No. 18380
LEIDSCH DAGBlAD Maandag 2 Februari.
Tweede Blad Anno 1920.
KUNST EN LETTEREN,
INGEZONDEN.
SPORT
FEUILLETON.
Met de Lappen op het Hoogland.
Overzicht.
Ook D. V. D. liceft dc meerderheid van D. E.
V. moeten ondervinden en verloor dan ook, met
cijfers, die haar lang zullen heugen.- Hoewel
D. V. D. alles in het werk had gesteld om zoo
sterk en voordeelig mogelijk uit to komen,
waarvoor zo zelfs Do Nie tegen Vliegen liet
spelen, is het haar niet mogen lukken den
druk, die D. E. V. op haar uitoefende, te weer
staan en zorgde D. E. V. er wel voor dc puntjes
binnen te halen. Weer kwam eens goed uit, wat
bij D. V. D. aan hot doelen ontbrak, waarte
genover stond 't zuivere doelen der D. E. V.'ers
De uitslag zou een grooto veldmeerderhcid ver
moeden, maar toch was dit niet zoo en wogen
beide partijen goed tegen elkaar op. Alleen het
beschikken over befexe schutters zorgde Voor
een 72-overwinning voor D. E. V. Dezo laat
ste is nu haast zoker van het kampioenschap,
daar we niet gelooven, dat zij nog over D. T. V.
zal struikelen. Voor I). V. D. wordt do positie
zeer hachelijk, daar zij nog twee wedstrijden
tegen de Leidcnaars te spelen heeft en wel hier
ter stede, waarvoor we ze geen zoge kunnen
toedenken en dan zeker als nummer laatst zal
eindigen.
In IB werd gisteren beslist, dat Velox de
gradatiewedstrijden moet spelen, tenzij de wed
strijd com missie nog eens A. L. O,Velox vast
stek!daar deze ontmoeting het vorig jaar ge
staakt word. Volgens de feiten, die zichtoen
hebben voorgedaan,zal echter de wedstrijd-
commissie dit niet gauw doen en dus Velox
geen kans meer govend zich nog te kunnen op
werken. Gisteren moest zij het loodje leggen te
gen Vitesse(H.)f dat haar met 63 versloeg.
Door een zeer klein beter doclgemiddelde is nu
A. L. O. gevrijwaard van do onderste plaats.
In Haarlem vond de ontmoeting Haarlem
Hercules plaats, dio normaal met 41 gewon
nen werd door de gastheeren, die dat hoofdza
kelijk to danken hebben aan haar dames, die de
vertegenwoordigsters van Hercules den baafl (of
de bazin) waren. Toch staat het geleverde spel
in dezo klasse zeer veel onder die der andere
klassen, wat hoofdzakelijk toe te schrijven is
aan het primitieve aanvalsspel en langzaam
doorplaatsen. Slechts D D. V. maakt hierop
een kleine uitzondering.
Vitesse (L.) II heeft het ook den tweeden keer
niet kunnen bolwerken tegen Rood-Wit en ver
loor, hoewel één moment met 2O voorstaande,
met dezelfde cijfers als ia Den" Haag. Deze ne
derlaag wijten we hoofdzakelijk aan een speler,
.die hoogmoedig er het bijltje bij neerlegde en
voor spek en boonen toen meedeed.
In het Oosten een overwinning van O. O. op
Philips met cijfers van een regl. overwinning,
terwijl Z. K. C. toonde haar plaats op de
ranglijst waard te zijn door met 41 Yan Quick
te winnen.
De stand in W. LA. luidt nu:
ffesp.
gow. gel. verl. pnt
v.—t. gem.
D E. V.
9
6
3
12
47—35 1.33
D. T. V.
8
4 1
3
9
29—30 1.13
Fluks
7
.3 1
3
7
24—20 1.—
Vitesse (L.)
8
2 S
3
7
30—31 0.87
D. V. D.
8
3 1
4
7
27—36 0.87
D. E. D
10
3 2
5
8
34—39 0 80
GYMNASTIEK.
„Brunhilde".
