AGENDA VAN OE WEEK,
TWEEDE KAMER,
419e Staatsloterij.
UST SE ÖiSTRËKEU.
Gemeenteraad van Leiden.
3?,
Donderdag,
.,NathanaSl": Evangelieprediking. 8 uur.
Nutageliouw; J aar verg. Vor. tot bev, der
Bouwkunst. 8 uur.
Prediker,;Evangelieprediking. fi.wa.Tt
voor achten.
Volkshuis: Voordracht van den lieer Ik
van Lier. 8 uur.
Café Bamberger, Lammermarkt: Jaar verg.
Ver. van Koffiehuis-, Restaurant-houders en
öiijters, te Leiden en Omstr. 8 uur.
K a t w ij k-a a n-Z o o. Zaal voor Chr.-Prol.
belangen: Lezing voor do Chr. Jong.-Ver.
„Amo? 5 6a:'. Halfacht.
Li s s e, Hecrenwcg, Z.-ïï. Koffiehuis:
Prijsbiljavten.
Vrijdag.
Schouwburg: „Rigoletto". 8 uur.
Stadszaai: Openb. debatvergadering. Z tl
15 min.
Vcikshuis; Cursus over Amerika. 8. uur.
Zaterdag.
Sta»lszaal: Bal-masquó et costumó Tan den
toer J. do Lange. Halfacht.
„ZomcrzorgO.-O. tooneelver, „Onzo
Club": Sorëe. 8 uur.
Erwten on boenen. De Minister van
Landbouw hoeft bepaald, dat voor erwten
cn eta-mhoonen, welke ingevolge zijn be
schikking vim 2 Jan. j.l. (zaaizaadircigerting)
voor den zaai verhandeld worden in partij-en,
kleiner dan 10 K.G., de volgende maximum
prijzen voer den kloinhandol gelden:
Erwten (alle soorten) f 0.60 por K.G.,
stombooïien (aüe soorten) f 0.55 per K.Q.
Kaheren. De Minister van Landbouw
heeft ingetrokken zijn beschikking van 13
JuQd 1918, voor zoover deze betrekking had op
do aflevering en het vervoer van kalveren.
Monie. De Minister van Landbouw
heeft opgeheven het verbod van aflevering,
cn vervoer van menie.
Z. K. H. de Prins woonde gisteravond
in het Gebouw voor K. en W. in Den Haag
do uitvoering bij van „Alianora" van
Koeberg, welke onder leidüng van den com
ponist cboT do H. O .Z. en het Residentie-
Orkest gegeven word.
Tof rector van heb gymnasium te Haar
lem is benoemd dr. O. Spoelder, thans leeraor
aan dit gymnasium.
In do plaats van wijlen den heer J.
van Rosfium du Chattel werd dr. L. J. Ter-
noden, fabrieksdirecteur dor Zuidergas-
fabriek, met ingang van 1 Februari a.s.Höt
directeur der gemccntegasf abri eken te Am
sterdam benoemd.
Voor den morgen to hervatten dienst
"an do Maatschappij „Zeeland", waarvoor
voorloopig do mailboot ..Zeelandzal dienst
doen. zal do passageiprijs VlissingenGr.i-
veosnd of omgekeerd f 60 bedragen per per
soon en voor kinderen van 410 jaar f 30.
In verband met het algemeen uitvoerverbod
zullen do reizigers naar Engeland alleen bet
hoogst noodflige voor eigen gebruik mogen
medeneraen, torwij] iedere reiziger, van
welke nationaliteit ook. moet voorzien zijn
van een paspoort, geteckend door den Bric-
schen consul-generaal to Rotterdam. Het
visa van Britaoho consullis in andere plaatsen
lo niet voldoende. Ten slotte moet iedere
reiziger ten genoeg-o vn bevoegde Brit9oho
autoriteiten het dool van zijn reis te ken
nen geven, anders loopt hij kan3 niet in En
geland te worden toegelaten.
In beginsel i9 besloten tot do oprichting
van een Nedorlandsaho Landbouw-Handels-
kamer.
Dó gewone audiëntie van dbn Minister
van Financiën zal morgen niet plaats heb
ben.
