DAGBLAD.
Woensdag 1 December 1920.
Offlcieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
t
PRIJS DER ADYEItTEN'TIENi
30 Otü. por Togoi. Dea Zaterdags 40 Cts.
per regci. Kleine sulvcrtcnliën Woensdag
75 Cts., Zaterdag dl.—,bü een maximum
aantal woorden van 3ö. Inca os e volgens poet-
recht. Voor erentneele epzending van brieven
30 Cts, porto te betalen. Bewijsnummer 5Cts,
Nummer 18634.
Bureau Moordemfispiein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
])-• Burgemeester vnn Leiden brengt ter
kennis van de ingezetenen, dat morgen
(Donderdag) aan de gemeentelijke viscli win
kels (Yischmarkt «n Stadshulpwerf) ver
krijgbaar is? Schar a f014f 0.20, verscho
Haring a f 0.17, Schelfisch a f 0-28, grootore
Schelvisch a f 0.35 en Schol a f 0-25f 0*35^
per pond en Zccitwsche Mosselen a f O.oO
por K.Cr.
\V. PERA, W'eth. loco-Bifrgemeoslor.
Leiden, 1 December 1920.
WAAR SCHUW ING.
Burgemeester en "Wethouders van Leiden,
Gelet op liet voorkomen van talrijko gc-
vaUon van typhus in de nabijheid van Lei
den, waardoor gevaar voor invoer van be
smette melk bestaat, waarschuwen do inge
zetenen nadrukkelijk tegen het gebruik van
ongekookte melk*
N. G. DE GIJSELAAR, Burgom.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden. 24 November 1920.
De vogeltrek en sijn tegenwoordig expe-
ïimenteel onderzoek.
Hedenmiddag aanvaardde prof. dr. E.
D. van Oort, directeur van liet Museum
van Natuurlijke Historie alhier het ambt
van buitengewoon hoogleeraav aan de
Leidsche Universiteit met liet uitspreken
rjenor rede in het Groot Auditorium over
bovenstaand onderwerp.
Spr. ving aan met aan te geven het* on
derscheid tuschen stand- en trekvogels.
Voor de trekvogels vroeg spr. do aandacht
Do groote Grieksche wijfjgeev, do grond
legger der Zoölogsche wetenschap, Aristo-
üeles, was reeds bekend met het trekken
der vogels. Al zijn opgaven omtrent het
trekken der voegels worden door heden-
daagschc waarnemingen bevestigd en juist
hiervoor, is het te meer onbegrijpelijk, vol
gons spr., hoe hij bij deze juiste opgaven:
eonige andere waarnemingen kon voegen,
die -in het rijk der fabelen bohooren, n.L
dati vele vogels in holen zouden overwinte
ren, eén dwaling, door latere schrijvers op
nieuw vermeld, met het gevolg, dat deze
verdichtselen bij het publiek tot op late
ien tijd wortel hebben geschoten.
In een uitgebreide verhandeling over 't
trekken der vogels, zijnde een antwoord op
een door do Holl. Maatschappij van We
tenschappen to Haarlem uitgeschreven, en
In Mei 1828 met den gouden cereprijs be
kroonde prijsvraag is Herman Schlegcl
door alles bijeen te brengen hetgeen uit
de berichten Van reizigers omtrent het
verblijf van onze trekvogéls in- den vreem
de bekend was, tot de slotsom gekomen,
dat deze zich naar Afrika begeven om te
overwinteren, dat een gedeelte den gan-
schen winter door in Noord-Afrika blijft
vertoeven en- dat een ander gedeelte ver
der Zuidwaarts in do binnenlanden van dit
.werelddeel trekt.
Spr. schetst de trektijd der vogels in ;t
laatst van September en in Ocober.
Het is dan een tijd van gevaar en ver
derf voor de vogels, gedurende welke tal
rijke slachtoffers vallen door invloeden van
de natuur en van den mensch voor dezen
laatste echter een tijd) van voordeel en
winst, daar juist dan de door hem begeer
de. vogels het gemakkelijkst tc bemachtigen
zijn.
