UIT DE OMSTREKEN.
BERLI1NSCHE BRIEVEN,
VARIA.
«tand in West-Europa reeds bijkans een
jaar een voldongen feit is, <te vrede aldaar
reeds voor ettelijke maanden werd getee-
kend en de ratificatie van dien vredo voor
de deur staat, bet niet noodzakelijk dat
ook in Nederland de staat van beleg ein
delijk onverwijld wordt opgeheven?
De MINISTER VAN BINNENLAND-
60HE ZAKEN, de heer BUYS DE BEE-
RENBROUCK, zegt, dat in de grensstro
ken ook een groot aantal ambtenaren met
militaire bevoegdheid noodig zijn, welko
de politie mist. Bovendien moet er moge
lijkheid bestaan, Nederlanders uit het be-
zötfce gebied to zetten.
De voorstellen der interdepartementale
commissie zullen in dien zin gaan-
De Ministers van Binnenlandsche Zaken,
-Justitie en Oorlog hebben reeds op vroe
gere vragen van den heer Wijnkoop geant
woord, dat aan opheffing van den staat
van beleg niet kan worden gedacht.
De heer VAN RA VESTE YN (Comm. P.)
verklaart, dat dit antwoord onbevredigend
is. Spr. acht langer voortduren van dan
staat van beleg in strijd met de wet, en ook
niet voldoende gemotiveerd. Merfc de ge
wone wettelijke bevoegdheden moet vol
staan»kunnen worden.
Spr. dient een motie in nu de Regeering
uit te noodigen onmiddellijk over te gaan
tot opheffing van den staat- van beleg.
Do heer KOLTHEK (Soc. P.) zegt, (kit
do Minister de noodzak elijkheid van do
handhaving van den staat van beleg niet
heet aangetoond. De Regeering gebruikt
den staat van beleg als middel om door
haar ongewenschte propaganda tegen to
gaan
De heer ZADELHOFF (S. D. A. P.),
spreekt in gelijken geest-. De staat van be
leg wordt gehandhaafd ora vergaderingen
te verbieden en personen te weren, die do
regeering niet welgevallig rijn. Spr. vraagt
een positieve toezegging van don Minister
om bij handhaving v?„n den. staat van beleg
de bevoegdheid aan de militaire autoritei
ten en inzonderheid hun de censuur op
vergaderingen en het. weren van personen
te ontnemen en over te brengen op de bur
gerlijke autoriteiten. BSifcaire motieven
voor den staat van beleg', ontleend can
het oorlogsgevaar, zijn er niet. Hij hoopt,
dat deze motie niet als een quantité
néglige&ble wordt, behandeld.
De heer KETELAAR, (Y. D.) vraagt zich
af welke buitengewone redenen er nu nog
zijn, om den staat van beleg te handhaven.
Geeft de minister geen beteren uitleg, dan
gevoelt spr. groote neiging om voor do
motie te stemmen.
De MINISTER zegt, dat de Regeering
met behoud van den staat van beleg niet
de gevoegdheden wenscht te hebben, waar
van hier gesproken is. Alleen moet zij toe
zicht kunnen houden om te voorkomen, dah
er ongewenschte zaken gebeuren. Ook spr.
wenscht zoo 6 poe dig mogelijk uitschake
ling van het militair trezag. Vandaar do
instelling der interdepartementale com
missie. Het Departement van Oorlog heeft
thans een zeer secundaire rol. Vandaar dat
spr. deze interpellatie beantwoordt. Van
militair standpunt beschouwd, heeft de re
geering den staat van beleg niet meer noo
dig. De interdepartementale commissie
kreeg opdracht spoed te betrachten. De Re
geering is bereid om ten spoedigste met
een voorstel te komen; die motie is niet
noodig.
De heer KETELAAR (V. D.) merkt op,
dat heden wel niet. meer over de motie zaJ
worden gestemd. Daarom hoopt hij, dat-
het thans toegezegde wetsontwerp voor de
stemming zal komen.
De heer VAN RA VESTE YN (Comm. P.)
heeft niets van toezegging van een wets
ontwerp gehoord. Be Regeering bewaart
een geheimzinnig stilzwijgen. Hij vraagt
duidelijk te zeggen, welke de buitengewone
omstandigheden voor handhaving van den
sbaat van beleg zijn.
Spr. handhaaft- zijn motie.