Zitting van gisteinamiddag.
Landboawbegrooting.
Do heer VAN RAVESTEYN (Comm. Purtlj) con-
stateerl dat er geen cnïiclc blijvende maatregel In
•i 112 Jaar tijds genomen la. tot verbetering tud hel
economisch ievou. Spr. crlllsecrt dam verAchlllendo
maatregelen, o. a. do Instelling van centrale ïreu-
ken-s". Spr. komt op tegen do protectie van den land
bouw en driugt aan op nationallsatio van den land
bouw. Hij vraagt publicatie van hel agreement.
Spr. komt op tegen hel toestaaD van uitvoer. Voor
de m«lkvoorziening moet do regeering ingrijpen.
Do beer SNOECK HENKEMANS (O.-H.) maakt op
merkingen crver de voorziening met veevoeder en
irfzonderhcdd ovfer do hooivordering Ook .vraagt hij
inlichtingen over do middelen tot bestrijding van
het mood- en klauwzeer.
Vervolgens beschouwt spr. do campagne, tegen
den Minister gevoerd. Begrijpelijk is do oppositie
van „Het Volk"; dit blad wil do vrijheid nlot welke
do Minister weer wenscht too to laten. Do houding
van ..Het Vaderland" verklaart spr. uit verhoudin-
geo tol crisisambtcnaren. Deze zullen natuurlijk
bezwaar gevoelen tegen do vrijheid, welke ophel-
ilng van crislsorganlsalles met zich brengt.
Afkeuring uit sir. over do houding der melk
boeren.
Spr. dringt aan op uitbreiding van do bedrljfs-
vrijheld. Vele bozwaren waarop men thans wijst
zijn verbonden aan do bedrljlsboperking.
De heer ABR. STAALMAN (Middenstands Partij)
drlngj aan op verbetering van het distributie
systeem zoodat meer overleg gepleegd wordt met do
ormii fsaties.
Do heer OTTO (U. L.) bespreekt bet scheuren van
gr.island. Daarbij moet ten ernstigste overwogen
worden of daarvan Vermeerdering van voedsel het
gevolg zal zijn. want men moet daarvoor beschik
ken over voldoerido en bekwame werkkrachten.
Spr. ocht hol thans ook te laat om nog tot scheu
ren van welland to dwingen.
De hoer STCLEMETJER (R.-K.) brengt den Minis
ter huldo voor zijn holeld. Do dlsfribullereeeling
moet niet langer duren dan noodtg Is. met de op
heffing van dlstributlemaatrcgclon moet worden
voortgegaan
Dn heer KRULTT (Bond v. Chr. Soc.) hetoogt. dnt
hU bet debat alleen do bclnneeD van booreD mid
denstand on Industricclcn besproken zijn eD niet
dn voiNlsplvoorzfenlng In het algemeen. Bovendien
gaf men hllllc van oen optimisme dal mlsnlnatst is.
Do MINISTER VAN LANDBOUW spreekt eerst
over do samenstelling van zijn Denarlement en zet
daarbij do regeling van do crlslswerkznamhr-den uit
een Spr. achtte hot bij zijn optreden niet gewenseht
dn uitsluiting van do dl reet lo van den landbouw WJ
dn erls.lsznkon lo hnndhavèn: de70 Is dan ook v<ger
Ingeschakeld voor allo landbouwzaken in den ruim-
8ten zin des v/oords. Do distributie van Inndhouw-
arlikelen bleef oehter hij lut Rijkwlistrlhnlieknn-
toor. Een zolfdo bcclncol volgde spr ten aanzien
van d» vlceschvooryioning wclko In oen band word
fehrpc^i Het kanloor voor vr-o on paarden Is In
louldptfe. Over een maand zullen 20(10 personen
*on'slagen ziin.
Het verwilt wan onHmlsmu wijst spr. nf. Het be
sluit l.z. do vel voorziening Is met vonrkennia van
den ministerraad genomen. Door don wapenstilstand
kno snr. liel vetmn'coen met (ëo dag verkorten.
