No. 18383
LESDSCH DAGBLAD, Zaterdag 7 Februari.
Tweede Blad Anno 1920.
EERSTE KAMER
UIT DE OMSTREKEN.
FEUILLETON.
Met de Lappen op het Hoogland.
Vergadering van gisteren.
If Staatsbcgrooting voor 1920.
F,
Voortgegaan wordt met de algemeene be-
'bebouwingen over de Staatsbesrrooting voor
,J1920.
De Minister van Financiën, de heer DB
(VRIES, zet zijn rede voort. Op de salaris-
regel ng vo.r de nmb er.aren ga t s;>r. niet
in. Op ietwat luidruchtige wijz? heb en de
'ambtenaren hun ontevredenheid betuigd over
den 7 pCt. persiocn-aftrek. Spr. wgat er
op, dat de pensioen-wetten nog bestaan.
Daaraan kan de Rege.ring niets veramde-
re-i en ze kan dus niet bepalen, dat da
*f;i'ok verviel. Deed de Regesring and:r3,
'dan overschreed zy haar bevoegdheid. Er
toestaat een communis opinio om de bij
drage voor eigen pensioen niet meer te
iaten betalen. Deze besta:.t voor de bijdrage
.var. weduwen- en weezenpens o^ niet. De
Staatscommissie had een groote minder-
ihoid voor behoud van dit laat te. De Re
geering staat ook op dit standpunt en wil
niet anticiperen op een beslissiing van da
Staten-Ger.e.aal. d e vrg moe t by ven v or
de besiiss'ng over de pens oenwett ,n. De
Balarisregeling is uitgegaan van de ver-
iamlerstelüng, dat straks vcor eigen pan-
eioon niet meer zal worden betaald, miar
.wel 7pCt. voor weduwen- ei wcez npar^om
'jnet een maximum van f3000. Wanneer de
Regeering de voor:teVen van de nhris-
©onvmissie h d o er gen om en, wa: men toch
niet algemeen tevreden gewe-xst! Zóó vor
toroDgt geen Regeering het. Men v.tt et
Iden kind erbij lag gehiel. dien de Regeer'ng
boven het v o.stel van de aalariscomm ssio
beeft gegeven. Wat is vast je: beid is geen
wet van Meden en Perzen en er zuilen
ifoortdurend veranderingen in uangebricht
worden. Straks komt tol s la d de com-
ïtissie voor het georganise r l overleg. M t
fle belastingp'a men heeft dit' al'es niets te
Jraken; zeif3 op dit oogenb ik staat Neder
land bovenaan "met zijn belastingen. Er kan
waarlyk nrets meer op en zeker niet als hét
Biet absoluut noodzakelijk is.
Maar bovend en zijn er nog belasting
plannen hcng:inde. Er doen zch s mptmen
.voor, die doen vreezén, dat het er niet zoo
goed voorstaat. De Regeering he ft met
belangstelling het memorandum van mr.
(Vissering gezien. De Ned. Re^eering. s'"h
van harte bereid verklarend om me» .e
doen aan de bespreking van plannen tob
verbetering van den algeraeeien f'nanc-i-
öelen toestand, meent, dat het init'afcief
jLoei 'uitgaan van één der gr00to mogend
heden.
Van de oorlogsschuld r5 37pCt r eds af
gedaan. Spr. kan niet voldoen aan het ver-
Zoek, om mee te deelen hoeveel alle staats
commissies hebben gekost.
Tot slot de geme:nt>fiuancië i. Spr. wy t
ér op, dal er een overgangsperiode js.
Slr&ks zullen vele uitgaven, o.a vo r ond^r-
wtfa, door den Staat worden ovirgenomen.
jWaar het maar even mogelijk is. helpt de
Staat de gemeenten met voorscheten en
ieeniiigen. Verder kan de Staat niet gaan;
overnemen van allerlei leeningen, zou hot
crediet ran den Staat schaden en het Rijk
sou daardoor ook voor zgn eigen leeningen
is slechte conditie komen. De uitkeervng
v uit de O. W.-belastlng zal de Mi i ter be
schikbaar stellen zoodra hg de d sbetref-
fecdo adviezen heeft. De uitbreiding van
het belast'nggebied voor de gemee~ton zal
dit jaar ham beslag krijg n. Daardoor zul
len de gemeenten er vee! beter aiu toe zijn.
