LEIDSCH mDAGBLAD.
PRIJS ©ER "ADYEP-TENTTEN:
80 Of-s. per regel. Des Zaterdag? 40 Cts.
fer regel. Kleino advertenticn Woensdag
75 Cts., Zaterdag f 3.bij ten maximum
aantal woorden van 30. ïncasse volgens post-
rpcht. Voor evcatue^fs cpfftrnfing van brieven -
10 Cts, porto te betaler.; Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau NüordeindspSein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Reaacfie 1507.
PRIJS DEZER COURANT:
Yoor Lelden p. 3 and. f2.50, p. weck f 0.19
Builc-n Leiden, waar agenten geves
tigd zijn, per weet „0.19
Franco per post r,.7:,2.90
Maandag 6 September 1920.
Nummer 18562.
Uit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
Officieele Kennisgevingen
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP
Dc Burgemeester van Leiden brengt ter
fcennis van de ingezetenen, dat morgen,
Dinsdag, aan dc Gemeentelijke Vischwin-
bels, Vischmarkt cn Stadshui pworf, ver
krijgbaar isSchelvisch a f 0.20,, Groolere
Schelvisch a f 0.24 en I 0.26 en Versche Ha
ring a f 0,20 per pond.
jW. PERA, Wcth. -LoooBurgem.
Leiden, 6 September 1920.
AFSLUITING
PASSAGE HOOGSWOERD.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat hel. ge
deelte van de Hoogewoerd, gelegen fcus-
schen de Watersteeg en de Kraaierstraat;
wegens het verrichten van wlerlczaamhe.
'den aan de hoofdgasleiding, van Maandag
6 September a. s., des avonds te elf. uur,
tot Dinsdag 7 September d. a. v., des mor
gens te zeven uur, voor het verkeer met
Xij en voertuigen zal zijn afgesloten.
W. PERA, Weth -Loco.-Burgem.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 6 September 1920.
STADSNIEUWS,
De 3 October optocht.
Met liet plan tot het samenstellen van
'dezen optocht gaat het bijzonder goed Er
is bepaald veel liefhebberij voo:J, gssoral vau
liefh'cbbors te paard. De commissie ont
vangt nog geregeld nieuwe aanvragen voor
deelneming, doch plaats is er niet meer,
daar de optocht to groot zou worden.
Er zijn thans ongeveer '150 personen in
gedeeld. Do maat voor do kostuums is ge
nomen cr ontbraken slechts zeven man
op heb appèl, ltuim 200 paarden zullen Uit
komen. Voorts bevat de optocht een tiental
wagens. Een zeer mooie en kostbare groep
wordt vertegenwoordigd door do Indoló-
gcu. Deze groep bevat drie afdeèlmgen.
Ook wordt onze West vertegenwoordigd.
Do voorstelling eener Indische Bruilof 't
'doen hooren van Indische muziek, b-.looft
veel interessants. Zeer kleurvolle groepen
zullen ook gevormd worden door Spaaa-
schc toreadors, Japansclie dames, B 'Usch-
Indisché Hoofden, Chineczen, Eskimo's,
Indianen, Amerikaansche Cowboys, Mexi
canen. Een meer deftige stoet zullen ons
toonen een Engelscho Jachtstoet en Hod-
gaarsclie Landheeren.
Ook zal er oen afdeeling zijn, voorstel
lende onze elf provinciën, waarin een
goedo 50-tal personen uitkomen.
Het zal ons niet verwonderen, als het ge
heel nog grootscher zal zijn dar. het vorig
jaar. In tegenstelling is dezen keer ook me
'dewerking verkregen van enkele plaatselij
ke muziekkorpsen, wat zeer is toe te jui
chen.
Dat ccn nu ander veel geld kost, en al
les, heinas, alweder duurder is dan vorig
jaar. laat zich begrijpen. Van d-'-ar, dat
aanmelding tot het lidmaatschap^ der 3-
Octobcr-Vcréoniging dringend noodig is, en
't bestuur zich genoodzaakt ziet deze week
ccn begin te maken met een lijst te laten
circuieeren voor extra-bijdragee. Een zwa
re uitgaaf vordert dit jaar grootc vernieu
wing van terrein-materiaal, wat ontzaglijk
duur is, doch welke uitgaaf vóór alles noo
dig is
Oud-leerlingen van „Mathesis".