De heer KOLTHEK (Soc. P.) voert nog
roaals het woord Daarna de heer VAN
ZADELHOFF (8. D. A. P.).
De heer BEUMER (A. R.) acht handha
ving van den staat van beleg gemotiveerd
en wijst op annexionisrische pogingen.
Bij verwerping der motie, welke toch niet
onwaarschijnlijk is, brengt men de zaak
verder van huis. Daarom ware het beter
geweest te vragen of de Regeering vooral
wilde zorgen, dat do bevoegdheden, voort
vloeiende uit den staat van beleg, op be
scheiden wijze worden gebruikt. Uit ver
werping der motie mag de regeering wel
afleiden, dat zij niets behoeft te doen.
De MINISTER meent, dat de omstan
digheden Dog altijd buitengewoon zijn, al
noemt de heer Van Ravesteyn dat gewoon.
Voortdurend komen er in ons land vreem-
'deJingen, die, naar het oordeel der Regee
ring, niet gewenscht zijn. Aan den Minister
van Oorlog zal spr. den wensch oyerbren-
gen betreffende afschaffing van de censuur.
Spr. geeft in overweging de behandeling
der motie uit te stellen tot de behandeling
▼an het toegezegde wetsontwerp.
De heer VAN RA VESTE YN (Comm.
P.), kan zich vereenigen met verdere uit
stel van behandeling der motie. Spr. stelt
dit voor.
Aldus wordt besloten.
De VOORZITTER deelt mede, dat de
Kamer op 4 November in af deelingsv er ga-
dering bijeenkomt. Op 11 November zal be
gonnen worden met do Staatsbegrooting,
welke, naar spr. hoopt, vóór Kerstmis zal
worden efgedaan.
Afscheid Byleyeld,
Spr. richt zich hierna tot den adjunefc-
coinmies kamerbewaarder, den lieer Bijle-
veld, die mot pensienen gaat. Ruim 50 jaar
heeft deze den lande gediend. Eerst in
Indië, van 1868 tot 1877, waar hij de Mili
taire Willemsorde verwierf; daarna in
djenat van de Kamer. In besloten kring
hoopt men hem nog te huldigen.
Spr. eindigend, met de boste wenschen
voor Bïjleveld. (Applaus).
Do vergadering wordt gesloten,-
HAARLEMMERMEER
Gemeenteraad.
Voorzitter: de burgemeester» Tegenwoor
dig olie leden. Na goedkeuring van de notu
len der vorige vergadering, deelde de Voor
zitter mede, dat de bouw van vijf mïdden-
sfcandswoüïr.gen te Hoofddorp is gegund aan
C, Leenheer, te IJmuiden, voor f31.925 en
de bouw van negen middenstandswoningen
te Nïeuw-Vezmep aan J. Blec&er, te Vei
ser oord, voir f60.255. Een adres van den
s'gein. NederL Politiebond te Amsterdam,
om het minimum- en maximum-salaris voor
de g:m enteveldwachters ta bepalen op res
pectievelijk f1600 ea f2100, werd afge
houden tot de volgende vergadering, ten
einde bij de behandeling van de gem^ente-
ütgi ooting te worden behandeld. Verder
da-ide de Voorzitter mede-, mit welke tak
ken van g mieatedien-t de b?ide wethouders
zrch zullen belaft 2a, al3aiei6 wat door bem
zelf als buig meester op- zich zal worden
-genomen. Voorts, dab B. ea W. als lid van
de commissie voor den hoofde!jjken omslag
alsnog hebben aangewezen den heer J. Bie
mond.
Hierop deed de Voorzitter voorlezing van
een ingekomen schreven van het lid van
oer. Raad, den heer Kistemaker, houdende
een 'ge mededeelingen in zake het beheer
aan het brandstoffen!)ureaU fce Hoofddorp.
Er werd een commiss'o aangewezen, bestaan
de uit de h.eren Be'jaars, Buurman, Ouwer-
ksk, Bras en Dokter, om een onderzoek
in deze in fce stellen en rapport aan dei
Raad uit fce brengen.
Tot onderwijzer aan een school te Abbe-
nes werd benoemd de heer H. D. van der
Hor alhier.
Biema werd overgegaan tot benoeming
van de leden der vijf vaste Ruadscommissiën.
Benoemd werden: voor de gemeeate-fman-
cien de heeren A. Roodenbu.g; J. A. Over
men:; J. Biemond; J. W. Bras en P. Dokter;
voor het g -ondbedrrjf, gemeen.e-bezitfc'ngen
en zeebare werken de heeren J. W. Bras;
Cbr. van den Heuvel; A. Buurman; D. J.
