LÈIDSCH m DAGBLAD.
Vrijdag 29 October 1920.
Officieele Kennisgevingen.
De toestand
onzer Gemeentefinanciën.
STADSNIEUWS
PBIJ9 DÉR ADVERTENTIES:
80 Cts. per regol. Des Zaterdags 40 Cts.
pér regel. Ktoteie advertentiën Woensdag
16 Ots., Zaterdag f 1.— bij een maximum
aantal woorden van 30. Incasso volgens post-
recht. Voor eventueolo opzending van brieven
40 Ots, por'o te betalen. Bewijsnummer 6Cti.
Bureau Noordeindsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
PRIJS DEZER COÜBANT:
[Voor Leiden p. 3 ehmL f 2.50, p. week' i 0.13
Puiten Leiden, waar agenten geves-i
tigd zijn, per week' 0.19
Franco per poet a 2.90
Nummer 18607.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
GEMEENTELIJKE VISCnVERKOOP-
'Be Burgemeester vaD Leiden brengt ter
kennis van de ingezetenen, dat morgen (Za
terdag) aan de geweoateljjko visch winkels
(Vistflimarkt en Stadshu'lpwcrf) verkrijgbaar
is Sclielviscli a f 0.18, grootero Sehelvisch a
f0.24f 0.30 en Schol a f 0.20f 0.30 p- pond.
N. C. DE GIJSELA.AR, Burg.
Leiden, 29 October 1920.
VERKOOF VAN SCHOENEN-
Be Burgemeester -ran Leiden brengt ter
algemeen kennis, dat op Maandag tot en
met Vrijdagavond van 6 tot 8 uur cd op Za
terdag van 2 tot 4 -aa. van 6 tot 9 uur n.m. in
perceel yischmarkt 7 8 alhier, prima Mans-
jrygscli oenen worden verkocht tegen den prijs
tvan f 10-90 per paar.
N. C- DE GIJ SELA AR., Burg.
Leiden, 29 October 1920,
VERKIEZING KAMER
VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN.
Burgemeesters en Wethouders van Leiden
brengen ter kennis van belanghebbenden,
id at, ingevolge art- 10 van het Koninklijk
besluit van 4 Mei 1890 (Staatsblad No. 76)
tot vaststelling van een algemeen reglement
ivoor de Kamers van Koophandel en Fabrie
ken, op Vrijdag 26 November 1920, dos na
middags van twee tot vier uren, ten Raad-
huize een verkiezing zal plaats hebben van
vyf leden van de Kamer Tan Koophandel en
Fabrieken, ter vervulling der vaoatures, die
op 1 Januari 1921 zullen ontstaan, ten ge
volge van -de periodieke aftreding van de
ihioercn G. Boon, J- Heringa, F .A. M. Picck,
P. A. de Gooyer en H- Vroom.
N. C- DE GCJSELAAR, Burg.
VAN STRYEN, Secretaris,
Leiden, 29 October 1920.
Een alarmkreet.
- De begroobing der inkomsten en uitga
ven dezer gemeente voor het jaar 1921
hangt een somber beeld op van Men finan-
cieelen toestand waarin wij verkeeien Wij
waren reeds in de gelegenheid daarop tc
wijzen, doch naar aanlcid-ng van hef geen
B. en W. nader over den staat, der ge-
tmepn.'tteflLiianoiën aan den Jtaad hebben
[medegedeeld, waardoor dit beeld oen neg
yeefl somborder aanzien heft gekregen,
'meenen wij er nog eers nader op te moe
ten terugkomen.
Wij kunnen en mogen ons ni«»t trr.rsicn
met de gedachte, dat in andere grootc of
grootere gemeenten de toestand ook al
niet rooskleurig is.
Daarmede komen wij niet uit do impas
se, waarin wij door welke oorzaken dan
ook, zijn geraakt, integendeel, geraken
nog steeds dieper in het moeras.