De heer MrNOELS (S. D. A. P.) he'oogt
.tegenover den keer v. d. Hoeven dat de
iHuui'Coir.m'esie niet veel go:d3 he ft uitge
werkt, omdat zij veel kwaads h?eft voor
komen Vóór de in-werkïng-trading n°d 'en
de eigenaars al genoeg geprofi e:ri van de
gelegenhe'd. Spr. ontkent, dat deze wet het
bot wen tegenhoudt.
Daarna r'cht hij zich tegen den heer Van
Eabden en diens socialisetie-bcsc!" ouwin-
fen. De fccer Van Eml:d?n wil alleen de vlek-
en uit het kipital stlsche st lsel w ^gpo t-
sen met de pommade van eenige soc'ale her
vormingen. Verder gaat hij niet- Het is
z, i. niet een los opgeworpen lenze, maar
wel dege'gk een voorwerp van studie. Mat
bedachtzaamheid, bezonnenheid en studie
wordt het vraagstuk behandeld en bg de
massa wordt alleen getracht de zuoht tot
diepér nadenken over bet socialisat'e-vraag-
stuk aan te wakkeren.
Do algemeene beschouwingen worden ge
schorst..
HOOFDSTUK III
(Buitenlandsche Zaken).
"Do VOORZITTER d&elt mede, dat is in
gekomen een motie van den heer Van der
Feltz, waar'n go.dkeiiring wordt u'tg espro
ken over de weigering van do Regeering
van 00 uitlevering van den ex-Keizer.
De motie komfc thans in behandeling.
De heer VAN KOL (S. D. A. P.) bespreekt
do Belgische kwectie. Z. I. bestond er nooit
arfivxatie-zücht. Er is wat gosnoef geweest
van enkele groepjes, maar geen enkele man
van gezag heeft over dece schandelijke on
rechtvaardigheid gedacht. Spr. heeft de
Dulsche troepen gevolgd, die ten slotte door
Idmburg zyn geleid. Het was een troep
Bohémiens, die volledig ontwapend ia. België
is dankbaar,, dat deze m.nschen zijn uit
gelid. Een grief was liet, dat Nederland
zicli, zoozeer had verrijkt.
Dp is onjuist en treft zeker Be'.g.ë niet.
België heeft enorme sommen van Nederland
en ae Nederiendsche bevolking ontvangen.
België heeft zwaar geleden en irjdt nog
zwaar. Ook hier treft o.ize Regeering gesn
schuld. Zij doet alles voor de haven uan
Aiitweipcn Nooit heeft iemand een klacht
geuit over gxi mis aan mede1,ver king ven onze
Kegcering bg het verzongen van d? Sch Ue.
Tot het Kanaal Antwerpen tut d n Rijn heeft
onze Reg. in 1912 haar mcdewerk.ng ver-
ïer-j.d. Het land van Luik is met opzet ach
tergesteld, om Antwerpen te bevoordelen.
Spr. juichl het to?, dat oaz? Regeer.ng haar
medewerking ia allo opzichten heeL'betoond.
Zou het niet mogelijk zijn België financieel
te helpen met crediet-verschaf zing? gelijk
dit tegenover Duitschland is gedaan? Het
zou op do geheele wereld oen goeden in
druk maken.
Met kracht dringt spr. aan op steun aan
Oostenrijk en Hongarije door op gr rote
schaal kinder._n hierheen te brengen.
De heer VAN EMBDEN (V.-D.) wil. om
het praatj? van d n doortocht van Duits he
tioepen dcor Nederland in Augustus 1914
uit de wereld te helpen, dat punt door den
Volkenbond do:-n onderzoeken.
Vervolgens vraagt hij een meer definitieve
tegenspraak io het Straat'ourgsche geval en
n.eéi inlicht ogen over on:ö vertegenwoordi
ging in Zuid-Araerika.