S. Meijer en J. Griekspoor; voor' den wo-
r.iogboQw de heereo W. Sc heffer; H. Koning;
P. Ouwerkerk; K. Kistemaker en A. Baur-
man, voir hsfc el?clric te ts' elrijf de heeien
r, Cuwerkerk; \V. Scheffer; S. Bejoaxs; K.
Kistemaker en Chr. ran den Heuvel; voor
den hoofdelijken oms'ag de heeren Biesheu
vel. Bellaars en Roodeabnrg. De Voorzitter
feliciteerde genoemde h3eren. de allen z'cb
bereid verklaarden de functie te aanvaarden,
mee hun benoeming. Aangewezen, werd het
pe:soneel voor het geven van herhalings-
onderwijs aan eeoige openbare lagere scho
len ra deze genïeeote.
Goedg?keurd werd een aanvulling van de
ventfoenrag op de hefiïng en invordering
van schoolgelden voor het m.ml.c. te Hoofd
dorp. waardoor de heffing van dit school
geld nu meer progrez-ief geregeld is en
bh lage inkomens slechts weinig of geen
schoolgeld verschuldigd is.
Naar aanleiding van een adres van A.
van Koot en e.a. om de bewoners van den
Leimuiderdyk spoedig in het genot te bren
gen van eJectrische verUchi.ng. werd, op
voorstel van den Voorzitter, besloten adres-
santen te berichtea, dat de2a zaak onder'de
ocgen zal worden gezien, wanneer de plan
ner- toe electrificafcie van de geheele ge
meente tot uitvoering zullen komen.
Jd verband met de Vacature van gemeen
te-verloskundige te Hoofddorp, werd besko
ten in afwachting van de hangende plan*-
nen tot agrheele reorganisatie van de ge
neeskundige armenverzorging, em. in deze
gemeente voorloopïg voor de voor IJoóld-
dorp te benoemen verloskundige een salaris
in uKzicht te stellen van f 1500, met inbegrip
van hetgaen door haar uit haar garticahere
praktik wordt genoten.
De Voorzitter deelde mede, dat van da
lirma G. W. van Drie!, fee Hoofddorp, een
verzoek is ingekomen om koopster fce mo
gen worden van een langs den Stationsweg
te Hoofddorp' gelegen perceel grond ter
iriobfce van ruim 20 aren, voor een jrjjs
fBPUO. Over deze zaak ontspon zich een
breedvo?rige discuss'e, waarbij in h ofJzrak
de \iaag werd besproken op welke wijze de
grond zal worden vervreemd; door verkoop,
aan wel door uitgifte in erfpacht. Een voor
stel van den heer Kistemaksr, onl de zaak
aan fce houden tot de volgeade vergadering,
wera verworpen. Hierop v.erd in stemming
gebracht en aangenomen het voorstel van
den heer v. <L Heuvel, om in principe tot
verkoop td besluiten- Direct hierop werd in
stemmmg gebracht een voorstel om het
a&nbod van de firma Van Driel fce aanvaar
den, hetwelk eveneens werd aangenomen.
Een verzoek van de Directie van de N. V.
Hofce; „De Beurs", fce Hoofddorp* tot ver
grooting van het Beursgebouw werd goed
gekeurd
De ingekomen adressen van ingezetenen
van Hoofddorp om vergunning fcofc het bou
wen van woonhuizen met schuren langs een
nabij het station te Hoofddorp gelegen land
weg. alsmede 't ter zake door B. en W. uilge-
fcjaehfc praeadvïes, gaven aan'eid ng fcotjang-
durige besprekingen. Teo slotte werd het
advies van B. en W. goedgekeurd en beslo
ten adressanten te berichten, dat hun ver
zoek niet voor inwilliging vatbaar is.
Vastgesteld werd het primitief koh'ar van
den hoofdelijken omslag, dienst? 1919*
TER-AAR.
Gemeenteraad.
Voorzitterde burgemeester. Aanwezig
alle leden. Mededeelingen: goedkeuring
van Raadsbesluiteningekomen schrijven
van B. Jonger, verzoekende een bijdrage
iit de koeten van den tuinbouwcursns,
welke door hem in het aanstaand winter
seizoen wordt gegeven. Wordij toegestaan
een bedrag van f 60. Een verzoek van J.