Gisteren hield dd dames-gymnastiek-ver-
eeniging „Brunhilde" haar jaarlijksoh© al
gemeen© vergadering in een dier bovenza
len van „De Harmonie".
In haar openingswoord herinnerd© de
president© mevr Dieben—Konings aan het
succes, dat de vereeniging te boeken bad
5 Januari 1919, bi; de wedstrijden van bet
Gewest, gevolgd door een nog grooter op
den nationalen gymnastiek wedstrijd in
Dordrecht-, waar „Brunhilde" met den
lsten prijs uit het strijdperk trad, terwijl
mej. Kurrels zich clea len prijs voor den
persoonlijken wedstrijd zag toekennen
Nog werd door „Brunhilde deelgeno
men aan den histQrischen oplucht ter ge
legenheid van do 3-October-viering, en ver
leende haar welwillend© medewerking bij
een uitvoering der W'eousche kinderen.
Na afloop der vergadering Dieven de dia
mes nog eonigen tijd gezéllig bijeen, ter
viering ven den club-oudejaarsavond
Immers, „Brunhilde'' besta-at heden 10
jaar.
Tot bestuursleden voor het kom.nde ver-
eenigingsjaar werden gekozen Mevr. Die
benKonings, presidente; mevr, Kruyf-
liooftKonings, secretaresse; mej. A. van
Tol, pemiingmeosteresseMevr. La Itiviè-
re—Hol, vice presidentemej. II. O. Plan-
jer, 2de secretaresse.
Dcrdo Abonnementsconcert.
Op het derde der door het Concertbureau
Hans Augustia in den Schouwburg georga
niseerde Concert op Woensdag 11 Februari
zullen optreden twee Russsrhe kuns.emars,
do schitterende violist Alexander Schmul-
ler en de voortreffelijke pianist Leonid
Kreutzer, componist o.a. van de opera „Das
Bildnia des Dorian Gray" en de Pantomime
„Der Gott uni die Bajadère", welke werken
groot succes behaalden. Over het prachtige
samenspe. der groote kunstenaars is men
vol bewondering.
Het Schouwiooneel.
De Directie van Het Schouwtooneel, de
heeren Adr. van der Horst en Jan Musch,
vc-jzoekt ons er de aandacht op te wil'en
vestigen, dat de titel Wederzijds Huwelijks
bedrog, het stuk, dat zij Donderdag a.s. in
den Schouwburg alhier zullen opvoeren, on
willekeurig een fontieven indruk van den
inhoud van dit leutig oud-Hollandsch stuk
geeft. Immers van eeo „huwelijksbedrog"
zocals de moderne mensch dat pleegt op te
vatten, is hier geen sprake. Het bedrog ge
schiedt ook niet in mngr vódr het huwe
lijk en bestaat daarin, dat het meisje on de.
jonkman zich voordoen als rijk met aard-
hche goederen gezegend te zijn, terwijl zij
inderdaad „geen kleintje kaal" (dat is niet
weinig kaal) zijn, om met een der personen
var, het stuk te spreken. Dat is het bedrog
van het stuk, en dat bedrog wordt niet alleen
door den armen adeljjken Lodewijk en de
ei en adelijke arme Charlotte bedreven, maar
ook Jan, Lodewijks kn.cht, beoefent het te
genover de dienstbode van Charlotte, en ook
Charlotte's moeder maakt zich er, en wel het
stoutmoedigst, aan schuldig.
Onschuldig oud-Hoilandsche boert en kod
dige verwikkeling, ziedaar de inhoud van
dit klassieke blijspel.
De staking der tooneetspelers.
In een gisteren in Parkzicht te Amster
dam gehouden ledenvergadering van de N.
1. K. V. werd besloten een afwijzende hou
ding aan te nemen ten aanzien van het door
den directeurenbond genomen besluit de on-
onderhandelingen voort te zetten met andere
personen dan voor 3 Jan. voor de N. T. K. V.
optraden.
Verkade heeft Molnar's Duivel gespeeld
ir. deo Stadsschouwburg to Amsterdam met
het gebruikelijke volk voor het gebouw. In
cidenten hadden niet plaats.
