Mo. 18466
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 15 Mei
Tv»eede Blad.
Anno 1920.
BINNENLAND
üého'emd is tob raadsheer in 'iet ge-
udijf te 's-Gravenhage mr. dr. !\L Po
thans in gelijke betrekking le Amsfcar-
B en W1. bieden den Haagsohen Ge-
-rteraad aan een werkplan voor Gemeen-
prken en den Dienst der Stadsontwikke-
Volkshuisvesting. Het komt tot een
\Jg van 37 mülioen gulden.
Aingenomen is liet beroep naar de Ge-
feC Kerk"'0 Middelburg door ds. J. H. Tel-
Jamp, t0 Bcrk<?1 cn Rodenriis-
Mee. mgang van 1 September :S aan
flr J. Gunning, op zijn verzoek, oervolcnt-
verleend als leeraar a3n do -tgks Iloo-
^9 Inrgerschool te Schiedam.
Benoemd is tot reohter in de rochc-
jj]: te Haarlem mr. G. Sluis, thans in ge-
bel rekking te Dordrecht.
Ued. Staten fie&ben in afwijk'®g van
et verzoek van den Raad van Haarlem,
eni het presentiegeld der Raadsleden op f 10
bepalen, dat op f8 gesteld.
I/s. Barger, predikant-directeur van
V ereemging tot Ckr. verpleging van
ders aan vallende ziekte te Haarlem, Btelt
jh fiener beroepbaar als predikant bij da
[cd.-iierv. Kerk.
- De gemeentebesturen van Amsterdam,
[otterdam, Utrecht en Leiden hebben, zoo
als wij reeds kort berichtten, in samen-.ver-
Êog met het bestuur van de Vereeaiging
WQ Nederlandscho Gemeenten, een adrs3
•triebt tot do Tweede Kamer, betreffende
e financieete verhouding tu3schen Rjk en
wetsontwerp betreffende do verrnï-
njng van het gemeentelijk 'belastinggebied
al voor vele van de belangrijkste gemeenten
'eön verlies van inkomsten meebrengen van
ieïitallen percenten van do totale gewone
i bijgevoegden olaat blijkt, dat liet
ets! opcenten, noodig om te kooien uit do
ietioodigde opbrengst der gemeentelijke in-
[ossteobelasting over 1920—'21 zou moe
it© bedragen voor Amsterdam 240; Rotter-
lara 230; 's-Gravenhage 158; Utrecht 312;
la3rfem 209; Leiden 292; Dordrecht 32d;
irtibera 294; en Nijmegen 200.
De mogelijkheid va® bezuiniging wordt
rerder in liet adres betoogd, is uiterst be-
erkt op de gemeentelijke budgets.
De ünkele verbeteringen, die net ent ver p
het vooruitzicht stelt, zijn van betrek-
elrjk geringe beteekienis.
Adressanten erkennen, dat het gewenschc
tou zijn, normen va^t te stellen, waarnaar
o vergoeding uit de Staatskas moet wor
den geregeld, om te voorkomen, dat de
gemeenten meer zouden ontvangen dan het
■eddijkerwijs noodige. Ten aanz.en van be-
oalde onderdeeien, waarbij m de versta
ilaats wordt gedacht aan armenzorg, kan
korden overwogen een deel der uitgaven
roor rekening van de gemeenten te laten.
Adressanten begrijpen, dat het ontwerpen
yac een definitieve regeling in deze rich
ting eenigen tjjd zal vorderen. Onmiddel-
ijk zijn echter naar hun overtuiging de
stappen in die richting te doen, welke in
iet adres van "den Raad van Amsterdam
iju aangewezen, en wel:
lo. Door in het aanhangige wetsontwerp
to! regeling van het lager onderwijs de
fijzigingen aan te brengen, door de Directie
dei Veceeniging van Nedcrlandsche Ge-
neeuten in baar adres Nr. 1 da. 24 No
vember 1919, am de Kamor voorgedragen;
Door toekenning van een zoo noodig
ils voorloopigen maatregel te fixeer en ver
goeding voor de kosten van de werkzaam
heden der -gemeentelijke po'.itio ter zake
'aC de recherche, den vreemd l n jend'enst
ai de uitvoering van bijzondere Rijkswetten;
3o. Door ontheffing van de gemeenten
van de kosten van vervoer en verpleging
fab arme krankzinnigen.