Het was or. fcfcoo goed als zeker, dof de scheneD be
gin Deecmher uil TndiU zoildon Komen: het Is ech
ter TOr-.lmia gcworflen. Om eerlek! fe zijn hestcldn
gpr. vet In Amerika: een sehln Jj|fcrm<vle Is nango-
knrrio'i. Ook. zonder aankomst der schenen zou spt.
gedekt ge wo,-- t z(|n doord-t do ve'znren voor do
cecnfahr-leage in meT^chpilik voedsel kondon wor-
Óen omco/ot. door een svstcpm van nrof. Steger.
Slat do broodvoorziening, spande het .con oogon*.
blik door drio omstandigheden. Door do stagnatie
In do Koleuvocrilcmng. door do komst van tal van
vluchtelingen en door do Spa&nscho griep, welko.
slagnslio Dracht ia do graaiüovcring. Maar spr.
heelt het rantsoen kunnen handhaven door een Jee-
nJng lo sluiten bij do Helicl-commissic.
Spr. klaagt over liet gemis van geheimhouding
blj-vcrschillendo crisisorgunlsatles, waardoor berich
ten verspreid worden waarbij mon den minister
vooncmcns loeschrijD. omtrent aangelegenheden,
waarover hem voorstellen gedaan werden.
Do heer SCHAPER (S. D. A. P.): Als u het volk
dan eens goed inlichtte.
Do Minister breekt hier zijn rede af.
Do beraadslaging wordt lerdaagd tot Donderdag
één uur.
Avondvergadering van gistoron.
"Watcr&taatsbegrooting.
Bij do afdeeling Spoorwegen klaagt do heer DE
ZEEUW tS. D .A. PU over sleohto verlichting van
tram- en stationslokalen van do Rotterdamseho
Traxnweg-Maat::chappiJ. Ook wijst hij op do vele on
gelukken .welko op do lijnen van dezo Mij. voor
komen. Spr. dringt bij den Minister aan om in to
grijpen.
Do heer SCHAPER (S. D. A. P.) sluit zich hierbij
turn en wijst voorts op do bezwaren tegen clectrifi-
catlo van do stoomtram Den Hang—Delft. Toch acht
hij een electrischo tram, althans naar Rijswijk drin-
gond n00dig. Verder klaagt hij over onvoldoendo
trei u ver v.* arming.
Do heer DECKERS (R.-K.) aiaagt over het feit.
dat in do spoorwoghoekhandels minderwaardige lec
tuur cd platen openlijk worden geëtaleerd cn ten
verkoop aangeboden. Spr. acht het zeer do vraag
of hier <fo Zcdclijkhcidswet niet van toepassing is.
De spoorwegdirecties maken veel to weinig gebruik
van hun recht om boeken to deen verwijderen. In
den Haagschen Btationsboekhandel noteerde spr.
o.u.: „Minnares en Moeder",, „Do klclno Nana",
roman van een gevailon vrouw (G o 1 a c h).
Verder noemt Bpr. „La vlo parisienno", als een
sterk pornografisch Ujdsehrilf.
Spr. releveert In dit vorband bet optreden der
vereeniging „Voor eer cn deugd". (Vreugde bij
verschillende leden). Zij heeft eon Jango
lijst van titels van boeken en periodieken opge
maakt van alkeurcnswaardlgo spoorweglcetuur.
Eerglsttron heolt spr. om zich te overtuigen een
boek gekocht en hol openslaande vond hij oen echt
breukgeschiedenis. (G o 1 a c h). Ook „Het Leven"
moet uit onzeD spoorwegboekhande) verdwijnen; het
heeft eon verdcrflJjke strekking. Spr. verwijst daar
voor naar een nieuwjaarsdtaloog van 1915 on be
roept zich vervolgens op hot oordeel van het katho
liek tijdschrift „Mannenadel". Men vindt In „Het
LcveD1- hoogst onpassende zinnelijke fllrttooncelen,
©chtbrcuft. schejdingen, zelfmoord enz.