Do M n ster van Buii en'andseh Z -ken, de
heer VAN KARNEBEEK, zegt den neer
Van Kol dank voor zijn waardearing, doch
kan hem natuurlijk niet in al zgn beschou
wingen volgen. Hij moet al'een opmerken, dat
over de kanalisatie van de Midden-Maas wel
degeljjk is g sproken. Om technische en eco
nomische r :d.oen is echter aan de andere
verbinding de voorkeur gegeven. Te Parg3 is
daarover uitvoerig onderhandeld en spr. twij
felt niet of do genomen solutie zal in het
belang van beide landen zijn.
De k\yest!e van crediet-verleeningen be
hoort bij "den M olster van Financiën.
De praatjes over den tocht door Limburg,
wil spr. maar laten rusten. Boosaardigheid
woidt toch nooit gedood.
De post in Bueuos-Ayre9 is belangrijk.
Deze is van karakter veranderd, 't Spgt &pir.,
dat deze post zoolang onbezet is gebleken,
al was er dan een consulair ambtenaar.
Spoedig zal hij echter def nit'ei worden be
zet. De motie wordt z. h. sb> goedgekeurd.
Do begroofcing wordt goedgekeurd.
Staatsbcgr&oting 1920.
Algemeene beschouwing en.
De heer MENDELS (S. D. A. P.) vervolgt
zijn rede en zet no-g ui leen dat dë heer Van
Embden niets heeft geleerd van den groolen
oorlog en zgn gevelgen.
De hoer VAN NfEROP (Lib.) repliceert
«1 handhaaft zijn bezwaren ten aanzien van
verschillende financieel© punten.
De heer VAN EMBDEN (V. D.) verdedigt
zgn houding en zgn plan bot instelling
een kartel-bureau.
De vergadering wordt verdaagd tot Dins
dag 3 uren.
De broodkaart.
Als wittobroodhaart vtyor bet 126slo tijdvak,
hetwelk loopt van 10 lot en mot 18 Februari a.s.,
_zal dienon do Rijksbroodkaart in do roodo kleur
op gelen ondergrond.
Geen vermindering van het broodrantsoen.
Bij informatie is de „H. Ct." gebleken, dat lo
bovoegder plaatse niets bekend is van een voor
nemen der Rogcering om bij het uitbreken der
transportarbeidensstakiDg de broodrantsoenen
te verminderen.
Inlijving der lichting 1929 en uitstel van
eerste-oefening.
Met afwijking van het tor zako medegedeelde
in de kennisgeving van 18 October 1919, opge
nomen in de Staatscourant van 20 October 1919,
no. 223, on met verwijzing naar de kennisgeving
van 14 Januari 1920. opgenomen in do „Staat
courant van 14 Januari 1920, no. 9, geschiedt
de inlijving van de lotolingcn der lichting 1920
toegewezen aan de regimenten huzaren (niet
bestemd voor paaruenoppasscr of paardenver-
zorgor) in twoo gedeelten, en wel. het eerste
gedeelto, met uitzondering van de Israeliclc-n in
het tijdvak van 6 lot 10 April 1920; de Israë
lieten van het eerste gedeelte op 12 en 13 April
1920; het tweede gedeelte met uitzondering van
de Israëlieten, in het. tijdvak van 1 tot 5 Oc
tober 1920; de Israclielen van het tweede ge
deelte op 6 en 7 October 1920. Mede zullen op
6 en 4 Octobor 1920 worden ingelijfd de Israë
lieten der lichting 1920, toegewezen aan do
Hide bataljons dor regimenten infanterie, het
regiment Genietroepen (bo temd voor opleiding
tot milicien-telegrafist of telefonist).
Nader zal door uo burgemeesters worden be
kend gemaakt, wie van do lotelingen, toege
wezen aan do regimenten huzaren (niet be
stemd voor paardenoppasser of paardenverzor-
gor) zullen v.orden bestemd voor het eorfte,
en wie voor het tweede in te lijven gedeelto.
Mot uitzondering van de Jisraelieten,
wordt tea aanzien van dicnstplichtig-en van
vorige lichtingen, die uitstel of verlenging
van uitstel van eerste oefening hebben tot
liet tijdvak van inlijving der dienstplicliti
gen van de lichting 1920 toegewezen aan:
1. de regimenten huzaren (niet bestemd
voor pa-irden-oppasser of paarctonverzor-
ger)
2. do Ille bataljonB der regimenten infan
terie, dan wel aan de regimenten infanterie
en bestemd voor het tweede (l^tstc) in te
lijven gedeelte;
3. het regiment géniotroepn (bestemd
vc-or opleiding tot milicien-telegrafist of
-te7ephonist
dit uitstel of deze verlenging van uitstel
geacht to zgn verleend tot 4 October 1920.
