prof Dc Jong, oen uitgebreider
naam heeft gekregen, waar ook de naam
microbiologie in voorkomt.
De secretaris, prof. W. C. de Graaff, deed
mededeeling van ccn briefwisseling mot
prof, Uhlmann te Bamberg.
Dr. E. Gorter, lector in de paediatrie al
hier, hield een voordracht over actieve im-
munisatie tegen diphtheritis.
Over het gesprokene volgde gedachtenwis-
scling, waarna dr. G. J. Krediet te 's-Gra
venhage, arts te Medan, een voordracht
liield over: Coccidiën bij normale huisdie
ren.
Hierna heeft de heer L. S. Frenkel, on
der-directeur van het openbaar slachthuis te
Utrecht een voordracht gehouden over do
verspreiding van distoma hepaticum In de
lichamen van onze huisdieren.
De vergadering werd geschorst en de
aanwezigen vereenigden zich aan een ge
meenschappelijk noenmaal.
In cte middagvergadering werd over het
door den heer Frenkel gesprokene van ge
dachten gewisseld.
De heer P. H. van Thïe), doctorandus in
de biologie alhier, hield vervolgens een
voordracht over het voorkomen van disto-
mum bij Anopheles. De hoer J. van der
Hoeden, bacterioloog aan het Centraal La
boratorium ten behoeve van het staatstoe-
zich op de volksgezondheid te Utrecht, hiehl
ccn voordracht over: Ervaringen met uit-
vlokicingsmethoden bij syphilis.
Nadat ook over dit onderwerp van gc-
daction was gewisseld, sloot, de voorzitter
met een woord van dank aan de sprekers
de vergadering.
Leidsche Concert-Vereeniging.
Wij twijfelden er niet aan of het bestuur
van do Leidsche Coneertverecniging zou na
onze niet bijzonder gunstige recensie over
het vorig concert, revanche nemen en daar
om waagden wij het aan het slot er van ie
zeggen, dat or den volgenden keer een con
cert zou komen, dat zou klinken als een
klok. De leden en introducé's vonden daar
in blijkbaar een aansporing om gistermid
dag in grootcn getale op te komen, ai
sprak hel programma eenvoudig van een
niafcinée zonder oen enkel nummer te noe
men, cn al waren de solist, zoowel als het
slrijk-ensemble, onder leiding van Louis
Faücfee**, dio ons zouden bezig houden, on
bekenden. En toch, er stond iiij, dat het.
cnsc-wble gewoon was in Eden, te Amster
dam op to treden, terwijl van den jongen
Rans Reimcr Sigurt stond vermeld: Tenor
van do Münchener Opera, twee aanbevelin
gen voor één. Het moest dus toch wel iets
goeds zijn. Lang werden wij niet in twijfel
ge1 aten
liet strijk-ensemble had nog maar even
gespeeld, of er heerschto een stilte in de
zaal, die hoorbaar was. Louis Faucher's
nircadorlijk spel bezielde -subiet zijn mede
spelers eii werkte bezielend op de zaal. Met
elk stuk klom de aandacht en werd hef ap-
plt-us krachtiger.
liet ensemble had het. gehoor weten te
pakken en het was voor don jeugdigen
toner geen gemakkelijke taak na zoo'n en-
thoM-iasine in dc zaal, zijn debuut te ma
ken niet liet „Heimliche Aufiordering", van
Diehard Strauss. Meenden wij even een
weifeling bij den zanger waar te nemen,
spoedig wist hij zijn schuchterheid te over
winnen, en weldra klonk ziin ldare stem tot
alle hoeken der grootê Stadszaal door. Hij
werd hoe langer hoe beter en na een welver
diende applaus zong hij de „Aria aus Tosca
niet veel grootere vrijmoedigheid, waardpor
ook dc toon melodieuzer werd en er van
het lied grootere bekoring uitging.
Wtts. er 'ook bij het eerste nummer eenïgc
terughouding in de toejuichingen, nu klonk
tiet. applaus zoo recht hartelijk:, dat d© zan
ger nog eens terug moest komen.
Teen volgde het glanspunt van den mid
dag: ©en solo van Louis Faueher, waarmede
?iij do gelegenheid kreeg een groote virtuo
siteit op zijn geliefd instrument te toonen
cn er zijn gehoor race in verrukking te
brengen.
Er scheen aan het applaus haast geen
einde te zullen komen.
