LEIDSCH
DAGBLAD.
""stadsnieuws.
feuilleton
Dinsdag 24 Februari 1920.
Qfficieeie Kennisgevingen.
3 MAART Loten verkrijgbaar
Mei de Lappen op het Hoogland.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
zJO Ci'S. per regel. De~ ZfiliTacgs 40 Ot»,
per regel. Kleine advertentica Woensdag
75- Cis., Zaterdag f 1.Lij een maximum
aantal woorden van CO. Incasso volgens post-
recht. Voor eventueel© opzending vaa brieven
10 Ot?, parlo to betalen. Bewijsnummer 5 Ott,
Bureau Naordeissdspiein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
1'IiIJS DEZER COURANT:
Voor leiden p. S mud. f2.5C, p. week f 0.19
Buiten Leiden, waar agcnien geves
tigd zijn, per week »UUMMU 0.19
Franco per post 2.90
Nummer 18399.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
AAN Vl'LIYLNGSHROORKA VETEN
Dc Burgemeester der gemeente Leiden
brengt, ter algemceno kennis," dat in op
dracht van Zijn Excellentie den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel, de
volgende bepalingen zijn gemaakt ton aan
zien van do verstrekking van aanvullinga-
broodkaarten
1. Voor de 33e ch v.ilgeule broodkaarten
periode zullen geen aauYullhigsbrcodkaar-
ten worden uitgereikt dan aan hen die deze
kaarten voordion geregeld ontvingen EN
DIE VOOR 3 MAART A. »S. AAN HET
RROODBURE A U NIEUWE RIJN 29
SOHRIFTELIJK, WAARBIJ GEVOEGD
DE LEVENSMIDDELENKAART HEB
BEN TER KENNIS GEGEVEN T>AT ZIJ
DEZE AAN V ULL IN GS BROODKAAR
TEN WEVSCHEN TE BLIJVEN ONT
VANGEN.
2. Aanvullingsbrooikaartcn zuilen aan
rechthebberclen op EEN NADEJl TE BE
PALEN DATUM. DUS NIET TEGELIJK
MET DE GEWONE BROODKAARTEN,
worden uitgereikt
N. C. DE GIJSELAAR. Burgemeester.
Leiden, 24 Februari 1520.
GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP.
Do Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van do ingozetenen, dat morgen
(Woensdag) aan »le gemeentelijke viscbwin-
Icels (Vischmarkt en Stadshu 1 pwerfVER-
SOHE bCJIELV ISCH verkrijgbaar is a
f 0.19. GR'.OTERE SCHEI.VISOH a f 0.30
en SCHOL a f 0.3b per pond.
Aan bovengenoemde vischwlnkels is ook
STOKVISCH (Klipvisch) verkrijgbaar a
f 0.10 per pond
N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 'J4 Februari 1920
GOEDKOOPE KLOMPEN.
Woensdag 26 Fcbr. a.s. des namicMags van
1 tot 0 !/2 uur verkoop van goedkoope bewerkte
klompen in het Gemeentelokaal aan dc Lam-
mormarkt (nabij molen „Dc Valk"), legen on
derstaande prijzen:
Manskiompbn. f 0.9S a contant.
5£roüwenWompou „0.90
Driehngen O-CO
*-»>;] 0.54
De Gemeentelijke Duurte commissie,
ÏIUGES, Voorzitter.
F. SCHOTMAN, Secretaris.
.g ot Transportbedrijf.
Gisteravond had het Tlaatse'ijk Arbei
ders-secretariaat in do Graanbeurs een
openbaro vergadering uitgeschreven, in
verband met do staking in het-transport
bedrijf.
De matig bezochte bijeenkomst er zul
len ongeveer 150 monschcn tegenwoordig
zijn geweest werd circa halfnegcn met
een kort woord door den - oorzitter van het
P. A. S. den heer Van der Kolk geopend.
Hij wees op de bcteckenis van deze staking
voor de arbeiders en sprak den wensch uit
dat allo arbeiders zich met hunne stakende
kameraden 'solidair zullen verklaren. Van
de twee aangekondigde sprekers was de
heer Aug. Bosseau verhinderd waardoor
alleen de lieer B. Lansinlc Jr., uit Amster
dam het woord voerde.