Voor zooveel betreft de Israëlieten van
vorige lichtingen vae uitstel hobbcn tot het
tijdvak van inlijving van een der liiervo-
ren ondeT 1 tot en met 3 genoemde groepen
van dienstplichtigen wordt :\it uitstel geacht
te sijn verleend tot fi October 1920.
Aan de betrokken dienstplichtigen zal
zotf spoedig mogelijk rechtstreeks een nieu
we verlofpas worden toegezonden waarbij
hun tot clen door hen hier voren bepaal dien
datum verlof wordt verleend.
Uilvoer van Papier.
Op de vraag van don heer Treub, betref
fende het uitvoerverbod van papier, ant
woordde de Minister van Landbouw:
De redenen, op grond waarvan het op 11
Nov. 1919 buiten werking gestelde verbod
van uitvoer van papier op 8 Jan. j.L wederom
ia ingesteld, zrjn ten eerste een reeks van
klachten van verbruikers, dat ds door hen
-benoodigde papi?rsoarten n et te k.ijg.n wa
renden eerst over twee en drie maanden dcor
do industrie zoud:n kunnen woiden Ieve-
aeid; ten tweede de allerwegen slggendo
paplerprrjzen t:n gevolge van hst over de
geheele wereld bestaand g:-brek aan papier
en de daaruit voortvlo?"ecde aankoopen van
elders in ons land; ten derde de bijna
geheele stilstand van den invoer van papier
uit het buitenland.
Door al dez? omstandigheden is dus de
geheele behoefte aan papier hier te lande
op onze eigen industrie aangewezen, met
uitzondering van enkele soorièn, die in ons
land niet worden vervaardigd.
Daar de handel een daling van paplerprj-
Z9u verwachtte en van den valuta-'.oastand in
het buitenland profiteerende aldaar groote
orders had geplaatst, die echter meerendeels
met zijn uitgevoerd,- was lig verplicht, nu
du voorraden opraakten, zich bkinenslands
te dekken. Hierdoor werden de fabrikanten
overstroomd met orders, die niet dadelgk
künden werden uit£*voerd, omdat door de
slapte in het bedrl^., toen de> handel niet
kocht, groote orders in hot buitenland waren
geplaatst, die moesten worden uitgevoerd.
Ten einde de binnenlandsche behoefte aan
papior te verzekeren en de daarmede ten
nauwste samenhangende grafsche vakken
aan het werk te kunnen houden, was een
ingrijpen noodzakelijk en moe-^t het papier-
uitvoerverbod weder worden ingeste.d.
Infcusschen is nader overleg ter zake ge
pleegd, ten gevolgo waarvan weder eenige
soorten konden worden vrijgegeven, on zal
worden overwogen, in over.eg met een se
dert ingestelde Commissie van Advies in
zake uitvoer van papier, wat oog zal kun
nen wordan gedaan om handel en industrie
do grootst mogelijke vrijhe d te verzekeren,
zonder de b.nnenlandsche behuofte in gevaar
te brengen.
De Prins is gistermiddag por auto lo Am- j
sterdam aangekomen, om als voorzitlor.eon vör-
gadering van het dag. bestuur van den Kon.
Nationalen Bond voor Reddingswozcn en Eerste
Hulp bij Ongelukken „Het Oranjokruis" to lei
den, ten huizo van den ondervoorzitter, dr. C.
J. Mijuhoff. In deze bijeenkomst word o.m ver
slag uitgebracht omtrent de maatregelon, welko
in samenwerking met de Aigernoeno Waters-
noodcommisie voor den hecF-;c-hcnden watere-
nood getroffen waren.
Na afloop van de vergadering keerde de Prin3 j
per auto naar Den Haag terug.
