Maandag 16 Februari 1920. Officieele Kennisgevingen^ STADSNIEUWS. BINNENLAND FEUILLETON Met de Lappen op het Hoogland. Sg,r:vat' «cvai is d°<*« PllIJS DEK ADVERTENTIES: CO Ofcc. per Tegel. Des Zaterdags 40 Cts, uw TOgeh Kleine advertenüën Woensdag 70 01*., Zaterdag i .1— bij ccn maximum aetjted woorden van 30. Incasso volgens post- rcobt. Voor ovontueole Opzending vaa brieven 30 Ota; porto te betaler». Bewijsnummer ÖCtS* Bureau Hoardeindspleln. Telefoonnummers voar Directie en Administratie 175, Redactie 1507. ritIJS DEZEK COUBA.NT: Voor Leiden p. 3 mnd. f2.50, p. week' I 0.19 Builen Leidon, war.r agenten geves tigd zijn, per week p 0.19 Franco per post 2.00 Nummer 18392. Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen EERSTE BL&D. GEMEENTELIJKE VISCHVERKOOP. De Burgemeester var. Leiden brer.gt ter kennis van de ingezetenen, dat morgen (Dinsdag) aan de gemeentelijke viscbwinkele (Viechmarkt. en Stadshalpwerf.) VERSGHB SCHBLVISCH verkrijgbaar ia k fO.21, GROOTF, SCHELVISOÏI k f0.2S en SCHOL b 1028 en n Ü0.35 per pond. N. C. DE GIJSELA AR, Bnrgemcosler. Leiden. 16 Februari 1920. MOSSELEN. De Burgemeester van Leiden brengt ter kennis van de ingezetenen, dat morgen (Dinsdag) a n de gemeentelijke visahwinkels (VischmarKfc en Stadshulpwerf)* ZEEÜW- SOHE MOSSELEN verkrijgbaar zijn a 5 cent per K.G. Voor belanghebbenden zjjn aan genoem de vischwinkels recepten voor de bereiding van mosselen en het boekje „Eet mosselen", bevattende nfeöedeelingen omtrent de voe dingswaarde en het gebruik van mosselen, gratis verkrijgbaar. N. C DE GIJSELAAR, Burgemeester. Leiden, 16 Februari 192Ö. GOEDiCOOPE KLOMPEN. Woensdag 18 Februari van 1—5»/j uur verkoop van goedkoo'pe BEWERKTE KLOM PEN in liet gemeentelokaal aan de Lammer markt. Prijzen: Mansklqm pen 10.98 Vrouwenklompen 10.90 Drielingen e f0.63 Halve10.5-1 Dc Gemeentelijke Duuitc-comnusïrte, HITGES, Voorzitter SCHOTMAN. Secretaris. „Brunhilde". Met con welgeslaagd bal masqué in de groote Stadszaal werd op 15 November van hot vorige jaar dé viering van het tien- ,*rig bestaan van do fiere dames-gyra- nasfcielc-vereenigiing „Brunhilde" ingeluid. Op 1 Februari werd in „De Harmonie" oudejaar gehouden en Zaterdagavond j.l. had, wederom in de groote Stadszaal, onder veel belangstelling, do feest uitvoe ring met bal plaats. De zaal zag, er feestelijk uit. De randver siering van het balkon met guirlandes cn bloemen, jaarcijfers, het wapen van Leiden en waaiers electrisch verlicht, deed het best. Natuurlijk was er gezorgd voor mu ziek. De ontvangst der gasten cn de alge- meene regeling lieten niets te wenschen" over. Met de vlag voorop liad, kranig als al tijd, de opmarsch der turnsters, groote en kleine, werkende leden, adspirantcn en sub-adspiranten plaats. Toen sprak do presidente, mevr. M. G. B. Diobcn—Konings, de openingsrede, voor ieder verstaanbaar uit. Van harte heette zij allou welkom, in de eerste plaats den lieer Pera, wethouder, als vertegenwoordiger van het dagelijksch bestuur der gemeente, en deelde mede, dat bericht van verhindering was ingekomen van de heeren Joh. ÏÏeyiven, voorzitter van het Kon. Ned. Gynrn.