AGENDA VAN DE WEEK,
420e Staatsloterij.
I GEMENGD NES».
UIT OE OMSTREKEN,
jf'C~7f-A. limmermarj.
ffoflei iiraxicler. JflemssRIjn 4ou
Mieuwslo cjenre*s in
f nf- 1 A Fiif1T/M5SSHOEDETi
11 Maandag.
„Patrimonium". SchoenrnakersYereeniging
,jNieu\T-LeveriJ. Openbare vergadering S uur.
Dinsdag.
Nutsgobouw: Openbare vergadering van
dienstboden. 8 uur.
Lisse. „De Witte Zwaan"': Algeme-ene
vergadering van aandeelhouders der Lisse-
eoho Bankvereeniging. 2 uur.
bet aantal beschikbare arbeiders in. >eer
belangrijke mate zal toenemen en dat dö
productie door een goede werkwijze kan
worden bevorderd- .Vermeerdering van het
aantal arbeiders zal er toe leiden, dat meer.
zal kunnen worden geproduceerd dan ge-
du: ende den oorlog; maar het komt hier
aan op de vraag of invoering van den S-
.urigen arbeidsdag niet zal beletten liet «ve-
ïeldtekort aan te vullen en ondanks die
vermeerdering niet tot achteruitgang van
de productie zal leiden. Dat tekort zal ben
gevolge hebben, dat van de verbetering der
Averkwijzvn, waarvan de Minister gewaagt,
voorshands niet veel zal komen. Ook wijst
de Minister .op liet gevaar, dat niet-invoe-
ring van .den 8-urigen arbeidstijd tot- ver
bittering en stakingen aanleiding zou geven.
Dit door vrees ingegeven argument achtte
men te minder afdoende, omdat die invoe
ring niet den minsten waarborg levert tegen
stakingen op grond van verd:re eischen der
arbeider8. Deze leden verlangden, dat de
Minister nader zou anntoonen, dat de voor
gestelde regeling op de productie geen scha
delijken invloed zal uitoefenen.
Verder werd ^aangevoerd, dat de erken
ning, dat beperking, van den te langen ar-
be ids tijd door wettelijke maatregelen noodig
is, nog niet insluit, dat de maximum arbeids
duur op 8 uren en niet op 10 uren be
paald zou moeten worden. De vraag diBivfc
'gesteld te worden, of bepaling van den ar
beidstijd op 8 uren wel in het belang der
arbeiders zyn Het is van alge®?ene
bekendheid, dat de Nederlandsche arbeider,
welke goede eigenschappen hy overigens
moge hebben, n et tot de vlugge werkers
^elioort. Zal in alle bedrijven de arbeid, tot
dusver in 10 uren verricht, in 8 uren gereed
kunnen komen? Zoo neen, dan zullen de
p rorlu c tiëkosten stij geu.
Eenige andere leden betreurden, dat dé
wetgever hier wederom geroepen wordt in
het maatschappelijk leven in te grijpen.
Zij zonden liever gezien hebben, dat werk
gevers en worknemirs door. onderling over
leg tot verkorting' van te langen arbeids
duur waren gekomen.
Vele andere leden konden zich met deze
beschouwingen niet vereenigen. H.t wetsont
werp beoogt inwilliging van wenschen, se
dert vela jaren door de arbeidersklasse ge
koesterd, en aanneming daarvan zal een belang
rijke verbetering in het lot der arbeiders bren
gen. Of de voorgestelde regeling de productie
ial bevorderen of althans niet zal belommeren,
Is niot hot eenigo, waarop het aankomt.
Sommige leden acditten, ook met hot oog op
hetgeen in het buitenland geschiedt, de vraag
gewettigd, of hot ontwerp niet te ver gaat nu
het voor fabrieken en weak plaatsen niet slechts
don 8-urigen arbeidsdag maar ook do 45-urige
arbeidsweek wil invoeren. Aan de dienaangaan
de in de kringen der iuduetrie geuitte bedenkin
gen zou huns inziens te gemoet gekomen kun
nen worden zonder aan de aJgemoene strek
king van het wetsontwerp te kort te doen. An
deren achten dio bezwaren zeer overdreven.
Enkelo leden hadden in de Memorie van Toe
lichting een beschouwing gemist omtrent don
invloed van do voorgestelde regeling op de ver
houding tussehen de groot-, midden- en klein
bedrijven. Naar hun inzien zou dozo regeling do
klcin-bedrijven te zoor bevoordeelen.