Zaterdagavond hield de Vereeniging van
Oud-leerlingen van het Genootschap „M.
S.-G." in „Den Burcht" haar negende al
gemeene vergadering, onder voorzitterschap
van dcu heer O. S Knott-nerus, uit.Rotter
dam, die dc zeer talrijke bezochte vergade
ring met ccn opwekkend woord opende,
or aan herinnerende, dat men als het ware
stond aan don vooravond van dc viering
van het 135-jarig bestaan van het Genoot
schap „M. S. G Dc Commissie, in de bui
tengewone vergadering benoemd, om bij do
ledon aan te kloppen om een bijdrago voor
dozo .feestviering, was schitterend geslaagd,
waarvoor spr. haar dank bracht.
Een der leden dezer Commissie, de heer
YV. L. J. do Nic, aanvaardde dien dank na-
mons zijn medeleden, waarvan intusschen
één, do heer Jac. Zitman, sinds was over-
iodon. Hij bracht, terwijl do geh^-L< verga
dering oprees, een eerbiedig-; huid» aan den
overledene, cHo aan het werk der commis
sie zulk een belangrijk aandeel heeft gehad.
Dc secretaris, do heer H. H. Verhulst,
bracht- daarom con uitvoerig verslag uit
over den staat en de werkzaamheden der
.Vereeniging over het afgeloonen jaar, dat
con bijzonder opgewekteji geest ademde.
Er bleek o. m. uit dab bovengenoemd© com
missie de som van f867 50 had bijeenge
bracht. Het leden-aantal was gestegen van
1S6 tot 2ö0 en het aantal donateurs van 12
tot 15 Twaalf leden gingen door overlijden,
vertrek of bedanken verloren, doch daar
tegenover stond een toeneming van nieuwo
leden van 26. Bijzondere dank word ge
bracht aan het lid Weber, in .Den Haag,
dio daar een aantal 1 eden had weten te
worvon en ook oen flink bedrag voor de
a.s. feesten had bijeengebracht.
Nog word herdacht het door den dood
ontvallen lid, wijlen de heer G. van Driel,
leeranr in liet reohtlijmgpn bouwkundig tee
kenen aan „Mathesis", waaraan menig lid
voor zijn opleiding zooveel to danken heeft.
De penningmeester, do heer P. C. Schreu-
der, bracht verslag uit over de financiën.
Do ontvangsten hadden bedragen f 1281.94
en do uitgaven f468.99, zoodat het batig
saldo f 792.95 bedroeg.
De commissie voor het nazien der reke
ning bracht daarover rapport uit bij monde
van den' heer HarteyéTd, die hulde bracht
aan" het accuraat beheer van den penning
meester De voorzitter sloot zichdaarbij
aar. en bracht ook nog dank aan den oud-
penningmeester, dén heer. Van Lith, die
negen jaar lang deze functie vervulde en
door drukke werkzaamheden bedankte.
Ook dankte hij het aftredend bestuurslid
den heer H A. Blom, die zich niet verkies
baar had gesteld.
Als bestuursleden werden herbenoemd de
heeren J. Koene en H. H. Verhuist, terwijl
in de vacature van den heer Blom benoemd
werd, tie heer J. van der Nat.
Tob kasnazienerê werdén door den voor
zitter aangewezen de heeren Jac. Fles, P.
Marks en Th. Zitman.
Bij acclamatie werd het bestuursvoorstel,
om aan het bestuur van „M. S. G een be
drag van f 100 te overhandigen ter' verster
king van.het door oud-leerlingen in 1910 ge
sticht fonds voor de vorming van bibliotheek
voor de leerlingen aangenomen. Andere
jaren werd een som van f 50 voor dit. doel
afgestaan
De secretaris stelde voor het béstuur van
„M. S. G t'e verzoeken het bedrag bij het
fonds te voegen, om dit daardoor te ver-
grooten, en.niet bij.de rente, zooals blijk
baar do bedoeling was. De voorzitter" en'
eiikelo leden bestreden dit denkbeeld, dat
trouwens slechts weinig bijval vond.