De afstanden, die de trekvogels Onafge
broken vliegend afleggen, zijn naar gelang
db soorten zeer verschillend en worden
zeer beïnvloed door de weersgesteldheid,
waannede overigens de vogeltrek in nauw
verband staat. Zoowel overdag als des
nachts heeft de Irekbeweging plaats en het
is vooral des nachts dat zij zich op bepaax
de plaatsen in al haar grootschheid aan
ons oog vertoont. In donkere nachten met
bewolkten hemel, zoodat sterren en maan
onzichtbaar zijn, oefenen de schelle liohton
der vuurtorens een onweerstaanbare aan
trekking op de trekkende vogels uit, Uit de
waarnemingen van de Viclitwachters van
een onzer vuurtorens op verzoek van spr.
sedert eènige jaren gedaan, deed hij daar
over belangwekkende mededeeling-en. In
den nacht van 30 op 31 Maarl 1913 vonden
daar, behalve een aantal andere vogels,
231 leeuwerikken door tegen de glazen van
het licht tc vliegen, den dood.
Waarom trekken de vogels eigenlijk,
vraagt spr Het voor de hand liggende ant
woord/ schijnt dat voèdselnöod onze vogels
noodzaakt weg te trekken. Hoe juist dit
antwoord voor enkel vogels lijkt te zijn,
voor andere soorten kan, althans voor den
togemvoordigen tijd, gebrek aan voedsel
niet de voornaamste reden zijn, om na af
loop van het broeden naar. Zuid el ijker stre
ken tc trekken.
Tijdens het einde van liet tertiaire tijd
vak hcerschte cr in Europa een tropisch
klimaat on in verband daarmede droegen
flora en fauna een tropisch karakter. Met
het begin van het quartaire tijdperk* was
de temperatuur in Europa belangrijk ge
daald. Deze verandering heeft langzamer
hand, in zeer groote tijdruimte plaats ge
vonden. Het verschil lusschcn zomer en
win ter-temperatuur, eerst bijna onmerk
baar, is langzamerhand grooter geworden,
geleidelijk aan is de tertiaire vogelwereld
gedwongen geworden aan dc zachtjes aan
kouder wordenden winter zich iets zuidelij
ker te verplaatsen, maar met iedere terug
kerende lente kwam het verhingen naar dc
oude woonplaatsen weer boven en trokken
c!t- vogels weer terug om aldaar te.broeden.
Hét. wegtrekken tegen liet ongunstige
jaargetijde is een gewoonte, een instinct ge
worden zoo krachtig dat ook thans, wan
neer de atmospherische veranderingen,
waarvoor dc vogels, zooaïs bekend is hoogst
gevoelig zijn de komst van een ander jaar
getijde aankondigen bij hen de onweer
staanbare'aandrang tot trekken wordt op
gewekt.
Yoorvoge-ls, die ons verlaten op een tijd
stip, dat er van voedselgebrek nog geen
sprake kan rijuv-mqct voor het trekken ech
ter een ander - verklaring worden aange
nomen, en wel die, waarop zich A. Wciss
man n (Ucber das Wandern dor Vogel) het
ontstaan van onze trekvogels voorstelt. Vol
gens hem zijn onze trekvogels eerst na den
ijstijd van uit Afrika over Europa verspreid.
In den zomer vonden zij hier geschikte
broedplaatsen cn voedsel in den winter
werden zij cSoot vocdsolschaarschtc gedwon
gen terug to trekken
Oorspronkelijk zijn dezo trekvogels bij
het zich noordwaarts verspreiden- het land
gevolgd; over brocclc. land ruggen die eer
tijds Europa en Afrika verbonden zijn zij
Europa binnengetrokken.
