LEIDSCH DAGBLAD Dinsdag 4 Maart.
Tweede Blad Anno 1919.
BINNENLAND.
Oe derde Nedsrlandsclie Jaarbeurs.
BUITENLAND
RECHTZAKEN.
m. 18101.
IX.
(Inzendingen. Slotbeschouwing.)
Er reet ons nu nog de bespreking van de
textielnijverheid, voor zoover zij op de
Jaarbeurs vertegenwoordigd is. Waar wij
fco Leiden op dat gebied zulko belangrijke
bedrijven bezitten, «ou men kunnen raee-
nen, dat zij ook te Utrecht in grooten ge
tale aanwezig zouden zijn. En toch is dit
niet zoo En wie er uitkomen, doen het op
zeer bescheiden schaal, alleen maar om
acte de présance te geven.
Zoo vonden wij er ditmaal voor heb eerst
do grootste firma vut onze gemeente ver
tegenwoordigd. o 1. de firma C 1 o s en
Leembruggen. Deze stand is ech
ter alerminst m overeenstemming met den
omvang van het reuzenbedrijf. Do verte
genwoordiger der firma, die ons de aan
wezige bijzonder solide monsters sajetten
en wollen garens voor hand- en rnacliino-
brcien toonde, deelde de reden er van mee.
„Wij hebben geen grondstoffen', zei hij.
„Aan bestellingen zo-u het met ontbreken",
ais wij maar konden leveren Doch wij moe
ten eerst dö grondstoffen uit het buiten
land hebben en deze willen neg maar niet
Loa koenen. Grooio zaken doen en wij
weten, dat deze firma groote zaken pleegt
te doen was op het oogenblik niet wel
mogelijk.
Waarom zij dan toch hier vertegenwoor
digd was?
Wel, zij wilde met haar naam deze echt
nationale, zaak gaarne Bteunen en daarom
had zij toegestemd, toen men haar verzocht
in een stand uit te komen.
Of do firma in de naaste' toekomst ver
betering in den toestand verwachtte?
Onzo zegsman durfde daarover geen be-
sliflt oordeel uitsprekendoch hij zag de
toestanden zooaLs deze zich na den oorlog
hebben ontwinkkeld niet optimistisch in.
De firma J. Parmentier en
Zonen (M a r e), die naast haar
groote Leidsche collega haar stand
heeft gevestigd, sprak in denzelfden geest.
Ook zij zag de toekomst voor de textiel
nijverheid niet gunstig in.. In deze mon
sterkamer vonden wij een rijke collectie
machinaal gebreide kousen en sokken. Uit
nemende kwaliteit, zoo hoorden wij van
een bezoeker, die juist de monster.'iamer
Diet ons verliet en zaken met haar gedaan
had en die de Leidsche garens in het alge
meen prees.
De heer Parmentier, die ook aan klei
nere grossiers en aan particulieren levert,
dteod nogal eenige zaken, zooals hij ons
vertelde.
Bij bovengenoemde istands sluit zich do
inzending der Tricotage-fabriek
van den heer A. van Egmond, aan
de Ou d e-Y est gevestigd, waardig
aan. De daar aanwezige kousen, hand
schoenen, sjaals en andere uit wol vervaar
digde voorwerpen geven een denkbeeld van
hetgeen in de werkplaatsen dezer firma
wordt, gefabriceerd. Ook deze stand maakt
eon goeden indruk en strekt de Leidsohe
nijverheid tot eer.
Hetzelfde kunnen wij getuigen van zes
tafel vlakten, waarmede de firma G.
Bamberger en Co., te Lei
den, uitkomt. Vooral de dames kunnen
hier haar hart ophalen aan de groote ver
scheidenheid van zijden damestaschjes in
yerschilienden vorm en kleur. De oorlogs
toestand heeft do mode deze richting uit
gedreven en de firma Bamberger is haar
daarin op uitnemende wijze to ge moet ge
komen. De hooge prijzen van bet leer
maakten de lederen damestaschjes of te
duur óf te slecht. En zoo kwamen de zijden
taasohen in zwang en waar zij worden ge
maakt, zooals dit op do ateliers van de
firma Bamberger geschiedt, behoeft nie
mand ach over deze verandering te be
klagen.
Behalve de honderden taschjes, zijn hier nog
uitgestald verschillondo andere dameskand-
werken: kus-sens, thoewarmers, schorten, kleed
jes en dergelijke
Alles verraadt hier oen vaardige hand en
goeden smaak.
