I
No. 18359
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 8 Januari.
Tweede Blad Anno 1920,
EERSTE KAMER,
TWEEDE KAMER.
KUNST EN LETTEREN,
INGEZONDEN.
Srief uit België.
Vergadering van SVoensdagaatniddag.
Gemengde commissie stenografie.
A>n da orde ia de benosming van c®
fid der, Gemengde Commissie voor de steno
grafie'.
Ce VOORZITTER benoemt in iiefc stem-
bureau de hoeren Bosch van Oud-AineKs-
jreerd, Van Loon. Mondeis en Smeeage.
C-ekozen wordt de heer Verheyen mét 27
stemmen, de heer Gïlissen verkreeg 5 stem
den, de heer, Smits 1 en de heer Van Swaay
•1 stem'.
Regeling van werkzaamheden.
1 Cd VOORZITTER deelt mede, dat de c®-
tralö afdeeling besloten hééft thans ver
schillende wetsontwerpen in de afdeeling®
'da onderzoeken. Morgen wordt hiermede
.voortgegaan. Na behandeling van het tee-
ningsontwerp door de Tweede Kamer zal ook
'dit ontwerp in de afdeelingen worden onder
zocht.
Vrijdag a.s. om elf uren zal de Kamer
ï.\Ben openbare vergadering houden.'In behan-
'deling komen dan de gereed zijnde wets
ontwerpen, m. n. dat tot de bestrijding van
hel smokkelen, alsook de motie-Franssen om
aan den aannemer Scheffelaar te Bergeu-
op-Zcoin een tegemoetkoming te verleenen.
Da Kamer gaat hierna in de afdeelingen.
De openbare vergadering wordt gesloten.
Vergadering -van gistermiddag;*
Trekken der afdeelingen-
Ho VOORZITTER deelt mede, dat benoemd
«ijo tot. voorzitters de boeren Lely, De Monté
iVerLoren, Marckant, Nolens en Rutgers en tot
pncterYoorzrïttera de boeren Van Rappard, Bon-
L'^gaerii», HelscKngcn, ScbokÜng on Van der Voort
wl Van. Zijp.
Aansluiting Volkenbond.
Do VOORZITTER dealt mede, dat spoedig zal
jkornen bot wetsontwerp tot aanolurting bij den
|'j Volkenbond-. Spr. ©telt voor, dat in de afdcelin-
h. gen to behandelen den Dinedag volgende op don
'dag dor indiening.
I Het reces der Kamer zal duren tot 10 Fe-
nruari.
interpellatie.
De beer KOLTHEK (Comm. P.) vraagj ver-*
ik>f vragen 4e mogen richten tot den Mmistor
yan Landbouw inzake de gestie van. bet Vot-
Bureau.
In 5e volgende vergadering wordt over 'daï
jiVeriof beslist.
I Gedwongen geldleening.
Aan de orde is bet wetsontwerp tot Het aan-*-
gaan van een geldleening ten laste van bet
Rijk.
De algoiheene beschouwingen worden ge-s
lojptend.
De heer OUD (V. D.) aobt bet niet onbedenke
lijk, dat de vlottende schuld reeds 574 millioen
v bedraagt.
De vraag is o£ er nog g«en andere middelen
bost aan, om bet tekort te dokken. Hij wijst op de
hef ling-in-eens en de vermogens-aanwasbelas-
.ting, maar -volgens den Minister duurt bet te
ïamg eer deze belastingen geld in de lade breu
ken. Spr. ontkent, dat voor wat de heffing-in-
jeeiis betroft, omdat deze in Mei 1920 al een be-
'drag in de schatkist kan brengen.
Vain belang is de vraag waar deze schuld uit
.voortvloeit, want r-x> vraag geelt aan of geleend
mag worden ter dekking van do schuld. De cri-
v bisechuld is anders dan de tekorten op de ge-
I fwoae middelen. Voor de normale schuld aobt
bij leening gewenscht; de crisisschuld dient ech
ter afgelost te worden door heffing-in-eens, ai-
phans op een wijze, die golijk staat met delging
m de schuld. Het systeem van do gedwongen
boning acht hij Diet gewenscht; bet is voor
bei Staatscrediet niet gewenscht den stok te
I han loeren, die vroeger nog achter de deur bleef.
jɧj.'Hel ia waarschijnlijk de laatste c-risisleening,
'dio gesloten wordt, en spr. geeft daaróm de
l^rvoorkeur aan een vrijwillige leening. Het per
centage moot dan echter zijn op bet peil van
j (Öo geldrente, dat z.i. ö1/» pGt. is.
