LEIDSCH
DAGBLAD.
Vrijdag 12 September 1919.
Officieeie Kennisgevingen.
LOON NAAR ARBEID.
STADSNIEUWS
BINNENLAND.
FEUILLETON,
PBIJS DEE ADVERTENTIESi
BO Ote. per regel. Des Zattrdiga 40 Ota,
p« regel, Kleine adrerteotiSn Woensdag.
W Ota, Zaterdag f 1.— bij een maximum
aantal woorden van 30, Incasso volgens post*
ïiwjht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Ota. porto te betalen. Bewijsnummer 6Ct3,
«A1=3
Bureau Noordeindsplein. Telefoonnummers voor Directie en Administratie 175, Redactie 1507.
TOWS DEZEK COÜEANT:
Koor Heiden p. S mnd. f 2J.0, p. weaU i 0.18
Buiten Deiden, waar agenten ge
vestigd zijnj per week 0.16
Errinoo per post n u u u d 2.30
Nummer f8262.
Dit nummar bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
BEGROOTING.
Burgemeester, en Wethouders van Leiden
brengru ter algemeen© kennis, dat; ingevol-
E© artikel 203 der Gemeentewet, de begroo
ting der plaatselijke inkomsten en uitgaven
voer den dienofc 1920 aan den Raad is aan
geboden, c-pi de Secretarie dezer gemeente
voer een ieder ter inzage is nedergelegd en
in druk, tegen betaling der kosten, alge
meen verkrijgbaar zal worden gesteld.;
N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
VAN STRiJEN, Secretaris.
Leiden, 12 September 1919.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gelet op de arfct. 12 en 37 der Drankwet; j
Brengen ter algemeen© kennis, dat doer
Simon van Hemsbergen wonende te Leiden
een verzoekschrift is ingediend, om verlof
voor den verkoop van uitsluitend alcohol
vrijen drank, voor gebruik ter plaatse vau
verkoop, in den winkel van het perceel Haar
lemmerstraat No. 187.
VAN STRIJEN, Secretaris.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leidén, 12 September 1919.
Da tijden veranderen én wij met hen.
Een oud Romeinscb citaat geef* dat reeds
aan. Een tweede is cvenwei, of' alle verande
ringen verbeteringen zijn, Hoe vaak ge-
beert het niet, dat bij het wijzigen van on-
ooaflbare toestanden als het ware met het'
badwater het kind wordt weggeworpen. Een
eigenaardig' voorbeeld daarvan ziet men o.i.
in net afschaffen van elite premie voor bij
zondere arbeidsprestatie, ,W ant daarop komt
toch neer het vastleggen der konen in col
lective contracten enz.
Ieder weldenkend mensch zal zich zeker
kunu'en vereenigen met het afschaffen van
het stukwerk, zoeals dat vroeger bestond.
He!c<en inderdaad was een uitbuiting van.
de arbeidskrachten, speciaal, waar de beloc-
ningeu zoo laag waren gesteld, dat mét de
meest noeste vlijt nog maar nauwelijks een
bellen lijk loon kon worden verkregen. Het
verdwenen van dit systeem is dus op zich
Zelf een zegen. Maar wat is daarvoor, veelal
in de plaats gekomen? Een vrijwel - ongeli
miteerde arbeid, betaald per uur, dag, week,
maand of jaar of als er oen limiet gesteld
ii>, d: is deze berekend op den middelma-
tigeu arbeider,- Waarvoor dit te zeggen valt,
'dat aldus langzamerhand ieder middelmatig
aibJder -en dat is immers de overgroote
massa da mogelijkheid wordt gegeven
tot een menschwaardig bestaan. Op1 zich zelf
een gelukkig verschijnsel, waaraan wij dan
ook in zoover niet willen tornen als de groo-
te middenmoot den doorslag geven moet,
voer het bereiken van een menschwaardig
bestaan. Edoch, er is altijd nog een vrij
groote categorie van uitblinkers, van men-
sohen, die zich boven het middelmatige we
ten te verheffen. In doorsnee worden zij
echter volgens de huidige principes niet beter
betaald dan de midden-man. En daartepen
gaat ons bezwaar. Wij leven in een periode,
dat allerwege als het ware wordt gebruld:
alleen meerdere productie kan de wereld-
redden van den ondergang. Degene, die dit
r.og niet in een of anderen toonaard heeft
vernomen, moet wel stokdoof zjjn! Hoe hon
ger m. a. w. de productie werdt opgevoerd,
des te beter en dat bereikt men niet vol
gens hel huidige systeem, dat de beter-kun-
nors niet voldoende premie geeft voor hun
méér-werk.
