mannen en vrouwen: stemt Mr. J. C. VAN DER LIP
lOMER-UITVEREOOP
Morgenavond 7 uur begint de Groote
bij JL WAALS Haarlemmerstr. 13 4-13 3
SUMATRA-SIGAREN.
J. mommEmQ.
Begrafenis Onderneming „PiÊW.
Uit de tend! te k©@p.
DE BÖERINBIIÜÖ.
N0BELR00D
In alle afdèeisngeri extra Sage prlpers 7W2 CSr@©t© partijen Lappen
Kijkjes in Graz.
HIJ..
Ja, we hebben elkaar lceren kennén
eiJhaten, hij en ik. Overal, overal heb
ik hem nagespeurd, in de krotten der ar
men, in de woningen der rijken, in oude
harten, die zoo levensmoede geworden zijn
en in jonge zielen, waarin hij zijn gif ge
stort heeft. Overal, stap voor stap, ben ik
hem gevolgd, en tevergeefs grijnst zijn spot
lach me tegen, ik heb hem vast in de oogen
geschouwd
Ja, we hebben elkaar leereu kennen
enhaten, de oorlog en ikBij de wieg
jes der zuigelingen heb ik gestaan, arme
wichtjes, die door gebrek aan goede en
overvloedige melk tot ellendige schepsel
tjes vermagerd waren, die met zeven, ja
negen weken pas een gewicht van vier
pond bereikt hadden. Ik heb me over hen
heengebogen, en heb lang en droevig ge
schouwd in blceke, ouwelijke gezichtjes,
met onrustig geopende ocgen, waarin do
bange vraag lag„Waarom leef ik toch 1"
Ik heb gestaan aan ontelbare bedjes van
kinderen, die, in zonde geboren, niemand
meer hebben om voor hen te zorgen. Die
van het hospitaal naar de Krippe, en van
de Krippe naar een kosthuis dwalend, ge
zinsleven noch moederliefde zullen kennen,
en, vroegtijdig in het juk van den arbeid
gespannen, allicht, op hun beurt, een on-
echtelijk wezentje het leven zullen schen
ken.
Ik heb de magere, terugstootendc gezich
ten gezien van kinderen, die aan verwaar
loosde gezinnen ontrukt, in een inrichting
zoo mogelijk tot bruikbare menschen wor
den opgevoed.
Fa aan alles is h ij schuld.
Hij bracht hongersnood en ontbering
over het vriendelijke, eens zoo vroolijke
volk van Stiermarken. Hij verzwakt hun
kinderen, ondermijnt het gezinsleven en
verwoest zedelijkheid en levensmoed.
Dat Graz, Peter Rosegger's stad, nu ver
waarloosd en vuil geworden is, en wel in
elk opzicht, daarin h ij schuld, en hij
alléén. Graz, na Weenen de grootste stad
van Oostenrijk, Graz ligt daar zoo lieflijk
aan de kabbelende Mur, en de huizen
scharen zich zoo knusjes om den mooien
Schloszberg, waar in dö lente seringen
geuren, en blanke berkeetammetjes zich
fijn tegen den diep-blauwen hemel aftee-
Maar zoo proper- en net do stad
vroeger was, zoo verwaarloosd is ze thans
De trams, die er rijden, zijn vuil, en met
roestvlekken bedekt; de muren der huizen
brokkelen af, en de verf schilfert weg.
Over de slecht gereinigde straten loopen,
stil en gedrukt, magere, bïeeke, somber-
uitziende menschen, en in de huizen zit
dreigend en zonder erbarmen do armoede,
en wijst met vermanend gebaar naar elk
weelde-artikel, dat vroeg of laat in geld
moet worden omgezet, om het treurige
bestaan nog eenigen tijd te rekken.
„Waarom geeft do Slaat ons geen middel,
waardoor wij zonder pijn zouden kunnen ster
ven klaagde een vrouwtje uit den burger
stand (vroeger sprak men steeds over kleeren
of dienstboden„Het leven is niets anders
meer dan een eeuwig zorgen en uitrekenen, om
halvcrwego verzadigd tc worden en het aller-
noodigsto to koopen. Ik weet zeker, dat vele
menschen dankbaar zouden wezen, als ze zon
der pijn konden sterven."
En mannenlippen spreken droef do woorden
uil„Waarom laat do Entente ons niet geheel
stervon Het zou veel barmhartiger wezen 1"
Doch naast deze moedeloosheid heb ik overal
den taaien, onvermoeidon wil govoeld om ten-
iniimlo do kindoren te redden. Ik weet van moe
dige, onversaagde harten, die dag aan dag wel
gemoed hun plicht vervullen, om in verlaten
kinderlevens zonneschijn en warmte to brengen!