Het aflossingssysteem aobt hij niet gelukkig.
Do Minister zal 15 jaar lang 7 millioen per
I jjaar moeten loenon op Hoofdstuk VU A.
De beer VAN DOORN (U.-L.) wen30bt eenige
alichtingon. Hij vraagt of de Minister de te
korten al beeft betaald, of dat bij de schatkist-
pnljetten nog in zijn bezit beeft. Ala de Minis-
(.♦er do 450 millioen beeft uitgegeven, is er een.
hoene lei. Begint hij dan opnieuw met de uit-
iflo van nionwo schatkistbiljetten?
Het systeem van den stok achter do deur aobt
fepr. niet slecht. Er zat wel do onbillijkheid in,
naar ook een goede kans, dat de gedwongen
zou moeten worden toog esp ast, hetgeen
en voordeeltjo is voor den Slaat.
Wat den rentevoet betreft, staat spr. aan de
zijde der Regeering. De splitsing tusscben leo-
•voor. crïsis'uitgaven en voor gowone tekor-
en, laat ©pr. nogal'koud. Er i3 een aig-emoen
kort en dat moet gedekt worden. De vraag
iof wfj thans meer of minder zullen leonen beeft
.thans niets to maken met de heffing-irt-eens;
- .wat wij thans leenon is altijd minder dan noo-
Btiig is. Het prejudlceert dus niet op de heffing-
spvin-eens.
Do boor NIEMEIJER (V. E.) vraagt zkh
bl of bei noodzakelijk 13 zoo spoedig 450 mit-
r tioon vlottende schuld af to lossen. Hij meent,
Juat dit niet noodig is en ook niet gewenscht.
Handel en nijverheid kunnen geen geld missen
("Voor de gedwongen leening. Do flnanoieele in-
j stellingen bobben eobter geld genoeg en zijn wol
bereid gold te gevoD, misschien dan tegen een
iels hooger percentage»
M ^P1'- i3 tegen, dat de Minister al loont,
j v^oor crisisuitgaven, die nog geklaan moeten wor-
I *^n" Forst wü bij weten wat de oorlogswinst-
/Belasting zal opbrengen. Hij wil hot bedrag zoo
^fftag mogelijk houden,
L LD° P^^hgon leen mg voredsebt een enorme
Vkdmittietratie. Hij beoft ar geen overwegend be-
yWteir togen, nl bewondart by bet systeem niet
J&jHefc percentage acht hij to laag. Het is zA.
billijk, dat bij eon gedwongen leening een be
hoorlijk percentage wordt gegeven, nh 51/? b
6 pGt.
Als bot bedrag zoo boog blijft, stemt spr. te
gen bet ontwerp. Tegen bet amendement-Van
den Tempel beeft, bij overwegende bezwaren,
omdat'de voorwaarden to ongunstig zijn.
Het amendement-Oud trekt hem aan. Alleen
betreurt bij het, dat dit alleen wil leenen voor
normaio tekorten. Hij stelt bij sub-amendement
voor om het bedrag te brengen op 250 millioen.
De hoer VAN DEN TEMPEL (S. D. A. P.)
geeft de voorkeur aan een gedv. jngon loaning,
waarbij een rentctypo van 5 pCt. voldoende is.
Bet bedrag dar leoning moet eobter beperkt
worden tot 225 millioen voor den normalen
dienst, omdat hot niet gewenscht is vooruit te
loopen op de wijze van dekking dor crisisscbuld.
Spr. becijfert de crisisuitgaven tot einde 1920
op 2050 miitioen. Hiervan is door oiïsisleenm-
gen, O. W.-belasting en Verdedigingsbelasting,
deze laatste tot einde 1919, gedekt 1822 milli
oen. Blijft dus rond 250 millioen, zijnde vrijwel
bet bedrag, waarvoor de Minister wil leenon. Al
dus wil ido Minister leenen tot .dokking der oii-
eieuitga/vcoi tot einde 1920.