Mank, alhier, om, gelijk vorig© jaren heeft
plaats gehad, ook voor dit jaar hem te wil
len verleenen een duurtetoeslag. Voor de
inwilliging van dfit verzoek zijn, in verband
met do kort geleden verhoogingen als tele
foonhouder, geen termen gevonden.
Wat betreft de toetreding tot de rege
ling, opgenomen in het Werkloosheidsbe
sluit 1917, wordt tot een nadere vergade
ring aangehouden.
Komt in behandeling 1. wijziging begroo
ting 1919; 2o. een verhooging van de be
groeting dienst 1919 tot een bedrag van
f 191.&4J& ca tot het doen van af- en over-
Bohrijving krachtens vroeger genomen be
sluiten. Na toelichting van den Voorzit
ter worden die staten met algemeene stem
men vastgesteld.
Vervolgens wordt aangeboden de begroo
ting voor den dienst 1920, waarvoor een
commissie van onderzoek is aangewezen,
om den Raad in een nadere vergadering
verslag uit te brengen. Hierna worden
vastgesteld het kohier Hondenbelasting
ten bedrage van f 10.50het kohier school
geld ten bedrage van f75.95, terwijl het
Btippletoir kohier van den Hoofdelijken
Omslag in een besloten vergadering zal
worden behandeld.
De Voorzitter brengt ter tafel een voor
stel van het Dagelyksch Bestuur, om art.
4 van het besluit tob heffing Hoofdelijken
Omslag om het levensonderhoud, welke tob
aftrok voor de berekening der aanslagen in
aanmerking komt, te brongen op f 600 en
den kinderaftrek op f 50. Zoodoende wordt
sileen genoemd artikel ter wijziging voor
gedragen. Met dit voorstel kon de Raad
zich niet vereenigep en gaf de voorkeur
aan een nieuw stelsel van heffing, n.l. pro
gressieve belasting. De heer Van Vliet, die
deze bespreking inleidde, vond instemming.
Het voorstel van het Dagelijkse^ Bestuur
wordt dhor den Voorzitter in stemming ge-
bracht, dat nader door den heer Visser op
f 700 voor levensonderhoud wordt ge
bracht; het wordt verworpen met 4 tegen
3 stemmen. Hierna wordt door den heer
Van Vliet" verzoekt een ontwerp progres
sieve- belasting nader bij den Raad in te
dienen.
Als punt 8 van de agenda komt in be
handeling een ontwerp-besluit tot wijziging
der* verordening opcenten personeele be
lasting en zulks naar aanleiding der wijzi
ging van art. 12 der wet, daartoe betrek
kelijk De Voorzitter zegt, dat met deze
regeling ia acht is genomen de heffings-
vrijze volgens do Gemeentewet. Geen der
leden hebben tegen da voorstellen bemer
kingen ingebracht en stelden de regeling
vast zooals deze ia voorgesteld.
De besluiten van de agenda afgehandeld
zijnde, bespreekt de Voorzitter, dat den
laten November a.s. de opheffing van heb
Distributiebedrijf geschieden zal en dat de
administratie, die alsnog zal overblijven,
vanwege de gemeente zal worden gedaan.
Niettegenstaande wat betreft de distri'ou-
fcieaangelegenheden nog zaken zijn af te
wikkelen door den directeur zelf en naar
aanleiding daarvan wordt voorgesteld
daarvoor een maand na 1 November in de
gelegenheid te stellen. De Raad heeft daar
tegen geen bezwaar. Niemand meer bet
woord verlangende, gaat men over in ge
heime zitting.
Burgerlijke Stand. Omstreken.
ALPHEN AAN DEN RIJN Bevallen
F. M. Kromhout, geb. Koel ©wijn, d. 0.
Verbij. geb. Straathof, z. A. den Her
tog, geb. Oudijk., d. S. van Eist, geb.
Van L'trecbt d. H Burger, geb. KaJs-
howen, d. M. van Wieringou. geb. Van
Winkel, z. M. Penders, geb. Bal verb, z.
A. M. Plomp, geb. Van der Meij, z.
G. v. d. Berg, géb. Plomp, lovenl cL
Overleden: 0. Kouwenhoven wedr. van
B. Kopperfc 78 j. A. Vorduin, wed. van
J. L. de Horn '36 j.
-Gehuwd* S. Ykema jm. 25 j. en P. 0.