Spr. ving aan giet eon kort overzicht to
geven van het vakvoreenigingöloven in ons
land cn in de omliggende ianden. Ook in.
het'buitenland is het niet altijd met ue or
ganisaties den goedon weg uitgegaan, maar
hoo langer hoe meer wordt heb arbeiders
element zich bewust dat hot zich interna
tionaal moet verecüigcngen en solidair ver
klaren.
Komende tot de transports taking zette
spr. voorop dat de strijd zwaar zal zijn om
dat do grootc. werkgevers alles op hare a
cn snaren zullenzetten om irt dezen strijd
dc arbeiders het onderspit to doen delven.
Spr. stelde daartegenover o solidariteit
van de arheidors. Met do transportarbei
ders zullen als het noodig 13 t\ot spoorweg
personeel, do Post- en Tclograafbcambten
alsmede de gemeentewerklieden gccieeno
zaak moeten maken. Dan is do strijd ge
wonnen. Het is ten slotte vC-rt zaak van uit
houdingsvermogen en daarvoor i6 geld noo-
dig. Spr. zou wehse-hen dat-teder arbeider
één dagloon per week voor de .staking be
schikbaar. stelt en wekte daartoe op.
Aangezien niemand der aanwezigen mot
den spreker van gedachten wonschtc tc wis
selen, Icon do voorzitter dc vergadering te
circa tien uren sluiten.
De voetbalclub „L. F. O/" heeft in ie
zaal van den lieer Bamberger, alhier, een
feestavond gehouden.
De Voorz.tfcc-r der f~estCu names'.© .pende
dezen avond. Hij memoreerde wat o? alzoo
was voorgevallen. ïïji herinnerde hoy de
Vereeniging opgericht werd, hoe er Loan
in Je Veste straat met een bal van panier
in do schafturen gespee.d werd en wat er
nog meer aan voorafgegaan was, totdat nu,
nu het 12Ve jaar geleden was, de Vereoni-
ging trotsch mocht zijn op al hetgeen ge
daan en veroverd werd. (Ujj wees hier op
het vaandel, waar een 80-fcal medaTes aau
hmg). Maar ook hoeft de Verenging te
kampen gehad met t gen po d. Ni t alb»n,
dat zij een van haar beste spei.Ts door den
dood zag weggerukt, maar ook dat een
enkele wanhopig tegenwerkte die liï/er de
Vereeniging ten gronde zag gaan. Hij sprak
den wensch uit, d :fc allen de7.6n avoid veel
genoegen mochten kebbeu.
Na deze oponing weiden do aanwezigen
vergast op een afwss Ioni pr grn ma,
waaraan, behalve de p ani;.t, ook d h eren
Onderwater, J. Teske en A. Nachtegel'er,
voorz., seer., en penn'ogmeeit r il r urid-
scho Accordiouvere:n g ng med w rkten.
Vervolgens was er ook een tombola zon
der nieten.
Na afwerking van hot programma volgde
een opgewekt bal,
Alhier is opgericht- een plaatselijk
comité "ter behartig .ng van do b lm e i der
nagelat.n bet:ekV.n,;e i vjat wijLn F r ina.;d
Domela Nieuwenhuis, po:-! van het -comité
ia grootere en kleinere bedragen in ont
vangst te nemen, ten einde land .I jk esn zoo
gicot kapitaal bijeen, to krggea, ah noodig
is om, financieel gesproken, mor uw do
weduwe Domela N euwanh-iis een ongeitoo-r-
don ouden dag te bezorgen, eo haar zoon
in staat te stc.len zijn studiën te doen vol
tooien.
Het secretariaat van liet comit' wordt
waargenomen door den heer G. J. van
Leeuwen, Hoogewoerd 8a, alhier.