Ons laatste bezoek is gewijd gewoest aan do
Leidsche firma R. M. Beuth en Zonen,
waar wy tegelijk met eenigo Noorsche lieoren
binnenkwamen, welke Iaat Men na dezo even
smaakvolle als kostbare inzending te hebben
bezichtigd, met den hoof d-vertegen woo rdi ger
der firma in de spreekkamer verdwenen.
Wij mogen hot lijden, dat deze ondernemende
firma in de gelegenheid is geweest goede con
necties aan te knoopen. Haar lichte en niette
min warme donzen on gewatteerde dekens zul
len in het koude noorden goed to pas komen,
boewei zij eveneens door Indië worden getrok
ken. Met genoegen vernamen wij dat dezo
firma, die ook vanwege do grondstoffen weder
werkeu kan, over het doen van zaken niet te
klagen heeft.
Nieuw en smaakvoller dan al wat do firma
t'A dusver ontwierp, is de dekengenro liberty,
zooals zij aan ons werd voorgesteld.
Do kleedjes, kussens cn thee warmers, in de
vervaardiging waarvan de firma Beuth den
moesten harer concurrenten vóór was, nemen
neg wei een voorname plaats in, maar do fa
bricage van dekens vormt toch hot leeuwen
aandeel in dezo vooruitgaande bloeiendo zaak.
Wij zyn nu al benieuwd met wcJke nouveauté
do heeren Beuth een volgend jaar zullen uitko-
ïoen. Dat wij haar op do volgendo Jaarbeurs
Wter zullen aantreffen, is zeker en wij roepen
baar, evenals al de andere door ons bezochte
fiwna's bij het afscheid gaarne een hartelijk
>,tot weerziens" toe.
-dochten wij de een of andere firma li inn en
het door ons afgebakend gebied hebben verge
ten,
men neme bet ons niet kwalijk. Do cata-
h*5us is zoo groot en de terreinen hebben iets
^olbofsach'ligs. Als men maar aanneemt, dat
Jjtij niemand opzettelijk gepasseerd hebben. Alle
firma's zijn ons even na.
Een volgend jaar zal de Jaarbeurs vermoede-
Jaarbcursdeuren in het vroogo voorjaar open
to houden en anderen, welke er op ingericht zijn
in bet najaar do orders te ontvangen, zal men
in do gelegenheid stellen in September of Octo
ber to exposceren.
En dat het ernst is met de stichting van een
vast Jaarbeursgebouw, blijkt wel uit de voor
stellen in verband met dit grootsche plan door
B. en W. van Utrecht aan den-Raad dier ge-f
moente gedaan, waaruit men ziet, dat het ge-
gemeentebestuur van Utrecht aan de uitvoering
op loyale wijze wil medewerken.
Hel ligt in het voornemen do drie vaste ge
bouwen op te richten langs do West- en Zuid
zijde van hot Vreedenburg en wel van nabij
do Catharijnobrug- tot aan het Stadsfcimmerhuis
en rechthoekig daarop naar de Lange Eliza-
bethMraat
Al wat er op .het oogenblik op of langs de
Westzijde en de Zuidzijde van het Vreedenburg
tot aan de Korte Elizabethstraat en het Stads-
timmerhuis aan gebouwen aanwezig is, zal
moeten worden gesloopt.
Wie de maquette dor nieuwgedaebte Beursge
bouwen heeft gezien, zal vrede met dit sloo-
pingswerk kunnen hebben, omdat hij weet, dat
er in de plaats gebouwen zullen verrijzen, die
het aanzien der stad ook naar het uiterlijk zeer
zullen verhoogen.
lijk
moor overzichtelijk zijn. Immers wanneer
een der raste gebouwen is opgericht, denkt men
00r Industrieën, die dit blijven wenschen do
Huldiging prof. Oppenh^lm. In aanslui
ting met het reeds gemolde omtrent de hul
daging van staatsraad prof. nv. dr. Oppen-
heim kunnen wij nog verder moedeelen, dat
do receptie te 's-Gravenhago zeer druk be
zocht was. Onder de talrijke eprekere wa
ren o.ra prof. Meyers, die namets de Leli-
sclio reohtegeleerde faculteit het woord voer
de, en prof. P. C. T. van der Hoeven, recter
magnificus der Leidsche HoogeechooL, die
prof. Oppenheim het eere-doeVoraat in de
staatswetenschappen kwam aankondigen. Da
„N. R. Ct.'' vertelt daarvan oog:
,.Ik trof het vandaag bijzonder.' De jubi-
.laris gebruikte dezo uitdrukking, toon de
Leidsche rector-magnificus, prof. P. C. T. v.
