Nó. 18601
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 22 October.
Tweede Blad. Anno 1920.
TWEEDE KAMER.
UIT ONZE STAATSMACHINE
ONDER DWANG.
%ett ¥,'°*k W*£ Karet
Vergadering van gisteren.
Interpellaties.
Aan die orde zijn de interpellaties-Weet
je amp over de gevolgde zuivelpolitiok en
6annes betreffende de prijzen van brood en
melk in verband' met de algemeen© duurte,
waarbij besloten wordt beide interpellaties
tegelijk te behandelen
De heer WEITKAMP (O.-H.) leest een
schriftelijke toolichting van zijn interpel
latie voor. Hij wijst op de groote prijsstij
ging van de zuivelproducten en geeft eenige
reden daarvoor aan, die liggen niet alleen
bij den landbouw. Er moet meer voor den
landbouw gedaan wordener zijn to weinig
arbeidskrachten voor de landbouwbedrijven.
Spr. vraagt, of de Minister bereid is een
grondig onderzoek in te stellen naar do
productieprijzen van melk, speciaal op do
zuivere zandgronden, en of do Minister de
resultaten van <lat onderzoek wil mededee-
len nog vóór do behandeling van de land
bouwbegroting.
Spr. wijst op het recht der boeren om een
behoorlijk bestaan te hebben. De boeren
willen do plaats hebben, die hun toekomt.
iWaar is de rechtsgrond voor een uitvoer
verbod en voor verbod tot het maken van
kaas? Een uitvoerverbod mag niet worden
uitgevaardigd zonder goedkeuring der Sta-
ten-G on oraal.
In geen land zijn de zuivelprijzen zoo
laag. Men vergeet, dat de boeren niet alleen
producenten zijn, maar ook consumenten
Zij hebben even goed last van do duurte ©n
'toch krijgen zij te weinig voor hun produc
ten.
Eindigend vraagt spr. aan den Minister
om mede te deéfón, op welke wetten of wet
'de verschillende nog van kracht zijnde uit-
yoerverboden steunenof de Minister niet
,van meening is, dat de duurte niet op an-
cSere wijze te bestrijden is als door het twij
felachtige middel der uitvoer-vorboden en
of do Minister, indien er van woekerwin
sten in het landbouwbedrijf geen sprake
blijkt te zijn, bereid is, do uitvoerverboden
in te trekken.
He heer SANNES (S. D. A. P.) wensent
meer economische informaties; men krijgt
alleen de winst- en verliesrekening van het
graanbureau, maar altijd /te laatthans
eerst verscheen die van Juli 1919.
Spr. betoogt verder, dat er nog steeds
van prijsstijging gesproken kan worden. In
yverbancl met d en economisch on toestand.
Hoemt hij de stijging van do oorlogsuitgaven
misdadig.
Volledig herstel der economische vrijheid
as nog niet mogelijk; door trustvorming,
fcnz. wordt de vrijhandel beperkt.
•Vervolgens verwijst spr. naar de sociali-
Batie, waarover in 1922 de kiezers uitspraak
zullen doen.
Hierna spreekt hij over hot Regcerings-
brood, waarvan de kwaliteit to wenschen
Overlaat. Hij wijt dat aan de bakkers en
aan het Rcgeeringsmeel.
Spr. betoogt., dat de broodprijs hier te
lande veel meer gestegen is dan in, Enge
land. Hij oritiseert do gnaanpolitiek d)er
Regeering. Hij oritiseert hot stelsel van
graanaankoop. Ingrijpen van do Regeoring
Om den broodprijs naar beneden te krijgen,
is noodzakelijk.
•Vervolgens behandelt spr. nog do melk cn
boter en kaas-voorziening. Wat de kleine
zandboeren betreft, spr. wil met hen pra
ten. als zij genoegen nemen met een winst,
welke overeenkomt met die der landarbei
ders. Het ingrijpen der Regeerdng in het
landbouwbedrijf acht spr. volkomen geoor
loofd; maar het moet zoo billijk mogelijk
geschieden.