Verscheidene leden betreurden, dat de Minis
ter .niet zijn naedowerking heeft willen verleehen
tot behandeling van hot wetsontwerp-Schaper
c.s. Dan zou een behoorlijke regeling van den
arbeidstijd veel vroeger- tot stand gekomen kun
nen zijn.
Verscheidene leden waren van meening, dal
het wetsontwerp in verschillende opzichten den
arbeidsduur niet in voldoende mate beperkt.
In de eerste plaats waren or. die den 8-urigen
arbeidstijd voor nagenoeg alle bedrijven wen sek
ten te zien ingevoord.
Buiten fabrieken en werkplaatsen het mini
mum van don arbeidsduur op 10 uron to stel
len, achtte men met 's Ministers eigen- opvat
tingen niet ovoxeen to brengen.
Voorts kwamen verscheidene leden op te
gen do aaliiden 26 en 27, welke bedoelen zoo
wel voor geheelc bedrijfstakkon als voor be
paal'ie ondernemingen enkele jaren van over
gang too te staan. Men vreesde, dat het den
werkgevers zou gelukken een zoodanige toepas
sing van deze artikelen te verkrijgen, dat met
de invoering van den voorgestelden arbeidstijd
langer wordt gewacht dan noodig is.
Ook tori aanzien van *le beperking van
'den nachtarbeid gaat h.t ontwerp, naar de
anecuing van verscheidene leden, j\ieb ver
genoeg. Voor mannen zal die arbeid wor
den toegelaten als dit om redenen van tech-
idsclien of maatschappelijken aard noodig
wordt geacht. Deze -omschrijving is zeer
vaag en kan tot zeer uifceenloopende op
vat :mgen aanleiding geven.
De Minister acht den •nacxifcar'oeid van
typografen voor het doen verschijnen van
ochtendbladen om maatschappelijke redenen
noodig. Sommige leden beantwoordden de
ze Traag in ontkennenden zin. Voor rente
niers moge het verschijnen van ochtend
bladen aangenaam 2ijc, matschappelijk nood
zakelijk zijn zij niet.
Voorts werd de meening geuit, dat het
verrichten van overwerk in het wetsontwerp
niet genoeg wordt tegengegaan.
Anderen achten het niet wenschelijk ten
aanzien Van de beperking van den arbeids
tijd verder te gaan dan voorgesteld is.
Met' de bestaande toestanden en den aard
der bedrijven dient rekening gehouden te
^woraen. Dit ^eldt ook tea opzichte van de
aitlkelen 26 en 27. In de Memorie van
Toelichting wordeu de redenen, welke deze
OTeigang.-b.pa iugen noodig maken, óp zeer
duiüelyke wijze uiteengezet.
Er waren leden, die meenden, dat het
wetsontwerp niet genoeg doet voor de be
vordering van de Zondagsrust. Sommigen
kwamen op tegen liet maken Tan minder
strenge bepklingen omtrent de Zondagsrust
vo^r mannen dan voor vrouwen.
Eenige leden vreesden, dat de voorgestel
de regelingvan den arbeidsduur zal 'leiden
bot het in het leven roepen van continu-
j bedryven, althans tot ,verdeeling van den
arbeid over meerdere ploegen. In de glas-
en - ceramische industrieën schijnt hiervan
reeds nu sprake bo zijn.
Voorts hadden- eenige leden bezwaar te
gen het door den Minister voorgestelde
ploegenstelsel. Bij invoering van d.n 8-uri
gen arbeidstijd behoort huns inzieus nacht
arbeid niet langer dan gedurende 7 uren
toegestaan te worden, zooals ook in het onfc-
werp-Schaper c. s- was voorgesteld.
Vcrsohoideno leden waren van oordeel, dat
hot ontwerp den kring der- arbeiders, op wel
ken de voorgestelde regeling toepasselijk zal
zijn, te zeer beperkt.
Door sommigen werd betreurd, dat de landar
beiders in het wetsontwerp niot zijn opgeno
men.
Verscheidene andore leden juichten liet toe,
dat de landbouw buiten het wetsontwerp is ge
laten. Opneming daarvan zou het te omslach
tig gemaakt hebben. Bovendien zou het on
mogelijk zijn mot het eigenaardige karakter van
don landiiouw rekening te houden. Deze leden
meenden in tussehen, dat een afzonderlijke re-
goling voor den landbouwarbeid spoedig ingo-
diond behoort te worden.
