Mo. 18500
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 25 Juni.
Tweede Biad. Anno
moeten stellen, want het is een Christelijk
Kabinet.
De heer YAK RAVESTEYN (Comm. P.)
betreurt het, dat niet de geheele Regee-
ring aanwezig ia. Hij acht deze regeling
onvoldoende, omdat d© prijsstijgingen nog
steeds grooter zijn dan de toeneming der
salarissen. Hij acht het georganiseerd
overleg van weinig beteekenis; het doel
daarvan is om de menschen zoet te hou
den. Reactionair is het gcheole voorstel.
Mevrouw GROENÉWEG (S. D. A. P.)
betoogt, dat de kindertoeslag als nood
maatregel aannemelijk is, maar deze moet
spoedig in een definitief salaris worden
omgezet. Zij verdedigt nog eens de motie-
Ter Laan.
D heer HAAZEVOET (R.-K.) meent,
dat het onbillijk is de 7 pGt. to beperken
tot 210 gld. Hij vraagt den Minister den
aftrek voor weduwen- en weezenpensioen
op to heffen. Spr. betoogt dat de Minister
t e veel is afgeweken van de voorstellen van
do SalariB-commissie.
De heer DEKKERS (R.-K.) is'van oor
dcel, dat het onjuist is, dat het salaris
met hetzelfde percentage moet stijgen als
de levensomstandigheden in duurte toene
men. Over het algemeen is spr. tevreden
over de salarisregeling, waarvoor -hij hul
de brengt aan de Regeoring. Hij betreurt
het, dat de hoogero salarissen niet vol
doende zijn verhoogd. Het gevolg daar
van zal zijn, dat er gebrek aan goede
krachten zal ontstaan.
Do lieer KUIPER (R.-K.) acht het ook
gowonscht, dat de hoogere ambtenaren be
hoorlijke salarissen krijgen. Zij hebben
klaarblijkelijk niet genoeg invloed in de
salariscommissie. Vervolgens verdedigt hij
den kindertoeslag.
Wat in de motie-Ter Laan wordt ge
vraagd acht hij ten ernstige overweging
waard. Spr. wacht af wat de Minister daar
over zal zeegen.
De MINISTER VAN FINANCIEN, de
heer DE VRIES, beantwoordt de sprekers.
Hij ontkent, dat alle Ministers hierbij te
genwoordig moeten zijn. De Regeering
stelt zich op het standpunt, dat deze aan
gelegenheid alleen van financieelen aard is.
ITet is onmogelijk alle onderdeden van de
salarisregeling afzonderlijk te behandelen.
Hij meent daarom ook allo speciale pun
ten te moeten laten rusten. Aan de op
merkingen zal hij alle aandacht wijden
De vergelijkingen, die gemaakt zijn, gin
gen niet alle op. Men moet deze anders
opzetten, wil men een goed overzicht krij
gen. Er zouden te veel ambtenaren aan d©
Departementen zijn, is gezegd De Regee-
ring zal daaraan aandacht schenken; dt.
vergelijking van den heer Van Beresteijn
\va8 niet juist. Uit do cijfers, die hij gaf,
blijkt, dat hij onder hooge catsgoriën
reeds de adjunct-commiezen vat. Dat is
niet juist. Spr. erkent, dat men hier en
daar te veel hoogere ambtenaren heeft.
Het aantal schalen is te groot, dat er
kent spr., maar hij betwijfelt net of het
niet mogelijk zal zijn tot aller tevreden
heid een oplossing te vinden.
De commissie van overleg zal dit punt na
der bekijken. De Regeering moet zich het
recht voorbehouden, om van de adviezen
af te wijken. Spr. betoogt nader, dat de
vrachtprijzen zullen dalen en dan zullen
do levensbehoeften in prijs dalen; daar
om mag de stiiging der salarissen met ge
lijk zijn aan die der levensbehoeften. Noch
de salariscommissie, noch de Regeering was
van oordeel, dat dit wel het geval moest
zijn. Het leven kan niet op denzelfden vr.et-
worden voortgezet als vóór 1914. Wij zijn
armer geworden en zullen ons moeten be
perken. Waar het salaris beperking toe
laat, moet deze plaats hebbenvandaar
dat niet alle salarissen gelijkelijk verhoogd
zij, maar de hoogere minder. Overleg be-
teekent niet, dat do Regeering afstand
doet van het laatste woord. De Regeering
hoopt do verantwoordelijkheid te dragen,
maar mag dan ook geen afstand van haar
macht doen.