Zondagnacht is, ondan'rs voortdurende po-
T.tlebewaking, een groote ruit verbrijzeld in
de woning van mevrouw Fie Carelsen, aan
do Vondelstraat, te Amsterdam.
De uitkeering aan de stakers over Fe
bruari moet weer op 70 pCt. der loonen
zijn vastgesteld.
Brondgeest.
Naar gemeld wordt, i« de tooneelspoler
Biondge st geëngageerd bij het H- fs'ad-Tco-
neel, direct.e C. van der Lugt Melsert.
GEVEILDE PERCEELEN.
Gehouden verkooping in het Notarishuis
te Leiden, op Vrijdag ?0 Januari 1J20. ten
overstaan van
1. J J. Ter Laag Cz., notaris te Lekten,
Acht hoerenhuizen. Mare dijk 135—115, kbo-
per clc heer J. J van Hoeken qq voor
f 52055.
2. C. Versluijs, notaris te Leiden Morsch
singel 21 kooper de lieer J. van der Gug-
ten qq. voor f 12800. Hooigracht 7i, kooper
de heer J. J. Vcllctcoop qq. voor f 0575.
Raamstceg 47, kooper dc heer J. Jongedijk
roor f i050 Lammermarkt 17 cn 17a koo
per de heer J. B. Hoogcveen qq. voor
f 3025 Langebrug 3 kooper do h-er J. H.
Koesteen voor 2102. Molcnsteeg 25 koo
per de heer J. Splinter qq. voor 2095.
Wielmnkersstecg 13. kooper de heer J. W.
P. Licht qq. voor f 1052. Korte Rarmsfceeg
tl, kooper de heer N. dc Zwart qq. voor
2250. .Middelstegracht 30. kooper de esr
J. Ouwcrkork voor f 2200. Bakkersteog 15
kooper de heer H. J. Sluys qq. voor t 2251.,
Gortestraut 45 kooper do heer P J. Wak-
ka voor 630. Raampoort 14, kooper de
heer J. W. Boehmer e. a voor f 2295, Ga-
renmarkt IS en Hocfstraat 52a kooper de
heer V. Stokhuiren voor 2511) Groeue-
steeg 74 koopor de heer p. Nouteboom
qq. voor 1655. 4e Binneiivestgracht 73 cn
73a, kooper de heer A J. Hartwijk voor
f 2252 Kraaicrstraat 34 kooper de heer P.
J. Marks voor f ïyOO Kuiperstecg 9 koo
per de heer J. Chottel voor 1250.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
De Woningnood.
Geachto Redactie.
Gaarne zag ondergeteekendo de volgende ren
gels geplaatst. Bij voorbaat 'zijn dank.
Daar de woningnood steeds kritieker wordt,
ja, zelfs onhoudbaar, vooral voor onderhuur
ders, dio nu maar niet eens geteld worden of
zij onderdak hebben of niet, rijst bij mij de
vraag: Tot wien moet ik mij wenden? De Huur-,
commissie zegt: Wij kunnen er niets aan doen,
omdat ik niet de huurder, dooh wel onderhuur
der ben. Moet ik en velen met mij dan niet
wonen, omdat ik niet de indirecte huurder ben?
Als de Huurcommissie er dan geen raad op
weet, tot wien moot ik mij dan wenden? Is
de reeds genoemde Commissio dam alleen voor
het belang van huurders en verhuurders on
niet Yoor onderhuurders?
Toen destijds de Belgische vluchtelingen hier
kwamen, werden (niet één uitgezonderds! allen,
gehuisvest. Zoud er nu voor ons, «sladgenooten,
die er toch zeker ook aanspraak op hebben,,
niets gedaan worden? Als de gemeente nu ook
eens de liand legde op perceelen, geschikt voor
onderdak voor degenen, die eorlang fatsoenlijk
op straat worden gezet, zooals voor do Belgen
ook gezorgd is?
Hopendo, dat dit schrijven moge leiden tot
een gunstig resultaat, on er goede nota van
worde, genomen.