Koblenzweij jd. 25 7. L Kouwenhoven
jm. 22 j. en C. van Veld© jd. 21 j. - H.
Goedhart jm. ^23 j. en C. van Dam jd. 23 j.
HAARLEMMERMEER. Bevallen: P. Lod-
demaBuis, z. J. MiddelkoopCamfferinan,
d G. M. MelchiorKerrebijn, d. M. Bliek
—Verschoor, d. M. ReijndersBoom, z.
O. BakkerMiedema, d. E. P. van Kommer
van Bockel, z. G. BarGuldemcaster, d.
G. Peperkoornde Blaauw,- z. A. Koster
Kamp, d. A. Pols-Klomp, z. J. Resoort
Paan s, d. M. Maar seSpaargaren, d.
C. A. ven der VlietRosier, lovenlooze d. J.
Straathofvan Grieken, levenlooze d.
Ondertrouwd: P. J. Kroon, 21 j. en W. P.
Broers, 21 j. L. J. Kion, 23 j. «n J. A van
den Ban, 19 j. P. J. Heemskerk, 41 j". en 0-
C. do Koning, 32 j. K. Dikkoboom, 22 j. en
S. Kuiken, 20 j. J. A. Westerbos, 37 j. en
J G. Schouten, 29 j.
Gehuwd: H. Wittekcek, 25 j. en J. Kluijt, 24
j. A. Visser, 25 j. en T. van Dijk, 26 j, -
J. van Tol, 22 j en J. Biemond, 19 j. C. van
Schie, 24 j. en M. E. Sehoonderwoerd, 21 j.
C. Koelman, 21 j'. en D. W. Baggerman, 21 j.
Overleden: Hendrik Gortzak, 1 j., z. van D.
Gortzak.
WASSENAAR. Geboren: Cornelia
Oatharina, d. van W. A. Kreffer en 0. 0.
Hooijm&ns. Jacob, z. van M. Hoogen-
doorn en W. Dunk. Aatje, d. van 0.
van Egmond en A. Binnendijk. Dirk. z.
van A. Bol en A. E. Borsboom. Willem
Hendrik, z. van H. F. van Leeuwen en E.
H. van Eeghen Dirk, z. van P. 0. de
Smit en Th. J. Varksvisser.
Overleden: 0. A. van. Haastrecht 3 d.
(Van onzen Correspondent.)
I 7. Nadruk verboden.
De Frankforter „Elnfuhrmesse".
Berlijn, 11' October.
Ik ben gedurende een kleine week op da
„Frankforter Meese geweest. AI weer eea
nieuwe Jaarbeurs, die voor Nederland een
groote rol kan spelen. Nauwelijks is de
Leipziger. „Herbstmesae" ten einde of Frank
fort zet met volle kracht in. Men kan het
den Frankforters niet kwalijk nemen, dat se
hun oude stad tot een nog krachtiger han-
delecentruni maken willen, dan het reeds
aityd geweest is. Dat men in allerijl er In
slaagde een modelbeurs op touw fce zetten,
die in de toekomst Leipzig een geweldig^
concurrentie zal aandoen, is op zichzelf een
schitterend succes.
Wat wfj, Nederlanders en speciaal de Na-
derlandsche kooplui, als een ergerlijke ge
schiedenis voelen, is het feit, dat we die
Jaarbeurs oorspronkelijk gehouden nebben
voor wat ze «ich uitgaf en wat ze heele-
maal niet is, nJ. een Jaarbeurs voor den
invoer Wanneer ons verteld wordt (er
wordt ons op het oogenblik in Duitschland
zoo h$é! veel verteld), dat de tentoonstel
ling te Frankfort oorsproQkelyk voor den
invoer van buitenland3che fabriknte nalf-
fabrikaten en grondstoffen zou dienen, dan
klinkt dat wonderlijk.
Duitechland kan zich immers niet var
oorloven fabrikaten in te voeren. Leveos-
middolen komen voor tien vryen handel niat
in aanmerking, daar ze gecentraliseerd zjjn
en halffabrikaten en grondstoffen zijn toch
werkelijk niet voldoende om er een Jaar
beurs voor op te zetten. Het i3 dus uit
den aard der zaak geen invosrraesse gewor
den, doch een uitvcer dito. Niettemin mag
de handelswereld het de stal Frankfort niet
kwalijk nemen, dat do koek een beetje anders
was. dan de naam luidde. Ten slotte heeft
ze tcch goed gesmaakt. Frankfort heeft zijn
ouden naam hoog gehouden. De Frankforter
landmarkten, waarop de stamvader van liet
bekende geslacht der Rothschilds, Mayer
Amschel, zijn eerste ka i aa tjo bemachtigd
fcesft-, kan met trots deze moderne Jaar
beurs als een waardige nakomelinge be
schouwen.