Een mensch is maar een mensch. Hoe
gaarne men het ook anders z'ou willen, een
itlcaal zal hy wel nooit worden. Hetgeen
betcekent, dat, de enkele goeden niet te
na gesproken, de mensch zelden harder werkt
dan noodig is. Kan hy voor een maximum
loon volstaan met een niet al zgn krachten
vtreischenden arbeid, dan zal hij dat verkie
zen, .Waartoe zou meerdere inspanning hem
toen brengen? Voor wat. hoort wat, is'hier
zeker van toepassing. Ten gevolge daarvan
wordt juist in deze periode, die eischt een
maximum-productie, doer een belangrijke ca
tegorie geen maximum-arbeid geleverd.
Een typisch 'voorbeeld daarvan ziet men
in Duitschland, dat zeker meer nog dan een
anaer land behoefte heeft aan de verst mo-
geli'k opgevoerde productie. Waar met min
der kan worden volstaan, spant de arbeider
zich niet tot het uiterste jn. Er is geen
prikkel, die heni daartoe aanzet, En eeu
prikkel heelt de mensch nu eenmaal noodig.
Gevolg, dat men in het meest democratische
land van het oogenblilc terugkeert tot het
stukwerk, althans in zooverre, dat voor meer
der arbeid boven het vereischte middelma
tige jen premie wordt vastgesteld. Waardoor
dus voor de c-ategorie van beter-kunnenden
de mogelijkheid werdt geopend beloond te
worden voor haar meerdere prestatie. Van
rijkswege zal dib worden ingevoerd op 't
spoor, bij de bekende Zeiss-fabrieken te Jena
is het reeds zoover.
Het is het eenige middel, om werkelijk te
komen tot een maximum-arbeidsprestatie, het
geen alleen mogelijk maakt de zoo hard noo-
digo maximale productie.
En wat is er ook tegen, dat iemand be
loond wordt naarmate hij presteert?
Volledigheidshalve zij hier kortelings op
gemerkt, dat er geen bezwaar bestaan kan
tot staatshulp voor degenen, die buiten hun
schuld niet in staat zijn tot de arbeidspresta
tie, die hen zou doen hooren tot de midden
moot,
De Stedelijke Lichtfabrieken over 1918.
Uit het verslag' van den toestand en de
exploitatie der fabrieken van Gas en Electri-
citeit over 1918 bljjkt, dat de commissie'
van. tceaicht en beheer werd. gevormd door
de heer en mr. dr. O. W. van der Rot' Bzin.,
yjomtter, en mr. A. J. Fokker, dr. H. J.
Zwiers, P. Boot en D. Jaeger, leden.
Het aantal ambtenaren voor de fabrieken
gemeenschappelijk bedroeg 55, tegen 44 in
1917. Voer de gasfabriek afzonderlijk 70
(verl. jaar 56) en voer dp Eleetriciteitsfa-
hriek 43 (vorig jaar 44).
Het totaal aantal werklieden voor de gas
fabriek bedroeg 298 (Vorig jaar 259), voor
de Electriciteitsfabriek bedroeg dii cijfer
111, tegen 107 in 1917.
Door de Gasfabriek werd geproduceerd
5.797,961 kub. M. koolgas en 4.267.050
kub. M. watergas.
