No. 18291
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 17 October.
Tweede Blad Anno 1919.
gsmesfiteraad van lelden.
(Vervolg, van gisteron.)
El
Ca kwestie van liet voornemen van B.
en ff., de vorige zitting aangenomen motle-
SJtsroê naast rich neer te leggen en het
dien tengevolge ingediende voorstel van den
heer Dnbbeldeman (benoeming van een cojti-
piissia van 5 ïaadsleden voor een nieuw
onderzoek met B. en W.) en de nieuwe motia-
Sjjtsma (het voornemen van R en ff. be
treurend, als getuigend van weinig defe
rents voor den raad) was aan de orde.
Da heer HUQES krijgt den indruk, dat
zeer waarschijnlijk dezelfde feiten naar
voren zullen treden bij een nieuw onderzoek
ale destijds, die irhter a i. .ontslag niet
Wettigen. Hij is voor een nieuw onderzoek.
Wethouder v. d. LIP achtte de grief
van den heer Sijtsma oDgegrond. Er waren
overwegende gronden 9a daarom waren R
en ff gerechtigd te weigeren. R en ff.
hoeven niet te buigen voor elke uitspraak
van den raad, ook al etaat natuurlijk op
den voorgrond, dat zij die zooveel mogelijk
zullen nakomen. Den heer Groeneveld wijst
hij er op, hoe uit de aangenomen motio
z, i. niets anders te lezen valt, dan dat
da straf to zwaar wordt geoordeeld.
Ten aanzien van het vcorstel-Dubbelde-
rroTi handhaaft hij dezelMe bezwaren als
in da Torige zitting. Hij geeft nog een uit
lating van het vroegere raadslid Fokker,
dia toch heusch B. en ff. do hand niet
bpven het hoofd placht te houden: „Ik zou
niet pnder3 hebben gehandeld". Een novum
is jiïej genoemd. Dat de ontslagenen zijn
teruggekomen, is aDeen gebaseerd op de
nienwe samenstelling van d~n raad. Wat doet
het ,rtoe of slechts drie wethouders de
zaak hebben berecht? En wat is er tegen,
dat een agent is gehoord
De heer DUBBELDEMAN: In bijzijn van
beklaagden
Wethouder v. d. LIP: Heen, maar dat ge
beurt voor de rechtbank ook niet altijd,
(protest van eenive zijden). B. en ff. kun
nen toch niet opuieuw een zaak onderzoeken,
die zij onderzocht hebben.
De heer DUBBELDEMANR en W. zijn
de uitvoerders van den raad. Zich op het
standpunt stellen van den heer v. d. Lip
ia juristerij. Bedoeld werd in de aangeno
men motie: een onderzoek of de aankla
gers vrij r:tgaan. Men vergete niet, dat
voer brugwachters geen beroep bestaat even
ais niet voor de politie, waardoor de
venschelijktaid van een nieuw onderzoek
nog meer naar voren treedt. Er is geen
sprake van wantrouwen, doch ieder mensoh
kan zich vergissen.
De heer KNUTTEL meent, dat de nieuwe
samenstelling van den raad een zoodanige
is, dat zij het verkeerd oordeelt, dat bij
brugwachters en do politie de berechting
alleen aan B. en W. is. Daarom een raads
commissie.
Hij cn weth. v. d. Lip discussieerden
dan nog over de uitlegging der motie en
over het niet ter visie leggen der betrok
ken stukken, hetgeen volgens den heer
Knuttel beloofd w4s, doch naar de meening
van den wethouder door den raad was
verworpen of geweigerd.
De' heer DE LANGE acht de meening
vpn deu heer Dubbeldeman, dat R en W.
elk besluit van den raad hebben uit te
voeren, onjuist. Het raadsbesluit moet be
rusten op wet ên verordening, wat niet het
geval was met de aangenomen motie. Daar
om zjjn B. en ff. bevoegd, de motie naast
zich neer te leggen.
De m o t i e-SIJTSHA wordt hierna ver
worpen met 16 tegen 13 stemmen (dia
der. s. 1. en de heeren Knuttel, Van Gru-
ting, Heemskerk en Sjjtsma).
Het voorste 1-DUBBELDEMAN wordt
aangenomen met 20 tegen 9 stemmen
(dia der heeren jHuurman, A. Mulder, De
Lange, Van Hamel, Splinter en de 4 wet
houders.)
