FR0MAGE ROCQUEFORT. NATIONALE BANKVEREENIGING Goedkoops Groenten Bevroren fleert gfr' BEKENDMAKING. SPAARBANK 4 Procent. KREEFT- AHSJOViS- WPETIT SILO. Fotografie ..ELECTRA Luxe Broos!- Beschuit-en BankeMkèrij. AFSLAG!! No. 18658 LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 30 December. Tweede Blad. Anno 1920. EERSTE KAMER. Burgerlijke Stand v. Leiden. KUNST EN LETTEREN" vragenrUbriek™ aan* A. F. MULDER. Tel. 610. Nieuwsteeg 33. BREESTRAAT 79. Abonnement- en Pas Foto's. Lange Mare 6. Tel. 1133. E. R. BEULINK. A. F. MULDER, Nieuwsteeg 33, Tel. 610, ROTTER DAM SC HE BANKVEREENSGiNG. Verkoop tegen Veilingsprijzen. Rundvleesch A. DE LA RIE, ARIE VAN GELDEREN, ËCorte Pieterkerkkoorsteeg 8. 3 JANUARI 1921. In de Nieuwe Leidsche Ruwe Tabakshandel .Vergadering van gisteren. Wijziging Gemeentewet. Aan de orde is voortzetting van de behan deling van het wetsontwerp tot wijziging der Gemeentewet en van de 3Yet op de Inkomstenbelasting 1914. De heer DE VOS -VAN! STEENWIJK (C.-H.) vindt het onbillijk, dat het don Mi nister van Financiën kwalijk neemt, dat hij niet is gekomen met een wetsontwerp tot een betere financieele verhouding tusschen Ryk en gemeenten, te meer waar de in 1903 ingestelde Staatscommissie niet bot een op lossing is kunnen komen. Spr. is van meening, dat de financieele nood van verschillende gemeenten voor het grootste deel te wijten is aan het geheel vrijwillig op zich nemen van bemoeiingen inzake sociale en maatschappelijke maat regelen. In de eerste plaats móet zuinigheid wor den betraoht door de gemeenten en daarom juicht spr. dan ook van iiarte toe de circu laire van de>n minister om geen uitgaven te doen, waarvoor geen bronnen tot dekking zijn aangewezen. Het gebrek aan financiën schrijft spr. toe aan den desolaten toestand van vele ge meenten. Dat een 6 pet. leening in Noord- Brabant slaagt én een 7 pet. leening in Amsterdam slechts voor een vijfde wordt volteekend, noemt dó heer Van Steenwijk verdiende loon. Een grove onbillijkheid zou het volgens epr. zijn, als het platteland de dupe zou worden van de genietingen van do groote steden. De uitgaven van deze groote cen tra, waaronder weight ook: weelde-uitgar ven, mogen in geen geval worden afgewen teld op de bevolking van het geheele land. De Minister van Birinejilandsche Zaken ziet. een oplossing hiervan in do opheffing van de kleine gemeenten, maar toch hoopt spr. dat de minister deze sinistere poging niet in Overijsel zal willen toepassen. ^Wat betreft het geheele wetsontwerp vindt spr. het vreemd, dat de minister van Binnonlandsche Zaken de gemeenten bij cir culaire van 12 November jl. heeft toege staan reeds verordeningen te maken voor het inwerking treden der wet. Do heer VLIEGEN (S.-D.) zou do opmerkin gen van den heor Van Steenwijk betreffende het wanbeheer van verschillende gemeenten gaarne toegelicht zien door bewijzen, waardoor dan vastgesteld kon worden, of de financieele nood 'der gemeenten te wijten is .aan do spilzucht der gemeenten. Spr. is van mcening, dat de heer Van Steen wijk de tegenstelling tusschen platteland en steden veel te scherp heeft voorgesteld. Togenover het wetsontwerp zou de heer Vlie gen zich gunstiger gestemd gevoelen, wanneer het een gedeelte uitmaakte van het geheel. Zoo als het er nu ligt, is ook spr. van meening, dat hot wetsontwerp groote ontevredenheid moet wekken. Hieruit blijkt, dat men het zij het dan ook