De toestand betreffende de grondstoffen
en de bijproducten bleef vrijwel gelijk aan
dien van 1917. In de tweede helft van 1918
werd evenwel voer het stoken der stoom
ketels in de watergas- en sulfaat-fabriek'
hoofdzakelijk gebruik gemaakt van bruin
kool.
Behalve te Leiden zelf, werd gas gele
verd in de gemeenten Zoeterwcude, Oegst-
gees':. Sassenheini, Voorschoten, Leiderdorp,
lV ar mond, Rijnsburg, Hazerswoude, Koude
kerk. Valkenburg en Benthuizen. Het aantal
aansluitingen bedroeg: gewone meters 8054;
muntgasmeters 10.320, straatlantaarns 1847,
abonncmentlantarens 211; motoren 44 met
een gezamenlijk vermogen van 2631/" P.K.
De exploitatierekening der Gasfabriek' wijst
in ontvangst aan een totaal bedrag- van
f 2760.631.66V2 en in uitgaaf een bedrag
van f2.232.201.01V2 én de winst- en verlies
rekening geeft aan een ontvangst van
£2.8)6.750.821/2 en een uitgaaf vap
f2J90.869.18, sluitende aldus me'; een ba
tig saldo van f 25.881.64i/2.
Omtrent de Electriciteitsfabriek meldt het
verslag, dat de omzet ook dit jaar, bevredi
gend. is te noemen. Niettegenstaande de ma-
la i: e in de industrie ten gevolge van den
'oorlogstoestand kon toch een vrij belang*
rijke toeneming van den omzet tegenover
rot vorig jaar worden vastgesteld. Totaal
opgewekt werden 10.517.500 K.W.U., tegen
8.S94.000 in 1917, zijnde een vermeerdering
van ca. 18 pCt.
Uitbreiding van het afzetgebied had in
1918 echter niet plaats; 16 buitengemeen
ten zijn thans aan het- Leidsche net aange
sloten.
Ho, aantal geplaatste meters bedroeg-op;
31 December 1918: 5418, tegen 3675 in
1917. Hiervan waren 4885 voer enkel, en
518 voer dubbel tarief.
Het stroomverbruik der straatverlich
tingsgloeilampen bedroeg 23.059 K.W'.U.; de
vei lichting van de veemarkt vorderde 66
K.W.U., de openbare kickken 5902 K.W.U.
Er waren in het geheel 80 klokken geplaatst
j -me.:; 106 wijzerplaten.
De winst en verliesrekening wijst in 'ont
vangsten en uitgaven een totaal aan van
f 1,259.172.94, mat een batig saldo van
f 50.689.20Vp.
De exploitatierekening der Vuilverbran
ding. in ontvangsten en uitgaaf bedragend
f 48.915.29, sluit met een nadeelig saldo
tan f19.120.40.
De Vereeniging van Onderwijzers en
Onderwijzeressen in het arrondissement.
Leiden zal haar drie-en-dertigste vergade
ring houden op Donderdag 18 Sept. a.s.
in den foyer der Stadszaal. Er zal o.m'.
een bestuurslid moeten gekozen worden in
de vacature-W. van den Akker, waardoor
het volgend alphabetisck dubbeltal is ge
steld: de heeren B. J. van der Mesne,
Oegstgeest, en J. Raadsveld, Katwijk-Bin-
nen. De heer, C. F. Antheunisse'n, ir. alhier,
zal spreken over den Melkweg, en prof.
R. Casimir, van Den Haag, over „Nieuwe
strcomingen op paedagogisch gebied".
De afdeeling Leiden van den Bond
van Hotel-, Café- en Restaurantpersoneel in
Nederland, hield een druk bezochte nachte
lijke ledenvergadering, waarin door den be
stuurder Janssen het verloop der actie'
tot invoering der bekende eischen werd
uiteengezet.