Vorder werd, op voorstel van heb bestuur
besloten dc minimum contributie van f 1 op
f 2 to brengen. Een voorstel van do heeren
Brouwer en Lau, om het minimum op f 2.50
to bepalen, vond geen steun.
Een opwekking zal tot de leden die nu
reeds meer dan het minimum contribueeren
betalen, worden gericht, om ook hun con
tributie evenredig te verhoogen.
De voorzitter memoreerde in zijn slob-
woord Jiog, dat heb programma voor de
feestelijkheden op 16 en 17 Soptember a.s.
nog de-zo aanvulling heeft verkregen, .dat
ook een boottocht zal gehouden worden.
Een "zeer welgezind oud-lid schonk voor dit
doel een groote bijdrage.
De zeer geanimeerde vergadering word
met heb zingen van het Mathesinhen-lied
gesloten.
De dames J. J. Eggink en J. C. Eg-
gink, beiden alhier, zijn te, Amsterdam ge
staagd voor de hoofdakte.
Mej. W. Si Russer, alhier, is benoemd
tot tijdelijk leprares aan dio R. H. B. S. te
"Heeren veen".
Prof. dr. S. G. d Vries, directeur der
Rijks-universiteitsbibliotheek, is na een ver
blijf van enkele weken in Zwitserland, om
gezondheidsredenen, alhier teruggekeerd.
Tot leden van het eorc-comitó voor do
Albe-rdingh Thijmherd'onking zijn o.m. ge
kozen de liecren prof. dr. J. A. J. Barge,
prof. dr. P. J. Blok, prof. dr. G. Kalff,
allen alhier, en prof. mr. J. E. Heeres,
vroeger alhier
Heden herdenkt onze stadgenoot Joh.
Trouwee don dag, dat hij zestig jaren gele
den in dienst trad bij do firma Jan Zuur
deeg en Zoon, alhier.
Op. hot kantoor werd hij vanmorgen door
zijn patroon cn enkelen van het oudsto per
soneel ontvangen en allereerst toegespro
ken door den firmant, den heer F. G. Zuur
deeg, die wees op het vooral in deze tijden
zeldzame feit, dat iemand onafgebroken
zestig jaar bij één firma steeds trouw zijn
werk heeft, verricht Echter is hem in dezen
tijd het huiselijk leed niet bespaard geble
ven.
Hierna word hem de gebruikelijke enve
loppe met inhoud overhandigd, waarop de
jubilaris zijn hartelijke dank betuigde.
Onder aanbieding van de gelukwenschen
van het geheele personeel bood de chef hem
namens hen rnedo een enveloppe aan, welks
inhoud hij naar eigen verkiezing mocht be
steden. Nadat enkelen van heb personeel,
waaronder- één er van hem een passend
symbool op zijn zestigjarig jubileum aan
bood, nog vole hartelijke woorden daaraan
hadden toegevoegd), waarvoor de jubilaris
zeer geroerd dankte, kon hij, na eerst zijn
fraai versierde werkplaats in oogcnschouw
te hebben genomen, den dag verder, in den
kring zijner familie doorbrengen, om daar
de veie gelukwonschen van hen, die hem
kwamen complimenteeren, in ontvangst te
riemen
Naar men-ons mededeelt, wordt, er aan
het Ministerie van Koloniën ernstig over
gedacht do Indische. Postschool, die van de
oprichting af alhier is gevestigd, naar De
venter te verplaatsen. Do reden daarvoor
zou zijn, clat men een omgeving van studen
ten voor do leerlingen der school minder
wenschcüjk acht.