Naar de meening van sommige leden is in
het wetsontwerp voorbijgezien, dat, waar- daar
bij aan particuliere werkgevers diep ingrij
pende beperkingen hunner vrijheid worden op
gelegd, gevergd mag worden, dat de Overheid
zich tegenover do in haar dienst zijnde arbei
ders gelijke beperkingen getrooste.
Door sommige leden werd bezwaar geopperd
tegen de wijze, waarop op het voetspoor der te
genwoordige Arbeidswet de aansprakelijkheid
voor het verrichten van arbeid in strijd met
de wel is gefegeld. Hot verrichten van zoodani-
gen arbeid wordt verboden. Dit zou moeten lei
den tot bestraffing van de arbeiders, die hei ge
bod overtreden. Dat doet het ontwerp echter
niet. Het stelt de werkgevers aansprakelijk.
Dozo inconsequentie wordt vermeden, indien
de strafbepalingen gericht worden tegen werk
gevers, dio verboden arbeid doen of laten ver
richten. Op deze wijze wordt een betere grond
slag voor do strafbepalingen verkregen.
Het uitgangspunt van dit betoog, dat de
rechtsgrond dei- arbeidabepe'rking gelegen is in
do bescherming der economisch zwakkere ar
beiders tegen de werkgevers, vond tegenspraak
bij leden, die dil standpunt verouderd achtten,
nu vereenigingen op bonden van arbeiders ge-
he8le vrijheid genieten on tot krachtige ontwik
keling zijn gekomen. In vele gevallen kunnen
tegenwoordig de arbeiders de patroons veel
meer dwingen dan omgekeerd. Bij een staking
kunnen arbeiders, die van vele zijdon gesteund
worden, het dikwijls vool langer uithouden dan
de patroons, wier zaken bij langen duur der sta
king allicht te niet gaan.
De rechtsgrond van de wettelijke beper
king van den arbeidsduur is, naar de mee
ning dezer leden, gelegen in het algemeen
volksbelang, dat geschaad wordt door bet
Verrichten vao te langdurigen arbeid door
de arbeiders en door onnoodigen nachtarbeid.
Krachtige volksontwikkeling benadeelende
j arbeid behoort te worden tegengegaan, on-
I versehillig of zulke arbeid verricht wordt
I wegens economische overmacht, ooncurren-
1 tie-dwang of slecht begrepen eigenbelang.
Het'einddoel moet zijn door bet tegengaan
van overmabigen arbeid de volkskracht en
daarmede, langs een omweg, ook de produc
tie te bevorderen.
Met deze beschouwingen konden vole an
dere leden rich niet vereénigen.
Sommige leden meenden, dat de regeling
van 'den arbeidsduur in hebwetsontwerp te
veel wordt overgelaten aan algemoene rnaatr
i regelen van bestuur. Dit heeft ten gevolge,
dat- het. in velo gevallen niet vaststaat, wel
ke arbeidstijd geoorloofd zal zyn, en dat
in die gevallen de regeling afhankelijk zal
zijn Van de wisselende inrichten van Minis
ters en hun ambtenaren.
Sommige leden waren van oordeel, dat
do beschouwingen der Memorie van Toe
lichting omtrent het ingrypen van den wet
gever ten aanzien van de wij*», waarop de
arbeider zijn vrijen tijd wil besteden^ te opti
mistisch zyn, vooral met 'betrekking tot de
vele ongeorganmeerde arbeiders ten plat
telander Daar de concurrentie, den patroons
door de arbeiders in hun vrijen tijd aange-'
daan. 'bevorderd wordt door wettelijke be
perking van den arbeidsduuur, ware het
zed: onfcillyk den patroon daartegen niette be
schermen, en niet te beletten, dat de ar-,
beider met de kennis, in dienst verkregen,
als buiten do wet vallend hoofd eener onder-
nemioQ zijn patroon benadeelt.
Bepaald zóu kunnen worden, .dat een drin
gende reden, die den werkgever de be
voegdheid geeft de dienstbetrekking zon
der opzegging te doen eindigen, ook dan
geacht kan worden aanwezig te zijn, wan
neer de arbeider na afloop van zijn arbeids
dag in dienst Yan een- anderen werkgever
arbeid verricht.
Andere leden betwijfelden, of het moge
lijk zal zijn afdoende bepalingen te maken
tegen het verrichten van arbeid door ar-
beiders in hun vrijen tijd.