Men meldt ons, dat in de zaal van het
Leger des Heils op do Lammermarkt, al
hier, Vrijdagavond a.s. een bijzondere Zon-
dingssameukomst gehouden zal worden on
der leiding van den diyisie-offioier, raajoor-
Rönitz. In dese samenkomst zal adjudanb-
Leois, van Celebes, een lozing houden over
het Zendingswerk op Midden-Oclebcs.
Genoemde adjudant is thans, na negen
jaren arbeid in Ned.-Indio, waarvan ze3
jaar op het eiland Celebes, voor een half
jaar met verlof ia Holland, Hij opende met
zijn vrouw het werk op clat. eiland en werk
te daar onder de volksstammen, die voor
1905 nog behoorden tot de gevreesde Kop
pensnellen, en onder deze bevolking waren,
zij do cenigo blanken,, die de inlanders hiel-
2260
NOS SLECHTS TOT
L. K. S. „DE SPHiNX".
pen aan medicijnen, hefc Evangelie predik
ten, scholen oprichtten, enz.
Opgctwipeld zal dit een zeer belangrijke
lezing zijn, vooral voor lien, dio hc'aagstel-
lcn in ZoQ<fing."wcr]c.
Voor een slechts matij.: Jjezottsn
Schouwburg werd .gisteravond alhier ander
maal door de Tooneelvereenigiug, d r Her-
mm Heyermans, met succes opgevoerd „Hei
zevende Gebod''.
De dames C. G. \V. Krop, E. M. La
bree, H. II. E. Peeters, F. H. G. "orhaïst
cn M. J. Schophuizen, allen alhier, zijn in
Den Ilaag geslaagd voor het exattun nut
tige handwerken.
De heer M. K. J. Smits, alhier, tot
arts bevorderd, is bestemd tot o Lr. van gez.
2de ld. bij het personeel van don gene.-3-
kundigen dienst der landmacht.
Met 1 April a.s. wordt dc ofiicier van
gezondheid 1ste kl. P. J. van Dr'el van
Hdüsvoetsluis naar hier overgep'aatst. Er
zal dan te Hellevoetsiuis geen officier van
gezondheid meer dienst doeu.
Ingekomen is voor ,SchoolU'.nperyoe-
diug" f 16.40. zi'nde de opbreng :t van de
collecte gehouden pp het" jaarfee3ï van do
Tuiniers- en Bloemistenvoreêniging ..Door
Eendracht Verbonden", c-n f8.60 als gifi
van dezelfde Vereeniging.
Vnr. do smeden- cn kopcrslagorsvereMi-
ging „Nut door Vriendschap" 111.30, even
eens gecollecteerd op haar jaarf-ost.
In verband mot bet medegedeeldom-
j Ircnt den feestavond van do muzielcver.
„Nieuw Leven" kunnen wij nog mededee .-n,
dat het damescomité niet bestand uit twee.
maar uit drie ledan. cn dat daarvan ook
deel uitmaakte me;. A. VijlbriefDa Groot
Gir-t.rn rn'd lag li d cea ongeval plaats
op don Stationsweg. Juist voor het pagseeren
der tram viel vlak voor don wagen een
groote tak, (men is h»zg langs de tramlijn
de boom en te moeien), de onder de troop ank
bekneld i' akte. w ar'ico: do tram nie ver
der kon en onnüddolljjk geïsoleerd stond.
Door het krach ig r m i van dei be-iuur-
'lor «S. is liet ongeval nog goed afgeloopen.
Do bestuurder had vojfteeude gebeld.
j Gisteravond zijn er door middel van
opeDsluiting in de omgeving van den Zoe-
terwoudicbc-Eingcl wedor' een drietal rij-
wiolon uit do vestibule'of'gang ontvreemd.
Bij anderen werd bet nvt minder succes
beproefd.
Wanneer zul men nu eens zoo verstandig
zijn in stille wijken 's avonds dc buitendeu
ren met een knip te'sluiten? Dan kunnen
dcrgolijko dief ni olaats kobben.
