Leidsch Dagblad | 1919 | 21 februari 1919 | pagina 5

No. 18032.

LEIDSCÏTM^STAD Vrijdag 21 Februarf.

Tweed© Blad Anno 1819,

gemeenteraad van Leiden.

BINNENLAND

TWEEDE KAMER,

Zitting' vna gisteren, (Verruig).

(fa replieken v/ntU het voorstel inzake liet
ren corneeartowege ter hand nemen ran de
ruiir^bewassching aangenomen met 21 tegen
6 ntemmen, die der hoeren De Lange, De
jloer, Pera, A. Mulder en Van Romburgh.
(Afwezig waren de hoeren Roemt 2we ere.
Jaeger en Timp. Eén vacature).

(3o. Vaststelling van het 3o suppletoir
kohier (forensen) der plaatselijke directe
belasting, oh oust 1918 en 1919. (47)

Conform besloten.

14e. Bezwaarschriften tegen aanslagen
in de plaatselijke directe belasting, dienst
1918 en 1919. (48)

Conform besloten.

Itki. Voorstel tot aankoop ten behoeve
van de Stedelijke Gasfabriek van do por*
rooien Oostdwarsgracht Noa. 2S, 28, 20 en
53 ou LangegTaeht No. 154, en tot vast
stelling van den klesbetroffendcn fcogroo-
tingastaat. (49)

Oonform besloten.

RONDVRAAG
De heer BRIËT wil, hoewel tie brandstof-
isncommissie niet gehouden is inlichtingen
ie geven, daartoe overgaan.

Op de persoonlijke opmerkingen van den
teer Sijtsma zal spr. het zwggen maar toe
doen; een mensch kan zioh nu eenmaal ntet
alles aantrekken.

De opmerking, dat het wel slecht moest
gaan, omdat hier een dominee aan 't hoofd
staat die ook in de „Telegraaf voorkwam
en waarmee spr. den heer Sijtsma in ver
band houdt oordeelt spr. zoer ongepast
Het fe een goedkoop? aardigheid, nnfuurlfit
weer geldende een dominéé van recht.. Of
Se heer Sijtsma ook aoo over een dommée
van links zou speken? Het gaat met pan,
op die manier iemand te willen neerhalen.

Wat ds. Kramer betreft, die trouwens ex-
dominé is, spr. heeft van hem een zeer gun-
shgen indruk en hij kan hierin z. i. beter
eoweelen dan de heer Sijtsma, al wil die
tegenwoordig op ieder gebied verstand heb
ben.

Wat nu de kwestie betreft, dat hter de
fendstoffenvoorziening zoo slecht is, spr.
gaat'daa/rmee heetemaal niet acooord. Op een
25-tal plaatsen kan spr. aantoonen, dat het
slechter is dan liier, waar tooli al TVs een-
beid is verstrekt. Velsen b.v. gaf nog geen
.6 eenheden en in 't nooit volprezen Zaan- j
atari is zelfs een kind van kou gestorven,
Het is makkelijk genoeg bon3 beschikbaar
te stellen, doch de brandstoffen moeten er
Sok maar zijn. Wat heeft jnen er anders aan?

Ir Den Haag, waarmee men zoo graag
vergelijkingen maakt, heeft men dat b.v.
gezien en ook kon Den Haag niet instaan
yoor wat te krijgen was, terwijl hier altijd
goede brandstof disponibel is gesteld.

Vaak wordt gezegd: houdt het publiek op
Se hoogte. Dat is hier gedaan en daarop
antwoordde de duurteconïmissie: Wat hveft
iet volk aan die piraatjes, geef liever kolen.
Spr. wit echter vragen: Wat heeft 'liet vo.a
aan die requesten der duurtecommissie. Spr.
Kiemt dat veel erger praatjes dan van de
Icmmteele.

De colhmisaR? heeft gemeend op zuinig
heid te inbeten' aandringen. Daarop zji de
dmirtecooanissie: dat is de spot drijven mei
de ellende. Dat is onwaar en onjuist. Door
staking, moeilijken aanvoer was er alle reden
tot zuinigheid. Spr. heeft zelf geconstateerd
in arbeiderswoningen, dat het er overmatig
»nnrt was en er niet zuinig werd gestookt.

De commissie liad overleg gepleegd om
trent vrijen aanvoer van hout en veenbonken.
Dat was de duurtecoruraissie zeker ter oore
gekomen. Direct werd van dio zijde op ver
schaffing daarvan aangedrongen, alsof door
tsar nu deze zaak aan het rollen is gebracht.

Wat de versclmffing van hout en ve Mi-
bonken betreft de commissie had een grnote
convraag verwacht en daarom1 een regeling
ontworpen, waarbij een 300-tal gezinn tel
kens geholpen konden worden. Maar wal
blijkt nu, dat nog geen 10 pCt. liet komt
talen.

(Te duur, van de tribune).

Er zal nu een regeling -"orden ontworpen,
"waardoor vluggere aflevering mogeljjk n De
iioutaflevering al ook meer naar het rovl-
den der stad worden overgebracht
To."slot zei spr. de verheugende mededeelmg
te kannen doen, dat een telegram is ont
vangen van het rijkskolendistrihntiebareau,
dat voor hier binnen 2 dagen verladen wor-
feu 1500 ton Duitsohe kolen. Volgende
week is daardoor één eenheid beschikbaar,
waaebjj dan nog zal komen b» eenheid brufn-
koolbriquetten.

De heer SIJTSMA zei als ondere de vc.-
ttar.digste te zullen zijn en daarom' niet in
Persoonlijkheden te zulloa vervallen, zooals
fe lieer Briet liad gedaan.