Spr. stelt ten slotte de volgende .vragen:
Brood. Heeft de Minister 'een on
derzoek ingesteld naar de nlogelijkheid,
het van overzee met name uit N.- en
Z.-Amerika aangevoerde graan en meel
hier te lande tegen lageren prijs te leve
ren, bijv. door het sluiten van overeen
komsten met Amerikaanscho verkoopers
betreffende de wijze van betaling of door
verlaging van vrachten als anderszins
Zoo ja. welke zijn de resultaten van dit
onderzoek en welke invloed op do prijzen
kan hiervan worden verwacht? Zoo neen,
is de Minister bereid alsnog zoodanig on
derzoek met spoed in te stellen en de re
sultaten daarvan aan de Kamer mede te
deelen 2. Is de Minister bereid, indien
prijsverlaging van het brood van andere
maatregelen niet te verwachten is, des
noods bij wijze van noodmaatregel voor
den komenden winter, bij de Staten-Gene-
raal een -crediet aan te vragen, ten einde
door het geven van een bijslag te komen
tot lageren prijs ook voor witte- en rog
gebrood
Melk en kaas. Acht de Mi
nister het waarschijnlijk,, dat in do ko
mende wintermaanden voldoende hoeveel
heid melk voor de verbruikers beschikbaar
zal wezen van tegen een prijs van ten hoog
ste 23 cents per liter 2. Waaraan is het
toe te schrijven, dat de productieprijs dei-
melk dezen winter hooger is dan den vo-
rigen winter 3. Indien de melkprijs opge
dreven wordt door hooge kaasprijzen, en
door de prijzen, welke fabrieken van melk
producten besteden, acht de minister de
reeds getroffen maatregelen met name
het aangekondigde kaasmaak verbod
voldoende om deze prijsstijging te niet te
doen, of is hij van oordeel, dat andere
maatregelen, bijv. een uitvoerregeling van
lcaas, hieraan kunnen en moeten worden
toegevoegd, om tot een voor de volksge
zondheid gewenschto daling van den melk
prijs te komen 4. Hoeveel kaas is in 1920
ongeveer gemaald:- Hoe groot is de kaas-
voorraad Voor welke hoeveelheden is een
export-vergunning gegeven en welke hoe
veelheden. zijn geëxporteerd 5. Oordeelt
do Minsiter het niet noodzakelijk, ten ein
de verzekerd te zijn van een behoorlijke
regeling van do melkvoorziening en van
dien van de zuivel, het zuivelbedrijf in
vollen omvang in de hand te houden, het
zij door een Rijkskantoor, hetzij door een
organisatie van alle belanghebbenden on
der voldoende waarborgen
De MINISTER VAN LANDBOUW,
NIJVERHEID EN HANDEL, de heer
VAN IJSSELSTEYN, merkt op, dat do
taak van den Minister van Landbouw in
dezen tijd nog niet gemakkelijk is. Spr.
zet dan zijn beleid uiteen ten opzichte van
de eerste levensmiddelen, in verband met
den uitvoer.
Allereerst dan de steenkool. Er is een
uitvoerverbod, om te voorkomen, dat on
ze steenkool naar het buitenland gaat.
Zonder dat, zouden de kolen veel duurder
zijn, of wel het Rijk zou een zeer grooten
toeslag hebben moeten geven. Dit zou het
Rijk verleden jaar 70 millioen en dit jaar
waarschijnlijk hetzelfde gekost hebben.
Ook voor suiker is een uitvoerverbod
noodig, evenals voor rogge en aardappelen
De zuivelproducten vormen een van do
moeilijkste onderwerpen. Waren de gren
zen open, dan zou de melkprijs dubbel zoo
hoog zijn.
Houdt men de grens dicht, dan zullen
zeker de zuivelproducten in prijs dalen,
maar men moet ook rekenen met onze ex
port. Billijk is het, dat zij, die van de export
profiteeren, een bijdrage geven voor de
melkkosten. Aldus heeft men de melkprijs
kunnen limiteeren tot 21 cents.
