LEIDSCH
DAGBLAD.
Woensdag 19 November 1919.
eerste blad.
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS
BINNENLAND
ralJS DEE ADVEHTERTIEKi
80 Ola per regel. Des Zaterdïgs 40 Ots.
eer regeL Kleine adyertentita Woensdag
75 Ots. Zaterdag t 1-— bij een maximum
aantal woorden ran 30. Incasso volgens post-
Moht. Voor eventueele opeending van bnevea
10 Ots, porto te betalen. Bewijsnummer öCti.
Bureau Noordelndsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
PBIJS DEZEB COTJBANT:
Voor Leiden p. 8 mnd. f2J0, p. weet f 0.19
Duiten leaden, waar agenten ge-
veetigd zijn, pec week 0.15
ïfcuioo per poet M 2.50
Nummer 18319.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
VERKOOP VAN SCHOENEN.
De Burgemeester van Lsiden brengt
algemeen© kennis, dat op werkdagen van
10—12 uur v.m'. en 2—4 en 79 uur
n.ait in perceel Burgsteeg 2, alhier, Ame-
rikaansche Heeren Rrjgbottines worden
verkocht tegen den prijs van f 11,90.
Tevens is voor belangstellenden '/daar le
gelegenheid de schoenen te bezichtigen.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 19 November 1919.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leden;
Gezien het verzoek van do N.V. Fabriek
vaai Koperwerken „De Volharding" om
vergunning tot oprichting van een fabriek
van koperwerken in het perceel Volmolen-
gracht 6, 8 en 10, kacl. Sectie B. No. 2829,
waarin geplaatst zullen worden een elec
tromotor van 5 P.K. voor het aandrijven
van een amarilsteen, een polijstbank, een
draaibank, een fraisbank, een schaafbank,
twee ventilatoren, torwijl er tevens zullen
worden geplaatst 2 kopersmeltovens, een
droogstoof en een koperbewaarplaats
Gelet op de artt. 6 en 7 der Hinderwet;
Geveo bij dezen kennis aan het publiek,
dat genoemd verzoek met do bijlagen op
de Secretarie dezer gemeente ter visie ge
legd is
alsmede, dat op Woensdag, den 3den De
cember e.k. des namiddags te halftwee
op het Raadhuis, gelegenheid zal worden
gegeven om bezwaren tegen dit verzoek in
te brengen, terwijl zij er de aandacht op
vestigen, dat niet tot beroep gerechtigd
aijn zij, die niet overeenkomstig art 7 der
Hinderwet voor het gemeentebestuur of
een zijner leden zijn verschenen, ten einde
hunne bezwaren mondeling toe te lichten.
N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRt-TEN, Secretaris.
Leiden, 19 November 1919.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders vwi Leiden
Gezien het verzoek van J. P. de Bruyn en
Zonen houdende verzoek om vergunning
tot oprichting van een sigarenfabriek in
bet perceel Oude Vest. No. 171, kadli bekend
Sectie H. No. 3128, waarin zal worden ge
bezigd een drogerij van tabak.
Gelet op do artt. 6 en 7 der Hinderwet;
Geven bij dezen kennis aan het publiek,
dat genoemd verzoek met de bijlagen op de
Secretarie dezer gemeente ter visie ge
legd is;
alsmede, dat op Woensdag, den 3den De
cember e.k. des namiddags te halftwee
op Raadhuis, gelegenheid zal worden ge
geven om bezwaren tegen dit verzoek in te
brengen, terwijl zij er de aandacht op ves-
atigen, dat niet tot beroep gerechtigd zijn
zij, die niet overeenkomstig art 7 der Hin
derwet voor het gemeentebestuur of een
sijaer leden zijn verschenen, ten einde
Sunne bezwaren mondeling toe te lichten.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRIJEN, SecrtUris.
Leiden, 19 November 1919.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEI1SN,
Op Donderditg; SO More Jib >t 1919.
Alsnog te behandelen nh punt 23:
Voorstel tot het instellen van een eiscli
tot opvordering en ontruiming ven de per-
ceelen Langegracht Nis 166 en 156, resp.
tegen J. Simons en J. P. Pegt. (343)
GEMEENTELIJKE DUURTECOMMISSIE.