Aun den Raad is een adres gericht
door" de heeren W. J. Holwerda cn J. A
Stol, resp. voorzitter en secretaris van den
Federatieven Bond van Personeel in Open
baren Dienst, waarin zij den Raad verzoe
ken alle werklieden en ambtenaren der ge
meente 'voor dit jaar alsnog een vacantie-
toeslag te verstrekken van f 30 beneden
het salaris van f 4000.
Adressanten zijn van meening, dat, ge
zien liet steeds duurder worden der levens-
benoodigdheden, het. porsoneel der gemeen
te het steeds onmogelijker wordt met zijn
salaris hun gezin te onderhóuden, en cr
dus van het wegleggen van cenig geld yoor
het doorbrengen der vacantie geen sprake
kan zijn. Die huiselijke zorgen veroorzaken
een geestelijke matheid, dio zonder twijfel
dc goede vervulling van hun taak voor de
gemeente in den weg slaat. Het geven van
vacantie zonder een geldelijke tegemoetko
ming verandert daar niets aan, doch dwingt
de betrokkenen hun vacantie anders door
te brengen als waarvoor de Raad haar be
stemde.
Keed'sjeén. twintigtal-gemeenten voldeden
aan zulk een .verzoek.
Adressanten zijn van meening, dat het
door hen genoemde bedrag niet evenredig
is aan.de behoeften van het personeel, doch
zij hopen, den Raad voor de behandeling
der begrooting te verzoeken een grooter
bedrag daarvoor uit te trekken.
De heeren YV. J. Holwerda en J. A. Stol
hebben voorts in hun zelfde furjclies per
adres den Raad verzocht het loon voor ito
werklieden in dienst der gemeente te ver
hoogen met f 4 per week; het salaris der
ambtenaren beneden het bedrag van f 4COO
met f 303 te verhoogendeze besluiten te
rugwerkende kracht te verleenen tot 1 Jan.
1920 en als voorschot op dit bedrag zoo
spoedig mogelijk een uitkeering te ver
strekken van f 150.
In een Memorie van Toelichting zeggen
zij o.a.:
Daar de prijzen der lcvensbenoodigclhc-
-don nog steeds stijgende zijn, en liet zich
Laat aanzien, dat deze stijging ook dit jaar
nog niet tot stilstand zal zijn gebracht, dat
er voor het personeel der gemeente nog een
groote achterstand was, toen de Raad haar
salaris met een minimum-loon van f 27
vaststolde, en toen reeds ontoereikend was
omeen gezin, van het eenigszins noodigo
te voorzien, is dit nu in elk opzicht onvol
doende geworden.
Voor 't laatst wordt hedenavond door
den circus Corty Althoff alhier een voor
stolling gegeven en wel tegen de helft van
do tot dusverre gevraagde toegangsprijzen
Niettegenstaande het ongunstige weer
gisteravond mocht de muziekvèreeniging
„Werkmo.ns Wilskracht" zich in „Zomor-
zorg" verheugen in een goed bezoek door
het concert, dat zij er gaf. Het programma
werd als gewoonlijk best afgewerkt. Elk
nummer werd dan ook mét een warm ap
plaus begroet.
Zondagnamiddag werd in „Do Graan-
beurs" oen openbare vergadering gehou
den, uitgeschreven door het bestuur der
Jeugdorganisatie „Dc Zaaier".
Te vier uren werd de vergadering, welke
bijgewoond werd door ongeveer honderd
personen, met een kort woord geopend,
waarna het- woord gegeven werd
aan den heer Dolleman, uit Den
Haag, die bet feit besprak, dat,
vergeleken met het communisme in Rus:
land, Nederland zeer achteraan kwam,
waarvan hij voor een groot deel dc schuld
gaf aan het weinig actief optreden van
hen, die deze beginselen belijden. Ook fi
nancieel staat de partij in Nederland zwak
Spr. besloot met een opwekking tot toe
treding der partij.
Daarna verkreeg mevrouw WoldaPel,
eveneens uit 'Den Haag, het woord, die
oveneens het communisme, voornamelijk
dat van Rusland en Duitschland, behandel
de en ook tot aansluiting opwekte.