Sommige leden betoogden, dat de zorg
\ocr de naleving der wet niet uitsluitend
aan ambtenaren behoort opgedragen te wor
den ec betreurden, dat bij dit wetsontwerp
aan de vakbeweging geen aandeel in de
uitvoering is toegekend-
Andere leden meenden, dat de vakorgani
satie nog niet genoeg ontwikkeld is om'
haar aandeel te geven in de uitvoering der
wet.
Eenige leden wenschben, dat in de wet
aan de Regeering de verplichting zou wor
den opgelegd, om omtrent de vaststelling
van de bij het wetsontwerp voorgeschreven
algemeene maatregelen van bestuur dea
Ho ogen Raad vau Arbeid te hooren. ïtier-
door zou meer zekerheid verkregen vvor-
den. dat met de belangen der arbeiders be-
j hoorlijk rekening, zal worden gehouden.
.VIJFDE KLASSE.
Trekking van 26 Mei.
No. 7511 f 1.500.
Note. 11887 16061 ieder IlOOO.
Nos. 8S40 17615 '18033 18078 20157 ieder
f400.
Nos. 1202 4210 4259 506-1 5365 6162
0 Nos. 7944 13027 13243 18307 ieder f 200
11643 12776 13516 14418 18497 18534185-41
19819 zO-115 ieder 100.
Prijzen van i 70.
17 69 375 422 463 534 592 962 1220
1284 13S2 1466 1488 1516 1591 1G11 1674
1847 231S 2384 2523 2625 2667 2683 27S0
2795 3049 3102 3132 3316 331S 3-144 3-198
3638 3650 3773 3925 3944 3960 39S6 4257
1313 4612 4655 4680 4733 4751 4963 5036
5118 5143 5240 5395 5419 5691 5755 5776
5813 5817 5904 6008 601S 6028 6205 6221
6309 6585 6661 6675 6734 7181 7342 7539
7609 7631 7759 7S49 7875 7926 8114 8121
8469 8475 8493 8544 8593 8751 8929 8966
8972 8999 9039 9096 9199 9226 9237 9349
9445 9453 9552 9645 9710 9726 9738 9888
9941 10IS7 10532 10614 10730 10772 10842
10S94 10920 10995 11094 1110S 11173 11290
11307 11319 11348 11406 11456 11493 11577
11671 11725 11776 119|i0 12026 12151 12209*
12217 1222S 12267 12357 12369 12430 12445
12604 12817 12894 13016 13218 134)5 13551
13562 13S05 13887 14015 1406S 14200 14291
14314 14362 14493 14611 14875 14978 14982
15000 15007 15068 15070 15082 15122 15133
15136 16273 15303 15314 15341 15413 15445
15642 15770 15801 15982 16084 16096 16214
1628S 16421 16493 16514 16622 16S67 17002
17592 17647 17846 17S90 18016 18118 38119
18166 18271 1S277 18480 18516 1S519 18545
18577 18584 1S696 18724 18783 1S903 19122
19213 19227 19286 19305 19378 19379 19419
19480 19520 19608 19663 19884 20247 20277
20364 20365 20437 20756 20779 20874 2087S
20904
NIETEN.
30 36 57 63 82 91 112 121 12S 133 14S
179 228 257 2S6 300 313 326 357 385 391
403 427 505 549 555 561 577 622 612 655
663 679 717 715 756 778 805 816 S59 887
903 909 936 950 953 954 974 1009 1029 1043
1044 1117 1172 1207 1221 1257 1280 130S
1367 1379 1460 1469 1490 1505 1521 1523
1564 1573 1552 1586 164S 1647 1651 1654
■1669 1676 16Sj> 1692 1778 1804 1864 4859
1893 1906 1942 1971 1973 2002 2016 2031
2052 2097 2101 2110 2153 2154 2155 2169
21S1 2221 2247 2259 2263 22S3 2304 2313
2320 2332 2393 2396 2397 2456 2464 2475
2480 2525 2578 2609 2647 2649 2674 2675
2631 2709 2734 2761 2763 2767 12771 "779
2782 2791 2838 2S62 2889 2891 2910 2051
2977 3099 3131 3178 3192 3341 3465 3596
3620 3639 3720 3756 3766.3771 3S04 3820
3832 3843 38S8 3903 3983 4004 4094 4174
4281 4296 4398 4445 4464 4473 4477 4507
4513 4518 4520 452S 4545 4573 4626 ro-i.