Id dc Stedelijke Werk-Inrlcl.t'ng ziju
opgenomen in de week van 15 to': en met-
21 Februari 26Ü volwa s n personen en 69
kinderen, totaal dns 33S per onen.
BSN^IENLA^D
Kon manifest aan de soldaten.
Onderstaand manifest werd door do Vre-
ceniging „Ons Leger" verspreid onder de
soldaten.
Aan de Nederlandsche Soldaten
Wij wonschen tot U eeuige woorden te
richten, welgemeend en met. vollen ernst.
Er wordt getracht U over te halen tot
verzet tegen de bestaande orde en gez -g,
ten einde onzo staatkundige instellingen
omver te worpen en Uwe staatkundige
vrijheid tot een hersenschim te maken.
Zult gij, als kalme, doordenkende Neder
landsche menschen met Ncderlandschen
aard Uw vele verkregen en reeds vastge
stelde rechten, alsmede» den weg, om die
rechten te vermeerderen, loslaten ten einde
door een bloedbad tot ccn andoren toestand
to komen in een toekomst, waarvan nie
mand iets vooruit kan zeggon, bet aller
minst do communisten cn anarchisten, die
U naar dat onzekere dool achter het
zekere bloedbad wonschen te leiden?
Zult gij, omdat gij nog niet met alios
tevreden zijt, datgene in do waagschaal
stellon, waarmede gij wel tevreden zijt, en
waarop gij do hoop op écu steeds betere
toekomst zoo vast kunt vestigen?
Laat U niet verleiden, omdat gij wellicht
grieyen hebt, Uw plicht als ^adcrlnnciors te
verzaken.
Maar werkt op ordelijke wijzo mede aan
den bloei van Uw Vaderland, dan zullen
ook zeker Uw kleine on grootero grieven
uit den weg worden geruimd.
Helpt mede, door Uw militairen dienst
plicht trouw en standvastig to vervullen
hot Vaderland zoo weerbaar te maken en
to houden, dat het zich zonder vrees voor
binuen- of buitenlandschc vijanden kan ont
wikkelen in den geest van net recht en dc
sociale vrijheid.
Nederland, Uw Vaderland, heeft geen
deel gehad aan het ontstaan van den we
reldoorlog, heeft zich buiten het groote
bloedbad kunnon houden.
En als van U blijft gevraagd worden, Uw
kracht in dienst van het Vaaerland te stel
len, dan is dat alleen, omdat wij Nederland
ook vorder buiten bloedbaden wenschcn to
houden.
Dc Nederlandsche soldaat'zoeko niet te
vernietigen* maar to behoudenNiet af te
breken, maar op to bouwen 1 Niet aan tc.
vallen, maar to beschermen! Beschermer
zijt gij
Beschermer van Uw eigen sl-aat-sburgc-
lijko rechten.
Beschermer van Uw wettelijk recht, langs
ordelijken weg te streven naar steeds meer
ontwikkeling, vrijheid, levensgenot, bescha
ving.
Do heldhaftigheid van den Nederland-
ichen soldaat bestaat niet in hot haken en
verlichten van bloedigo krijgsbedrijven,
I mét - hun gruwelijke go.volgen voor allen.
ook voor U en de Uwen.
Maar in zijn vasten wilPal tc staan tot
j het uiterste, ten einde bloedige krijgsbe-
drijven to-voorkomen.
En zoo geve hij hot voorbeeld aan alle
andere volken cn uaties.
Pilyrim Fathsrê-herd&nking.
Hier te lande is bericht- ontvaagei. dat de
iioer Louis K. Ugget, voorz.fcter der lü-
•;;rinï Tercentenary Gommiss.on to Bosüeo,
Mass. einde Maart in Engeland en bcgïu
April in Nederland hoopt te konijn, t:u einde
de san.eawerkmg d r ...mer kaans li©. Engd-
sche en Nederlandjclie tcmmjss.«3. voor de
herdenking te organiseèren.