Natuurlijk zijn er bezwaren aan de beper
king van den uitvoer verbonden, maar spr,
kan niet de verantwoordelijkheid op zich!
nemen de uitvoerverboden af te schaffen.
Door de uitvoerbeperking profiteerden de
consumenten-in het eerste halfjaar van
1920 yoor 150 millioen.
De Minister is overigens bereid zooveel
mogelijk een onderzoek naar de productie
kosten in te stellen. Hij is er trouwens al
mede bezig geweest Van verschillende
boerderijen zijn de rekeningen nagezien.
De kostprijs van de melk is op de zand
gronden 16 a 16i cent per L. Spr. is be
reid na te gaan, wat de verdienste is van
elk lid van het gezin op zichzelf.
De uitvaardiging van uitvoerverboden is
rechtmatig. De door den oorlog ontstane
bijzondere omstandigheden bestaan nog.
De Regeering kan de betrokken wet van
3 Augustus 1914 nog niet missen.
Spr. heeft niet den indruk, dat de land
bouwbevolking, ook in de streken van den
heer Weitkamp, te beklagen is. De land
bouwers moeten zich op altruïstisch stand
punt stellen. De prijzen, welke de boeren
thans ontvangen, blijken niet beneden een
behoorlijken kostprijs.
Aangaande den melkprijs antwoordt spr.,
dat thans alles in het werk gesteld wordi
om de melk in de steden aan de distribuan-
ien te leveren voor 19 cents.
Naar menschelijke berekening kan spr.
garandeeren, dat dit zoo blijft. Maar spr.
kan niet de verantwoordelijkheid op zich
nemen, dat de distributie voor 6 cents, zal
kunnen geschieden, welk bedrag verkregen
wordt door 4 cents speling van 19 tot 23
cents en 2 cents toeslag, er kunnen n.l.
looneischen gesteld worden.
Het melkverbruik per hoofd is zeer be
langrijk gestegen, te Amsterdam van 3/10
liter per hoofd in 1914 tot. 4/10 liter thans.
Sedert Mei is een belangrijke vermindering
gekomen in de productie en daardoor is de
prijs hooger dan verleden jaar.
Maatregelen zijn genomen, om te voor
komen, dat, bij nieuwen kaasuitvoer, de
melkproductie benadeeld wordt. De fabrie
ken, die zich verbonden melk te leveren,
kunnen geen kaas uitvoeren.
Yoor binnenlandsch -verbruik is 11.7 mil
lioen K.G. kaas beschikbaar. Yoor uitvoer
is er nog 2.2 millioen K. G.
Tweemaal heeft spr. getracht- een organi
satie van belanghebbenden bij de zuivelpro-
ductie tot stand te brengen, maar hij is
daarin niet geslaagd, en hij ziet er met de
bestaande wetgeving geen kans toe. Hij
akn alleen gebruik maken van de uitvoer
verboden.
Thans is er het zuivelkantoor, dat be
hoorlijk voorziet in de eischen der voor
ziening. Hiermede heeft men het zuivelbe
drijf zoo goed als mogelijk is in handen.
Hierna komt spr. °tot de vragen betref
fende de broodvoorziening.
Sinds Mei kon uit Zuid-Amerika geen
graan verscheept worden. Men is nu aange
wezen op Noord-Amerika.
Spr. komt op tegen de critrek, door den
heer Sannes op den heer Kröller uitge
oefend, waar deze zich, wat de graanvoor-
ziening betreft, zeer verdienstelijk heeft ge
maakt.
Goud-uitvoer acht spr. niet raadzaam,
overeenkomstig het advies van een onzer
grootste deskundigen, die ook in het buiten
land bekendheid geniet. Spr. is het dus
niet eens met het advies van een oud-Mi
nister van Financiën.
Iets anders is of men hetgeen uit Ameri
ka komt, niet met goud kan betalen, dat
is graan en steenkool, voor een bedrag van
5 millioen dollar per maand. Ook dit ech
ter wordt ontraden.