De stakingen te Rotterdam- en te' Am
sterdam, alsmede de onderhandelingen met
de werkgeversorganisaties in Den Haag
werden besproken met de' daar behaalde
resultaten.
Tot ontstemming der vergadering bleek,
dat door de Leidsche patroons in de ver
schillende zaken alhier bjjna geea begin
gemaakt wordt met de doorvoering der in
gewilligde eischen op 27 Aug. j.l. door de
landelijke werkgevers-commissie'.
Met aandrang werd het bestuur opge
dragen om de noodige stappen te doen
tot algeheele doorvoering der gestelde
eischen en werd te dien aanzien tot dén
grootst mogelijken spoed aangemaand.
Onze stadgenooten G. B. Bruins en
N. C. Uiterdaal zgn te Utrecht geslaagd
voor, het gewone politie-diploma.
1Gisteren kwam aan den Lage-Rijndijk eon -
mot een paard bespannen vrachtwagen in bot
sing met een aldaar passeerenclc auto. Dc auto-,
bestuurder deed wel zijn best uit te wijken,
doch dit ging niet zoo gemakkelijk vanwege do
boomen aan don kant van den weg, waarmede
hot voertuig in onzachte aanraking kwam on
daardoor hpel vat schade opliep. De vracht
wagen, hoówel de zwakkere partij, kwam er
beter af.
Gisteren werd op den Oude-Rijn een brood
wagen met een 200-tal brooden boladen door
een vrachtwagen van de Maatschappij ,.üe
Volharding"' aangereden. De broodwagen kwam
in den Rijn terecht, waamit de brooden later
werden opgehaald.
1Gisternamiddag geraakte een vierjarig
kind, 'A. O., thuisbohoorende in de Hoefstraat,
spelende in den Zoelerwoudsche-Singelgracht.
Moj. Willy Jonker, wonende in het Plantsoen,
sprong het kind gekleed na en had de vol
doening de kleine te redden.
Gisteravond is de Arbeidersmuziekvereeni-
ging „Nieuw Leven", die aan hot concours te
Noordwijk hoeft deelgenomen, in optocht en
musiceerende van het station langs de hoofd-,
straten naar het gebouw „Vooruit" getrokken,
wat heol wat menschen op" de been bracht.
Door don burgemeester was tot deze wande
ling vergunning verleend.
Do sedert 1900 bestaande sigarenwin
kel va-n do firma W. L. van Velzen, in de
Vrouwenstecg No. 12, #is verplaatst naar
No. 18, in dezelfde straat. De firma word
tot deze verplaatsing genoodzaakt doordat
het huis in publieke ypiling werd verkocht^.
Gelukkig, dat zij 200 nabij op een ander
zeer ruim, en voor dit doel niet minder
geschikt perceel dc hand kon leggen.
De firma heeft den winkel geheel modern
en naar dc eischen des tijds ingerciht. Deze
ziet er keurig uit. Stofvrije en steeds ver
warmde etalagekasten zijn er aangebracht
en op een groote toontafel staan de soorten
heerenbanket te kust en te keur uitgestald.
De klanten, die d'e merken van Yan
Velzen kennen, komen natuurlijk allen ook
hier weer bij haar en er zullen wel nieuwe
bijkomen.
De firma gaf aan haar zaak den naam
„Miner va".
Aan fijne merken ontbreekthet er niet.
Morgenmiddag wordt de nieuwe zaak ge
opend.
De K., die Zondag door een landbouwer
le Wad dings veo.n, die uit zelfverdediging liau-
helde, door scholen ernstig werd verwond en
naar het Ziekenhuis alhier word vervoerd, is
aan de bekomen verwondingen overleden.
LIKWIDATIE STEUNCOMITÉ LEIDEN.
Oorlogstoestand 1914.
In de afgeloopen week meldden zich om
steun aan 5 personen.
Maakt met het totaal dei-
vorige week h 5296 personen.
5301 personen.
■Hiérvan werden door het
Steuncomité ondersteund 195 personen.
