No. 18420
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 19 Maart.
Tweede Blad Anno 1920.
GEMEENTEZAKEN
TWEEDE KAMER.
FEUILLETON.
Ouden van Sagen.
Uitbreiding raai hot personeel controle
gemeentebelastingen en van den
gemeenteontvanger.
üs de jaren 1918 era 191*9 hebben do
.werkzaamheden aan de afdeling controle der
zgemtente-belastiagen zich dermate uitge
breid, dat het net meer mogelijk is, om met
het besohikb. re personeel a .n het werk het
hoofd te oiedon.
Ine uitbreiding is een gevolg van ver-
gchillendo omstandigheden, welke in een vier
tal rubrieken kunnen worden samengevat:
i le. De beduidende stijging van hot aantal
hartslagen en reclames;
2e. de nauwkeuriger controle, noodig ten
jgevolgo van de stagende lijn, waarin het in-
Somon van de meeste belastingplichtigen zich
beweegt, gepaard met de bij velen bestaande
neiging, om d.t accrès niet geheel aan den
Itetms te dom blijken, benevens de beschik
king over meerdere gegevens betreflende
«eo belangrijke groep inkomens, verkregen
'door het gebruik van de Ioooopgaven, welke
ide werkgevers krachtens artikel 106 der wet
op de Rrjks'nkom;t:obelastlng 1914 a u den
Inspect jut der Rijksbelisttigen moeten ver-
ïchaïfon;
3e. de nieuwe bepalingem in zake de plaat
selijke inkomstenbelasting alhier;
4e. de nieuwe verordeningen en beslui
ten. waarvan da uitvo3r.'ng aan. den Contro
leer der Gemeentebelastingen is opgedragen.
Hoewel de Controleur getracht heeft aan
deze groettocnemng van werk a mheden,
in twee jarso tijds, met het bestaande pei-
ioneel het hoofd te bieden, en gedurende een
gHXit gedeelte van het jaar geregeld avond
werk is verricht, is het hem niet mogen
gelukken achterstand te voorkomen.
Zooals bekend is, was het primitief ko-
hiei, dienst 19191920, niet 200 tydig ge
iteed, als wol gewenscht was en heeft dit
iweer tengevolge, dat de suppietoire kohieren*
ide reclames en de navordering, dienst 1918
1919, niet gereed kuür.yn fcgn vóór 1
'Api J 1920, het tjjdat j\ waarop moet worden
begonnen met de voorbereiding voor de nieu
we beschrijving.
Fr zullen daarom maatregelen moeten wor-
iifrn getroffen, die er to® kunnen leiden,
flat voor elk onderdeel van het werk een
Toldoend aantal ambtenaren beschikbaar
ionjt, zoodat 't binnen den kortst mogelijken
tijd lom worden afgedaan en opeenhooping en
renteverlies wegens te late inning der be-
jfeuötiDgpen0ingen voorkomen wordt.
"Weliswaar werden met ingang van 1 Sep
tember 1919 3 ambtenaren voor den buiten-
fiiensfc in den rang van adjunct-commies aan
5de afdeeling toegevoegd, doch de*e ambtena
ren worden ten volle in beslag genomen
dooi het uitreiken van stukken in den loca
len ooderzoekingsdienst. Hun arbeid komt
Idecbta de nauwkeurige toepassing van de
tverordenog ten goede en bespaart uitgaven
toot losse krachten, doch op die wijze
wordt het bureauwerk uit den aard der zaak
Stiet noemenswaard verlicht.
De commies 3de klasse, waarvoor verle
den jaar eveneens gelden werden beschikbaar
gesteld, is nog steeds niet aangjerteld, aan
gezien ach geen geschikte sollicitanten voor
'die betrekking aanmeldden, fcerwyl de nieuw
aangestelde hulpklerk in deze natuurlek wei
nig gewicht in de schaal legt.
Ten einde het werk naar behoor en te kun
nen doen verrichten, achten B. etn W. bui
ten de vervulling van do zooeven genoemde
(vacature, u tbr aiding v;.n het personeel met
een acfjimr l-controleur, in den rang van
com mi e3 1st 9 klasse, en met een ambtenaar
m den rang van commies 3de klasse nood
zakelijk.