I Lev. dr. J. Irwin Brown, lid dor N^der-
■cjiidpcbe Commissie, is Lans voor hetzd de
dcel in Amerika en vindt veel sympathie.
In aansluiting aan een vroegsr bericht,
kan nog worden medegedeeld, dat het ere
lidmaatschap der Nederlandsene Comm s-le
neg is aanvaard doar Z.Exc. jhr. mr. R. do
Marees van Swindcren, gezant van N der-
land te Londen; Z.Exc. jhr. dr. J. Loudon,
gezant 'van Nederland te Parijs; Z.Exc- Joh.
W. Davis, gezant der Ver. Staten te Lon
den; The Hon, Franklin Motfc Gunt'.er, zaak
gelastigde der Ver. Staten in Den Haag;
prof. dr. Henry van Dyke, vroïgef gezant
der Ver. Staten in Deri Haag, thans te
Princeton, N.-J.; prof. dr. H. Bavinck. h-oog-
leeraar Vrije Univ. te Amsterdam; den heer
J. Ryppsrda Wiersma, Rotterdam; den heer
W. Wester man, Don Haag; jhr. II. Loud an,
Den Haag; Lord Reay, baron Mackay van
Opbemert, te Londen; dr. F. B Meyer, te
Lorden, en dr. J. Rendel Harris, te Man-
chestor.
Eerstdaags zullen stappen gedaan worden
tot vorming van plaat:e fjke com it's in Lei
den, Amsterdam en Rotterdam.
Uit Londen wordt d.d. gisteren draadloos
geseind:
Ter herdenking v:m het uitvaren der „Pei-
giimvaders" op do M^lower naar Amerika,
diiehondc-rd jaar geleden, gaf de Lord Major
van Londen lieden ca lunch in het Mausiori-
l.ousc, bögewoend d er een groot vcorhÉLn*
gezelschap.
Lora Reading hield eca speech, waarin hri
zoide, dat Amerika op zijn eigen tijd, langs
zijn eigen weg en door zijn e'gen krachten
zijn piaai-s zou ioncm&n, zjodta het tot hefc
mz:eli!i z,ou z\'-i gekom j", dat- höf die plaats
in de wereldpol Nek behoorde in te nomen.
"Wij hojjen, bidden zeïfsj dafc Amerika aan
het wereldwerk ter verzekering van den
tcckomatig n vrede en het toekomst el uk
zal niedearbeiden; aldus sprak liij. II ij zei Ja
overtuigd te zijn, dat Amerika zich met
Engeland zou vereenigen ter verzekering der
Mijheid, waarnaar eeuwenlang was ver
langd.
SuskerkaarL
Do Minister van Landbouw maakt ha
kend, dat ia het tijdvak van Maandag 2-1
Februari tot cn met Zondag 29 Febr. c. k^
geldig zullen zijn clc bono ni r. 20 cn 21 van;
do Pvijkssuikerkaav t.
Melk naar Duitseh!an9.
De zeer ongunstige voeciselverhoudingca
in hot West-Duitsche gebied hebben do
Pruisische regeering tob ci: Nederlandscha
do vraag doen richten, om ten behoove van
zoogendo moeders cn zuigelingen geregeld
melk naar Duitschland te- zenden. Dage
lijks zullen benoorligd ziji' in den winter
50,000 on in den zomer 30,000 liter.
Do Noderl anuscho regeer Log is, zoo nicldb
het „Ncd. Tijcbchr. voor Molkhygiëne'.', be
reid- gevonden aan dit verze/ek te» gemoeb
te komen onder het beding, dat men van
Duitsehe zijde een welwillende houding ook
in de- toekomst zou aannemen, waar het
den invoer van ons vee betreft. M. a. w.,
Duitschland zou melk kunnen krijgen, waii-
weer het gedurende een bepaald aantal
jaren de grenzen voor ons vee niet sluit.