De Gen eentelyke Duurte com missie m.dkt
bekend, dat het prima rundvet,- door haar
bemiddeling aangekocht, is aangekomen, na
&eur. ïg goed bevonden en vanaf morg-en
verkrijgbaar by diverse winkeliérs en slagers
95 ct. per pond en 19 ct. per ons.
De Gemeentel. Duurtecomm. voornoemd,
HUGES, Voorzitter.
SCHOTMAN, Secretaris.
- De begrootinfl in de Secties, i
III. :ifj
DE UIITGAVEN.
Meerdere leden pleitten voor liooger pre
sentiegeld voer de leden van den Raad en
noemden een bedrag van f6. Een ander lid
Sou de vooriceur geven aan f4 per zitting.
Nog een ander lid meende, dat vergoeding
Tuor de commissievergaderingen ook v/el
feouiloofd zou agn. Datzelfde lid achtte
et ook beter de vsrieringskoeten bp .ver-
iiezingsbureaux, etc. den leden „cash" ter
band te stellen.
,Een ander lid verklaarde zich tegen elke
iverhooging der presentiegelden,
B. en W. herinneren er aan, dat het pre-
eentiege.d vo r het bijwonen der Raadsvsr-
gadenngeo, dat langen tjjd f2 per zitting
ocS' door Ged- Staten met ingang van
1 Januari j.L verhoogd is tot f3. Er is
li- i. geen overwegend bezwaar Ged. Staten
Je verzoeken dit bedrag te verhoogen fat
f5 per zitting, mits een dergelijke verboo
ging gepaard gaat met de bepaling, dat
voortgezette vergaderingen op denzielf-
d e n dag ten aanzien van het presentie
geld niet langer als nieuwe vergaderingen
worden beschouwd.
Met betrekking tot de vraag omtrent
het toekennen van presentiegeld aan Raads
leden voor de bijwoning van vergaderingen
van Raadscommissies -biedt de herziening
van de Gemeentewet gelegenheid, deze onder
de oogen te zieo, raeenen B. en W1
Bij het volgn.: „Jaarwedden van de amb
tenaren der gemeente-secretarie, merkte een
der leden op, dat ia 1918 volgens de be-
gróoting der Secretarie werkten 24 ambte
naren; dat in 1919 volgens de begrooting
er zullen werkzaam grjn 32 en
dat' in 1920 volgens de hegroo-
ting ter Secretarie zullen werken 40 amb
tenaren. Hij heeft alleen een Raadsbesluit
kunnen vinden van 17 April 1919, waarbij
5 nieuwe ambtenaren by de afd. belastingen
zyn toegestaan en vroeg, waar on wanneer
sanctie voor al de anderen is verleend.
Ditzelfde lid aeido verder, dat er in 1918
en 1919 waren één commies-redacteur en
een adj.-commies-redacteur. Nu zyn er twee
commiezen-redacteur en vraagt hy van wan
neer dit Raadsbesluit dateert. Nog werd
door dit lid opgemerkt, dat de chefs van
ae aid. Alge me ene Zaken, Financiën en Be
volking in 1918 hadden den rang van hoofd
commies, in 1919 van hoofd-ambteïiaar co
nu hebben den rang van referendaris. Hij
j viaagt: Waarom deze buitengewoon sa el ie
promotie in rang, zonder eerst de ptpm oi>7
in salaris te doorlopen, aan elk der zan
gen op zichzelf verbonden?
B. en W, antwoorden op deze categori
sche vragen uitvoerig. Wat de j>chynbai-e
?Toote vermeerdering van ambtenaren be
treft, deze houdt verband met de indeeling
van de verschillende ambtenaren in gevolge
de algemeene salaris verordening. De hulp-
klerken werden vóór deze regeling uit den
post schrijfloon en betaald. Op advies van
j de eerste salariscommissie werden de ann-
wenge hulpklerken in den voor hen besfcem-
I den rang ingedeeld.