To Amsterdam is do 15de algemeen©
Vergadering gehouden van den Prot. Ohr.
knd an Spoorwegpersoneel- Do voorzitter
deelde mode, dat de Bond thans 4415 leden
telt. Goedgekeurd werd een voorstel van het
hoofdbestuur, dat aan het Ohr. Nat. Verbond!
zal verzoeken om een landelijk© Commissie
van Actie voor Zondagsrust ia liet leven te
roepen.
De prae3dviezen zija verschenen voor
li el wonïagcongres van den Ned. Bond van
huis- cn grondeigenaren en bouwkundigen,
dab 19 en 20 dezer te Amsterdam plaats
heeft. De praeadviezen zijn van de heeren
tnr. N. de Beneditty en mr. B. J. F. Stein-
metz, beiden te Amsterdam, en dr. W. W.
var der Meulea en P. A. van der Drift,
beiden te 's-Gravenhage. Beide eerstgenoom.
de heeren behandelen de vraag: „Is liqui
datie der huurwetten ge-wenscht?" Laatst
genoemden behandelen: „Particuliere bouw
van arbeiders- en middenstandswoningen."
Do heer A. F. Insinger is op villa ha
renberg'' te Laren, 76 jaar oud, overleden.
Do gemeente verliest in hem een zijner edel
ste burgors, een steun voor tal van liefdadig
heidsinstellingen en genootschappen.
Iin een algemeene vergadering van
het Wagdningsch Studentencorps is met 7
tege® 11 stemmen besloten den groentijd
af to schaffen, en daarvoor in de pliats 1»
stellen een pandïdaatstrjd 'met kennismaking
op voet va® gelijkheid. Voorafgogam was
een enquête door de commissie in zake
reorganisatie van het Corps, met den uit
slag, dat 75 pCt. der ingekomen antwoor
den was voor de afschaffing.
Op Hemelvaartsdag, maakten leden van
den Ned. Journalistenkring een excursie naar
Alkmaar, Bergen en Berg&n-aan-Zee en
Sohoorl. Een honderdtal leden en hun dames
namen deel aan den tocht. Het gemeente
bestuur van Alkmaar, B. en W. en den
Raad, ontvingen de journalisten 's morgens
na aankomst, officieel ten stadhuize. De
burgemeester, mr. W. C. Wendelaar, sprak
eer. welkomstrede uit.
Aangezien de voorzitter van den Kring,
de heer D. Hans, onverwachts verhinderd
waa, voerde namens de journalisten de
Kring-secretaris, de heer W. N- van der
Hout, het woord.
Een rondrit door Alkmaar vo'.gde, waarna
men zich vereenigde aan de lunch, aange
boden door het gemeentebestuur. Met B.
on W. zaten hier mede aan het oudste
Raadslid, de heer v. d. Bosch en de gemeen
tesecretaris, de heer Donath. Na de lunch,
werd oen bezoek gebracht aan de Groote
Kerk, waar het orgel speelde, en daarna
trok men naar buiten in brikken en tent
wagens.
Langs groenende weiden reed man de
dr men te gemoet, door Bergen, naar Ber-
gen-aan-Zee. Daar speelde de harmonie, daar
or t ving in het Hotel Nassau-Bergen do fa
milie Van Reenen. De burgemeester, de
heer J. van Reenen, sprak een welkomst
woord; namens de journalisten antwoordde
de heer Van der Hout; en mevr. Van Reo-
nen schetste den groei ea oniw k' e ang van
do badplaats. Verversch ngeo we de i 'rond
gediend en, als een attentie werd Jen aan
wezigen. door meisjes in oud-Noord-Hol-
lanasch kostuum, een tuiltje bloeiende brem
aangeboden. E?.n bezoek aan het Parnassia-
park. opmerkelijk om de fcuïnflora, en aan het
Dtinmuseum volgde nog en daarna werd
naar Schoorl gereden. Bft de Orientesr'ngs-
tale. sprak de burgemeester van Schoorl,
de heer A. J. Peeck, den journalisten toe
en do heer Van der Hout antwoordde nog
maals. Terug in Schoorl wachtte nog een
uivoering van een kinderkoor, „De Jonge
Du'nstem", onder leiding van den heer S.