Zoo lang hefc Zuivel kantoor bestaat, zal dit
zich met. de levering belasten. Ten einde
do aanvaarde taak to kunnen vervullen,
heeft het Zuivelkantoor do hulp ingeroe
pen van den F. N. Z.} do Y. V. Z. en d©
N. M. V., wcLko drie organisaties zich te
genover hefc Zuivelkantoor verbonden bob
ben voor do levering van do noodige molk
te zullen zorg dragen. Ook na opheffing
van het Zuivelkantoor rust op do drio ge
noemde organisaties de plicht de bedoeld©
molklevcriiig vlot te doen verloop en.
Uitvoer toegestaan.
Met ingang van 25 Februari wordfc tot-
nadere aankondiging dispensatie verleend
van het verbod van-uitvoer van automobie
len ou onderdeelen en van. heb verbod van
uitvoer van motorrijwielen cn onderdeden
van motorrijwielen.
Knoeierijen met Rogeeri nroodgroii'1
stof ion.
Men. doelt medo, dafc als gevolg van
plaats gehad hebbenden ongeoorloofden
verkoop van Regëeringsmecl door bakkers,
een aantal bakkers en Regeeringsmolenaars
door don directeur van het Rijksbureau van.
Graan en Meel zijn uitgesloten, van het be
trekken van Regeeringsgronds boffen voor
do brood- cn meolbercidöng
HM. dc Koningin was Zondagavond
in cle Regentessekerk to 's-Gravenhage on
der gehoor van ds. Schulle-r
Gister voormiddag heeft H. AL de Ka
ningin haar audiënties ten koninklijken pa-
leizo in Den Haag voortzettende, o. a. ont
vangen: het gewestelijk bestuur van Zuid-
Holland; don burgemeester dor Residen
tie; hot gemeentebestuur van Haarlem;
leden van de rechterlijke macht te 's-Gra
venhage en voorts verschillende hoofdamb
tenaren bij takken van Riiks- en gemeente
dienst te 's-Gravenhage en elders.
In verband niet d© stichting van een
Interoafciona Christijk Vakverbond, za1 op
5, 6 en 7 Mei a.s. te 's-Gravenhage een in
ternationale conferentie gehouden worden.
Uit het Deensch vertaald door M. D. Z.
20)
(Nadruk verboden.)
XIII.
Het is niet precies aangenaam bij sterke
koude of onder 6lecht weer van woonplaats
to moeten veranderen, en de Lappen ver-
mijdon het zooveel zij kunnen maar tien of
vijftien graden vorst wordt natuurlijk vooi
niets gerekend, en als de kudde een plaats
afgegraasd heeft, moeten cle Lappon daar
vandaan. Oncïer „afgegraasd" wordfc niet
verstaan, dat a-1 liet mos is weggevreten
maar alleen, dat de rendieren op dat ge
bied geen nieuwe gaten in de sneeuw kun
nen krabben, omdat do reeds omgewoelde
en platgetrapte sneeuw zoo hard bevroren
is, dafc nieuwe gaten niet. tc maken zijn.
Do troep moefc verder trokken. Al vroeg
in den morgen gaan de wachters do kudde
bijeenverzamelen en de trekdioren opvan
gen. De lieelo koofdkudde gaat namelijk
nooit in één trek naar lie!, zuiden, de noo-
digo lastdioren blijven achter en het aantal
vermeerdert, telkens, hetzij met dieren, die
- op den weg zijn gebleven onder een rwerf-
tocht, of met andere, die afgenomen worden
van kleinere kudden; dat heeft voor de
hoeveelheid voedsel dit voordeel, dat niet do
groote massa op één plek graast; maar het
geeft veel werk.
Eerst in den namiddag komen de wach
ters terug met lange rijen von trekdieren.