moeilijke vraagstuk zolfs op het departement lang niet meester is. Wat betreft den nood der gemeenten, wil spr. opmerken, dat men om tot een conclusie le komen, deze niet mag trekken uit een vergelij king van gelijko plaatsen, waar de draagkracht der bevolking ongeveer dezelfde is. Want men moet wel ter clcgo rekening houden met de on gelijke behoeften der verschillende steden. Hierdoor is dan ook te verklaren, dat de eene gemeente in grooler financieele nood zit dan do andere. Spr. verklaart zich sterk voorstander van be- lastigheffing naar de bron. Door verschillende voorbccluen toont spr. aan, dat bijv. een groot gedeelte van de verdiende inkomens in groote plaatsen ten goede komt aan de kleine gemeen ten, waardoor do gemiddelde draagkracht voor do groolo centra moet dalen. Voorts weerlegt spr. de bewering, dat de nood zou liggen aan de spilzucht der ge meenten. De uitgaven stegen- wel onrustba rend, maar dit was voornamelgk het gevolg van noodzakelijke loonsverhoogingen, als voor politie, onderwas, enz Door de crisis kwamen de gemeenten voor veel hooger uitgaven te staan, Het Rijk moet daarom regelend optreden, ten einde 'den druk op de gemeentelijke financiën weg te nemen. Als middelen hiertoe noemt spr. 'deze wet en de nooduitkeering. Wat betreft deze nooduitkeering, zegt spr., dat deze geweldig tegenvalt. Do uitgaven voor het krankzinuigenwezen wil spr. door het Rjjk zien opgenomen, evenals die voor de politie. Een motie in den geest van die van den heer Van de Tempel zal de heer Vliegen later nog overwegen. Tèn aanzien van de brandassurantie zou spr een -zegelbelasting op de polissen een goede oplossing vinden. Voorts vraagt spr. of niet verder kan worden gegaan in de hulp om de gemeen ten aan kasgeld te helpen. Aan de autonomie van de gemeenten moet niet worden getornd, want daardoor zou reactie worden gewekt. Crisis-Enquêtewet. Aan de orde is het voorstel van wet tot wijziging van art. 17 der Crisis-Enquête wet 1918. De heer VAN BERESTEUN (V.-D.) (als verdediger van dit voorstel in de Kamer aanwezig) beantwoordt eenige opmerkin gen, in het verslag gemaakt. Hij wijst er op, dat de Crisis-Enquête-Commissie ac- coord gaat met dit voorsteh Het wetsontwerp wordt goedgekeurd. Wijziging Gemeentewet. De heer BERGSMA (Lib. zegt de Re geering dank voor de Memorie van Ant woord, omdat die een houvast geeft, en brengt "huldn voor de indiening. A. is het niet ideaal, het bier.gt in ieder ge vil *tle verbeteringen. Het probleem van de gemeente-fman- ciën is zeer moeilijk, te meer, omdat de inkomsten der gemeenten vaak afhankelijk zijn van één bron van inkomsten. Hij ont kent, dat allen gemeenten schuld treft voor de opdrijving der uitgaven. De loonen zijn bijv. niet hooger, doch eer lager dan bij de particuliere bedrijven. Zij, die hier zoo op zuinigheid aandringen, moeten datzelf de in hun partijvergaderingen zeggen. De meeste uitgaven zijn onafwendbaar, de par- tijen zetten haar programs op vóór de ge meenteraadsverkiezingen en iedere partij wenscht dit uit te voeren. Daardoor zijn tal van uitgaven onvermijdelijk. De heer VAN SWAAY (R.