Abonné
J. T. SCHOUTEN
Utr.-Veer
Leiden, 31 Jan. 1920.
Concert voor de Remonsiranfsch Ger. Gem.
Mijnbeer do Redacteur!
Oin mogelijk misverstand t© voorkomen,
deel ik U mede, dat hot optreden van de
dames Van Batenburg, Westerkamp en Do
Zwaan, alsmede van den heer Gravel s-tte,
op het concert van gewijd© muziek van
Januari in do Remonstrantsche Kerk, hoe
wel zeor gewaardeerd, niet „belangloos"'
•was. Daarom was de blijdschap, waarvan
aan het slot van Uw verslag sprak© was,
dan ook niet zóó groot.
Met dan!c voor d© plaatsruimte,
Uw dw.
W. J. LENTE.
FAILLISSEMENTEN.
U itgesprok en
H. S. de Bruyn, koopman, Jt otterdam. Cu
rator: mr. G. A. Diepenhorst.
F. M. van der Velden Jr., Rotterdam.
W. D. H. Rosier, Den Haag. R.-c.: mr.
A. W. Kist; curator: mr. B. Th, baron
var» Harinxnia Tlioe Slooten.
V ernietigd.
G. F. Eldik, te Leiden.'
Opgeheven:
G. J. Rangelrooy, koopman in chocclada
en suikerwerken te Rotterdam.
G o i n d i g d
A. Conijn, handelende onder den naam
E. ConijnJelters, Winkelier in manufactu
ren te Brielle.
D. van Wijk, handelaar in bouwmaterialen
alhier, en Van Krimpen, koopman te Rot
terdam.
VOETBAL
De uilslagen van gisteren luiclen:
NEDERLANDSCHE VOETBALBOND.
West. Je klasse: Blauw-WitD. F. G. 00;
SpMia—V. O. G. 0-0; H. B. S.—A. F. G. 0-0;
AjaxHaarlem 1—0; H. V. V.U. V. V. 21;
'H. F, CQuick 21.
Overgangscompetitie: 't Gooi—S. V. V. 0—0;
ConcordiaStormvogels 01; HeroulesW.
F. C. 10; D. V. S.Fcyenoord 10; Spar
taan—R. F. C. 2—1; V. U. C.— V. V. A. 4—1.
3de klasse: B. M. T.—A. S. C. 4—1.
Oost. 1e klasse: HengeloBe-Quick 12;
QuickEnschede 11.
Zuid. 1ste klasse: N. 0. A. D.'t Zesde 2—0;
N. A. G.—V. V. V. 6—0.
Noord. 1ste klasse: Be-QuickVeen&am.
14—0; Achilles—W. V. V. 0—1.
LEIDSGHE VOETBALBOND.
Fersle klasse: A. S. G. IIBeresteyn
I, 3—1; D. L. V. I—L. F. C. II 2—3.
Derde klasse: KweekschoolA. S. C. III
2—4; U. V. S. HI—Lugdunum III 5—3.
Overzicht.
De .wedstrijden van gisteren hebben onfl
niet veel dichter bij de oplossing van het
kampioensraadsel gebracht. Integendeel; H.
B. S. verloor weer een punt door tegen A.
F. C. gelijk te spelen, terwijl V. O. C zeker
heel blij mag zgn, dat do wedstrgd tegen
Sparta eindigde met dc. elfde stand als waar
in de werd begonnen. H. V, V. intusschen
ging kalm voort, haar positie bovenaan de-
ranglijst te versterken en sloeg gisteren de
Utrechtsche candidaat voor het kampioen
schap. Ajax behaalde een kleine overwinning
op Haarlem, terwijl Blauw WitD. F. C., de
dei de wédstrijd in de groote Westelijke werd,
die met blanken stand eindigde, H. F. O. wist
van Quick te winnen, en is nu van de laat
ste plaats af; een vrij schrale troost, daar
de Haarlemmers de op één na laatste plaats
toch rij zeker niet meer onlloopen.