De aanvoer van graan is geheel vrij,
maar de importeurs hebben op het oogen-
blik bezwaren, om voor eigen rekening te
laten komen. Spr. is bereid uit den Regee-
ringsvoorraad graan aan hen te geven, dat
zij dan tegen den prijs van het oogenblik
kun en verkoopen. Bij aankomst van parti
culier graan krijgt liet Rijk- van hen deze
hoeveelheden terug.
Vervoer met vrije schepen is, wat de
vracht betreft, voordeeliger. De Regeering
heeft met een Maatschappij een zeer voor-
deolig contract. Do geheele vracht uit N.
Amerika is nog geen 4 cents per K.G.,
welk cijfer men in den broodprijs terug
vindt. Lagere vracht is niet mogelijk. Een
speculatie-valuta wensoht de Regeering
hlet.
6pr. verdedigt vervolgens de circulaire
van de gemeente-besturen, betreffende de
maximum-prijzen.
I)e toeslag op bruinbrood bestaat nog
altijdmaar er is een zeer groote vermin
dering in het gebruik van Regeeringsmeel
Spr. is intusschen bereid met de bruinbrood-
voorziening voort te gaan.
Zeker is niets eenvoudiger "dan een toe
slag om den prijs van het brood, ook van
het wittebrood omlaag te krijgen, maar dat
kost- zeer veel geld en daarvoor wenscht
spr. de verantwoordelijkheid niet te dragen.
Alle landen schaffen den Broodtoeslag af;
tot geen prijs wil spr. er toe overgaan.
"Wij zijn nu bijna van de crisisschuld af en
deze zou met een toeslag aanzienlijk ver
meerderen. Elke cent prijsverlaging van 't
wittebrood zou het Rijk 3.\ ton per maand
kosten. De heer Sannes vraagt 10 cents per
K.G. minder en dat zou dus 3i millioen
per maand kosten.
De Minister verheugt zich over de toene
ming van het gebruik van melk, suiker,
boter ,enz., omdat dit in het belang der
volkskracht is.
De heer WEITKAMP (C.-H.) repliceert,
daarna de heer SANNES (S. D. A. P.) Deze
diende een motie in, om als noodmaatregel
een toeslag op den grof roggebrood- en
wittebroodprijs te geven
De vergadering wordt verdaagd tot Vrij
dag één uur
(Nadruk verboden-)
AanvuUings-begrootingen.
Het komt nogal eens voor, dat in den loop
van het jaar wijziging en aanvulling der be-
grooting voor do «verschillend© ministerieel©
dep ar tomenten noodig blijk t. In zeker op
zicht is dat verklaarbaar. De Staatsbegroo-
ting wordt al bet rekkelijk Vroeg gereed ge
maakt in het jaar, voorafgaande aan dat,
waarvoor zij moet dienen want in Septem
ber moet zy aan de Tweede Kamer worden
aangeboden. Het ligt dus voor de hand, dat
het wel eens kan- blijken, dat er nieuwe be
hoeften ontstaan tussohen het behandelen
der begrooting en het eind van het dienst
jaar, waarvoor zij geldt, of ook, dat dc aan
vankelijk geraamde som niet voldoende blijkt.
Of echter sommige zaken, waarvoor aan
vulling noodig blijkt, niet ten deele bij de
aanbieding van de begrooting zich deden
verwachten, lykt soms twijfelachtig en het
heeft een enkele maal 'den schijn, of de oor
spronkelijke begrooting een weinig geflat
teerd w<a3f door de uitgaven wat te laag tel
rameneen menschelijke zwakheid^ waaN
aan velen zich schuldig maken.
Maar die aanvullende credie taan vragen!
hebben dit Voor, dat zij !de aandacht vestigen]
o>p zaken, die anders in de massa zouden on--
Üergaan,
(Voor ons liggen nog twee zulke aanvuln
lingsontwerpen, één van Binnenlandsoh© Za*
ken en één van hef Staatsbedrijf -van Post,
Telegrafie en Telefonie, waaruit wij ©enige
punten naar voren wenschen te brengen, ook
omdat zij een blik gunnen in Ido Staatshuió*
houding. Al onthouden wij ons, zooals steads,
van critiek, -toch verwachten' wij, dat velen
enkele uitgaven vrij hoog zullen vinden, al*
thans „nooit gedacht hadden", dat er zooveel!
voor nobdig was.