Eoon.
Schoorl was het eindpunt der excursie;
van daar keerde men naar Alkmaar terug.
Aan den gemeenschappelijken maaltijd is te®
slótte de heer Gorter op geestdriftige wijze
gehuldigd voor de wrjze, waarop h\j den
toc-hb georganiseerd en geleid had.
Do Raad van Utrecht keurde go2d de
voordracht van B. en W., om ten behoeve
der vieiae Jaarbeurs een subsidie te ver-
ieer.cn van f37.000, aan de Jaarbeurs een
voorschot te verstrekken van f40.000 en te
garandeeren rente en aflossing eener door
do Jaarbeurs met den Staat te sluiten! loa
ning van f530.000.
d BUITEML. WEEKOVERZICHT.
Zoldon is over een datum doner conferentie
zooveel te doen geweest als over die, welke te
Spa plaats zal vinden. Hoewel het nog nim
mer geheel officieel is, dat de conferentie, aan
vankelijk op 25 Mei bepaald, gelijk men weet,
zal worden verdaagd, kan men niettemin do
verdaging als een feit beschouwen. Blijkbaar
voelt men in enlenlekringen, dat uitstel geen
goeden iudruk naar buiten zal maken voor
zoover bet do „eensgezindheid" betreft. Men
hoeft daarom eerst een balletje opgeworpen, dat
Duitschlaud om verdaging zou vragen, maar
van Duilscho zijde heeft men deze entente-vlie
ger niet op doen gaan. Daarop is do zaak han-
gendo gehouden, zeker om lo zien, of vrouwe
Forluna geen belcro reden aan de hand kon
doen dan de lichte ongesteldheid van Lloyd
George of Millerand'-s vasl-zillen in Frank
rijk als gevolg van do daar tengevolge der sta
kingen geschapen situatie. En zoowaar, bet
laat zich aanzien, dat inderdaad Forluna met
do geallieerden is, nu in Italië het kabinet
Nilli ten val is gebracht door socialisten en
katholieken, dio in do Kamer samen een meer-
dorheid hebben. Althans wat Spa betreft. Ove
rigens kan de Italiaanscho kabinetscrisis spe
ciaal voor Frankrijk nog wel eens eer een te
gen- dan een meevaller worden.
Het is toch moeilijk te zeggen, juist waar
twee zulko heterogene partijen in Italië samen
over een meerderheid beschikken, wat voor
niouw ministerie uit deze crisis goboren zal
wordon. Do katholieken hebben zich legen Nilli
gokeerd, omdat hij h.i. te veel het oor leende
aan do wenschen dor socialisten dio bijzonder
ver gingen in hun tegemoetkoming tegen de
vroegoro bondgenoot-vijanden on sovjet-Rus
land. Gezien dit feit, lijkt een combinatio tus-
sohen beide partijen uitgesloten. En iedor af
zonderlijk heeft geen meerderheid. Gemakke
lijk is do Italiaanscho crisis derhalve alles
behalve.
Voor Europa lijkt het wel het meest ge-
wonischle, dat Nitti's buitenlandscho politiek,
verzoenend en tot-elkaar-brengend als deze was
worde bestendigd!
Do stakingen in Frankrijk dreigen op eeu
jammerlijk fiasco uit lo loopen voor de revo
lutionaire elementen, dio deze in arrenmoede
als elkaar opvolgende aanvalsgolven togen do
regoering hebben ontketend. Bedrijf na bedrijf
is om het huisje der C. G. T. te redden, tot
staking opgeroepen, maar telkens werd liet
oen echec. Do Franscho arbeiders hebben voor
't moerendcel blijkbaar ingezien, dat alleen on
verantwoordelijke politieke eischen werden na
gestreefd. Zelfs het besluit der regoering do
O. G. T te vervolgen omdat zij buiten haar
boekje, di. buiten zuivoro vakvereenigingsbe-
langcn ging, en tot ontbinding van dit lichaam
over te gaan, heeft de stakingsbeweging niet
noemenswaard gesterkt. Afgezien van de vraag
in hoeverre een gcheelo ontbinding zal zijn
door te zetten makkelijk te dicteeren, maar
moeilijk ten uitvoer te brengen teekent dit
den toestand toch wel
I Clomcnceau schijnt gelijk gehad te hebben,
toen hij destijds do verzekering gaf, dat Frank-
j rijk te stevig stond dan dat het bolsjewisme er
j vasten voet kon krijgon. Voor zoover de uitcr-
sta elementen in Frankrijk nog invloed van
I ecnigo beteekenis hadden, schijnt deze thans
I finaal to worden genekt.