Onze schuldenlast zal op L Januari 1921
bedragen f 10.927.000 of f 1,746.700 meer
dan een jaar te voren. Maar daarmede zijn
wij er nog niet. Heb restart der crisisuit
gaven over de jaren 19141919 bedraagt
na de eerste twee uitkeeringen uit de op
brengst der Oorlogswinstbelasting nog
f 707.869. En na deze vaste schuld en de
crisisschuld, is er momenteel nog een vlot
tende schuld van f 856.000, doordat er ver-
schillènde buitengewone uitgaven zijn ge
voteerd, zonder dat deze gedekt konden
worden uit de laatst gesloten vaste lee
ning.
De schuldenlast die de gemeente hoeft
te torsen bedraagt derhalve in ronde cij
fers f 12,500.000, waarvoor de belastingbe
talende burgerij de rente heeft op to bren
gen en de aflossingen te betalen. En daar
naast valt weder te constateeren een aan
merkelijke stijging der gewone uitgaven;
waar slechts een poover bedrag aan meer
dere inkomsten tegenover gesteld kan wor
den. De loons- en salarisverhooging over
bijna de geheele linie, de verhoogde kósten
vin de huishouding in schier alle takken
van gemeentedienst, hebben daartoe bij
gedragen. Het nadeelig verschil bedraagt
ook hier al weer niet minder dan f 9.267.231
En zoo worden we in het najaar van
het jaa.? 1920 geplaatst voor liet feit, dat
;ér in het belastingjaar 1920 op 1921 een be
drag van f 2,800.000 aan hoofdelijken om
slag zal moeten worden opgebracht.
Laten wij er ons van doordringen, wat
Het zeggen wil, dat in een stad van onge
veer 65000 zielen, die bovendien weinig ka
pitaalkrachtig is, alleen aan stedelijke be
lasting, op twee ton na, drie milliocn moet
worden opgebracht, en dab nog wel in het
tijdsverloop van nog geen zes maanden.
[Want nog is» het kohier van het belastbaar
inkomen niet vastgesteld, hoeveel te min
der de aanslagen bekend en de aanslagbil
jetten verzonden.
Huivert men tot de openbaarmaking er
van over te gaan
De heer Do Lange heeft er in den Raad
zoo terloops aan herinnerd, dat van de
hoogste inkomens in dit belastingjaar zal
gevergd worden 24%.
Laat deze schatting iets te hoog zijn.
Laat het wezen 18 a 20%.
De mededceling van den heer De Lange
maakte op ons Edel Achtbaar Raadscolle-
ge blijkbaar weinig indruk. Men luisterde
er nauwelijks naar.
Maar buiten den Raad, onder de ingeze
tenen zelf, daar is men geschrokken van
dc openhartige uitlating van den heer Do
Lange, daar heeft men goede nota geno
men van den noodtoestand, d&ar begrijpt
men de beteekens van de in de miilioenen
loopende cijfers, zooals wij ze boven heb
ben gegeven en daar neemt men zijn maat
regelen om zichzelf "te behoeden voor een
dergelijke hooge belastingheffing.
De steeds hooger worden belastingen
hebben al sinds jaren de uib Indië komen
de families, die hier het onderwijs vroeger
voor hun kinderen zochten en er zich bij
voorkeur vestigden, weerhouden dit te
doen en menig burger, niet verplicht om
in de stad te wonen, vestigde zich elders
Anderen, voelende hun plichten jegens de
Leidsche gemeenschap, bleven echter tot
dusverre' en offerden hun evenredig deel
in de lasten, die dc gemeenschap van hun
vorderde,, al was dit deel grooter dan wat
elders van hun zou gevergd worden.
Men behoeft echter slechts zijn. oor te
luisteren te leggen naar hetgeen in de krin
gen der gegoede Leidsche burgers in deze
dagen wordt gedacht en gesproken, om er
van overtuigd te worden, dat ons binnen
kort een groette exodus wacht van- hoogst
aangeslagencn in deze gemeente, die zich
hetzij geheel, hetzij voor een deel als fo
rens zullen onttrekken aan Óen forschen
greep van den, Leidschen fiscus. En dat
het geen dreigementen zijn alleen bewij
zen de voorbereidende stappen door som
migen hunner reeds voor dit doel gedaan.