dor Hoeven, tot hem het woord gericht hak
Ook dezen redenaar kend<. hij 8«cds lang ea
hot liefst zou hij hem op zóó joviaal-vriend
schappelijke wijze hebben toegesproken als
al)!oeu in zeer beperkten vriendenkring m>
1 gelijk is. Uit de handen van dezen reetor-
I magnificus was do eervolle onderscheiding
welke hom thans gewerd, het eere-doctoraat
j in de staatswetenschappen, den jubilaris
I dubbel welkom. „Toen ik indertijd curator
1 dor Leidsche Universiteit wend, achtte ik
j mijn geluk volmaakt; nu ik echter ste>.-
j lig mede dank zij het adivieo der reohtsgelee"-
de faculteit don doctorstitel aan mijn aian-
pelen meestertitel mag toevoegen, bemerk ik,
dat er toch nog wat bij kon." Een paar grar-
pen bleven natuurlijk niet uit; ten duide
lijkste echter bleek, hoezeer Oppenlieiun den
nieuwen titel uitermate sympathieke ot-
fioicole bevestiging van hetgeen hij jure sruo
sinds lang js op prijs stelde.
Do toespraak van den LeLdschen rector-
magirn.ficus verhoogde de be teekenis van de
zen verjaardag; zij verschafté den curator-
doctor, die de Leidsche jaren ais de schoonst»
van zijn leven beschouwt, een gelukkig
o ogenblik.
B. en W. van 'e-Gravesnhage boden don ju
bilaris do eere-plaque tie der gemeente aaa.
Het is pas de tweede maal, dat deze ver
leend is.
Nationale befoogiiig. Het hoofdbestuur
vauj het Alig. NodèrL Verbond bereidt en n a-
tionale betoogirug voor welke te Utrecht in
„Tlvoli" zal worden gehouden in don namid
dag van 14 dezer. Zij zal zoo meldt het
bestuur moeten dienen om door vertegen
woordigers uit ons gehoede tand te doen
getuigen van ons aHuep vasten wil oan do
één- en ondeelbaarheid' van Nederland onge-
I schonden te handhaven.
Uitstel inlijving; dienstplichtigen lichting
1919. Do inlijving van do ddenstplichti-
I ger. der lichting 19i9, toegewezen aan: a.
j de regimenten infanterie (hieronder begre-
pen grenadiers, jagers en administratie troe
pen) en bestemd voor het tweede in te lyven
gedeelte; b. de compagnieën wielrijders en
bestemd voor het tweede in vfce lijven ge
deelte; c. de regimenten vesting-artillerie
en bestemd voor het tweede in te lijven
gedeelte; d. de cavalerie en bestemd voor
P?ardenof>passer en paardenverzorger, welke
inlijving zou plaats hebben in het tijivak
van 1721 Maart 1919; alsmede de inle
ving van de dienstplichtigen dier lichting,
toegc-wezen aan de Genie (Pioniers, enz.)
en bestemd voor het tweede in te l(jven
gedeelte, welke inlijving zou plaats Leb-oen
in het tijdvak van 15 April 1919, worden
lilgeeteld tot het tijdvak van 1620 Juni
1919.
Zij, wier belangen door dit uitstal wor
den geschaad en daarom toch in de tijd
vakken van resp. 1721 Maart en 15
April d.a.v. onder de wapenen wenschen
te komen, kunnen op datum en plaats r.^eds
voor hen vastgesteld, ter inleving ver
schijnen.
Voor de dienstplichtigen van vorige lich-
Ir.ngen, aan wie uitstel van eerste oefening
is verleend tot den datum, vallende m een
der tijdvakken van 1721 Maart 1919 en
1—5 April d.a.v. en wier uitstel niet in
middels is verlengd, wordt de opkomst, uit
geteld tot 16 Juni 1919.