Op de .begroeting voor 1920 treft men de
5 nieuwe ambtenaren bij de afdeeling „Be
lastingen" aan. Met voorkennis van den Raad
werd verder het aantal ambtenaren op de afd.
„Rekenkamer" in dit jaar met 2 vermeerderd
en eindelijk moest op de afdeeling Algemeene
Zaken wegens ziekte van den hulpklerk een
ander tot tydelyk hulpklork werden aange
steld. Met het oog op de onderafdeeling „Ón
der wys" in een apart vertrek wegens uit
breiding der werkzaamheden is deze hulpbe
steller in de toekomst noodig.
Met betrekking tot de opmerkingen om
trent de twee commiezen-redacteur deel-en
B. en W. mede, dat, toen kort geleden de
referendaris, rar. Corp oraal, den gemeente
dienst verliet, de commies-redacteur met
dien9 functieën belast werd en verder tot
aansteling van een tweeden comm'e:-redac-
fceix in dsn rang van hoofdcommies is over
gedaan. Het is de bedoeling van B. en W.
den oudot^ti commies-redacteur te zijner tijd
tot referendaris te bevorderen.
B. en W. meenen overigens, dat het lid,
van wiea de hier gemaakte opmerkingen en
gestelde vragen afkomstig zyn, blijk geeft,
niet op de hoogte te zijn van hetgeen heeft
plaats gehad by de in-werking-treding van de
veordeniog van 5 Dec. 1917, regelende den
rang en de bezoldiging van de ambtenaren
en bediendend ter gemeente-secretarie en
van de algemeene salarisregeling van 1918.
Bij „Druk- en Bindwerk", wordt ouder
gewoonte weer geklaagd over het lange uit-
blijven van het Stenografisch Verslag. B. en
W. zoggen, dat d8 oorzaak dier vertraging
hoofdzakelijk moet- gezocht worden in het
veei te lang ia het bezit houden der sfceno-
giammen door sommige leden.
Op de vraag om het drukwerk te verdee-
len over meerdere georganiseerde bedrij
ven, eea vraag, ook bij vorige gelegenheden
gedaan, antwoorden B. en W., dat dit druk
werk tot 1 Januari 1923 is opgedragen
aan den heer Eduard IJdo, alhier. Verdee
ling over mperdere georgan'seerde bedrij
ven is dus thans niet mogelijk. Wenschelijk
zou dit trouwens ook niet zyn, zooals eerder
door him college is uiteengezet.
Meerdere leden vroegen vergrooting en
geriefelijk maken der publieke tribune van
ue Raadzaal. B. en W. meenen, dat dit niet
mogelijk is, z?nder ingrijpende verandering
der Raadzaal, welke, hoe ook uitgevoerd,
dit fraaie vertrek ernstig zou schaden.
In alle »3cties werd door vele leden ge
ïnformeerd naar do controle op het uitbetalen
van de locnen aan de werksters en anderen,
inzake het schoonhouden der gebouwen. Men
achtte het wenschelijk de vrouwen in ge
meentedienst te nemen.
Waar de schoonmaakwerkzaamheden geen
vollen dagdienst veroischen, gaat, volgens
B. en W., een vergelijking met andere loo-
nen niet op en Sou het ongewenscht zijn
deze vrouwen in gemeentedienst te nemen.
Wel stellen B. en W. voor dezen post met
f150 te verhoogen.
Ren lid wil diverse publicaties ook in de
„Leidache Courant" plaatsen en vraagt even-
tueelc gelijkstelling van „Leidsche Coarant"
en „Leidsch Dagblad." Meerdere leden kwa
men op voor do belangen van het „Leid
sche Arbeidersblad", hetgeen andere leden
deed zeggen, dat men dan ook andere week
bladen in aanmerking moet laten komen.
Dezelfde opmerkingen werden gemaakt in
zake advertentiën.
B. en W. zeggen, dat, krachtens overeen
komst, alle afgekondigde verordeningen in
het „Leidsch Dagblad" worden gepubli
ceerd. Ten einde echter de officieele ken-
r.irpevingen betreffende de gemeentelijke
distributie en neg eenige andere publioaties,
zooveel mogelijk onder oogen van alle inge
zetenen te brengen, worden de kennisgevin
gen ih de laatste jaren ook in de „Leid
sche Courant" tegen betaling geplaatst.