eplijtzwam ook daar zich voordoet, 't L. als het
waro het omgekeerde boold van Turkije vroe
ger. Dat moest het hebben, om zich te hand
haven, van do onccnighoid der Balkanlanden.
Toon deze zich vcrcenigilcn, was het mis. Hon
garije moet het van do oncenigheid van zijn
plukkers hebben, om zich te hersteilenl
Do Turk hoeft pas te Versailles officieel ver-
nomon, lioo het feitelijk uit is mol zijn rijk. In
Europa houdt hot slechts Konstanlïnopcl on
verder een smalle strook tot aan do Tsjalaldz-
jalinie, die in den Balkanoorlog de verccnigdo
Balkanlegcrs stuitte. En hoe houdt het dit
nogl Vrijwel alleen in naam, in werkelijkheid
zullen de geallieerden er do lakens uitdealen,
ovenals in Kloin-Azic, waar Armenië, Meso
potamia en Syrië worden losgescheurd en ook
Smyrna verloren gaat. Zoo tenminste op pa
pier. De kans is echter groot, dat do geallieer
den nog heel wal met den Zieken Man te stel
len zuilen krijgen voor cn aleer het zoover
is. Do nationalistische beweging neemt toch
eerder in kracht toe dan af. Zelfs is niet
onmogelijk dat do sultan liet met de nationalis
ten op een accoordje gooit om zoodoende nog
een poging te wagen to redden, wat to redden
valt.
Hot is wederom in do eorsto plaats Frank
rijk, dat do lasten ondervindt van de Turkscho
geschiedenis, terwijl Engeland en Griekenland
vrijwel alleen do lusion genieten. Reden waar
om do Franscho pors zich dan ook bijzonder
bitter uit over den Engelscben bondgenoot, dien
het evenwel minder missen kan dan ooit.
Frankrijk ziet zich toch alleen het prolectoraat
over Syrië toebedeeld, dat cohter van dat pro
tectoraat niemendal weten wil en zich onder
emir Foysoel geheel los van Marianne stelt.
Do emir bedankt or catcgorisoh voor om in
Parijs eons te komen pratonl Waar nog bij
komt, dat Frankrijk in do eorste plaats de
klappen der nationalisten krijgt op te vangen,
die blijkbaar met de bolsjcwiston een verbond
gesloten hebben, dat nu zij met elkaar contact
hebben gekregen via het door do roodo troopen
bezette Kaukasio en het door dwang tot sov
jet-Rusland georionlecrdc Armenië, niet onder
schat mag worden.
Do bolsjewisten hebben overigens van do
Polen een gevoelige klap gekregen, waar dezen
mot behulp van Pelljoera's Ookramors Kief
bobben genomen en ook Odessa is bezet. Toch
zij men voorzichtig, groote verwachtingen te
koesteren, men denko aan Koltsjak, Dcnikin
etc. Over 't geheel genomen, hebben do Polen,
trots hun eerste succes, geen goede pers. Wat
te begrijpen is. Hootocb, wanneer bun een
zelfde lot wacht als genoemdo generaals en
do roode legers Polen binnenrukken, voeling
krijgen met do Duilscho Spartacïstcn enz
Van Clemenceau gesproken, in zijn „Hommo
Libre" heeft hij geducht uitgepakt over de plan
nen omtrent Spa. Hij voelt blijkbaar, dat daar
hooi wat teniet zal worden gedaan van wat hij
te Versailles moeizaam heeft opgebouwd. Hij
schijnt dus werkelijk overtuigd le zija geweest,
dat een politiek van haat blijvend zou zijn
door te voeren!