Wij stippen uit het wetsontwerp tot wijzP
ging en verhooging van Hoofdstuk V (Bin]*
nentandsohe Zaken) voor 1920 eerst een ca
ander aan-
Het Oentraal-Bureau en de Centrale Com
missie voor Statistiek. Voor overwerk, dat'
Teeds -ge'daan is of .nog gedaan zal moeten
worden, is f 50.000 noodig.
Die bureaux vodden opnieuw gehuisvest*
Voor inrichting van het nieuwe gebouw;
wordt f 133,740 'aangevraagd. Dan moeten er!
zijn 4 electrisohe telmachines f 10,000) en'
voor andere bureau- en lokaalbéhoeften ia
f 19,000 noodig'. Druk- en bindwerk wordt bc-
groot op f56,400 en voor kaartmateriaal voor!
dc volkstelling wordt f 250,000 aangevraagd1*
Dan is er zeker ©en aantal posten, die men
zou kunnen samenvatten onder het hoofdi
Voorzorg tegen woelingen.
•Voor de burgerwachten was aanvankelijk
f100,000 aangevraagd. Maar het instituut
breidt zich uit en de gemeenten kunnen' de!
kosten niét dragen voor het opleggen en on*
derhoukien van wapenen er zal daarvoor nog,
f 100,000 noodig zijn, terwijl voqr steunverlee1-
nin'g aan de burgerwachten f310,000 wordt
geraamd. Zoo wordt de f100,000 uitgebreid!
tot f510,000.
Ook de vrijwillige landstorm eisoht meer.
uitgaven die is bestemd om tc helpen, zoo'
noodig, orde en rust te handhaven. Wel fcre*
den velen toe, maar het wordt noodig geoor*
deeld', de beginselen meer bekend te maken!
en een Commissie voor werving van buiten-*
gewone vrijwilligers in te stellen. Daarvoor!
vraagt (de Minister f 303,400 aan.
In 1919 werden met het oog op mogelijke
woelingen op verschillende plaatsen radio-te
legraafstations opgericht. Er zal nog f108,700
daarvoor noodig zijn. Nog wordt f 100,00 ver-
eisohfc als schadeloosstelling aan burger*
wachten en hun betrekkingen in geval van,
ongevallen.
Torloops merken wij op, dat deze drie pos-«
ten van Oorlog zijn overgebracht naar Bin-
nenlan'dsche Zaken en dat men hier dus niet
to doen heeft met nieuwe posten, maar al
leen met uitgebreide, die onder een ander de
partement worden gerangschikt-
Noodlijdende gemeente. Tot Ide zeer nood
lijdende gemeenten behoort Eminen, waar
iemand met (f50 belastbaar inkomen al 72
proc. gemeentebelasting betaalt, die voer de'
hoogste inkomens stijgt tot ruim 20 pro©.>
waarby dan nog komen 50 opcenten op het
personeel. Van de 5340 belastingplichtigen-'
bobben maar 522 een inkomen van f2500 of
meer en onlangs -heeft men kunnen .lezen,
dat sommige welgestelden de gemeente ver-
laten en zoo den toestand verergeren. Om
eens uit de schujld1 te geraken, wordt voori
deze armlastige gemeente 1709,534 noodig
geoordeeld.
Krankzinnigen- en andere gestichten. Als
yoor behoeftige en minvermogende patiënten."
in krankzinnigengestichten en dergelijke in*
richtingen 15 cents per verplegingsdag zal
Door
HESSEL JONGSMA.
(Nadruk verboden.)
t Tina Vervoorn zat moedeloos tegenover haar
vriend, den jongen dokter Molders, bij het zacht-
snorrend gashaardje.Na een laugo klacht
Over de wreedheid en de tirannie van haar ver
loofde, was liét meisje plotseling in een strak
zwijgen verstard. Haar vriend zat opmerkzaam
haar aan to zien, als om uit te vorsohen, voor
Wolke woorden zij op dat oogenblik liet moest
toegankelijk zou zijn.