L. F. C. was vrij, door de afkeuring van
hei Ajax-veld. De andere Leidsche derde
klassei zag zich in Dec. Haag met 41
maar geslagen.
In den L. V. B. zorgde A. S. 01 II en
L. F. C. II de zwakke broederen, voor de
verrassing door respectievelijk Beresteyn I
en D. L. VI I te slaan. A. S. C. III behaalde
een -overwinning op Kweekschool, terwijl
U. V. S. III met 5—3 in de meerderheid
bleef tegen Lugdunum IIL
D. L. V. I—L. F. C. II 2—3.
Beide partijen zijn onvoltallig en worden
op het laatsto o ogenblik door spelers uit
het 2de en 3d© elftal aangevuld D. L. V.
speelt het ©erst met den sterken wind in
eten rug en drukt haar meerderheid spoe
dig in een doelpunt uit. waarna L. F. O.
ui* oen strafsehop gelijk maakt D. L. V.
doelpunt hierna nog een en L. F. O. twee
niaal Een gelijk spel had o. i. beter d© ver
houding weergegeven. Bij D. L. V. was Gin
jaar en de doelman in uitstekenden vorm.
Bij L. F. O. waren v. d. Plas en Beekman
goed. Scheidsrechter Blöto voldteed natuur
lijk goed.
KweekschoolA. S. C. Ill 24.
Ala de scheidsrechter beginnen blaast, stel
len beide elftallen zich op. Direct na den
aftrap, pakt Kweekschool flink aan en het
duurt dan ook niet lang of de A. S. O.-kee-
per krijgt zijn eefsten bal weg te werken,
wat' niet zoo gemakkelijk bleek, daar het doel
nog al modderig wax Steeds is Kweekschool
do aanvallende partjj, maar door het vele
buiten spel staan van sommige voorspelers
wordt, er niet gedoelpunt. Eerst na een 20
minuten spelens weet Kweekschool de leiding
te nemen, 10. Na den aftrap komt A.
S. fj. <£3n:.gszins wat opzetten, en koiht het
doel van Kweekschool nog al eens in ge
vaar, maar door slecht schieten wordt er
niet gelijk gemaakt. Even later weet Kweek
school'' door een doelwcrsteliog het tweede
doelpunt te maken. Hierin komt geen ver
andering en met 20 gaat de rust in.
Ka de rust z\jn do bordjes omgedraaid
en nu is het A. S. O. die het spel geheel
Uit h©t Deensch vertaald door M. D. Z.
(Nadruk verboden.)
7)
De ergste klacht, dio men tegen, het
eten kan 'inbrengoD, is, dat er ren
dierharen te vinden zijn in alles, wat men
in een Lappenhut krijgt, zelfs in brood en
koffie, om niet te spreken van vleesch,
bloedworst en dergelijkemaar wie een
weinig met de omstandigheden bekend is,
weet hoe onvermijdelijk dat kwaad is. Al
len zijn gekleed in rendierbont; dat haar
valt licht uit, men vindt hot overal. Op
dat punt moet men den Lappen maar na
zeggen „Rendierhaar is geen vuil, aan
©en rendier is alles schoon." Maar honden
haar of menschenliaar, als dat in het eten
zou gevonden worden, zou bij hen dezelfde
walging wekken als bij ons. Een Lapsche
vrouw wa-scht altijd haar handen, als zij
'deeg gaat kneden.
Natuurlijk kan men overigens de zinde
lijkheid van heb Lappenvolk niet met do
onze vergelijken. Bij lien bijv. is het zinde
lijk dio houten schaal, waaruit men gege
ten heeft, met een krommen vinger uit te
vegen cn den vinger af te likken, dat is
intuaachon ongeveer hetzelfde, wat de Deen-
sche boeren doen, die na den maaltijd hun
'lepelaflikken en op zijn plaats hangen in
de leeren lus aan den muureen Lap stopt
2ijn afgelikten lopel in zijn borstzak. Do
vleeschpan wordt echter i©doren dag vóór j
.het gebruik in kokend water afgowajsschen j
m tanden neemC. Het duurt dan ook niet
lang of ze maakt 21. Direct na den
aftrap weet K. Zwarts gelijk te maken. Dan
probeert K. v. Z. het nog eens, maar de
ka/isen worden verknoeit door buitenspel.