-Verbond, en Bal- foort, bestuurslid van de Vpt voor Licha melijke Opvoedir. j. Het welkom riep zij verder toe aan het bestuur van het Gewest Zuid-Holland, aan den heer Steins, aan af gevaardigden van Bonden cn zustervereni gingen; bracht dank aan personen en ver- ccnigingen, die medailles schonken voor de nationale wedstrijden; aan de Pers, dona trices en donateurs, leden en genoodigden Tien jaren lang heeft Brunhilde", zoo zei de presidente o. m. nog, gestreden om in Leiden do gymnastiek populair te ma ken. Do worisch, bij haar negenjarig be staan geuit, dab bet honderdtal leden zou bereikt worden, is vervuld; ja, dat getal is nu zelfs overschreden. Toch zijn wij nog niet tevreden en daarom deed spr." een be roep op beschaafde dames cn meisjes om tot de Vereniging toe te tredenhet groote nut en belang van beoefening der gymnastiek door de vrouw naar voren brengende. Na ook dank gebracht te hebben aan de werkende leden, aan haar mede bestuurde ressen, en aan allen, die Brunhilde" tot dusverre steundenna de aandacht te heb ben gevestigd op den feestgids en onder herinnering aan den nationalen wedstrijd tc Dordrecht, waar eerste prijzen door „Brunhilde" en haar lid mej. G. Kurrels werden behaald, riep dc presidente ten 6lotte allen op voor de nationale dames- gymnastiek-wedst rijden in deze zaal op a.s. Zondag, onder hoofdleiding van den lieer Ant. Metz, wien zij bij voorbaat dank zei, en waarvoor veel modewerking is ver kregen, en wenschte zij allen een genoeg lijken avond. Nu volgden in de zaal cojrrect uitgevoer de stokoefeningen door de adspiranten;; *n te roemen knotsrei van werkende leden van de kleintjes, sub-adspiranten, oefe ningen van de plaats cn zangspel ,,De Póppenwaseh", heel aardig cn parmantig gedaan en zeer toegejuicht; en op het too- neel een keurig, welverzorgd menuet" en Schommellied van adspiranten met elec- tiisch verlichte, groendoorvlochten koor den, een der mooiste nummers van den avond, waarbij aan de leidsters, mevrouw G. J. KruyfhopftKonings en mevrouw M. G. B. DicbenKonings, welke laatste» eenige nummers op de piano begeleidde, door Brunhilde" met een toespraak bloemstukkn werden aangeboden. Na dit deel van bet programma bestond er gelegenheid tot het aanbieden van ge- lukwenschen aan de jubileorende Vereetii- ging, waarvan op het podium, waarop al do leden der Vereeniging met het bestuur hadden plaats genomen, druk gebruik werd gemaakt Strevende naar volledigheid, vermelden wij, dat. de Vereeniging al of niet gepaard gaand© met een bloemenhulde aan het be stuur en aan Brunhilde", werd gehuldigd door den lieer W. Pera, namens het ge meentebestuur den heer A. Dirks, voor het Gewest Zuid-Holland en het Kon. Ncd. Qymnastiek-Verbondden heer A. Metz voor de Technische Gom missie van het Ge west Zuid-Holland, de Technische Commis sie van den Turnkring Leiden en Omstre ken, en do Leidsche gymnastiek-ver. „Do- nar" den lieer W. van Rossum du Chat tel voor de 3-Octobor-Vcreenigingde heeren Ch. van Spall voor Vreemdelingen verkeer en J. F. Ia Rivière, als secr. van oie Leidsche gymnastiek-ver. Hercules" den heer M. A. A. Steins, do Leidsche Chr. gymnastiek-ver. ,,D. O. S de Leidsche dajneo-gymnOstiekclub Concordia" d-e Delftsche dames-gymnastiek-vor. ,01ym- pia" den heer J. Ebbink uit naam van de donateurs, met aanbieding van een rek met knotsen, en namens de plaatselijke Pers. Een schat van b'oemen, waarbij ook nog een bloemenmand van de directie van het „Luxor-theat-er", stond na do huldiging, waarvoor mevr. DiebenKonings dank zei en dio in de pauze in do receptiekamer onder aanbieding van den eere-wijn nog werd voortgezet, op het podium. Na den rusttijd ging het.oog der toe schouwers nc»g te gast aan een mooie natio nale r-ei van draagsters van sjerpen in de nationale kleuren aan keurig uitgevoerde wedstrijdoefeningen vijfkampaan oefe ningen op de plaats en zangspel Zwem men" van de jongst en, die, klein als zij waren, een groot succes behaaldenaan paardspringen, aan een feeërieke oranje lampion-rei en aan de knotsocfcningen, waarbij .Brunhilde" een naam heeft op te houden, hetgeen zij deed. Tot slot een bal. Ook met dit gedeelte van het feest van