En nu moge*men zeggen dat dit een be
wijs is van te weinig sociaal besef en» te
wijten .aan gemis aan solidarieib met do
stad zijner inwoning, daarmede wordt de
uittocht niet tegengehouden.
En de gevolgen zullen niet uitblijven.
De achterblijvers zullen nog zwaarder
worden belast, en voor. hen, die er uit kun
nen gaan, zal dit opnieuw aanleiding zijn
om Leiden vaarwel te zeggen. De toestand
zal dan onhoudbaar worden, ongetwijfeld;
er zal ten slotte, op welke wijze dan ook,
moeten worden ingegrepen, doch voor er
voor de verarmde gemeente redding van
buiten zal komen opdagen, zal er veel ge
leden zijn, en veel onherstelbaar verloren
zijn gegaan.
Want van welke politieke richting men
moge zijn en tet welken stand men moge
behooren, men zal begrijpen, dat kapita&U
onttrekking aan onze gemeente door ver
huizing van. de hoogstaangeslagenen
een voorbeeld, niet onwaarschijnlijk door
minder kapitaalkrachtigen, als 'b eenigs-
zins kan, gevolgd achteruitgang betee-
kent niet alleen, doordat de gemeente de
opbrengst hunner belastingen derft, maar
ook, omdat hetgeen zij verteren, niet meer
ten goede komt aan de Leidsche nering
doenden, wat ten slotte algemeene verar
ming der gemeente ten gevolge zal heb
ben. Wie de historie van onze stad kent,
weet, dat ontreddering der financiën meer
malen een inzinking der algemeene wel
vaart ten gevolge had en weet ook, hoe
moeilijk het was, om weder tot verheffing
van het welvaartspeil te geraken.
't Is waar, thans denkt de regeering, die
zelf niet weinig mede de schuld draagt
van den toestand, waarin met Leiden vele
andere gemeenten zijn gekomen, aan mid
delen, om de benarde finantieele gemeen
te-politiek te hulp te snellen, maar men
weet, hoe de regeeringsmachine niet vlug
werkt, zoodat althans voor de eerste be
grooting van rijkshulp o. i. nog wel geen-
sprake zal zijn en dus gelden raoet: help
u zelf.
Een punt, dat zeker bijzonder de aan
dacht mag hebben, is, meenen wij, een
meer gelijkmatige belastingbetaling over
het heele land, opdat een exodus, als bo
venvermeld, weinig zin meer hebbe en
dus worde belet. Overigens schuilt er veel
goeds, naar het ons wil voorkomen, in die
voorstellen, die door het rijk willen doen
overnemen van de gemeente, die kosten die
feitelijk voor het rijk worden- gedaan, als
om een sterk voorbeeld te noemen, de on
derwijskosten-, waar het ouderwijs toch
zoo goed als geheel rijkswerk is geworden.
Men volge de belangrijke debatten der
Tweede Kamer hierover. De eind-indruk,
die daaruib echter o.i. nu reeds is te trek
ken, kan niet anders zijn dan deze: Ook
al springt het rijk bij, niettemin blijft het
betrachten der zuinigheid zaak, ook in de
toekomst
Isolement en Gemeenschap.
Hedenna middag aanvaardde dr. A. G. van
Hamel, bildiothocaris van de Handelshooge-
schóol te Rotterdam, zijn ambt als privaat-do
cent in de Keltische taal- en letterkunde aan dc
Universiteit alhier, niet een openbare los in het
kléin-auditorium over het onderworp: Isolement
en Gemeenschap.
De voornaamste vertegenwoordigers der twee
hoofdgroepen, waartoe dc Keltische talen wor
den teruggebracht zijn volgens spr. het Kom-
tisch (in Wales) en het Iorsch. Tussohen die
twee talen bestaat morphologisch een veel
grooter verschil dan tusschen dc Gormaanscho
en Romaanscho talen onderling.