2iju vragen had hij gesteld, niet om iemand
onaangenaam te zijn, maar omdat er aller-
wege een geest van ontevredenheid heersoli-
fc. vooral waar er geen bruiukoolbriqaetten
waren, terwijl hier een inrichting oaarvoor
bé-ïbond. Bk was gezegd, dat de commissie
bier goed was. Spr. wees toen op het feit,
dat hier een predikant voorzitter was. Spr. I
beeft evenzeer waardeering voor een pred(
kant, van welke richting die ook 'zij, maar
do ervaring heeft hem' geleerd, dat een predi
kant niet practised in het leven staat Hg wil
Ijpacno aannemen van den lieer Briët dal
m. Kramer liier op zrjn plaats is.

3g vindt het juist goed, dat de vragen
fersteld zijn. Nu kon het publiek gterual
feesteld worden.' Waarom' dat echt:-r niet
i eerder geschied was?

0 De verwijten, henf gedaan, mieent lirj
(geenszins te hebben verdiend.

■•Zaad' k®' Seva' van 'n

Wat het niet zuinig zijn der arbeiders be-
v«o S?r'- 13 al|fere overtuiging. Hoe-
Ijïp) arbeiders huizen niet in één kamer,

1 ™eeljjk als woonkamer, slaapkamer en
8t™»VT?n doet, waar naar één kachel
\an bijkoopen door de arbeiders was

sprake.

jjo heer BRIE? opmerkend, dat het laatste

gedeelte van W3t de heer Sijtsma zet voor
Qe publieke tribune was bestemd, waarschuw
de den heer S. om de ontevredenheid nog
te doen toenemen.

Zuinigheid geldt evenzeer bovendien voor
één kachel.

De heer SIJTSMA .zal verder, ook waar
het de meeste heeren begon te vervelen, van
antwoord afzien.

Tjjdens dit debat had de Voorzitter eeni'ge
nalen door kloppen de publieke tribune -tot
stilte gemaand.

Do heer DE LANGE stelt B- en W. tte
volgende vragen:

1. Is reeds opdracht gegeven tot aanschaf
fing van een turbo-generator met ketel
voor de electricateitswerken?

2. Zoo ja, aan wie is do levering opge
dragen en tot welken prg3?

3. Als de levering niet gegund is aan èen
Nederl. febriok, waarom- is de Niderl.
nijverheid dan voorbijgegaan?

De WETHOUDER zegt, dat de turbo-gene
rator besteld is, de ketel niet.

Leverancier is de firma Stork voor
f 345.000.

De derde vraag kan dus vervallen.

De heer VAN ROMBURGH verklaarde B.
en W. zeer erkentelijk te zijn voor de
beantwoording van ziin vraag over de ver
booging. van den waterprjjs en de Duinwater-
Mij. voor de behandeling der klanten. De
pi ijs is toch verhoogd, terwijl zijn vraag nog'
niet beantwoord is.

De heer FOKKER vraagt, of spoedig dé
salarisregeling der leeraren te verwachten is.

De WETHOUDER zegt, dat ter zijner tnd
vooratellen zullen worden gedaan. De aan
neming van de motie-Reimeringe-r heeft veel
moeilijkheden gebracht, zooals hij destijds
reeds waarschuwde.

De heer FOKKER vindt zijn vraag niet
beantwoord.

De WETHOUDER zegt, dat de heer Fok
ker altijd veel lawaai maakt. Wanneer de
regeling klaar is, is niet te zeggen.

Do heer FOKKER, met toestemming der
vergadering voor de darde maal het woerd
krijgend, protesteert tegen de_ persoonlijke
uitlating van den wethouder. Wanneer deze
zijn woorden niet intrekt, zal hij daaruit do
conclusie voor zijn verdere gedrags'.g'n
trekken.

De heer SIJTSMA klaagt over de slechte
exploitatie der gemeentelijke ijsbaan en
dringt in 't vervolg op verbetering aan.

De VOORZITTER zegt voer klachten altijd
een open oor te hebben. Maar dan moot iig
gewaarschuwd worden.

De heer WILMFR wil in overweging ge
ven Diet meer dan 1 jnaaad te laten ver-
loopen tusschen da 2-maandelijkscte meter-
opneuringen, opdat de burgers op lijd be
kend zijn met hun verbruik ten aanzien
der toegestane 60 kub. M.

Do WETHOUDER zegt, dat het maar
eenmaal is voorgekomen, dat langer dan
een maand verliep. Dat zal zich niet her
halen. Trouwens, h(j hoopte spoedig de
rantaooneering niet meer zoo te hoeven toe
passen.

De lieer HEEMSKERK klaagt, aai nog
menschen in regen en kou moeten wacJitea
voor de gemeente-vischwmkels en het brood-
burean aan den Niouwe-Rijn or. vraagt ver
betering.

De VOORZITTER verzoekt hem deze klacht
op sohrift te brengen en antwoordt op oen
tweede vraag van den hear Heemskerk, ol
spoedig voorstellen tot verbod van bakksrs-
naehtaibeid te wachten zijn: ja.

Hierna ging do Raad in geheime zitting
over.

Na heropening van de openbare verga
dering te ruim 5 uur werd de Raad ge
presideerd door den oudsten wethouder, den
heer J. A. van Hamel, terwijl le plaats
van den secretaris werd ingenomen door
den referendaris mr. Corporaal.

De VOORZITTER deelde mede, dat was
ingekomen een missive van Gedeputeerde
Staten, waarin het College meedeelt, dat zjj
eeu algemeens salarisherziening voor de bur
eemeesters, de secretarissen en de gemeente
ontvangers in de provincie hebben ontwor
pen, welke zij, na de gemeenteraden te heli-
ben gehoord, ter goedkeuring aan de Kroon
wenschen voor te stellen.