Brunhilde"' is het zceirzekcr naar wénsch gegaan. Réstén nu nog de nationale cfonies-gym- nastiek-wcdstrijdeiï - a.s. Zondag in de Stadszaal met gèzelligen avond cn een onderlinge adspiranten- en sub-aclbpiran- ten-wedstrijd op 23 Februari, waaromtrent de geïllustreerde en lezenswaardige feest gids bijzonderheden inhoudt. Sociale Conferentie van den Y. C. S. B. Zaterdag, Zondag en heden heeft tie Vrijz. Chr. Studentenhom! in het Leidsche Volkshuis alhier zijn eerste Sociale confe- rentio gehouden. Zaterdag, in den loop van den dag, kwa men de deelnemers aan de conferentie, ruim 150 studenten, uit Amsterdam, Rot terdam, Delft, Utrecht, Groningen en Wageningen aan en ver dep door de Leiu- fiche vrienden ontvangen en naar 't Volks huis geleid1, waar aan ieder hunner de plaats van hun logies werd meegedeeld. Te zes uren had. de gemeenschappelijke maaltijd plaats en te halfacht werd dc eerste zitting in de groote zaal van het Volkshuis door den conferentieleider, den lieer O. van den Berg, uit Rotterdam, ge opend. Hij heette de aanwezigen welkom", 'in het bijzónder zich richtende tot de be langstellende hoogleer aren Eerdmans, Van Embden, Heering, Knappert, en Krabbe en andere belangstellenden Vervolgens zette hij in het kort liet doel uiteen van deze bijeenkomst, vrucht van het ook onder de studenten- opbloeiend so ciaal plichtsbesef, waaraan,'naar zijn mec- ning, de maatschappij in al haar geledin gen zoo groote behoefte heeft. Niet allen, denken' gelijk over de wijze, waarop dc maatschappelijke vraagstukken moeten worden opgelost, doch allen wor den gedragen door eenzelfde religieus voe len en ook langs verschillende wegen kan men komen tot hetzelfde doel. Een drietal sprekers van verschillend so ciaal inzicht zullen sociale vraagstukken behandelen en spr. vertrouwt, dat uit hun verschillend inzicht men tocli meer en meer zal kunnen komen tot benadering van de waarheid. Hierna gaf hij liet woord aan dr. Do Graaf, predikant te Sneek, voor de behan deling van„Het historisch niaterialismo naar zijn oorsprong." Het humoristisch materialisme wordt, volgens spr., dikwijls niet juist verstaan." Men stoot zich aan. het woord materialis me, dat hier slechts de tegenstelling jegens Hogeliaansch'e ideologie aanduidt, cn niet het standpunt van Vogt cn Hackel weer geeft. Spr. schetst dan hoe deze leer bij Marx is ontstaan en tot ontwikkeling ge bracht. Naar spr.'s meening is steeds bij Marx de invloed merkbaar, behalve van Hcgel, voor wien hij groote eerbied koes terde, van de Aufklarung en dan vooral van de meest ware gedachte der Aufkla rung, dio van de humaniteit Het ideaal van Marx de- vergesellschaftste Mensch- heit tegenover de egoïstische indiriduen- anarchie, bereikbaar door den laateten klassenstrijd der talrijkste ld assen, onder stelt. de werkelijke kracht der humaniteit in do geschiedenis. Doch ook in de klasse der arbeiders komen tegenstrijdige belan gen aan liet licht, die afzonderlijke oorza ken van algemeen belang onontbeerlijk ma ken. Onder leidiiug der humaniteit zal de burgerlijke democratie van haar klassen- karakter moeten worden ontdaan maar ook de Sociaal-democratie in al haar vormen. Ook al zal het docitrinarisme, dat geens zins bij de revolutionairen van zelf ver dwijnt, het nog langen tijd verhinderen, de toekomst is aan de zedelijke volkspolï- tiek. Er volgde op dit referaat eenige gedach- tenwisseling waaraan behalve door ee.n drietal studenten ook werd deelgenomen door proff. Eerdmans cn Van Embden. Zondagmorgen werd een gemeenschappe lijke godsdienstoefening- gehouden, die werd geleid door mej. E. C Knappert, do directrice van cï School voor