Na dc pauze kregen wij van het ensemble
nog^ eenige mooi gespeelde nummers te
gemeten en d(f solist ~ong zeer verdienstelijk
een Aria uit Bohème, terwijl hij recht op
zijn gemak als toegift ons vergaste op „Der
Lenz van Hildade", waarmede hij den goe
den indruk, bij rijn gehoor gewekt, nog ver
sterkte. Wij hopen Sigurt, die, naar wij
vernamen, in Holland een engagement
zoekt, nog oens weer t© hooren, om met
het Amstcrdamsche Strijkcnsemble het
mooi succes opnieuw te deelen.
BINNENLAND.
De vervaardigers van de valsclie zilverhttM
ontdekt.
Da in-werking-treding der Warenwet.
Fabrieksbrand te Diemcn.
BUITENLAND.
Gaat Italië de Duifsc'ie eigendommen Corv
fisceeren?
Een boodschap van de Valera aan het
lersche volk.
De Spaansche minister van openbare werken
afgetreden.
Wat Moskou Perzië voorstelt.
in verband met Armenië bespreekt Wilson
het Russische vraagstuk.
Wij zouden onvolledig en onbillijk zijn
tevens, wanneer wij onzen stadgenoot, den
heer Tlied. Polman, die den geheelen mid
dag aan den vleugel zat, vergaten. Hij heeft
zich van dez^ inspannende en \ermoeien-
de taak op uitnemende wijze gekweten.
Het mag met recht een kunststuk hec-
len zonder vooraf te repeteer en, waartoe
natuurlijk geen gelegenheid was, al de
nummers van het lang en moeilijk program
ma te begeleiden, zooals de heer Polman
liet gedaan heeft.
Terecht hebben spelers en zanger den
bescheiden pianist steeds in dc hun ge
brachte hulde betrokken.
Ds. J. W. Groot Enzerink, predikant
bij de Ned.-Herv. Gem. te Leeuwarden, die
het beroep naar hier aannam, hoopt 17
April a.s., alhier zijn intrede te doen, na
op 10 April van zijn tegenwoordige Ge
meente afscheid te hebben genomen.
Het Januari-conccrt in het Leidsche
Volkshuis had gisteravond plaats in d©
sierlijk met klimop getooide zaal voor een
talrijk opgekomen publiek.
Het programma, dat keur van achttiende-
eeuwsch en ook moderne muziek bevatte,
werd uitgevoerd door de dames S. Strump-
lcn, zang; W. J. Menalda, viool, en mr. W.
J. Vogel, cellor terwijl cle dames H. Menalda
en L. Brauns de pianopartijen voor haar
rekening hacklen.
Allen toonden zich toegewijde on be
schaafd© vertolkers der schoon© composities
en zoowel de zang met obligaat viool als de
cello-nummers vonden oen dankbaar ge
stemd en zeer aandachtig gehoor.
De zevende apologetisch© avond over
de leer der R.-K. Kerk, uitgaande van de
R.-K. Propagandaclub „St.-Petrus", al
hier, zal plaats hebben op Dinsdagavond 1
Februari, in „Do Graanbeurs", Spreker is
de zeereerw. heer P. M. Bekkers, rector te
Voorschoten,
In de vergadering van den Ned. Groo-
siersbond voor den Vleeschhandel, in Den
Haag gehouden, kwam o.m. ter sprake het
aanvangsuur van de Leidsohe veemarkt.
Door den heer Van der Stom, dio deze
aangelegenheid in bespreking bracht, werd
betoogd, dat het bij de tegenwoordige trein
verbinding onmogelijk is, om bij de ope
ning der markt te Leiden, nl. 's zomers half
zes en s winters halfzeven daar aanwezig
te zijn. Er gaan er van do jongeren wel
voor dag en dauw per fiets, doch dat is
niet voor ieder te doen, en dan nog alleen
bij goed weer.
De spreker stelde meteen voor, om den
Leidsclien Raad het verzoek te doen het.
aanvangsuur later dan thans vast te stel
len, waarmede de vergadering instemming
betuigde.
Op dc Rijkspostspaarbank is ton post-
kantore alhier in December op spaarbank-
door EDGAR POE. lSli -1849.
8)
Ja maar zeide Dupiii lijzig, tus-
schen trekjes van zijn pijp door, ik geloof
toch heusch, G., dat jo niet het uiterste
gedaan hebt in dio zaak er zou nog
iets anders op te vinden zijn, hè?