Spr. acht '3 Ministers financieel beleid ten
aanzien der orisisiritgaven in strijd met 's lands
belang. De orisisudtgaven moeten door een bef
fing ineons gevonden worden. Spr. wijst don
nog op de voortdurende stijging der Rijksmidde
len. Ten slotte verdedigt hij zijn amendement,
om de leening te beperken tot een bodrag van
£25 millioen voor den normalen dienst.
Hij hoopt niet, dat het ontwerp-vermogens-
aanwasbolastmg zal worden ingetrokken. Dat
zou van grooio onmacht getuigen.
De beer DE MONTÓ VERLOREN (A.-R.) acht
bet onaannemelijk de leening tot den gewonen
dienst te beperken, gelijk bet amendoment-w. d.
Tempel wol. Hij vreest, dat dan in do toekomst
meer dezen weg zal worden gevolgd.
Wat bet systeem van bet ontwerp betreft, spr.
had. liever dat van den stek achter do deur
gewenscht.
Besloten wordt de vergadering Donderdag om
elf uur aan to vangen.
De vergadering wordt verdaagd tot dien tijd.
In dezo vergadering waren ook woder aan
wezig de afgavaardigden dr. Nolens en mevr.
Groeneweg, die de {ted&ïlandscho regecring op
de Arbeidsconforentie te Washington bobben
vertegenwoordigd.
Bij do Tweedo Kamer was bericht ingekomen
van do beeren Arts, Rink, Troelstra en Visser
van IJzondoorn, dat zij wegens ongesteldheid
verhinderd waren do vergaderingen der Kagner
bij te wonen.
1)6 heer, Van Groenendael Ï3 nog teeds
afwezig. Toen zifn n3ami bij hot trekken der'
afdeelingen werd afgelezen, kon men min
vriendelgke opmerkingen hoeren.
4e Abonnementsconcert.
Op het de Abonnementsconcert, van 'do
Concortdlrebfcio Redclingius, Hilversum,
Maandag 12 Januari a.s, zal zich doen hoo
rei] Het Holl.andsch Trio, de hoor Guill.
Hesso, violoncel, (prijs van uitnemendheid)
Jan Bresser, riool, en Jan Kuiler, piano.
Van dit jongo drietal zagen wij prachtigo
beoordeelingen.
Staking der tooncelspeicrs-
Nog steeds is er geen verandering in dei!
toestand gekomen.
Het posten voor de "schouwburgen duurt
voort, maar er hebben zich geen bijzonder,
heden voorgedaan.
Vat betreft het houden der interpellatie
in den Anisterdamschen Gemeenteraad, is
dit gisteren toegestaan met 29 tegen II
stommen. Zonder hoofdelijke stemming be
sloot da Raad verder, den lieer Weisz toe
ta staan de volgende.interpellatie te houden:
lo. Zijn B. en 'W. bereid, voor het ge
val, dat tussehen den Directeurenbond en Je
Nederlandsche Tooneelkunstenaavsvereeni-
ging geen overeenstemming mecht worden
verkregen omtrent de wijze van beheer van
de door het publiek te betalen 3 pCt van
de entreeprijzen der schouwburgen en van
de 2 pCt over het salaris door de too-
neelspelers te storten, een en ander ten be
hoeve van een pensioenfonds v^or do too-
neelspelers, de regeling van de heffing en
van het beheer van het pensioenfonds onder
gemeentelijk toezicht te brengen?
2o zijn, in verband nïet het bovenstaande,
B. en W. bereid, in afwachting van de te
treffen regeling, de directeuren uit te noo-
aigen, mei ingang van i Februari 'IS20 ten
behoeve van het pensioenfonds een bedrag
van ten minste 3 en ten hoogste 5 pCt, van
het publiek te heffen over de entree-prijzen
van de schouwburgen te Amsterdam, waar
door een van de voornaamste oorzaken van
de staking zou worden ondervangen?
Ter versterking van de stakingskas zullen
Maandag- en Dinsdagmiddag a.s. in het
Grand Theater te Amsterdam, twee artis
tieke matinées plaats hebben. De volgende
dames en heeren zullen hierbij hun mede
werking verleenen: mevrouw Mann-Bouw-
méester, mevrouw Betty Holtrop-Van Gel
der. Aleida Roelofoen, mevrouw Faniëlla
Lohcff. Lilly Bouwmeester, Louis Bouw
meester, Louis Gimberg, Louis Davids, Piet
Kohier, .Willens Hunsche, Jacques Reule e.s>.