Volgens de bestaande salarisregeling zal
de aanstelling van beide ambtenaren in het
eerste jaar een uitgave vorderen van f2200
en f1600, is f3800. Bij het tot-Efcffld-komen
'der nieuwe salarisregeling zal dit bedrag
natuurlijk hooger worden. Trouwens, nu
•reeds wordt een voorschot van reep. f200
en f300 op die nieuwe regeling verstrekt.
In verbrod m.t deze meerdere uitgave voor
Salarissen vestigen B. ea W- echter de aan
dacht op, dat de belasting op openbare ver
makelijkheden nog geen perceptiekosten van
de gemeente heeft gevergd, alsook dat zoo
wel uit het bedrag van het koh:er der in
komstenbelasting, dienst 19191920, als uit
het meerdere aantal aanslagen, niettegen
staande de verhooging van de aftreksom
voor noodzakelijk levensonderhoud, valt af
jbo leiden, dab bij intensiever arbeid aan de
inkomstenbelasting de daarmede gepaard
gaande meerdere kosten gering kunnen wor
den genoemd tegenover de daarvan to.ver
wachten meerdere ontvangsten.
Ten gevolge van de stijging van het aan
tal aanslagen en do daarmede gepaard gaan
de vermeerdering van het aantal vervol
gingen, is ook uitbreiding noodig van het
aantal ambtaiaren, die belast zijn met de
vervolging van nalatige belastingschuldigen.
Tlians z\jn met die vervolging belast de amb
tenaar ten kantore van den Gemeente-Ont
vanger, de heer S. T. Buys en de deurwaar
der de heer Van. Thiel, doch de Gemeente-
Ontvanger acht het, teneinde ook na de
ciilangs plaats gehad hebbende grenswijzi
ging -stagnatie in de vervojjing te voorko
men dringend noodzakelijk, dat zjjn perso
neel met ten minste één ambtenaar in don
iang van administrateur 2e klasse wordt
uitgebreid, welke ambtenaar dan naast de
heeren" Buys en Van Thiel .uitsluitend zou
dienen te worden belast mot het beteekenon
van stukken betreffende de vervolging ter
invordering van plaatselijke belastingen en
de ten uitvoerlegging van dwangbevelen. De
aanstelling van dezen ambtenaar, aan wien
als salaris uitsluitend de aan den Tang van
administrateur 2de klasse verbonden bezol
diging ware toe te kennen, vordert volgens
de bestaande ealarisverordenhig een uitgave
\an f1800 in minimum.
Op grond van het bovenstaande geven B.
an W. alsnu in overwoging een bedrag van
f4200 voor bovenomschreven uitbreiding
van personeel te hunner beschikking te
stellen.
Vergorooting van do kantoren der
belasting-controle.
Bi] aanneming van bovenstaande voorstel
len zal noodwendig ook de voor die afdee
ling besch.kbnre kantoorruimte moeten wor
den vergroot.
Met de Commissie van Fabricage zijn B.
cn W. van oordeel, dat de eenvoudigste en
tevens min kostbare wijze de&e is, dat^ de
tegenwoordige trouwzaal, die een oppervlak
te heeft van 85 vierk. M. wördt aangewezen
tot kantoor voor de ambtenaren der afdee
ling Controle gemeentebelastingen en hun
tegenwoordig kantoor ter oppervlakte van
39 vierk. M. tot trouwzaal wordt bestemd.
De kosten aan een en ander verbonden
worden door den Directeur van Gemeente
werken geraamd op f1500 h f2000.
Rapport over de Gemeentelijke
Duurte-Commïssie.
De Gemeentelijke Duurtccommisri© op 28
September 1919 geïnstalleerd en toen be
staande uit den heer J. Huges als Voor
zitter, mevrouw O. P. E. Eorchnans Do
Holl, mevrouw M G. Groenevold--Nieu-
wenburg, de heeren H J. Baart* leden
van de Duurte-commissie uit de Leidsche
Arbeidersbewegingcir. J. J. van Eek, Di
recteur v. «I. Keiiringsdierist van Eet- en
Drinkwaren, A. P. A Gskens, mr. A. van
der Eist, prof. mr. E. M. Meijers, J H.