Maatschap pelijk Werk te Amsterdam, oio naar aan leiding van Mattheus 22 37 en 38 in ccn ran innige vroomheid getuigende rede de hooge beteekehis van socialen arbeid schetste. Zondagmiddag werd een gemeenschappe lijke tocht naar dc. zee gemaakt en in den namiddag had een gezellig samenzijn plaats en vervolgens, werdeen gemeenscha-ppelij- ken maaltijd gehouden, beiden m het Volkshuis. to Avonds te acht uren hield prof. dr. Van Embden, hoogleeraar aan de gemeen telijke Universiteit te Amsterdam een in leiding over „De sociale waarde van het individualisme. Spr. beschouwde hc- individualisme als doel om de persoonlijkheid vrij te maken tot ontplooiing te brengen en als middel door machtstoekenning aan het individu. Het eerst omschreven individualisme wordt bijna door ieder bcgceringswaardig geacht dóch niet altijd worden daartoe de meest doelmatige middelen aangewend. Tegenover de vrije ontplooiing van het in'dividu staat de machtstoekenning aan de gemeenschap waarvan beknotting der vrij heid ook van de geestelijke vrijheidsgoede- reh het gevolg kan zijn. ïn elke samenleving rijn beide machts vormen noodlig in steeds wisselende ver houding. De hedendaagsche socialisten begeeren het doel individualisme niet minder dan vrijzinnige partijen dit doen maar bet feit dat de cerstgenoemden een maatschappe lijk middel als beginsel hebben gekozen in- stedfo van een zedelijk doel als kenmerk te proclameeren, brengt volgens spr. het ge vaar in zich van geneigdheid tot overma tige aanwending van dit middel. Oplc op materieel, economisch terrein kan machtstoekenning aan de gemeenschap de vrijheid knotten wat spr. nader aantoonde door de democratische waarde van het toonstelsel, klein en middclbedrijf. bedie ning van den consument naar zijn koop kracht- .te demonstreeren. Volgens zijn uitleg zijn wdmtfproductïe en vrije handel als regel dan ook democra tischer en productiever clan sterk gesociali seerde productie en diist-ributie. En voor zoover dit nog niet het geval is, is als ge neesmiddel voor onze ontredderde maat schappij niet- allerminst deze socialisatie gewenscht maar veeleer democratiseering der inkomstenvorming. Democratie aldus luidde de slotsom waartoe spr. in rijn ge leerd betoog kwamolijve» het richtsnoer, ten einde het eigenlijke zedelijke indivi dualisme steedb meer te verv.czenlijken. Er volgde op deze inleiding die met on verdeelden aandacht werd gevolgd cn luide toegejuicht een- zeer geanimeerd debat, waaraan behalve een aantal studenten ook cbelnamen prof. Eerdmans, dr. .Fetter on prof, Heering. De laatste twee hoewel" in priueipo met den inleider meegaande na men tegen hem de sociaal-democratie in bescherming die naar hun meening voor de vrije ontplooiing van het individu meer hebben gedaan en doen dan het liberalisme. Na beantwoording der opposanten door prof. Van Embdlon werd de conferentie tc halftwanlf gestoten. Hedenvoormiddag zou voigens het pro gramma de heer B. clo Ligt spreken over: De revolutie cn de int'ellectueelen. Door ongesteldheid verhindert!, werd nu dit onderwerp door onzen stadgenoot dr. J. A. N. Knuttel behandeld universiteitsgebouw op Woensdag 3 Maarf des namiddags om twee uren. Bij enkele candidaatsstelling is geko zen tot praeses eollegü van liet Leidsel» Studentencorps de heer II J. Hütschler Onze vroegere stadgenoot cY: heer J H. Visser is benoemd tot technisch hoofd* opzichter der Gemeentewerken 'te 's-Gr& venhage. In liet weekblad Dc Gereformeerde Kerk" wijdt ds. H. Bakker een woord aan mr. dr. J. Schokking, tot voor korten tijd predikant bij de Necl.