Spr. ging nu uitvoerig het verschil dor beide
taaltakken na. Het Kymtisch "heeft zich ontwik
keld in een richting die sterk aan de *Bo-
maajLsche talen, vooral aan het Fransch doet
denken.
Het conservatieve Iersoh heeft, vooral in do
oud-Iersoho periode, een ontzettenden vormen
rijkdom bewaard, die -onmiddellijk aan de Ocr-
Keltischo periodo herinnert. Spr. behandelde
daarin dc vraag, waardoor dat verschil \cr-
klaard kan worden, en toonde aan, dat dit ge
heel samenhangt met de ontwikkeling der bevol
king in Ierland en in Wales.*
De Iersche literatuur ontwikkelde zich geheel
zelfstandig. Zij behield haar eigen karakter Tan
het begin tot het einde en nog heden gaat er
meer invloed uit van "de Anglo-Iersche letter
kunde op de Engelsehe dan omgekeeTd. Bit
zelfstandig nationaal karakter kenmerkt zoo
wel de Iersche poëzie en het proza.
Do stroeve Iersche cultuur kon zich onder
den druk van den overheerscker minder goed
handhaven, dan de zooveel leniger Kynvtische.
Maar wofden de omstandigheden eenmaal gun
stiger, dan zal, volgens spr., Ierland de sterk
ste blijken. Hoe dit zij, aldus besloot spr., de
geschiedenis van de letterkunde en hel geestes
leven in het algemeen in beide landen- lioht dc
uiteenloopende ontwikkeling der beide talen dui
delijk toe.
De rede werd met de gebruikelijke toespraak
besloten.
Jubileum Chr. Jongelingsvereeniging
„TJw Bewaarder zal niet Sluimeren".
Do Chr. Jongelingsvereeniging- „Uw Be
waarder zal niet Sluimeren", afd. van het
Ned. Jongelingsverbond, heeft de herdenking
van haar 25-jarig 'bestaan, welke zij verleden
week Vrijdag, zooals wij meldden, in de
Pieterskerk met een" wijdingssamenkomst
aanving, gisteravond voortgezet i-n den foyer
der Stadszaal.
Do zaal, waarin eerst een reünie met
oLd-leden plaats vond, was voor de feeste
lijke samenkomst, welke op dece reünie volg
de, keurig getooid met frissche planten, en
mooie herfstbloemen stonden op de tafeltjes.
Zij was weldra geheel met belangstellenden,
onder wie vele dames, gevuld. -
Nadat gemeenschappelijk was geizcngen
Psalm 103 vers 1, ging de 'Voorzitter der
JongelingsvereeJiigiug, de heer Velberg, voor
in gebed. Daarna riep hij allen een hartelijk
welkom toe. "Hij vertelde-, evenals ds. Hoogen-
raad, zooals wij de vorige week vermeld
hebben, het in de Pieterskerk had gedaan,
een en ander omtreïib de "oprichting en de
geschiedenis der Ve-reeniging en deelde
mede, dab het haar thans vrij wèl gaat. Naar
buiten heeft de V-eresnïging gewerkt door
het doen houden van lezingen, door
winterbijeenkomsten, ook door openbare
vergaderingen, in den mobilisatietijd
door gezellige, avonden voor militairen
in den vorigen waiter ook door leringen in
samenwerking met stedelijke zustervereeni-
gingen. Zij gaat met haar tijd mede, er voor
zorgend haar karakter en wezen vast te
houden. Zij heelt behoefte aan een elgèn ge
bouw. Ten einde den bloei der Vereeoiging
te bevorderen, deed spr. een beroep op den
steun van Christelijk Leiden. Hij herinnerde
er daarna o. m. aan, dab van de eerste com
missie van toezicht alleen nog in leven is
onzo stadgenoot de heer A. J. do Lange,
tot wien, ware hij hier aanwezig hij woorden
van dank zou kunnen richten voor hetgeen
hij voor de Vereeniging had gedaan.