De heer Louis Bouwmeester heeft 'dé
cyklonette, welke hem als huldeblijk van het
Nederlandsche volk tien jaren geleden werd
aangeboden, ten geschenke gegeven om te
verkoopen, en de opbrengst te storten ir
de kas van de stakende acteurs.
Haarlcmsch Muziekkorps.
Tot 'directeur van het Haarlemscli Mu
ziekkorps ia benoemd de heer L. G. Boer,
2do dirigent en cello-cellist van de Ara-
hemsche Orkestvereeniging, onder dit voor
heb ond, dat de benoeming eerst van kracht
wordt wanneer de raad de gevraagde aub-
sidiën verleent.
Journalistiek-
In de vergadering van het partijbestuur
der S. D. A. P. is naan „Het Volk"1
meldt in overeenstemming met den
wensch van het federatiebestuur der afdeo-
ling Rotterdam, tot hoofdredacteur van
hot ,,Rott-erdam9ch Dagblad" benoemd, do
heer J. G. van der Veen. thans Rotter-
darusch redacteur van „Hot Volk'
Kalenders.
Evenals vorige jaren ontvingen wé
wederom den Simplex-Maandkalender.
Het succes, dat de rijwielenfabriek „Sim
plex'' te Amsterdam met die kalenders hééft,
maakt er geen veranderingen in noodig. Ook
dit jaar zijn de foto's van meest interes
sante plekjes uit- ons Tand, weder, miet zorg
gekozen.
(Buit® verantwoordelijkheid der Redactie),
Zegeltjes plakken] Voor wie?
Mijnheer de Redacteur!
Onder dit opschrift neemt U over een als
„historisch" genoemd verhaal uil de „Maae- en
Schetdebode".
Aangerion het mij hoogst onaannemelijk
voorkomt, dat een controleur vau een Raad '.an
Arbeid van uit Rotterdam te Arnhem werk-
saamhoden heeft te verrichten en meen, dat
do bedoelingen van dit „historisch" verhaal geen
.andere is dan om do Raden Tan Arbeid in dis-
orediet te brengen, -heb ik aan de Redactie van
do „Maas- en Soheldebode" 'verzocht den naam
van dien controleur publiek bokend te mak®.
Zoodra dit ie geschied, zal ik een nauwkeurig
onderzoek rnctellen en dezo resultaten daarvan
ook aan Uw lezers bekend maken. Tot zoolang
gohovo men dit .historische verhaal" als een
nabloeierijo uit den distributietijd to beschou
wen.
Mn', dank voor de plaatsing,
Hoogachtend,
j' - T. S .GOSLINGS.
Voorzitter Raa-d v. Arbeid.
De „Vakschool voor Meisjes voor Leiden en
Omstreken" In den Raad,
Geachte Redactie.
Hét bestuur van de Vereeniging „Vak*
school voor Meisjes voor Leiden en Om
streken" verzoekt U. vriendelijk een plaatsje
in Uw blad.
Blijkens bet Raadsverslag over de ver
gadering van 5 Jan. zijn door de bestrijden
van de subsidie-aanvrage van onze Vereeni
ging zooveel onjuistheden verkondigd, dat
w\i m hét belang van onze inrichting van
onderwjjs niet mogen nalaten 3lle middelen
aan ta grjjgen om; het publiek beter in .te
jicht®.
Ton eerste hét beweerde door den teer
De I-aEge. Na een bestaan van slechts twee
jaren telt onze school al meer dan 200 leer
lingen, waarmede haar nut al genoeg be
wezen is en het ontijdig geboren kindje
dus viqjwel levensvatbaarheid blrjkt te heb
ben. Het zou haar echter nog beter gaan,
als zij de concurrentie van de Zita-Vereeni-
ging niet had; dit heeft ons bestuur inge
zien en daarom indertjjd, toen da Zita-
Vereeniging, niet vóór, maar nh de
onze, plannen voor een vakschool vormde,
op samenwerking aangedrongen. En wat ant
woordde de initiatief-nemer, tot wien wjj
ons richtten: „Samenwerken, dat nooit. Ik
kan niet, ik mag niet, maar, ik wil ook
niet."