Kindértoeslag is alleen gevraagd v<.or
de groote gezinnen. Moet het salaris be
rekend zijn op groote gezinnen Pan
baadt de ongehuwde in weeld.
Ten aanzien van do pensioenstortiag
voor eigen pensioen was men 't eens. Deze
mag niet meer gevergd worden. Ten aan
zien van het weduwen- en wec;cnpeusiocn
bestaat geen communis opinie. De Regee
ring moet dus niet verder projndeeren cp
een geheele herziening dan met een voor
stel om voor eigen pensioen geen storting
meer to vragen, doch ook iiict verder te
gaan. Spr. zegt-, dat de Rege-wing de nu.tie
Ter Laan niet kan opvolg-m vóór de be
slissing over de pensioenwet is geva'ien.
Hij wijst er bovendien Op,.dat de toCtand
van 's Rijks financiën niet van dien aard
is, dat er meer geld gegevan kan worden.
Bij de replieken wijst de beer BEUMEll
(A.-R.) er op, dat volgens de wet van 1252
gewijzigd in 1918, aan een algomeenen maat
regel ~van bestuur geen terugv/r-rkendo
kracht gegeven kan worde-i. Het Bezi ldi-
gingsbesluit is van 28 Januari <-n werkt
terug van 1 Januari. Dat acht hij onwet
tig.
De MINISTER zegt, dat h.j dit punt
nader zal onderzoeken. H j is up deze
staatsrechterlijke kwestie niet voorbereid.
De motie komt morgen in ^temming.
De wetsontwerpen worden alle zonder
stemming goedgekeurd.
Wetsontwerpen wijziging van hoofdstuk
IX der Staatsbcgrooting voor l'.lltf (Brand
stoffensubsidies tramwegondenicmmgen)
en verhooging van de begroeiing van het
Staatsvisschershavcnbedrijf te IJmuiden
voor 1919. (Diverse onderwerpen».
Wetsontwerpen wijziging van de begroo-
t.nc van de Posterijen, de Telegrafie en
Telefonie en wijziging van hoofdstuk IX
der Staatsbegrooting voov j019. .'Verschil
lende onderwerpen).
Beide worden goedgekeurd.
De vergadering wordt verdaagd tot Vrij
dag één uur.
SPORT
LAWN-TENNIS-
In de 2de ronde dor wedstrijden tei
Wimbledon lieoft Scheurleer den Roemeen
Misher geklopt met 75, 64, 4—6, 6—3.
ZWEMMEN.
De L. Z. C. speelt morgen te Gouda
tegen de G. Z. 0 IL
ZEILEN.
De Leiösche Studentenzeilverecnising Notoa
zal in de eerste helft van September op de
Ivagerplasscn zeïlwoc&trijden houden.
KUNST EN LETTEREN.
Subsidie Nationale Opera.
Blijkens de memorie van antwoord aan
-e Tweede Kamer nopens de suppletoire
begrooting van Onderwijs heeft Minister
do Visesi- verklaard, dat hij niet kan toe
zeggen als voorwaarde aan het subsidie
voor de Nationale Opera te zullen ver
binden, dat op Zondag geen uitvoerin
gen mogen woroen gegeven.
De regeling dezer materie valt onder
de bepalingen van het ingediende ont-
werp-Zondagswet. Het komt hem niet
wenschelijk voor in deze op do princi-
pïeele beslissing vooruit te loopen door
voor de Nationale Opera een bepaling als
de bedoelde vast te leggen. Ook aan de
subsidies voor de orkesten is een derge
lijke voorwaarde tot nog toe niet ver
bonden.
Aan het verlangen van sommig© leden
om den post uit financïeele overwegingen
terug te nemen kan niet worden voldaan.
NIEUWE UITGAVEN.
NEDERLANDSCHE SAGEN EN LEGENDEN.
door Joseph Cohen met illustraties
in kleur en zwart door Pol Dom.
Thiemo - Zutfen.
Joseph Cohen heeft ons een goeden
dienst bewezen deze sagen en legenden,
door hem van het volk zelf vernomen, op
deze wijze onder het groote publiek te
brengen. Reeds zijn twee deelen versehe-
BINNENLAND,
Hooge Raad van Arbeid.