-K.) vraagt eenige inlichtingen over het ontwerp. Wat verstaat men ten opzichte van de forensgn- fcelasling onder een week? Is het zes werk dagen of zeven dagen? Wat verstaat men verder onder een bedrijf op een station, en onder een kantoor, waarover men de beschikking heeft? De heer VAN NIEUOP (Lib.) betoogt, dat de geschiedenis zich weer herhaalt. Hij wijst er op, dat het vroeger een goede me thode was, dat de gemeentebedrijven winst opleverden, althans geen verlies. Nu levert een gemeentebedrijf als het lompenbedrijf tc Amsterdam 58 mille verlies. Het voor gestelde ontwerp zal niet veel zoden aan den dijk zetten. Voor Amsterdam levert het misschien '1 a 5 millioen op, maar wat zal men er voor plezier van beleven? Vermin dering van lasten stellig niet, Intusschen zal hij zijn stem aan dit ontwerp geven. De heer DE WAAL MALEFIJT (A.-R.) gelooft, dat dit ontwerp nog weinig effect zal sorteeren. De Minister van Financiën, de heer DE VRIES, antwoordt Hij verheugt er zich over, dat alle leden vóór dat ontwerp zijn, en dat de voorzitter van de Staatscommis sie van 1912, de heer Van Nierop, dit ont werp nog heeft meegemaakt Men moet bij dit ontwerp de geschiedenis nagaan van de kwestie en wie dat doet zal zacht zijn in zijn kritiek. Het is moeilijk een oplossing te vinden, want reeds ten aanzien van de splitsing der bronnen van belasting bestond groot verschil van mea ning. De Staatscommissie wilde die splitsing, maar spr. heeft haar er uit genomen, ge nomen, gesteund door verschillende ge meentebesturen. De regeling v.oor de foren sen aoht spr. billijker en beter uitvoerbaar. Aan de gemeenten leeningen te verstrek? ken, kan de Staat niet doen, omdat hij zelf geen geld heeft Met de directe belastingen zijn wij aan de gren3, hetgeen ook blijkt uit. het gemis aan beleggingsgelden. Er i? daardoor een grens aan het leenen voor de gemeenten. Het ligt in de bedoeliirg van Rijkswege een credietbank voor de ge meenten oq te richten, ten einde den ge meenten ter hulp te komen bij het slui ten van leeningen. Daarbij zal worden na gegaan of het doel, waarvoor de leenibg gevraagd Is, die leening wettigt. De eersto vraag van den heer Van Swaay acht spr. niet moeilijk- de praktijk zal dit wel lee- ren. De Minister van Binnenl. Zaken, de heer RUIJS DE BERENBROUCK, béantwoordt enkele vragen. Van behoorlijke controle op de gestie _der gemeentebesturen ten aan zien van de krankzinnigenverpleging kan geen sprake zijn en dus kan de Staat die kosten niet vvernemen. Dat sommige ge meentebesturen reeds verordeningen krach tens deze wet hebben gemaakt, acht spr. niet zoo belangrijk. Zij hebben slechts de zaken voor 19-21 gereed gemaakt en dat acht spr. niet afkeurenswaardig. Ten slotte erkent spr., dat zuinigheid ge- wenscht is. Tegenover een uitgave moèl -steeds een bron van inkomsten staan. Dan alleen is 't mogelijk uit het moeras te ko men en er uit te blijven. De noodregellng, die de Regeering voorstelde, sluit niet in, dat een blijvende regeling iedere gemeente evenveel vooruit zal helpen. Het ter be schikking gestelde bedrag moet eerlijk ver deeld worden. Er zijn nog aclït gemeenten, die geen hoofdei ijken omslag heffen, en slechts en kele gaan tot 18 pCt. Dat bewijst al hoe uitec-nloopend de toestand is. Hot wetsontwerp wordt goedgekeurd. Verschillende wetsontwerpen Bij een suppletoire Landbouwbegrooting voor 1920 (beschikbaarstelling van levens middelen) dringt de heer VAN LOON (R.- K.) er op aan met het bijslagenstelsel te breken. Hij wijst op onbillijkheden bij de steen koolprijzen voor de verschillende consu menten. Mevr. POTHUIS-SMIT (S.