4700 4715 4721 4744 4747 4796 1819 4820
-4874 4900 4907 4910 4926 4957 4991 502a
5040 5043 5058 5082 5111 5230 5241 5271
5279 5302 5316 5329 5383 5407 5424 >435
5453 5157 5490 5578 5593 5700 5724 5775
5783 5834 5874 5S96 5922 5954 5971 5998
6003 6027 6034 60S2 6092 6140 6154 61S4
6230 623S 6251 625S 6291 62292 6307 6314
6323 6335 6379 6403 6421 6471 6481 6583
6542 6586 6592 6707 6755 6759 6774 6902
6916 7002 7033 7037 7040 71S5 7230 7252
7266 7277 7356 7376 7396 7446 7448 7466
7514 7544 7650 7652 7671 7714 7825 7S79
7985 8016 8039 8106 8108 S149 8155 8228
8313 S312 8343 8364 8436 8460 S483 8537
8638 8599 8733 8762 8793 8803 8836 8928
S981 9003 9018 9019 9022 90-18 9052 9C68
9122 0124 9130 9191 9211 9214 02217 9229
9353 9365 9370 9397 9429 9432 9457 9480
9499 9513 9514 9519 9526 959S 9622 9629
9685 9739 9781 9782 9786 9841 9SS6 9919
9926 994S 10108 10ISO 10276 10296 10304
10330 10335 10354 104S5 11498 10545 10557
10601 10632 10703 10725 10743 10833 lÓSll
10863 10977 10993
11001 11070 1109111149 11162 11193 11199
11203 11205 1121811225 11229 11275 11325
11332 11357 11-llS 1143611445'114G9 11478
11484 11532 11555 1168711805 11827 11S62
11938 11953 1199112000 12002 12030 12033
12053 120.8 12090 12110 12125 12151 121SS
12241 12277 12285 12306 12313 12337 12342
12352 12424 1257112573 12632 12768 12S92
12917 12919 12923 12928 12936 129S7 13030
13118 13134 13145 13162 13182 13184 13198
13199 13203 13209 13328 13-107 13128 '13472
13490 13502 13521 13527135S113610 13664
13727 13759 13761 13766 131S2 137Ü6 13866
13882 139(16 13954 14032 14039 1-1067 14134
14153 14155 14157 141S9 142021-1249 34254
14262 1 4328 14336 14344 14357 14377 143S4
14387 14417 141-11 14149 14167 114-5 14530
14539 1-1599 14634 14643 14078 14693 11764
147S2 14817 14828 14829 14896 14905 11920
14941 15093 15112 153251536015080 15395
15402 15433 15469 15478 15509 15510 15515
15567 15647 15661 15674 15G7S 15720 15773
15817 15855 15869 10917 15924 1597515978
16002 16037 16041 16056 16097 16126 16131
16141 16184 16189 1626416316 16331 16337
16353 16369 16375 16411 16426 16510 16534
16545 16590 16624 1674Ö 16772 16801 16859
16920 16956 16957 16982 17000 17015 17019
17027 17101 17205 17230 17240 17295 17298
17382 17421 17434 174-11 1748817513 17522
17519 17576 17582 17601 17620 17627 17633
17687 17714 17715 17751 17817 178.36 17892
17960 179S1 18017 1S122 1813918170 18181
18231 18239 18243 18287 18314 18321 18350
1837S 18402 18473 18590 1S566 18576 18606
18710 1874S 1879S 18820 18840 18850 18882
18890 1S922 1.S967 19008 19033 1906S 19092
19152 19191 19194 19211 1930119302 '19307
19321 194G7 19481 19530 19569 19.597 19600
19622 19628 19642 19684 19C94 19702 19770
19888 20042 20081 20147 20162 20180 2018S
20200 30203 20245 20233 20252 20279 20289
20312 20314 20331 20375 20398 20422 20171
20-173 20509 20518 20540 20554 20579 20580
30620 20653 20667 20692 20706 20719 20772
20S23 20848 20893 20994
To Alplien heelt brand gewoed
i in een der gebouwen van de Vruchten
sapfabriek aan de Stationsstraat van de
firma Blad en Prins. Het gebouw, als ma
gazijn in gebruik, is uitgebrand en esp
grocte partij suiker en jampotten giug
verloren.