De tegenwoordige wegen, waarlangs do
trekvogels zich bewegen, c5e z.g. trekbarre 11
zijn klaarblijkelijk niet anders dan overoude
wegen, waarlangs zij zich oorspronkelijk
naar liét noorden uitgebreid hebben.
Reeds bijna een eeuw geleden is men be
gonnen de aankomst- cn vertrekdata van
broed vogels en later ook van doertrekkendo
vogels, systematisch op te tcekenen.
Uit vergelijking van <lezo waarnemingen
was heb reecte betrekkelijk vroeg bekend,
dat het trekken der vogels langs bepaalde
wogen, de trekbancn, geschiedt.
In 1876 verscheen cr een voor den vogel
trek-hoogst belangrijk werk van J. A. Pal-
min docent aan de universiteit to Helsing-
fors, waarin hij een nauwkcurigo bepaling
van do trekbanen van een. aantal vogelsoor-
ton heeft gegeven.
Het trekbanenonderzoek van Palmer is
later door anderen voortgezet. Zeer ver
dienstelijk heelt zich in Glit opzicht' ge
maakt de Duitscho zeeschilder Heinrieli
Gathe, die zich in 1837 op het eiland HgÏ-
singfors vestigde en van dat oogénblik af
tot. in hoogen ouderdom toe, als jager en
ornithologisch verzamelaar or een schat van
aanleekcningen verzameld heeft, waarin hij
aantoont, dat er twee trekrichtingen gedu
rende ckn herfsttrek zijn waar te nemen,
één zuidwaartsche cn één westwaartschc.
Kwam Gathe iu zake de snelheid van het
vliegen tot 200 K. M. per uur, nauwkeuri
ge snelheidsbepalingen geven veel kleinere
snelheden aan. De grootste snelheid van
postduizen bedraagt volgens berekening 70
K. M. per uur, die van zwaluwen 100 K.M
Uit proefnemingen door aviateurs in den
laatsten tijd gedaan, is gebleken, dat met
vliegtuigen van slechts matige snelheid
verschillende vogelsoorten gemakkelijk iu
te halen zijn, en dat dus vliegsnclheden
bij de vogels van ver over de 100 K.M. pér
uur niet tot do waarschijnlijkheden behoo
ren. Moest men tot voor korten tijd op ve
le vragen omtrent» het trekken van broed-
vogels het antwoord schuldig blijven, of
kon men hoogstens een vermoeden uit
spreken door middel van een nieuwe me
thode van onderzoek, het riugonderzoek,
heeft de kennis van het trekken der vo
gels een belangrijke vordering gemaakt en
zijn er reeds vele duistere punten tot klaar
heid gebracht. Men is op liet idee geko
men den vogels uit een bepaalde streek
een bewij van heVlcomsb in den vorm van
con alumiüiumring to voorzien. Deze me
thode, eerst op uitgebreide schaal door
de Deen Meriensen te Giborg in 1839 in
toepassing gebracht is ook in Nederland
opgevolgd. In 1911 is dopr het Rijksmu
seum van Natuurlijke Historie te Leiden
een Centraal Bureau voor het verstrekken-
van Nederlandschc vogel merk ringen inge
steld Simjs zjjn reeds 28,890 dezer ringen
afgegeven. Van deze vele duizenden rin
gen, dié wijd en zijd dc wereld in gedra
gen zijn, is tot op heden slechts van 451
stuks cou bericht aan heb Museum toege
zonden of slechte van het geheelo
aantal.
Na-eerst eenige uitkomsten aangegeven te
hebben, speciaal door liet ringonüerzoek in
Nederland ingesteld, waaronder zear opmer
kelijke, stond spr. geruimen tijd stil bij de
resultaten van deze methode in de verschil
lende landen verkregen.