AGENDA
to. Benoeming van een lid der Commis
sie voor het- Stedelijk Museum ,,De Laken-
h&V'[" .>(293)
Uitgebracht worden 23 stemmen, op den
hfor Van Hamel, 4 op den heer Van. Gru-
ting en 2 blanco. Gekozen is dus den heer
Van Hamel.
2o. Benoeming van tweo leden van de
Plaatselijke Schoolcommissie. (290)
De heer GROENEVELD is van meening,
dat evenredige vertegenwoordiging ook in
deze commissie thuishoort. Er zijn 16 leden-
De S. D. A. P. heeft dus recht op 5 zetels
en heeft er één. Valt een lid om een of
andere reden uit, dan wordt een aanbeve
ling van dezelfde richting als de uitgeval
lene gedaan, wat elke wijziging natuurlijk
onmogelijk maakt-. De socialisten worden
weer in een urteonckningspositie gesteld,
worden weer als voor do politie burgors
2do klasse. Zij staan er evenwel op, dat een
der vacatures door een socialist bezet wordt)
waarvoor zij gerust durven aanbevelen den
heer Tjalsma, als en zeer ter zake des
kundig man.
Do VOORZITTER wijst er op, hoe de
heer Groeneveld heb mis had met zijn be
wering van burgers 2e klasse voor da po
litic en ook nu weer de plank misslaat.
Dè aanbeveling is niet van 13. en W maar
van de schoolcommissie, dus is deze phi-
lippica van den heer Groeneveld er naa9b.
De heer OOSTDAAI wil do schoolcommis
sie in aanbeveling geven voortaan rekening
te houden met evenredige vertegenwoordi
ging ook in haar midden. Hij rgeent ook,
dat all© partijen voldoende moetön gekend
worden. Dat van burgera 2o klasse ig ge
heel onhoudbaar.
Wefch, PERA erkent,^lads de S. D. A. P.
Techt op meer zetels heoffc en zegt toe bij
do volgende vaoafcure voor een socialist te
^llen werken. Hij houdt een pleidooi voor
do hooren Meijnen (oud-hoofd eener Ohr.
fivhool) en prof André de la Porte, die als
inf. in de rechten op de voordracht» ia g£-
«fc, ibxajr men gaarne zoo iemand wikte
terughebben.
TVhouder VAN DER LIP vindt het niet
aarchg. dat een commissie eenzelfde samen
stelling hoeft als de Raad. Een commissie
is toch geen politiek college. Hij erkent,
dat geen partij echter buitengesloten mag
wordon.
De heer GROENEVELD wijst er op, dat
de Raad bevoegd ia te stemmen wion hij
wil, dus 9telt hij de Raad verantwoorde
lijk. De heer Pera heeft in 1917 al dezelf
de beloften gegeven; toen waren er weer
andere redenen voor de voordracht. De
8. D. A. P. kijkt niet precies op één com
missiezetel meer of minder, doch wil glo-
beol haar portie. Hij komt er tegen op,
dat de andere partijen alleen de knappe
mannen zouden hebben. Wanneer de heer
Tjalsma niet gekozen wordt, aal hij het
den Raad zeer kwalijk nemen.
De VOORZITTER komt op tegen de
laatste uitdrukking Den Raad wordt zelfB
een bepaald persoon opgesuggereerd.
Men gaat dan tot stemming over met
volgend resultaat:
Vacature-Do Blócourt:
UitgobraohÉ worden 17 stemmen op den
heer Tjalsma, 10 op prof. André de la Por
te, 1 op prof. Van Blom.
Qekoien is den heer Tjalsma.
V aoature-V an Kerokhoff:
Uitgebracht worden 26 stemmen op den
heer J. B. Moijnen, 1 op den heer Bots,
1 op prof. J. Van der Hoeven en 1 blanco.
Gokoson iade heer Meijnen.
3o. Benoeming van een schoolarts. (298)
Dö hear OOSTVEEN vraagt, waarom alleen
arts H. P. Veldhuyzen wordt voorgedrag on en
niet tevons mej. dr. Horens Grove, die min
stens even bekwaam k en meer tijd heeft. Met
het oog op de vele meisjes-leerling én zou bo
vendien een vrouwelijke schoolarts niot ver
keerd zijn.