Zij, wier belangen door dit uitstal van
opkomst worden geschaad en daarom toch
ïesp. tusschen 17 en 21 Maart a.s. «en
tusschen 1 en 5 April d.a.v, in werkelgkm
dienst wenschen te komen, kunnen zich op
den datum, waarop het aan hen verleende
verlof eindigt, aanmelden bij den betrekken
commandant, ten einde de ©erste oefening
aan te vangen.
Vorheoging van broodrantsoen voor mili
tairen. Rekening houdend© mot do om
standigheid, dat thans weder op invoer van
t&:\ve lain worden gerekend, heeft de wanrnd.
opper bevelhebber van land- en zeeqiaeht
hei wenschelijk geacht, het broodrantsoen
voor de militairen eenigszins te verhoogen.
In verband hiermede is bepaald, dat, te reke
nen van 9 Maart e.k. het broodrantsoen
van 0.5 K.G. wordt gebracht op 0.8 K.G.
per dag, terwijl het rantsoen brood, het
welk extra verstrekt wordt aan de nrhtaire
vachten* wordt verminderd van 0.2 K.G.
op 0.1 K.G. Het rantsoen koffie wordt ge
bracht van 7 grains op 5 gram voor de mili
taire wachten.
Pplieffiiig van het Rijhsk&ntoor voor Che
micaliën. Naar ,,D© Tol." vernoemt, zil
met ingang van 1 April a.s. het Rijkskan
toor voor Chemicaliën te Utrecht worden
opgeheven.
De broodkaart. De broodlkaart van het
88ste tijdvak ia geldig va«n B tot en met 13
Maart?.
Huisbrand. Hei Bureau voor Modedec-
linigen inzake de VoedselvoorzLening meldt:
Het laat zich aanzien, dat in verschillend©
districten de minimum-rantsoenen en het
toegstaan tanteoen-gedeelte voor de groe
pen B, 0. D en klasse A VIII niet voor ein
de Maart a.s. zulk® kunnen worden vol
strekt. In verband daarmede is besloten de
maand April a.s. aan het distributie-tijdvak
1918-19 toe te voegen, zoodat het nieuwe dis
tributie-tijdvak per 1 Mei an. zal ingaan.
Voor de distributie in Maart a.s. zij® do^r
de Rijkskolohdistributie de volgend© voor
schriften aan de Brandstoffcncommississ
gegeven.
Aan groep O, bethalve aan hotels, pensions
en restaurants diient in Maart het volle rant
soen te worden geleverd; de instellingen, on
der deze groep vallende, zijn, behoudens do
genoemde uitzonderingen, beslist prefer©®*";
aan hotels,- pensions en restaurants kan m
Maart tot en maximum van 75 pCt. van het
rantsoen worden verstrekt.
Aan groep B dient niet moer dan tot 06
pCt. van het rantsoen te worden geleverd.
Met do voorziening ten behoeve van Jo
wachtkamers en behande'dngakamers van go-
ne©3keeren en de levering aan apothekoa,
welke, zooals bekend tot groep B bohooron,
kan, in verband met do vel© ziektegevallen,
bij gebleken behoefte ook boven de GO pCt.
van het rantsoen zoo zuinig mogelijk wo*
clan voortgegaan.
Aan groep D cn klakte A VIII (d© parti
culiere centrale verwarmingen), mag nitel
me©r dan tot 50 pCt. van het rantsoen wor
den verst relct-
Aan groep 'A, klasse I t.m. VII dient ra.w
do aflevering op do rnimmotTR-fantsoanon ge-
1/ideLijk te worden doorgegaan naarmate Je
toewijzingen dit mogelijk maken.
Wat de distributie in April betreft, is be
paald, dat de brandstof, die op bovenge
noemde basis per einde Maart a.s. niet ge
leverd; Ls in April ei. niet worden nagel8-
vt-rvL
Verder zal in April een eenheid van net
a a n vu'lliri gs ra n isoen mogen worden veretrekr.
Waar zulks in bruinkool-fijnikoolibrikttej
kan geschieden, mogen tweo eenheden va a
hot aanvulliigsrantsoen worden gegeven.
Zooals bekend is geldt voor leveringen op
aa-nvullings-ranrt-soenen niet do reductie va-j
fl.50 per eenheid.