Het was voer den buitenlander, voor zoo
ver hfj hier kwam om te koopen en fee
kijken, ontegenzeggelijk e s be!a g vekkends
tentoon*?: -g. Frankfort was o/ervaL In
d3 trarrs, dis naar het hoofdgebouw vsn
de tentoonstelling leidden, sto d men op
elkanders teen en. Het ging niettemin alles
veel beminnelijker toe dan in Bsrirjn. Men
voelde zich in Zuid-Duitschland. Het is over
het algemeen rêëda een prettig gevoel uit
Berlijn weg te zijn, fce bemerken, dat Ber-
ljjk eigenlijk geen Duitschland is. Berlijn
is e^L geïsoleerd radicaal eiland in hst
Duitsche land, waarvan albriai ongunstigs
en niet veel goeds Uitgaat. Berlijn is Sa
zetel van een slappe regeering en eaa ver
blinde arbeidersschap, een combinatie van
alle mogelijke uiterste elementen. Benijn
is het hoofd van Duïtschland, dat ds feints
kwijt is, zich laat dryven en dat een totaal
gemis heeft aan duidelijke, groofesehe?pflelte,
logische gedachten. En dat is ook in .ie
eerste plaats het geval op het geb:6d vab
de Du.'tsche handelspolitiek. "Wanneer men
nu als vreemdeling op de Frankfurter Mesas
komt, dan slaat men werkelijk een oogen
blik pal Het is alsof men na een bange®
boozen droom plotseling de oogen opent.
Drommen van duizenden measehen pantof-
felen door reusachtige hallen, waarin non-
derden uitstaltafels en af deelingen zijn, waar
waren tentoongesteld zijn. Waren! Ik /edoel
natuurlijk geen „Kriegsschond*. Het is of
de heele- Duitsche surrogaafcwereld een
duw gekregen heeft, zoodat ze omgevallen
is en du nog slechts beschaamd in een
hoekje verder kwijnt. En de vreugde over
het verdween der minderwaardige surro
gaten ia by verkooper en kocper even groot.
Er moest een einde aan- die verschrikkelijke
papieren en bordpapieren wereld komen. En
het einde is er. Wat nog verder leeft heeft
ontegenzeggelijk nog eenig recht van be
staan. Het eerste, wat men op de Frank
forter M?sse waarneemt, is dit Duitschland
wil wat en Duitsch'and kaD wit. Daarnaast
zou men echter dadelijk kunnen zeggen,
dat het nog niet weet, wat het wil en
niet weet. wat het kan. Ook in rijn handels
politiek hangt alles voor een groot deel
van de entente, van een verbetsring der
valuta, van credieten in het buitenland en
van rust in het binnenland af.
De Frankforter monster beurs geeft in haar
grooten opzet, waaraan ongeveer driedui
zend firma's hebben deelgenomen, terwijl
er ongeveer veertienhonderd teruggewezen
zyn, een grandioos en niet geflatteerd idee
van wat Dulfcschland zsl kunnen pr:e~fc eren,
wanneer het getij maar eenigszins gunstig
is. Zeker, zeker, de vele tentoongestelde
machines voor electriciteit, de gewone ma
chines, de werktuigen en de instrmnenten-
industrie bieden direct de kostelijkste pa
radestukken, waaraan koper en messing
bÜDkt, alsof Doitschland er overvloed van
heoft. Wie do kostbare kwaliteiten wil, en
dat geldt natuurlijk op ieler gebied, die
zal er voor moeten bloeden. Doch wat be-
teekenfc geld voor den buitenlander. Hij kèn
bij deze valuta werkelijk betalen. Hij ho^ft
zich nïet te ergeren over den verlangden
toeslag, wanneer hij de mark zoo goedkoop
krijg* 'sn het buitenland tevens zooveel Hon
ger naar waren heeft. In de mefcualindustrie
kan het buitenland te kust en te keur gü®,
vooral ook de aluminmmprodacten zijn weer
talrijk. Op textielgebied is het aanbod niet
zoo bijzonder, vooral niet op hefc gebied van
gebruilökleedmg.