Hijhuis en M. van den Berg. loden van de
- Christelijke Vakcentrale, A. J. Oost dim,
b'. van Romburgh, W. van Rossum du chat
tel, Vooratter van de Vereeniging van den
Handeldr ij venden en Industrieclen Midden
stand voor Leiden en Omstreken. J J. van
Stralen, dr. W Stuurman. Directeur van
het Openoaar Sl ichthuis, Th C. L'Stijnman
Voorzitter van die Jt.-K. Middenstanlors-
vereoniging ,,Do Hanze", afdeeling Leiden
mr. M. B. Vos, Secretaris van het Depar
tement Leiden der Maatschappij **an Nij
verheid, als leden, terwijl mr. E. Schotman,
commies-redacteur ter Gemeenteserre Carle
tot- secretaris der Commissie was benoemd,
heeft een rapport over haar werkzaamhe
den uitgebracht, loopende tot 29 Februari,
waaraan wij het volgende ontleenen
Ten einde de afdoening van spoedeischen
de aangelegenheden en een geregeloen
gang van zaken te bevorderen werd een
Dagolijksch Bestuur samengesteld, waarin
naast den voorzitter zitting namen mevr.
M. G. Groeneveid--Nieuwenburg, en de
heeren dr. J. J. van Eek on Th. O. F. Stijn
man.
Dadelijk werd duidelijk, dat haar bemoei
ingen er toe zouden strekken om ten eerste
van verschil lende levensmiddelen en huis
houdelijke artikelen op grond van nauwge
zet onderzoek vast te stellen in hoeverre
met het oog op de inkoopsprijzen (bij fa
brikant of groot-leverancier) in deze stad
van onnoodige prijsopdrijving sprake was
en in aansluiting daaraan B on W zoo
noodig voorstellen tot ingrijpen te doen,
znanr tevens om te pogen rcotte dadelijk
door nader te bepalen maatregelen feite
lijke resultaten to verkrijgen.
De ingezetenen werden uitgenooddgd om
gevallen van werkelijke of vermeende prijs
opdrijving goed gedocumenteerd! aan do
Commissie bekend te maken, zoodat dora
als klachtenbureau fungeerde. Veel klach
ten kwamen niet in. Zoodra echter een
Hacht binnen was* gekomen, werd de be
trokken leverancier uitgenooddgd ziin oor
deel over de ter kennis gebrachte zaak te
zeggen, aan wolk onderzoek in schier alle
gevallen gevolg wérd gegeven. Soms werd
cl© ongegrondheid eeher klacht aangetoond
Waar dit echter niet het geval was, werd
den winkelier ernstig het ontoelaatbare
van het geconstateerde» feit onder het oog
gebracht en hem aangeraden tie oormak
van dergeMjke klachten weg te nemen.
De Commissie ondervond in deze rich
ting veel medewerking, waarop alleen een
uitzondering werd gemaakt door de firm:»
Zurloli, die meende,- zich niet op dit stand
punt te moeten plaatsen en cfeie bij een
onderhoud, dat de Voorzitter naar aanlei
ding van een ingekomen klacht met haar
had, kort en goed verklaarde, geenerlei
medewerking te willen verleenen, waartoe
rij volgens de wet- niet verplicht was.
Allensg kregen de bemoeienissen van
liet Dagelijksch Bestuur een zóó grooten
omvang (bijna eiken dag hadden meerder©
conferenties plaats), dat werd besloten zoo
genaamde subcommissies in het leven te
roepen, wier taak liet was om de zaken bo
tieffénde een bepaald onderdeel van den
arbedd op rich to nemen. Deze subcommis
sies bleven in geregeld contact met. het Da
gelijksch Bestuur en namen geer. besluiten
zonder goedvinden van dit laatste. Zij be
stonden uit* voor de schoenen mevrouw
O. P. E. Eerdmans-De Holl, en de heeren
dr W. Stuurman en «L J. van Stralen;
voor de klompen, de heeren J. H. Nijhuis,
El J. Baart en M van den Berg; voor de
kruidenierswaren de heeren mr. A. van
der Eist, J. Jonker en F. van Romburgh
Als Voorzitters fungeerden onderscheiden
lijk de hoeren Stuurman Nijhuis en Van
der Eist.