Indien do brands tof fen.com missles aanrt v
melijk mak on. dat in haar districten wegens
bijzondere omstandigheden vu-i plaatselijkofl
aard het rantsoen van groep A Llaseo I on
toereikend is tot dekking der behoefte aa.»
brandstoffen tot Mei e.k. zullen deze com
missies op haar desbetreffend verzoek ge
machtigd worden een extma eenheid aan
klasse I te verstrekken togen den hooge re.»
huaabranxl prijs.
Tot deze verstrekking mag slechte na ont
vangst van machtiging dezerzijds worde*
overgegaan. Aan de groepen B, C en D mag
in April a.s. 10 'pCt. van het voor dit kui
pende distrlbu-tie-tijdvajk vastgestelde rant
soen worden geleverd.
Bij de -distributie Zullen de commissies tn
acht moeten nomen, d'at allereerst gezorgd
moet worden voor groep A, daarna vrxvr
groep_0, vervolgens voor groep B en te*
slotte voor groep D
De regeling voor het nieuwe distributie
tijdvak hetwelk, gelijk gezegd, eerst met 1
Mei as. a a nvangt, zal zoo spoedig al3 dtl
mogelij'k blijkt, wonden bekend gemaakt.
ViSüchcrijbouoodigdJieden. De directeur
van het Rijkskantoor voor Visschorijbenoo-
digdheden, de hepr P. J. van Beest, heeft
tegen 1 April a.s. ontslag gevraagd als
zoodanig, ten einde een betrekking in den
handel to kunnen aanvaarden. Aan den
heer Van Beest is daarop vergunning ver
leend zijn werzaamheden in den handel te
horvatten, doch hem werd tevens verzocht
die leiding van het Rijkskantoor op zich t©
blijven nemen, ten einde de zaken van riit
kantoor, hetwelk vermoedelijk 1 Juni zal
worden opgeheven, af te wikkelen. De heer
Van Beest heeft zich daartoe bereid ver
klaard.
Voor deze roohtbank stonden terecht:
W. Le M., 4*2 jaar visscher to Leiden,
terzake dat hij op 17 October j.L had inge
broken in een sohuitenhuis aan de Sprletlaak
te Warmond en daar eenigo zeilen had
gestoten. Beklaagde bekende volledig. De
zeilen had hij verkocht aan een schipper
te Rijpwetering.
Do edsch togen hem hiervoor was vijf
maanden gevangenisstraf.
A. B., 19 jaar, loopknecht te Leiden, had
zich te verantwoorden ter zake dat hij met
H. K. op 2G December had ingebroken in het
magazijn van de firma Gerzon te Iteiden ea
daaruit een groot aantal blouses, mantels
en rokken, tor waarde van plm. f2000, had
gestoleD. Beklaagde bekende, do goederen had
hij te Delft verkocht.
Do officier vorderde tegen B., die roods
herhaaldelijk veroordeeld was. en zeer on
gunstig bekend stond, een jaar <m zes maan
den gevangenisstraf.
De 24-jarig© zilversmid J. G. W-, te Zoe
ter woude, was werkzaam op de zilve*-
smederij van de firma Van Kempen to Voor
schoten on had daar herhaaldelijk kleine
hoeveelheden zilver weggenomen. Beklaag
de legde een volledige bekentenis af.
Do directeur van do fabriek logde overi
gens een zeer gunstige verklaring om treat
Beklaagd© af.
Het 0. M. vond hierin aanleiding om eea
voorwaardelijke straf van vijf maanden to
vorderen.
Hierna stond toreoht D. A. v. A B.. 24
jaar, goudsmid te Voorschoteo. De>/©
had het gestolen zilver van W. gekocht. Gak
hij bekende volledig.
D© heer Lyon bedrijfsleider van d© fa. Van
Kempen, voerde een uitvoerig pleidx»! voo-
dezen beklaagde.
De officier verderde ook tegen dezen be
klaagde oen voorwaardelijk© gevangenisstraf
van vijf maanden.
J. v. L„ niet verschenen, had in het laatst
van Decombor oen aantal cementzaKken en
oon partij ijzer ton nadeel© van de Hollanl-
öcho Betoamaalsohappij t© Leiderdorp
gestolen.
Hiervoor werd tegen hom nogen maanden
gevungenisstraf geëischt.
M. H. P B., 26 jaar, copiïst te Rotter
dam, 3tond terecht wegens diefstal" van e©D
overjas uit het cafó „Het Haantje" to Lei
den op 17 November j.l.
De oiseh togen hem was vier maanden ge
vangenisstraf voorwaardelijk.