Prof. Van Nes, eenig aanwezig lid van de
tegenwoordige commissie vafi toezicht, heet
te hij van harte wolkom; in den
loop van dezen feestavond kon hij de
beide andere leden, de predikanten Hoo-
genraad en Riemens, begroet®. Mede riep
hij het welkom toe aan het bestuur van de
wrjkveroeniging „Pniël", in welker gebouw
do Vereeniging is gehuisvest; aan afgevaar
digden van zusterverenigingenaan de le
den van den dameskrans „Martha", welke
vier en twintig jaar geleden de Vereeniging
haar banier schonk; aan begunstigers, leden
en ouders van dezen.
Namens de feestcommissie sprak do lieer
H. Gijsman een kort woord, hoofdzakelijk
om openlijk dank te betuigen aan het oud-
lid Verbiest-, voor de mooie versiering van
de zaal; aan de dames, die thee en ver
snaperingen zouden ronddienen; aan de zan
gers van 't dubbelmannenkwavlet der Chr.
Jongemannen-Vereeniging uit Den Haag. en
aan het trio (piano, viool en violoncel), dat
zich zou doen hooren in plaats van den
heer A. Kooistra, van O&gstgecst, die ver
hinderd was zijn toegezegde medewerking te
verleen en.
Toen kon het eigenlijk© feest beginnen.
Er heerschte den-ganschen avond een aan
gename, gepast vroolijke stemming en er is
genoten van mooie muziek, van zuiveren
zang, van een voordracht en van goede woor
den.
Prof. H. M. van Nes hield een aardige, toe
spraak, waarvan de hoofdgedachte was, dat
hetgeen kalm, zonder fawaai, gaat, meestal
het belangrijkste is, en de slotwensch voor
de jubileerend© Vereeniging, dat er- iets van
den pelgrimsgeesfc van Abraham ©n van diena
gehoorzaamheid des geloofs in al haar leden
mocht zijn.-
Do heer J. LenS, uit Den Haag, oud-lid,
oun-voorzitter en eere-lid der Vereeniging,
boeide zijn gehoor met Zijn blijde en wee
moedige gedachten bij de viering van dit
feest, on bracht den hartelijkeii gelukwensch
namens het hoofdbestuur van het Ned. Jon
gelingsverbond voor de jubilaresse over.
De heer C. van Dijl, uit Amsterdam, oud
lid, gaf in aansluiting met het door den heer
Lens gesprokene zijn gevoelens van teleur
stelling en van genoegen weer, en sprak over
het nut en den zegen eener Chr. Jongelings
vereeniging.
Nog meer sprekers hadden hier hun beste
wensclien voor de Vereenigiug willen doen
hooren, maar de tijd, die omgevlogen was,
liet dit niet toe.
Alleen dr. Riemens, even aanroerende het
hier gesmaakte genoegen, deed .een beroep
op do vriendinnen der Vereeniging, en "hij
schatte haar aantal groot, ziende de vele
dames"-, hier aanwezig, om de bovenzaal van
„Pniël", de zaal, waar de Vereeniging sa
menkomt, in een wat aantrekkelijker en ge
zelliger kleed te steken dan zij nu draagt.
De Voorzitter dankte allen voor hetgeen
zij nti en te voren voer de Vereeniging had
den gedaan. Inzonderheid tot ds. Hoogen-
raad richtte hij woorden van hartelijken
"clank; tot hem, die zoo met deze Vereeni-
giDg heeft meegeleefd, haar zoo in alles
heeft ter zijde gestaan, die haar nog zulk een
warm hart toedraagt en haar leden bij namen
kent en hen bij hun namen noemt.
Een daverend applaus volgde op deze woor
den van den Voorzitter, die nog gedacht een
ziek 'lid en mededeeling deed van verrassin
gen, der Vereeniging dezen avond bereid,
voorbeelden ter navolging, want rijk aan
stoffelijke bezittingen is de Vereeniging niet.