Wethouder v. cL LIP merkt ten antwoord op,
dat in de verordening staat dat ©en school
arts zooveel mogelijk uit de stadegeneesheeren
genomen moet worden en daarom alleen de
voordracht van art Veldhuyzen ,de eenig be
schikbare. Do raad kan desgewenscht anders
kiezon, dooh arts Veldhuyzen heeft epr. juiet
medegedeeld, dat hij meer tijd krijgt, daar hij
van 't spoor afgaat
Benoemd wordt daarop arts H. P. Veldhuy
zen mot 18 stemmen, tegen 11 op mej. dr. Hoo-
vens Grove.
4o. Benoeming van een onderwijzer aan
de Herhalingsschool voor Jongens, voor
don cursus 1919—1920. (299)
Benoemd wordt de heer H. Tennissen met 26
stommen togen 3 op den heer D. Boem a
5o. Praeadvies op- het verzoek van dr. 3.
G. de Vries, om eervol ontslag als Cura
tor van heü Gymnasium. (291)
Conform besloten.
6o. Praeadvies op het verzoek van dr
H. J. Taverne om eervol ontslag als lecraar
aan de afd. B der Kweekschool voor On
derwijzers on Onderwijzeressen. (300)
Conform besloten.
7o. Praeadvies op het verzoek van mej.
B. A. Groeve. om eervol ontslag als on
derwijzeres aan de Meisjesschool 2de klasse
(294)
Conform besloten.
8o. Rekening, dienst 1918, van de vereo-
niging tot bevordering van den Bouw van
Werkmanswoningen. (292)
Goedgekeurd.
9o. Voorstel tot verhuring van hot pak
huis aan het Vrouwenkerkhof, Sectie H.,
No. 2616, aan J. H. L. Brummelkamn.
(307)
Conform besloten.
lOo. Voorstel tot verhuring van het per
ceel teelland, gelegen bewesten bet Raa ui-
land, Sectie M., No. 853, gecL met de zich
daarop bevindende schuur, aan C. Boekee.
(303)
Conform besloten,
llo. Voorsbei:
a. tot ontbinding van de overeenkomst
met de'N.V A. W. Segboer's Uitgevers-
Maatschap pij, in zake de verhuring van 5
stukjes rrond tot hot plaatsen van kiosken
b. jom te verklaren, dat de 6 stukjes
grond sub a bedoeld wieder voor den open
baren dienst bestemd zullen zijn. (304)
Conform besloten.
12o. Vaststelling van de verordening, hou
dende aanwijzing van eon gedeelte der ge
meente Leiden, waarin door Burgemeester
en Wethouders geen vergunningen mogen
worden verleend voor den verkoop van
sterken drank in het klein voor gebruik
ber plaatse van verkoop of elders, naar
aanleiding van het desbetreffend adres van
het Drankweer-Oomité te Leiden. (296)
Conform besloten.
13o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden voor de meerder© kosten van "uit
breiding van het aantal kamertjes in do
dam es-af deeling van de Zweminrichting na
bij den Hoogo-Rijndijk en van d© verrui
ming van het dnniesbassiti dier inrichting.
(305)
De heer HEEMSKERK, er op wijzend, hoe
telkens overschrijdingen van do begrootiugon
plaats hebben en erkennend do moeilijkheden
van een juiste taxatie ia deze tijden, vindt dit
geval, waarbij de overschrijding 40 pCt. be
draagt ruim f 2000 op een werk van goed
f 5000 toch wel merkwaardig. Heeft men
zich precies aan het- plan gehouden of is later
royaler te werk gegaan? Hij wil dé gelden wel
votoeren, 't is besteed, maar hij dringt nog1-
maala aan op verbetering in de toekoms^.
Wethouder BOTS zegt, dat er niets buiten
gewoons is gedaan in de inrichting. Begroo-
tingon worden evclwel altijd aan den zuinigen
kant gemaakt.
De beer SPLINTER is tegen zuinige be
groetingen. Loot begrootfaigen werkelijk zooveel
mogelijk overeenkomen met de war» kosten.
Wethouder PERA meent, dat er geen alge-
meeno lijn is vast te atelkn.