Ma. Ma. De L„ huisvrouw van D„ 28 jaar,
te Hazerswoude, had zich te verantwoor
don wegens diefstal van 38 doozen sigaret
ten, benevens een groot aantal huishoude
lijk© artikelen, ton nadeel© van den heer B.
te Leiden, bij wien zij in 1918, vóór ha-a:
huwelijk ala werkster in dienst was.
Tegen deze vrouw, die in September 1913
voorwaardelijk veroordeeld was, doch na dien
tijd steeds was doorgegaan met stelen, werd
thans vier maanden gevangenisstraf ge-
eischt.
A. H. S., niet verschenen, moest terecht
staan wegens mishandeling van v. <L Z., op
17 November j.L te Leiden.
Do ©isch tegen hom was vier -maanden ge
vangenisstraf.
A. P. L„ 38 jaar, en J. L„ 37 jaar, beiden
koaköbakkors bij de firma Biesiot, te Lel
den, hadden zich to verantwoorden wegens
diefstal van suiker eq koekjes, ten nadeer
van dezo .firma. Belden bekenden hét ten
las be gelegde.
Tegen iecfor van hen werd 2 maanden ge
vangen isstnaf geëiacht.
I. B.} 38 jaar, fabrieksarbeider, was in
dienst bij do firma Parmentier te Leiden.
In deze hoedanigheid httd hij ©enig© malon
eon zoomlecrenkip gestolen, en deze verkocht.
Togen B„ di© bakende, requi-reoid© do offi
cier van Justitie een maand gevangenisstraf.
J. C. N., 47 jaar,-koopman te Leiden, ha-J
deze zeemlappen van do vtouw van don vori
ge® beklaagde gekocht.
Togen hom werd wegens heling eveneens
ec® maand gevangenisstraf gevorderd.
L. K., to L o i d e n, wegens diefstal van steen
kool uit een ^teonkolonpaxk der H. IJ. S. M. te
Leiden, ELsch: 2 maanden gevangenisstraf.
Valscho Bankbiljetton. Naar wij uit be
trouwbare bron vernomen, ligt heb in het
voornemen van do directie van de Neder-
landsche Bank, om een ruime bcloonmg be
schikbaar to stellen voor dongene, die aan
de Justitie zoodanig© aanwijzingen geeft-,
welke op het spoor kunnen doen komen on
de aanhouding kunnen doe® bewerken van
do vervaardigers en uitgevers van dp in
don laatsteu tijd meermalen uitgegeven
valsoho bankbiljetten. De aanwijzingen J
moeten verstrekt worden bij de afdeoling
Recherche van hot hoofdbureau van politie
to Amsterdam.
Loonregeling spoorwegpersoneel. Volgens
,.De Maas'oodo" heeft do directeur der
Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen bepaald, dat mot ingang van
1 April 1919 vervallen -. de duurtetoeslag
met uitzondering van den kindortoeslag
de maa-ndelijksc-he uitkcering alle toelagen
premiën, schadeloosstellingen, tegemoet
komingen en vergoedingen, welke thans om
der welke benaming en uit welken hoofde
ook genoten worden.
HAAGSCHE RECHTBANK,
Dozo rechtbank heeft veroordeeld:
M. E. en J. S., to L e i d o n, wegens diefstal
van linnen, respectievelijk tot 1 jaar on 6 maan
den gevangenisstraf.
F. S., J. v. 0 A. H., A 0. on J. Bn allon
to L e i d o n, wegons diefstal va® suiker, ieder
tot 8 maanden gevangenisstraf.
B. H- H., te L e i d e d, wegens diefstal van
ijzer en van honig, tot voorwaardelijke gevan
genisstraffen van 5 en 2 maanden.
F. G. S., H. v. H., M. J. H. v. H„ A. M. V.,
J. S, on A. S., allen to Loidon, wegens dief
stal van drijfriemen; tot resp. 8 maanden, 1 jaar
1 jaar, 1 jaar, 8 maanden en 8 maanden ge
vangenisstraf.
A. S., to Leiden, wegené verzet tegen do
politie, tot 3 weke® gevangenisstraf.
Een tentoonstelling te Antwerpen,
Te Antwerpen ia een tentoonstelling
gehouden van allerlei- voorwerpeu en do
cumenten, betrekking hebbende op den te
genstand der Belgen aan de Duitachers.
tijdens de bezetting Daarover vertelt de
correspondent van het ,,Hbld." aldaar.
