w. j. laman, 0:rr- («'ér. L Bols Lewenstein, St.-NICOLAAS CADEAUX SCHAREN en MESSEN f 2.25 per pond. Kinder- Handnaaimachines FIRÜA VAN HOORT Abonneert U op het „Leidsch Dagblad". een Huis KUNST EN LETTEREN, INGEZONDEN. Houtwerkers. Fa. A. F. MULDER,, Tel. 610 Scharen met en zonder étui, Zakmessen, Scheermessen, Snoeimessen, Tafel- en Dissertmessen, enz., enz. BANKET LETTERS zijn van de fijnste kwaliteit. PELS' Borstplaat, DROSTE Chocoladeletters en BOTS' Marcepain, HOOGEWOERD 128. Groote sorteering Luxe Mandjes Firma A. F. MULDER Telefoon 610 Kamers. nose 0UCXBG3 Openbare Vergadering BOVENZAAL LEIDSCH DAG BLAD. WERKEN VAN CHR. LE ROY. 28 NOV-8 DEC. 10—5 u. Het eerste wat ons treft bij 't binnentredex is: de teekening; bet weergeven dus zonder ge bruikmaking van kleur, hetzij obe- of water verf. Het geteekende landschap domineert, zelfs vinden wij het hier en daar terug in de schil derij. Het zwart-wit overheerscht in het werk van le Hoy. Direct valt ons daarbij op het verschil met de vorige tentoonstelling. Ook bij Adamse kwam het schilderwerk' pas in de% tweede plaats, niet door onmacht, maar door preferen tie. Maar hoe geheel anders is hier opvatting en techniek! Adamse behandelde zijn materiaal voorzichtig, 't waren zachte doezelende vor men en contouren. Uit een schijnbaar vormloo- ze donkerte werkte hij z'n figuren naar vo ren, terwijl bij le Roy iedere lijn er staat, krach tig en óp z'n plaats, z'n Lyberisch houtskool geeft diep-zwarle partijen. Adamse werkte heel langzaam naar het licht toe, geen plek op z'n werk was eigenlijk onbedekt, dus wit, de glim lichten uitgezonderd. Hij vroeg niet naar he vige tegenstellingen, naar licht en schaduw. En daar gaat 't juist bij le Roy om. Wel voelt ook hij 't wit vaak als cru, maar dan gebruikt hij 't in helderheid gelijkwaardige lichtgeel, wat op het oog een aangenomen indruk maakt, 't Grootste deel zijner teekeningen is gemaakt op getint papier, grauwbruin of "grijs. Hij maakt dan van dezo kleuren gebruik als tusschentiut Có ook daarin ligt een groot vorschil met Adamschc. Waar dezo langzaam werkte aan beelden die uit eigen innerlijk ontstonden, be zielt le Roy een vaak koortsachtige ijver om datgene uit te beelden, waartoe do natuur hem aanleiding geeft. Hij grijpt dus naar middelen dio hem het snelst daarheen voeren. Licht en schaduw pakken hem bijzonder: 't Sterkst blijkt dat uit No. 8. De ruiters met kcolraapzaad doen overweldigend, bijna gigan tisch aan tegenover het effen wator. Hetzelf de voelen we in de groote zwartkrijttcekening van de schoven (No. 1), met het prachtige ver re land vol licht. Zie hierbij ook No. 13. Een voudiger, kleiner doen daarnaast de beido an dere schovenlanden, daarbij ging z'n liefde meer uit tot het rijke land en dwong hij zich tót rustiger uitbeelding. Ook de strooschelven bij Heumcn (19) zijn grootsch, prachtig wer ken de blanke stapelwolken mee. Eenigszins storend en voor mijn gevoel overbodig doet de groote massa geel aan. 