Maar wat helpen de heerlijke, modorn-gc-
bouwdo ziekenhuizen, als er noch voldoende
voedsel, noch wasoh, noch medicijnen meer zijn?
Als zo in de kindcrafdeeling hun kapotte spe
nen moeten dicht naaien, de luiers uit vlagge-
doek moeten maken en verband moeten uilrafe
len om garen tot naaien to hebben Hoe
zullon zo herstellenden kinderen en ouden van
dagen op krachten brengen als zo voor 1700
zieken100 L. melk ontvangen
En wat voor melkDun, afgeroomd en zurig
want in dezen onzaligen tijd, waarin alles aan
do voeding wordt opgeofferd, zijn de boeren
geldzuchtig en hard geworden, en dus bedriegen
en vervalschen zij waar ze maar kunnen.
Hij de Oorlog.
Hij is het, die de zeden ondermijnt, hot fami
lieleven vernielt, do vrouwen maakt tot deernen,
dio zioh aan do weinige overlevende, niet ver
minkte mamion opdringon. Hij en nog oene hij,
is het, dio jonge lichamen gruwelijk verminkt,
en reine, blijde harten vergiftigd en bedorven
heeft.
Het is (c veel om alles in één adem op te
noemen, maar ddt kan ik wel zeggen, dat in allo
kringen, in elk levend wezen, 't zij jong of oud,
(owoeërs en sluikhandelaars uitgezonderd), do
oorlog en zijn vrecselijke gevolgen hebben ge
woed en ontzaggelijk veel vernield.
Nu het vroegere Oostenrijk verminkt is, nu
kunnen dezo 6 milliocn inwoners zichzelf niet
meer onderhouden. Ja, als Weenen met zijn 2
miilioen inwoners, tot een afzondcrlijko >taat
afgerond, niet meer vampierachtig hun lovens-
nierg uitzuigen zouals het buitenland hun in
ruil van hun kostelijk staal, hun papier en hun
hout, geld of levensmiddelen wilde schenken
als hun jonge, uitgestudeerde mannen in Hol
land of in onze koloniën arbeid kondon vinden,
dan zou het goede Stiermarken gered zijn I
Thans is de toekomst een donkere, ondoordring
bare muur, die hun allen moed en wcen-tande-
vermogen ontneemt en hen met gedachten vau
zelfmoord vervuld. Zóó is de toestand onhoud
baar. er mc-oi geholpen worden
Wie Rosegger's geschriften heeft leeren
liefhebben, wie in zoo'n Stiermarker jocler
den huppelenden, kinderlijken levenslust
gevoeld heeft, die weet, dat de Stie mar
kers een vroolijk, vriendelijk volk zijn.
En als ik denk aan de jongo eerlijke
oogen, waarin ik geschouwd heb, aan de
jonge harten waarin ik ondanks alles
een vastklemmen aan levensvreugde en
geluk bespeurd heb, dan roep ik uit: „Zij
moeten geholpen worden
Wij, die voor den oorlog gespaard ge
bleven zijn, die een breede toekomst vóór
ons hebben; wij, die omringd van gezon
de, vroolijke kinderen ons dag aan dag
kunnen verzadigen, wij willen hel
pen, nietwaar 1
Alles is welkom! Kinderkleercn, luiers
(ja, die vooral), lakentjes, griesmeel of
suiker en...... geld!
Geld om luchtige, zonnige woonbarak
ken te bouwen, waar de menschen, ver
van de dompige stegen, een menschelijk
bestaan kunnen leiden.
Wio iets wil geven, gelieve het aan vol
gend adres te zendenMevrouw Nellie van
Kol, Voorschoten, bij Leiden.
Met hartelijken dank,
LILI POLZER—VAN KOL.
P.S Bij eventucclc zendingen gelieve men
te zetten: „Leidsch Dagblad", ten
eindo zo in dit blad te kunnen ver
antwoorden.
N. VAN KOL.
MIJN JONGENS.
Hun land werd verarmd; hun mannen
werden in den oorlog gedood, verminkt
of levenslang tot zenuwpatiënt gemaakt;
honger, koude en armoede zijn hun dage-
lijksche gasten, en bovendien is hun toe
komst zoo zwart, zoo hopeloos onzeker!
Het was zoo'n vroolijk, vlijtig, tevre
den ras, deze StiermarkersPeter
Rosegger heeft ons immers geleerd ze,
lief te krijgen 1 en daarom zou het
zoo heel jammer wezen als zij te gronde
moesten gaan. O gij, die U stamverwant
voelt met het Gcrmaansclie ras, luis
tert naar hetgeen ik op het hart heb!
Nu alles hun ontnomen werd, bouwen
zij hun eenigste verwachting op hun
kinuers en hun jonge mannen, de laatste
hoop hunner toekomsten voor die span
nen zij hun uiterste la-achten in.