Jbm weer even later is K. v. Z. geheet'inge
sloten en weet A. S. C. dan ook gebruik
van te maken, en deponeert No.
3 in 'b neb. Nog even voor tijd maakt A. S.
G. 42 en dan fluit de scheidsrechter in
rukken. Bg A. S. C. waren beide backs en
middenvoor en rechtsbuiten goed. Bij K. v.
Z., keeper, linksachter goed.
U. V. S. IllLugdunum III 53-
Voor d© rust speelt Lugdunum met de
sterk© wind in den rug, waardoor zij tot
de rust met 3—1 voorsprong in de meerder
heid zijn, doch na de rust zijn de bordjes
verhangen, en U. V. S nu geholpen door
een krachtigen wind, maakt het vrij spoe
dig gelijk 3—3.
Na een poosje heen eoi weer getrap wordt
door U. V S. het winnend!© punt gemaakt,
waarna spoedig No. 5 volgde, eenige zeer
goede voorzetten van den rechts buiten
speler werden niet meer benut, zoodat deze
aardig gespeel'ien wedstrijd, onder goed©
leiding en op een zeer gosd bespeelbaar
veld in het voordeel van d© gastheeren
eindigde.
Naar de „Tel." verneemt, heeft de Neder-
land8che elftalcommissie thans reeds voorbe
reidende werkzaamheden verricht, in verband
met de toer van het Noderlandsch elftal naar
Zwitserland en Italië. Uit een voorloopig on
derzoek, door de commissie ingesteld, is ge
bleken, dat verschillende spelers verhinderd
zouden zijn een toer naar Zwitserland en Italië
meo te maken, indien de wedstrijden met een
week tusschenruimte zouden worden gespeeld,
waardoor de spelers 14 dagen van huis zouden
moeten zijn. Ten einde aan dit bezwaar tege
moet to komen, heeft men aan het N. V. B.-
bestuur verzocht de beide wedstrijden, zoodanig
te regelen, dat ze kort achter elkaar worden
gespeeld, waardoor de spelers slechts 8. a 10
dagen van huis behoeven to gaan.
De bedoeling is Donderdag 13 Mei en Zon
dag 16 Mei te spelen. Het blijft de elftal-com
missie gelijk, of eerst to Milaan dan wel te
Bazel, gespeeld wordt.
Aan een 30-tal spelers is thans het verzoek
gericht te willen mededeelen of ze eventueel in
de gelegenheid zouden zijn de reis naar Zwit
serland en Italië mede te maken.,
Voctr den wedstrijd tegen de Denen op 5 April
heeft men, wat de spelers betreft, nog geen
bijzondere maatregelen genomen. Alleen heeft
men aan het bestuur voorgesteld om op 28
Maart een.oefenwedstrijd van het Noderlandsch
elftal te doen spelen.
De Pers- en propagandacommissie heeft, in
verband hiermede verzocht dezen oefenwed
strijd ergons to spelen, waar op het opgenblik
wel wat propaganda noodig is, b.v. in Leeu
warden of to Leiden.
HOCKEY.
De uitslagen, van gisteren luiden:
NED, HOCKEY- EN BANDY-BOND.
1st© Klasse.
Heemstede: M. H C.T. O. G. O. 85.
Reserve 1ste Klasse.
Den Haag: T. O. G. O. II—M. H. C. II 2—0.
2d© Klasse.
B. Amsterdam: A'dam IIBLeiden. II 22.
3de Klasse.
Den Haag: H. D. M. IIIH. O. C. III 26.
Bekerwedstrijden 1919-1920.
Hilversum: HilversumAmsterdam 43.
DAMES-HOCKEY-BOND.
Finale Hockey-dag.
Den Haag: H. O. G H. H. C. 2—1.
Tweedo klasse.
Den Haag: H. D. M. II—B. D. H. II
2—2.
KORFBAL
Uitslagen.