Hierop wordt z. h. s. conform bosdoten.
14o. Praaadviea op he* voorst»! van don
heer J. de Lange in zake wijziging der ver
ordening, regelend© do heffing vwi belas
tingen Yoor heb gebruik van heb Openbaar
Slachthuis t© Leiden. (297)
Do heer I>E LANGE dankt voor de juiste
opmerking van B. en W. over onvolledigheid
van zijn voorstel, doch is minder dankbaar
voor de ontvangst daarvan, Ook hij heeft eer
bied voor de gewijsde zaak, doch niet onbe
grensd, evenmin als het college vim B. en W.
Dit raadt altijd aan: zuinigheid, wat z. L wil
zeggen zorgen dat er niet te veel uitgaat en or
goed inkomt. Zijn voorstel geeft een voordeel
van f300. De Raad heeft zich voor de kleintjes
niet te geneeren.
Wethouder PERA merkt op, hoe niemand met-
de stukken in do hand bewijzen kan, wal voor
de el ig er is. Dio f 300 winst lijkt juist, doch de
commissie is bang dat daardoor f 600 op andere
wijze verloren zou gaan. Daarom meont de
commissie bij het bepaalde te moeten blijven.
Wethouder v. d. LIP acht alleszins de bil
lijkheid betracht Er zou zelfs wel wat voor
geweest zijn om ook het getal 500 varkens te
schrappen, doch in hot belang der gemeente ie
de oude sleur gehandhaafd.
Nadat de hoeren v. d_ Lip en de Lango nog
over do wijze van indienen hebben gepolemi
seerd, wordt het voorstel de Lange verworpen
met 24 tegen 5 stemmen (die der heeren Heems
kerk, Eikerbout, Oostdam, Knuttel en de Lan
ge).
15o. Praeadvies op heb voorsbei van den
beer Knuttel, in zake den bouw van ge
meentewege van een 1000-tal woningen.
(306)
Do heer KNUTTEL zegt, dat de afwijzing
gegrond is op. de aankondiging, dat in 1921
1300 woningen meer beschikbaar zullen zijn.
Z. i. is daarop echter nog al wat af te din
gen. 409 zijn er reeda in aanbouw, voor 150
zijn plannen aanhangig, doch voor 744 zijn da
plannen nog in voorloopige bespreking. De kans
is dus al uiterst gering, dat die laatste cate
gorie» in 1921 gereed zal zijn. Van die 150 zal
het zéUs nog de vraag zijn. Maar al kwamen ze
alle 1300 gereed, dan is men er nog niet. Mo-
golijk is, dat ieder gozin dan oen huis bad,
maar z. i. voldoet het gros der door de arbei
ders bewoonde huizen niet aan te stellen
eischen. De bouw van nog 1000 woningen i»
geen overdaad. Het Ls een punt, dat geen jaren
kan wachten, 't vraagt direct ingrijpen, want
de eerst o eisch voor de verheffing van het peil
der arbeiders is een goede woning. De wonin
gen der bouwvereenigingen komen ten goede
aan bepaalde categorieën. Bovendien voldoen
zij niet aan de eischen, die spr. wil stellen. De
gemeente, zelf bouwend, kan hooger eischen
stellen.- De woningen op het Kooitorrein in aan
bouw noemt bij een schande.
De particulieren bouwen alleen voor eigen
belang De toestanden wijzigen zich evenwel
en met het oog daarop is bet voor de than*
heerschende klasse ook goed, dat de pas ge
bouwde huizen goed zijn, die hen wellicht,
wanneer de arbeiders de macht hebben ver
overd „of hun kindoren, zullen worden toebe
deeld.
Do heor VAN STRALEN meent, dal waar de
woningtelling nog niet heeft plaats gehad, niet
te zeggen ia, hoe groot de nood nu feitelijk wol
is. Hij onderschrijft, wal de heor Knuttel Iieeft
gezegd over niet gereed zijn in 1921. Wo
ningen zijn er hard noodig, als lid der huur-
commissie weet hij dat de nood verschrikkelijk
ia; niet alleen echter om in het tekort te voor
zien, maar ook ter vervanging van thans be
woonde krotten. De bevolking wast bovendien
sterk aan, zooals bij met eenige fabriekscijfera
aantoont. Do gemeente moet voorgaan en niet
alleen den aanbouw aan liet particulier initia
tief overlaten.