Door het Likwidatie-Co-
mifce werden ondersteund 59 persoue'n.
Door, de wachtgeldrege
ling werden ondersteund 150 personen.
Onza kaashandel. Hot „Hbld." wijdt een
bespreking aan don toestand, waarin zich ónzo
kaashandel bevindt. O.m. lezen wij:
De toestand in den kaashandel is. nog altijd
precair. De (boperkte) uitvoer is een économi
sche noodzakelijkheid, dat staat vast. Niet al
leen om dc tegenwoordige overproductie; maar
bovenal, omdat ouzo af^et in het buitenland
anders volkomen teloor zou gaan. In Bolgié,
Frankrijk on Duitschland worden op het oogen-
blik zeor hooge prijzen besteed, en dat laat
niet na producenten uit andere landen to lok-
Jken. Aan Oostenrijk, dat nog altijd honger lijdt,
zou door export onzerzijds een ware weldaad
worden bowezen. België was vroeger een voor
naam afzetgebied voor Hollandsche kaas; in
den laatsten tijd wordt er druk Ganadeesche en
Zuidamerikaansche kaas ingevoerd, deels imi-
tatie-Hollandsche. Is die er eenmaal ingebur
gerd, dan heeft 011s product weinig kans meer.
Zuid-Afrika schijnt geheel voor onzen afzet ver
loren to zijn; hel hooft zelf fabrieken gesticht.
Het summum is ech'thr, dat dezer dagen uit
Amerika hier in ons zuivelland! aanbie
dingen kwamen om ons van kaas te voorzien.
Het is treurig, maar waar.
Hieraan is toe te voegen, dat er op het
oogenblik in Den Haag „aan een regeling wordt
gewerkt", op dezelfde leest geschooid als 'dé
boterexporl-regeling.
Het vertrek van de ex-kroonprinses. He-;
denmorgen te lialfnegon zou do kroonprinses
met haar kinderen weer van Wieringen ver-;
trekkon. De kroonprins zou zijn gozin tot de
haven uitgeleide doen. Hij blijft op Wieringen.
Van Ewycksluis gaat de kroonprinses met haar.
gevolg per auto naar Amerongcn. Het salon-;
rijtuig, dat te Ewycksluis was achtergebleven,
is naar Amsterdam vervoerd, van waar de
kroonprinses Maandag de terugreis haar Pots-;
dam zal aanvaarden.
Als typisch bewijs, dat de ex-keizer nog al-;
tijd hoop blijft koesteren voor de foekomst, ver
nam men, dat hij niet wilde toestaan, dat de
oudste zoon van den kroonprins mee ging naar
Holland, hoe gaarne deze dit ook wenschfe-c
Zijn groohadcr is van meenihg, dat cr minstens
één Wilhelm in Duitschland moet blijven.
- In een gisteravond zeer druk bezochte
vergadering in Den Haag is bij acclamatie be
sloten tot oprichting van een consumentenbond,
ten doel hebbende bestrijding van de duurte.
De Bond zal staan onder leiding van den heer
H. Spek. Samenwerking zal worden gezocht
met beslaande consumentenbonden in all9
plaatsen des lands.
Volgens „Dc Tel." is dezer dagen dc be
noeming te verwachten van een door het dage-
lijksch bestuur der gemeente Den Haag in te
stellen z.g. bczuinigingscommissie uit de bur
gerij, welker voornaamste taak zal zijn de uit
oefening van controle op dc uitgaven van de
gemeonlo en het geven van advies aan de ver
schillende gemeentediensten.
Prins Hcudxik was gistermorgen aanwe
zig in do Familie-Bioscoop aan dc Prinse
straat, in Den Haag, om er een padvindersfiliu"
in oogonsoliouw tc nemen. In de hal waren ta
pijten golegd en bloemen neergezet. Terwijl de
muziek het „"Wien Neerlands Bloed" speelde,
ging de Prins de trappen op naar de* logo,
voor hem in goreedheid gebracht. Daarop werd.
het filmspel vertoond. Aangezien Z. K. H. geen,
tijd beschikbaar had om het spel in zijn geheel
to volgen, moest er vlug gedraaid en een ge-'
declte gecoupeerd worden.