Vandaag wil ik spreken over mijn jon
gens, de student, i.
Ja, ik huud van hen en heb vertrou
wen in hen 1 Ik heb in hun oogen ge-
scnouwd, en die waren eerlijk en rein;
ik he'o in hun harten gelezen, en daarin
speurde ik een vasthouden aan levens
blijheid, en een moedig verzet tegen de
ellendige omstandigheden.
En vanzelf ging ik van hen noucien, en
dit weten ze; en nu klampen zij zich aan
mij vast, en hopen zoozeer, zóózéér, dat
ik hen zal kunnen helpen. Doch alléén
kan ik dit niet, vandaar mijn noodkreet
tot U
Bleek en mager zien ze er uit, mijn
jongensze oefenen zich dan ook vlij
tig in het ongeveer verzadigd zijn met
een minimum voedselVoor kleeren noch
reizen hebben zo geld; en wat nog erger
is: zelfs de noodige studieboeken kun
nen zij zich niet aanschaffen, en de bi
bliotheken kunnen dit evenmin!
Hun studie werd gedurende vijf lange
oorlogsparen onderbroken, dus worden'
zij 27, ja, 23 jaar, eer ze aan een onaf
hankelijke toekomst of aan den opbouw
van eigen geluk kunnen denken. En zijn
ze eenmaal klaar, dan ja, dan
komt de vreeselijke teleurstelling, dat er
in het eigen vaderland geen plaats meer
voor hen is: en dan ja dan komen
vaak sombere gedachten aan zelfmoord
hun jonge leven- verpesten
Vreemde hulp ondervinden is een kos
telijke redding, maar afdoende is diü
niet. „Het va't ons zoo moeilijk te moe
ten bedelen," spreken menigmaal droef-
samengeperste mannenlippienen de
besten onder hen denken allen zoo. Ze
willen werken, wérken, niet enkefl
maar ontvaugon.
Waar ik heen wil? Ach, ge verstaat
het reeds. Opent hun Uw hart en Uw
huis! Laat ze voor enkele weken bij D
uitrusten na die lange, lange jaren van
droefheid en zorg
Met een klein kamertje zijn ze tevre
den; een eenvoudig maal is hun voldoen
de, en alles zullen zo doen, om de ver
houding tuschen de twee volkeren har
monisch en vruchtbaar te maken.
Als scheikund'g -, medicus, huisleeraar
of handwerker zullen zij van harte ganme
bohulpzaam zijn. Ja, hun hartewJm |r
is juist, in dezo twee vacantic-maanden
(Augustus en September) praclisch in
hun vak werkzaam te kunnen wezen,
want ook dit is in het eigen vaderland
een onmogelijkheid geworden.
Voor Bolsjewisme bestaat geen ge
vaar; daarvoor hebben deze jongo man
nen te duidelijk aan eigen lichaam ge
voeld wat oproer en gebrek aan disci
pline voor een Staat beduiden. Ook heb
ben ze ernstig met elkaar geraadpleegd
wie al of niet in de termen viel om naar
Holland te mogen gaan. Alles wat licht
zinnig, lui of niet geschikt was werd
zonder erbarmen van de lijst geschrapt.
Ze deden dus van hun kant wat ze kon
den en nu nu wachten zij met on-
geduldig-verlangcnd hart
Zal hun verwachting vervuld worden?
Zullen ze eens ons mooie landje betre
den, en enkele weken bij ons mogen uit
rusten en nieuwe kracht opdoen voor het
zware dat hun wacht?
Dit is vruchtbare, blijvende, gezegende"
hulp
Ach, wie helpt er mee hun gespannen
verwachting te vervullen"
AVie iets voelt voor dit doel, gelieve
zijn naam op te geven aan: Mevrouw,
A. NIJGH, Heemraadsingel 323. Rot
terdam.
Wij wachten met spanning op Uw be
slissing, mijn jongens en ik!
LILI POLZER—VAN KOE.
N.B. Dezo oproep geschiedt met
voorkennis van don Minister van Arbeid,
met wien Mevrouw Nijgh een onderhoud
had. Gevaar, voor Bolsjewisme is uitt-
gealoten^
Effo. 1 der CHIt. HIST. UNIE.
Sigarenmagazijn
Heerengracht 49,
Heden ontvangen: Een partij prima
Zeer licht, 8 cect per stuk,
bij afname van 100 stubs 17.50,
bij 500 extra korting.
Ook weder ontvangen: SIMON AR3T-
en X.E&HEDIVE-SIG BETTEN.
Jn verschillende soorten.
7!6G Beleefd Aanbevelend,
j H. M. PIERROT,
Horlogemaker.