Do epoorwegbQ^khandcl moet gevuld zijn met lec
tuur. zooals het tijdschrift „Mannenadel" die
wenscht. Preutsch is dit niet. want het schreef over
het revue-Jubileum van Henrl ter Hall. Deze revue-
konlng heeft getoond, dat een revuo nlot schunnig
behoeft 1o zijn .„Het Leven" heeft ook huldo go-
bracht aan „Salomó", een stuk. dat in Londen en
New-York verboden is.
Ook wijst spr. nog op het groot aantal verdachte
advertenties, In „Het Leven" voorkomend.
Spr. dringt aan op maatregelen tegen den verkoop
van dergelijke lectuur aan do stationshoekhnndels.
AUo pogingen tot verbctei.ng hebben gefaald van
do zijdo van particulieren. De overheid moei ln-
gwjpon.
HU diont een motie in waarbij do Kamer, over
wegende, dat do uitstalling van do spoorwegbock-
handels in den regel niet beantwoorden tuin de
elsohen to stellen In het bolang der Redelijkheid ln
het algemeen en voor do bescherming van de Jeugd,
do regeenng uitnoodigt maatregelen hiervoor to
nemen
Do motio zal op een nader to bopalen dag worden
behandeld.
Do heer VAN RAVESTEYN (O. P.) «preekt over
Staatsexploitatie. Kij Is daartegen, omdat het karak
ter van de overheid in dezen kapitalistlschcn tijd
niet van diOD aard is. dal hij haar macht nog wil
vergrootcn. Verder besprak bij verschillende Bpoor-
wogaangelcgonheden. ZUns Inziens moet er éón
klasso op alle spoorwegOD worden Ingevoerd, cen
suur op den «poorwegboekhandcl gelijk nu reeds
wordt uitgeoefend, noemt opr. nit den boozo.
Nadat nog do hceren HELSDINGEN. KRTJYT cn
BONGAERTS eonIgo locale epoorwegnangelegenhe-
don hadden besprokon. en de heer VAN DÉR "WAER-
DEN o.a. een pleidooi voor Staatsexploitatie had
gehouden, kwam minister KONIO naai het woord.
Do Minister betoogt, dat do bezwaren togen de ex
ploitatie der Rotterd. Tramweg-My. verband houden
met materiaal- cn kolengebrek. HIJ tal de genoemdo
bezwaren speciaal doen onderzoeken door don raad
van toezicht. Ombouw van ons tramlUnnet in lijnen i
voor spoorwegen zou znillioonen kosten.
Aan d(* wenschen tot verkbers-verbetering koD
niet wo,ril en voldaan wegens bet kolengebrek.
Naar de spoorwegtoestar.den ln Zuld-Llmburg ia) i
een onderzoek, speciaal voor de mijnwerkers wor- i
don Ingesteld. Voor do tramlijnen ln Zuld-Llmburg
ls reeds een oommlssio ingesteld, tot uitbreiding van
deze commissie is do Minister nlot bereid.
Do tot-staDd-komlng van do 6poorlUn Maastricht
—Vaals zal bespoedigd worden. Voor de UJn Den
HaoeRijswijk zullen nog ecnige ondcrhandelingOD
noorilg zijn.
Provinciale exploitatlo van tramwegen Is bU do
Provincialo Staten in onderzoek. Hel aDtwoord vaD
Oelderland luidde ongunstig. Voor Invoering van
Staatsexploitatie bad do vorlgo Regeering reeds
geen tijd cn gelegenheid, voel minder het tegen
woordig Kabinet. Do Minister wil eerst de werking
van den tegonwoordlgep tusschenvorm afwachten,
do samenstelling der belde spoorwegmaatschappijen.
Hierna volgen de replieken.
Do heer "DE MURALT CU. L.) dient eon motlo ln,
uitsprekende dat thans moet wordon overgegaan
tot exploitatie van do spoorwegen door den Staat.
Do motlo zal op een nader te bepalen dag worden
behondf^d.
Op verzoek van don hr-or Deckers wordt besloten
diens motlo l.z. den stations-bockhandel na do al-
gemeono beschouwingen over hoofdstuk X to be-
handelen.