-De Minister van Marine, mr. Bijlevold,
heoft heden te Hooru een bezoek gebracht aaj£
do opleiding van leerlingen-onderofficier bij do
Kon. Marino.
Naar „Het Volk" meldt, is de heer Oude-
geost in zijn kwaliteit van secretaris van de
Internationale der Yakvereenigingen, naarLyoa
vertrokken, tot het bijwonen van het congres
der „Confédération Générale du TravaiV\
In den Raad vai> Rotterdam is gisteren
het voorstel-Ter Laan c.s. tot vermeerdering
van het aantal wethouders met een zesden wet*
houder, verworpen met 21 tegen 19 stemmen
(vóór slemden do sociaal-democraten en do
heer Van Aalton). Af wijzig waren de heeren
Gerretson, Minderop, De Groot, Van Hetereni
en De Klerk.
De hoeren Heykoop en De Zeeuw verklaar-*
den toen, dat zij voor hun wethouderszetel be^
danken cu dat zij dit den Voorzitter schrifte*
lijk zullen bevestigen.
De Voorzitter zal, indien de heeren bij huif
voornemen blijven, do benoeming van twee wet-1
houders in de eerstvolgende zitting aan de ordé'
stellen.
Bedankt is voor hot beroep naar de NecL*
Herv. Gem te PicrshiJ. door dr. J. H. Gun-;
ning JHzn., em.-prod, te Apeldoorn.
Het „Hbld." meldt thans, dat welhoude?
Wibaut reeds vandaag met do „N^uw-Amster
dam" naar Amerika zal vertrekken. De werk*
zaamheden van zijn departement zullen gednV
rende zijn afwezigheid door den burgemeesteï
worden behartigd.
De Kloet-commissie deelt, volgens het*
„Hbl." mede, dat door haar tot dusver in het
moederland een bedrag- van ruim f 550,009
werd ingezameld, en dat zij, in verband!
3ÊÏ33T TB KOOP.
(Nadruk verboden.)
40)
Je bent het met me eens omtrent
de voorrechten en de verantwoordelijkheid
van oen groot landeigenaar en werkgever,
,<?n je hebt de vraagstukken bestudeerd,
waarin ik belang stelmaar dat is niet
alles. J,e bent- je bent, een heer." Hij
kreeg een kleur en ging op norschen toon
voort, met een potlood op een vloeiboek
tikkende„Ik ben geen ploert, en ik heb
lije nooit opgehouden met- het praatje, dat
mooi is, wie mooi doet. Een heer moet zoo
geboren zijn. Ik ben geen heer. Ik ben de
z,oon van den ouden Thomas Rosewarne. En
Esther is geen dame. Dénk er aan, er is
geen gravin in het- geheele land, die ik
haast haar zou willen stellen maar kort en
goed. zij is geen dame door geboorte. Zij is
het kind van haar ouders."
Hij wierp het potlood weg en leunde
achter over in zijn stoel.
„Ik zou Esther geen compliment maken,
ajè ik dacht, dat zij op een andere manier
zou willen aangezien worden," zei Herbert
koéi.
Hoaewarne schudde het hoofd.
„Zij weet niet, wat zij goir.ist heeft. In
dó eerste zee jaren van een kinderleven is
moeder de hoofdpersoon, en zelfs ik kan
hfe* verschil zien in een kind, dat. door een
«acne is grootgebracht. Haar moedor,"
'^hij voort, en zijn stem trilde van aa-n-
moeder was eon goede
vWö&jft voo? jay, Herbert, jan waren
heel gelukkig samen maar ik kan niet zeg
gen, dat zij mij begreep. Vrouwen kunnen
niet boven do omstandigheden uitgroeien.