-D.) maakt eenige opmerkingen over de levensmidde lenvoorziening. Zij klaagt over de kwali teit van het brood. De Minister laat zich te veel door belanghebbenden leiden. De prijzen van de aardappelen gaan ook weer omhoog. Met den uitvoer moet men voor zichtig zijn. Ook de steenkoolprijzen zijn nog hoog. De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, de heer VAN IjSSELSTEIJN, betoogt, dat de huisbrand niet gegeven is beneden kostprijs, maar tegen den Lim- burgschen prijs. Van egalisatie met de in dustriekolen zal in de toekomst geen sprake zijn. Ieder kan de kolen krijgen, gelijk het vroeger-het geval Vas. De concurren tie van buitenlandsche kolen zal de huis- brandkolen wel niet doen stijgen. Voor het volgende seizoen kan spr. geen toezegging doen, omdat dan de bemoeiing met de steenkool vervallen is. Een centrale voor ziening. hoe goed ook gecontroleerd, kan nooit bereikefi wat men in het vrije ver keer met concurrentie verkrijgt. Dat heb ben ook de Brandsioffencommissies geleerd De industrieelen moeten zelf trachten de kolen zoo goedkoop mogelijk te krijgen. Spr. heeft gedurende zijn bewind de vrij heid van verkeer zoo veel mogelijk her steld. In die richting gaande, is spr. het niet eens met mevr. Pothuis, die o.a. een teeltregeling wenscht en het landbouwpro ductieproces in handen van den Staat wil daarin ziet spr. den ondergang van den Staat en van onzen export. Men vindt het wittebrood nu zoo goed, zeggend, dat men nu kan zien ,dat er geen Regeeringsmeel in zit. Maar spr. heeft het Haagsche brood laten onderzoeken en er blijkt aardappelmeel in te zitten. Met den graanaanvoer moet men \oor- zlchtig zijn, met het oog op de dalende prijzen Vandaar ook, dat de graandistri- butie nog gehandhaafd moet blijven. Er wordt op liet graan verlies geleden, cfyit spr. hoopt te kunnen beperken binnen de 20 millioen anders zal hij met. een supple toire begrooting moeten komen. De industrie heeft goedkoop kolen ge had. Spr. verdedigt dan nadei- de levensmid- delenpolitiek. De detailprijzen volgen in derdaad niet steèds de groothandelprijzen maar zij hebben toch de tendenz om om laag te gaan. De prijsdaling is gelukkig voor hen, die artikelen noodig hebben maar geeft zorg voor den middenstand. De Minister kan niet tusschenbeide treden. De andere Kamer verwierp de maatregelen hiervoor door de duurtewet, ook met me dewerking van mevr. Pothuis—Smit. Het wetsontwerp wordt z. h. st. aange nomen. Hierna worden nog z. h. st..aangenomen twee suppletoire Landbouwbegrootingen voor 1920 betreffende posten wegens crisis- uitgaven en premiën en schadeloosstellin gen ingevolge de Scheurwet. De vergadering wordt verdaagd tot Don derdag te elf uren GEBOREN: Willem, z. van J. Brouwer en J. G. de Tombe Jacobus, z. van J. v. Weizen en G. de Meij Louis Pierre Emile Charles, z. van J. L. Robert en M. Th. J, SJegtenhorst Alida, d. van P. Ivrassenburg en A. Neuteboom Jantje, d. van J. Schotanus en G. Nedorhel- raan Jan, z. van J. van der Kroft en C. van As Hendrik Daniel,, z. van H. D. Perfors en L. H Griffioen Oornehs Petrus, z, van P. Douwen en A. M. v. d. Kroon Gerrit Johan nes Petrus, z. van G. Paulides en M. Th Oos tendorp Jannetje, d. van ïl. Heymans en M. Dreef Wilhelmioa Elizabeth, d. van J. Buijs en T. Broekema Willem ..Fredrik, z. van W. F. Louwrier en M. J. Verver Johannh En- gelina, d. van G. de Groot en C. C. Ovordijk Johannes, d. van G. Verver en Th. Huter Clasina Maria, d. van M. C. Pieters en A. Par- dpel Cornelia Petronella Maria, d. van