't Gaat hier schijnbaar do kant van bet pastel uit en dat kan de be doeling van le Roy niet zijn. Geheel andera van opvatting zijn de molens en kerken, boewei de nummers 6 en 7 op do grens staan. De oude schuur (12) en No. 20 spreken geheel tot ons als contour. Binnen dio lijn van omtrek ia allea solide ineen ge smeed. Zie bijv. ook de ruïne van Warmond ón de St. Antoniusmolen (4 en 5); wonderen van monumentaliteit! Eveneens No. 10. Do nummers 15, 16 en 17'geven schetsen uit het werkhuis en eigenaardig: dezo teekeningen staan heel dicht bij bet schilderwerk. Ik zou haast zeggen sommige schilderijen is hij meer de teekenaar dan in deze. Ik denk hierbij aan No. 29 en aan de dennen (32 en 33). Do techniek van het schilderen zelf, de wee- ho, bijna vloeibare substantie der verf, brengt mede, dat naast elkaar gezette streken van het penseel aan de grens even ineen loopen. Daar uit volgt dus dat wij in een schilderij bijna nooit scherpe contouren tegenkomen. Dit is het best merkbaar aan vlotte studies, aan eerste opzetten. En nu merken wij aan bovengenoemdo schilderijen jufef wel een voorliefde voor con tour en tegenstelling, terwijl die bij do num mers 13, 14- en 15 geheel verdwenen zijn. In dit verband staat het kerkje van Persingen als uiting ook heel dicht bij do ruïno van War mond. Dit alles ia niet bedoeld als geringschatting, Integendoel, het schilderwerk is prachtig van toon. Le Roy toont zich uitermate kleurgevoe- üig, bijvoorbeeld in de stillevens met de doods koppen. Toch zouden die bij een andere be lichting beter tot hun recht komem Nu vallen de warme grijs-bruine tonen eenigszins uit een. Hei sluisje en het boerenhuisje zijn, op zich zelf beschouwd, prettige natuurstudies, alleen vallen ze hier wat uit het kader. Ook de lijsten werken niet mee. Jammer is het dat er niet meerdere voorstu dies aanwezig zijn. Daaruit zouden velen on der' het publiek beter de gedachtcngang van den kunstenaar kunnen volgen, die hem leid de tot het voltooien van zijn groote werken. Maar ten slotte schijnt le Roy ons toch dit te willen zeggen: zie, ik heb de kleuren lief, maar staande voor de rijkdom van God's aar- do kan ik in do sobere scbakeeringen van wit en zwart evengoed en misschien nog beter, do eenheid van vorm en lijn, van licht en scha duw weergeven. Mm.v. G. Rectificatie. In bet artikel van gisteravond werd verkeer delijk gezet kolonel Web er' Dit moet zijn kolonel van Weeren. Nederlandsch-Engelsche toenadering. Jack T. Grein schrijft in «ie „Haagsche Post" Hier is een primeur, cide, geloof ik, mijn oud-landgenooten veol pleizber zal doen. Het is steeds mijn streven geweest en ik meen het dikwijls in mijn artikelen te hebban laten doorstrale.a om mee te werken aan de Entente Cordiale tüsschen Enge1 and en Neder iand Ik heb daartoe gedurende den oorlog ernstige pogingen gedaan, die door ik vrees te moeten zeggen naijver zijn verijdeld, een Tijdens geschiedenis, waar ik nu liever niet op te rugkom. Doch thans, .nu er ock van En- gelsche zijde neiging bestaat, goede maat jes met Nederland te zijn, ben ik er in ge- s'aagd den droom van gisteren te verwer kelijken. Lieden van beteékenis in dit land hebben mij tot Trustee gemaakt -van een aanzienlijke som, ora Holland eens te la ten zien, wat Engeland werkelijk vermag op het gebied der tooneelkunst. Door lien, met mij als eere-orgamsateur, is een gezelschap gevormd ,.De Rosa Lynd Co." zoo genaamd naar de knappe actrice, die zij uitverkoren hebben etn op 11 December vertrekt naar Nederand het puikje van Engelsche acteurs, die disponibel zijn, rnefe het meesterwork van Sir Arthur Pinere „Midcharmel", een werk, dat hier grooten opgang heeft gemaakt en aanstonds ook te Parijs, door Nozière en KerdSjk vertaald, in een der eerste schouwburgen zal worden vertoond. De belangstelling voor cÜeze ex peditie in intiemcn kring is zeer groot. Nog intenser zul zij worden, als het nieuws aan de groote klok wordt gehangen, want men weet in Engeland zeer goed, dat be halve voor jaren Forbes Roborteen met .