Door het ringonderzcek zijn drie belang
rijke trekbanen voor de Europeesclie vogels
aangetoond, n.L-oen die langs de kusten van
dc Oostzee en de Noordzee naar Engeland en
verder langs de westkust van Frankrijk cn
het Iberische Schiereiland naar Afrika gaat,
een tweede, die oostelijk van de Alpen over
Noord-Italiö naar de kust van de Middel-
landscliD Zee en van daar over Corsica cn
Sardinië, over de Balaarcn en langs de kust
van Spanje naar Afrika gaat en een derde,
eveneens oostelijk van de Alpen verloopend
naar het noorden van de Adriatisclie Zee en
van daar langs beide kusten tot Zuid-Italië^
en verder over Sicilië naar Afrika*
Spr. kwam na de bovengemelde bijzonder
heden tot de s'ot-om, dat liet riugonderzoek
een z^er belangrijk en hit cenigu betrouw
bare middel is om een goed inzicht te
krijgen in de jaarlijksche verplaatsingen der
vogels. Belangrijke resultaten heeft 't riug
onderzoek reeds opgeleva*d. maar vo'e be
langrijke vraagstukken moeten nog opge
lost worden. Deze taak, aldus besloot spr.,
is grootendeels weggelegd voor liet- inter
nationaal ringonderzoek, dat evenmin a's de
objecten, waarmede het experiment poli
tieke grenzen kent en daardoor misschien
naast zijn wetenschappelijke laak, ook tet-s
kan bijdragen tot de toenadering der volken,
die; helaas, zoo fer van elkander vervreemd
zijo.
Prof. Van Oort eindigde met de gebrui
kelijke toespraken aan curatoren, hoogleera-
ren on studenten, waarbij hij dea wenscli
uitsprak, dat hceren curatoren met meer
aandrang dan ooit de voltooiing van 's Rijks
Museum van Natuurlijke Historie door het
bijbouwen van publieke tentoonsteTngszalen
bij de regeering aanhangig zal maken.
Lezing van prof. Viénot.
Voor een vrij talrijk gehoor sprak gisteren
prof. dr. Viénot, van de Protestautschc Fa
culteit. to Parijs, in de Walenkerk alhier
over do betrekkingen tusschen het Nedsr-
landsck en Fransch Protestantisme.
Ds. Cler, predikant bij de Walen-Kerk,
leidde den spreker in, en hoopte, dat deze
lezing mocht bijdragen tot versterking van
de samenhoorigheid der beide Protestant-
sclie Gemeenschappen.
Prof. Viénot begon met den Leidschea
.Waalschen Kerkeraad dank te zeggen voor
de hem verleende gelegenheid, om in doze
stad het woord te voeren. Spr. komt als
afgevaardigde der Federatie van Franse he
Protestanlsche 'Kerken naar het gastvrije
Nederland. Dit land blijft, voor. spr.-s ge-
Ioófsgenooten nog altijd, als in de 17de
eeuw, het land der wijheid en het toe
vluchtsoord voor de vervolgden. En heeft
het Nederlandschc volk niet mede Ion ge
volge van de réfoge eenig Fransch bloed
in de aderen? Thans zijn de Hervormden
in Frankrijk weer in nood. Juist begonnen
zij zich te herstellen van den schok, ver
oorzaakt door de scheiding- van Kerk en
Staat, toen de groote oorlog van 1914
uitbrak.
Spr. heeft de angst en ontzetting mede
gemaakt in Parijs, toen de vijand do hoofd
stad. naderde. Én nadat het eerste gevaar
geweken was, de wanhoop, toen de oorlog,
ondanks alle voorspellingen, niet in^ zes
weken geëindigd was. Nog huivert hij. als
lig denkt aan de ellende der doortrekkend'»
vluchtelingen uit Noord-Frankrijk, eu van
de eerste transporten gewonden. Daarna
kwam de strijd om Verdun, die verschrik
kelijke episode uit Frankrijk* geschiedenis.