W o s t I A: D. V. D.—D. E. V. 2—7.
West IB: Vitesse (H.)Velox 03
We61 IC: HaarlemHercules 41.
West IIE: Vitesse (L.) IIRood-Wit 23.
0 o s t IA: 0. O.Philips 50. Quick
Z. K. C. 1—4.
©n 's zomers evenzoo kopjes en ander gerei
in warm water, 's Winters, als het water
tusschen de vingers bevriest,-is het te be
grijpen, dat men in het'gebruik zuiniger is
dan de algemeen© opvatting van zindelijk
heid geraden acht. Do persoonlijke netheid
is natuurlijk ook in den zomer het grootst,
maar wordt noch in den zomer noch in den
winter zóó verzuimd als de meesten geloo
ven. Allo jongere Lappen wasschen gaarne
eenmaal per dag hals en handen met warm
water en zeep als handdoek gebruiken zij
wat zij hebben ©n anders "maar een slip van
hun halsdoek. Dat wasschen gebeurt ge
woonlijk midden op den dagals men zich
's avonds wascht, komt 's nachts de haas
je aflikken" (de witte poolhaas is voor de
Lappon een soort reinheidssymbool). Wie
cöïi hemd draagt, trekt, dikwijls een schoon
aan, maar dat kan wel zijn, omdat ,,hot
kleino volkje" te lastig wordt, 's Winters
legt men de kleeren, dio men uittrekt, bui
ten, om ze te laten bevriezen, eri 's zomers
worden zij gekookt. Ik heb ook gezien, dat
ondergoed van schapenvacht achter een
slee gebonden werd op den verhuistocht,
om do wol schoon te wasschen; na meer
dan één verhuizing was do vacht volkomen
wit door het voortdurend wrijven over de
sneeuw.
Eens roeide ik mot een paar meisjes naar
©en eilandje in het meer, om er eenigo
jonge geitjes te brongen, dio daar den zo
mer over moesten blijven. Wij maakten van
groote takken en graszoden ©en stal voor
hen, waar zij bij slecht weer konden schui
len ©n waar zij veilig warén voor muggen.
Het weer was stil en warm en op de te
rugreis wierp Inga het vischnet uit. De
Berglappen visschen niet dikwijls; de
boeren,- die zich_pas in_het_gebovgte geves
tigd hebben, zien het niet graagzij doen
zelf aan de visscherij, en cüaar de Lappen
graag met andere menschen in vrede en
vriendschap willen leven, leggen "ij zich
niet toe op vischvangst van eenige beteeke-
nis, al hebben zij ook wettig recht op hot
vischwater. Zij hebben trouwens voor de
visscherij geen tijd; het hoeden der ren
dieren neemt hen geheel in beslag.
De kooien cn geiten, die sommigo Lap
pen houden, loopen overdag in het bosch
en komen des avonds uit eigen beweging
om gemolken te worden als die meisjes ze
lokkon door zingend haar naam te roepen.
Buiten worden grooto vuren aangemaakt;
koeien en geiten komen op den rook af en
wachten herkauwend op het melken. Niet
tegenstaande den rook van het vuur, ge
beurt het toch, dlat de koeien door een
dikke laag muggen geplaagd worden, on
daarom moet er, als er gemolken wordJt,
altijd iemand bij staan, dio de muggen van
do beesten afstrijkt.
Do rook van het vuur trekt weg over
het meer en hangt er boven als een grooto
wolk. De muggen vullen de stilt© met zwaar
gonzen.