Intusschen hebben de vrouwen alles in de
n cden^gepakt. AJe er oen gevuld is, wordt
zoo'n „pulk" met rondiervcl bedekt en
vastgesjord met touwen, die kruisgewijze
door lussen van rendierpeca gestoken wor
den opzij van do sleden. Je krijgt er koude
vingers van, twaalf tot vijftien sleden c»p
die wijze dicht te snoeren, en er is niet veel
fcijd tot. ontdooien ia do hut. Het is daar
trouwens niet gezellig meereelfs de vloer-
takken zijn weggenomen. Als zij niet. al te
zeer afgeloopen zijn, neeroïtr-men de beste
er van, legt zc op den bodem der sleden en
stopt er de fcusschenruimte tusschen de
voorwerpen mee op, opdat alles steviger
zal staan. De rest, behalve de vuile takken,
die men verbrandt, wordt ter meerdere
vastigheid boven op de sleden gebonden.
Men heeft dan altijd een beetje hout, om
mee to beginnen, als mn in duisternis op
een nieuwe plaats aankomt, waar men kam
peoren wil. Als do last Diet te zwaar wordfc
neemt men ook een paar van de haardstee-
nen rnconieuwe worden onder do sneeuw
niot zoo gemakkelijk gevonden. Over het
meesleepen van dio stcenen krijgt men soms
wel wat to hooren, aan stcenen is in Lap
land nergens gebrek, on wie zo meeneemt,
heeft geen gerust geweten, want de rendie
ren hebben toch al zooveel te trekken.
Wanneer de tijd het toeliet, kregen wij,
vóór dat wij op weg gingen, een good warm
maal, bestaande uit fijn gesneden stukjes
vleesch en vet, met meel toebereid tot ©en
smakelijke pap. Na dat krachtige gerecht
kou men do kou goed verdragen, nl zeiden
dc jongeren ook, dat het „hondiDuefcon"
was, omdat de soep voor dc honden ook al
tijd met meel wordt vermengd.
Het is een naar oogenblik, als de hut
om jo heen stuk voor stuk verdwijnt. Een
jong hondje, dat zoo iets nog nooit had be
leefd, werd haast dot van schrik. Jankend
liep hefc dood ongelukkig rend cn word pas
rustig, toen ik het onder mijn wijde bont-
kiel stopte. Dat feit onthield het; bij alle
latero verhuizingen kwam het naar me too
en zocht een toevluchfc'onrlcr mijn pels, zoo
dra do hutbcdekking viel.
De jftalen van do hut en alles, wat er ver
der bij het geraamte van 'o hut behoort,
wordt aan de achterste sleden gebonden en
altijd door betzelfde rendier getrokken.
Dafc beest is vertrouwbaar en weet moeilijk-
hedon te ovei winnen. Eens, toen de sleep
dicht langs een boom zwaaide, zag ik, dat
hefc rendier, dat de hut-palen voorttrok, den
zwaai breeder nam, -oover als het leidsel
hom toeliet, en toen omkeek, om te zien of
de palen niet tegen den boom aankwamen.
Sara glimlachte. „Ja," zei zo, „hij let al
tijd op hij is gewend do hutsleo te trek
ken."
In het Jieele kamp is hefc druk en leven
dig, als cr gepalet wordt en voorgespannen.
Bij sommigen gaat het bedaard en gemak
kelijk, zij hebben tamme trekdiereD ande
ren zijn niet zoo gelukkig geweest, die heb
ben wildo gekregen of met opzet er een
paar tusschen genomen, die nog niet ge
temd zijn. Er kan een hevig tweegevecht
door ontstaan man en rendier rollen soms
beidon om in de sneeuw, maar de strijd ein
digt altijd er mee, dat het rendier zich ge
wonnen geoft; als hot dan achter een ver'-
standig, tam beest gespannen wordt in de
rij en een heel zwaar beladen slede trek
ken moet, leert het spoedig te loopen zoo
als het behoort. Om een balsturig rendier
te straffen, snijdt men met- het groote mes
één of soms de beide voorfcakken van rijn
gewei afdafc is een groote vernedering
voor bet rendier, hetwelk troteoh is op die
takken.