Spr. citeerde eenige beschrijvingen van dezen
slag. hem door ooggetuigen verschaft. In
191S kwam spr. in de éersle gevec'itsbme,
én kon zich met eigen oogen o .erturgen,
hoe geweldig de dood om zich heen greep,
-on hoe de Fransche bodem verwoest, ver
scheurd en met bloed "gedrenkt w:rd. Mis
schien was de. aanblik cler kerkhoven, of
liever de onmete'ijko doodenvelden, nog wel
.het ergste van al. En toch trachtten de
laatste overblijvenden der bevolking l.un
land nog te bebouwen.
ïn Verdun kreeg spr. echter ook den
eersten indruk van de weerstandskracht ra»
het Fransche volk. In de ondergrondsche
schuilplaatsen zongen de jonge helden, de
helm op het hoofd, hun psalmen, gereed
ora aanstonds blijmoedig het leven te laten
voor Frankrijk. Zoo bezocht spr. ook Douau-
raont, op het eerste gezicht een gat in
den grond, doch bij nader onderzoek een
geduchte versterking, op dezelfde plaats
waar het oude fort gestaan had. De grond
was bezaaid met doodsbeenderen; ze'fs geen
grasje wilde er groeien. En toch bleven de
Fransche militairen met bovenmenschelqk
weerstandsvermogen in deze hel, omdat het
moest.
Dan schildert spr. een onderhoud, dat hij
met een Serviër gehad heeft, die alles door
den oorlog verloren had verhaalde van
de ruïnen in de omstreken van Chalons
en schetste ten slotte het oogénblik van
verademing, toen de wapenstilstand kwam.
Doch daarmede was de ellende nog niet ten
einde. Spr. weet, dat het niet alleen Frank
rijk is. dat thans lrjdb. Dit hebben ook de
Fransche Protestanten begrepen, en z'j heb
ben van het-, weinige, dat hun gelaten is,
nog afgedragen voor de kinderen iu de
Centrale Ryken.
Doch dit alles is ten slotte materieele
ruïne, die hersteld kan worden. Maar niet
do slagen, die in de Fransche families- ge
vallen zyn. De Protestanbsche Faculteit te
Parijs verloor 26 barer studenten. Wie zal
hen vervangen? Wie zal de verstrooide ge
meenten in het Noorden weder hereenigen.
Men is al bigde, als de steenen kerken
vervangen kunnen worden door houten ba
rakken. zooals iu Rheims, eens eeu der
rijkste gemeenten van Frankrijk, thans ge
ruïneerd. Het Fransche gouvernement wil
wel helpen, maar kan niet, wegens gebrek
aan werkkrachten.
Ook in Verdun is de Protestanlsche kerk
vernield. In dezie stad staan hier en daar
nog do gevels, maar de huizen er achter
liggen in puin. Vooral hier is het noodig,
ual de kerk weder opgebouwd wordt, opdat
de talrijke pelgrims, die het slagveld be
zoeken, en waaronder vele Protestanten zijn,
een plaats des gebeds kunnen vinden. Spr.
verhaalt hoe bij Verdun een heilige- plaats
is, waar 150 Bretagners op s'ag gedood
zijn door gasbommen. Men heeft hen op de
plaats zelve begraven; nog steken de bajo
netten omhoog uit de aarde. De predikant
van Verdun, Barrault, heeft zrjn post nim
mer verlaten, en is steeds een getrouwe
trooster voor allen, die geestelijken steun
behoeven.
Dé Fransche Protestanten hebben geeste
lijk veel gewonnen in den tijd van beproe
ving. Ondanks de slechte vooruitzichten heb
ber. vele nieuwe studenten zich aangemolcf
om opgeleid te worden voor predikant. Maar
de materieele nooden van het Fransche
Protestantisme zijn groot-
Den Ilden November 1918, toen het ge
daan wa6 (Qa y est), ging door Frankrijk
één kreet: „Op de knieën, het is God, die
zich openbaart: (voila Dieu qui passe). Zou
een betere tijd kunnen aangebrokon zijn!