Gaarne wenschen zij hierop 's Raads oor
deel voor 28 Febr. rus.

Voor de gemeente Leiden wenschen Gc-u
Staten de jaarwedde van «en burgemeester
vast te stellen op f800!), die van den ree re
ten., en den ontvanger resp. op f5500 en
f 4600 met 4 drie-jaarlijksche verhoogingen
tot een maximum van f8500 en f5500.

Geen der heeren vraagt het woord.

De VOORZITTER concludeert daaruit, dut
do Raad zich met het voorstel kan ver
senigen en zegt, dat B. en V. daarvan
kc-nnis zullen geven aan God. Staten.

Hierna wordt de vergadering gesloten.

Uitroer Tan papier. Het lugrt ia <T© be
doeling raai den Minister van Landbouvr en
van do Ned. Uitvoe-rmaatsohappij, mcre
working to vorleonon tot don 'uitvoer van
papier, voor woover do binnenlandse!! e
behoefte dezen uitvoer kan toelaten. De
papierfabrikanten hebben tegenover het
Ministerie van Lancïbouw de verklering af
gelegd, dat zij zorg zullen dragen ten aJlen
tijde over voldoende voorraden papier of
grondstoffen te beschikken, ten einde in de
binnenlandsche behoefte te kunnen voor
zien, en tevens do verzekering gegeven,
aan alle orders uit bet binnenland voor
keur te verleenen boven eventueel© export-
orders.

In verband hiermede wordt het van lïc-
georingszijdo niet noodzakelijk geaoht, den
uitvoer van pnj>ier verder tegen te gaan,
doch is het vanzelfsprekend, dat, voor zoo
ver binnonlamdsoke verbruikers zouden
rucenen, dat door plaatg vindenden uitvoer
hun belangen worden geschaad of deze
moeilijkheden zouden ondervinden met het
verkrijgen, van de door hen benoodigde pa
piersoorten, aan de daaromtrent tot do Re-
geering te richten klachten bijzondere aan
dacht zal wordon geschonken, opdat on

verwijld maatregelen kunnen worden ge
nomen om zoo noodtg verderen uitvoer
tegen te gaan.

Onze varkensstapel in de naast© toekomst.
Een der medewerkers van het „Hbld."
schrijft

Wij hebben hier te lande binnen korten
tijd grooto voorraden spek uit Amerika te
wachten, doch wie ach uit vroegere tijdetn
herinnert hoe raDzig en gastig de zooge
naamde bacon bijna steeds was, zal zich
thans wel geen illusies maken over de
qualiteib van de aan te voeren hoeveel
heden.

De hoop blijft cïus op den varkensstapel
van het eigen land gericht en al durft men
than9, nu er voor varkensvJeesch en spek
tegen f 2.50 a f 3 per pond koopers gevon
den worden, nauwelijks spoedig bestor© tij
den verwachten, toch wijzen vele omstan
digheden er op, dat er, eer het jaar geheel
ten einde is, tegen zéér veel lagero prijzen
goed inlandsoh varkensvleesch verkrijg
baar zal zijn, ondanks het feit. dat liet aan
tal varkens gedurende den oorlog schrik
barend achteruit is gegaan. Want wel is
het varken uiterst vruchtbaar, maar het
aantal dier dieren, ouder dan zes we-ke'n,
dat bij de veeheliing in 1910 bijna een mil-
lioen stuks bcdröeg, was in Aug. 1917
teruggeloop en tot ongeveer 300,000 stuks,
en sodsrt is het nog weer zeer belangrijk
achteruitgegaan, daar er van Regeerings-
wego alleen maar mestvoedor beschikbaar
gosteld werd voor lien, die foktcomeu hiel
den. Wel werd er voor onderen Regeerings-
vood?.rmeel beschikbaar gesteld, doch dat
was hoog in prijs en dikwijls slecht van
qualiteit. terwijl aflevering vaak niet ge
regeld plaats vond, zoodat velen, die daar-
meo proevon namen, ma&ir eindigden met
liever al hun varkens op te mimen, dan
door te gaan" mot télkens opnieuw teleur
stellingen to boeken.

Nu echter de broodrantsoenen zooveel
ruimer geworden zijn, dat vele kleine var-
konshouders weer op korsten on ander
broodifval kunnen rekenen, zijn door do
arbeider op het platteland alweer biggen in
heb mesthok gezet en ook do grootcre telers
zijn, in heb vooruitricht, dbfc er spoedig
ruime hoeveelheden hmi's ter beschikking
zullen komen, sinds eenigo weken vrijwel
overal bezig om him zeugen drachtig to
doen worden Nu is do draagtijd van ecu
zeug gemiddeld 17 weken, waarom ver
wacht. kan worden, ckvb in den loop van
Mei er gr<x>te hoeveelheden biggen aan de
markt zullen komen, die, bij- intensieve
moating, ongeveer 6 maanden later een
slaohtgewicht van 100 KG. zullen hebben.