Met het zingen van de verzen 1 en j5 van
Gezang 180 en met dankgebed van ds. Hoo-
genraad, werd deze voor alifffl. aangename
en goed georganiseerde avond besloten.
Nu volgt nog een intieme feestavond, voor
i'e leden en dan gaat de Vereeniging weer
haar gewonen gang.
Chr. Ned. Werkmansbond.
(Afd. Leiden.)
Gisteravond hield de afd. Leiden van
dien Chr. National en Werkmansbond in de
Oosterkcrk alhier haar jaarvergadering,
die, behalve door leden en hun gezinnen
door andóre belangstellenden, onder wie
ook vrouwen, werd bijgewoond.
De banier der afcleeLing was ter zijde van
den preekstoel geplaatst.
Nadat de vergadering met gemeenschap
pelijk gezang was geopend ging ds. J. Hoo-
genraad, eere-voorzitter der afdeeling, in
gebed voor, om vervolgens verslag uib fe
brengen over den staat der afdeeling en
van de voornaamste werkzaamheden in heb
afgeloopen werkjaar.
Hij hield vooraf oen korte toespraak,
waarvoor hij tot uitgamgspunt nam Lukas
22 27b.
Do woorden van dezen tekst door Jezus
zelf tob Zijn discipelen gesproken, greep
spr. aan om de aanwezigen te doordringen
van hetgeen hij hen wilde zeggen.
Hij schetste den geest van revolutie, die
rond waait in onze maatschappij, overal het
hoofd opsteekt en ook aan de Christenen
niet onopgemerkt voorbij gaat.
Het is het intellectualisme, dat do we
reld bedorven heeft, en dat ook in de Kerk
scheuring eri verwijdering heeft gebracht.
Do twisten, die de Kerk beroeren, zijn
grocrtendeels ook van wetenschappelijkcn
aard.
Aan de hand van een boekje van een
Amerikaansch schrijver, die onze maat
schappij het voorbeeld van J ezus voorhoudt
toonde spr. aan, dat de strijd in de arbei-
dorswereld niet enkel gaat om het loon-
vraagsbuk en wat daarmede samenhangt,
maar om de tegenstelling tusschen machts
ontplooiing cn dienende liefde.
De geest der revolutie meent, zooals Hen
rietta Roland Holst in haar brochure over
het eenjarig bestaan van de Bosjewistischo
heerschappij schrijft, voeFt een strijd op
leven en dood om op de puinhoopen van dë
oude maatschappij het Messiasrajk "to stich
ten, de Christusgeest wil een betere maat
schappij opbouwen door dienende liefde.
Zoo staat de maatschappij cfoor den revo
lutiegeest verwoest, tegenover het Godsrijk
van Christus als de zelfzucht tegenover de
liefde.
En wie anderen kiezen wil beginne met
rich zelf.
Wij moeten als do rijke jongeling veel los
laten, maar met het loslaten van wat onze
zelfzucht begeerlijk acht, zijn wij er nog
niet. Wij moeten ook nog opnemen het
Kruis en Christus volgen, zeide spreker.
Met een opwekking tot de leden van deze
Werkmansbond om als het wezen moet met
overtuiging de goede keuze te dben besloot
spr., om daarna het jaarverslag uit te
brengen, dat zooals hij zeide, er gunstig
uitzag.