Aan den lieer W. S. A. van Eek, is op j
verzoek, met 1 April, eervol ontslag verleend
als notaris te 's-Gravenhage,
Indertijd is to Haarlem oen Raadscom-
misisio benoemd, ten einde te onderzoeken of
het gewenscht is definitief to verbieden, dat do
winkels dos namiddags na 8 uren geopend zijn
of een vrooger sluitingsuur vast to stellen. De
cpmmissio heeft thans rapport uitgebracht en
als resultaat daarvan wordt voorgesteld: to ver-
biodeu een winkel (inbegrepen barbierswinkels
en kappcrsalons) voor het publiek geopend te
hebben op allo dagen der week, bebalvo des j
Zaterdags, vóór do3 voormiddags G uren en
na des namiddags halfacht en op den Zater
dag vóór .des voormiddagis 4 en na des namid
dags 10 uren. Uitzonderingen den avond vóór
Christelijke feestdagen.
Het Noderlandsch Verbond van Vakver
enigingen hield to Amsterdam een congres met
de hoofdbesturen der aangesloten organisaties j
ter bespreking van een aantal instellingen in
zake sociaLisatic. Na opening van het congres
hield de voorzitter van het Verbond, de heer
R. Stenhuis, een uitvoerige inleiding.
Na deze rede volgde debat.
Na de pauze werden de debatten eenige
oogonblikkon geschorst en was het woord aan
den heer II. J. Bruens, om afscheid te nemon
van de heeren J. Oudegeest en E, Fimmen, die
voorzitter en secretaris zijn geweest van het
Verhond. Zooals men weet zijn zij thans secre
tarissen van het Int. Verbond van Vakvereenl-
gingen. Aan den heer Fimmen werden twee
etsen en aan den heer Oudegcest werd een
schoorstcengarnituur aangeboden.
Dc hoer Eichelsheim voerde nog het woord,
alsmede do tegenwoordige voorzitter, de heer
B. Stonhuis, die do scheidenden als voorbeeld
hóópte to nemen en nog dikwijls met hen hoopte
te overleggen.
De heeren J. Oudegeest en Fimmen dankten.
Do heer Stenhuis repliceerde, waarna do
stellingen door het congres bij acclamatie wer
den aangenomen.
Inzako het geschenk, door de gemeente
Amsterdam aan te bieden voor het nieuwe
Raadhuis te Rotterdam, hebben B. en W. van
Amsterdam zich gewend om raad tot het Col
lege van advies der V A. N. K. Overeenkom
stig aanwijzing van dit College is het belang- I
rijke werk, dat bestaan zal in een klok 'voor de
hal van hot Raadhuis, opgedragen aan don
boeldhouwer Hiïdo Krop. 1
Te Amsterdam 19 overleden dö heer A A.
Diorkx, direeteur van „Krasnapolsky", geboren
in Don Haag 20 Augustus 1885.
Naar mon aan „Het N. v. d. D.'' mededeelt,
begint de stombandverlamming, waarvoor prof.
Troub onder behandeling gekomen i9, lang
zaam beter te worden. Do algemeeno toestand,
was in de laatete weken mindor goed, doordat
zich bij den zieke een pleuritis had ontwikkeld.
Deze is nu evenwel weer zoo good als genezen.
In het laatst van Septerübor van het vorige
jaar werd door den Noderlanêschcn CbristcL
Bond van Personeel in Publ. Dienst aan do be
sturen van Polders on Waterschappen in Z.-
Holland een circulaire verzonden, mot het ver
zoek om de. salarissen van het personeel te ver-
hoogen. Afschrift ging ook nazr God. Staten
van de Provincie Z.-Holland, terwijl met een
der leden een onderhoud plaats had. Het Boruls-
bestuur had daarna do overtuiging, dat Gede
puteerden hun invloed in dezen zouden aan
wenden. Dit is nu geschied doer do zending van
con oirculairo namens het Privinciaal be;tuur
van Z.-Holland aan de besturen van Polders en.
Waterschappen in het Gewest, waarin le kennen
wordt gegeven, dat oen verhooging van min
stens 80 pCt. noodzakelijk is, en gevraagd om
eeu antwoord vóór 1 Juli a.s., ook dan, als een
bestuur meent, geen gevolg er aan te moeien
geven.