De vergadering, die een rustig verloop
had, ging te zes uren uiteen.
Een 13-jarig jongetje op klompen
kocht aan het spoorstation te Schiedam,
een kaartje naar Arnhem Dit kwam den
chef verdacht voor, zoodat hij den knaap
het kaartje afnam. Do jongen vluchtte toen
don Mathenesserpolder in, doch werd spoe
dig door twee rechercheurs opgespoord Hij
bleek in het bezit te zijn van f 3S 40. Hij ver
klaarde te Leiden ie wonen en daar uit de
toonbanklade van een kruidenierswinkel
gestolen to hebben 4 bankbiljetten van f 10,
3 zilverbons van een rijksdaalder, eenige
van f 1, en eenig kleingeld. De politie heeft
hem naar hier gbracht.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn .n
de week van 29 Aug. tot en mei 4 Sept.
opgenomen 174 volwassen personen dn 32
kinderen, ia totaal dus 204 personen.
BiNNENLANB.
De
Arbeidswet.
Naar ,;Het Volk" meldt, zullen dc sui
kerfabrieken. den komenden winter met drie
ploegen kunnen, werken. Volgens de nieuwo
Arbeidswet zouden de ondernemingen, dio
zeven etmalen per week werken, vier ploe
gen moeten gebruiken. In het overgangs-
besluit-, dat binnenkort in het „Staatsblad"
zal worden opgenomen, zal echter hoogst
waarschijnlijk voor dezo bedrijven een
werkweek van 55 jaar worden toegestaan
gedurende twee jaar, zoodat zij nog geen
vier ploegen behoeven te gebruiken, maar
met drie zullen kunnen volstaan. Het drie-,
ploegen-stelsol echter zal verplicht zijn.
In het overgangsbesluit zullen ook bepa
lingen worden opgenomen betreffende do
machine-fabrieken, constructie-werkplaat-
sen, fabrieken van spoorweg-materieel,
scheepstimmerwerven, st-o om-ketelmake
rijen en standserijen.
De directeur-generaal van den arbeid
heeft hieromtrent een brief aan de vijf vak-
centralen gericht. Voor do bedrijven zal
gedurende een overgangstijd van tweo jaar
golden een '48-urigo werkweek, te weten eon
'werkdag van-8%.uur, met den vrijen Zotcr-'
dagmiddag.,
,-Do Hooge Raad van Arbeid was er tegen
dat voor de motaal-industrie éon óyórgangs-'
termijn zou wordon vastgesteld. Minister
'Aalbérse echter heeft, naar men aati „Hét
iVolk" meedeelde, besloten van het advies
van den Hoogcn Raad af tc wijken. Do Mi
nister is hiertoe overgegaan in verband
met de moeilijke positie der Nedcrlandscho
metaalnijverheid wegens de buitenlandsche
concurrentie. Zij lijdt zeer onder do mede
dinging, speciaal van de Belgische en dc
Duitschc industrie, als gevolg van de lage
valuta. Op het gebied der metaal-industrie
levert België thans zijn productie twintig
percent goedkooper dan Nederland. Ihiit-
sche offertes waren dertig percent lager
dan Hollandsche Het gevolg hiervan is,
dat de vervaardiging van tal in ons land
benoodigdo metaalwerken aan het buiten
land wordt opgedragen, terwijl de concur
rentie tusschen de Nederlandsche industrie
e enerzijds en de Duitsche en Belgische me
taalindustrieën anderzijds op het gebied
van den Nederlanchehen uitvoer nog slech
ter voor de eerste uitvalt
Het advies van den Hoogon Raad van
Arbeid was gebaseerd op een concept-ad
vies van een sub-commissie van den Hco-
gen Raad, welk concept-advies in Mei-en
Juni was opgemaakt, en met name nadien
ging zich do buitenlandsche concurrentie
zwaar gevoelen, o.a. hieruit blijkende, dat
tal van bestellingen in ons land ten aanzien
van scheepsbouw en constructiewerken aan
Duitschland cn ten aanzien van gietwerk
ook aan België worden gedaan.