Hoezoo?
Wel puf puf je zoudt
puf, puf ©en raad kunnen inwinnen, hè?
puf, puf, puf. Herinner je jo die anekdote
van Abernethy? Ecoi zeer beroemd en zeer
excentriek Engolsch geneesheer.
Keen. Loop naar den duivel met Aber-
nehty
Naar den duivel! Ook al goed! Maar
op zekeren dag dan, vatte een rijke gierig- i
aard het plan op, om Abcrnethy gratis een
consult af te troggelen.
Gedurende een intienié soiree knoopte bij
daarom met den dokier een gesprek aan,
waartusscben hij zijn eigen geval als dat
van oen denkbeeldig individu uiteenzette.
Inter, wo aannemen, zeide re gierig
aard, dat do symptomen zus en zoo zijn,
wel dokter, wat zoudt ge hem raden te ne
men 1
Kernen? gaf Abernethy ten antwoord.
Blaar natuurlijk een dokter
Doch ik, zeide do prefect ietwat be-
leedigd, ik ben volkomen bereid om een
advies te vragen en er voor te betalen. Ik
zou werkelijk vijftig duizend francs geven
aan. dengoen, die me uit den brand kon
helpen.
Als dat waar is, hernam Dupin, naar
do kast gaande, waaruit hij een chèquc-
boekje to voorschijn haalde, schrijf dan
ma-ar vast oe>n ohèque voor de genoemde
som. Wanneer je get-eekend hebt, zal ik je
•ricn bri-f geven.
Ik was édn en al verbazing. Do prefect
bleef enkele momenten roerloos, zwijgend
zitten, mijn vriend aangapend met open
mond, met oogen, die zjjn hoofd uaast uit
puilden. Toen, schijnbaar tot zichzelf ko
mend, greep hij naar de pen en begon, na
even aarzelen, de ohèque voor twintigdui
zend francs in te vullen, beekendo en reikte
haar aan Dupin over. Deze keek het ge
schrevene zorgvudlig na, schoof do cfcèque
in zijn portefeuilleen zijn bureau ont
sluitend, nam. hij daaruit eon brief, welken
hij aan den profeet overhandigde. Onze
ambtenaar greep er gretig naar, wèg van
vreugde, opende hem met bevende vingers,
las den inhoud en ijlend naar do deur,
stormde hij zonder de minste plichtplegin
gen, zonder een syllabe gezegd te hebben,
cb kamer uit, het huis uit!
Nadat hij was vertrokken, gaf mijn vriend
enkele ophelderingen.
De Parijsche politie, begon hij, is bij
zonder knap op haar manier. Zij is volhar
dend, vindingrijk, bekwaam, voor zoover
het vak dit eischt. Toen G. dus over zijn
huiszoeking bij D. verhaalde, wist ik, dat
dit uitstekend geschied was, ten minste
binnen den kring van zijn vakkennis.
Binnen den kring van zijn vakkennis?
Ja, de genomen maat regalen waren niet
alleen de beste in hun soort, dóch ook in
de uiterste perfectie uitgevoerd. Ware do
brief aanwezig geweest, daar, waar zij
zochten, dan zouden do kerels hem gevon
den hebben, zoo zeker als iets! Ik lachte
even maar Dupin scheen het hoogst ern
stig t-e me en en.
De maatregelen, vervolgde hij, waren
dus niet alleen goed in hun soort, maar
ook volmaakt, uitgevoerd!de fout alleen
was, dat zij onbruikbaar waren voor het
geval cn den persoon in kwestie. Er is een
lieelo serie bijzonder vindingrijke middelen,
welke een model vormen, waarop do pre
fect al zijn plannen pasklaar maakt. Hij
vergist zich echter onophoudelijk on menige
schooljongen zou verstandiger redone eren
dan hij
Ik :heb een kind van acht jaar gekend,
dat bij het spelletje van „even of oneven"
ieders bewondering opwekte. Dit spel is
■heel eenvoudig. Het. wordt gespeeld met
knikkers. Eén dor kinderen houdt een aan
tal knikkers in de hand en vraagt aan den
ander: „Even of oneven?" Als dozo goed
raadt, wint hij een knikker; als lrij zich
vergist, verliest hij er een.