Tegen November en December zal er
du3, al's niet alle voorteekencn bedriegen,
een ruime hoeveelheid slachtrijpe of al
thans slachtbare varkens zijn. Want wel
bestaat een varken van *100 KG. nog inaar
voor een kledn gedeelte uit spek (dat komt
er eerst in zeer groote hoeveelheda^ op
wanneer het slachtge-wkht tot 200 KG. en
hooger wordt opgevoerd), maar zo zijn tecli
uitstekend voor de consumptie geschikt, en
zonder twijfel zullen ze door de fokkora
gretig van de hand gedaan wordOn, mits er
goede prijzen te bedingen zijn. Onder goe.
de prijzen moeten ki cïb geval (gezien cio
duurte dor voeder artikelen) verstaan wor
den prijzen van ongeveer f 1.50. por KG.
levend, doch ook dan behoeft c3e winkel
prijs van het varkonsvleesch, met inacht
neming van een behoorlijke winstmarge
voor teler en slager, niet meer 'duai i 1.20
a f 1.40 per pond bodragen. Dit zijn welis
waar, in vergelijking met do prijzen van
vóór den oorlog, nog zcor hoogo bedragen,
maar 't is vooral tegon den winter niette
min veel waard dat er vlsesch in voldoende
hoe veelheden verkrijgbaar zal zijn. En dab
schijnt, gezien do intensiviteit waarmee
thans gefokt wordt, wel net. geval te zullen
worden. Onze normale ja-a-rlijksbhe be
hoefte aan varkensvleesch toch bedraagt!
100 niilliocn KG. of per week 2 millioen
KG., zoodat ongeveer 25,000 varkens van
100 KG. slaohtgewicht in do wokel ijkscho j
behoefte kunne«n voorzien. Rekent men nu j
voor elke zeug den gemiddelden worp op
7 a 3 biggen, dan behoeven gemiddeld per j
weck slechte 3000 a 3500 z<*ugen te werpen j
en, gezien de waarschijnlijke grootte van
den thans aanwezigen varkensstapel, zal i
dat gemakkelijk worden bereikt

.Vergadering van gislerou.

De Scheurwct.

Do lieer OTTO (U.-L.) verkrijgt liet woord tot liet
lioudua tenor interpellatie over do Scheurwct. In
den breede wij i sjircher cp de bezwaren van velen
tegen dan f.eht-urpllcht. die z.i. automatisch wordt
toegepast. Ook wordt u'een rekening gehouden met
do vraag of de eigenaar van schrurplichtijr land
wel geschikt Is oir. do scheuring niet succes tót
stand to breng.'a. on oï er wel voldocndo hulp
krachten to vinden zijn.

JS'iiar sprekers nicenlng elscht het belang der
vcodsclvoorsiening ile verxiero uitvoering der
Scbeuivet riet. De aanvoeren uil het buitenland
nemen steods loo en gebrek aan ^eheepsruiuito is
or niet meer. terwijl do importeurs ongelimiteerdo
aanbiedingen onlvangen. Ook hebben do geasso
cieerden èr belang bij oin ons land als alrctgebled
to bokoudon.

Voorts meent spreker, dat degenen. Oio den
schourplloht hebben overgodrageu. waarvoor zij
bOUJ3 belnngrijko sommin bobben betaald, bij nlct-
uitvoering schadeloos behóoren tc worden gestold,
do or annuloorinj; hunner overeenkomsten.

ffen elotto stelt spreker eenigo vr-agon.

Do heer VAX IJSSKLSTEYX. MINISTER VAN
LANDBOUW, antwoordt, dat sedert Juli, toen dc
Scliourwct hier werd bchandold, de omstandighe
den belangi-ijk rijn veranderd. Spr. weet, dat do
hoer Posthurna slechts aarzelend is overgegaan tot
indiening der Stheurwet. Zelf zou spreker ze mis
schien niet hebben ontworpen. Het belang der
voedselvoorziening gedoogt echter op het oogeu-
blilt. geon Intrekking dor Scheurwet. Spr. zou zich
niet -verantwoord achten, indien aan het eiud van
hot jaar do voedselvoorziening, door introkking der
Scheurwet, onvoldocndo zou ijn geworden. Spr.
komt op tegen do bewering van den hesr Otto,
(bit er geen gebrek aan schcepsruimle zou zijn. Hier
mede heeft spreker juist dagelijks to kampen. Do
vooruitr.lchtcn zijn wel gunstig, maar aan den over
vloed In Amerika hebben wij oogenbllkkehjk mets,
wanneer de scheepvaart en do kolonveorziouing
ntot toe-kat en det alles te halen.

Spr. Is echter bereid, do uitvoering van don
jichcurplicht op to scborton, doch tot vernietiging
van overeenkomsten van overdracht kan hij ln
geon geval overgaan. Do opschorting goldt na
tuurlijk alleen voor hen dio dozo vragen.

Na repliek van den hoer Otto wordt do. Interpol*
latlo gesloten,

Bcgrooting van Arbeid.

De al gemeen© beschouwingen over do bogrooting
van arbeid worden voortgezet.

Do hoor A. Pv STAALMAN. (Ohri-dem.) meent, dat

do Minister van Arbdid door ©en deel der rechtsche
pers o.a. ,,Do Standaard" niet wordt ge
steund. Indien dit botoekout. dat de Minister ook
nlot op oen belangrijk deel dor rechterzijde in dezo
Kamer zal kunnen steunen, dan vertrouwt hij. dat
do democraten van links en rechts voor dien steun
zullen zorgen.

Do heer HELSDINGJSN (S. D. A. P.) hoopt, dat da
arbeidsvoorwaarden der BIJkswerklieden, dio vroe
ger onder andoro departementen thuiabehoorden,
thans door den Minister van Arbeid zullen worden
vastgesteld.

Do heer NOLENS (R.-K.), Juicht de stichting van
ecu afzonderlijk Departement van Arbeid toe.

"Vervolgons betoogt hij, dat hij spoediger Invoe
ring van den S-urigen werkdag bad gewcnscht. HIJ
lioopt, dat de Kamer ook voortvarend zijn zal cn
zal begrijpen, dat do voorbereiding niet zoo gede
tailleerd mag zijn, dat zij do spoedige tot-stand-ko-
mlng ln den weg staat. Do tormUn van zes woken,
dio do Minister alsnog gesteld heeft voor de In
diening van zijn arbeidswetten, heeft hem teleur
gesteld.