De heer ELKERB0UT wijst er op. dat de
woningbouwverenigingen zoo hard-werken ala
zij kunnen. En nu wil men de gemeente nog
laten bouwen. Veel eerder moet men maatrege
len nemen om den bouw der verenigingen nog
te bespoedigen. B. en TV. moeten grond be
schikbaar stellen.
"De heer OOSTDAM zal nooit den bouw
van gemeentewoningen steunen, zoolang het
particulier initiatief zijn plicht doet» Anders
zal men ook nog goedkoop willen verhuren,
Zoodab de gemeente een strop haalt om wel
licht aon alle stroppen tezamen ten gronde
te gaan. Het bouwen van gemeentewege
is bovendien duur.
De heer DUBBELDEMAN heeft het voor
stel en de toelichting van den heer Knut
tel met genoegen gezien en gehoord. Me&
zie de vele krotten maar eens. Wat het
Kooiplan betreft, de toekomstige bewoners
verhuizen van een oud naar een nieuw krott
De heer GROENEVELD meent ook, dat
met 1300 woningen de woningnood niet
voorbij is. Er moet 7/>o spoedig mogelijk een
einde aan komen.
De heer WILMER sluit zich aan bij hen,
die beweren, dat woningnood en krotten
moeten verdwijnen. Echter is niet aange
toond, dat het particulier initiatief daarvoor
niet kan zorgen. Laat de s.-d. ook bouw
vereenigingen stichten geroep: zrjn er
en als ze er zijn, uog harder aanpakken.
Werk in eigen kring, gesteund door subsi
die van rijk en gemeente, zegt spr. De bouw
vereenigingen kunnen tegen voldoend lagen
prijs verhuren.
P.e heer VAN STRALEN noemt als een
verdienste der krotten, dat zg laag in prrja
zijn. Tegen die prijzen kunnen de woning-
fcouwvereenigmgen geen huizen beschikbaar
stellen. Alleen als de gemeente zelf bouwt
en verhuurt tegen wat betaald worden kan,
is er sprake van hulp, particulieren kun
nen niet beneden den khstprija gaan.: Wat
bovendien, als de huurcomtnissiewefc eenfl
verdv^ijnt, gelet op de actie daartegen?
De heer ELKERBOUT wijst er op, hoe
van rijk en gemeente duurtetoeelag op de
woninghuur gevraagd worden kan*
(Wethouder v. d. POT meent, dat de hoee
Knuttel te weinig oog heeft voor de voordoo
ien van particulieren bouw boven bouw van
gemeentewege. De toekomstig© bewoners
worden b,v. in het bouwplan gekend. Dat de
gemeente spoediger aon bouwen ia een dwa-
Brgi Dezelfde takken van diens! zijn daarbj
betrokken aks bij particulieren bouw, die zeift
daardoor nog zou worden bemoeilijkt» Er ig
zeer weinig grond beschikbaar, deze is èl
geheel afgestaan voor particulieren bouw eb
Waar 't eene staat, kan net ander© niet staar*
Grond te krijgen is «eer lastig* Wat betreft
het bouwen van huizen met hooge eischen,
hij protesteert tegen de uitlatingen over hert
Kooiplan- Een groote vooruitgang is merk
baar, vooral wanneer men bedenkt, dat het
een bouw is voor de kleinste beurzen. Voor
andere bouwplannen gaat de benaming van
krotten heelemaal niet op.
Hij wil den heer Knuttel Vragen of deze
heb rnk subsidie zou willen vragen. Afgezien
van den grond zou het bouwen van 1000
woningen geheel voor eigen rekening f8
roillioen kosten. Aanvaardt men rijkssubsidie,
dan aanvaardt men tevens de eischen van het
lijk, waardoor de woningen op hetzelfde
niveau zouden komen als van de bouwver
eenigingen. Z.i. 2,-gn er geen 1800 woningen
noodig,- om aan het dubbel-wonen een eind
te maken, dus blijft er nog over voor verhui
zing uit krotten. "Hij verwacht op den duur
hetzelfde opschuifsysteem van vroeger, waar
door in de stad woningen, die de grens van
het ontoelaatbare nog uiet hebben bereikt,
7*11 en dalen in prgg en de wel aan die grens
naderende zullen worden verwjjderd. Alle
verwijt van traagheid wijst hij af. De sohuld
iigt niet bij'de gemeente. In de plannen moet
tell:ens allerlei verbeterd worden en de rjjke-
voorschotten blijven ?»o lang niet. Particu
lier initiatief ontbreekt hier allerminst» Was
dat het geval, dan zou de gemeente moeten
voorgaan. Hij voelt niets voor den sprong in
't duister.