-Hcrv Gom. alhior. den voorzitter der Confessioncelo Vereeni ging. Dr. Schokking zou nl. 3 dezer zijn zilveren ambfcsfeest als predikant hebben kunnen herdenken, zoo het Kamerlidmaat schap hem niet tot nmbtsiieerlegging had genoopt, N „Do wereldcrisis", al lus ds. Bakker, „liet zich ook in onze Vereeniging gelden. Hoe zou het anders kunnen Haar laatste algemeeno vergaderingen spreken daarvan. Tweeërlei strooming-openbaarde zich, ook onder do confessiotieelënOf die op den duur in één bedding te houden zijn, nie mand die liet anders wil, niemand die heb ook. weet; cd? tijd moet liet loeren. Maar als er een man is om op den bok te zitten en ook nu de teugels met vaste hand te houden, dan dr. Schokking En als er. één trouw gebleven is aan het groote beginsel, van Hóede-maker, van Ron- kel, Felix, het- beginsel van reorganisatie, dat nl. onze volkskerk haar geestelijk ka rakter weer zou vertoonen er. in het- mid den van ons nationale leven een belijdende kerk zou wezen, dan dr. Schokking. Al die moeite, die hij zich, bij zijn politieke en andere werkzaamheden getroost heeft om het veelbesproken concept van de commis sie van vijf, ging ten slotte daarvoor. Neen, dè kerkelijke kwestie was hem nooit, wat iemand dezer dagen teekeneni uitdrukte: „hetzelfde wat voor den Span jaard een stierengevecht is, een heerlijk- griezelig schouwspel". Voer- en tegenstan der heeft van den voorzitter onzer Vereeni ging immer den indruk ontvangen, dat zijn strijd om 't herstel der Kerk hem heiligen ernst was." Hior ter stede wordt onde-r de stu denten een afdeeling van het Algemeen Nede.rlandsch Verbond opgericht. Hot voor- loopig bestuur stolt zich voor a.s. Donder dagavond in „De Harmonie" een propa? ganda-avond te houden om haar streven meer bekendheid te geven De Schouwburg was gisteravond, toen. het Bouwmeestertooneel de bekende klucht „Jan Ongeluk" van Blum enthal en Ka- delburg opvoerde, matig bezet, maar er is hartelijk gelachen. Naar wij vernemen, zijn, in verband met de saak betreffende een vermoedelijke ver giftiging, de twee daarbij betrokken perso nen W. v. d. D. en 'diens huishoudster, vrouw O., ter beschikking van den officier v?r. justitie, te 's-Gratveohage, gesteld. Zaterdag werd een 80-jarige dame door de elecfcrische tram aangereden, door dat zij de tram niet had hooren aankomen. Wonder boven wonder kreeg de vrouw, hoe wel zij op den grond werd geslagen, geen ernstig letsel. In de Stedelijke Wcrk-Inrichting zijn in do week van 8 tot èn met 14 Februari opgenomen 264 volwassen personen en 66 kinderen, in totaal dus 330 personen. Dr. W. Storm van Leeuwen, benoemd tel; hongïeeraar in de faculteit der genees kunde aan de Rijksuniversiteit alhier, om bnac-Twrjs te geven m cie geneesmiddelen'eer i en de kennis der geneesm dde'en, hoopt zijn ambt to aanvaarden met het houden eener redevoering in het groot-aud.torium van het Dc melkprijs. Het hoofdbestuur van don Nat Bond van Melkslijters in Nederland en het hoofdbe stuur van den Ncd Bond van naaml. ven nootschappen cn coöp. centrale melkmricii tingen vergaderden Vrijdagavond te Am sterdam, ter bespreking van den aanstaan den melkprijs. Uit het Deensck vertaald door M. D. Z. (Nadruk verboden.) 