De Hooge Raad van Arbeid zal in zijn
op 12 Juli le 's-Gravenlrage te houden ver
gadering zijn adviezen vaststellen betref
fende bet ontwerpAVerklijden-li-. f uit
yoor fabrieken en werkplaatsen en om
trent het wetsontwerp, houdende een ci-
yielreehtelijko regeling van de collectieve
arbeidsovereenkomst.
Bij den Raad zijn thans ingokomen alle
ontwerpen van algemeene maatregelen
van bestuur, waaromtrent de ltaad advies
heeft uit te brengen, vóór dat de Arbeids
wet 1919, voor wat betreft fabrieken of
werkplaatsen, in werking zal kunnen
treden. De nog niet behandelde ontwer
pen zullen omstreeks half Juli in de
daarbij betrokken commission uit den
Raad worden besproken. Eind Juli zal de
voorzitter den Raad bijeenroepen, om
zijn adviezen betreffende deze ontwerpen
vast te stellen.
Maandag 28 Juni zal de Minister van
'Arbeid de commissie uit den Raad voor
de arbeidsverzekering installeeren. Aan
stonds daarna zal deze commissie haar
werkzaamheden aanvangen met de be
handeling van een wetsontwerp tot wij
ziging van de Ziektewet en een algemee-
nen maatregel van bestuur tot invoering
van dngzcgels
Loonsverhooging on belasting.
Mr. S. van Houten vergelijkt iu nummer
2 van zijn Staatkundige Brieven de loons
verhooging in particuliere bedrijven met
die van het personeel in dienst van open
bare besturen en wijst op de geheel ver
schillende gevolgen De laatste toch gaat
gepaard met een evenredige verhooging
van belasting, waarom de overheid zich ter
dege rekenschap moet geven van de vraag
of in billijkheid het publiek hoogere tarie
ven moet betalen om het loon der arbei
ders te kunnen verhooge-n. Mr van Hou
ten is over de wijze, waarop dit gewoonlijk
geschiedt slecht te spreken en haalt ter
staving van zijn opvatting de Haagsche
tramkwestio aan:
„Typisch voorbeeld van de partijdigheid
der tegenwoordige regenten is de gedrags
lijn van den Gemeenteraad van 's-Graven-
hage.
Hij maakte eerst zoo goed als allen, die
in dienst zijn van de gemeente, bevoorrecht
boven hun standsgenooten, daar er over
vloed is van personen hier en elders, die
bereid zouden zijn him aibeid voor heel
wat minder loon te doen. De belasting
schuldigen moeten er maar voor opdokken.
Bij do tram verhoogde hij in het vorig
jaar de tarieven tegenover een nieuw vast
gesteld loontarief voor drie jaar. Het toen
vastgestelde verhoogde tarief kostte fck-
ken gewonen tramgebruiker voor 1 rit
per dag heen en weer naar werk of uit
spanningsplaats een kleine twintig gulden
per jaar: aan menig gezin dus twee- en
driemaal zooveel Maar al etende komt
de eetlust en zoo is reeds nu gelijke eisch
tot verhooging aanhangig. Bij nieuwe loons
bepalingen staat een tarief van 10 cent per
rit te wachten in één ondersteld geval zelfs
van 12V& c®nt per rit.
Nu is nog, voor zoover mij bekend, bij
het gemeentebestuur bij al deze directe
en indirecte bemoeiingen met loonsbepa-
lingon nooit ornstig overwogen of do ver
hoogde loonen noodig zijn om geschikt
personeel bij do gemeente of de tram te
verkrijgen en te behouden.
Een vertegenwoordiging van bet belas
tingschuldig en betalend publiek zou juist
die vraag in de eertse plaats behooren
te stellen en bij bevestigende beantwoor
ding dier vraag geen aanspraak op booger
loon erkennen en zich dit ook niet door
staking laifcen afdwingen. Om zulk een
te verkrijgen moeten de eerstvolgende ver
kiezingen gebruikt worden. '"Bepaaldelijk
ook door de nieuwe vrouwen kiozers".
De suikerregeling.
Gisteren heeft op liet Departement van
Landbouw een onderhoud plaats gehad
tusschen de besturen van den Ned. Krui-
FEUILLETON
FABEIEESSOOI.
Roman naar het Engelsch van
BOOTH TARKINGTON.
(Nadruk verboden.)
18) T.