Wanneer alles zoq goed als klaar is, wordt
hefc kleine kind, als or een in do familie is,
mot zorg toegestopt in do wieg, die dan
.vóór in do slede van do moeder wordt ge
zet, en zóó godclct, dafc geen tocht of kou
het kind kwaad kan doen. Dc moeder zit
in die slede en stuurt zelf haar tarn rendier,
dat altijd een bijzonder mooi dier is, van
eigenaardige kleur met sierlijk gbwei; het
heeft ook mooior tuig dan do andere trek-
dioron.
Voor de grootere- kinderen heeft men
niot zooveel zorg, zij zijn aan het meeloo-
pen gewoon cn worden slloen vermaand
een warm pelekioltj© aan te doen en her
hooi in hun schoenen goed te stoppen. Sara
keek er wel naar, dat El ie cn Nilsa dat
niet deden, „alsof de schoen ©en nest was
voor sneeuwhoend-ers." Werden de kinde
ren onderweg moo, en is er voor heiTgeen
plaats in een der sleden, dan mogen rij een
poosje boven op eon pulk gaan liggen, die
niet mot zware vracht geladen is, of wel
op do grooto -prikslee, waarop de sneouw-
sehoenen, ladders, enz. worden meegevoerd
Na oen poosje- loopen de kinderen weer mee
op hun slri's (sncouwachoonen), moeten ech
ter evenals do honden oppassen, dat zij
niet to dicht naast de trekkend© rendieren
loopen. AJs die schrikken, komt er verwar
ring en vervelend oponthoud.
Honden en rendieren zijn nu eenmaal
geen vriendenvan beide kanten is er wau-
trouwen en stille haat. Komt een hond bij
toeval, of omdat hij bij heb gezelschap wil
zijn, te dicht bij de rij van sleden, en schrikt
dan hefc een of andere trekdier, zoodat het
op zij springt, dan krijgt de hond de noo
dige scheldwoorden te hooren en de ern-
stigo bedreigingen, zoodat hij voortaan op
behoorlijken afstand blijft Dikwijls houdt
het rendier zelf den hond van zich af door
een goed gemikten ribbenstoot met zijn ge
wei of door een flinken klap met zijn voor
poot. Alleen jonge honden kunnen ailk een
hardo ervaring opdoenoudere, die al on
dervinding hebben, passen wel op, zij ken*
nen ieder rendier in de rij en weten pre
cies van welk beest zij iets onaangenaams te
wachten hebben. Maar hefc valt hun moei
lijk zich op een afstand tc houdenzij zijn
dikwijls zeer moe van voorafgegaan werk
en willen gaarno loopon op gebaand spoor
hefc is afmattend voor hen tc moeten waden
door de hoogliggende sneeuw als die niet
draagthefc vel springfc hun van dc poo-
ten. Bij ieder klein oponthoud gedurende
den tocht, als het een of ander in orde
moet gebracht worden, gaan de honden on-
midclelijk liggen slapen met hun neus in
lum dikken staart. De Lappen gelooven,
dat de honden het nooit koud hebben, al?
zij hun neus maar warm kunnen houden.
Hot gebeurt wel, dafc een vermoeide hond
op de sneeuw zoo vast in slaap valt, dat hij
nog lang blijft liggen als !e heele troep al
weer op gang is. „Maar" zeggen de Lap
pen „hefc spoor nemen wo niot mee."
Het was al schemerig, toen wij uit het
lage berkenhout op de boomlooz© vlakte
kwamen. Zooveel mogelijk neemt men den
weg daarover heen, om der» sleep niet tus
schen de hoornen door te moeten sturen.
In het zuiden gloeide nog hefc avondrood,
maar do kleuren verbleekten reeds en dunne
wolkjes vorsproidden zich; hefc werd geeo
nachtelijk donker, maar eeo vreemd, wit
achtige duisternis was hefchemel en aard©
waren één, geen lijnen, geen horizon. Lang
zaam bowogen zich de sledenrijen in dat
vreemd belichte donker, heel, heel lang
zaam. (Wordt vervolgd.)