Het aantal donateurs en begunstigers
blijft gewoonhet is moeilijk er een bij te
winnen; eer gaan er af; het aantal leden
der afdeeling bedroeg 316, ook minder dan
het vorig jaar; het Weduwenfonds telt
eveneens 316 loden en er zijn in ons midden
weduwen, die een uitkeering van f 250 ont
vangen bij afdeeling Ziekenfonds zijn aan
gesloten 267, ook minderde Verbruiks-
vereeniging „Zorg in den Tijd" telt 105
leden en heeft een fonds van f 1500het
Bouwfonds bloeit, men is op weg de schuld
te delgenc5e naaikrans „Zusterliefde"
heeft 100 leden; het Kinderkoor-,.Zingt den
Heer" zag haar ledental tot 60 stijgen; de
Zondagsschool bloeithaar leerlingen maak
ten in den afgeloopen zomer een uitstapje;
het Gemengd Zangkoor „Halleluja", dat bij
gelegenheden als deze optreedt, telt ook
ruim 60 leden. De Meisjeskrans „Bidt en
Werkt" en de Jongelieden-Knapenvereoni-
ging weten zich goed staande te houden en
opgericht werden nog een vereeniging voor
geestelijken en socialen arbeid en een
Jeugdorganisatie voor c3e Zending, geleid
door de kweekelingen van de Zendings
school.
Verder noemde spreker nog de Bootver-
ccniging met 50 leden en de Kinderkerk
met 125 leerlingen, om to besluiten met
een overzicht te geven van de over het ge
heele land verspreidde vereeniging „U. B.
O." met haar steunfonds van f 15,800, die
echter met het oog op de koersdaling der
effecten de uitkeering van f_150 tot f 100
heeft' moeten terugbrengen, wat spreker
een verstandigen maatregel noemt.
Met een opwekking tot vernieuwden vol
hardenden strijd, aan de leden en aan hen,
die. lid willen worden, besloot ds. Soogen-
raad zijn verslag, dat met aandacht was
gevolgd.
Hierna verkreeg de zangvereeniging
„Halleluja" het woord en bracht- op zeer
verdienstelijke wijze eenige liederen ten
gehoore. door pianospeL begeleid*
Daarna beklom ds. J. C. V. van Bemrnel,
uit Hillegom, den kansel, door ds. Hoo-
genraad als de feestredenaar aangekon
digd.
Deze wees er in zijn vurig betoog met
nadruk óp, dat de Christelijke werklieden
als regel minder onderlegd zijn dan de
leden van neutrale en moderne bonden. Zij
komen in fabriek en werkplaats tegenover
hun kameraden van andere richting en
kunnen hun standpunt, niet vasthouden.
En zoo gebeurt het, dat arbeiders, di« tot
de Cl jistelijke partijen behooren, zich aan
sluiten bij het N. V. V., den bijwagen van'
de y D. A. P.
Dat moet anders worden. Wij moeten
cTize werklieden sterk maken in den strijd
cn wapenen met het borstwapen van
Christus. Daarvoor is in de' eerste plaats
noodig organisatie. De patroons-organisee-
ren zich ook en als wij het niet doen, zeide
spr., dan zal de wet er ons straks wel too
dwingen. En dan moeten de arbeiders vol
gen sociale cursussen, waar zij sterk ge
maakt worden in hun Christelijk sociaal
beginsel, dat zij behooren uit te dragen
in de werkplaats en onder hun mede-ar
beiders, waar ook.
Er is zooveel slapte bij ons. Wat is dal
bij Rome heel anders. Wal zit de organi
satie daar goed in elkaar, aldus spr.
De R.-K. professor Veraart, heeft ge
zegd, dat het alleen de Katholieke ethiek
is, die zich principieel tegenover het socia-
lisma stelt, on er dc eindstrijd tegen zal
voeren. Zullen wij, Chr.-pvotestanten, ons
dat laten zeggen 1
Zeker niet. Ook wij vormen nog een
mocht, als de Christen-arbeider maar tot
ontwaking Icomt, zeide spr. en daartoe
spoorde hij hen ten slotte aan, de lijnen
uitstippelend waarnaar hst protestansch-
sociaal Christendom zich heeft te richten.
Nadat het zangkoor nog eenige liederen
dankt, ging de bijeenkomst na gemeen-
liad gezongen en ds. Van Bemmel had ge-
schappelijk Gezang 96 te hebben gezongen,
uiteen.
Lisa en Sven Scholander.