Het deel der Arbeidswet, dat voor fabrie
ken en werkplaatsen geldt, zal worden in
gevoerd, zoodra dc daarvoor benoodigdo
formulieren, kaarten en" lijsten gedrukt'ver-
-krijgbaar en uitgereikt zijn. Verwacht mag
worden, dat de invoering van de regeling
voor fabrieken en werkplaatsen in den loop
van October zal plaats hebben.-
Voor spoecffige aanbieding aan den Hoo-
gen Raad van Arbeid zullen het eerst ge
reed zijn de ontwerpen eener landbouw-
arbeidswet en eener scheeps-arbeidswet. In
de laatste wet zal de stuwadoorswet gewij
zigd worden verwerkt en voorts zal zij be
vatten regelingen voor alle transport te
water, n.l. 3c zeevaart cn de binnenvaart
en misschien ook de visschery.
Wijziging ooriogsbegrooting-
Aan liet wetsontwerp tot verhooging der Oor
iogsbegrooting voor 1920 wordt nog het volgende
ontleend
Ingevolge beslissing van hel soheisgorecht in-
zako het al ol niet verplicht zijn lot het nog
aannemen- van vliegtuigmotoren uit dc fabriok
Thulin, in Zweden,.moet het Rijk nog 40 stuks
aanvaarden. De voor het contract-Thulin noo
digo gelden werden op het buitengewoon kre
diet voor het eerste halfjaar 1918 toegestaan.
In verband" incl het reeds ia 1919 aan de fa
briek betaalde is voor 1920 nog noodig f 375,000.
Genomen proeven bij dc luchtvaartafdeeling
hebben do overtuiging geschonken, dal de vei
ligheid van onze vliegeniers verhoogd, kan "wor
den door het medegeven van valschermen. Een
bedrag van hoogstens f 6000 is voldoende, om in
do voorloopigo behoefte aan een 30-tal valscher
men te voorzien.
Voorts ontbreekt hij de luchtvaartafdealing
nog steeds een ondonzoek-installatio voor lagen
druk en lage temperatuur, welke inrichting voor
het onderzook naar de geschiktheid van vlie
geniers onmisbaar wordt gcaciht als onderdeel
van de voor een behoorlijken medische keurings
dienst vereischtc uitrusting.
Nagegaan is, op welke wyze de Molorafdceling
.waro te reorganisecren.
Bij deze reorganisatie moest de eisch gehand
haafd wordon, dat bij oen nieuwe mobilisatie de
beschikking verzekerd is over het noodige mate
rieel tot samenstelling van do alsdan op te
riohten autotreinen cu lor voorziening in de ver-
dero behoefte aau aulotractio alsmede over een
behoorlijk militair gevormd personeel van vol
doende sterkte voor de bediening van een en
ander. In 1919 toch, is te duidelijk gebleken,
tot welke zeer schadelijke gevolgen het gemis
van dergelijk personeel leidt.
Bjj mobilisatie zat het aanwezigo materieel
.(motorvoertuigen) in hoofdzaak moeten Worden
aangovuld door vordering, waartoe in vredestijd
de gegevens verzameld cn op de hoogte van den
tijd dienen gehouden te worden. Voor deze
werkzaamheden, alsmede voor "liet treffen van
alle verdere voorbereidingen tot het onverwijld
op doeltreffende wijze doen functionneeren van
den- geheolen inotordienst bij mobilisatie, is een
afzonderlijk bureau onontbeerlijk.
