ICORSETTEN
Nieuwe Aardappelen
OUDE SfW
LljNÓUE.
NILLilJ 1859
PRIMULA'S g08psffi iB
I RUNKEMÖLLER LEXIS
HUNKEffiOLLER LEXIS
Prima Zelfrijzend Bakmeel
KAWNEMELKZEEP
H. C. VSS8E8 Zn. M3A|E
C^SSi R E5
BUITENLAND
1 BREE8TRA.AT 108. TELEFOON 1770
DE BESTE5 DE GOEDKOOPSTE,
DE GROOTSTE SORTEERING.
1 AMSTERDAM ROTTERDAM MEPPEL
ARNHEM 1
Ornamenten en Lampen
J. L. Aalmarkt 25
A. VX.&gm.D ©21
II
ié
TE HAARLEM5
Mevr. BERGMAN,!
Zit- en Slaapkamer.
A. GËRRiTSES**,
Vraagê steeds bij Uwen
ieveranoier
S
DistiSleerderij
Likeurstokerij
Aankomende HEemfoslmaksiirs.
Firma S. VAN QEÏ* BERG,
Wij moeten VOORUIT.
U te Verzekeren bij
Tablett©n.
S. P. MINNEMA,".:1322Haarl.straat143
(Verhouding tusschen mannen eu Trouwen.
'Tot de vele door den oorlog te' weeg ge
brachte bedenkelijke verschijnselen be
hoort ook een .ernstige verbreking in
Öie landen, die de grootste menschenoIfH's
brachten van de bestaande verhouding
insschen het aantal mannen en vrouwen.
Het sterkst zal dit vermoedelijk uitko-
ÏLcu in de Fransche bevolkingscijfers. Reeds
in 1917 was daar voor den leeftijd van 18
.tot 45 jaar de verhouding geworden 1202
.vrouwen op elke 1000 mannen. Voor
Duitschland berekent Schweishein.er binnen
dezelfde leeftijdsgrenzen een verhouding van
1159 vrouwen op 1000 mannen. Als men
mu weet, dat in normale tijden juist voor.
'deza levensjaren de bevolkingssterkte aan
anannen en vrouwen gelijk was (1005 vrou
wen op 1000 mannen) dan spreekt uit deze
cijfers een verandering in de verhoudin
gen, die gedurende vele geslachten dreigt
'gevoeld te worden. Te meer omdat de ge
sneuvelde mannen beboeren tot de uitge-
sochc krachtigsten en gezondsten van het
.volk. De bewering is wel eens gehoord,
dat zulke verstoringen in de normale ver
houdingen zich na een oorlog veel spoe
diger herstelden dan men eigenlijk zou ver
wachten en dat de natuur langs nog on
doorgrondelijke wegen in versneld tem'po
,weer naar het evenwicht streeft.
Zulke stellingen moeten gerekend wor
den te behooren tot een zekere politieke
wetenschap, welke ten doel had de volke
ren gerust te stellen omtrent de nadeelen
en gevaren van een oorlog. Varen er ni?t
aog voor enkele jaren gezaghebbend? per-
Bonen, die verklaarden, dat een oorlog e?a
verjonging eu verfrissching beteekend?
Voor een volk?
Met werkelijke natuurwetenschap heb
ben zulke verzekeringen niets uit t? staan
De strenge statistiek toont, dat ze kort
weg onwaar zijn en dit wel des te meer
jianrmato in den oorlog een grooter deel
.van het volk is betrokken geweest, het
geen in de laatste eeuw steeds erger en
erger is geworden.
Bi- ligt iets zeer opmerkelijks en ge
heimzinnigs in die verhoudingscijfers tus~
echen de aantallen mannen en vrouwen,
wanneer meu die voor alle landen der g>
heele wereld beschouwt.
Onder de zeer jonge kinderen zjjn de
jongens overal in de meerderheid. In Euro-
peesche landen kan men rekenen 106 jongens
onder de pasgeborenen tegen 100 meisjes.