Aan wie dus de schuld, dat de subsidie-
lasten voer twee scholen op de gemeente
drukken? Niet onze Vereeniging, maar
de Zita-Vereeniging heeft ons met allerlei
telkens nagevolgd. Ook met onze subsidie
aanvragen en nu weer de verhoogde aan
vrage De goede, organisatie van de Zita-
Vereeniging, waarop de heer De Lange wijst,
wordt dus nogal eens in de war gebracht
door het grooter initiatief van de neutrale
Vereeniging. Het is van algentcene Jjekend-
Ueid voor degenen, die wat me® van Vak
scholen op de hoogte zijn, dat de Katho
liek® met alle macht werken om bevoegd
onderwijzend personeel te krjjg® voor nun
sektescholen. De opmerking van den heer
Wilmer, dat de niet-Katholiekheid van Te
Katholieke Vakschool- bljjkt uit het hebben
van neutraal onderwijzend personeel, is aller
grappigst. Dit verschijnsel komt alleen door
bet niet voldoende beschikbaar zijn van
Katholieke krachten. De bewering van den
beer Wilmer, dat op de Zita-Vere®iging
meer diploma's te behalen zijn, is beslist
onjcist en wij willen dat bewijzen.
Onze Vereeniging leidt op voor leerares
lingerie-naaien, de Zita-Vereeniging niet; en
wie is daar leerling? De onderdirectrice
van de „Ziia" zelve, die zich op de neu
traid school bekwaamt om baar examen teT
kunnen, doen on zoodoende een bevoegde
onderwijskracht te worden.
Tot besluit willen wij het antwoord geven
op dd vraag van mevrouw Dubbeldeman I
„Van waar de afwijzende houding van den
heer De Lange voor onze school?" Zjjn beide
dochters zijn bij ons opgeleid voor het di
ploma huishouden. Door de hooge, daaraan
verbonden kosten, leidt onze school voor-
loopig niet op voor het examen kookleerarea.
En nu heeft de heer De Lange een zjjner
dochters op de ffita-school gedaan in plaats
van haar naar een neutrale opleidingsschool
in Den Haag ie zenden.
Maar waarom- onze Vereeniging, lie deze
meisjes tot huishoudster opgeleid heeft, nu
op zulk een wijze af te breken?
Haddffl bov®dien de heer® bestrijders
kennis genomen van de nieuwe Nijverheids-
wet v® Oct. 1919, regelende de subsi
dies, toe te kennen aan vakscholen, door
Rijk en gemeente, dan zou hun meening
wellicht anders zjjn geweest.
II dankend voor de plaatsruimte.
a.' Namens de Vereeniging Vak*
school voor Meisjes (Huishoud
en Industrieschool):
J. OVERVOORDE—GORDON".
Voorzitstdr.
i r ffi KLUÏVERHONIGH,
M-- w - Secretaresse.
Wesnor kinderen.
Het Comité voor de Huisvesting van Pro-
testantsche Oostenrirjksche Kinderen- deelt
mede, dat door zjjn zorgen tot nog toe 101
kinderen zjjn ondergebracht
Ten bate van deze kinderen is ingekomen
f772.75. Ais men bedenkt, dat hieronder
zes grootere gift® tot e® bedrag van
f380 begrepen zjjn, dan ziet 'nten, dat ffe
Leidsche burgerij als geheel nog slechts ze®
weinig heeft gedaan. De uitgaven beliepen
tot heden f 672.73. Eén kind is in een
ziekeninrichting opgenomen en dit za! vrjj
groote onkosten meebrengen. De kinderen,
ook uit 'de beet gesitueerde families, zitten
Biecht in de onderkleeren; de meeste hebben
geen enkele verschooning bij zich en waf
fij hebben, ïb nog zeer sleedt. XAkwijis dóet
zich hot geval voer, dat het hun pleeg
ouders niet past, een en ander voor h®
aan ta schaffen.
De .meeste kinderen hebben een jas, bréek
of mantel noodig. Er moet dus meer, reel
meer geld inkomen. Minstens f4000 is er
noodig.