Thans komt spr. als Hugenoot de Geuzen
in Holland begroeten. Moge de Hugenoot-
scke Kerk zich herstellen van de geslagen
wonden
Bij het uitgaan der kerk werd een col
lecte gehouden voor de verwoeste kerken in
Frankrijk, die f51.60 opbracht. Ds. Cler,
Papeugraclit, naast „Wallon", is bereid om
eventueel na to komen giften in ontvangst
tc nemen en door te zenden.
Nationale Vereeniging „Pro Regc'' te Leiden.
Gisteravond werd hi dc groote Stads zaal
een openbare samenkomst gehouden, met
het doel te komen tot de oprichting van een
Leicfecho burgerafdeeling -der Nationale
Yereeniging „Pro Rege."
Aks sprekers waren aangekondigd de
heeren mr. H. Bijlevold, oud-minister van
MarinePh J. Weber, -luit.-generaal b. d.
adjudant i. b. d. van H. M. de Koningin en
F. Legemaat, rcs.-kapitein bij het Reg.
Grenadiers, ter-wijl da Chr. Zangvereeni-
ging „L.E.D.A.GiO.H. en de asp.-onder-
offioieren van do Kweekschool voor Zee
vaart medewerking verleenden.
Do zeer druk bezochte vergadering werd
te ruim acht uren door ds. H. Thomas ge
opend, nadat de aanwezigen hadden gezon
gen Psalm 75 Vers 1 en in gebed was voor
gegaan.
Hij heette de aanwezigen welkom en
hoopte, dat straks een burgerafdeeling van
„Rege" uit dea grond zal worden gestampt,
uit den vaderlandschcn grond, met Oranje-
bloed gedrenkt. In heb bijzonder verwel
komde hij do burgerlijke cn militaire auto
riteiten on deeldo mode, dat Z.Exc. do Mi-
nitser van Oorlog bericht van verhindering
had gezonden.
Hij verheugde zich in het kleurenspel der
militaire uniformen en dankte voor den in
vloedrijken steun, dien de militaire autori
teiten wel aan „Pro Rcge" wilden verlec-
nen.
Wanneer het revolutie-monster den kop
mocht opstoken, dan zal „Pro Rege" bijge
staan door Landstorm en Burgerwacht, dit
monster aanvallen, totdat het met bebloc-
den kop afdeinst, cn dan ziet spr. onze
Koningin onder trompetgeschal van Haar
PRIJS DEZER COURANT*
iVfOoc Leiden p. 8 cuvl f2.50, p. week f 0.11)
•Buiten Leiden; waar agenten ge vos-.
tigd zijn, per week 0.19
Franco per post 2.90
paard stijgen en neerknielen en mede ge
tuigen: Christus boven alles!
Het was spiv's doel om de vergadering op
hoog peil to brengen, om daannce elke ge
dachte clat het iets onbeduidends zou zijn,
nib to roeien. Hert geldt toch écu zaak van
onzeai Koning in dea Hemel, het is Zijn
gouden wagen, waarvoor wij ons spannen!
riep spr. uit.
Na do Zangvcreeniging to hebben toege
sproken als het toekomstig zangkoor van
„Pro llogo" cn don leerlingen der Kweek
school voor Zeevaart, op het. hart to hebben
gedrukt, dab zij Vorstin en Vaderland troujy.
zouden blijven besloot, de voprzitter zqn
luid toegejuichte toespraak rqet een„Pro
Roge, proPatria", Oranje .boven.!"
Daarna zong do Zangvefeeniging onder
leiding van den heer J. Snel Jr. het- ,,Zij
zullen het niot hebben", waarna een dames-
lid nog. een solo zang, het moojc liedBij
Moeders Graf, dat niet naliet indruk to
maken.
Hüorna- verkreeg do gop. luit.-generaal
Hh. J. Weber, het woord, die allereerst be
groette den waarn. burgemeëster, den heer
Pera, den garnizoenscommandant en den
commandant der Kweekschool voor Zee
vaart-
Het deed hem genoegen hier in Leiden te
mogen optredenin de stad die in onze
vaderlandscho historie zoo'n schitterende
rol heeft gespeeld.