Spr. hoopt, dat de Minister ovenals in FmnkrUk
het raam zal maken voor een Wetboek van Arbeid.
ITct een en rndcr zal men moeten overlaten aan
algemecne maatregelen van bostuun met Indiening
van het wetsontwerp behoeft echter niet gewacht
to worden totdat do voorbereiding is geschied. De
kwestie wordt o-.k eenvoudiger, doordat in ver
schillende bcdrljvon den 8-uren-dag roods Is Inge
voerd.

Vervolgens twsoreekt hij de samonKlolllng van
den Hoogcn Raad van Arbeid. Strikt genomen be-
hooroa dc ambtenaren daarin niet thuis. Beden-
kelij': neht snr. het dat do Minister zelf perma
ncr voorzitter sa! zijn. Een dergelijko Baad mag
toch geen verlengstuk van het Departement worden
rilj waarschuwt tegen te hoego verwachtingen
van Intcrnntlonalo rceclfngcn.

Do heer DUYS (S. D. A. P.) treedt la debat met
do revoluflonralre socialisten ovor hun program
en hun optreden in Rusland.

Dc heer vA N' DE LAAR (Clu*. Soc. PJ betoogt
do w en se J i e' 11 ki I van steun voor het grooto go-
*ln van overheidswege; door ultkccrinscn. omdat
In particuliere drijven het gezinsloon niet kan
worden tovevo

6pr. bost rijdt ccb publiekrechtelijke oeurijfsor-
ganls'fttie wnariuj dc internat lonalo coneurronllo
niet ln het r»og wordt gebonden. Om do concur
rentie moet «ie Industrie vrljhlllven. Do uitweg moet
worden gevonden in. een sociale regeling met groots
vrijhc'd. maar ook in t groot en socialen steun. De
Chr.-HIst. Nednrintidcr" heeft het sociologisch
Ideaal van den Mlr-lstor een onding genoemd, daar
incie is spr. hr-t eens.

Noch een bedrilfsorpanisatle. noch een collectlol
arboidsconlraot d^n socialen xtciIo brengen. In
den bolanp-'-nstrild ligt de oorzaak der sociale
ollondo en deze kan weggenomen worden door don
arbeider In de winst to laten deolen.

Do beraadslaging wordt verdaagd tot Yrijdag
den uur.

Vergadering van Dondcrdagavond-
Oorlogsbcgrooting^

Do heer DUYS (S. D. A. P.) wonscht eenlge
voorden te wijden aan de aanvallen der zich noe
mende uiterste linkerzijde tegen het standpunt dei
sociaal-democmten inzake het militarism©. Het
spbt spt., dat thans geen der leden ran die fractla
aanwezig ls.

Spr. betoogt vervolgens, date.de bolsjewieken ten
onrechte do sociaal-democraten verwijten het na
tionale to stellen boven het internationale. Dat
zelfde doen- dc hoeren bij de levensmiddelen-looi-
zloning cn de Koteer-hetze. Ten onrechte verwijten
■/ij ons sociaal-patriotten to zijn.. Ouzo houding b!J
db oorlogsbcgrootlng is veel Marxistischer dan da
hunne. Waar zou ons land heen zijn gegaan, alu
vrij hun raad hadden opgevolgd om door een ver
hond met Belglo en. de Entente eon bolwerk op te
werpen, tegen Duitschkond? Daartegen is de sociaal-
patriot Troclstro terecht opgekomen.

In do statuten der Bovolutionnair-Sooiali-stlscho
Vcrcoidging staat alleen, dat voor do k 1 o i n a
staten do plicht tot landsverdediging Voor het pro-
lotnriaat niet ge'dt. Is dat principieel? Is dat In
ternationaal? Is dat holsjewleksch? Maar de grooto
mond der heeren ls geheel in strijd met hun eigen
daden. Zoo heeft zekere Lansink Jr.. die anti-mili
tarist was, geregejd zijn vaderland gediend, blij
kens mededeellng van den lioer Blinders.

Do VOORZITTEN: U hebt nu vanmiddag al drie
kwartier do bolsjewieken bestreden, zoudt u nu
niet niet con hariuur kunnen volstaan daormedo?

De heer DUYS: Ik bon volkomen binnen do orde
Als tl mij het spreken ónmogelijk maakt, dan moot
ik van het woord afzien.

Dc VOORZITTER: U behoeft er niet allerlei ver-
halen bij tc halen.

Dc heer DUYS: Onder uw leiding hebben, deze
bolsjewieken inlj kunnen bestrijden.

Dc VOORZITTER. Maar u hebt do gelegenheid ge
had daarop voldoende to antwoorden.

Dc brei DUYS kan er zich niet mee vcrccnigen,
dat hem hot spreken onmogelijk wordt gemaakt.

De VOORZITTER: Over do vrijheid van het woord
hebt u niet te klagen, maar u verdoet den tild. Ik
verzoek u nu voort te gaan.

De heor DUYS zal dan verder spreken over het
geen do bolsjewieken zeggen naar aanleiding van
het standpunt (ter soclaal-democratcn bij de niobüi-
Sftticercdietcn, als do Voorzitter althans dit nog
binnen de orde ncht.

De VOORZITTER: Ik vepzoek u dergelijke op
merkingen niet to maken.

De lieer DUYS wijst er dan op. dat ook de bols-
jewiekon do volkswapening willen. Kan men
"dan den sociaateXmorratcn verwijten, dat zii niet
do cllcntlo hebben gewild, dio het govolg zou ~(Jn
geweest van de weigering der mobillsatiecredielGii?

Thans wordt ons verweten, dat wij in 1914 voor
deze credietcn stemden Ook volgons de bolsje-
wioken moet een land dat aangevallen wordt, zich
verdedigen. Hoa kunnen zij ons dan aanvallen,
omdat wij alleen hebben gestemd voor vredesero-
dietcn om do neutraliteit te handhaven?