„Hamlet", geen enkele werkelijk goedo troep naar Nederlaud is gekomen. Do Ro sa Lynd Co heeft van Sir Arthur Pine re do eer van zijn beschermheerschap ont vangen. Wij hopen ook van booger hand in Nederland te worden gpsteund Op 15 December wordt in het Grand Theater le Amsterdam de eerste voorstelling gegeven daarna in Den Haag, Rotterdam, Leiden, Haarlem, Utrecht, Arnhem, Deventer, Nij megen, Maastricht, Middelburg. Do leiding in Nederland is in handen van impréssario Teuno en alle verdere werkzaamheden zijn op lofwaardige wijze verricht door mijn jongen vriend Hector Abbas, als Anglo- Dutch tocwieelspeler wel bekend. Maar dat is niet alles. Ik hecht aan quid pro quo en zoo heb ik aan het Comité, dlat hier onder leiding van dominee Baart de la Faille, zijn ga<Le, <h\ Kropveld, van Anrooy, de bekende schilder en voorname dames van do Kolonie een Tehuis voor Nederlandsche Vrouwen heeft opgericht, schitterend ge steund door de weldadigheid der landge- nooteD, beloofd om 9 raatineé's te geven ten bate van het fonds en wel van Engel- Bche stukken door Nederlandsche tooneel- spelers. Ik heb mij gewend tot (Den heer Verkade van het Nederlandsch Tooneel en de zaak is beklonken. In den loop van Fe bruari komt Verkade met zijn gezelschap naar Londen om „Hamlet" en Bernard Shaw's „Candida" den Engelschen volke te toonen. Dan zal Engeland, hoop ik, ook eens beseffen, hoe die twee grooten van liet verledien en het heden, door Holland- sehe kunstenaars worden begrepen. Men heeft een eerste klas theater te onzer be schikking gesteld, ui het Shaftesbury, dat onder beheer staat van den heer Edward Laurillard, een Hollander, die in den F.n- gelsclien tooneclwerekl thans de eerste viool speelt. Ik twijfel niet of het Engel sche publiek zal zich voor dteze matinée's intcresseeren. Men heeft bier wel Fransche Italiaansche en Russische stukken aange hoord en genoten, zonder het te begrij pen, waarom zou men niet „Hamlet" en „Candida"' kunnen genieten in het Neder landsch, siads elk welopgevoed Engelsch- raan beide stukken min of meer van buiten kent.. Ik stel mij van dien liefdes-arbeid, want ik ben wars van winstbejag, slechts een Criticus die praktiseert w at hij preekt, en daaraan gaarne mijo vrijen tijd geeft, zeer veel voor Ik hoop, wat de „Holland- Fuhrt" betreft er een zomer- en winter- instelling van te maken. De tentoonstel ling heeft alleen reeds veel gedaan ter toe nadering de kunst zal meer doen, want de kunst spreekt tot het hart zoowel als tot het hoofd. Men zegge het voort. (Buiten verantwoordelgkheid der Redactie)* Geachte Redactie 1 Het Comité O II. moet U toch nog vrien deJijk verzoeken het -volgende te willen opnemen Bij voorbaat dank. Werd in Uw blad van 19 - ovember mee gedeeld dat f c20'J en kleederen en voe dingsmiddelen ontvangen waren, daar is nog het een en ander bijgekomen, n.J. Opbrengst collecte Oegstgjoesb sf 677.05 Opbrengst collecte Rhijngec&t,f 166.90%' f 773.95% Van Kwe.eksch. v. On- derw. Oude Vest f 12.50 Van leerlingen Sch. 3e kl. No. -l'f *1.20% Van mevr. Fr. van mi. litairen f 10.60 Van muzikanten Brun- hildehalf 7.28% Verschillende kleine giftenf 42.