Lisa en Sven Scholander hebben met
hun oude Zweedsohe luit van 1795 de
geheele wereld doorgereisd, zijn door ge
heel Nederland on Nederlandsch-Indië ge-»
weest.nu was' het voor den eersten keer,
dat zij Leiden bezochten. Van dit bezoefc
zullen zij een aangename herinnering over.'
houden; het kunstenaarspaar werd door
een talrijk publiek ontvangen, dat zich niet
onbetuigd liet in bijvalsbetuigingen. Ook
de toehoorders zullen zich dit aardig en
eigenaardig Concert blijven herinneren.
Eigenaardig, omdat, men zelden in de ge
legenheid is zang met begeleiding van
mooi luitspel te hooren en aardig, omdat
de voordracht die eigenschap sterk naar
voren bracht.'1
Zweedsche luitjes, en een Zweedsche luit
en er bestaat een schat van welluidende
Zweedsche liederen. Nu verbaast het ons,
dat er zich op het programma zooveel
Eransche en Duitsche liederen bevonden',
al werden die talen ook uitnemend uitge
sproken. Tusschen de 17 gezongen liederen
(14 3 toegiften) bevonden zich slechts
twee Zweedsche, die zeer zoet klonken.
Vooral Lisa zingt licht en gemakkelijk,-
als vanzelf, terwijl Sven zich behalve als
zanger en als luitspeler, nog als compo
nist (Ein fahrender Spielman) liet ken
nen »n als fluitist in „Die bekehrte Scha-
perin". Fluiten, als zijnde schel, hoort
men niet gaarnemaar dit fluiten klonk
zacht en lieflijk als geweven tusschen het
lied. Het mooist klonken de ernstig getinte
liederen, zooals Martini's „Plaisir
d'amour", vooral ook de Zweedsche liederen
van Bellmann en van Gyldenhanmar. Van
de liumoristsisch getinte liederen werd het',
grappige geheel onnoodig door het maken
van bijgeluiden te veel aangedikt. Wel
werd juist hiermede veel succes behaald,
o.ïu rnet „Le Joli tambour", maar het is
is noodig.
Als heel mooi klinkend van losse en toclï
fijne voordracht noemen wij „Lèttre d'un©
Cousine a son Cousin" on vooral „Au
Marclié de la Madeleine". Van af die
bloemenmarkt kwam een bloemstuk, ge
bonden met. linten in de Zweedsche kleu-1
ren, den zanger Scholander verrassen.
Dc samenwerkende kiesvereenigingeif
der Ned.'-Herv. Gem. alhier bevelen aan voor
het hedenavond samen te stellen drietal ter
beroeping van een predikant bij die Gem.,
ter vervulling van de vacature-mi*, dr- J<
Schokking. de predikanten J- P. Dijk, te Opj
penhuizen; J. W\ Gront Enzerink, te Leeu
warden, en T. Kloosterman, te Alkmaar.
Te Amsterdam zijn geslaagd voor het
examen vrije en orde-oefeningen de dames
E. M. Labrec, M. H. M. J. de de Móor ea
H H. E. Peeters, en de lieer S. de Jongh,
allen alhier.
Dinsdag a. s. hoopt, de heer D. J.
Noest, amanuensis eerste klasse bij het
'Anatomisch Kabinet der Rijksuniversiteit
het 25-jarig jubileum te herdenken van zijn
in-dienst-treding bij het Rijk.
Op de bovengang van het Rijksmuse
um van Oudheden is thans tijdelijk ten
toongesteld een collectie copieën in ge
kleurd gips, naar praehistorische en Fran
kische voorwerpen voor dit Museum ver
vaardigd in bet atelier van het Römisch'
Germanisch Centmlmuseum in Mainz cn
wel voor een deel door den amanuensis
van het Leidsche museum N. Meiman zelf,
die in genoemd atelier zijn opleiding op
dit gebied heeft voltooid. Vooral voor hen,
die in dezo kunst van imiteeren belangstel
len, is het een zëer interessante verzame
ling.