„Dat bchoelt ook met!" nep Jim opge
togen, en stralend uit. „Dab behoeft ook
niet! Bij George! Ik weet-, dat gij oprecht
zijtdat is mij voldoende. U wacht, en be
looft mij te zullen waarschuwen, als u er
aan toe is
„Vergeet niet wat ik gevraagd heb,"
smeekte zij hem.
„Om over heb weer te praten? Dat wil ik
wel! God zegeno het lieve weer!" riep de
gelukkige Jim.
HOOFDSTUK IX.
Bibbs werd vliegensvlug buiten do stad
gevoerd, om tusschen bruino velden en
groepen grijze boomen. waarop de zon
vlekken van licht wierp, de snel bewogen,
zuivere lucht onder een praehtigen hemel
in te ademen die hemel, zoo geminacht in
de stad en zoo mishandeld daar, dat de
menschen van begin October tob midd'en
Mei niet in staat zijn zioh te herinneren dat
blauw de ware kleur boven ons hoofd is.
Op elk van Bibbs' wangen was een tintje
dab bijna o>p een blosje geleek, niet be
paald een Idour, maar onloochonbaar een
zweem er van. In hoeverre dit verschijnsel
het werk van don wind op zijn gezicht moge
geweest zijn ,ia moeilijk na to gaan, want
bet wiw ongetwijfeld ook gedeeltelijk het
Resultaat van het knikje van een jongc-
daine, .wier ^kennismaking mot hem enkel
deniersbond, de „Hanze" en „Neerlandia"
eenerzijds, en den chef van de afdceling
volksvoeding, den heer Biickmann, ander
zijds.
De besprekingen liepen in hoofdzaak
over de nieuwo suikerregeling. Beide par
tijen konden zich vereenigen met een in
dertijd ingediend voorstel van den Ned.
Jiruideniersbond.
Naar aanleiding van deze conferentie
kunnen wij meedeelen, dat de winst
marge verhoogd zal worden en (lat van
de nieuwe campagne af, d.i. ongeveer Oc
tober, inclusief baal geleverd zal worden.
Deze conferentie werd van de zijde der
suikerproducenton bijgewoond door den
.eer Van Loon.
Internationale Juristen-C onf eren tie
De advïseercnde Juristencommissie
heeft haar voorloopige gedachtenwi3seling
over vraagstukken betreffende de rechters
van het door den Volkenbond te stichten
Permanent Internationaal Gerechtshof be
ëindigd.
D verschillende heeren bespraken giste
ren achtereenvolgens de vragen van de
vastheid van woonplaats, den duur van
heb mandaat, de onvereenigbaarheid van
functiën en de bezoldiging. Inmiddels zal
de Commis3ie op dezelfde wijze een voor
loopige bespreking houden over de compe
tentie van bet Hof.
Ofschoon nog geen bepaalde besluiten
werden genomen schijnt men het eens te
zijn geworden over twee algemeene be
ginselen; lo. dat het Hof inderdaad per
manent moet zijn, zooals in het Verdrag
is bepaald en ten allen tijde geopend moet
zijn voor de behandeling van zaken; 2o.
dat een of andere methode dient te wor
den aangegeven, volgens welke de rech
ters gelegenheid kregen geregeld naar hun
land terug te keeren. Het eerste wordt als
een essentieel bestanddeel in de inricbtÏDg
I van het Hof beschouwd, terwijl het twee-
i de noodzakelijk wordt geacht, om zich van
de besto krachten als rechters te kunnen
verzekeren.
Het denkbeeld werd geopperd, dat dit
tweeledig doel ware te verwezenlijken door
den president den vioe-presidenb en de
griffier van het Hof te verplichten hun
vast domicilie to houden ter plaatse waar
het. Hof zal zetelen, met bepaling van ze
kere perioden, waarin het geheele Hof zou
moeten zitting houden en andere, geduren
de welke slechts Kamers van het Hof zou
den behoeven bijeen te zijn. Op deze wijze
zoo betoogde men zou het Hof per
manent zijn in den volsten zin des woords,
terwijl tevens de leden niet genoodzaakt
zouden worden zich geheel en al los te
maken van de zaken in hun land.