Wat moot dat worden? klaagde zij, terwijl
haar ros-belioht gezichtje zioh angstig legen
iden stoelrug nestelde.
Moet jo dat aan mij vragen? kwam Mel
ders bitter.
Een oogenblik was tusschen hen een zwaar
drukkend zwijgen. Toen beheers elite de jonge
man zich en zei zacht:
Vraag h'ot eigenlijk ook maar wél aan
mijAl hou'd ik van je, ik Yoel ma toch
,wel in staat om jc belangloos te raden.En
ik ken je per slot toch beter dan iemand an
dersWat hadtjo zelf gedacht, Tina?
Ik?Zij haalde smartelijk haar soliou-
•ders opIk heb al zooveel gedacht
•Ten minste, als ik denken kón en denken durf-
'de.Toe, Karei, jij moet me helpen
Tina huiverde, alsof zij dn een lokkende diep
te zag. Toen boog zij zich naar hom over, maar
hij weerde haar zacht af, terwijl hij met een
pijnlijk lachje bedacht, hoe het mogelijk was,
dat men de vertrouwde van een vrouw kón
zijn en toch niet goed genoeg om haar -man
to wezen'Alsof zij zijn gedachten begreep,
zei ze zacht voor ziclself:
Kon ik maar van jóu houden.Zij zag
even een nerveuze rilling over zijn gelaat strij
ken. En zijn stem klonk geforceerd hard, toen
hij zeide:
Ih weot maar één ding, dat jo redden
kac.Je rnoet met hem breken.
Ik kan niet, antwoordde zij toonloos.
Waaróm niet? Jo zegt toch zelf, dat-je-
P-iet van hem houdt. Als je'wel van hem liieldt,
zou ik me ex natuurlijk niet mee bemoeien
Tina staarde een tijdlang in den rooden
haardgloeitf.-
Hij zou het niet verdragen, Karei. Ik kan
hot hem niet aandoen
Zou het voor hem dan erger zijn dan
voor mij? vroeg de jonge dokter smartelijk.
Wat je mij kunt aandoen, behoef je hem toch
niet te besparen?
0, jij, zuchtte haai- stem uit in een diepe
genegenheid, jij bent een heel andere man.
Dirk is zoo klein, een uian van niets. Hij zou
zoo'n teleurstelling nooit kunnen dragen.
Dokter Melders lachte grimmig.
Ik zóu er om kunnen bidden, dat ik
zoo iemand kon zijn, dio moest worden ontzien
als diedieEnfin, ik ben nu eonmaal
zóó, en ik zal je helpen om van hem los te ko
men. Jij gaat op hot oogenblik lichamelijk en
geestelijk te grondo, on ik eisoh als dokter, dat
je met hom breekt. Wcot je héél zeker, dat je
niet van hem houdt?
Zekerder dan me lief is, Karei.
Dan ben je van dit oogenblik af onder mijn
behandcüDg! En je doet alleen, wat ik je voor
schrijf.
Maar ik kan hot hom niet zeggen, klaagde
zij hulpeloos. En ik weet zeker, dat hij me
nergens met rust zal laten. O, je kent hom
nietIk ben eigenlijk bang voor hem, ik heb
nooit togen hom op gekund En hoe zou
ik het nu ineens kunnen?
Dat dacht ik wel. Maar dat hindert niets.
Ik schrijf jo niet alleen een leefregel, maar ik
zal ook voor do versterkende middelen zorgen,
die je noodig hebtJe schrijft hem een kor
ten zakelijkcn brief, als je het beter vindt oral
hem niet meer te spreken. En als hij je het dan
lastig mocht willen maken, dan heb ik een
mooi plannetje.... In een klooster, waar je
voor do wereld niet meer bestaat, kan ik je niet
stoppen; maar ik weet iets, dat er op lijkt.