Hvm is interessant en ijselijk tegelijk'.
Interessant otn na to gaan, hoe dogclijk.
hoe spitsvondig de inrichtingen der Bel
gen hier, achter het tront, te werk gingen
hoe hardnekkig men voortging de loeren
de waakzaamheid der Duitschers to ver
schalken, om do geallieerde legers inlicb
tingen en manschappen to bezorgenhoe
men spijt do zwaai ste straffen, onver
moeid voortging door geheime geschriften
en itgaven den moed der Belgische be-
vo'king aan t© wakkeren, de politiek der
Duitschers te dwarsboomen, het verraad
der activisten te schandvlekken
Maar een treurigen, een akeligon in
druk geeft deze tentoonstelling tevens. Ze
herinnert de gruwelijke verdrukking, de
afschuwelijke vernederingen, welke wij
vier jaar lang hebben getrotseerd. Er
hangt, een muffe lucht om dit alles, heb
wekt herinneringen, welke men liefst had
de verloren..., ware het niet, dat wij, wij
althans die het aan den lijve gevoeld heb
ben, gezworen hadde^. nooit te zullen ver
goten!...
Daar liggen 2e, opgestapeld in bonte
wanorde, de ,,Libr© Belgique^, „Vrije
Stem", „Vlaamscho Wachter" de epistels
van Droogstoppel, de spotgedichten en
caricaruron, de protesten en openbare
aanklachten, dio vier jaren lang werden
opgesteld, gedrukt, verspreid on gelozem
hardnekkig weer vorschijnend telkens als
do Duitscho spionneudieiist meendo er Id
geslaagd to zijn, de daders onschadelijk to
"hebben gemaakt. Mot tientallen zijn zo
tc tollen, degenen, di© er voor -in do ge
vangenis kebbon gezeten, dio or voor naar
Duitschland worden gezonden.
En dan, als een logisch govolg, do sug
gestieve herinneringen der gevangenis zel
ve; do cel vooreerst, nauwkeurig nage
bootst, met baar grauwe wanden vol mot
vaderlandslievende. anti-Duitscho opschrif
ten met een nagel of oen stompje potlood
in do kalk gegriffeldhaar armoedige be
meubeling, 't bedenkclijk-ecnvoudige huia
raad, haar treurige griize verlichting.
Daar ook de vele middeltjes, gebruikt
om met de gevangenen te correspond©©-
ren. briefjes, in een brood verborgen, on-
deD den bodem van oen pot geplakt, in de
voering van een jas genaaid. Een massa
dameshandwerkjes, met primitieve midde
len. on ctan ook op primitieve wijze uit
gevoerd. op stukken grauw linnen van de
beddelakens afgescheurd met patriotiscbo
zinnebeelden en sproukon, teekeningen en
gedichten, speelkaartjes, teerlingen, ete.
en men vraagt zich af, als men weet, hoo
men bij het binnentreden dezer akelige
krocht, van alles beroofd werd, hoe het
mogelijk was, nog zulke resultaten t© ba-
reiken.
Daar liggen een handvol keien, zorgvul
dig bijeengegaard uit do dageiijksche soep
der gevangenen van Bonn. Een exemplaai
van de in het Fransch opgestelde akelige
voorrede van het gevangemsreglcmenL:
koorden, die door ejn gevangene werden
gebruikt bij zijn ontvluchting uit Reinbach
En natuurlijk, de onvermijdelijke kunst
werken, vervaardigd uit het blik der con
servendoosjes, een sluk hout, een paar
beenderen, etc- eüe.
Interessant ook een kar, waarvan do
spitsvondig uitgoholdo planken dienden tol
het \erbergen van brieven Er werden ot
op die wijze 1400 over de Hol!andscb<
gren-» gebracht, en nooit hadden d<> Duit
schers argwaan.
Wie onder al die geleerde hoeren in
Felrlgrau heeft ooit vermoed, dat talrijke
paspoorten, Personelauaweise, Kartoffel-
geleitscheine, Meldekarten, en hoe vercicr
die onzalige paperassen ook heeten mo
gen. eenvoudig gedrukt werden in con
donker hoekje van do drukkerij van druk-
der Jos. BuschmannIk zelf, die nocht ans
meer wist dan er noodig was om door du
Duitschers naar de andere wereld te wor
den gezonden, ik wist liet niet. Het wnu
prachtig georganiseerd, die fabricage van
valsche papieren, met hun veelvuldigs
stempels en verwarde handteokens.