Benoemd is tot burgemeester dor gemeente
Vlaardingor-Ambacht de. heer J. Luyerink,
plaatsvervangend! secretaris dier gemc-nnto.
Gisteren is to Utrecht overleden, 72 jaar
oud, prof. dr. J. C. Vollgraff, oud-hoogleeraar
bij de faculteit der letterkunde aan de Rijks
universiteit aldaar. Johann Chrisloph Voll
graff, 3 Jan. 1848 lo !s-Gravenhago geboren,
promoveerde in 1870 te Leiden tot doctor in de
klassieke letteren op eeu proefschrift getiteld:
Siudia palaeographica"'. Dr. Vollgraff we-d in
1874 pracceptor aan het gymnasium le Haar
lem, in 1877 conrector aan hot gymnasium lo
Leiden, in 1883 buitengewoon on 1885 gewoon
hoogleeraar aan do universiteit te Brussel eu
in 1902 hoogleeraar In de GriekScl)0 taal en
letterkunde en de Grieksche oudheden te Utrecht
Vele bijdragen van zijn hand in het Neder-
landsch, Engelsch, Frahsch cn Latijn zijn in
het licht verschenen.
Op 13 Mei a.3. zal ïn don pastoriotoln
der Ned.-Herv. Gem. to V/ognura eon gedeuk
te eken worden onthuld, ter r.agodachtonïs van
Willem Saai, iu leven dirigent van do Wognuai
mers. Het ontwerp voor het monument is van
den heer Puijpo. beeldhouwer to-Apeldoorn, oil
gekozen uit eeuigo ontwerpen, waarvoor prijs
vraag uitgeschreven was. Het zal in Bornscho
zandsteen worden opgetrokken; is 2 10 M. hoog
en 1.60 M. breed.
De R.-K. Verceniging van Damesconfcctie-
fabrikantun heeft zich lot den Minister van Ar
beid gewond met een adres, waarin gewezen
wordt op de moeilijkheden, dio do wijze van
premiebetaling voor de uitvoering der Invalidi
teitswet aan de fabrikanten bezorgt. Verzocht
wordt het daarheen te leiden, dat hot betalen
van de premie, in plants van door het plakken
van zegels, kan geschieden aan don Raad van
Arbeid in geld.
De audiënties van do Ministers van Bin-
neulandscho Zaken en van Landbouw zullen
Woensdag 11 Februari e k. niet plaats hebben.
AT.KRMATYF.. Aan de Alg. Water
snoodcommissie kon overgemaakt worden
het volgende, zijnde de opbrengst der in
deze gemeente gehouden collecteIioelof-
arendsveen f 293.35, Oudewetering f 169.07,
Oudade f163.62, Nieuwcweterïng f 7S.15,
Rijpwetering f 75.44, de Poeldijk f 25, do
Kaag f 17.25. Totaal, na aftrok van f 7.95
voor zakken, f 818.93. To Iloelofar ends veen
werd bovendien ontvangen 1 vat prima
zuurkool, 420 kilo aardappelen, *100 kilo
kievitsboonen, 80 kilo bruine boonen, 25
kilo witte boonen en 1 zak met kleeding-
stukken. Gevers en collectanten verdienen
een woord van lof voor het mooie resul
taat.
HAZERSWOUDE. Ds. kijhenbelt,
van Bodegraven, hield in het lokaal ,,Sal-
Uit het Deensch vertaald door M. D. Z.
(Nadruk verboden.)
12)
In de schemering kwam een jonge Lap
in dk> hut, terwijl ik met de kinderen alleen
iwas. Hij koos een geschikten steel uit,
unoed dien tot oen soort fluit met veel ga
ten, en blies er op. Het klonk eentonig,
maar vol uitdrukking. En niet lang had hij
gespeeld, of hij wist niets meer van zijn
omgeving, De groote, déovonde houtblok
ken van het vuur wierpen een zachten
gloed op zijn bruin gezicht en op net lange,
awarfco haar, dat over don hoogen rooden
kraag van zijn buis viel. Het schijnsel van
't vuur glansde in zijn donkere oogen zooals
toet maanliohfc gdaiist op het water. Kulle
iWas zoo vervuld van droomerijen, dat hij
aiet lette op Sara's misnoegen over do
„leelijke geluiden". Zij was thuisgekomen
♦n knorde op Rulle en de kinderen om hun
goddeloosheid de kinderen zaten ook met
fluitjes, die zij hadden gesneden, en pro
beerden er op te spelen. Kullo sneed tel
kens nieuwe instrumenten en het duurde
lang eer hij met zijn eentonige muziek op
hield. Toen hij eindelijk het laatste fluitje
neergooide, stond hij op en ging met dezelf
de droomerige uitdrukking op zijn gezicht,
«onder oen woord te"spreken, heen.