ALs uitvloeisel der Olemencoau-politiek mag
men ook beschouwen het aan Hongarije voor
gelegde vredesverdrag. Men weet, hoe het daar
is ontvangen. Algemeene verontwaardiging cn
wat dies moer zij. Van een niet-tëekenen is
officieel evenwol geen sprake. Zelfs zijn cr
aanduidingen, dat tenslotto trots alles gelcc-
kead worden zal, maar mot de eerlijk daarbij
vorklaarde belofte: wij zullen niets nalaten, om
het verdrag zoo spoedig mogelijk ongedaan le
maken. Zoo wordt do beruchto en befaamde
Balkan afa hot waro uitgebreid over een niet
gering deel van Europa. Zoolang degenen, die
zich vorrijken ten gunste van het land der Ma-
gyaron, Roemenië, Zuid-Slavië, Polon en
Tsjecho-SIowaküo het eens zijn, vermag
Hongarije niets, maar o wee, wanneer do
De Nederlanders uit Rusland
Eon redacteur x-an het persbureau Vaz
Dias schrijft ons
Do Nederlanders uit Rusland zijn einde
lijk in vrijheid. Het was immers bijna
Woensdag middernacht geworden, toen zij
de quarantaine-inrichting aan den Zeebnr-
gerdijk te Amsterdam vcrlioten. Het ge
duld van do buiten wachtende familieleden
was dan ook op zeer zwaren proef gestold.
Aangekondigd was dat de in observatie ge
houden personen reeds om zeven uur des
avonds uit de inrichting zouden kunnen ver
trekken. Den leider van do quarantaine
inrichting dr. G. v. d. Royden treft in dezen
cohter geen schuld. Hij had or voor gezorgd
dat do kleeren welke in do inrichting moes
ten worden uitgestoomd tijdig ter beschik
king van do z.g. patiënten konden worden
gesteld. Do gemeentelijke gezondheids
dienst evenwel had niet zulk een spoed be
tracht met het uitstoomen van het overigo
gedaolto der bagage, zoodat dit gedeelte
eerst laat in den avond de quarantaine-
inrichting bereikte. Hierop moesten do ia
observatie gebleven personen wachten en
I een en ander was aanleiding dat onder de
buiten wachtende familioledon. een zenuw
achtige stemming licerschte.
Maar eindelijk kwam de ontmoeting en
dio was zoo treffend, als wij slechts zelden
bobben waargenomen. Een bejaardo man,
die uit Groningen hierheen was gekomen
om zijn zoon, die gedurendo zes jaren in
Rusland had vertoefd te verwelkomen, was
dol van blijheid. Mon omhelsde elkaar op
do moest hartelijke wijzo en ieder was
spoechg het lange wachten, d!at zoo prikke
lend gewerkt heeft, vergoten.
Wij hebben van de gelegenheid, dat de
Nederlanders op hnn bagage moesten wach
ten, gebruik gemaakt om eenigen van hen
aan te spreken cn bij hen te informcercn
omtrent hun ervaringen, welke zij in Sov
jet-Rusland hadden opgedaan. En als wij
hun tot spreken hadden gekregen, deden zij
hun mededelingen in opgewonden stem
ming. Blijkbaar durfde inen nog niet vrij
uitspreken.
Op onze vraag hoe de toestand thans in
Rusland was, kregen wij van ieder hun ge
lijkluidend antwoord: Do toestand 13 on
houdbaar. Het eten is er vreeselijk slecht.
Alleen do ideaal-communisten en sovjet
leiders leiden cr een weelderig leven. De
rollen zijn omgekeerd. De communisten zijn
bourgeois geworden, die des avonds in hun
eociteiten grooto feesten houden. Er wordt
gewerkt. Maar hoe? Alleen in de staats
instellingen en dan slechts door de prineï-
pieole communisten. De andere onderge
schikten doen niets. In do fabrieken wordt
alleen gewerkt voor het leger. Er is immers
geen materiaal. De vrijo handel bestaat
niet meer. Alles is genationaliseerd. De
vroegere bourgeoisie verkoopt haar meube
len om daarvoor eten te kunnen koopen.