Ruim halfzes wordt de vergadering daar
op geschorst tot kwart na acht»
Avondzitting.
De heer KNUTTEL meent, dat ten op
zichte van den grond geldt: waar een wil ia,
is een weg en wanneer van twee zijden wordt
gebouwd, gaat het altijd vlugger dan van
ééne. Hoofdzaak bij de bezwaren is evenwel:
heft zou zooveel geld kosten. Wat de subsi
die van het rijk betreft, dat ia van later ordet
De 18 millioen zou hem niet afschrikken."
Woiden de kosten te hoog voor een fatsoen
lijke huisvesting van alle burgers, dan is be
wezen, dat deze kapitalistische maatschappij
bankroet is. De oorlog i3 de oorzaak? Maar
moet het proletariaat dan de lasten daar
van drag9n? Revolutie is niet noodig, -zegt
men, maar komt men met den eisch, dat
ieder een behoorlijk dak boven zijn hoofd
heeft van de meest onmisbare klasse der
maatschappij, dan is er geen geld, waarop
voor leger en vloot en andere kapitalistische
instellingen niet gelet wordt. Gaat Leiden
bankroet, dan helpt dat mede, de bestaande
maatschappij te ondermijnen.
Waar de woningbehoefte sterker st^t dan
de bevolkingsaanwas, blijft hü or brf, dat
1300 woningen om de krotten leeg te kra
gen, totaal onvoldoende is» Getal is echter
nog bijzaak bij hem, hooger© eischen en
lagere huurprijzen hoofdzaak.
De heer WILMER vindt het logisch, dat
iemand als de heer Knuttel, die de maat
schappij ten onderste boven wil keeren, niet
nanr de kosten vraagt» Het verbaast hem
evenwel, dat de s.-d. meegaan, die toch
verbetering wil en langs de bestaande maat
schappij. Blijkbaar zijn zij anders bang voor
de communistische partrj.
De heer PERA, opmerkend, dat hij nio-
mard onaangenaam wil zijn, verklaart, dat
onder een groot deel der burgerij door de
stemming in den raad onrust is verwekt, niet
alleen bij do bezitters, maar ook bij anderen.
Hij houdt dan een voorgelezen aanval tegen
het bolsjewisme, communisme, en socialisme,
die feitelijk allemaal gelijk zEytL. Eerst be
handelt hij het buitenland, dan het binnen
land, als Zaandam enz1.
De heer KNUTTEL wil constate eren, dat
vermoedelijk voor 't eerst in den Leidscken
raad een principieel politiek debat is inge
luid. Hg wil dat vastleggen, om later ook het
recht daartoe op te eischen.
De heer GROENEVELD zal niet antwoor
den op "heb voorgelezen feuilleton van den
heer Pera, gehaaid uit de christelijke plat
telandspers, temeer niet, waar hij natuurlijk
onvoorbereid op z/ulk een politieke rede is.
Heb voorstel-Knuttel wordt daarop ver
worpen met 19 tegen 10 stemmen (die der
s.-d. en den heer Knuttel).
16o. Praeadvies op het adres der commis
sies, benoemd uit d© besturen der aideo-
lingen Leiden van den Contralen Noder-
landschen Ambtenaarsbond, d-en Bond van
Werklieden in openbar© diensten en bedrij
ven en den Algemeonen Bond van Politie
personeel, voor zooveel betreft de toeken
ning van een uitkeer!ng ineens aan l>et
personeel in dienst, van de gemeente.