Tusschen de 25 en 30 jaar evenwel komt
er een moment van gelijkheid en naar mate
men dan hoogere leeftijden neemt, stijgt het
■vrouwenoverschot steeds sneller. Op 75-jari-
gen leeftijd heeft men 1300 vrouwen op
1000 mannen. Voor geheel West-Europa en
Europeesch Rusland levert dit als eindresul
taat over de gansche bevolking (alle leeftij
den te zamen), dat er een klein overschot
is van vrouwen. In Nederland ongeveer 2
p>Ct., in Groot-Britannië 6 pCt., Noorwegen
zelfs 10 pCt
Op den Balkan daarentegen en in alle
buiten-Europeesche landen zjjn over de gan
sche bevolking gerekend de mannen ster
ker in aantal. Het sprekendst is dit in Ca
nada. waar het mannenoverschot stijgt tot
14 pCt. en in Aziatisch Rusland tot 10 pCt.
Voorts: Australië S pCt, Ver. Staten 6 pCt.,
Britsch-Indië 5 6 pCt. Japan 5 pCt.
Volkomen zekerheid omtrent de juiste
oorzaken bestaan er niet.
Ia vele gevallen is 't duidelijk, dat de land
verhuizing 'n rol speelt. Aan landverhuizing
nemen steeds meer mannen dan vrouwen
ceel. De cijfers van Canada, Ver. Staten,
Australië, waarheen nog steeds trek is van
kolemsteu, laten zich aldus wel verklaren.
Omgekeerd ook die van Noorwegen. Italië en
meer West-Europeesche landen. In het cijfer
van Groot-Britannië speelt bijv. Ierland een
sterke rol.
Hiermede is echter volstrekt niet alles
"gezegd. Ieder weet wel uit de levensverzeke
ring-statistieken. dat in Westersche landen
ook de sterftecijfers der mannen hooger zijn
dan die dier vrouwen en daardoor bijdragen
tot het met den leeftijd,, vooral boven 40
jaar, zeer snel stijgend vrouwenoverschot,
waar zich dit voordoet.
Die samenhang tusschen bevolkingssterkte
der geslachten en sterfteverhouding is bij
zonder sprekend als men bepaalde gedeelten
in Duitschland beschouwt. Er zijn toch dee-
len in Duitschland, waar men juist een man
nen-overschot vindt en dit gaat 6teeds ge
paard met gunstiger sterftecijfers voor de
mannelijke bevolking.
Jn industrie-centra en in de steden zjjn het
blijkbaar de aroeiflsomstandigheden. welke
speciaal op de mannen-sterfte een ongunsti-
gen invloed hebben. Zóó beschouwd wordt
bot vrouwenoverschot een cultuurverschijn
sel Onder half beschaafde volkeren, waar de
vrouwen zwaren arbeid verrichten, zijn z\j
in bet nadeel. De nadeelen onzer indus-
strieele cultuur evenwel komen vooral op de
mannen neer. Daarbij komen dan echter ook
nog alcohol- en tabaksmisbruik als j.cultuur"-
vei'schijnselen, welke speciaal aan het man
nenleven schade toebrengen.
Wanneer men dit alles overziet, lijkt het
stellig overdreven .dat behaalde schrijvers
en vooral schrijfsters het iu Europa bestaan
de vrouwenoverschot voornamelijk willen wij-,
ten aan den boozen invloed van oorlogen van
vrcegeren en lateren tijd. Daarmede is dan
ook gezegd, dat de in de meeste beschaafde
landen bestaande wanverhouding door een
definitieve voorkoming van oorlogen wel niet
2 ou zijn te niet te doen.
Maar deze laatste oorlog, dien wij thans
hebben beleefd, heeft een uitroeiing vau
mannen, in den bloei van het. leven, mee
gebracht op een schaal als nooit te vorea.
Bij groote oorlogen in vroeger eehwen
waar zij gepaard gingen met een soms ja
renlang woeden van velerlei besmettelijke
ziekten, was er een veel aanzienlijker ver
hooging van het algemeen sterftecijfer. De
laatste oorlog is er een geweest van veel
meer eenzijdige mannensterfie. En hoezeer
nu ook die voorkoming tot dusver van wijd
verspreide pestilenties als een zegenrijke
overwinning voor het menschelijk geslacht
mag worden geboekt, de invloed op de uit
liet evenwicht gebrachte verhouding is daar
door weer des te grooter.
Het vermogen tot herstel, dat door de na
tuur zelf is gegeven, ligt uitsluitend in het
constante overschot aan jongens, dat gebo
ren wordt. Maar dit kan alleen helpen, wan
neer de sterfte van de mannelijke kindereu
en van mannen op lateren leeftijd kan wor
den verminderd. Dit is voor de getroffen laD.
dvn één der groote sociaal-hygiënische vraag
stukken der toekomst.