19) Kont hij van kindsbeen af het land en de- omgeving, de kudde en haar eigenschap pen, heeft hij kennis van hondendressuur en -weet wat hij zeil doen kan en wat hij kan uithouden, dan heeft hij zijn werk in zijn macht cn kan er inhoud en vreugde in vinden. Het gebeurde met de tweo jongo men- schen, dio verdwaald waren, bracht Sara op andere dergelijke verhalen, als wij sa men in de hut zaten te werken. Do Lap pen verdwalen hoogst zelden, zij hebben een zeer ontwikkeld talent zich te orientee- reu, maar in dikken mist en in sneeuwstorm gebeurt het wel eenszij kunnen zichzelf niet verklaren hoe en waardoor. Een jong meisje, behoorende tot een Lappengeraeen- tó in onze buurt, was den heelen dag in zwa nen mist bij c5o rendieren geweest.toen zij to avonds naar haar hut wilde terugkeeren °n zij die niet vinden. Zij liep urenlang en ging eindelijk liggen slapen. Toen zij fl morgens wakker werd, zag rij tot haar groote verbazing, dat zij vlak bij huis was. 8 de Lappen in een sneeuwstorm hun koers kwijt raken, is het hun gewoonte zich to laten „insneeuwen"; begraven te wor- l-lL er sneeuwbui is, als men warme als tefcn ji1 ang niet 7,00 gevaarlijk nnt-Hni». ni rOT,dloopen tot men van uit- gems. Jonna, de man van hot gezin, waar- bij ik mij voor de reis naar Kattuvuomo had aangestoten, werd eens 's nachts op het gebergte overvallen door een sneeuw jacht. Hij ging dadelijk liggen, liet de sneeuw over zich heen stormen, terwijl hij kalm zijn nachtrust genoot tot het licht werd en hij zich oriëntecrcn kon. Do eenige veiligheidsmaatregel, diion de Lappen in zulk een geval nomen, is, dat zij een van hun sneeuwschoenen of hun peilstok naast- hun hoofdi opzetten, zoodat zij daarmee zich uit de sneeuw op kunnen werken, als die 's nachts in groote hoeveelheid is gevallen. Sara vertelde ook, dat een jaar te voren een meisje was verdwaald, dat men eerst het volgend voorjaar terug gevonden had „maar", zei Sara, dab was ook haar eigen schuld. Als zulk boos weer je overvalt, heb je die kudde maar te volgen en moet je af gaan op hel geluid va<n de grootste ren- cücrschel, dio gedragen wordt door den voorop loopenden stier." Het kan echter moeilijk genoeg zijn bij de rendieren ~te blijven, daar rij in noodweer zeer onrustig worden en hollen om beschutting te vin den maar blijft men bij hen, dan is men behouden. Als do storm bedaard is, gaan altijd nieuwe wachters er op uit, om de kudde te verzamelen. Zij zoeken allereerst het leidende rendier en. vinden zóó vanzelf de menschen, die door don storm waren overvallen. Het kan natuurlijk wel gebeuren, dat men niet gered wordt, al ito men dicht bij de kudde, als men zich n.I. niet togen de koude heeft, weten te boveiligon, in het na jaar bijv., als men nog tamelijk dun ge kleed is. Wanneer men dan door gebrek aan brandstof of om de hevigheid van den storm geen vuur heeft kunnen aanleggen, wordt do toestand bedenkelijk; een ver dwaalde Lap sterft eer van kou dan van honger, want in vasten en honger-lijden heeft hij veel oefening. Een wachter, die zich s morgens gereed maakt uit te gaan, drinkt gewoonlijk alleen ccn paar kop koffie. „Eet ik, dan word ik te zwaar om op de sneeuwschoenen te loopen," zegt hij. Hij stopt het hooi goed in zijn schoenen, haalt, do enkelriemen stevig aan, neemt zijn fasso om den schouder en doet zijn „lukka" om, een regenmantel, bestaande uit één groot stuk stof, mot een opening, waar het hoofd door wordt ge stoken, terwijl de armen vrijbrijven. Niets op den rug, g'éen eten mee, alleen zijn prik stok in zijn rechterhand. Dikwijls komen do wachters uit de verschillende liut^én samen en beraadslagen vóór zij uittrek ken. Dan vlug op do sneeuwschoenen, ach ter elkaar in elkanders spoor, tot zij ver derop zich verdeelen en ieder zijn eigen richting uitgaat, om de kudde to vinden en bijeen te halen. Yan de wachters, die zij moeten aflossen, krijgen zij de noodige in lichtingen omtrent do plaats, waar de die ren zich vermoedelijk ophouden. Wanneer er geen wolven in de buurt rijn, laten de herders n.I. de kudde 's nachts alleen, maar zij kennen do gewoonten der rendie ren en do streek zóó goed, dat zij toch bijna altijd weten, waar