(301)
Dö heer. DUBBELDEMAN had gehoopt,
dat B. en W. niet als marktkooplieden ge
zien zouden hebben naar den prijs, dooh
zich zouden hebben afgevraagd: is het bil
lik, wat gevraagd wordt. In het eerste
gedeelte van het praeadvies wordt uitke
ring onnoodig geoordeeld. Door het feit,
dat van de z.g. uitkeering in Mei de duur te-
toeslag is afgetrokken, vervalt alle motief,
om van een uitkeering in eens in Mei we
gens salarisverhooging vanaf 1 Jan. te
spreken. In het tweede gedeelte erkennen
B. au W», dat de levensbehoeften weer
stijgende zijn. Spr. wil er bijvoegen: aan
zienlek. Laten B. en TV. hun echtgenooten
eers f40 in de week geven! En dat is
nog meer dan de gemeentewerkman haalt
Vóór. den oorlog waren de loonea in Leiden
zoo schandelijk, dat je je schaamde daarover
tegen een buitenstaander te praten. Wan
neer nu gezegd wordt: de loooen ziju aan
zienlijk gee tegen, dan bet eekent dat, dal
getracht is achterstand in ba halen. Het
minimumloon van het rijk is aanzienlek noo-
ger dan de stadsloonon hier en toch is sm
de rqksarbeiders f200 uitgekeerd.
Hier. stelt men nu voor f100. Voor de
gestiohten is men zoo krenterig, dat er
nauwelgkB een paar schoenen te koopen
zgn. Tegen dei Christ, a rbeidersaf ge vaar
digden wü spr. seggfen: ga niet in op de
lijmstok van B, en WL
Hjj erkent, dat de financiën hier Mei
rooskleurig zijn, maar dat mag in dil' g©-
val .njflt meetelleü. De f80,000 van B. on
tW» zijn evenmin gedekt als de f 160.000
van hun voorstel. Zoolang er nog inkomen*
n van f160.000 en nog Vele van bovetf
de f 10,000, weet men, waar het te haleif
is. De gemeentearbeiders mogen niet ver
hongeren.
De heer VAN STRALEN heelt uit hst
praeadvies geconcludeerd, dat wanneer de
oude raad er nog was, er van elke uitkeering
in eens niets gekomen zou zftn. De arbei
ders verkeeren in een noodtoastand. Leddem
ia zeker een van de plaatsen, waar de loo«
nen laag zip. Wat kan men doen met f I00T
Over 't geheel genomen zgn de prijzen meü
110 pCfc. gestegen, dooh juist de benoodigd©
goederen, als winterkleuren énzw zijn geste
gen raet het drie-, vierdubbele,
Salarisverhooging is tegenwoordig geen
IKeitieverbetoringv Hij hoopt .ook, dat waan
de Cbr. organisaties hetzelfde hebben ge-
viaagd als de moderne, de arbeidersafgevaar-
dïgaeii van die zijde mee zullen gaan.
Hg gaat dan in op de door hem en den
heer Dubbeldeman ingediende amendemen
ten, die neerkomen op het volgende: uitkee
ring ineens aan al het vaste en losse perso
neel. Z.L verkeeren toch de losse arbeiders ia
precies dezelfde economische verhoudingen*
Hg wgsb op het verschil in de categorieën
der losse arbeiders, waarbij hij een voorbeeld
noemt van iemand, die al 6 jaar los werk
man isi
Verhooging van de grens van f 2400 to!
f 3000^ De loonen van hen, die hiertussohen
liggen, zijn zeker niet verdubbeld, dua ig
hier achterstand» Geen verschil tusscheu ge
huwden en ongehuwden, maar fcusschen meer
der- en minderjarigen. Minderjarigen krij
gen f 100.
Voor de gestichtenook fl00«
Opnemen van de personen, die een ge
deelte van den dag in gemeentedienst zijn,
als b.v. de lantaarnopstekers, de school-
schoonmaaksters en wie daarmee 'gelijk staan*
In aanvulling op den heor Dubbeldeiuaji
deelt hij nog mede, dat heit rijkspersoneel
geen f 200, maar f 400—f 500 heeft on^on-
gen.
Do heer SIJTSMA licht zijn amendement
toe, Woensdag door ons vermeld, neerko
mend op f 150 voor gehuwden, met f 10
'voor elk kind beneden de 16 jaar bij inko
mens beneden de f 2500op f 100 me* f 10
voor ieder kind van f 2500f 35(50; op f 75
voor ongehuwden met inkomens beneden de
f 2500; op f 50 voor inkomen» van f VWO
f 3500.