Dat een verarmde samenleving misschien
kan voeren tot een geringer gebruik van
schadelijke genotmiddelen, ligFvoor de hanl.
De tijdens den oorlog versterkt© bewegiag
to'gen alcoholgebruik is hier een vingerwij
zing. Daarnaast wordt ook in dit opzicht
een verstandige arbeidswetgeving een zaak
van verhoogde beteekenis, waarbij intusschen
het herstel der veroorzaakte verarming een
factor blijft van geheel gelijkwaardig be
lang.
Eon monument van rouw.
Indien Duitschland den oorlog gewonnen
had, dan zou stellig oen geweldig monu
ment. onthuld zijn, nog grooter dan *het
„Völke-rschlachterdenkmal" te Leipzig.
Duitschland heeft den oorlog verloren.
Een lezer van de „Vossische Ztg." 6telt nu
voor tooh een monument te bouwen, dat
echter géén geld mag kosteneen monu
ment van rouw.
Hij wil een steenhoop bouwen, onmiddel
lijk te zien, gemakkelijk te bereiken van
uit do hoofdstad een vierhoekige pyramid©
van (geweldige afmetingen. ,,Wij allen
moeten daaraan medewerken. Ieder, die de
Duitscho taal spreekt cn door de-zen oor
log geleden heeft, moet een paar steenen
op deze hoop leggen. Iedere moeder-, die
etn kind of een man lieeft verloreniedter,
wiens bloed gevloeid is, die geleden en ge
hongerd heeft. Ieder, dio mee te dragen
krijgt nu en in <Le toekomst van de ge
volgen van den oorlog, moet zijn steen
er heen dragen.
„Wij zullen lang bouwen, misschien tien
jaar, misschien vijftig jaar. Maar ten slot
te zal in zijn vormeloosheid een verheven
zinébeeld van onze smart ontstaan, opdat
de toekomst niet de grootste kwellingen zal
vergeten, die ooit een volk te dragen kreeg.
„Op de vier vlakken van den steenhoop
zouden eenvoudige geschriften moeten
komen
„Vergeet niet de 2 millioen Duitschers,
die voor u gestorven zijn!'-
„Vergeet niet. de 800,000 Trouwen «n
kinderen, <iio voor het va-der]and verhon
gerd zijn 1"
„Denk aan do 6.000.000, ddo voor het
vaderland zioh lieten verminken."
Het vierde opschrift zou moeten lijn
„Schande". Of beter misschien wae het hier
niete te schrijven.
De pleobtigheid zou moeten bestaan in
een eindeloozcu rouwstcet. Een ieder
draagt zijn last in de hand, legt den steen
neer en gaat zwijgend weg. Jaren lang legt
iedere Duitscher, die naar Berlijn komt
zijn nteon neer bouwend aan het. monument
van rouw.'
GEVEILDE PERCEELEN.
Gehouden verkooping in het Notarishuis
aan „Den Burcht", te Leiden, op Zaterdag
14 Jum 1919, ten overstaan van: 1. J. j. ter
Laag Cz., notaris te Leiden: Donkersteeg 8
en. Oude-Rrjn 32, samen in bod f28.250,
koof er de heer J. van Riet q.q. voor f 30.650.
2. Mr. H. II. A. Coebergh, notaris te
Leiden, Uiterstegracht 82 en 84, samen
in bod f 1530, kooper de heer Jan de Cler.
qq. voor f1630. Aldaar 66, in bod f760,
kooper de heer A. van Riet qq, voor
f 790. Heerengraeht 75 en 77, samen in bod
f 1900, kooper de heer M. Óverduin, voor
f1902. Woutershof 5 en 7, en Mirakelsteeg
12, samen in bod f1414, kooper de heer J.
T. Popp, qq, voor f 1415. Rqndjjkstraat 80,
in bod f1320, kooper de heer W. van
Beek. Korte Raamsteeg 16, in .bod f1000,
kooper de heer M. Overduin. De overige
p«rc6elen waren uit de hand verkocht.
3. Jhr. M. B. W. des Tombe, notaris te
Leiden Heoge-Rrjndijk 42a, in bod f8100,
kso; er de heer C. van Ark;!, nq, voor f 8325.