Alles wat eenigszins goedkoop is, is vai*
gemengde kwaliteit en in don regel al op
gekocht voor Duitechland zelf. Doch de
gebieden, waarop veel te halen is, zijn tal
loos. Naast het reusachtige gebouw de~
,,Fesfchalle,' bevinden zich reeds aange
bouwde houten barakken, die ook een
reusachtig oppervlak beslaan. Het was al
les nog niet. voldoende. Er worden in ver-
schillende deolen der stad Dog een aantal
groote gebouwen als Jaarbeurshuizen inge
richt. Het Goethe-Meeshaus b. v. bood al
le mogelijke producten van kunstnijver
heid „Kuesens, stoffen, lampen, glazen,
meubels". Hot niveau, waarop deze pro
ducten staan is lang niet altijd bijzonder
boog. Hert zou echter zoer onbillijk zijn,
hier zoo zonder meer dlan Duitschon smaak
naar te beoordeolen. Wel heeft men als
Nederlander b. v. héél sterk hefc gevoel,
dat do smaak, dien Duitschland op het ge
bied van zil verwaren ontwikkelt, niet te
vergelijken is met den Nederlandschen. ar
beid. Over het algemeen is cle geheel©
branch© voor juweelen, halfedelsteenen,
goud- en zilverwerk, die zich in de ver
schillende gebouwen bevinden, niet d©
grootste attractie voor de buitenlandsche
koopers. Wat het buitenland zoekfc, zijn
fietsen, schrijfmachines, automobielen, ka
chels, enz. Daarnaast natuurlijk porcéiein.
aardewerk, keukengereedschappen, «n ver
d«-T speelgoed. Galanteriewaren en optisch©
instrumenten vliegen weg. Op speelgoed-
gebied waren er alleraardigste nieuwi*.
heddjes. Dc schitterendste poppen uit stof
fen gemaakt, zoo verfijnd, zoo sprekend
als tot nu to© nog onbekend was. Ook is
er oen nieuw systeem von bouwdoozen, die
tegelijk modelletjes zijn ran werkelijke
huizen en waarin allo meubels aanwezig
zijn en die nu, door de kinderen, ten op
zichte van de vensters behoorlijk- geplaatst
moeten worden. Voor groote re kinder est
is dit systeem zoo ver doorgevoerd, dafc
het kind geheel als ontwerper van een
huis kan optreden en hefc geheel meubi-
leoron kan. Terwijl dus votfr heel Duitsch
land goede ■woningcu luchfkasteelen zijn,
heeft de jeugd ten minste het volmaakt©
op dat gebied als speolgood. Ook op net
gebied van lederwaren levert Duitschland
weer de prachtigste producten, terwijl hefc
ook werkelijk regelmatig produceert. Bij
schrijfmachines duurt, de leverantie by de
meeste fabrieken zeer Iar.g, bij ander©
eenige wek sa. Het gevolg hiervan is, dat
er ook ongeduldige koopers zijn, die ra
biaat worden. Een dergelijk scènetje maak
te ik mee. Bij de Erika-schrijfmachines pro
beerdo oen jongniensch een reis-schryfnca-
chmemodel. Het beviel hem. Hij alocfc hot
koffertje, nam het spelenderwijze in de
hand. „Heel licht, heel goed"', reide bij
fcot den mets vermoedenden tcntoonsteller.
Toeu plotseling, met een ruk, wierp hij bet
geld op tafel en zette het op een loopen.
Een algemeen tumult, daar de verder af
staande menschen meenden, dat hefc een
diefstal betrof. Tientallen van tuinden gre
pen naar den vluchteling, die eon paar
tafels verder tofc glaan gebracht werd met
kapofcgerukte fas zonder boord en weldra
ook zonder schrijfmachine. Zoo groot is de
warenhongerr dat er diefstallen voor in
scène gezet worden Daar de misdadiger
een aardige jonge vent was en hij ook
prompt den prijs betaald had, alvorens den
grooten greep te doen, kalmeerde hefc pu
bliek zich. Hij kreeg zijn geld terug eü
gaf toen ook hei handvat terug, dat in
den strijd van hefc koffertje afgerukt was.