Ook liepen de meeningen uiteen omtrent
den duur van heb mandaat. Benoeming
voor het leven werd aanbevolen als het
boste middel ter verzekering van de vol
komen onafhankelijkheid der rechters en
de continuïteit in de rechtspraak van het
Hof, terwijl benoeming voor den duur van
6 of 10 jaren verdedigd werd, omdat daar
door gelegenheid werd gegeven, om de
rechters te vervangen, die ongeschikt ble
ken, of die dit werden. In elk geval scheen
men het er over eens, dat de bezoldiging
zoodanig moest zijn, dat zij de eerste ju
risten der wereld nou aantrekken, zich
voor het ambt beschikbaar te stollen.
Voorts is een beraadslaging aangevan
gen over de vraag of personen, die zekere
officieelo functiën uitoefenen, als dio van
lid van den Raad, of van do Vergadering
van den Volkenbond, of van een Minister
of van de Regeering van ons land, zouden
zijn uitgesloten van het ambt van rechter
in het Hof. Over het algemeen was men
van oordeel, dat, hoezeer bet ook moei
lijk zou zijn een dergelijke scheidingslijn
te trekken zonder zeer gewenschte perso
nen uit te sluiten, het Hof tegen eiken po
litieleen invloed zooveel mogelijk zou moe
ten worden beveiligd.
H. M. de Koningin ontving ten païeize
Het Loo eenigen der sedert kort uit Rus
land teruggekeerde Nederlanders, nl. cis.
on mevrouw Schim van der Loeff en den
daarin bestond, dat hij er haar een maand
geleden op betrapt had, dat zij in zijn
raam keek. Zij had bepaald gebogen, aller
liefst gebogen. En het kwam Bibbs voor,
dat zij hem daarmee haar vergiffenis had
willen verzekeren.
Er was iets in haar herkennen van hem,
clat geheel nieuw voor hem was en hem
ond'er heb rijden warm maakte. En ook ge-
voolde hij, dat hij zich haar lang zou her
inneren, zooals hij haar daar juist had ge
zien: haar voile onstuimig naar achteren
waaiend, haar gezichtje gloeiende in den
wind en dien blik van vroolïjko vriende
lijkheid, hem toegeworpen als een frisscho
toos in carnavalstijd.
Af en toe liet de chauffeur op een
glooiend terrein de auto stilstaan, ging er
mee achteruit, laveerde er mee heen en
weer en liet haar weer vooruit schieten,
mett haar neus naar liet zuiden en den rook.
Ver voor hem uit zag Bibbs een groote,
smerige vlek tegen den horizon, een nest
van wolken, waarin de stad zich weerde
en hijgde als een machine, gehuld in haar
eigen stoom. Maar voor Bibbs, die nu het
eigenlijke hart daarvan moest gaan, om
een hem bevolen onderhoud met zijn vader
te hebben, had die verwijderde wolk veel
van een jonverbiddolijkon geest, die met
donderend geraas zich in rook uitstortte uit
zijn betooverde flesch en Bibbs onweer
staanbaar nader on nader tot zich trok.
Zij lieten de boerenerven achter zich en
kwamen in het omberkleurig licht van een
laten Novembernamiddag bij de meest af
gelegen buitenwijken der stad, en hier
gloorde de hemel on was heb blauw op het
punt in grijs over te gaan; de rook drong
niet! zichtbaar door de lucht, maar hij was
er toch, ontastbaar, dun, niet meer dan
oen waas van rook En vervolgens, terwijl
heer en mevr. Mohr. Ds. Schim van der
Loefi was predikant bij de Ned. Hcrv. Ge
meente te St.-Pctersburg, terwijl de heer
Mohr laatstelijk voorzitter was van het Pe-
tcrsburgsche comité te behartiging van cis
belangen der Nederlanders in Rusland.
Het Delftseh Studentencorps hoeft gedu-
rendo een week don rouw aangenomen, wegens
hol overlijden van hot oorpslïd, eerc-lid van den
Senaat, den heer W. H. Munninch.
Do coniferen tio voor Inwendige Zen
ding wordt ook dit jaar weder te Doetin-
chc-m gehouden en wol van 19 tot 22 Juli.
De heeren J. A. J. Pornot en J. A.
F. Klok, wethouders, hebben ontslag ge
nomen als lid van den Raad van Rijswijk.
Het Kerkbestuur der Geref. Gemeen-
te te Delft heeft een drietal panden aan-
gekocht, die zullen worden ingericht als i
ambtswoningen voor de predikanten dier
Gemeente. Door den woningnood waren
reeds enkele predikanten, beroepen te
Delft, genoodzaakt te bedanken.