En dan, al het getuig, dat diende om
de ©lertrisohe draadversperring to over
schrijden, gummi hamlscboenen, knijptan
gen en echaron met gummi bekleedsels,
wiolei van fietsen, tonnen en houten lijs
ten, welke men tusschen de draden span
de om er door te kruipen. Hoeveien va»
degenen, cio wo nu in khaki hi«er zien
rondloopeu, met hun vijf of zes chevro^t»
do front op de mouw, hebben op dio
wijze den dood of de deportatie getrot
seerd om hun vaderland te gaan verdedi-
gon.
Minder treurige zaken zijn er ook we!
nl. een groote gele lap, gescheurd uit een
activistisch vaandel, op den heugel ij k&n
3en Februari 1918; sünkbommetjoa, ge
worpen, op de activistisch» vergader! igen,
en dergelijke.
Maar er zijn nare dingen, foto's van ter
dood veroordeelden, jonge mcnschen, in
den bloei van het leven, onbarmhartig ge
fusilleerd op oen overigens icclijk schil
derij ziet men de talrijk? graven van de
.Brusselsche schietbaan, cn het slecht ge
schilderde ding wordt aangrijpend van
grootsche tragiek. Daar liggen afschoids-
orieven door de rampzaligen aan vrouw
en kinderen geschreven, ar> den vooravond
van hun executie, opges^/cld in een ar-
moedigen, onhandigen stijl, maar vreese-
?Jjk van onuitgesproken cmart, die zicü
verbergt achter een helfiiaftige tiorheid.
Daa* liggen do lederen handboeien mofc
koperen 6loten, wolke een hunner aan
do handen had, toen hij werd neergescho
ten de kegels lieten er bloedige sporen
op na.
En men gaat heen uit deze druk be
zochte zalen met eeü wee gevoel in hei
hart, een treurnis om al dat frisscho vroo-
lijke leven, al dio kracht die noodelooa
door het brutale geweld werd vernietigd.
En men heeft zelfs geen blik over voor
de potsierlijke pop die in Duitscho uni
form aan den ingang met stram gebaar
een militairen groet slf.at, op de borst een
plakkaatje: Prière de ne pas cracher des
sus. Me.i wordt vei zocht er niet op te
spuwen.
De verwoestingen in Frankrijk.
Hot Fransclio Kamerlid Louis Dubois
heeft uit naam van do begrotingscommis
sie van de Kamer lapport uitgebracht over
cio verwoestingen in het Fransche oorlogs
gebied. Het aantal der beschadigde huizen
wordt op 400.000 geschat, waarvan 170.000
gedeeltelijk en S30.009 geheel vernield zijn
Bij den huidigen prijs der bouwstoffen
zou er vijf milliard frank noodig zijn om
de gedeeltelijk vernielde te herstolion on
13 milliard 600 tni'lioen om de geheel ver
nielde weer op te bouwen. Hot verniel-
do of weggevoerde huisraad wordt op IQ
milliard geschat. Aan landbouw-inrichtin
gen is voor 1 milliard 990 millioen vernie
tigd en 109.000 hectaren akkergrond zijn
dermate door de veldslagen omgewoeld,
dat zij nooit meer voor landbouw geschikt
zullon zijn. Dit verlies moet op 360 mil
lioen geschat. Verder is er de zon© dor
loopgraven en der bombardementen, dia
170.000 hectaren beslaat. De grond hoeft
daar een waardevermindering van de
helft ondergaan, zijnde een verlies van
13G millioen.
De enkel bezette zones, tot oen opper
vlakte van 173.500 hectaren hebben een
waardevermindering var. 700 frank por
hectare ondergaan; daA is 1214 millioen.
Zoo bedraagt het qansche verlies, dat
het onbebouwd grri/dberit ondergaan heeft
13,234 millioen.
- Dubois bereken 'n verder liet verlies
aan vee, oogsten, voorraden, waarbij hij
tot 12 milliard komt.
Hij gaat dan de verliezen na van da
industrie en den mijnbouw on komt dan
nog tot een nieuw aanzienlijk aantal mil-
liarden voor den mijnbouw, de texticl-in-
dustri© enz.