De voltallige Commissie hield in den re
gel éénmaal per maand een vergadering.
Van oordeel, dat haar arbeid ten opzichte van
elk onderdeel der „voornaamste levensbehoef
ten" meest beginnen met een samenspreking
met de betrokken winkeliers, plaatste de Com
missie een oproeping in de bladen, waarin be
sturen van winkeliers-vereenigingen werden uiU
genoodigd, om rich ter zake van de Duurtebe-
strijding met de Commissie in verbinding te
stellen.
Kruidenierswaren. Do eerste combi
natie, waarmode de Commissie contact kreeg,
was de Leidsche Verceniging van Winkeliers
in Koloniale Waren en Comestibles. Haar deed
rij een voorstel tot samenwerking met de Com
missie, welk voorstel op een vergadering dier
winkeliers met aller instemming werd begroet,
met het gevolg, dat overeen werd gekomen, dat
er van 22 October 1919 af maximumprijzen
voor ondescheidene voorname gebruiksartikelen
aan de hand van de laatste facturen in ondeling
overleg zouden worden vastgesteld en op ge-
zs'te tij-Jen in de dagbladen bekend gemaakt
Ilucflvei op de medewerking der winkeliers kou
worJsn gerekend, werden toch van tijd tot tijd
„steekproeven" genomen, waarvan de uitslag,
op enkele uitzonderingen na, gunstig was.
Rundvet. Met do werkzaamheden op het
gebied van kruidenierswaren hing nauw samen
de verkoop van rundvet, welke behalve met de
bovengenoemde winkoliorsvereeniging ook in
overleg met een aatal slagers ter hand werd
genomen. Vele winkeliers (te zamen een der
tigtal) zeiden toe, dat het door de Duurte-Com-
missio aan te koopen rundvet te zullen afne
men en tegen den yaslgesteiden prijs van f 0.95
per pond beschikbaar tc 6tellen.
Het oordeel over dit vet, door de verbruikers
uitgesproken, was zeer verschillend.
Sigaren, enz. Al spoeding wendde zich
begin November het Bestuur van do Leidsche
Vereeniging van Sigarenwinkeliers lot het Da-
gelijksch Bestuur, onder mededecling, dat deze
Vereeniging had besloten met haar in onder
handeling te treden. Na enkele besprekingen
bleak evonwel, dat de winkeliers niet genegen
waren inzage te geven van hun boelcen, factu
ren, of andere bescheiden, aan de hand waar
van do Commisie zich een oordeel over hun
winsten zou hebben kunnen vormen.
Turf. Omstreeks denzolfden tijd bereikte
haar eon klacht van een ingezetene betreffende
do prijzen van turf, met name van de zg. bag-
gelaarsturf. Ook hier werd terstond door het
Dagelijksch Bestuur een nauwkourig onderzoek
ingesteld. Het stelde .zich volledig op de hoogte
van de groothandelsprijzen, vrachten en andere
onkosten ,op den verkoop van het artikel bagge-
laar vallende, waarbij de welwillende medewer
king van don kant van de Brandstoffen commis
sie hier tor stede mag worden gememoreerd.
Toen zij inzage kreeg van -de cijfers van eenigo
brandstoffenhandelaren bleek duidelijk, dat een
onnoodige prijsopdrijving ten aanzien van bag-
gelaarturf niet plaats had.
Brood pry s. Tot hen, .die zich ut
eigen beweging tot de Duurtecomm.ssie
wendden, behoorde ook de Vereeuijing van
Bakkers patroons hier ter sfceie. Het lag
namelyk in de bedoeling van de bakkers-om
tot een verhooging van den broödp ijs over
te gaan, doch men achtte het gewenscht,
om, hoewel onverplicht, vooraf daartoe de
goedkeuring of instemming van de Commissie
te verkrijgen. Het is duidelijk, dat da door
de pOBilie van de hakkers tegenover het
publiek versterkt zou worden, maar het ligt
tevens voor de hand, dat de Commissie
zich op het standpunt 6telde, in geen geval
als „dekmantel" te willen dienen. Niettemin
vond de overgroot© meerderheid der Com
missie het beter zich niet afzydig te houden.