P. A. Blijloven en C. M. H. v. d. Burg Anna Catlia- rina, d. van C. J. do Neef en G J. Christiaanse. Matthijs, z. van J. F. Ivriok en G. Keercweer Geertrui, d. van P. Lepelaar en M. de Vroed Cornells, z. van P. van Wijk en G.. Bakker Petrus Hendrik us, z. van P. Blokker en G. G. Vastenhout Frederik, z. van G. Rens en C. F. M. v. d. Weijde Jacobus, z. van H. J. Holswilder en J. E. S. de la Bije Margare- tha Klazina, d. van S. Zwetsloot en E. W. F. v. d. Meer Marinus, z. van P. den Hartog en M. J. van Hensden. GEHUWDW. v. Erkel jm. en G. Marck ja). J J. Picket jm. en E. E. Gar- ton jd. R L. Kallenberg wedr. en P. de Haas jd. J. T Mankus jm cn J. C.'Wit- teman jd. H. G. L. M. de Wan jm. en W. J, Wijsman jd. C. v. d. Krogfc jm. en J. v. d. Mey jd- H. J. Tegelaar gesch. en R. Brouwer wed. J. Terver jm. en J. G. Zoet jd. H. v. Wolzen jm. cn M. do Fey jd. OVERLEDEN: Jolianms G er ar dus Biesot M. 82 j. Maehteld Lucas weel. J. J. Kühlmann 75 j Johannes do Wa genaar M. 60 j. Nicola-as Beij Z. 1 m. Johanna Elisabeth Ouwerkerk D. 8 m. Jacobus Filemon VV. 27 j. Hermanus de Koning Z. 22 j. Cornelia Maria Mooten geb. De Roon Hertoge V. 36 j. Cornelis Petrus Douwen Z. 8 a Isaac van Duuren M. 70 j. Maria Cabharina Hanno D. 9 m. Maria Louiza Zwaan geb. Rehling V. 30 j. Ario Grama Z. 1 j. Pieter Cornolis Kapaan Z. 2 j. Daniel Jacobus Gijzenij ongeh. man 39 j. Maria Elisabeth Doeve geb. Do Berg V. 80 j Johannes van der Heeft M. 58 j. Jaünigje .Johanna Kersfcens D. 8 w. Christina Jacoba Hei- dema D. 11 w. Levenloos geb. kind van C. G. van der goorst en M. cle Groot. Wilhelmina Frankbuijzen wed C. Stafleu 79 jaar. Tweede Abonnements-Conceri. Op het tweede der door het Concertbureau Hans Airgustin hier ter stede in den Schouw burg georganiseerde Abonnemenls-Concert Vrij dag 7 Januari zal optreden de ook in Neder land zeer beminde pianiste Myra Hess. Myra Hess behaalde dit seizoen met haar 3 uitverkochte piano-avonden in Queenshall te Londen een buitengewoon succes, bijzonder werd door de Londensche pers haar grootscli Beethovenspel geprezen. Myra Hess heeft voor a.s. seizoen een sch.it' terende verbintenis aangegaan voor een groot# Tournee door Amerika, zoodat zij dan in hel volgond soijoen zeer waarschijnlijk niet in oné land zal kunnen komen. Huldiging dr. W. P. C. Knuttel. Woensdag is gehuldigd dr. W. P. G. Knuttel, onder-bibliothecaris van de Kon. Bibliotheek' te Den Haag, die na 43 jaar zijn funotïe thans neerlegt. Hij werd o.m. toegesproken door de heeren mr. C. Feith en mr. M. L Duparc na- mens minister de Visser, terwijl hem het offi cierskruis van do Oijanjo-Nassau-ordo is over handigd. Namens oen huldigingscomilé, dat naast een: geschenk een lijst aanbood van namen der deel nemers aan de huldiging, sprak mr. S. Grata- ma. Het geschenk bestand uit het plan van een' bronzen portrotrelief, dat geplaatst zal worden in do Koninklijke Bibliotheek, terwijL hem bo vendien een eikenhouten boekenkast werd ge schonken. De Nationale Opera in gevaar. Men sohrijft uit Den Haag aan de „Tel.": De „Nationale Opera" maakt oen ernstige fi nancieele crisis door. Zooals bekend is, kan.' deze instelling evenmin als opera's in andere landen, zichzoLf bedruipen. Het tekort moet worden aangevuld door giften van belangstel lende particulieren cn door subsidies van Staat en Gemeenten. Doordat, subsidies voor de Nationale Opera zeer lang ziju uitgebleven, heeft