öl f 84.10 Alles te samen f 6058.05% Voorts van mej. t ti en Mevr. R. 35 blik jes gecondens. melk. Fa. M. 1 baal gries- moel. Mevr. B. doos met. kleeren on u'it Oegstgeost div. klee deren. Voor ophaling der goederen, kisten ter verzending, vracht, advertentiën, enz. werd uitgegeven f 39.12 Zoo dat aan liet Hfd.- best. Ned. R. Kruis kan verzonden worden f 6018.93% Gesorteerd en degelijk verpakt, werden de levensmiddelen en do kleeding ter in lading naar Rotterdam gebracht, vanwaar zij met* «Jen eerst volgen den trein (midden- Deccmber) worden geëxpedieerd om tier bestemder plaatse in vertrouwde handen te worden overgedragen, zoodut tegen 't Kerstfeest de noodlijdenden een en ander kunnen ontvangen. HET COMITÉ O. H. Leiden, 1 December J919. Sint-Nicolaas en Kerstfeest Geachte Redactie. Mogen \tij U beleefd verzoeken onder staande regelen een plaatsje te willen geven in Uw Blad? Wij willen gaarne de aandacht Uwer vele lezers vestigen op de noodin der armen, in de hoop in staat gesteld te werden, dezen zooveel mogelijk te lenigen in do komende feestdagen. De goedhartige Sint rijdt door de jtratsn, doet het regenen in de schoorsteenen, vult de „klompjes" der kleinen en doet heel de kinderwereld in spanning zijn. Nederland in stad en land is vol vroolijke geheimzin nigheid en intieme, warme gezelligheid. De winkels hebben hun schatten in schitterend licht ten toon gespreid, en het geld gaat vlot van hand tot hand. 't Is feest, het oude St. Nicolaas-avond-feest! Maar heel de kinderwereld geniet niet mee, heel Nederland kent niet de warmte de gezelligheid, de blijde verrassingen van dit teest. Drommen arme kindertjes drukken hun neusjes plat voor de uitstalkasten," van verre genietende van wat totaal buiten hun bereik ligt. Thuis is er in vele gevallen ook geen reden" tot feestvreugde bij karig voedsel in een slecht verwarmd vertrek. Geen blijde kinderstemmen weerklinken in zulke woningen en het voorhoofd der afge^ tobde moeder draagt diepe groeven van kommer en zorg. Het Leger des Heils, wil zoo gaarne in zooveel huizen van kommer als maar moge lijk is, een verrassing bereiden met het a.s. Kerstfeest. Ook de kinderen van onze Kin dersamenkomsten en de verpleegden in onze inrichtingen moeten niet teleurgesteld wor den. Zendt ons Uw gaven, Uw milde, fo 1ij moedige gaven. Onze officieren ïulien de komende feestdagen besteden, om, door Uw vriendelijkheid daartoe in staat gesteld, te zorgen, dat het vuurtje helder brandt, de koffie geurt en een eenvoudig Kerstpotje pruttelt in de arme woning. Er is veel noodig, zendt ons veel. De aanvragen om hulp zijn talloos. Helderder en vrool ijker zal uw Kerstvuur knappen, als ge. het ^ebt helpen ontsteken, waar het and eis uitgedoofd zou zijn. F cn collectant, voorzien van een officieele collectelijst, zal rondgaan, om yooi* dit deel gaven in ontvangst te nemen. Bij voorbaat onzen hartelijkeo dank. Hoogachtend, Uw dienstwillige: E. ZANDWIJK, bevelv. oft Leiden, Dec. 1919. De Memorie van Antwoord der Marine- begrooting. Eén greep slechts het gaat hier om een levensvraag voor de marine. Op blz. 4 der Memorie van Antwoord lezen we „Waar nu op de stapel staande kruisers niet in ondergeteekende'e systeem passen, zal de consequentie zijn, dat de aanbouw gestopt wordt." Dit systeem wordt in de naastvoorgaande 'alinea's, zonder eenige argumenteering, in hoofdtrekken