In het laatst van September werd eo* iede-
ren dag gewacht op vorhuisweer. Het vroo-
lijko zomerleven waa nu voorbij, en de vele
vermoeiende zwerftochten moesten begin
nen maar het stormde, regende en sneeuw
de, of het nooit aou ophouden. Eindelijk,
den 29sten, konden wij Laimolahti vaarwel
zeggen. De dag begon met helderen zonne
schijn en met vorst. De vrouwen hadden
het van den vroegen morgen af druk met
pakken en met het onttakelen van dc hut
daarna moest alles naar do booten gedra
gen worden. Bijna alle mannen waren bij de
rendieren, de vrouwen en de meisjes doen
al het werk van den oppak alleen, terwijl
de groote kinderen op do kleine passen.
Toen de vloertakken waren weggenomen,
werden ook do kinderen aan het werk ge
zetzij zochten naar al de verloren klei
nigheden, naainaalden bijv.zorgvuldig
werd alles bijeenverzameld en bewaard.
Hier en daar brandden van de gebruikte
vloertakken groote vuren, waarop ook oude
wollen broeken, enz, verbrand werden.
Geen vuil mag achterblijven, maar van het
rendier verbrandt men niets, niet het
kleinste stukje vel of minste plukje haar.
De booten werden tot aan den rand toe
vol geladen, en in den namiddag roeiden
wie klaar waren ze naar Kattuvuoma over.
Heb was laag water, toen wij de nogal
diepe, kleino bocht uitgleden j op een paar
plaatsen was het moeilijk de zwaar gela
den booten vooruit te brengen, ein dus
moesten eenigen van ons gcan loopen mot
een deel van de bagage. Het gebeurde
alles onder lachen en plassen en kinder-
gesobreouw en hondengeblaf. De booten
werden mot behulp van staken over do
steonigo plaatsen getrokken, en toen gin
gen wij weer aan boord. Mij was een plaats
aangewezen boven op de bagage. Daar zat
ik tusschen de honden, en onze buurvrouw
zette een wieg met haar kind er in op mijn
schoot, zoodat zij zelf aan het sftmr kon
gaan zitten, 't Was hoog tijd, dat wij
wegkwamen hot ijs maakte het varen al
lastig, ofschoon het slechts een nacht oud
washet moest met de roeiriemen stuk ge
slagen worden vóót wij aan land konden,
komen.
De meeste Lappen vonden een onderdak
bij de Finnen, alleen een paar families
sloegen de hut op voor do paar dag-en, dat
wij te Kattuvuoma zouden blijven. Do
vriendschap met de Finsche landontginners
was nu niet zoo warm als in den zomer,
toen de Lappon en de Finnen voor de bid
stonden eikaars gasten waren. De oorzaak
van de verkoeling was te zoeken bij de ren
dierennu do kudden van het gebergte
kwamen, waren de Finnen bang voor hun
hooi en be-soliouwden allo Lappen cn ren
dieren als gevaarlijk, schadelijk goed, dat.
liefst verdelgd moest, worden. Zij beden
ken nooit, dat de Lappen eigenlijk do
rechtmatige bezitters zijn, en zij zelf de
vreemden, dio zich opdringen. De Lappen
zijn vredelievend en haast ergerlijk toege
vend zij laten zich door de harde Finnen
gewoonweg ringelooron.
In Kattuvuoma werden wij bijna allen
aangetast door de influenza: het was het
ergst voor de wachters, die onder hun werk
plotseling ziek werden. Bij do groote om
rastering boven in het gebergte, waar in
den herfst- iederen dag de verdeeling van
eigendom plaats heeft, lagen er velen met
koorts zonder die niinsto verpleging en on
der slechts weinig bedclegoed.