Op grond van gegevens, door een accoun
tantsonderzoek ingesteld, naar de bedrijfs
resultaten van vier bakkerijen (de Leidsche
Broodfabriek, de broodfabriek „Ceres", de
coöp „Vooruit" en de bakkerij van den heer
EL C. van Noort) maakte de Commissie be
kend, dat de verhooging van den broodprijs
met f2.50 per 100 K.G. (d.w.z. van 15
op 16 cents per brood van 400 gr.), welke
inmiddels op 24 December 1919 was in
gegaan, niet onbillijk was.
De Commissie meent, dat ook op dit ge-
foieo een nuttig werk is verricht.
Klompen. Met de winkeliers kon
op den duur geen overeenstemming worden
verkregen. En daarom werden met mach
tiging van den burgemeester rechtstreeks
klompen in alle soorten, en maten voor de
ingezetenen beschikbaar gesteld tegen den
prijs van f 0.98 voor mans-, f 0.90 voor
rrouwenklompen, f0.65 voor drie'ingen en
f0.54 voor halve klompen. De belangen
van een vijftal winkeliers, wier houding
zich in dezen van de overigen onderscheid ie,
werden hierbij natuurlijk ontzien en er wer
den maatregelen genomen, dat deze door
de goedkoop© prijzen financïeël geen schade
leden.
Schoenen. Daaromtrent werden na
veel onderhandelen de betrekkingen met de
winkeliers afgebroken en de Commissie aan
gewezen op den laatstsn weg, nl. B. en W.
te adviseren, den verkoop van schoenen
\an gemeentewege uit- ts breiden, althans te
bestendigen waartoe men op d© vergade
ring op 19 Dec 1919 met algemeen© stera
men besloot
De heeren Oostdam en Stijn man zijn Ia'.er
op dit besluit teruggekomen en hebban dit
in een nota gemotiveerd.
Schoenenreparatie. Eenmaal op
het gebied van schoenen werkzaam, ba-
schouwde de Commissie ook de reparatie-
prijzen, om na te gaan, of deze wellicht
onnoodig hoog waren. De eerste besprekin
gen hadden plaats o. a. met vertegenwoor
digers van de schoenmakersvereenigiQg
„Nieuw Leven" en aldra bleek, dat volgens
deze heeren de prijs van f4.50 voor het
maken van een paar heerenzolou en -hakken
eigenlijk nog te laag was. Van verminde
ring van deze prijzen wilde deze Vereeniging
dan ook in geen geval weten.
Van ander© zijde kwam men de Commis
sie inlichten, dat, met behoud van eou
redelijk© winst, hetzelfde werk goed en
deugdelijk «en voor 'veel rdinder gedaan
kon worden.
Een tiental schoenmakers was bereid t©-
gon gemeenschappelijk vastgestelde prij
zen deugdelijk© en degelijk© schoenenrepa
ratie te verrichten wat den burgerij werd
bekend gemaakt. Deze prijzen rijnheeren
zolen en -hakken f 3 75; heerenzolen f 3.00;
heerenachterlap pen f ó.SO; dameszolen en
hakken f 2.75; darneszolen f 2,15; dames-
achterlappen f 9.^9.
Do namen der schoenmakers, die zich tot
samenwerking bereid verklaarden en wier
aantal zich voorloopig tot twaalf uitbreid
de, rijn: J. Broekhuizen, P Dreef, Van
Gils on Van der Plas A. M. Noordeloos,
J Plu, J. Schalks, J. Sckrama, M. A. Sjar-
öijn, P. J. van Staden. S. Teljeur, O
Veerman.