aangegeven. Het is hot per soonlijke systeem van onzen Minister van Marine, die acht maanden geleden nog niet meer van marinezaken afwist dan olk andere advocaat. De consequenties, welke hij uit zijn persoonlijk ontworpen systeem trekt stopzetten van den afbouw der beide kruisers zijn in strijd met alle door i hem -ontvangen adviezen van zijn techni sche raadgevers op het Departement van Marine; in strijd ook met het oordeel van eiken zeeofficier, wien hij daarnaar vroeg. Hij heeft gezooht en rondvraag gedaan in en buiten het Departement van Marine, om te vinden den zeeofficier, van voldoen de ervaring en reputatie, die hem moreel zou 6teunen in deze beslissing hij heeft er geen enkele kunnen vinden. De kwestie „onderzeeboot-vloot of groote I schepen" is in de marine een punt van J strijd geweest, jaren lang was het onder werp van studie van velen gedurende meer dere jaren. Doch er was geen enkele zee officier, die beweerde een Bysteem te heb ben gevonden, waarin de verkenningsorga- nen van elke moderne vloot snelle krui sers geheel konden ontbreken. Onze bur ger-minister heeft na 8 maanden minister schap deze overtuiging wél, in strijd met alle adviezen. Is dit moed of overmoed 1 Helderziendheid of verblinding) Er is nog meer. Den I7den November jl. teekende de Mi nister een brief aan de Coventry Ordnance Works, waarbij opdracht werd gegeven voor een bestelling panserplaten tot een bedrag van 2 miDioen gulden. Dit pantser was bestemd voor de beide kruisers, welke thans 25 November ten doode worden opgeschreven. Het pantsercontraot zal ons geanuleerd moeten worden k raison van hoeveel Zaterdag 22 November bleek de Minister in het bezit van een door hemzelf opgesteld concept voor de Memorie van Antwoord, waaruit ten duidelijkste bleek, dat Z.Exc. de beide kruisers wensohte te handhaven op de begrooting en ze tegen aanvallen der Kamer zou verdedigen. Maar reeds den voorgaanden Donderdag, 20 Novemb had Z.Exc. volgens latere mededeelin^ 7[' nerzijds besloten ze te laten vallen. Hie^ van kreeg zijn eerste adviseur, de chef VJ; den marinestaf, evenals de ohofs der der© afdeelingen, die in deze zaak van ad' vies hadden gediend, geen kennis vo&> Maandag 21 November, hoewel dien 23sten nog een bespreking over de kruisers ptaitj vond. De volledige Memorie van Ant woord de gewijzigde dus, waar. bij de kruisers worden prijsgegeven bre. gen dezo verantwoordelijke technische a4 viseurs het eerst te lezen uit do couranten 17 November: pantsercontract, dus we| kruisers -*"20 Novemer geen kruisers 22 November wel kruisers 24 November geen kruisers 28 November, Memori, van Antwoord, geen kruisers. En dit slot in strijd met alle adviezen van deskundige^ We^Jce krachten hebben onzen minister tol deze beslissing gedreven? Onverantwoorde, lijke raadslieden achter de coulissen? of dt politiek? of een bezoek aan Lobé? Ik gaf hier een kijkje achter de departe. mentale sohermen er zijn omstandighe- den, dat onbescheidenheid, of erger, een plicht is, temeer waar het bovenvermelde reeds algemeen in de „Witte" wordt be sproken. De luitenant ter zee le klasse 0'. S. O. OLIVIER, werkzaam bij den marinestaf Den Haag, 28 Nov. LIJST VAN ONBESTELBARE BRIEVEN EN BRIEFKAARTEN. WAARVAN DE AFZENDERS ONBEKEND ZIJN. Terugontvangen in de maand November Brieven, Binnenland. Etst Roes of Boer. Nijmegen. C. ÜV. Poe, Leiden. J. R. den