Iets langer dan berekend was vertoefde
men te Kattuvuoma; een week lang hoor
den wij iederen dagMorgen gaan wij op
weg; maar het gebeurde niet. Dat waa
een staaltje van wat .men de „onbetrou w
baarheid der I nonen" nevmd dj hou''-
zich niet stipt aan tijdsbepalingen. Men
mag hun echter niet te hard er om vallen,
zij bepalen namelijk den tijd niet zelf; dat
doet het rendier. Dit regeert. 't.Kan zijn,
dat het langer duurt dan men dacht, eer
men de kudde bijeen hoefter kunnen ren
dieren zoek zijn, die opgezocht moeten wor
den en het werk kan worden vertraagd
door mist, slecht weer of anderen tegen
spoed, waarbij nog komt, dat een Lap, over
het geheel genomen, het niet zoo nauw
nhemt met den tijd. Zijn bestaan wordt niet
in zoo en zooveel deelen gehakt volgens
tijdrooéter, een dag meer of minder komt
er niot op aan, tenzij dat- het „meer of
minder" de kudde raakt.
Ten gevolge van influenza kon ik den
tocht met Sara en Nikki niet meemaken
een paar dagen later sloot ik mij aan bij
een jong eohtpaar, dat ook tot onze „sida"
(gemeentegroep) behoorde. Zij hadden het
druk met het opbergen van den zomerin-
ventaris in het voorraadshuis en met het
tevoorsohijn-halen van het wintergoed. Al
les moest in gaza's (pakken van gelijk ge
wicht) gepakt en geladen worden, zoodat
het rendier den aan weerszijden gelijken
last gemakkelijk dragen kan. Uit de „stab-
bur" (voorraadschuur) kwam een gemeng
de lucht van leer, visch, gedroogd vleesch
en wollen kleeren. Een zilveren buikriem
zag ik er ook. Er waren ruige zakken van
goitenvel, gevuld mot meel, gort on koffie,
ïn een hoek lagen groote bossen leidsels en
allerlei zadeltuig. Er waren geitenkaasjes
en melkgereedschap het gedroogde vloesoh
lag op den grond naast winterschoenen en
pelswanten. De jonge vrouw streek liefkoo-
zend over een mooie, wijde plooijas van
donker bont. „Dat is mijn jels", zei zij
t"otsch. misschien om dc tcgciiRtelliag t*
deon uitkomen met m'jn pas veroverd bont
jasje, dat evenals do pelzen der mindergo-
goede Lappen nogal veel kleuren had, daar
het gemaakt was uit grovere vellen, toen de
kalveren reeds te oud wa.ren geworden.
VIII.
Bij helder, zonnig Octoberveer vertrok
ken wij van Kattuvuocca met zectien vol
gepakte rendieren in drie sleopen. Het pad,
door onze voorgangers gebruikt, voerao
over heiden en moerassen oost» aarts naar
het gebergte. De rendieren Iiopen zeer
langzaam, maar gelijkmatig. Zij torsten een
to zwaren last. Het voorste rendier droeg
do met wit bont overtrokken wieg, waarin
de kleine Nias sliep. Ingas, die iots groo
te r was, werd ook in een wieg gestopt en
zóó over den rug van een rendier gehan
gen. De twee grootero jongens liepen er
naast, evenals do honden den weg twee
maal afleggend, al vermaande hen Sauna,
dat zij hun kracht moestem sparen voor de
nog lange reis. Door con berkenbosch trok
ken wij, waar de tint der zilvergrijze stam
men met het grijs der dieren ineenvloeide,
terwijl de roodachh'ge boschgrond in over
eenstemming was TL-bu de kleurige kleeding
vaxi de Lappen.
De zonneplekken on de lange schaduw
strepen, geworpen door die zich voortbewe
gende massa, veroorza >ten eigenaardige
flikkeringen van onz.ler licht. Maar de
avond viel, en steecis liepen wij als ik
even struikelde over oen oneffenheid of een
steen, lachte Sniina me uit; „We zijn er nog
lang niet, en we zullen buiten moeten sla
pen, wo komen niet aan, vóór het donker
wordt."
(Wordt vervolgd).