Met modewerking van collega's kan ik je wei
als leerling-verpleegster in een ziokenhuis go-
plaatst krijgenVoor het werk heb jo altijd
veel gevoeld, tijd voor tobberijen zul jo or niet
hebben, en buitendien ben jo er bijna van do
wereld afgesloten. Als je eenmaal in een zie
kenhuis bent, Tina, kan hij het jo moeilijk meer
lastig maken.Voel je er- wat voor?
Zij lachte dankbaar.
f— Wat ben je lief, zog.... - j
Ineengedoken zat Tina tegenover haar vroe-
góren verloofde.... Als zij niet wist, dat Karei
Melders buiten op haar stond te wachten, zou
zij hebben kunnen gillen van angstMet
droge, strakko oogen keek zij voor zich'.,.. Wat
voelde zij zich nu zwak en moeEn nu dit
gesprek hog.... Zij had het hem niet willen
woigeren; zijn brief was zoo kalm en onderwor
pen geweest, en Karei, die hem goleaon had,
had ook goed gevonden, dat zij gingHet
was iets als de laatste bede van een stervende,
en die mag je tocli niet weigerenMaar nu
zij zijn gladde poppengezicht met hot gefriseer
de snorretje tegenover zich zag, wist zij ineens
weer fel, dat hij enkel maar egoïst en wreed
was, en dat al het andere sluwheicb was ge
weest.... Waa zij maar niet gegaan....
Het hinderde Tina, dat zij zoo stil en klein
tegenover hem zat, heelemaal als een schuldige,
on toon hij tartend vroeg, wie haar zoo had op
gestookt, zei ze kort en driest, als om met één
slag het gevoel van zwakheid in zichzelve tc
vermeesteren:
Niemand! Ik houd niet van je, dat is alles!
Dat is niet alles want vroeger hioldt jo
wól van me.
Uit den -nevel waarin -voor haar vermoeide
oogen de kamer begon te 'trillen, zag ze zijn
gelaat als op zich toe zweven; de ron'de, hrach-
telooze kin, de stokend-roodo lippen, het krul
lerig snorretje onder den rechten neus, de meis-
jesachtig-blanko huid om de wre-ede, begeerige
oogenEn scherp, stond haar voor don geest,
dat zij dit poppengezicht instinctief altijd had
gehaat. En zich dwingend tot activiteit, zei ze
driftig:
r-1 Ik heb nóóit van jo gelioudenl
f— Weet jo dat nu zoo ineens?
Het is me langzamerhand oieor bewust
geworden.
En wie heeft je bij dio bewustwording ge
holpen? sarde zijn slem.
Zijn dreigende vraagverwarde haar, maar
vóór zij haar gedachten rustig kon richten op
een afdoend antwoord, overmanden haar zijn
wooiden
Ik wöet alles van jou en dokter Melders!
Tona voelde, dat zijn oogen haar .sluw be
loerden, en fier hoven haar angst en verwar
ring uit zei ze:
c—i Je mag alles weten!
Zoo, mèg ik alles weten? Maar mogen alle
menschen dat welen?
Ja!
D© menschen zullen' er anders wel van
opkijken, als zij hooren, dat 'dokter Melders
jong© meisjes van.' goed© familie *s avonds
op zijn kamers «xntvangt- Hij krijgt nou net
wat praktijk; maar het ligt voor d© hand;
dat j© een dokter van dergelijk© kwaliteiten
nu liever niet als huisarts bij je vrouw of
dóchter 'Iaat komen. Als kót bekend) wordt:,
zal het hem enorm veel kwaad' dóen.
Tiua vouwde wóerloos haar handen. Hij
lachte zelfbewust,
Als ik oen wteord kik, is hij in onze
kringen voorgoed! onmogelijk als dokter,
'daar kun je zeker-van zijn.
-Dat zul je niet! schreeuwde het meisje
met tranen in haar stem, -d'at zou. een
lage, gemeene
Dat zal ik wél. onderbrak hij haar,
ten minste, als jij bij je besluit blijft oón met
my te breken
-Maar ik houd niet van je! verweerd!© zo
zich krampachtig. ik begrijp niet, dat je
een meisje wilt, dat niet van je -houdt!