Deze publicaties, die ten spoedigste ter
kennis van belanghebbenden moeten komen,
ook in één of meer weekbladen te plaatsen,
heeft natuurlijk geen zin.
Ten opzichte van de plaatsing van ad
vertenties pleegt geen verschil te worden
gemaakt tusschen de beide hier ter stede
verschijnende .dagbladen.
De uitgave V3n het Adresboek kwam, be
grijpelijkerwijs, ook weder ter sprake. De
wenschelrjkheid werd betoogd, hot voor re
kening van de gemeente uit te geven. Naar
B. en \V. vernamen, is het de bedoeling van
den heer IJdc>, na de fcot-stand-koraing van
de a.s. grenswijziging de uitgifte van een
nieuw Adresboek met kracht ter hand te
nemen. Mocht deze uitgifte achter niet spoe
dig tot stand komen, dan willen zij gaarne
overwegen in hoeverre uitgifte van gemeen
tewege mogelyk ie, aangezien B. en W. ook
van oordeel zijn, dat te Leiden op geregelde
tijden en na niet te lang tijdsverloop een
nieuw Adresboek behoort te verschijnen.
By het betrokken volgn. drongen meer
dere leden aan op de instelling van een
v ekelykschen ophaaldienst der belastingen
er zouden daarvoor inlichtingen willen in
winnen te Zaandam. B. en W. willen met
genoegen aan dab verzoek voldoen.
Ly den posb „belooningen politiek, wer
den tal van opmerkingen gemaakt, waarover
m een volgend artikel.
De Groentijd.
In verband met in omloop zijnde verhalen
omtrent mogelijk- voorgekomen buitensporighe
den in den afgejoopen groentijd alhier, heeft,
zoo als werd gemeld, het Collegium van het
Leidsch Studentencorps den hoogloeraron prof.
dr. A. W. Nieuwenhuis; rector-inagnificua, prof.
rar, C. van Vollenhoven en prof. dr. W. B.
Kristensen verzocht een onderzoek in'te stellen
naar het karakter van den afgel'oopen groen
tijd. De hoogleeraren hebben aan dit verzoek
voldaan en besloten, door aanplakking aan de
universiteit aan do resultaten van dit onderzoek
openbaarheid- te geven, hetgeen thans ia ge
schied.
Het rapport luidt als volgt:
1. Ingevolge een verzoek van het Collegium
van het Leidsch Studentencorps (een verzoek,
dat zelf weer ingegeven was door den reclor-
magnificus) hebben ondergeteekenden in hot be
gin der vorige week navraag gedaan bij de eer-
ste-j aarsled en over den afgeloopen groentijd.
De eerste-jaarededen zijn daartoo twee aan twee
in den Senaatskamer tier academie ontvangen
en op gemoedelijke wijze gehoord; het noemen
van namen van oudere studenten is zorgvuldig
vermeden. Ondergeteekenden waardeeren zeer
het vertrouwen en de onbevreesdheid voor pu
bliciteit, waarvan het Collegium heeft doen blij
ken, en de openhartigheid, waarmede de jongo
studenten geantwoord hebben op alle vragen.
Van de aan elk hunner geboden gelegenheid, om
zijn ouders of zijn voogd met den rector in ver
binding te doen treden, is geen gebruik ge
maakt.
2. Gedurende de ruim veertien dagen van
dezen groentijd hebben zich blijkbaar geen
groens ch and alen voorgedaan, buiten het ééne
geval, dat door het Collegium terstond bestraft
is met do liardfelo straf, waarover het beschikt.
Dit geval wordt ook door de oerste-jaara zelf
erkend, als oen uitzondering, die, naar hun in
zicht, door geen corpslid wordt verdedigd of
vergoelijkt.
3. Hoewel ernstig letsel of zenuwoverspan
ning als gevolg van den groentijd zich blijkbaar
niet heeft voorgedaan, was bij de overgroole
'meerderheid der ondervraagden een stemming
merkbaar van diepgaanden wrevel over het
onderrondene. Aan een opvoedende werking ge
loofde nagenoeg niemand.