Zij was een verlegen vrouwtje; bang voor
mijn succes. Tot heb eincl van haar leven heb
ik haar niet kunnen bewegen een chèque-
boek te gebruiken-, ofschoon ik haar een
barik-conto voor haar zelf gaf. Als zij haar
zin had gedaan, zou zij haar geld in een
kous geborgen hebben. Zij wilde nooit be
grijpen, dat er overvloed van geld was,
dat wij ons ruim konden bewegen. Soms
verteerde ik meer geld dan ik eigenlijk wil
de, alleen om haar te ergeren. Zij vond,
dat het de Voorzienigheid tarten was, dat
het verteren van groote geldsomenen een
ding was, dat op zichzelf verkeerd was, en
wat schulden betreft zij kon een heelen
nacht wakker liggen om een onbetaalde
rekening van zes gulden. Als ik haar verteld
ha-d in welke moeilijkheden ik soms was,
geloof ik, dat zij van angst ztoi gestorven
zijn. Toen wij pas op Trcvose kwamen, huil
de zij een week lang. Ik moest hard tegen
haar spreken, om er haar van af te hou
den, dat zij in do keukon bij de meiden ging
zitten. Het scheen wreed, haar naar een»
plaats te brengen, waar zij niet gelukkig
wasmaar er kon geen vooruitgang zijn
zonder iemand ongelukkig t-o maken. Esther
herinnert zich dib alles, en cr zijn tijden,
dat ik denk dat zij gelooft, dat ik haar
moeder niet goe"d behandeld heb."
„Ik weet zeker, dat zij dat nooit van u
zou denken."
„Neen, misschien het niet denkon, maar
het voelen. Weet je, ik ben een beetje bang
voor Esther. Zij is onberekenbaar. Men kan
niet weten, wat. zij doen zal en daarbij
heeft zij mijn wil."
^Maar u zoudt haar toch niet anders
willen hebben?" zei Herbert; „haar karak
ter een persoonlijkheid zijn haar grootste
bekoorlijkheid."
„Ja," zei Rosewarne, hem nauwlettend
aanziende, „een sterk karakter is een goed
ding, behalve, als het in aanraking komt
met een ander sterk karakter. Esther wil
niet gedreven worden. Heb je niets aan je
tante gezegd?" vroeg hij plotseling.
„Aan niemand," zei Herbert, even kleu
rend. Een blik van verstandhouding werd
tusschen de twee mannen gewisseld.
„Ik kan. het nu ook nog niet doen," zei
Rosewarne. „Nu, Herbert," ging hij voort
op levendiger toon, en zijn stoel achteruit
zettend, „ik wil je graag succes wenschen.
Als ik éen zoon had gehad, zou het wat an
ders zijn geweest; maar zooals de zaken
nu staan, heb je juist de hoedanigheden, die
ik in Esther's echtgenoot wensch. Wanneer
dacht je met haar te spreken?"
„Bij de eerste gunstige gelegenheid."
„Op jouw leeftijd zou ik de gelegenheid
gemaakt hebben," zei Rosewarne met een
brommerige glimlach.
„Héb zal een groote ve-rrraissing voor
haar zijn."
„Ik vroeg jo tante ten huwelijk, toen ik
haar een week kende, en ik was vijftig jaar,
weduwnaar en de zoon van den ouden Tho
mas Rosewarne."
Herbert voelde dat hij een dozijn rede
nen had kunnen opgeven, die de gevallen
geheel anders maaktenmaar hij zei niets.
„Natuurlijk," zei Rosewarne, „valt er op
geen eene vro-uw te rekenen, en zooals ik
straks zei, Esther is onvoorbereid. Toch ge
loof ik niet, dat je eenige reden hebt om
bang te zijn, met haar te spreken. Je bent
de eerste in ;t veld, haar neef en zij houdt
van je. En ofschoon ik niet weet, in hoe
ver dat van invloed is, zij is je dankbaar
voor de manier, waarop je me gesteund
hebt."