Wj) do® daarom nogmaals met allen aan
drang' een beroep op onze stadgenoot®,
vooral op hen, die- om eenige reden niet
zelf een kind konden opnemen, maar die wei
financieelen steun kunnen gev®
Donderdag 15 dezer zal, behoudens goed
keuring van d® burgemeester, dan ook
door de dam® van het Comité, bijgestaan
door eenige and®en, een inzameling met
open schaal worden gehouden, die wjj mei
groeten ernst aanbevelen.
Nog vijftig aanvrag® om' kinderen zjjn
ingekom®; maar er is geen reisgeld voor
hen beschikbaar. Hiervan worden veertig
meisjes en tien jongens gevraagd. Uit Won
nen worden echter evenveel jongens als meis
jes afgezonden, zoodat wjj nog 30 jongens
moeten plaatsen. Wie geeft zich voor hen op?
Het Comité tot Huisvesting van
Protestantsche Oostenrjjksche -Kinderen:
Dr. Wl J- LENTE, voorzitter.
B. v. OMMEREN,
vica'-voorzitteii.
D. I I DE KOSTER,
penningmeester, Stationsweg 2.
- Mevr. RITMAN—HERFST,
lste secretaresse, Maredijk 15L
Mevr. v. OMMERENHERFST,
2da' secretaresse.
Dr. Di PLÖOY.
Ds. H. THOMAS.
G. RITMAN.
Zoo er, dantes zijn, die bereid zjjn mede
te collecteeren, wordt haar beleefd verzocht,
zich 'ten spoedigste op te geven aan een
d® bestuursleden. Hoe me® handen, des re
üchtei; w®kl
-'a
(Nadruk verboden).
0
Stilstaan is in do pers en de openbare opi
nie in België de belangstelling voor de al te
LangBaam-zidb-ontknoopendo verwikkelingen
met Nedtjriand gaan verswakken. Hetklaar
blijkelijke) ongalijk van Belgiscbe zijde en bet
crescendo der blmtders door ons buitenlandscb
ministerie begaan, deden ten slotte bet huil-
geroep der Brus'selscbe c-aimelots, dio eiken
morgen met groot gewold „les incidents avec
la Holland©" aankondigden, op een skeptiscb
schokschouderen onthalen. Daaibij kwam dat
do -aanrukkende kiescampagne boe lang en
lusteloos ook gevoerd door de van oudsher in
geburgerde partijen meer rechtstreeks de
aandacht in beslag nam. In de dagbladen ging
hot alles zijn ouden gang: enkele pikante mod-
derzaakjes werden opgehaald. Dood-oude ar
gumentaties worden weer los en de simplisti
sche mathesis van propaganda-lijsten met reus
achtige bandon die met een potlood een wit
bolletje cledon verdwijnen, vervinnigde enkele
weken do muren van stukgeschoten huizen.
Onder do nieuw gebakerde partijen ar wa
ren er zoo wat een zestal voerde do Renais-
sanco Nationale, een petekind van het Comité
de Politique Nationale, het hooge woord. Deze
heeren, die een exploitatio-engres van Belgi
schen landhonger belegden, hadden voor or
gaan het quasi-officieele blad van R. Menray:
la Nation Beige. Wel verloor hij, die in Le
Havre samen met minister de Brocmiovillc re
geerde, veel van zijn prestige door do gedwon
gen politieke zelfmoord van den ex-premier,
maar zijn blad, dat in de goede dagen van
's lands bevrijding een oplaag beleefdo v an
140.000 exemplaren, bleef toch buitengewone
voordeelen genieten. Bizonder verspreid in het
leger, dreef het steeds eéne verwoede anli-Hol-
landsche en annexionistische campagne. Van
zijn redactie-bureau ging het idee der Belgi
sche d'Annunziade uit, en het was dan ook
met een anti-Nederlandsch programma dat zij
ne candidalen optraden in Brussel en elders.