Interessant waren do verhalen, die ons
de hh. ds. Schim v. d. Loeff die in het be
gin van het vorig jaar de zaken van het
Nederlandscho gezantschap te Petrograd
waarnam, en J. J. Hook, diens secretaris,
deden. Zij vertelden alloreerst van hun ver
blijf in de Russische gevangenis.
In Petrograd werden namelijk do gezan
ten, hun secretarissen en al het overigo
personeel ïn het midden van het vorig jaar
gevangen genomen. Zelfs werd ieder, dde
do gezantscbapsgebouwon betrad gearres
teerd. Achter de deuren van do gezant-
schapesgebouwen hadden zioh gewapende
soldaten van het Roodo Leger opgesteld
tot bewaking. Na oen gevangenschap vaa
14 dagen in Petrograd werden allen in vee
wagens naar Moskou gevoerd en daar, na
eenigen tijd in verschillende concentratie
kampen te zijn ondergebracht, weder ge»
vangengezet.
De behandeling in de gevangenis zeido
ons de heer Hoek, dio daar met de andere
leden van het gezantschap de heeren Schim
v. d. Loeff, Schappert. en de Graan alsmede
met den Nederlandse-hen vice-consul te Mos
kou de heer Wab, verbleef, was niet slecht.
In totaal waren ongeveer 250 buitenlanders
achter slot cn grendc-l gezet. De 8ovjet>-
regeering maakte geen onderscheid tusschon
de vroegere neutralen, vrienden of vijan
den. Alle buitenlanders werden beschouwd
als vijanden van do Sovjet-republiek. De
heer Hoek vertelde ons dan van zijn bevrij
ding, die op een tot dusver onopgehelderdo
wij^e, geschiedde. Een geheime Holland3ohe
Roode Kruiscolonne had daartoe haar tus-
schenkomst verleend. Wie de leden van die
colonne waren, en of zij inderdaad gerekend
konden worden tot de Nederlandsche on
derdanen, was nog niet opgelost Wel zijn
later in verband met deze geheimzinnige be
vrijding, twee personen van deze Roodo
Kruiscolonne, oen zekeren Wertheim van
Duitsche nationaliteit en een zekeren Hof-
men van Engelsche gearresteerd, van wie
men later evenwel niets meer beeft verno
men.
Sinds de onderhandelingen door de Sov-
jetregeering met het buitonland ondervon
den ook ds buitenlanders een betere behan
deling. De consul te Roval, do heer Van
den Bosch onderhandeldo bovendien in den
loop van Februari 1920, eveneens in op
dracht van de Nederlandsche regeering,
met Litwinof tot vrijlating van de- in Rus
land verblijvende Nederlanders. Het was
een ware gelukstijdling. Toen de Nederlan
ders kort daarop het bericht ontvingen,
dat zij voor 30 Maart konden vertrekken.
Aan deze mededeëling was tevens het bevel
gevoegd dat do Hollanders na 30 Maart
over de grens zouden worden gezet, indien
zij Rusland dan nog niet verlaten zouden
hebben. Erkend moet worden, aldus de
heer v. d. Hoek, dat do Sovjet-autoriteiten
alles gedaan liebbon om ons te heipon.
Ten aanzien van den toestand in Rusland
deelde ons, do heor v. d. Hoek tal van fei
ten mede. Kort nadat do revolutie een feit
was, was de toestand er vcrsokrikkelijk.
Moorden op kapitalisten den gegoeden mid-
FEUILLETON
DE HOEVE EN 'T BROEK.
Een roman uit Hasoeren
(loor RICHARD SKOWRONNEK.
(Nadruk verboden.)
u U mc>c^ uw toestemming goven, want
ik sta er u voor in, dht mijn zoon of ik ook
voor u zullen zorgen, zoodat gij in over-
weed leven kunt. Slechts één voorwaarde
nebben wij te 6tellen, cSie is, dat gij met uw
aan van hier gaat en n-immer meer terug
Kert. Want al heeft God mij ook door do
hefde voor uw kind geleerd, dat geen
ncbuld op aarde zoo groot is, dat zij niet
Vergeven kan worden, één ding zou ik toch
kunnen verdragenu cn uw man in
nifc huis to zien!"