4. De groentijd begon veelal met hot wek
ken der studenten (tusschen 9 en 10 uur), het
geen dan gevolgd word door voorbereiding van
het grocnentooneel (van 10 tot 12 uur), koffie
drinken en onder verplicht bezoek op studen
tenkamers en roeien op „Njord". Gedurende de
ze eerste helft van den dag had het ontgroenen
gewoonlijk plaats op den voet cener betrekke
lijke gelijkheid. HieT leerden de studenten de
groenen, de groenen het openhartige en jovia
le verkeer met de studenten kennen mr hier loon
de de ontgroening meer dan één nuttige zijde
5. Gedurende de tweede helft van den dag
daarentegen waren lichamelijk geweld in aller
lei vormen, alsook begieten, bespuiten en stuk-
scheuren van boven- en onderkleeren geenszins
toevallige cn zeldzame excessen, maar gewone
zaken, waarop trouwens de groenen bij dc keus
hunner klecren rekenden. Een en ander was
hot ergst op do opzettelijk daartoo ingerichte
donderjolen; de afschuw van deze donderjolen
was bij do ondervraagden dan ook algemeen.
Het aantal donderjolen, door dc verschillende
groenen bijgewoond, liep ook nogal sterk uit
een, en ook overigens bleken de groenen op on
gelijke wijze te hebben gedeeld in de goede en
kwade kansen.
6. Gore gesprekken, onmatig voortgezet, wa
ren gedurende dezo tweede helft van den dag
gebruikelijk. Do eersle-jaarastudeuten zagon
heel wel in, dat van sommige gesprekken over
meestal vermeden onderwerpen een ontbolsteren
de en dus heilzame werking kon uitgaan, en
natuurlijk wisten of beseffen moesten, dat bui
ten groentijd en studentenleven de gesprekken
van jongo mannen onder elkaar ook allesbehal
ve voorbeoldig zijn. Doch naar het oordeel van
bijna allen werd bier voortdurend de grens
van het verdedigbare zeer verre overschreden.
7. Algemeen werd er over geklaagd, dal ge
durende deze tweede helft van den dag de
nuchter gebleven groenen zoo dikwijls dronken
ontgroeners tegenover zich hadden; ook daar
door werd atadan alle opvoeding ontbolstoring
of werkelijke kennismaking onmogelijk. Het
weerzinwekkende deel dezer ontgroening, het
welk den groentijd voor de meesten heeft ver
gald, was volstrekt niet beperkt tot personen,
die zich aan den buitenrand van het Corps
bevonden, en in den groentijd uit hun verscho
len hoek te voorschijn kwamen, maar kwam
herhaaldelijk van don kant van personen, die
in het Corpsloven een zeker aanzien genieten.
Geklaagd werd vooral over het optreden der
jongere jaars.
8. Do betergezinde dementen in het Corps,
dio waarlijk niet ontbreken, heten zich, naai- den
indruk der ondervraagden, aan den groentijd
en zijn verloop weinig gelegen liggen.
9. Het verbod van drinkdwang iss streng na
geleefd; ook op den „Njord"-dag en den „Pro-
Patria"-dag kwamen geen afwijkingen voor.
Pogingen om groenen te nopen tot oneerbare
handelingen, tot het gaan naar oneerbare plaat
sen, tot hazardspel of andere ergerlijkheden zijn
blijkbaar niet gedaan. Aan den regel, dat de
groon te middernacht vrij is, werd streng de
hand gehouden. Het groenentooneel werd door
allen beschreven als geschikt en aardig. Het
grpenendiner eiken middag, onder leiding van
het Collegium, word zeer gewaardeerd. Over
den derden October, dit jaar doorgebracht in
■Den Haag, werd geen enkel bezwaar vernomen.
Ook had zich niemand te beklagen over ern
stige bejegening op den openbaren weg.
10. Alle eerste-jaars6tudenten spraken met
erkentelijkheid over het rustelooze toezicht van
het Collegium en de commissie van bijstand.