In een krachtige toespraak beval hij
„Pro Rege" aan en deelde heb voornaamste
uit do statuten mee. Verder zette hij de bc-
teekenis van het leger uiteen. Hij zelf heeft,
beginnende als grenadier, alle rangon van
het leger doctrloopco, cn durft zeggen liet
leger te kennen Maar hij kent ook het volk
van Nederland.
♦Spr. trachtte vervolgens aan te toonen,
dat wij nog altijd een leger en vloot noodig
hebben voor den buitenlandschen vijand,
maar ook voor den binjienlandschen vijand.
In November 1918 is do revolutie gemakke
lijk bezworen, maar zal dat zoo altijd zoo
gaan
Ons volk staat- onverschillig tegenover
onze weermacht en dat is schande, zeido
spr. Gelukkig dat spr. nog kan gelóoven in
den God van Nedorland. Naast God is Ne
derland in 1914 gered door do paraatheid
van -ons leger. En dan noemt men onze weer
macht ook nog inproduotief. Is het leger
voor ons volk ook niot een leerschool?
En daarom vindt spr. heb zoo rampzalig,
dab mon zoo sceptisch staat tegenover onze
weermacht.
De Christelijke jongelingen moeten in bet
•leger hun beginselen handhaven en van hen
moet do kracht van het leger uitgaan.
Allo mannen raoet-jn Pro Regeanen zijn,
maar ook alle vrouwen, en als zij naast- zich
hebben zwakke mannen laten zij deze aan
moedigen.
Tegenover hetproletaren van alle lan-
len vercenigt u stelde spr. Protestansche
Christenen van Nederland vereenigt u.
Na een verheerlijking van H. M. de
Koningin, riep spr. uitVoor God, Vader
land cn Koningin, waarop luide toejuichin
gen volgden.
Op verzoek van den spr. werd daarop
het. „Wilhelmus" staande aangeheven.
Hierna voerden do leerlingen van de Zee
vaart-school op inderdaad onberispelijke
wijze cenigo gymnastische oefeningen uit,
die met groote belangstelling .werdon ge
volgd en met luid applaus begroet.
Vervolgens verkreeg mr. Bijleveld bet
woord, die onder dfen titel„Dc drie
BINNENLAND. -
Oprichting van een burgerafdeeling
van „Pro Rege" te Leiden.
De onderwijzerssalarisseri in de Tweedé
Kamer. r
Ontslag van den heer Coliin als lid van
de Eerste Kamer.
Opheffing der kolendistributie
De toestand van de ex-keizerin.
Er is sprake van een nieuw verblijf voor
den ex-kroonprins.
Tot gouverneur van Suriname is benoemd
mr. A. Baron van Heemstra.
BUITENLAND.
Sforza evenals Leyges zeer tevreden.
Gevaar voor een algemeene staking irt
Opper-Silezië.
De Pransche Kamer neemt het ontwerp
tot herstel der betrekkingen met het Va-
ticaan aan.
De lersche kwestie.
Neemt Italië thans maatregelen tegen
d'Annimzio
droomen" in verband met het doel, waar
voor men bijeen was op allegorische wijze
dc zedelijke verplichtingen schetste, welke
wij, mensehen, hebben ten opzichte an
onze medcmenschen en vooral ten opzichte
van hen, die klein zijn en zwak cn zich ver
laten gevoelen en troost- noodig hebben,
waarbij hij blijkbaar iu heb bijzonder het
oog had op de jongelieden, die ver van huis
en hof in garnizoensplaatsen hun militaire
plichten vervullen.
Ook dezo toespraak werd, om haar eigen
aardiger] vorm met aandacht gevolgd cn
aan het slot toegejuicht.