Het benoodigde personeel moet worden verkre
gen
a. uit dc dienstplichtigen, die dc bijzondere
geschiktheid van militair chauffeur reeds ver
kregen gedurendo den tijd, dat hct'legen gemobi
liseerd was voor zoover- krachtens wettelijke
verplichtingen op hun tijdige aanwezigheid ge
rekend zal kunnen worden
b. uit con vrijwillig landslormkorps „Motor-
dienst", hetwelk inmiddels werd opgericht
c. -door aan, het chaoffeursvak uitoefenende
dienstplichtigen, dit» liun eerste oefeakigstijd
roods hebben volbracht, tijdens hun herhalings
oefeningen gelegenheid te geven van hun ge-
Bcbiktiheid voor den motordionst te doen blij
ken en hén; voor zooveel noodig, een aanvul-
lingsopleiding té geven
d. door uit de jongste militielichtiog jaarlijks
een gering aantal dienstplichtigen tol chauf
feur en tot motorrijder op tc leiden.
Ten ein'do voor do gehuwde beroepsofficieren
oh onderofficieren, die door woningnood of de-
tach'ecring 'gescheiden leven van hun gezin, de
'daaraan verbonden bezwaren cenigermate. te
verminderen is bepaald, dat, zoo dé dienstbe
langen zich' 'daartegen niet verzetten, deze mili
tairen tot' gezinsbezoek eenmaal per week. voor
Rijksrekening naar. do woonplaats van. hun ge
zin. kunnen worden vervoerd.
Voorts is 'de gelegenheid geopend om aan ge
huwde befoèpsmilitaircn, dio tengevolge van
.wcmmghopid^jggscheiden van h'im gezin leven,
in stede vati' yci'blijfstoelagë, op Rijkskosten een
abpnnpiïitjnt .voor trein,of tram,naar de woon-1
plaats van hot gezin to verstrekken, indien het
.dienstbelang-, zich in hst algcgncen niet tegen
het heen .en wcor rpizeh'.yerzcL.' -r;
Het Duitsche invoerverbod van visch.
Men meldt; aan dc „Tel." uit- Huizen-
Het gesloten houden der Duitschc grens
voor Hollandsche haring en bokking legt
ook al do Zuiderzcebcdrijvéu vischfa-
brieken, be wc rldngsin richtingen, rookerij-
cn, enz. iri dc kustplaatsen, die bij den
najaars-export betrokken zijn, werkloos.
In den loop van September begon gewoon'
lijk de herfstcampagne, het tweede work-
seizoen der groote exportrookerij-!', die in
het voorjaar de Zuidcrzcebolcking voor het
buitenland afleveren.
Al zijn nu de Noordzcc-recuers enz.„aller
eerst gedupeerd, ook voor een kleine 200 bu
drijven rondom de binnenzee en aller
meest EnthuizenKampenHuizien, enz.:
als tellende dc meeste exportfirma's be-
teekent de Duitscho maatregel direct of in
direcÉ aanmerkelijke bedrijfsschade, daar
gelaten nog de loonderving dei- betrokken
personeelen en wel in tweeërlei opzicht.
Allereerst wordt de groot-afzet der voor
het buitenland werkende rookerijen getrof
fen. Huizen bijv., het voornaamste handels
centrum met een 16-lal export—inrichtin
gen, waarin men ccn capaciteit kan ontwik
kelen van 10 wagons bokking dagelijks,
zond in dc drie laatste maanden ettelijke
honderden wagons normale tijden
over do Omgrens, Rijuiand, Westfalen. Ook
Midden- en Z!-Duitschland waren goede af
nemers van hét Hollandsche product.
Thans, in 1920, heeft nog niet één roo-
kerij van de diverse kustplaatsen in het
Zuiderzeegebied voor het buitenland ge
werkt gedurende het geheele jaar, ondanks
de crcdict-overeenkomst
Waar één wagon vischvervoer een bc»
drag van ettelijke duizenden beteekent, bc
hoeven geen verdere cijfers gegeven te
worden. Geen Zuiderzeebokking, geen an
ker ansjovis, geen spekbokking, geëxpor
teerd. Dc beste Duitschc: afnemers in West-
Pruisen en heb Rijngebied dreigen voor,
den Nederlandsclion handel verloren to
gaan.
Zóó groot was de vischbehoefte iu het'
iWesüfaalsche cd Rijnlandsche industrie
gebied, dat uit de Duitsche Noordzeehavens
dank zij overvloedige vangsten tweo
vischbreinen daags naar Lippe- en Rijn
streek gingen, daar men de slechte Noor*
sche haring weigerde.