Zoo sprak zij nu in gedachte tot rich-
®Mve, nu het te laat was, nu zij inzag, dat
met dEt kind ook weer de macht over
naar zoon zou herkregen hebben. Het. was
u alsof dit eigenlijk voor haar niet meer
e hoofdzaak was. Wat! zij het meest miste,
is het kleine meisjo, dat haar met haar
riuno oogen zoo hartroerend had oange-
L-vf'n meer dan noodig was in de
etka (soort van alkoof) was gekomen, om
iUSSCns °P schudden of den natten
s ag om den voet te vernieuwen. Al het
2 opgespaard© moederlijk gevoel, dat de
\er3maadde, had zich onweerstaanbaar
met T °ru °P ^Ct Reve kind, en zij had vich
'durA rn°oteri weerhouden, niet voorfc-
Heml cfc bruine kopje in haar armen te
iNu ,n CI\ be lioflroozen en te kussen,
as <Jo plaats ledig, waar het gelegen
hacf, en nooit, nooit kwam het weer terug.
Zij kwam ziohzelvo nog verlatener voor dan
ooit to voren en zij kon zioh niet weerhou
den d!e armen op de tafel te leggen en bit
ter te 6ohreien
Daar ging heel zaoht de buitendeur open
en een van de dienstmeiden, die op het Bog-
danscho oogstfeest in het dorp had meege-
danst, stak voorzichtig het hoofd naar bin
nen. Zij was geheel buiten adem van het
loopen en verlegen, want do oude vrouw
had niet graag, dat een van de dienstboden
ongeroepen in de kamer kwam.
„O, meesteres, vergeef mij, dat ik zoo bin
nen kommaar er is oen groot ongeluk ge
beurd. In de herberg hebben zij Samuël
Guzck doodgestoken en onze jonge heer Jan
is met de kleine houtvestersdochter uit
Dlugossen, die een paar dagen bij ons was,
weggeloopen, en niemand weet waarheen!"
Do oude vrouw had snel dj tranen afge
droogd.
„Wat bazel je toch, meisje?"
„Maar ik verzeker u, meesteres, het is
alles do zuivere waarheid, want ik heb het
toch mot mijn eigen oogen, die mij in mijn
hoofd staan, van het begin tot het einde
gezien."
En zij vertelde hijgend, wat er in de Ba-
ginskor herberg gebeurd was, sedert do
be^wO ongenoode gasten op hot feest waren
verschenen.
„En ik zeg u, meesteres, nu heb ik voor
hot eerst van mijn leven gezien hoe het is,
als iemand behekst is, want dat zal ik op
mijn doodsbed kunnen beweren, dat d'e
zaak niet zuiver in zijn werk is gegaan. ±so
jonge heer stond kaarsrecht, met een ge
zicht als van steen; alleen zijn oogen leef
den. En aan het jongo meisje was duidelijk
to zien, hoe het toovermiddel werkte, want
zij deed do oogen dioht en liep toch recht
uit de kamer door, naar onzen jongen heer
toe. Wij hielden allen onzen adem in en nie
mand waagde hot zich te verloeren. Guzok
alleen stond er bij en liet niemand door.
Hij lachte als een echte duivel!"
„En weet niemand, waar mijn zoon met
het meisje gebleven is?"
„Neen, vrouw! Alleen Guzek, maar die
kan het niet meer zeggen. Heelemaal dood
was hij nog niet, toen ik wegliep, om het u
to vertellen, maar zijn neus was al spits en
lang Icon het met hem niet meer duren,
want de vloer om hem heen was vol bloed
en daar, waar Filusch Bogdan hem met het
mes getroffen had, liep het bloed uit als bij
een zwijn, dat doodgestoken wordt. Men
zou niet kunnen golooven, dat een mensch
zooveel bloed bij zich hooft, en even te vo
ren stond hij nog zoo rechtop, dat geen van
do kneehts van Bogdan hem aandurfde!"
De knieën van de oude vrouw sidderden.