Boggende, Hil versum. A. Bransveld, Rotterdam. No. 710 Cellenbank, Haag. Dir. Straf gevangenis. J. v. Hellinga Tromp, Lei den. Huis v. Bewaring, zaal M, Haag. Kan, Hier. Leidsche Dagblad, Leiden. L. O. M. 3, Rotterdam. E. v. Mastrigt, Haag. Nybakker, Haag. C. Parlevliet! Amsterdam. Rqksktr. v. Linter, Amster dam. Soeterman, alhier. B. Spas, Haag. Een brief zonder adres. IV. Bekman, Den Haag. -- A. Brinkman, Lri- dien. Bureau, Alphen. Burgstoeth, Zoeterwoude. L. Hofman, Breda. C. v. d. Pol, Rotterdam. F. Janssen, Dor drecht. Jochems, Wassenaar A. Kol- lin, Rotterd*am. Metaal-Industrie, Ara- sterdam. Middelkooo. heyten. - E. Mol- do, Den Haag. II. Rietbergen, Putt6n M. Santen, Leiden. C. Treurniet, Leiden. J Vestering, Amsterdam - v Womrooien, Amsterdam. Weekblad voor den Boekdrukker. Haarlem. Briefkaarten, Binnenland. Cl Aandel, Haag. H. Coops, Utrecht. J. ten Doesschate, Nijmegen. F. Ham- TUfisan, Breda, N. de Jong, Amsterdam. J. P. Kouprie, Haag. J. Lavan, Haag. W. Mooten, Veenhuizen I. Bode N. N. Vooischoten. Mej. N. N., Haag. J. A. F. örbaan, Haag. M. v- Slooteo, Nijmegen. P. Sloos, Haag. Vfssor, Amsterdam. A. do Winfcor, Haag. 3 stuks zonder adres. A. J. Baardwijk, Amsterdam. T. Bakker, Katwijk aan Zee J. Groot, Soester^erg M van Herp, zonder plaats van bestemming. G. S. Popp, Amsterdam. A. Reinris, Le-'dcn. J. Stins, Amsterdam. Staklorum, Lei- den. O. Verhagen. Amsterdam. E. Verhoeven, Amsterdam. Venema, Lei den. M. Verkade, Gouda. 10 brief kaarten zonder bestemming Brieven, Buitenland. A. Franken, Buenos Aires. M. Retie- ne, zonder plaats van, bestemming. Briefkaarten, Buitenland. A. Francken, Buenos Aires. Th. R., Gent,, Starneld, Yoney Gate. Verwor Amsterdam. L. Karbaum, Gilsenkir- clien. L. Niefsnir, Wien. .E. Schutjen Washington. M. Streef, België. N. B. Aanbevolen wordt om het adres van den afzender op de brieven te ver melden, opdat deze b^j onbestelbaar heid kunnen worden teruggegeven. Voorts is het gewenscht alle per post te verzenden stukken steeds van een volledig adres, straat en huisnummers te voorzien. Welke soep zullen we heden gebruiken? 6933 Primula-Soepen, Zuiver Nederlandsch fabrikaat I Drie jonge Hontwerkers gevraagd. Houthandel A. VAN DER GOOT, SSaredijk. 6968 Haarl.straat 141, Lelden. vanaf f 15,—. HOOGEWOERD 31 ZEER GESCHIKTE 6963 IN HANDSCHOENEN, ZELFBINDERS, GEMAAKTE DASSEN, STRIKJES, KNOOPEN, SHAWLS, POCHETS. PARAPLUIES EN BRETELLES ENZ. Friesche Drabbelkoeken, Siroopwafelen, Deventer koek, Zeenwscbe Rotjes. 6918 Bsmwm m.< een dezer fabrieksmerken uit de fabriek van FRIED R. HERDER Abrshn, verkoop ik met het meeste sueoes. 6960 Ruime Sorteerinfl. - Zéér geschikt voor St.-Nloolaas. 8. alom bokond. 2628a gevnld met Comestibles .aar kenae. 6977 TE KOOP GEVRAAGD: met plaats of tuintje. Dadelijk te aanvaarden. Koopprijs t *000,—. Brieven Bur. van dit Blad No. 6969. Heer (geen student) zoekt genr. Zit- en Slaapkamer, met o£ zonder pension. Rustig ge zin en omgeving. Brieven Bur. van dit Blad onder No. 2426a. EenElectriscbe l" S^ijzer is voor fle a.s.St.- Nicolaasfeesten een nuttig ge schenk. Bezoekt onze ToonUemer «00I6RACHT DRANKBEREIOERS WOENSDAG 8 DEC. a.s. avonds 8 uur, IN DE „DREI POTTEKENS", lanvoesensteeg. Ondcrw. Onze Loonelschen Entrée vrijt 6944 i Ned. Eed. van Eaibr.-Arb., i afd. Drankbereidare.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1919 | | pagina 6