Op initiatief van den Boad vaa Neder-
Jandsche eohïlderspalroons zal een nationale
schildersschool worden opgericht. To Blocmcn-
daal is er reeds grond voor aangekocht.
In een dor zalen van de Industries le 1
Olub te Amsterdam had de ontvangst plaats l
door het dep. Amsterdam van de afgevaar
digd m der Departementen, leden en begun-
stigers der Mij. van Nijverheid, die daar ter
stodo haar 43ste jaarvergadering houdt. De
voorzitter van het dep. Amsterdam, mr. R.
E. Kielstra, sprak daarbij een kort© wel-
lcomstred© uit, waarna het woord was aan
den voorzitter der Mij. vcor Nijverheid, dir. F.
E. Posthuma, oud-Min. van Landbouw.
De heer J C W Iving, directeur der
R. H. B. S te Hecrouveen, gaat om gezond
heidsredenen binnenkort het onderwijs ver
laten.
Het hoofdbestuur van de Ned. Yer-
eeniging tot afschaffing van alcoholische
dranken heeft, naar de „N. R. Ct." meldt,
aan do Tweede Kamer verzocht, heb ont-
werp-Zondagswet niet aan te nemen. Het
verwacht van het ontwerp, mocht het tot
web worden verheven, belemmering van de
propaganda en do actie tegen het drank
misbruik.
Aan de Emmabloem-collecto hebben,
naar Tuberculose bericht, 288 vereenigin-
gen dit jaar deelgenomen. Bovendien werd i
door bemiddeling van 10 provinciale comi
tés in 130 plaatsen, waar een Vereeniging
het niet deed, gecollecteerd. Geplaatst w°r
den 847.500 bloempjes. De netto-opbrengst
was f 92.227.27.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van gisteren.
Salarisverhooging van Rijksambtenaren.
Voortgegaan wordt met de wetsontwer
pen tot wijziging cn aanvulling der be-
grooting voor 1920 (salarisverhooging van
Rijksambtenaren).
De algemeene beschouwingen worden
voortgezet.
De heer SNOECK HENKEMANS (O.-
H.) vraagt zich af of de indeeling in de
schalen wel een goed stolsel i3. Niemand
is nu tevreden. Spr. gelooft, dat de opzet
niet goed is, dat het noodig is een kleiner
aantal schalen te maken, waarbinnen de
Regeering zekere vrijheid van handelen
houdt. Voorts verdedigt spr. de toelage
van f 500 aan de gepromoveerde leeraren.
Z. i. is deze toelage zeer billijk en hij be
grijpt de democratische bezwaren van den
heer Oud niet. Hij hoopt, dat de Regee
ring deze toelage zal handhaven.
De heer VAN DE LAAR (Ohr.-Soc.)
wijst ook op do wanverhouding in de sala-
ricering van de directeuren H. B. S. en de
leeraren.
Vervolgens betoogt hij, dat verschillen
de salarissen te laag zijn, vooral omdat de
kindertoeslagen te gering zijn. Dit Kabi
net had nu eens den eisch van gezinsloon
de auto verder reed, kwamen fabrieks-
schoorsteenen en fabriekspijpen, schijnbaar
zwemmend, in het gezicht als een mijlen
lange vloot van stoombooten naast elkan
der naderende, ied'ere schoorsteen met zijn
groote, woeste zwarte pluim, die hij uit
joeg naar den horizon en waaruit rijkdom,
vuil en verstikking neerdruppelden over
mijl na mijl, reeds rijk aan cn zwaar van
roet.
De hemel was niet meer dan één vuile
verdikking van de met vuil bezwangerde
lucht geworden en een kletterend geraas
van metalen drong oorverdoovend tot Bibbs
door. En nu passeerde de auto twee groo
te blokken lange steonmi. gebouwen, leelijk
door al wat ze maar leelijk kon maken,
ingangen, die hot eene oogenblik dónker
leken en het volgende oogenblik schel ver
licht werden door heb opflikkeren van een.
venijnige vlam binnen de muren zwarte
reuzen vertoonend, die half naakt waren,
met hartstocht werkten en in de heet© illu
minatie met vormlooze dingen streden. En
al waren die fabrieken ook groot, zij wer
den steeds grootei, breidden zich nog over
een derde blok uit, waar twee nieuwe ge
bouwen, in cement opgetrokken en niet
overbetrouwbaar hecht, plotseling waren
verrezen.