deze twee speel* seizoenen de tekorten moeten aanvullen door irw tering van het kapitaal en bijdragen van parti culieren. In de laatste maanden zijn enkele sub sidies toegekend, maar nog niet uitbetaald. De toestand moet thans zóó zijn, dat het ka- pilar.t is uitgeput en de kas leeg is. En geld lee nen op subsidie-toezeggingen is ■vrijwel ondoen lijk, vooral nadat een door Den Haag verleende subsidie van f 15 000 niet werd goedgekeurd door Ged. Staten. Fr zijn besprekingen gehouden met vertegen woordigers der arlisten, van koor, orkest ea personeel. Plannen van gedeeltelijke gagebeta- ling, optreden zonder koren, part age-spelen' enz., zijn overwogen en het laat zich aanzien', dat de Nat. Opera, behoudens onvoorziene tus- schrnkonist op den lijdensweg is gekomen, dia naar haar ontbinding leidt. KALENDERS. Van de „N.V. Wernink's Betonfabrieken' al hier, ontvingen wc de jaarlijks terugkeerende kalender. Ditmaal -ziet men op het schild afge beeld de auto. die men -dagelijks door onze stra ten kan zien rijden. De propaganda lijkt ons goed geslaagd. FAILLISSEMENTEN. Geëindigd: A. van der Schoot Cz., koopman, Har- 1 in gen. P. Althof f, Kerkrade. R. Bobje, Uithuizen. G. Mesander-, Groningen. K. Leenslag, bloembollen handelaar, Hii- lego*- A. Verheul, koopman-, Utrecht*. C. r. E., te L- De oprichting van de doot u bedoelde VoLkswarcnhuizen gaat uit vaa eenige groote scheepvaartmaatschappijen ea' reeders- Het doel er van Is de hooge winkel prijzen te drukken. Het hoofdbestuur is gé* vestigd te Rotterdam* J. B-, te L. Als de boom kippen, waarbij een haan, maar niet te groot is (niet meefl dan tien bijv.) kunt u gerust daarvan ©ionen nemen om ze te laten uitbroeden. Uit welka toom de brocdhen voortkomt, komt er niet op" D- N... te L. Fransöli geld kunt u aaa' aille wisselkantoren laten inwisselen. De kam* toren zijn meestal tot 2 uren "snam- geopench A- J. E-, te L- Uw aanslag is juist. Rccla* meeren zal geen succes hebben, omdat men' uw salaris preoie3 kan nagaan- Dat het zoé hoog is, komt doordat u ongehuwd is- Een g& trouwd collega betaalt min-der. G-. A. L. v. d* R., te L- Hot feit, door u genoemd, is grond tot echtscheiding- 1959 O SVlet 1 dag gereed. 1931 Amandelbroodjes- Saucijzebroodjes- Appelbollen- Gebakjes- Berfinerboilen- Kadetjes- zoet en zacht Luxe, Banketstaven, Plum Cake. 1930 Aanbevelend- 1951 HAMDELSCREDIETEN, REK.-CÖÜRANT, WISSELS, BELEENING-CEDULLEN KAPITAAL EN RESERVEN f8.100.000, wier verplichtingen worden gegarandeerd door de KAPITAAL EN RESERVEN f105.000.000 i: 1132 EFFECTEN - COUPONS - PROLONGATIE - DEPOSITO - CHEQUES Dagelijks verkoop van versche Groenton aan onze hallen Boommarkt (Veiliugloods.) Botermarkt 8. ÜDouzastraat 22. Haven 44. 1933 TTtrecktsche Veer 3. Haarlemmertrekvaart 2. Stadsknlpwerf, (Oudo Heerengracht), tfeU Bestellingen worden zonder prijsverhooging thuisbezorgd. TeUI. 1121 LEIDSCHE GROENTENVEILING- VERSCH GESLACHT GEHAKT ....tl LAPPEN1.10 RIB, ROLLADE! ROSBIEF j" BIEFSTUK. - 1.30 Aanbevelend, 7596a JANVOSSENSTEEG 25. SOEPVLEESCH en GEHAKT >80 ROLLADE en STUK- 90 BIEFSTUK 1.20 VROEGTIJDIGE BESTELLINGEN GEWENSCHT. Java Binnengoed 30, 40, 50, SO en 70 ct. Braziel f 1.10, fl.30. f l.40 Sumatradek f 1.25, f 2.00, f 2.50, f 3.00, f 3.50 Vorstenlanden Omblad 11.00 g®" Alle* per ponil 7715a Aanbev., H. KOPPENS Jr., Hooigracht 100.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1920 | | pagina 5