D© melk, dio de Lappen van bun geiten
krijgen, bereiden zij op dezelfde wijze als
de rendiermelk, voor zoover dat mogelijk
is. Zij maken er kleino kaasjes" van voor
feestelijke gelegenheden, bijv. als men gas
ten wil onthalen; het grootste deel echter
wordt bewaard voor de wint-orkoffie. Yoor
pap on andero kaasgerechten heeft men
niet zooveel als vroeger, toen het melken
geregeld plaats vond cén huismoeder
kon toon in den melktijd zes t-ot tien groote
kazen daags maken. De kaas wordt inge
kookt, en als men een koe heeft, vermengt
men de wei met koemelkin de bruine pap,
de leverkaas dio na verscheidene uren
koken ontstaat, wordt een paar handen
vol meel geroerdals zij afgekoeld is, komt
eij in een „calmas" (rendiermaag) en wordt
als andere kaas tot den winter bewaard,
om als versnapering bij de koffie te die
nen. Groeit er zuring in de buurt, dan plukt
men ze, kookt ze in haar eigen sap en ver
mengt dat met de kaasbrij, die daardoor
„warmer" wordt. Zuring groeide niet bij
Laima, maar toen Sara met nog veel an
deren in een naburig Lappenkamp was ge
weest- voor een LaestadSaanscho week der
gebeden, kwam zij, evenals de andere huis
moeders met- een zak zuring op den rug
aandragen, die zij onderweg had geplukt.
De zuring word- bekoorlijk^ schoongemaakt
en gekookt. Elle was mee geweest-, zij
bracht voor mij een grooten bouquet- va
rens, vogelkers en andero bloemen mee,
die in onzo omgeving niet groeiden. De
Lappen geven anders niot veel om bloe
men, alles is voor hen „rasse" (gras),
maar do kinderen hadden gemerkt-; dat ik
veel van bloemen hield, en nu 'plukten zij
ze soms voor, mij.
Geitenmelk gebruikte men ook in d©
koffie, men goot zo er kokend in, in ruime
hoeveelheid, wat. den smaak zeer verhoog
de, daar do Lappen do koffie heel sterk
zetten. Do koemelk werd, behalve als bij
voegsel bij de kaasstof, ook gebruikt als
dikke melk. Dikke melk met room er over
was een groote lekkernij, waarvan echter
meest alleen de kinderen genoten, die zich
zelf mochten bedienen en voor de anderen
niet veel overlieten.
De kinderen van de Lappen hebben over
bot algemeen veel rechten en een onbe
grensde vrijheid. Opvoeding krijgen zij zoo
goed als niet-, zij staan dus niet zooals do
kinderen in onzo maatschappij bloot aan
allerlei invloedenzij zien en hooron alleen
wat in hun eigen kring van belang is, en
dat leeren zij op even natuurlijke manier
als loopen en eten. De Lappen vinden het
dan ook heel vervelend, dat zij hun kin
deren- in do verplichte schooljaren aan.
vreemden moeten overlaten. Ouders en
kinderen voelen het als een onrecht en
grodt verdriet, als zij (moeten scheiden,
omcüat de school hét eischt. De kinderen
leiden bij him ouders een heerlijk leven;
het is te begrijpen, dat zij dat ongaarno
opgeven. Zoodra zij gït>ofc genoeg zijn, dat
zij hun eigen gang kunnen gaan, vraagt
niemand er naar waar zij heen dwalen of
wat zij uitvoeren, de honger zal hen wel
op tijd in do hut dovo terugkoeren. Uren
lang kunnen zij spelen met steenen, die zij
in do beek vinden dat is hun rendierkudde.
Elle en Anne, een buurmeisje, even oud
als zij, hadden haar speelplaats op een
stuk Tots vlak bij het waterdaar lag het
vol bonte steentjes, cïie zij in bepaald©
ordo rangschikten, daar hadden zij haar
poppen, eigengemaakt© poppen, waarvoor
zij kleeren naaiden, zooals zij ze zelf droe
gen wiegen maakten zij er voor en sleet
jes, en bij het uitzet behoorden een lasso,
een leidsel en een proviand zak. Met al di©
schatten zaten de meisjes daar halve
dagen in do warme zon. Soms werd do
idylle wel eens verstoord door wilde jon
gens, maar zulke onaangenaamheden moes
ten zij zelf maar uitvechten, .altijd maken
de kinderen onder élkaar een eind- aan
hun twisten on regelen alle verhoudingen
zelf. Soms zwierven zij op eigen verant
woording ver van de hut-,, vooral in don
tijd, toen de besson rijp waren.
iWordt vervolgd.")