Do heor DICUMER (\.-R.): Zegt u maar eens wat
het verschil Is van (lie eredleten met oorioescro-
dieion ln het algemeen: maar u durft niet. u kunt
nici cu u ruooet niet! (Groot rumoer).

Do heer DUYS: Mijnheer de Voorzitter, ik- ver
zoek u mil in staat te stellen om voort te sprekeu
Do VOORZITTER hamert om stilte.

De heer DUYS: Deze bolsjewieken, die zoo anti
militarist zijn, keuren het bloedbad goed, dat in
Rusland ls aangericht cn do militaristische oplei-
dingschool van do bolsjewieken in Rusland.

Spr. vraagt den JUnister \sr\-olgens wat er aan
la van Oen bericht ln ..Do Tr.bune". dat in een
geheime legerorder is bepaald, dat gedenibhilisecr-
den geen kleoding mogen medenemen. omdat men
een norloc tegen Bclgio voorbereidt. Wat nu het
verschil hetreft tusschen het stemmen voor de
oorlogfibegrooting cn do mariDcbegrooting cn a'oor
rtczo mobllisallecredieton dit is reeds uiteengezet
door don licrr Troelsïre. Men verwart voleens hem
oorloescr.-ylieten ca mobilisatiecredieten: doza laat
ste strekken niet cm ons land aan den oorlog te
doen deelnomen, maar om het cr bulten tc houden
door onzo beschikbare ir.flitairo macht op. do been
to brengen Dat was heol Iets orders dan het schep
pen van nieuw© oorlogstoerustingen waartegen dc
Koclflal-demoernten zich steeds hebben verzet.

Sr.r. leest de desV treffende Passage uil dn Han
delingen voor. onder interrupties van dc heeren
Schokking on Dnvmaer van Twist.

I)o VOORZITTER roopt den heer Duyrdaer van
Twist tol de orrfr

Do heer MARCITANT (V.-D.) least een verklaring
voor. waarin hij terugneemt ri:n beschuldiging van
generaal Wcbe-r. dat dezo door een achterdeur van
vlln hotel zou zUn%ontv1ueht toen hij cón rolletle In
Tiihurg een schUdershuïsJo voor zUn hotel in hr.and
wes gestoken.

De heer Dir\*S IS. D. A. D.) Dat j.eefl niets met
de Oorlogshecrooting to maken.

De VOORZITTER verzoekt don heer Merchant
zioh tot de Oorlog^hegrooting te he-nalcn.

Do lieer DUYS. Vrnrom hebt u hem dan niet tot
de orde ooreeiv

Do VOORZITTER: n- verzoek u to -wijgent-
De beer MARCHANT (V.-D.) behandelt vervol
gens do positie van den Opperbevelhebber oil
vraagt daaromtrent nadero inliehtinccn. Verder
vraagt spr. of het waar is. dat de militaire can
tines verplicht zlfn hun waren te betrokken van een
oressierderij in koloniale waren te Gouda, ou gericht
dóór gewezen officieren. Nog vrac-gt sr-r.. waarom
allo pcdemobilisccrdon sinds Augustus 1914 f G uer
maand diensttijd krijgen onvorschillig of zu het
noodig hebben of niet. Dit acht snr. verkeerd;
ook wat het vastr bedrag van f 0 nor maand be-
trert. Een 20 of 30 millioen voor dit doel uit tc
geven ware een belasting op do arbeiders ten
bate* van een ctoop van personen, dio het wellicht
niet noodig hebben. Sur. komt voorts op tegen de
bewering, dat hij op 7 November zou hebben ge
adviseerd: r.iet vechten cn op 11 December wol
vechten. Op 7 Nov. stemd va.st. dat do ge-illleerdon
hadden overwonnen. Werd onze neutraliteit door
den overwinnaar gesehonden, dan ware verzet
daartegen zelfmoord geweest. Snr. vond het toen
dringend noodza.kelilk dat gedemobiliseerd werd.
Op 11 Dcc hetref het echter Belgisch annexiontema
Spr. meent, dat do-Belgiscbo hoeren te Versailles
hun sterke broeders in overweging hebben gege
ven ons een stuk te ontrooven, terwijl men in bet
openbaar ons hul do en dank brengt. Wat te zeg
gen van een volk, dat deze oude diplomatieke me
thoden in praktijk brengt vóór de Volkerenbond il
tot stand gebracht?

Een volk. dat zich zulk een roa! laat welgevallen,
verdient zijn onafhankelijk bestaan niet. ïYo.rom
was het conigo standnunt te zeggen: Weet wel, dat
gli er voor ziilt hehh.ëp ic vochten!

Do heor VAN RA VESTE YN (O. P.R Du? u wilt nu
wel wat u niet wilde op 7 November!"

De heor MARCHANT: Als de heer Van Ravestcvn
nu nog het verschil niet ziet, dan pleit dal niet
voor zijn scherpzinnigheid. Foe sterk in dil gev.tl
do vijand Is. dat is mtj absoluut onverschillig. Een
volk. dat zich een stuk van zijn land laat afnemen,
'is go en k'nlo.voor.'den nens wnnrd.

Spr. zet vervolgens uiteen, dat oen geheel nieuwe
organisatie moet worden opgebouwd van ons le
ger, zonder don storondon Invlood van het beslaan-»
de. De weermacht tegenover het buitenland zal, al3
do Volkerenbond tot stand komt, moeten worden
een coöperatieve internationale politie-
dienst. De binnenlandsche politiedienst zal
moeten groeien uit do murechaussee, dc burger-
wacht en den vrijwllligon landstorm. Maar men
moet dezen geheel gescheiden houden van do weer
macht tegenover het buitenland.