Nochtans moet uit hun mededeelingen worden
opgemaakt, dat dit toezicht in hoofdzaak het
waken voor de gezondheid, hot vorhoeden van
schandalen en het voorkomen van drinkdwang
beoogde; doch zich niet uitstrekte tot het in het
groentijdsreglement evenzeer verboden aandoen
van lichamelijk geweld. De vroegere, door ambts
bekleders georganiseerde, donderavond van
speolalen aard, bekend als de commissie-kamer
avond, beet en is afgeschaft; evenwel krijgen
ondergeteekenden den indruk, dat de tegen
woordige Virtus "-avonden met dien commis
siekamer-avond van voorheen verscheiden trek
ken gemeen hoeft.
11. Do bij do overgrooto meerderheid ge
constateerde wrevel over het in den groentijd
ondervond ene wordt gaande gehouden bij
sommigen zelfs overtroffen door ergernis
over den tegenwoordigen vorm van nachtelijke
molestaties van eersto-jaarsstudenten na afloop
van den groentijd. Vermakelijke plagerij kwam
daarbij niet voor, vernieling van. meubilair en
deuren herhaaldelijk. Dit stelselmatig soort mo
lestaties werd vooral voor wie in het centrum
der stad wonen als veelvuldig en onduldbaar
voorgesteld. Ook dit ging meermalen nit van
personen, die in het Corps eon zeker aanzien
genieten, en had velen der ondervraagden een
onaangenamen indruk gegeven van den geest,
dio in hot Gorpts schijnt te heerschen. Het Col
legium en de commissie van bijstand laten zich
met dozen buiten den groentijd vallende han
delingen natuurlijk niet meer in.
12. Hoewel ondergeteekenden zich bepalen
tot bet samenvattend weoTgovcn van de hun
verstrekte mededeelingen, meenen zij, ter voor
koming van misverstand, er op te moeten wij
zen, dat oud-Corpsleden zich den tegenwoordi
gen groentijd niet moeten voorstellen als den
groentijd uit hun eigen jaren, ontdaan van et
telijke groofe gebreken. Inderdaad zijn zeer
groote gebreken, zooals drinkdwang, het to za-
men tafelen van studenten en groenen, en het
ontaarde groenentooneel weggenomen; doch de
eindindruk van ondergeteekenden is, dat het
quantum ruwheid, hetwelk sinds die verbete
ringen niet langer kon worden aangewend op
do oude wijze, zich nu heeft weten te werpen
op andere practijken.
Het Leidsch Studentencorps zal opi Iiefc
congres te Straatsburg vertegenwoordigd
worden door de heeren W. F. L. Graaf
van Bylandt, F. A. J. Deelen, B. M. A.
Paulas (voor het collegium) en jhr. E. G. van
Bcnthem v. d. Bergh, A. J. Guépin en jhr. E.
G. de Seriere (voor het Corps).
Door het bestuur van het Genootschap
„Kennis is Macht" zijn tot leeraren in het
Fiansch aan den Handelscursus! van het
Genootschap benoemd de heeren D. Bosnia
en J. Huge, beiden werkzaam by het O. L.
Q. alhier.
Bij beschikking van den Minister van
Onderwijs is ingetrokken de benoeming van
J. Kükler tot amanuensis tweede klasse bij
de k'ndiTg:nee-kunde aan de Rijksuniversi
teit alhier en voor hét tijdvak van 16 Novem
ber 1919 tot en met 15 November 1920 als
zoodanig benoemd de heer A. Zwanenburg,
alhier, en is met ingang van 16 November
1919 bij het Ryksmuseum van Oudheden be
noemd tot amanuensis tweede klasse de lieer
N. Meiman, thans bediende eerste klasse by
dat museum.
Maaudag 1 December zal het 25 jaar
geleden zyn» dat, eveneens op Maandag 1
December, bode C. Verlaan, van Vooraout,
zyn „boderit" van Voorbout op Leiden voor
het eerst deed. Daarna bezocht hij 25 jaren
enze stad dagelyks, hoe weer of weg ook
wezen mochten.