„Ik heb inderdaad hoop," zei Herbert,
„maar wat u zegt, schijnt me een aanwij
zing, dat er tact en voorzichtigheid noodig
is. Juist het feit, dat wij zulke goede vrien
den zijn, beteekent dat zij er aan gewend
is, op een bijzondere manier aan mij te
denken, en nu "ga ik maar vragen op een
geheel andere manier aan mij te denken."
Of do zaak was te fijn voor Rosewarne,
of hij vond Herbert noodeloos voorzichtig
hij gaf in ieder geval geen antwoord op de
laatste opmerking. Zijn oogen stonden
strak en hij speelde afgetrokken met een
stuk erts, dat als pressepapier op zijn les
senaar lag. Zijn breede schouders gingen
op en neer met de regelmaat van een diepe
ademhalinghij had iets van den verrukten
blik van een scheppend kunstenaar, die zijn
ontwerp voor zijn oogen ziet groeien. Als
hij eenmaal een plan aangenomen had, ont
wikkelde hij het met verwonderlijke snel
heid. Herbert kon niet nalaten te merken,
dat in Rosewarne's verbeelding hij al de
aangenomen minnaar van Esther was, en
die gedachte beviel liem minder dan men
vermoed zou hebben. Ofschoon het waar
was, dat Rosewarne beloofd had, zich niet
te mengen in Esther's vrijheid van keuze,
kon hét naéb betwijfeld worden, d!at teij
misschien den onwillekeurigen druk van
wenschen 20U voelen. Nooit in zijn leven
had Herbert zoo zijn betrekkelijke armoede
betreurd. Als hij rijk geweest was, zou hij
'het niet noodig gevonden hebben, Rose-
warne's toestemming te vragen, voordat- hij
mot Esthèr sprak.
„Tusschen ons gezegd," zei Rosewarne
eindelijk, „bon ik een bootje teleurgesteld
in Esther. Misschien was ik onredelijk. Ik
ben gewoon geweest van haar to verwach-*
ten, dat zij zoon en dochter tegelijk zou'
zijn. Ik heb altijd op een zoon gehoopteen'
zoon naar mijn eigen hart. Dat was de re
den, waarom ik weer trouwde. Je weet niet,
wat een uitstekende vrouw je tante is. Ak
wij oen zoon hadden gehad, die haar ka*
rakter en opvoeding had geërfd, nie<
mand weet beter dan ik, wat Engeland aan
zijn aristocratie te danken heeft-, de ge*
woonte van te heei-schen, het gemak om
met menschen om te gaan en mijn onderne
mingsgeest voortvarendheid, zoo je wilt
dan zou ik niets over Esther te klagen
hebben, Maar liet helpt niets, of wij daaf
nu al over pratenwij hebben geen zoon.-
Maar het is wel wat hard, Herbert, voor.
een man, die een waar doel in zijn leven
hoeft, als hij zich oud voelt worden met zijn
plannen slechts half voltooid cn niemand
om hem op to volgen. Als je fiiet Esther
trouwt-, is mijn voornaamste zorg wegge
nomen. Als van man tot man gesproken,
Herbert, ben je natuurlijk niet 7.00 sterk
als ik misschien omdat je een heer bent,
en ik niet. Je-bent te bang. Maar als Es*
ther's man, zal je beginnen met een flink
landgoed, en oen geldelijk belang in de
openbare zaken, dat je een houvast aan dé
plaats zal geven, en wat jè ontbreekt aart
karaktersterkte, zal je goedmaken in denk
beelden en volharding. Eén ding is zeker
jo zult in het Parlement komen zoodra er
een verkiezing is en dat zal vóór het
eind van het jaar zijn. Ik heb mij zelf nooit
candidaat willen stellen, omdat ik voeldé,-
dat ik er buiten vrijer zou zijnmaar het'
is heel zeker, dat mijn candidaat er komt."
(Wordt; vervolgd.)