Ma'edijk 82, in hod 13100, hooper de heer
P. J van Zyp qq. OranjegTacht 127 en 133
in bod f2300, kooper do heer F. J. L. van
Voort qq, voor f2301. Mirakelsteeg 39, in
bod f 180, kooper de heer P. R. Selier. Mi-
chielstraat in bod f50, kooper de heer J.
Splinter qq, voor f70. ICempenaerstraat 4,
te Oegstgeest, in bod f7400. kooper de heer
C. de Jong. Overige perceelen zijn niet ge
gund.
HAAGSCHE WINKELWEEK 18-25 JUN
ÜISi
IrExdsm
9023
IfSGR G3.S ES ELECTRESCH LICHT
9050
HEBBEN 1V1J IN RUIME
KEUZE IN VOORRAAD
SPECIALITEIT 88 BASEN ES GEYSERS
Morgen aangevoerd
tegen groote PKIJ'3VEKMIHUJEBIMe, nit.lni tend
voor DRTAILUSTEK. 45
Keden ontvangen:
a. 55 cent per pondspak.
Beleefd aanbevelend,
P.K.-Koorsteeg 14, Leiden Telefoon ?6tt.
WP" Bestellingen worden aan hsis opgenomen en bezorgd.
■minimum li
merk „HET MELKMEISJE"
Qe su.V, Be HaaHemschs Stoom Zeep»
en P&irfumerÉeësrfahPÊek
ff
Steefê de eer êtare geachte cïjestSèSe te
ber-ccStteo, dat zij «as-taf beden weder
in staat is get'ege.d tedere feesSeBde
hoeweeESieid Karmst^.sSijzeep, zoowel
groot e?s küests formaat Severer.
Wi! meet verzekerd zljra de ecfcte Kar-
nemeSkzeepi te ©ntwsngcn iaat l£ dan
niet misleifioet doch Eet wcoraS op hot
gedeponeerde msrki
PPHET MELKMEISJE
ff
Verloskundige.
.Spreekuur: Maand., Dinsd., f
Woensd. en Donderd. van i
12— 4 nur.
P ij n bo o m straat 4ï 1
(Duinoord) Den Haag, j
einde lyn 3 en 7.
3309
Student zoekt tegen 1 Sep
tember e.k. gemeubileerde
Brieven met opgave van con
ditiën onder No 409 te richten
aan PEEREBOOÜS's Adv.-
Bureau, Groote Markt 5,
Breda. 26
S©h©iwSscli
23 ci. p. Kilo. 28 ct. p. Kilo.
Schol 40 ct. p. pond, Zeelt,
snoeft, Braazem, Voorn
en eerste kwaliteit Nieuwe
KoHandsche Haring.
Alles versch aangevoerd.
les en RiviervisshhandeE
DIE SCELVISCH
naast JAMEN.
Aan 't zelfde .adres een
complete 16
OIDEEPÏÏI
te koop 4.25 breed en 3.75
hoog tevens een complete
OPSTAND.
(zrCE* oude Qsnevej»)
6559
Ksrie Haven 29
SCHIEDAM
Uerfegeetwocrdïg&rs gevraagd
Terstond gevraagd: aar>koittonde
ESEU3ELHS AKERS, welke in liet vak tamelijk
ver gevorderd zijn. Zich schriftelijk of persoonlijk
aan te melden b\j 27
Kaagooot5; £3, (Jen Haag.
Hedoa weder voorplein vau priEati? feCKEJii-
D59££S.!LU:^OIjIE, tegeni R»iElijken prijs, Rïaj 11
Werk dasrtce tnaoa
KANTOREN: 3237
'S GRAt'ËÈtiiAGE, VeanestreSt f.
AMSTERDAM, Kolzersgraoht 50S.
UTRECHT, Minrebreederetraat 22.
VcrUrijgbanr bij:
LEIDEN
23
ÖEVEM@B, eens flinke
bekend met de expeditie.
30 Maison ZïïRIaQM:
.rZacht glanzend haar
krijgt gij als gij het geregeld met de haar» 'fa
li verzorger LAX wascht. LAX verwijdert él
bovendien stof roos. neten en hoofdonrein
3 Pnja f 0.25 P^r.g
doo»,Yo!doende|
?oor Litor 6jp.|
goparfuraeerd
hftenk'ftter.
HJfisehi afslnlflliinml met oncae fela3ld.toek4l2i£Ia#,
li. I. AHEEK, Kot4©r<!eim.
loeettc Brerlsfen. 12