Onder !de chauvinistische half-iutellectueelen
had de Renaissance enkele aanhangers. Vooral
vond zij adepten onder de meestal Noder-
ïandsch-onkundige hoogleerarcn ,dio politieke
ambities koesterden. Enkele dagen voor de ver
kiezing trok generaal Leman, do verdediger
van Luik, de beschermheer van het Comité de
Politique Nationale, zich terug, protasteereud
dat hij zijn naam gegeven had op voorwaarde
dat do Renaissance Nationale zich niet op po
litiek terrein begeven zou. Het was anderzijds
ook le secret de Polichinelle goworden, dat, se
dert do publicatie der vertrouwelijke nota van
minister Hijmans, de regecring het al to breed©
sans-gêne van hare protectie intoomde. Ook de
geldelijke steun moet verzwakt zijn, cn de op
lage daalde. Wel roerde men lang nog do
groote trom rond het incident van Breskons,
maar, toen do verkiezingen slechts één candi-
daat naar de Kamers hielpen ,oen jockey nog
wel door hot Brusselsoho plezier volk je ge
kozen -begonnen de patriottische bladen weer
ie briessdhon togen de activisten en met de
politieke gevangenen to sollen. Ze hebben den.
strijd gevoerd met de strakke negatie van den
haal Do geestdriftige bejahung van de ingrij
pende liefde heeft hun den genadeslag gege
ven. Enkel do fel-gekleurde landJcaa^jofc mot de
roode Irredenta treuren nu in winterregen;
Exeunt.
Intussohen is liet oude ministerie uit zijn
assche herboren. Zooals vóór do verkiezing iai
hert nationaal en coalitisSh. Enkel de slappe
vertegenwoordiger der Vlaamsdhe groep, Mis
mister PouUet, brengt een nieuw geluid. Of
hot ook oen „nieuwe lente" zijn zal? Feitelijk
is er in de offic-ieele wereld weinig voranderd,
en het is niet te voorzien dat men het schip;
van state over een anderen boeg wenden zal?
Na de verkiezing daalde de wisselkoers met ge-t
voolige schokken, en niets deed do regeering
om dien toestand te-verbeteren. De handel met
Holland wordt op domme en kortzichtige wijzo;
tegengewerkt. Ttfcwijl de uitvoer voor het over
wegende deel naar DuMscMamd on FrankrijS;
gaat, stijgen de uit Nederland geïmporteerde
goederen en die zijn zóó menigvuldig op een
uitzonderlijke manier.
Laat nu do Brussoïsche boulcsvardieijs mei
de „sterke kracht der onwetendheid" Holland;
negeeren en bescliimpon. men mocht van dc
Antwerpsdhe handelslui wal dieper doorzicht
verwachten. Zij huilen mee in bont met aan,"
hun hoofd de geëffaceerde ledepop: do burg<H
meester en de aldoor prolesteerende Handels-?
kamer. Enkel het katholieke Kamerlid Dr. Van-:
deperro ijverde in zijn*blad „De Standaard"
voor ceno verzoeningsgezinde politiek. Zijnö
sympathie voor Holland openlijk betuigen lag'
hem ver, maar niettemin scholden do Fransche
Waden zijne houding voor néo-activiste cn
boche, hetgeen bij benadering Waann-.ch-gezin-<
de, groot-Nederlander be teek-enen kan. Daar<
neven hoedde Dr Frans van Gauwolaert, l'avo-ï
cat de la Hollande", zich wel te reppen in dezo'
drukke periode, over zijn meest geliefde polit
tieke droom: een militair Hollandsch-Belgïsch1
verhoud op oconomischen grondslag. Hij voerde
sedert den wapenstilstand een politiek van lou-f
ter compromissen. Dank zijne pleitredenen en
den sussen den invloed van stoats-minister Van-t
devijvere werd Dr. Vandeperrc, wiens kandi-c
datuur fel bestreden werd, om zijne houding
in het Hohandsch-Beïgisch geschil, weer waar-»
dig bevonden en in de partij behouden. Verder
echtor gaat zijno inmenging niet en zijne iet-1
wat eenzijdig-wijsgecrig georienteerde cultuur-*
laat hom niet toe competent te oordeelen ia'
zake economie en handel.
Een studentenblaadje voiwl het Jeuk' vood
eonigen tijd als motto te geven: We moeten
toonen dat we onze voormannen achter ond
hebben. Zoo ziet er de toestand wel wat naar
uit bij de mu»?a der Vil aamsok e ïntollectueelen.