Dat zal metttertyd wel komen, ant
woordde by met een sarronden lach
Tina voelde zich,- alsof haar bewustzijn uit
haar was weggesleept. Het was of zij als
een koud, levenloos di<ng daar zat tusschen
de andóre lcvenlooze dingen der kamer....-.
Pas na geruimen tijd kon zij zich weer iets
herinnerenDirk wilde Kareis toekomst
vernielen.... En zij kénde hem, hij zou zich
van zoo'n I-alge vórdachtm.aking niet laten
weerhouden, als het in zijn belang was...,-
En die lieve, best© Karei' zou overal op oen
igeheimzinniig wantrouwen stuitten, en hij
zou niet begrijpen wat het wasHij zou
het natuurlijk negeeren) maar hij zou er
door óndergaanDat voelde zij als een
zékerheid. Maar dat kón niet, dat mocht zij
niet toelaten..,. Zij mocht haar vrijheid
niet verkrijgen ten koste van Karei!.... Hij
had toch al genoeg verdriet om haar ge
hadZij móest, zij zóu hem redden, en
aan het gladde, wrteed© gezicht tegenóver
ziich zag zij wel, dat er maar één middel
was.
Met een gevoel van weeë gebrokenheid
stond Tina óp dó'stoep. Zij hoopte, dat Karei
zou zijn weggegaan.... In ieder geval wou
zij próbeeren om ongemerkt weg te glippen*
Zij kón niet met hem praten, nu zij haar le
ven, dat hij bad trachten te redden, zóó had
prijs gegeven. Zij wist, dat hij haar dat niet
zou kunnen vergeven. En zeggen, dat zij om
hèm, om zijn toekomst, had toegegeven, 'dat
kon zij natuurlijk niet
Toon Ly haar gebogen en TCrdeomoedigl
figuurtje zag, krram er een grooto stilte in
hom. Had het haar dan toch nog zóó aange
grepen? Hy had' moeten bodenken, dat zij'
zoo overgevoelig was!
Dcwh tijdens hun minutenlatg zwijgenï
voortwnn'delen wond hot hom duidelijk dat'
zy geen leed: had om een andef, maar om
zjehzelve Manr hij wilde haar niet tot\Z
KJUweJykheJd noodzaken door een vraag
t Pünlyik-Still« tocht door d«
trieste, halfrerhehte straton. Op een oogen-
bük eet Tina, haastig en terloops, alsof zif
bang was, dat hot beven van haar lipp^
zich zou meedeelen aan haar woorden
Ik bly'f toch maar by Dirk
mctênIbin da' Trc>os kÜ ongewoon-afge-
een zware
dofheid in zich komen.
En torwyt je niet van hem houdt
do ïrert* m0C' 200 2iin, KareI> zci 20 a'3
—Zeg op, wat is er tusschen jullie gebeurd,
vroeg hy streng.
Zij haalde haar schouders op on onder
drukte nauwelijks con snik.
Een oogenblik stonden zij stil bij elk'an-
der, zonder woorden
Toon rekte Karei zich wat uit. met een
beweging of hij iets van zioh afwiorp. Koet
en strak kwam zijn stem
''iai gedacht, dat je meer kitrakter
had, Tina. Het spijt me, maar voorloopig zul
je me niet meer zien. ïk moet er eerst wat
nan wennen, dat je zoo anders bent llan ik
hoopte.
Zij- knikte enkel afwezig na zijn WTcede
Woorden en zag hem niet na, toen hij mot
een korten ruik zich omdraaide en heenging*
Toen zijn stappen, al lang waren wegge-
klonken, cn zij zichaelvte daar eenzaam vond
staan, vuist te zij een oogenblik grimmig
haar handen, terwijl het gebeurde van dien!
«Monid door haar hersens flitste. Het, waa
maar een kort Voelen van verzet daarna
liet zy zonder weerhouding alles aan zioK
Verslappen -s Over drie maanden gingen
zij troutvcn s 'dat had Dirk zoo gewild»
en wat die voortaan wilde, zou gescfhicien*