Aan de gestichten f 40 on bovendien aan
de lantaarnopstekers f 50.
Spr. meent, dat hij niet alleen moe* op
komen voor de arbeiders, doch voor de ge*
heele buTgerij.
De gemeentedienst schijnt nog me* zoo
slecht te zijn, anders zoudlan er niet zoo
veel sollicitanten zijn, terwijl in de vrije
bedrijven wat meer te verdienen valt. Dat
komt z. i. van het vaste der betrekking,
pensioen, enz.
Leiden heeft zeker geen schitterend fi
guur gemaakt me* zijn loonregelingen,
doch schandelijk gaat wat te ver, wan
neer men möb andere plaatsen vergelijkt».
Voor de menschen, die een paar trappen
hooger staan, wil hij ook wat doen. Zij heb
ben het dikwerf nog meer noodig dan de
arbeiders.
Hij wil echter rekenen naar een inkomen
grens, geen salarisgrens, daar de uitkee
ring ineens toch'zal moeten dienen voor hen
die zich niet kunnen redden.
De heer TVILMEB, beschouwt de uitkee
ring ineens als een noocknaatrogel tot het
salaris voor goed is geregeld. Hij betreurt,
dat de propaganda altijd maar voorzit. Hij
geeft» dan vergelijkingcijfers van Amsterdam
onder Wibaut, enz., om aan te toonen, dat
liet hier nog niet zoo slecht is.
Hij verdedigt een amendement, om voor
ieder kmd boneden 16 jaar f 25 te geven
in plaats van f 10, waardoor zij worden
gebaat, die op de hoogste lasten zitten.
De heer DE LANGE erkent, dat in deze
tijden de laagst© loonen geld best kunnen
gebruiken. Het moet er echter komen niet
uit de zakken van een bepaalde categorie,
doch uit de zakken van allen.
De heer Dubbeldeman zou het wil
len halen uit de inkomens boven de 10.000
gulden, dat zijn ex. hier 197. Niet op hen
alleen zullen do lasten echter kunnen druk
ken, doch op allen. Hij meent, dat B. en
W. met het oog op Leiden's financiën, een
voorstel hebben gedaan, dat biedt, wat het
eerst noodig lijkt.
Waneer B. en W. zeggen, dat losse ar
beiders met een jaar dienst me*, de vasten
gelijk zullen worden gesteld, acht hij zich
op dit- punt gerustgesteld.
De heer KNUTTEL meent, dat a'le ver
gelijkingen niets ter zake doen. Wij hebben
met liet absolute te maken en dat is, dat
hier een noodtoestand is. Hij vindt de
eischeai der organisaties zeer laag, docJi
zal alleen geen hoogero voorstellen doen,
evenmin als ten aanzien van den kinder
toeslag, dien hij uit den booze acht. Gelijk
loon voor gelijken arbeid. Mogelijk zal hij
echter nog voor de kinder toeslag stemmen,
wanneer de amendementen-Dubbeldeman
cn Van Stralen mochten kelderen, om te
redden wat te redden is.
D cheer HUGES zal in de toekomst bjj
ahe voorstellen geen beslissing nemen voor
hij de financieels gevolgen kent» Hij ver
werpt ten eenenmale het standpunt: hot kan
mo niet schelen, wat het kost. Dat is veel te
vaag. Hg heeft eens bjj de belasting geïn
formeerd en kreeg toen volgende cijfers,
wat volgende inkomens te betalen hebben
totaliter aan belastingen, toen do begroo
ting der inkomstenbelasting 1.1 millioen. be
droeg, terwijl die nu 1.8 millioen is, waar
door de toestand nog veel slechter wordt:
f4000 ink. betaalt f 475 Rentenier f 600
f5000 f G60 f 800
f 6000 f 840 f1050
f7500. f1155 f1400
De heer ELKERBOUT is van oordeel dat
de loonen bg de nieuwe regeling goed on
der handen moeten worden genomen* Reke
ning 'dient te worden gehouden met alle
burgers, voofl wie hij hier ook zitting heeft,
nieft alleen voor de Qhr, arbeiders.
Hfl stejt voor. wat £e lantaarnopsteker!
betreft de regeling aldua 't« maken 17.5