Men moet dus de cavalerie niet willen aanhouden
voor het onderdrukken van staklngsreiletjcs. Spr,
vraagt of do Regeoring niet ten. spocdigoto in over
leg moet treden met de ander© neutraio mogendhe
den over do houding, aan te nemen tegenover den
Volkerenbond. De neutralen zijn voorden Volke
renbond een groep van groot gowicht, omdat zi]
daarin het element van objectiviteit vertegenwoor
digen. Zij moeten nu in ovorleg treden, wèlko eori-
tributie zij voor den Volkerenbond aannemelijk zul-
len achten. Spr. acht voldoondo een kort gcoefenr
de. lichamelijk voorgcoofondo eenvoudige militie-
organisatie, als onderdeel van het groot geheel voor
do uitrusting waarvan de groote mogendheden
zullen moeten zorgen. Allo continuïteit met liet
bosteando dient dus verbroken. Wat thans onder
do wapenen is, kan met een populair woord ain
een rotzooi worden aangeduid.

De opleiding zal Ln do toekomst moeten geschio-
deu in a a 5 maanden tusschen April cn September,
in kampen. De kazernes zullen moeten worden op
geruimd. ook dio te Roermond ondanks de over
eenkomst, die het Rijk nog met die gemeonto heeft.

Deze zaak dient kalm voorbereid. Do lichting
1919 zal eerst later moeten worden opgeroepen, des
noods tegelijk met dio van 1020. De Minister zai
het verzet van het groote hoofdkwartier, dat zai
vasthouden aan de continuïteit moeten breken on
alie nieuwo uitgaven van de bcgrooting moeten
schrappen.

De heer KEUYT (Chr. S.) spreekt over de actie
voor gowcionsvrijbetd, om vrijstelling van den
dienst voor hen dio daartegen gewetensbezwaren
bobben,

Spr. vraagt den Minister hoe de Amnestiewat cal
werken tegenover do" principieel© dienstweigeraars.
Spr. 13 verbaasd, dat nog zooveel Christen-.-n mili
tarist zijn.

Finctiscli haat ons ook een leger niet. Juist nu i3
ontwapening plicht. Dit zou op Belgio cn do andere
mogendheden zedelijk een beteren indruk inakon
dnn a's wij ons 'tot do tanden wapenden.

Den heer Duys zegt spr., dat dc Bond van Chris-
tensociaJisl-n niet to vereenzelvigen zijn met de
communisten cn do S. P.-Wat ons verbindt is. dat
wij revoluf ionuairen zijn, d.w.z do kapltalLslischo
samenleving willen omwentelen lot het socialisme.

Do heer VAN DE BAAR (Chr. Soc. P.) sluit zich
aan "oij het betoog van den lieer Kruyt in het be
lang der prineipicclo dienstweigeraars, nl deelt
hij in het iainst hun overtuiging niet,

Spr. komt op tegen hel betoog van den heer Mar-
ohant in zako den steun aan dc gcdemoblliscerdon.
Het gaat niet aan. her., dio daaraan beboette heb
ben. naar bel Steuncomité to verwijzen, gelijk do
beer Duymaor van Twist wensrhte. Deze mobilisa
tietijd heeft velen ontzaglijk geschaad, c indut zij
niets bobben kunnen overspareu.

Spr., vereonigt zich dus met do motie-Ter Laan,
met dit verschil, dat hij betreurt, dat daarin staat,
dat do uitkoering alleen zal worden gegeven aan
hou, dio daaraan behoefte hebben. Alleen aan ver
mogenden wil spreker den steun niet zien toegekend
Tegenover do hceron Ter Laau on Staalman houdt
spr, vol, dat do kracht van ons leger wel degelijk
fn aanmerking fs gekomen bij do overweging Sn
het buitenl&nd of men tijdens dca oorlog onze
neutraliteit zou schonden.

Spr. betoogt vervolgens, dat in het leger liegen
en bedriegen schering cn inslag 1? waardoor do
mcnschcn gedemoraliseerd worden Ook is het
samenbrengen ven veto jongelieden in éón kazerne
uit ecu Christelijk pacdagoglsche oogpunt, een
grooto dwaasheid.

Do heer FTA7.RVOET (R.-K.) verlang', uitbreiding
van Mo steunregeling voor gcdcmobllisccnleTi tot
hen. die vóór 1 Augustus 1918#met onbepaald (klein)
verlof zijn gegaan on inwilliging van do wenschen
van den Ned. P..-K. lïoml van Dienstplichtigen.
A'order wcnscht spr. verbetering van do rcchlspo-
sjtie der onderofficieren, met n3mo verbetering
der pensioenen, der inkwartiering cn der ziekenver
pleging, en opheffing van de schorsing der oplei
dingscursussen, alsmede verbetering in do saiaris*-
son on vervoer in do tweede klasso per spoor cn
eerste klasso per boot en tram.

De heer ARTS (B.-K.) acht het vraagstuk, wat cr
van onzo legerorpnntsatio moot worden, op dit
oogcnbUk uiterst moeilijk op to losscu, getuige do
vragen door de Verecniging ,.Ons Leger" aan een
aantal personc-n van gezag gesteld, waarop weinig
positieve antwoorden inkwamen. Ook do tijdelijke
voorzitter van den Ministerraad cn dozo Minister
van Oorlog hebben oen afwachtcndo houding aan
genomen. Spr. is door diens verklaringen, ofschoon
misschien niet geheel afdoendo, toch ccn'lgcrmate
gerustgesteld. Thans over to gaan tot ingrijpende
wijzigingen acht spr. ongeraden, mede- met het ong
op do drelgv.tdo houd-og door lïclgic. cn Frankrijk
aangenomen.