Het jongetje, waarover ik sprak, won
bijna allo knikkers van de schoolkinderen
Natuurlijk had hij een systeem, hetwelk
bestond' in simpele opmerkingsgave, ook ten
opzichte van die scherpzinnigheid zijner
tegenstanders.
Neem aan, dat zijn tegenstander een
domme jongen is en, zijn dichtgeknepen
hand opstekend, vraagt: „even of oneven?
Onze jongen antwoordt: „Oneven!" on hij
heeft, verloren. Maar bij een tweede proef
wint hij, want hij redeneertDie domkop
heeft: den eersten, keer „even" gedacht c-n
zijn snuggerheid gaat niet. verder dan om
nu „oneven" te kiezen; ik zeg dus „on
even." Hij zegt „oneven" en hij wint!
Mot een minder onnoozelen tegenstander
zou hij aldus geredeneerd hebben: Die jon
gen ziet, dat ik eerst „oneven" heb gera
den, en hij veronderstelt, eerste ge
dachte, die bij hem opkomt dat ik den
tweeden keer „even" in plaats van „on
even" zal zoggen. Maar een oogenblik van
overdenking dqet hem inzien, dat die
variatie te gewoon zou zijn, en hij besluit
om „even" te nomen, gelijk den eerst-cn
keer. Ik zeg dus „even". Hij zegt inderdaad
„oven!" on wint.
Deze wijze van redeneeren, die zijn kame
raden „geluk" noemen wat is het eigen
lijk, wel beschouwd?
Het is, zeide ik, dat de jongen zich ge
heel wist te vereenzelvigen met het intel
lect van zijn tegenstander.
Juist; en toen ik den knaap vroeg,
hoe hij die volkomen eenheid verkreeg, gaf
hij mij hot volgende antwoord1:
Wanneer ik weten wil, hoe slim, of hoe
dom, of hoe slecht iemand is, of wat hij op
dat oogenblik denkt, probeer ik een ge
zicht te zetten, net precies hetzelfde als hij,
on wacht dan af, welke gedachten en ge
voelens in mij opkomen, passend bij de uit
drukking van mijn gezicht.
Dit antwoord van den scholier vormt een
grondslag voor de sophistisehe diepzinnig
heid van La Rochefoucauld, Macchiavelli of
Campanella.
De prefect en zijn goheele bende vergissen
zioh zoo vaakdoor het ontbreken van een
dergelijk idantitcits-vermogen, déor onvol-
doen.de of niet do minste waarneming van
liet intellect dergenen, met wio zij te ma
ken hebben Zij zien alleen hun eigen ver
nuftige denkbeelden; en zoekend naar iets,
zoo slaan zij enkel acht op plaatsen, waar
zij zelf liet verborgen zouden hebben. Wij
kunnen in zooverre geen ongelijk geven,
dat hun eigen vindingrijkheid een trouwe
cop ie is van de massadoch doet zich eeai
booswicht voor, wiens schranderheid indi
vidueel blijkt te zijn, dan worden zij natuur
lijk door zoo'n kerel bij dien neus geno
men
Dit- gebeurt immor, indien hij sluwer;
dikwijls, indien hij minder sluw is dan zij-
zelven. Nooit brengen zij eenige variatie in
hun systeemhoogstens, als het eon bijzon
der, onverwacht geval betreft, oen buiten
gewoon groot© belooning, gaan zij do oude
sleur uitbreiden en schromelijk overdrij
ven maar van principes afwijken, dat
doet zij niet
Nomen wij hot geval van D. Wat hebben
zij gedaan om hun systeem te wijzigen?
Wat beteekenen al diie nasporing en, die
microscoop-onderzoekingen, d'at gesnuffel,
dat gepeil, dab verdeden van een huis in
vakjes wat is heb anders als een kolos
sale overdrijving in do toepassing van een
principe of van een stel principes, geba
seerd op theorieën betreffende het men-
schelijk vernuft, waaraan onze prefect, na
jarenlango vak-routine, eenigszins gewoon
Taakte
Merkt©- je niet, dat de prefect het als een
uitgemaakte zaak beschouwt dat alle men-
schen, die een brief willen verbergen, een
ruimte of hoekje zullen kiezen, al is het
misschien niet precies de uitgeholde poot
van een etoel uit dezelfde verzameling
pientere inventies, als waartoe zoo'n uit
geboorde opening behoort
(Wordt vervolgd.)