Maarsmanssteeg 14.
I Telefoon No. 1293.
STEEDS GROOTSTE
SORTEERING UURWERKEN
OP IEDER GEBIED.
Zie onze keuze CARILLONS
j-jSjT* Vertrouwd en aanbevo
len adres voor reparation aan alle
soorten Uurwerken. 616
N.V. Wessanen's Koninklijke Fabrieken
WORMERVEER - OPGERICHT !7SS.
Voedert uw Vee met 955
LIJNZAADKQEKEM merk „STEE" en W. Ij.
LIjnUVtEEL merk „STEE" in geplombeerde zakken
SOYABGOPIEN KOEKEN merk W. L.
Alles gegarandeerd Zoivcr en uitmun
tende door grooto Voedingswaarde.
Eere-Diploma 1900. Negen Gouden Pdedaillee-
Kantoor: Aalmarkt 16 Telefoon 861. 5617 I
Directie: H. KEEtfEWEER. I
Fabrieksgebouw mei ierrein, groot t800 vierk. Nieter.
Byzonder geschikt voor Wasscherlj, Drukkerij en
verder voor licht en minste behoevende inrich
tingen. Het gebouw is voorzien van water, gas, electrisch
licht en electrische kracht-installatie. Koopprijs 1 15,500
en terstond te aanvaarden. Brieven aan het Bureel van dit
Blad onder No. 7086.
eEne-eicTE
PAL1ÜQ
Zaterdag Reuzenvoor
raad vcrach 8108a
gerookte Faling
in de Mandenmakcrssteeg
Firma SPAARGAREN.
Eerste kwaliteit RliND-
VLEESCEB tegen concur
reerenden prijs.
K. F. W. VAN LUIJKEN,
JAN VOSSEN STEliG 52.
S112a
Alcoholvrije Edeidrank,
fl.lS per fl.
KELDER A. J. MULDER
ROODENBURG DE RU
BLOOT OOSTENDORP.
6064
Motordienst Leiden-Hiilegorn-Haarlem,
langs ElAABLblDIERfflElSR (Westzgde).
Vertrek van Leiden: Woensdag- en Zaterdag
namiddag 1 nnr. Ligplaats N. RIJN,
Aanbevelend
N. SCHUURMAN, Hillegom.
N OOR DEIN IIE 11.
Ruime sorteering
D ames-
tasschen
S.
G.
J.
Lederwaren
Reis- j
Artikelen.
j S. G. J.
DE
GROOT j
j Sigarenkokers.
Portefeuilles,
j Poriemonnaies.
G
B,
O
O
T
Honden-Artikelen. 1
Neccessaires. 1
Byoatariedaozen.
WERK EN VAN REPARATIE.
GEBH.OSBM THEE per pond f 0.90
GROVE THEEf 1.00
Beide nieuwe soorten zijn zuivere Theeën. 7144
A. F. MULDER Telf 610 Nieuwsteeg 33.
- h 4. Blauwe Keukendoeken B 7. Prima Luicigoed vanaf
1. Prima Theedoek 36,4a, 49ct. 59_ 6g a a pcr d
10. Zwaar Katoen-Flanel 49,
55, 60 ct per el.
13. Cheviot 130 c.m. breed
per el 259 ct.
16. Damesrok van prima katoen
met strook f 2.85 pcr stuk
19. Sloopcn groote maat
fl.09 per stuk.
„n 1 5. Witte Handdoeken extra 8. Zwaar wit Schorten katoen
2. Grauwe Doeken 39, 54 ct. B Cr-, fl 0/.
zwaar 57i, 65 ct. U 8/4 breed 79 ct. pcr cl.
11. Zwaar Wollen-Flanel vanaf
99 ct. per el.
14. Pracht Gabardine 100 cM.
breed 195 ct. pcr el.
17. Damcsschorten ruim model
274 ct. pcr stuk
20. Damesonderrokken moirée
ensatinetf 2.50 f 3.— f3.50p.st
Q. Tafellakens flinke maat 6. Extra zwaar Baddoeken D 9. Prima Graslinnen 10/4 breed
11.29 pcr stuk fl.29 pcr stuk 139 per el.
12. Molton extra voordeelig
66 ct. per el.
15. Zephir 80 cm. breed voor
Jurken cn Blouses 52 ct. p. el
18. Damcspantalon fransch
model 200 ct. p. stuk
21. Blauw Katoen 8/4 breed
87 cent per el.
In Karpetten, Loopers, Matten, Matrassen, Ledikanten en Dekens Lebben wij extra aanbiedingen.
SIS 0KZ3 ETALAGES. g®" Tot voorbereiding der Uitverkoop is onse Zaak Eateröag van 5 tot 7 nar GESLOTEïT.
f§I§S|$3