Do heer OTTO (U.-L.) is niet bevredigd door 's Mi
nisters antwoord op zijn schriftelijke vraag, op 4
Februari ingezonden.

Do heer OUD (V.-D.) wensoht maatregelen om
verlofs-onderofficieron aan een nieuwe betrekking,
lo helpen.

Do MINISTER A'AN OORLOG, do heer ALTTNG"
VON GEUSAU. kan hier onmogelijk alle bijzondere
g"vallen behandelen die hier ter sprake zijn ge
bracht. Hij zal zo echter uit do Handelingen un-
gaan en onderzooken of daaraan iels gedaan moet
worden.

Dn Minister breekt to 1 uur 15 zijn rede af.

Vrijdag één uur voortzetting der vergadering.

Schriftelijk boautwoonlo vragen.
Dienstboden aan de Y r oe d v rouwe 11 -K>v eek -
school te Rotterdam.

Op vrfugen van inovrouw Groeueweg. betreffe-rele
•Ie salarieoriiY;; van vrouwelijk pereoneel aan dn
Rijkskweekschool voor Vroedvrouwen te Rotterdam
antwoordde ic Minieter van Arbeid:

Aan de Rijkakwookschool \oor Yroed.aTr<) uw er-
te Rotterdam verdienen do dienstboden por kwar
taal f 40, d i_ f IbO '3 jaaTS; do keukenmeid ver.
diunt f iÖO 'a jaars. Bovendlcu ontvangen 7jij per
jaar f 40 aan emolumenten en f 4 vacantiegeW.

De -.rerkatera hebben evenals in <1© gemeente
ziekenhuizen, ©er. arbeidsdag van 10 urea en on»-
vangen een weekloon* van f 7.50_ behalve do ©po©l
vrouw dio f 9 per woek ontvangt Zij ontvangen
bovendien den vollen ko?t. waaronder het volle
rantsoen, brood waarvoor zij rogoluiatig haan
brood'Kuarteti .nfgeven. Vroeger kregen de werk
sters bovendien: des avondj nog boterhammen mee
naar bnfa. Hieraan ia in Maart 1918 oen ©indo
gemaakt, doordat or tengevolge van do vormiu,
doring van het broodrantsoen. geoJL brood moec
bcachikbaar was.

De werksters zijn in lossen dient, ontvanger,
geen daarbetoc-slag cn hebben' geon recht op uit.
lreering bij ziekte. De tegenwoordige adjunot-di-
rectrioe tad de school die racer dan 2D jaar to
fnhotio hooft evenwel gedurende dec gcheelcn
dienst1 van. haar nmbl»w>rvulb'ng do v/orkewra bU
nekt© ótoeda liaar volle loon uitbetaald en bo
vendien nog ia x cel gevallen' voedsel eu verstot-
ken de middelen verschaft

De Joanoii <lcr dienstboden on worksbara zal-
len worden verhoogd cn geregeld op denxolfdes.
voet a la in de gemeentelijke xiclieohaizea. De
commissie van: toedicht en behoor hoeft kan den
Minieter van Onder wij? vooratellen daarvoc.r ge.
daan. <lio thans door den. Minister Arbeid s»Jn
goedgekeurd en derhalve zullen wordeoi uitgevoerd

Crisisper.'rC.iieeJ-

Op vragen van den lieer De Zeeuw betref: ou do
tie üitieoringen aan pordoceel vaai do crisij- ©u
disixihiitie.burenux bij ontslag wegens opheffing
der bureaux, antwoordt' do Min', van Ai beid

Inderdaad* 13 er door do verschillende Depa?,,
tementen een regeling gemaakt, volgeny welke
per?oncol dat. in verband met dc opheffing vau
cr:'.Js of diotributiohuroaux. werJUoos wordt 0y
hc* eindigen' van het dienatverband een gratifi
catie ontvangt. Het eigenlijke burcaupereonoyl,
tte: per maand lictaald wordt' on weJks diensten
ock per maand kunnen werden opgezegd, ont
vangt bij Ju-t variaten van don dienst c*n uit-
keuring van twee maanden loon.

De werklieden cn' daarmede golijkgestehlon die
per week betaald worden en wier dien verband
eigenlijk ook iu©t dezen termijn opzegbaar i-.
vfoi'den óóa Jtiaau l vóór het eindigen van dit go-
waarschuwd en ontvangen na hot verlaten vau dea
("•enst1 nog oer. uitkoering. gelijkstaand© met Zi3
verdieazt'j ever dc eorsto maand on 1/2 vardacu-
tc over do t ver maand JTiorhij wordt van do
veronderstelling uitgegaan dat liet in het alge
meen voor personen, die óp zulk oer. lossen voet
werkzaam gesteld zijn gemakkelijker is. con nicu
wen werkkring t,o verkrijgen dan voor hen. -ito
gewoon' zijn langer te voren in betrekking 10
worden aangenomen. ^11 den regel is het kantoor
personeel per maand aangenonxou en valt. du«
onder de categorie waarvoor eoti gunaliger be
paling goldt Mochten er personen zijn' die in-
(lcnXaad ©ig©hlii kt- kan'toop vark^aamhcdcvi ver
richten' eu 1U0 (lus niet als boden, loopjongen),
enz te heechouwca zijn die toch por weok l,©«
taald worden dan is do ondcugetcckc ndo i^-ivnd.
elk geval voor zichzelf te ondei'zooken. opda*
mdion mocht blijken dal dozo personen nider-
daad als volslagen administratieve ambtenaren to
beschouwen /ijn zij ook zullen gcruieton van. de
voor Jura categorie geldende gunstige bepalmgav.