Wol en sajet. Ook gingen
d© bemoeiingen der Commissie uit in de
richting van wol en sajet Herhaalde in-
koopen in onze stad gavoa ons de overtui
ging, dat bij vele inkoopera d© groote quan
titoiben met redelijk©, dioch de kleine ge
wichten met soms buitensporige winst wer
den verkocht. Juist toen zij voornemens was
in deze richting eon poging tot verbe
tering te doen kwam evenwel een algemee-
ne prijsverlaging van 15 pCt. tot 20 pCbo
tot stand.
Ook zocht en verkreeg d© Commissie aan
raking met grootleveranciers in wollen en
katoenen artikelen, d«)cn waar door de zorg
der gemeente reels geregeld verkoopragen
van dergelijk© artikelen plaats vonden,
heeft zij zich van verdere bemoeiingen ont
houden.
Medicamenten. Nog vestigt'
zij de aandacht, op een rapport, hetwelk rij
op verzoek ontving van het .Departement
I-eiden van de Nederlandscbe Maatschap
pij tob Bevordering van cïe Pharmacie.
Waar de burgemeester bij de installatie zo»
nadrukkelijk ook de medicijn on noemde,
als onderwerp voor onderzoek, daar is hot
een aangename taaJc te kunnen vermelden,
dat het zeer uitgewerkt rapport van de
lieoren Apothekers duidelijk laat zien, dat
s-1 thans hier ter stede van onnoodige prijs
opdrijving bij den verkoop van medicamen
ten geen sprake is.
Behalve bovengenoemde artikelen, nam
de Commissie nog tal van andere, niet in
deze rubrieken genoemd, in behandeling ea
meermalen met het gevolg, dat de prijzea
werden verlaagd.
Ten slotte zij vermeld, dat d© oakosten
wegens heb plaatsen, van advertenties,
drukwerk, vergoedingen van deskundigen,
reizen, betaling van accountantsonderzoe
ken, aankoopen vaa monsters etc., ©an be
drag van f 100O-nog niet overschreden is.
Vergadering van gisteren. 1 i
Regeling van werkzaamheden.
De VOORZITTER stelt rtüs Dinsdag
aan do orde te stellen het wetsontwerp tot
verhooging der pensioenen.
Conform besloten.
Lager-Onderw ijswet.
De VOORZITTER stelt een regeling voor
de behandeling der Lager-Onderwijs-wet
voor. Bij de algemeen© beschouwingen sol
len behandeld wondon: het stelsel van do
wet, het verband met de leerplichtwet, do
waarfborgen, de uitvoering van art. 192
Grondwet, het rapport der Pacificatie-Com
missie en de Salarissen. De spreektijd zal zajn
ééD uur.
Conform besloten.
Verschillende ontwerpen.
Aan de orde zijn thans do ontwerpen:
1. Verhooging renteloos voorschot voo* een
spoorweg van Horn naar Deurne.
2. Onteigening voor het stationsempiaoo-
ment Barendreoht.
door
J. J. DELFOS
(Nadruk verboden.)
19
In haar gezonde dagen had zij er
3öiu loco epouLre-ep reuq 'oqsoq pa
qoq eon sup no 'pfooaos jooa poa tyioou
laten. De goede God zou haar wel verge
ven. Hij zag het maar al to goed in, dat
hier geen hulp of tegenspraak baatte. De
■dood stond voor de deur.
Maar toen bet hem plotseling duidelijk
werd, dat do dtood elk cogcnblik kon ko
men, en hij mot een lijk alleen zou achter
blijven, werd het den schijnheilige op eens-
bang to moed©.
Op de teen-en sloop hij zachtjes naar hot
bel, en stak de hand onder het dok, om te
voelen, of haar voeten koud waren.
Zij© gedachten radende, fluisterde rij,
zonder rich te bewogen of op te kijken
„Heb is nog niet zoo ver. Je zoudt goed
doen, om iemand te halen, als je door die
sneeuw kunt heenkomen."
Strindor vooldo eon verlichting, dat hij
dit zelf niet meer behoefd© voor te stellen.
„Er doorheen komen zal ik wel, aJs jij
maar allecsi dfurft blijven," zed hij.
„Ik ben niet bang," antwoordde de oude
vrouw.
„Bon je niet bang om te sterven?"