De Grondpartij-
De Grondpartij richt de volgende voor
stellen tot onmiddellyke wettelyke voorzie
ning ter beoordeeling aan Regeering, Volks-
ertcgenwoordiging, de politieke partyen,
de vaktereenig.'ogen en „alle weldenkende
burgers en burgeressen."
lo. Aan ieder daartoe bekwaam bevonden
Neatrlander woeden op zijn verzoek, tegen
nader vast te stellen voorwaarden, in erf
pacht een tuinderij of boerdery verstrekt en
de noodige crediefcen verschaft tot verkrij
ging van woning, de onmisbare werktuigen,
meststoffen, vee, enz., voldoende voor een
geueel zelfkandig en zonder gehuurde ar-
beidskiachton to explo!teeren bes aan.
2e. Aan bouwondernemers worden op zeer
gcedkoope voorwaarden grond verst;ekt en
acilileiten verleend., onder te stellen voor
waarden, tot onmiddellyken aanbouw van wo
ningen en tuinsteden.
3iv. Een herziening van de grondbelasting
worde ter hand genomen, welke het pro
ductief gebruik van den Nederlandscüen bo
dem als werk- en woonplaats bevordert^
doch het' improductieve gebruik voor jachf-
park, speculatiedoeleindeo, e.d., tegengaat
en opheft.
4o. Een commissie van.deskundigen worde
ingesteld, wier taak het is een uitvoerig en
do-,1' ieder burger gratis verkrijgbaar over»
zicht samen te stellen van het tegenwoordig
gct-iuik en de huidige eigendomsindeeling
van Neerlands bodem.
5e. Gezinsicon voor alle overheidsperso-
cccl met een overeenkomstige Rijkskindeiy
verzekering bij het particulier bedrijf te ge-
lyk^ met gezinslast voor alle burgers, in
verband met de gezinsgrootte, make een
eind aan de verspilling van 's lands gelden
door ongehuwden en kinderloozen en 'steune
nc-t gezin als onmisbaren grondslag van
alle volkskracht.
Opmerking: De voor lo. en 2b. noodige
gronden worden gevonden uit de Staatsdo-
me:D6n; de gronden in het bezit van pro
vincie en gemeenten, de met recht van voor
koop aan te koopen gronden, uit de te enfc-
giDDen gronden en door onteigening volgens
een sterk verbeterde onteigeningswet.
Collectief contract grafisch bedrijf.
Naar wij vernemen ie in het nieuwe
ontwerp-concept-overeenkomst in het gra
fisch Ledryf de klasse-indeeling als volgt
geregeld:
Klasse IAmsterdam, Sloten, Water
graafsmeer.
Klasse II: Den Haag. Heerlen, Kerkrade,
Scheveningen, Rotterdam.
Klasse III: Delft, Groningen, Haarlem},
Hilversum, Hoek van Holland, Laren (NV
EL), Loosduinen, Rijswijk, Schiedam; Scho*
ten, Utrecht, Zaandam, Bussum.
Klasse IV: Alkmaar, Almelo, Alphed^
Amersfoort, Apeldoorn, Arnhem, Assen, Be-
verwyk, De Bilt, Baarn, Breda, Deventer,-
Dordrecht, Enschedé, Gouda, Heemstede,-
Den Helder, Hengelo (O Den Bosch, Hil-
legcm, Koog aan de Zaan, Krommenie^
Leeuwarden, Leiden, Lonneker, Maas*
tricht, Meersen, Naaldwijk, Naarden, Nij
megen, Overveen, Princenhage, Pijnacker»
Santpoort, Soest, Tilburg, Vaals, Velseo,-
Voorburg, Wassenaar, Weesp. Wormerveer,
Wyk (by Maastricht), Zaandyk, Zandvoort,
Zeist, Zutphen, Zwolle.