Ik had het gevalletje al weer vergeten,
toen ik den jongen man, stralend© met een
schrijfmachine in de hand tegen kwam. Ik
kon meb nalaten te vragen Waar hij dien
vandaan had". Van eon opkooper, die de
zelfde machines verkocht, alleen 500 mark
duurder. „Aber^j.zoo merkte de jonge man
op, „das Geld 6pislfc gar kleine Rolle,
Hauptsncbe 1st dass man v/aa kriegt".
En dit gezegde ia werkelijk juist. Wie in
Duitschland bestelt wat nog niefc klaar is,
die moet hefc niefc al te stipt met den tijd,
ook niefc mefc den steeds hooger wordende
prijs nemen Alteen de stijgende goede wil
verzekert hem, dat geleverd wordt, zoo
snel als r^ogelijk blijkt. De inkoop in
Duitschland blijft altijd nog veel gemak
kelijker, dan de verkoop. Dat zullen do der
tig Nederlandscke verkoop era bemerkt hel
ben," (lie oneindig voel moeilijkheden met
invoervergunningen hebben, welke ten slot
te toch steeds in beperkte mafco worden tos
gestaan.
De Mcsse staat een invoer toe van C mll-
lioen francs, waarvan er 5 millioen op tex
tiel vallen. De rest wordt dan gerantsoe
neerd voor de verschillende landen. Het
nïefc neutrale buitenland was zeer slecht
vertegenwoordigd, zoodat ten minste door
de dertig Nedcrlandsch© kooplui, die ter
„Messe" gekomen zijn om te verkoopan,
nog een klein beetje verkocht kon worden.
Een Invoerbeurg ia hef dus niefc geweest,
doch een voor d© Nederlandseho kooplieden
zeer belangwekkende modellententoooptel
ling, dao het volgende jaar nog oneindig
veel grooter zal zijn en voor Nederland
van heb grootste belang zal worden.
Predikantojaarwedden vóór can eeuw.
In een beroepsbrief, afkomstig uit hst
kerkeiijk archief der gemeente Biarlird, in
beland, welke brief den datum draagt van
22 October 1819, en die zeer uitvoerig
alies behandelt wat de beroepen dominfj,
die ztjn standplaats had te Noordwjjk-aaii-
Zee, omtrent wisseling van standpiaats op
het hart heeft natuurlijk ia daaru ook
sprake van de inkomsten luidt het:
„Ik beb Yi orthodoxe en goede smaak neb-
bende gemeanto, die zeer op mijo preken ia
gesteld, en heb ook veie preeentea van vis,
haring, bekkens etc- Zjjn er avondbeurtoa te
Baarland? Wat geeft men er voor? 1100 a!e
men van Nov. tot Maart preekt. 1? niet te
veel, hoe z.vaar is het Traste ment; als 'ik
geen £1000 kan maken, dus samen fllOO,
kan ik niet bestaan, al xjjn de Emolumenten
groot, ik heb veel noodig; wat rijn
de Emolumenten, is er vqj brand,
aardappels, appels etc., vr'rj tarwe geijjk te
Ouwerkerfee en Rogge, dat aou mjj lijken
en noodig zijn; veie gemeenten geren een
vet varken en een goeds halre koe, hier
mest ik oen varken voor mij, kopea kan ik
niet, van bij de BOO pond, vleeseh. en spek,
het kan mij niet te i-.vaar rijn; daar kan ik
niet van buiten; mien Schrijft (dat ia nstnnr-
lijk in den brief, waarbij dominee beroepen
werd) alles in den blinden, mea expliceert
noch Tractemsnt noch Emolumenten, wat
geavt men?"
Verder deelt bjj mee, dat hij een goed
lokaal moet hebben voor boenders au duiven,
ook voor een geit en voor eau ooievsar
(sic!); „hoe is het huis en tuin, is dat groot?
Wie onderhoudt den tuin? Krijgt men mest;
ben ik vrij ("at ik Vooral beding) van dorps-
en pastori elasten en kosten, Personeel ee
dorpsonioaten etc., rjjdt man mij naar da
vacature- en liefdeheurfan, eai.'
liet mooist is, dat hjj meldt, dab hij vau
Oegstgeest naar Andgik woa vertrokken als
predikant, „en 'ik beklaagde mij, vaa al het
beloven kwam weinig, daarom hou ik vsa
zwart op wit. op het papier en legaal."
Ter vergelijking met de tegenwoordige be
weging op het gebied van lotsverbetering,
fee ft het bovenstaande eau klein k$kje op
a eUchen van róói 1Q0 Laren.