„Neen, ik ben alleen moe."
Zoolang ie oude vrouw gezond was, had
rij altijd angst voor den dood gehadmaar
«r ia een spreekwoord, dat zegt, dat hij, die
sterven moet, den dood niet vreest. Daar
om wist Strindor nu zeker, dat het met zijn
vrouw ben einde liep. Stilzwijgend maakte
hij rich voorhet vertrek gereedtoen hij
echter klaar was, naderde hij nog eens het
bed, alsof hij iets wild© zeggen. Hij stond
een oogcnblik stil. Er ging iets in hem om,
dat niet uit hem wilde; iets van datgene,
wat ieder mensch in de gewichtigste oogen-
blikken van het leven voeltmaar wat nog
nooit uitgesproken is zoolang de worold be
sbaat en waarvoor wij wellicht ook nooit
woorden zullen vinden om het uit te spre
ken. Hij stopte alleen de dekens zachtjes
om haar lichaam en fluisterde: „Wil je
niet oen beetje koffie?"
„Neenwas het antwoord. Sfcrinder
ging heen en liet de zieke alleen.
Het daglicht begon het vertrek te door
schemeren en op den haard knapperd© nu
een vroolijk vuur. Hoe meer het licht bin
nendrong, dos te zwakkor werd d© weer
schijn van den. vuurgloed en langzamerhand
werd de kamer met koade, nuchtere kleur
tinten doortrokken.
De zieke sloeg een poosje de oogen op
als verwonderde rij zich er over, dat rij nu
niet angstig was.
Gister ©a had het alleen-rijn haar zooveel
vrees aangejaagd. Zóóveel, dat rij het ran-
non niet kon uithouden en naar buiten ge
dreven werd in sneeuwjacht en felle koude
Meer dan zeventig jaar had rij geleefd, en
daarvan was het grootst© gedeelte arbeid
en moeite geweest. Kommer, zorg-en ver
driet. Als meisje van zeg jaar had zij haai»
moeder reeds moeten helpen om op de klei
ner© zusjes te passen toen zij veertien was
ging zij dienen en op haar dertigste leerde
zij Strindor kennen. Het was zwaar werken
geweest, al die jaren: toen zij kind was,
toon zij bij anderen diendie, en eindelijk
toen rij zorgen moost voor zichzelf, haar
man en de kinderen. Nu echter koesterde
zij geen gevoel meor van angst, nóch van.
verwondering. Het sprak alles als vanzelf.
Er bleef niets meer over het vuurwerk was
afgeloopen en de klok zou blijven staan.
Zij had het baar geschonken leven geheel
verbruikt, de krachten waren uitgeput; zij
was verdroogd als eon oud© boom in het
bosch.
Toen nu de groote rust kwam, bezat rij
geen weerstandskracht meer, om er tegen
te strijden; evenmin als een over-vermoeid
mensch kracht noch lust heeft om den ver-
kwikkeaden slaap t© weerstaan als het
avond is geworden.
Er was maar één gevoel, dat haar, na
het vertrek van Strinder, meer en meer
overmeesterdezij had het ijskoud. Einde
lijk nam zij een besluit, verzamelde nog
eens al haar krachten, trok een paar rok
ken aan, sloeg do dekens om zich heen en
sleepte zich naar den haard. Zij porde het
vuur wat op, tot het beter begon t© bran
den. Toen hurkte rij in den hoek van den
haard neer cn kroop zoo dicht mogelijk bij
het vuur. Tegen den muur geleund, zat rij
thans met gesloten oogen stil cn wachtte
tot rij warmer worden zou.
Strinder had een moeilijk werk te ve»r-
riohten. Hij moest naar het dorp, dat op
©en halve mijl afstand* lag. Zijn weg ging
dwars door het bosch, waar elk spoor van
©en pad verdwenen was, en slechts met
groote moeite kon hij rich door de sneeuw
die nagenoeg op halve-roanshoogte lag,
heen werken. Waar de storm de sneeuw zeer
hoog had opgedreven, moest hij zichzelf met
armen en handen door heen slaan.