Hierna werd een korte pauze- 'gehoudèn.-
Do voorzitter noodigde do aanwezigen uit,
vrouwen zoowel als mannen, om zich gedu
rende de pauze als lid op te geven door een
aan allen verstrekt biljet ingevuld aan dé
bestuurstafel te bezorgen, waaraan door ve
len gevolg werd gegeven
Na de pauze kregen wij nog eenige keu
rige oefeningen van °de leerlingen der
Zeevaartschool tc zien, die eenigo proeven
van bekwaamheid aflegden op het gebied
van het. z.g. zweefstelsel, welke, zeer in. den
smaak vielen.
Het. werk dezer jongelui is dan ook su
perieur werk.
Kapt. Legemaat had tot onderwerp voor
zijn toespraak gekozen het militaire„Geoffc
acht!" cn vond daarin aanleiding.de ver-
eeniging „Pro Rege" aan te bevelen. Door
het werk der vcreeniging zal do naam van
God weder meer in het leger worden ge
bracht, waartoe andere militaire veree-nï-
gingen en het instituut der veldpredikers
trouwens ook reeds hebben bijgedragen,
terwijl eindelijk do Christelijke scholen, die
het leger mede vaai reoruten voorzien, bij
welke het Christelijk zuurdecsem heeft door
gewerkt, in dit opzicht ook van groote be-
teekenis zijn.
Spr. achtte difc van groot belang voot de
gehalte van het leger en hij verheugde zich
te meer in het veldyinnen van dien geest,
omdat er mede wordt gehandeld naar den
wensoh van onze geliefde Vorstin, die haar
plichten, jegens Volk, en Leger zoo goed
kent.
Ook op deze toespraak volgde luid ap
plaus.
De zangvereeniging volgde hierop met
een uitvoering van Psalm 150, waarna ds.
J. Punsolie, van hier, nog een kort slot
woord sprak en allen dankte, dio tot het
welslagen van dezen avond cn tob de op
richting van de burgerafdeeling van „Pro
Regc" hadden meegewerkt, terwijl hij ten
slotte op dc groote beteekcuis dezer Yen-
ccniging voor pri3 Ljnd en volk wees.
Nadat oen collecte ter goedmaking van de
kosten was gehouden en medegedeeld, dat
157 leden wiiren toegetreden, werd circa
twaalf uur de zeer geslaagde vergadering
door dü. Punsolie met dankgebed gesloten.
Gezellige avonden in liet "VS'ijkgebonw
Levendaal.
De gunstige resultaten van goede samen
werking zjjn gisteravond in het avrjkgebouiv
aan het Levendaal alhier gehoord en ge-i
zien.
Omtrent die samenwerking werd den velen
aanwezigen er moest zéér met de be
schikbare ruimte gewoekerd worden door:
den voorzitter der Chr. Wijkvére&niging, ds.
M. J Punselie, alvorens deze zich naar" een
bijeenkomst in de Stadszaal moest begeven,
het volgende verteld.
In het voorjaar van 1920 w^s het meS
den financieelen stand dev kas van de Yer
eeniging treurig gesteld. Er was een groot
tekort. Ora wat geld in die kas te brengen,
besloten de verschillende onderafdselingéS
van den Wrjkarbeid, welks centraal arbeids-
punt het gebouw aan het Levendaal is, iete
te doen. Plannen werden ontworpen en uit
gewerkt en men toog. aan het werk om de
resultaten "daarvan aan belangstellenden te
toonen.
Inmiddels werd evenwel de groote bazaar!
voor central en wijkarbeid georganiseerd en
deze had zulk een gezegend gevolg, dat het
deel der opbrengst, hetwelk dezs Chr. Wijk-
vereeniging te beurt viel. niet gering was.
Alzóc was eigenlijk, in strikten zin genomen,
de hulp der onderafdeelingeii niet meer noo
dig. Deze zetten echter liet eenmaal aan
gevangen werk door en besloten tot het
geven van drie gezellige avonden.