Klasse V: Aalsmeer, Amerongen, Bergen
op Zoom, Borne, Boskoop, Dedemsvaart,
Keren, Doesburg, Doetinchem, Edam, Ede,
Eindhoven, Enkhuizen, Gestel, Ginneken,
Gcrichem, Harderwijk, Helmond, Hillegom,
Roorn, Huizen, Kampen, Katwijk, Leider
dorp, Lisse, Losser, Maassluis, Meppel, Mid
delburg, Middelbands. Nieuwe Niedorp;
Nocrd-Scharwoude, Noordwyk, Nrjkerk,
Oegstgeest, Oldenzaal, Oosterbeek, Joster-
liout, Oostzaan, Purmerend, Renkum, Roer
mond. Roosendaal, Sassenbeim. Schagen,
Siltard, Sneek, Soest, Sommelsdijk, Stratum,
Tiel, Uitgeest, Valkenburg, Velp, Venlo,
yjaardingen, Vlissjngen. Voorschoten, Wa-
geniügen, Warmond, Weert, Westzaan, Win
schoten, Woensel, Worraer, Zalt-Bommef,"
Zever. aar.
Klasse VI: Aalten, Andyk, Anna-Pau-
lowna, Barneveld, Bodegraven, Borculo;
Brummen, Beemster, Boisward, Boxmeer,
Boxtel. Brielle, Coevorden. Kuilenburg,
Dalfsen. Delden, Delfzijl, Dirksland, Ook-
kum. Doorn, Drachten, Driebergen, Dru-
tsc, Elburg, Eist, Emmen. Epe, Ermeïo,
Franeker, Geertruidenberg, Geld op. G:rre-
dfk. Goor, Groenlo, Guipen, Hard'nxvël^
Harlingen, Heeren veen, Hoo^eveen, Hooge-
zand, Ierseke, Joure, Leerdam, Lochem,
Meerssen (Kom), Nieuwe Pekeia, Nijver
dal, Oosterwolde, Oude-Pekela, Oud-Beyer-
Iand, Rhedeu, Rhenen, Sappemeer, Schoon
hoven, Sliedrecht, Slochteren, Stad-kanaal,
St-eenwyk, Terneuzen, Veendam, Ve3nen-
daal, Waalwijk, Wildervank, Wiihe, Wyk
by Duurstede. IJsselstein, Zierikzae, Zoe-
termeer, Zundert.
Klasse VII: Alblasserdanv, Baarle, Brea
kers, Budel, Colijnsplaat, Diemen, Dintel-
CGrd Dixperlo, Egmond, Gecdringen,
Grave, Grauw, Haastrecht, Hardenberg,
's-Heerenberg. Texel. Venraay.
Bij het aangaan der collectieve overeen
komst in het typografisch bedrijf zal af
gezien worden van het stellen eener cautie
door beide partijen voor de goede naleving
van het contract.
Uitvoer van afval van ijzer en staaf.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft tot nadere aankondiging dispei-
satie verleend van het verbod van uitvoer van
ijzer en staal en hun legeeringen in eiken vorm,
ingesteld bij Kon. besluit van 13 October 1916,
voor zooverre betreft allen afval van ijzer en
staal; en brengt ter kennis van belanghebben
den, dat, zoolang de in dezo beschikking ver
leende dispensatio niet zal zijn ingetrokken, de
uitvoer van allen afval van. ijzer en staal,
waaronder dits ook behoort oud ijzer en oud
staal, aan geen enkel voorschrift of beperken
de bepaling zal zijn onderworpen.
Dezo beschikking troodt in werking znet in
gang van 22 dezer.
Opheffing Rijkskantoor voor kaas.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft:
lo. met ingang van 1 December opgeheven
het Rijkskantoor voor kaas; 2o. eervol ontslag
verleend aan den heer G. van Hulstijn als di-
rectour van genoemd Rijks kantoor, onder dank
betuiging voor de door hem in dezo functie be
wezen diensten; So. mot ingang van 1 Decem
ber den heer G. van Hui^tijn voornoemd be
noemd tot liquidateur van het alsdan opgeheven
Rijkskantoor voor kaas.
Distributie van mals.
Hot Rijksgraanbureau hooft mais aangekocht
en laten aanvoeren, woïke thans ter bevorde
ring van do melkvoorziening verkrijgbaar wordt
gesteld voor melkveehouders in Noord-Holland^
Zuid-Holland en Utrecht.
Voor eerste aflevering, die terstond uit voor
raad, te Amsterdam en Rotterdam aanwezig,
kan geschieden, kunnen de bedoelde veehcra-