Te Belft is Zaterdagnacht e-in
schildwacht bij het Eijkshenzinedepót ge
bonden en met een prop in den mond ge-
vondeu. De man zeide, door vier personen
Ce rijn overvallen. Voor zoover kan worden
dagegaan, ie er niets ontvreemd.
Te Rotterdam is de schaverf,
zagorjj, houthandel en briquettenlabriok van
de firma C. Bruynzeel Zonen, in den
Zwaanshals, afgebrand. Niettegenstaande
drie stoom- en tien handspuiten met 25
stralen werkten, brandde de fabriek geheel
jiit. De omliggende loodsen met houtvoor-
raad zijn gespaard. Door dezen brand zijn
honderd man tijdelijk werkloos.
De moord in de roei boot
.Visser geeft het niet op. Hij draait, wringt,
kronkelt pn probeert op ^til.- mogelijke
wijzen uen daus te ontspringen. In de cellen
zaten twee andere arrestanten. Visser, die
van Jiet bureau St.-Pietersn»l, te Amsterdam,
den naam van een hunner had gehoord,
nop pa eenigen tijd:
Zeg )S!
Ja. wat is er?
- Kom je d'r gauw uit?
-Ja, m;sschien vanavond al.
Vil je me een pleizier doen?Omter
zjl ik 't wel goed met je, maken.
Wat dan?
Ga jij naar de Van-Ostade-straat en
zeg daar, dat ze verklaren, dat ik dien
Zaterdagmiddag van vier tot zeven gebor
reld heb.
De politie heeft dit gehoord en er natuur
lij!; goede nota van genomen.
't Ie gebleken, dat Visser tijdens den
boottocht het bewuste bruine pak droeg
en een stroohoed op het hoofd had. Zoo
ais men zich herinneren zal, heeft een
boerenknaap, die op het land werkte, een
mar. ,aan den oever zien staan. De politie
heeft daar ter plaatse proeven genomen.
Er werd een rechercheur neergezet, die
precies hetzelfde gekleed was als Visser.
De boerenjongen verklaarde, dat de ver
schijning veel overeenkwam met die van
den rechercheur. Naar hij meende, had de
dader echter geen stroohoed op; of hjj een
zwarte lap voor het oog had, kon getuige
niet waarnemen.
Dat Visser geen stroohoed droeg, blijkt
wol uit de verklaringen van twee andere
getuigen, eveneens landarbeiders. Deze na
tveren pertinent, dat een persoon bloots-
hoolds en gekleed ia een overhemd op, den
dijk stond. In eerst dachten zij, dat iet
een opzichter iwas, omdat 'die daar wel
meer loepen.
Omtrent het mo t or=o n gel uk te
Bennekora, overkomen aan jhr. AD IX Ch.
Sanuhei'g, uit Haarlem, en J. R. M. Janzen,
heiden op de verlofschool voor officieren te
Ede, is uit een door da politie ingesteld
onderzoek gebleken, dat de bestuurder Jan
zen met jhr. Sandoerg achter bjj hem op
den motor eveu voor het ongeval met een
onverantwoordelijk snelle vaart heeft ge
reden Het plaatsen .Van een dergelijken
groeten wagen midden op dien weg ouder
aau den berg in oen bocht was ook zear
onvoorzichtig. Het staat vast, dat die ver
huiswagen, komende van den Kc-ieuberg, dus
dezelfde richting als het motorrijwiel, op
pl.nt. 500 lleter roeds te» zijn was, dus dat
met matig rijden het ongeval te voorkomen
wart geweest.
De toestand van beide zwaargewonden,
die r.og in het ziekenhuis te Bennekom
worden verpleegd, is Jpoogst érnstig; de dok
ters spreken van hersenschudding, ver
schillende beenbreuken en diepe wonden.
Aanhankelijk scheen het, dat Janzen er het
best was afgekomen; thans blijkt, dat beideu
er ongeveer even ernstig aan toe zijn. Het
motorrijwiel ia zwaar beschadigd, terwijl
van den verhuiswagen twee zware ijzeren
platen zijn verbogen en het hout aau den
linkerhoek is ontzet.
De weg was op sommige plaatsen door
weekt van het bloed.
De bestuurder Janzeu staat als eeu woest
motorrijder bekend; de vorige week werd
hg op het politie-bureau te Ede voor al te
woest' rijden gewaarschuwd.