rij do kudde hebben to zoeken. De rendieren gaan, als het voedsel, dat zij vinden, goed is, tusschen de rusttijden nooit ver weg, maar grazen langzaam tegen den wind op. Ligt er veel sneeuw, dan loo pen zij zooveel mogelijk in het spoor van den stier, die hun don weg wijst tot hij moe wordt. Dan komt er een andere lei der in zijn plaats; maar lang niet iedere stier kan den weg banen en het spoor voor de andere dieren treden, zeggen do Lap- j pen. Op dio manier is hot duidelijk, dat de kudde in één nacht niet zóó ver weg kan komen, dat de wachters op lange sneeuw schoenen ze to morgens niet zouden kunnen inhalen, vooral als zij zich naar spoor en wind richten. Gaat dat niet, dan helpt hem zijn geoefend scherp gehoor, soodat hij weldra ontdekt waar de dieren zijn. Zijn doel is oen kring rondom de kudde te trekken. Om ze bijeen te verzamelen en ze naar een andere plaats te brengen, ge bruikt hij do honden, die zonder bevel tot „werken" hun baas op dc hielen volgen. Een knappe hond let op iedere beweging der kuddezoolang die gelijkmatig voort loopt, doet de hond nietsmaar zoodra er een onregelmatigheid is, is hij bij de hand. Om den heelen troep te doen omkeeren, moet aan den hond een bijzondere order worden gegeven, dan holt hij vooruit en vliegt, daarna de rendieren te gemoet, zoo dat zij rechtsomkeert maken en de ge- wenschte richting inslaan. Heeft een rendierhoeder bij geval een hond, die niet deugd, dan moet hij zelf hondendienst dfoen, en dat kan hij, hoe on gelooflijk het ook klinkt; hij kan de vluch tende dieren inhalen en de kudde doen om keeren, in één wooTd, alles, waartoe anders cto hond gebruikt wordt Het kan hem ge beuren, dat hij op die manier op één dag mijlen loopt zonder een hap eten of eenige rust, en als hij om de een of andere reden de kudde to nachts niet alleen kan laten, moet hij rich tevreden stellen met de rust, die hij rich gunnen kan tusschen de etens tijden van zijn dieren. Hij kan, tegen een rots leunend, een paar uur slapen, tot de kudde gaat loopen, of hij kon van takken, als hij die kan krijgen, een eoort veldbed maken cn daarop liggen met zijn pels over het hoofd getrokken, als het zoo koud is, dat hij zijn gezicht tegen bevriezen beschut ten moet. Om rijn voeten daarvoor te be waren, kan hij rich half ingraven in de sneeuw cn zich zóó warm houden, terwiJT hij slaapt, 't Is ook mogelijk, dat hij een trouwen vriend heeft in zijn hond; die houdt, als zijn baas rust neemt, diens voe ten warm door er o>p te gaan liggen. Heeft de herder tijd vuur aan te maken, dan doet hij dat natuurlijk, doch om meer dan óón reden kan hij dat genot maar zelden heb ben. Soms vindt hij dichtbij geen brand hout, of liet weer maakt vuur-aanleggen onmogelijk, en meestal heeft hij geen tijd zooveel hout bijeen te brengen, dat het zou kunnen blijven branden. Zulk een nacht zonder vuur in duisternis en eenzaamheid kan lang vallentoch hoort men de Lap pen nooit daarover spreken. Zij klagen nooit, noch over kou, noch over honger. Maar als dan eindelijk de wachter terug keert in dc hut, na een half pf een heel etmaal en langer zonder eten, bedient hij zich goed van koffie en vleesch. Toch ziet men een Lap nooit gulzig op hot eten aan vallen. Al heeft hij nog zoo lang gevast, hij bewaart ook onder die omstandigheden zijn gelijkmatigheid, eet langzaam on stil, en gedurende zijn maaltijd 's hij „heilig en onaantastbaar." „Met rust- laten eten,'-' vermaant de gastvrouw, als de een den an der wil lastig vallen met vragen onder d« maaltijdendie rust wordt een ieder g& gund en voor zichzelf verlangd. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1920 | | pagina 1