Igragy.VMTi en voorzichtig ging hij verder,
om rich niet dadelijk bij hot begin te over
spannen. Waar het bosch ten oind'o was en
de vlate voor den geweldigen Noorden
wind open lag, daar zou eerst het moeilijk
ste werk beginnendat wist hij, en daarom
ging hij juist zoo langzaam door het Iwsch,
schuifelde zich voet voor voet voorwaarts,
precies alle buigingen vaflt bet pad volgen
de, dat hij reeds zoo vaak in d© duisternis
was gegaan.
Het scheen hem wonderlijk toe, dat het
met rijn vrouw zoo vlug was gegaan. Strin
der toch wist niet, dat rij den vórigen
avond uit verlangen naar hem in haar dun
ne Heeding zoolang in do kou had gestaan.
Daarom werd in zijn verbeelding het raad
selachtige van dit plotseling naderen van
den dood grooter, en bijgeloovig als hij
vaak was, vond hij er reeds iets bovenna
tuurlijks in, dat dit juist nu moest gebeu
ren, boa wel ©r zoo dikwijls gelegenheid
voor had kunnen bestaan.
Hij dacht eer aan hoe vaak hij vroeger
naar den dood van rijn vrouw had ver
langd of zulks ten minst© een verlichting
zou hebben gevand'on. En nu zou de dood
komen, juist op een tijdstip, waarin haar
heengaan voor hem zoo zwaar te dragen was
en zij onmogelijk te vervangen zou rijn. Er
lag inderdaad geen ongevoeligheid in dezo
gedachten, zooals zij thans rustig zijn brein
doorkruisten. Hij overwoog slechts de ver
houdingen en omstandigheden en onop
houdelijk kwaad de gedacht© terug, hoe
meer hij óe eenvoudige en onbeduidende
gebeurtenissen naging, waaruit zijn leven
bestond: boe eigenaardig, dat rij nu juist
sterft.
Toen hij haar de eerste maal, op een zo
meravond, terwijl d© tonen der violen de
plechtig© stilte van het bosch doordrongen.
omarmde, waren d© gedachten aan een hu
welijk verre van hem. En toen die gedach
ten zich daarna aan hem opdrongen, nam
hij het luchtig op, want hij was levenslusr
tig en jong cn vermoedde niet, dat hij veer
tig lange jaren op hetzelfde dorp zou door
brengen en even lang moest wonen in de
zelfde hut, die hij had laten bouwen. Hij
had geluk bij de vischvangsthet geld
stroomde hem toe en als Strinder in da
boot zat, was hij de man, die ook in den
hevigsteu storm geen zeil reefde. Was zijn
vrouw toen gestorven, dan zou hij niet zoo
spoodig weer getrouwd zijn, en had hij het
gedaan, dan zou het minstens met een rijke
boerendochter geweest zijn. cUe wat mee
bracht. Maar de jaren verliepen en hij was
spoedig in de veertig. Omstreeks dien tijd
vatte hij een tegenzin op voor de toen vijf
tigjarige vrouw, waaraan hij voor zijn ge-
Jieele leven verbonden was en die, naar hij
meende, aan de vroolijkheid en de kracht
van zijn jougd afbreuk had gedaan. Wan
neer hij dronken naar huis kwam, wat toen
dikwijls gebeurde, stuurde hij onverschil
lig met volle zeilen door den hevigsten
storm, en als hij zijn huis binnenkwam,
moesten vrouw en kinderen het met een pak
slaag ontgelden. Obrisje had dat eerst lij
delijk geduld, maar rich ten slotte er tegen
verzot en de pook genomen, als hij dreigde
de kmdoron te slaan. „Ik sla hem neb zoo
lief op je ribbenkast stuk als dat ik nog
langer gedoog, dat jij mijn kinderen zoo
onbarmhartig mishandelt."' En toen bij,
naar hij meende, zijn recht als vader mocsfc
laten gelden en zijn vrouw met geweid op
zij duwde, had rij rioh verzet en hem toe
gebeten „Heer dss huize© of niet, maar
van mijn kinderen blijf je af, of ik bega j«
een ongeluk." (Wordt vervolgd.)