Op het landgoed „W, e 1 n a", t e
Tongéren, heeft een zware boschbrand ge
woed, die zich door de groote droogte on
ten gevolge van den krachligea wind zooda
nig heeft uitgebreid, dat ongeveer 134)0
H, A. boseh en heide, in de asch is gelegd.
Te ongeveer elf uren Zaterdag ging do
mare, dat er een hovige boschbrand was
uitgebroken. Zware rookwolken waren te zien
ten* noorden van Apeldoorn, in de richting
van Vaassen. Het bleek, dat er een hevige
brand was ontstaan in de bosschen van het
landgoed „TVeina", bij Tongeren, toebehoo-
vend aan mr. Bavinok ten Cato, te Almelo.
'e Morgens om tien uur moet de brand
reeds begonnen zijn. Onafgebroken zetten,
de vlammen hun verwoestend werk voort.
In Epe werd de brandklok geluid en rukte
de brandweer met man en macht -naar de
plaats des onheils. En ook word assistentie
verzocht aan den commandant van de te
Oldenbroek gelegerde militairen. Doch het
bleek een hopeloos werk. Men stond met
het weinige materiaal, waarbij nog een abso
luut gebrek aan water kwam, machteloos
tegenover de jvoedende vuurzee.
Men hoopte nog, dat het vuur beperkt
Zou blijven tot het bosch. In dat geval zou
„slechts" een 609 H. A. boschgrond ver
loren gaan. Doch weldra werd ook deze hoop
de bodem ingeslagen. Het vuur tastte ook
de aangrenzende heidevelden aan. Toen viel
aan het stuiten van hel vuur niet meer te
denken. Van tijd tot tijd verminderde het
vuur plaatselijk wel eenigszins, maar de
vlammen sprongen, na eenigen tijd dan
strjju tegen hc-t vochtige stukje iand te
hebben gestred, n, weer over en zetten hun
verwoestenden tocht voort. Zoo groot was
de kracht van het vuur, dat zij over vrij
hreedt valleien heen sloegen en de daar
opgestelde mannen, die trachten zouden bij
die geulen de vlammen te bestrijden, op de
vlucht joegen.
Verbrand zijn n,aar schatting circa 600
H.A., zoowel oude als jonge dennen, groo-
tendeels op terreinen van de landgoederen
„Nieuw Soerel", toebehoorende aau bat
staatshoschbeheer en „Weina" van den neer
Bavinck ten Cate, terwijl voorts heal wat
jongo voorplantingen onder Eirtel verloren
zijn gegaan. De brand is ontstaan op het
landgoed „Tongeren" van de naamlooze
tennootschap onder dir. van Rauwenhorst
en Van der Viugt, Volgens de eene lezing
waren een paar boeren er bezig met plag-
gensleken en heeft een bewoner uit onvoor
zichtigheid een paar vonken uit een bran
dende pijp laten vallen, volgens de andere
is net vuur ontstaan uit z.g. heide-afbrnn-
den. Hoe dit zij, het onheil is geschied en
de omgeving levert een troosteloozen aan
blik op. De jonge dennen zijn geheel ver
teerd, de oudere steken nog fier de toppen,
die ten deole groen zijn gebleven, omhoog,
maar zijn aan. den voet toch ook vergaan
en zullen evenzeer moeten sterven. Er is
onnoemlijke schade aangericht en het werk
van jaren is in eenige uren ongedaan ge
maakt. Zoover liet oog reikt, ziet men
niets dan een. kale, troostelooze zwarte
vlakte, waaruit hier en daar nog rookwol
ken opstijgen. Mep is het vuur meester
geworden door het z.g. vóórbranden, -iw.z.
net isoleeren en iq brand stelten van be
paald terreingedeelten, om den. vlammen,
wanneer zij tot de plaatsen in kwestie
waron gevorderd, geen verder voedsel meer
te geven.
Peraoonljjke ongelukken zjjn, voor .oov.-E
bekend, niet voorgekomen.
Intusschen werden, weer nieuwe bosch-
brandon gemeld, één op het landgoed
„Nieuw Groenenbeek" van den heer Hagc-
doorn, tussehen Pjrtten en Ermelo, waar d3
jonge dennen-aanplant verloren giug en één
in de buurt van Staversten, bij de „Groene
Jager". De langdurige droogte heeft de
geheele Veluwe als het ware tot één-brand
stapel gemaakt, waarop slechts een vonk
behoeft te vallen om tot de grootste on
heilen te leiden.