Bibbs trok zijn reisdeken diebter over
zich heen en zelfs geen zweem van kleur waB
op zijn gezicht gebleven, toen hij langs deze
plaats ging, die hij maar al te goed kende.
Dwars boven het front van een der gebou
wen bevond zich een enorm bord met het
opschrift: Sheridan Automatic Pump
Co. Inc.
Vervolgens gingen zij door straten met
houtc-n huizen, die er allo vuil uitzagen en
die bij hun eigen vuil nog dat uit menigen
iroetvollen schoorsteen aannamenj los in
elkaar getimmerde huizen, volgens duizend
„losse grillen" verschillend in trant op
smalle stukjes grond, in alle richtingen
dicht opeen gebouwd en elkaar steunend,
het een door het ander van het karig zon
licht beroofd-; slechte buren, die op een
goeden nacht, als de rechte wind blies,
i elkaar met wortel en tak zouden vernieti
gen. Zij wachtten slechts op dien wind en
een sigaret en dan zou het met hen allen
gedaan zijn wat wierook gebrand op
den drievoet van dan god.
In die straten stonden schrale boomen
voor de schaduw en hier en daar was een
olm of noteboom gelaten, maar dio waren
op het punt van dood te gaan. Sommigen
beweerden, dat dat van het afschilferen
kwamandoren zeiden van den rook en
sommigen geloofden stellig, dat asphalt en
het „verbeteren^ der straten er schuld aan
hadden; maar grootheid was in een te
groote haast om zich veel om hoornen te
bekommeren- Zij had telegraaf- en tele
foonpalen en palen voor electrisch licht bij
duizenden om hun plaatsen in te nemen.
Dus liet zij de boomen sterven cn zette haar
palen op. Zij waren leelijk, maar niemand
gaf daarom, en somtijds molen do draden
naar beneden en doodden de menschen
rnanr dat gebeurde niet zoo dikwijls, dat
hot er iets toe deed.
Daarop bracht de auto Bibbs door de
oudste gedeelten der stad, waar de weinige
solide huizen, die nog nieb waren afge
broken, in overgang warenvan enkele,
waarvan de voorgevels waren weggenomen,
worden woningen met to verhuren appar
tementen gemaakt; andere waren op op
zienbarende wijze in den handel overge-
ga.an en hadden brutale „uitstalramen" op
hun eerste verdiepingen, alsof het voor een
grap was bedoeldeen of twee niot- onver
anderde facades keken humoristisch over»
de nokken heen van tijdelijke kantoorge
bouwen van één verdieping, in voormalige
voortuinen opgericht. Alles te zamen geno
men, had de stad hier veel van een schotel
hachée in een kosthuis op don Zondag na
don dankdag; do oude ingrediënten waren
duidelijk te onderscheiden.
Dit was de rand van grootheids heilig
dom en nu bereikte Bibbs het rumoerige
heilige der heiligen. De auto moest bij elk
kruispunt stilstaan, wijl de donker gekleede
menigte, in draaikolken van stof gehuld,
er zich haastig voortbewoog. Prachtige
nieuwe gebouwen, reeds ietwat zwart,
doemden tot honderden voeten boven hem
opnieuwe, nog prachtiger, verrezen daar
naast on reikten nog hooger; oude gebou
wen en gebouwen van middelbaren leeftijd
werden omvergehaaldstraten lagen open
gebroken, zoodat hun ingewanden" te zien
kwamen, en mannen werkten onder den
grond tusschen palissaden, en hoog boven
den grond in metalen spinnewebben al3
spinnen in de lucht. Rolwagent j es en lange
karren, gebouwd om den wind te breken
evenals tórpedobooten, vlogen krassend en
gierend d'e druk bevolkte hoeken om;
auto's van allerlei soort en vorm sleten
schrikaanjagende waarschuwingen en dol-
woeste vragen uithospitaal-ambulances
oisohton heftig doorgelaten te worden;
stoomfluiten signaleerden het zwaaien van
reusachtige tastorganen en klauwen klink
hamers ratelden als machinegeweren; de
grond schudde ond'er het geraas van reus
achtige wagens en al die geluiden te zamen
vormden het lawaai van een aardbeving als
accompagnement bij gevecht en plotselin-
gen dood..
r (Wordt vervolgd.)