Juist iri deze 'afzetgebieden, waar do
Hollandsche rookor-exportour op 'concur
rentie» bedacht moet zijn, wordt hij uitge
schakeld.
Toch lieten de Zuiderzee-belanghobben-
den hun bemoeiingen niet rustendaar do
export naar Frankrijk, enz. slechts 10%'
van den totalen omzet beloopt, connecties
met Luxemburg niets opleverden, togen
Huizer-compagnons zelfs naar Dantzig voor
vischTevermg.
Do groep der bedrijven voor do binnen'
laudsche afneming wordi onmiddellijk ge
schaad. De stand toch der Noordzee-visch-
markt is van onmiddellijken invloed op de-
zo talrijke rookerijen, waarmee"weder go
heelc groepen annex zijn. Nu dè Noordzcc-
trawlers bijna niet uitvaren kunnen do Hui
zcr-binnenrookers-venters bijv. op de zeer,
ongestadige markt do benoodigde hoeveel
heden haring, óf niet, èf te duur, of niet
ïn vereischte kwaliteit aankoopen. Bloeit
de Noordzeevisscherij door Duitschen ex
port, dan kan de Zuiderzoe-handelsman, dio
in het laatste kwartaal aan eigen product'
lang niet genoeg heeft, te kust en te keur
in dc Noordzee-hallen terecht. Reeds nu
wreekt zich do malaise in de groote vis-
scherij-bedrijven op dc Huizer-inrichtingen"
.Waar anders vcrsche Noordzeeharing en'
'steuvharing bij belangrijke hoeveelheden
van IJmuiden naar Huizen vervoerd zulleir
worden, is er dit seizoen uitsluitend wat
makreelbewerking.
'Alleen een krachtige actie van Noord
en Zuiderzee-handelaars-exporteurs kan
misschien do importvergunning, die alge
meen tegen October verwacht was, nog, be
werken.;
De Piigrim Father's Herdenking.
Zaterdag is te Plymouth de herdenking
begonnen van den 300sten verjaardag van
heb vertrek der "Pilgrim Fathers mot de
„Mayflower", welke verscheidene dagen
zullen duren. Er zullen lezingen over heb
leven van de Pilgrims worden gchoudten,
ten muziekfeest, een MayCower--optocht
zwemwedstrijden boottochten en andere
feestelijkheden plaats vinden, terwijl een
gemeenschappelijke godsdienstige herden
king in do Gildonhal plaats had, waar heb
woord gevoerd werd namens de Engolscho
•Kerk, dc vrije kerken iu Engeland, hot
leger des heils en door den opperrabijn.
Het scheidsgerecht heeft in het Vre
despaleis in Don Haag uitspraak gedaan in
19 vorderingen van de Spaansehe regee
ring ten behoeve van onderdanen, wier goo'
deren door de Porlugeesche regeering bij
de uitroeping van de Republiek in beslag
waren genomen. 17 vorderingen werden»
niet-ontvankelijk verklaard, omdat niet was
bewezen, dat de eischers van Spaanscho nu-
.tionalite.it waren. De tweo andere vorde
ringen wgrden- ontzegd,
Zalordagmicldag b'racht de. Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, 'dr. Do
iVisser, vergezeld vaii hét Kamérlid Henry ter
Hall en 'don chef van liet Dep. van Onderwijs',
den heer Labon, een bezoek aan do Intern. -Ki-
notentocmstellin-g in liet Concertgebouw te Am
sterdam. Z.Ex. gaf bij bet verlaten'dor toaloon-
pt el ling zijn ingcnomendlioid to kennen met" het
streven van ihet tonlö.ons loll in ge bestuur en; wees
er op, dat deze tentoonstelling vooraL uit"weten-
schappelijk' technisch' oogpunt van, groot holiuig
was. - L\1
Te 'Amsterdam is in den'ouderdom van.
46 jaren overleden ,do 'heer 'A. H. Tb." I-Iermons