Al ligt over gansch het land de werking van
het Algemeen Neclertandsoh Verbond stil, nooit
is de belangstelling voor Nederlandsche kunst'
en wetenschap zoo groot geweest als thans. Hef
Nederiandsch belang in België is ook hef
Vla amoebe, en vice versa. De VIaamsoh-gezin-<
de radicalen zijn het dio Holland verdedigen op
luidop hunne genegenheid durven uiten. Er is
geen enkele Vlaamsche vergadering van eenig
belang of men heft na den „Vlaamschen
Leeuw" het „Wilhelmus" aan.
Onder het jongere volk woelen wel orah-
gistiscke gedachten, maar nooit slroomen dC
dartele wateren van frisch do oh vereenzaamd
initiatief samen tot een breeden vloed van
daad-krachtig enthousiasme. Povere stammen"
van jong idealisme wapperden als beregende
vaantjes even op, toen te Roesselare laatst, bil
de Rodenbachvierirvg, dooT het woud van vlag-*
gen de kreet omklonk: Leve. Groot-Noderlandf
Maar toen de Jog-dokkerendo trein door het ge«
keuveld nacktland sjouwde, zongen nog roestige
en schrille stemmen: Mijn schild en mijn be"
trouwen. In hel heetste van den strijd om de'
Schelde schreef „Ons Vaderland", het orgaan'
der Vlaamsche nationalisten*. „Wij zullen nooij
tegen Holland de wapens opnemen voor an-i
nexionistische doeleinden". In dio stemming
van „la crosse en l'air" bevond zich ook een'
groot gedeelte van ons leger. Vijf oud-soldaten
zond dc Vlaamsche Frontpartij, wier paswoord:
is: Zelfbestuur!, naar do Kamers. Het zijn uit
gesproken vrienden van Nederland "omdat het"
wilsvierkante Vlamingen zijn.
De bólsjewistisohe bladen in België ca;
exïste! zijn natuurlijk internationalistisch'
en daarom als reactie op het annexionisme
pro-Hollandsck gezind. De Vlaamsche stocj»
„Glorié" noodig de voor enkele dagen Dr. Fr,
van Eeden uit om te Antwerpen .een voordracht
te houden. Hij werd met bclangstellende sym<
patliie ontvangen. Maar de „Lichtstad" schijnt'
niet veel aanhangers te vindon hier. Voor wa£
de oflicieel-soeialistische groep aangaat, heeft
Eamiiel Huysmans, Kamerlid en secretaris der
Internationale, steeds niet onbevooroordeelde!
ironie den toestand uiteengezet in „De Volks-*,
gazel Maar zijne bemoeiingen in die zaken"
waren hem onkel cene goodo gelegenheid om
den kapitalislisoken stier met zijdelingschö
prikjes le encnveoTon.
Zoo denkt België over Holland en liet offï-<
oïeel geschil. Wil Nederland in België sympa
thieën winnen, dan moet het zich wenden lot
Vlaanderen. Brussel en Wallonië zullen niet
begrijpen of misprijzend afweerea elk vriend
schappelijk gebaar. Voor den VIaamscli-vijanai-
gon. (lus per-se Nederlandsóh-onktindigen Belg!
blijft Holland het vcncö gewest van „canards-»
canaux-eanaillile". Laat misverstand een deeJ
v.vn Vlaanderen van Holland ook vcrvTcounf
Lubben, alias komt terecht.
Antwerpen, December 1919.
SCHEEPSTIJDINGEN.
8TV. MIJ. NEDERLAND.
GROTIUS, 31 Dec. te Sabang.
BOETON, uitr.. pass. 4 Jan. Fiïiisterr^
BORNEO, thuisr., pass. G Jan. Malta.
H0LL-AMER1KA LIJN.
KOORBAM, 6 Jan. het Galloper vu u rs chgrf.
ROTTERD. LLOYD.
TAB AN AN, uitr., 3 Jan. te Colo ml».
KON. HOLL. LLOYD.
FRISIA, 7 Jan, ydta Amsterdam naar Bue^
nos Ayr es.
RIJNLAND, (uitr. 5 Jan. van Bahia,
KON. NED. STOOMB. MIJ.
ADONIS, 7 Jan. van Amsterdam naa8
Botterdam.
TITAN 7 Jan. yan Amsterdam naai' Bow
dcaux* 1