Dat waren nu de vruchten van haar aarzo
len I Nu waren de bedde kinderen zeker
moedwillig in do armen van den dood go-
ioopen, omdat zij elkander in dit leven
toch niet mochten toebehooren
Maar bijna tegelijkertijd vloog een glim
lach over haar gelaat. In de aderen van
haar jongen stroomde hetzelfde bloed als
van zijn vader, en c5at was niet van het
maaksel, om zoo maar weerloos uit dit le
ven te gaan, zoolang er nog door een moe
dige daad wat te veranderen was. Dat ont
zag zich in geval van nood ook niet te grij
pen, waar de verboden vruchten hingen, en
er uit te nemen wat het meest aantrekke
lijke was. Bovendien was Guzek er bij ge
weest, en dat waa voor haar een waar
borg, dat er iets anders gaande was dan
een wegsluipen uit dit. leven v
„Ga voort, kindlief, heeft Guzek niets
meer gesproken, nadat mijn zoon met het
meisje was woggegnan?"
„O ja, meesteres!" Tegen Daniël Bog
dan keoft hij gezegd, dat lvij maar niet treu
ren mocsb om zijn bruid. Als jongeheer
Jan van haar genoeg had, zou hij haar wel
oau hem terugzenden. Tegen vrouw Hol
der heeft hij gezegd
De oude vrouw legde haar met een hand
beweging -verder het zwijgen op. Zij wist
nu, wat haar t© doen stond.
„Loop vlug naar den stal, meisje, en zeg,
dat Woytek de paarden voor den kleinen
wagen spant, Kom dan bij mij terug en
help mij, want ik wil mij voor het wegrij
den nog verklecden!"
„Om Godswil, vrouw, u wilt toch in de-
zon stikdonkeron nacht niet wegrijden? En
waarheen, als ik dat vragen mag?"
Nu richtte do meesteres van de Broek-
hoeve zich op. In haar oogen was een
vreemden gloed ©n zij antwoordde, zachter
dan haar gewoonte was
„Een weg, dien ik nog nooit in mijn
leven gereden heb. Maar ik hoop, dat hot
niet tevergeefs zal zijn!"
Hot liep reeeïj naar middernacht, maar
nog steeds viel uit de vensters van de woon
kamer van de Dlugosser houtvesterswoaïng
een helder liokt op den weg. In de kamer
liep iemand op en neer en voelde, dat hij
nog in dëzen nacht sterven moest, maar
klemde zich vast aan iedere ademhaling,
zooals een drenkeling van iederen op het
water drijvenden st-roolialm redding ver
wacht. Zijn vrouw zat in den leunstoel, die
anders zijn plaate was, en reusachtig toe
kende de flikkerende kaars haar schaduw
af oo den witgekalkten muur. Juist zooals
zij uit den wagen was gekomen, met den
hoed nog op, zat zij daar, en had hem ver
teld wat op hot oogstfeest gebeurd was. Nu
zat zijin gepeins verzonken. Hij liep rus
teloos heen on weer, als was het of hot
gebrek aan adem zijn borst bijna zou doen
barsten, en alsof zijn knieën onder hem
zouden wegzinken. Een trek van leedver
maak toekende zich af op zijn geel gezicht,
dat door den langen vollen baard nog in
gevallener leek, en met zijn bijna uitdoo-
venden adem hoondo hij haar
„Zie jeDat is alles jouw werk
Daar heb je het nu! Dat is nu het laatste!
Maar ik gun het je, want je hebt het ver
diend!"
Zij richtte het hoofd op.
„Ga liever slapen en praat geen onzin I
Kan ik het helpen, dat cï:e domme Margell
verliefd is geworden op dezen jongen Had
ik het roaar geweten, loon ik haar van de
Broekhoevo heb gehaald. Men zou dan mis
schien een anderen draai aan de zaak heb
ben kunnen geven"
Hij lachte luid, maar hij moest zijn han
den tegen de borst drukken, want hot
lachen deed hem pijn.
„Waarachtig, wijf! Je zoudt het klaarge
speeld hebben
„Nu en waarom niet? Ben je destijds niet
voor het gerecht met glans vrijgesproken
en bovendien, wat raken dien beiden jon
gen menschen dio oude gebeurtenissen? En
als je de zaak goed beschouwt, zou cr geen
beter middel zijn om nog eens aan dc ge-
heele wereld to toonen, dat je destijds
werkelijk onschuldig bent geweest!"
„O vrouw, aan jou is werkelijk een sa
tan verloren gegaan!"
(Wordt vervclgd.)