Hot gebouw te 's-H e r t o g e n-
bosch, waarin de klassen der meubelmakers
en goudsmeden van de ambachtsschool tij
delijk zijn ondergebracht, 'en waarin vroe
ger de muziekschool was gevestigd, is ge
heel uitgebrand. De brand is vermoedelijk
boven ontslaan, in de klasse der goud
smeden, waar 's Zaterdagsmiddags geen les
wordt gegeven, doch 's morgens wel. Om
drie uren zag men vlammen uit den gevel
komen, maar geruimen tijd te voren had
men reeds brandlucht waargenomen. De
brandweer bestreed het vuur met verschei
dene spuiten. Een uur na de ontdekking van
den brand kwam het dak en de topgevel
met geraas naar beneden, en om halfvpjf kon
de brand als geheel bedwongen worden
beschouwd.
GEVEILDE PERCEELEN.
Gehouden verkooping in heb Notarishuuis
aan den Burcht, te Leiden, op] Vrijdag 2o
Mei 1912, ten overstaan van B. H. Stump-el,
notaris to Deiden. Weiland onder Ha zere-
woude, groot 1.63.60 Keet., in bod f7100,
koop er de heer D. van Ommering voor
17375, Alsvoren, groot 1.72.20 Heet., in
bod 17100, koópers de heeren A.. O. van
Mil e. a. Ais boven op Zaterdag 24 Mei 1919,
ten overstaan van C. Versluys, notaris la
Deiden: Nieuwe-Rjjn 28, in bod f 17.600,
koop er do heer N. A. van Zijp qq. voor
f 17.609. Bakkerkorfstraat 2, 2a tot en met
20 en 20a, samen ui bod op T 17.461, koo-
per de heer P, J. Gijsman qq, voor f 17.462.
Rijnstraat 22, in bod f1650, kooper da
heer P. J. Gijsman qq, voor f1651. Koöl-
gTaehb 12 en Klikstraat 2, in bod op f620
en f2?P, kopper de heer F. J. L. van
Nocrt qq. voor f621 en f281. Klikstraat
11, in hod 'op Ï270, kooper de heer J. de
Haas Klikstraat 9 en 7, in bod f520, koo
per de heer P. Oudshoorn. Bijleveldshof 2
en 3, in bod f530, kooper do heer N. A'.
van Zijp qq. voor f542.
Burgerlijke Stand. Leiden.
ONDERTROUWD: C. Springer jm'. 30 J.
en A. Nieters jd. 27 j. G. Kuperus wedr.
37 j. en J. Beonstoppel jd. 33 i.v-A. G.
v. Tol jm-, 23 j. en -J. Ham jd. 22 j.
A. Sierag juk 23 j. en P. Kloos jd. 22 j.
W A. Verdegaal jm. 26 j. en D. Terrsa-
horst jd. 24 j. P. Hellingman jm. 26 j.
en M. J. do Roon jd. 29 j. J. v. d. Lin
den jm. 20 j. en A. D. Vogelenzang jd.
17 j. J. C-. Brouwer jm. 25 j. en LA.
Vogelenzang jd. 2-1 j. J. G. W. v. Kai-
denkerl:en jm. 26 j. on W. P. da Groot
jd. 21 j. N. W Stolp jm'. 25 j. eS
E J. Zweep jd. 25 j. J. II. Johann jm.
24 j. en S. Sehes jd. 20 j. H. D. Eve: b
j nr. 23 j. on M. E. Bonneveld jd. 2-3 j.
J. W. V Duuren jm. 25 j. en F. M. de
Groot jd. 22 j. A. A. M. de Groot jm',
28 j. en B. J. Verschoor jd. 31 j.
BODEGRAVEN. Te Utrecht is als onder
wijzeres geslaagd niej. D. H. Scheer, alhier.
HOOFDDORP. Naar wij vernemen mogeji
met den z.g. sohooltrein, dio 's morgens om
streeks kwart voor achten van hier naar Haar
lem vertrekt, thans ook weer andere passagiers
worden vervoord. Er kwamen zooveel aanvra
gen in van reizigers, die van d;on trein gaarn^.
gebruik wilden maken, dat do Maatschappij t
maar beter vond er weer een algemeen gel
den do regeling van to maken.
KATWIJK AAN ZEE. Te IJmuiden kwa
men binnen do loggers: KW. 7, met f 592; KW.
15, met f 474-. KW. 22, met f 655, KW. 25, met
I 1020, KW. 36 mot f 820; KW. 45 met f 493,