Do heer DE ZEEUW (S. D. A. P.) dlendo een motlo
Id om een commissie te benoemen tot onderzoek
van de cxploltatlcvorhetering der Rotterdnmsche
Tramwep-MlJ. cn tot het nemen vnn maatregelen
tol direct o verhotering door do Regcering.
Besloten wordt do motie dadelijk te behandelen.
Do MINISTER antwoordt notr "kort. Hij heeft geen
bezwaar tcgon do motlc-Do Zeeuw.
De motie-Do Zeeuw wordt z.h st. aangenomen.
Bij art. 191 bcnlelt de boor DE BUISONJé (Ecod.
Bond) positieverbetering voor eénlgo categorieën
vnn hol mvoneel dm- Rijkspostspaarbank.
Do MINISTER verklaart, dat de zaak zijn aan-
dn^ht zal hohhcD.
Do boerootlne wordt z.h st. aangenomen.
Do heer VAN RAVESTEYN (Comm. P.) wildo
geacht v/orden. te hebben tegengestemd.
Bc£Tcotlng.-Po6terUen en Telegrafie.
Aan de orde Is hierna het wetsontwerp tot rege
ling van de Inkomsten cn uitgaven vaD de Poste-
IJen, Telegrafie en Telefonie voor 1919.
Do beer HELSDINGEN (S. D. A. P.) bespreekt de
wenschelijkheid van salarisvcrbetering voor ver-
«rblllcndo categorieën, m.n. voor commiezen en di
recteuren. Hij dringt aan op Inkrimping van het
aantal commiezen.
Vonr do klerken aio commies worden, moeten
do bevordoringsbepallnpen verbeterd worden. Do
klerkenjarcn moeten meetellen Do bureel-ambtena
ren moeten worden gelijkgesteld met de commJc-
zea-titulair. Do telegrafisten-telefonisten moeten ge
lijk gestold worden met telegrafiston. De loonen
der hnlpbesfellers morfcD verhoogd wordon.
Do heer DE MURALT (U. L.) behandelt eveneens
de belangen van verschillende c-fitegorlrPn van het
P. en T.-pcrsonecl. voor wlo positieverbetering noo
dle Is.
Do heer ROMANS (R.-K.) wijst eveneens op de
onvoldoendo salarieerlng vaD het post- en. telegraaf
personeel.
Do vergadering wordt om halféén gesloten.
Zitting van heden. 1
Inlerpellat ic-Krayt.
De interpellatie-Kruyt. over de uiiizetting
en het nlet-toelaten van vreemdelingen, in
het tijw>nder van Kussen, wordt zonder stem
ming toegestaan en zal woTden gehouden op
een nader te bepalen dag.
ACADEMISCHE EXAMENS,
Leiden. Bevorderd i9 tot doctor in
die rechtswetenschap, op Stellingen, de
heer H. J. van Simmeren van dor Weerd,
géb. to Batavia.
Geslaagd zijn voor h-et carodliclaats-Gxa/-
men in de rechten do heeren M. S. A.
LJbes en.D. Lubach.
A msterd am: Aan de universiteit
is bevorderd tot doctor in de geneeskunde
op pioefschrift: „Over doD invloed van den
tor op den tetanus'', mevrouw E. 8. Ratu
Langie-Houtmon. geb. te Batavia.
Tot aTt9 is l>eviirderd do heer F. J. J.
Eerstens, geb. to Median.
Utrecht. Bevorderd is tot doctor in
de rechtswetenschap, cp Stellingen, de
heer F. L. J .E. Itiunbo-nnet, geb. to
Doornspijk.
VIJFDE KLASSE.
Trekking van 30 Januari.
Flos. 8200, 8913, 9952, 20817 ieder 1000,
Nes. 2889, 11208, 20210 ieder f 400.
Nes. 2348, 2SS2, 11386, 11533, 13533,
19851 ieder iiOO.
Kos. 2628, 9534, 10300, 11973, .J514(,
16804. 18852, 20965 ieder f100.
Prijzen van i 70.
74 80 102 419 460 599 673 822 847 854 1026
1064 13U0 1348 1364 1519 1583 1672 1753
1946 2064 2261 2370 2421 2430 2444 2658
2591 2747 2841 2857 2925 3002 3005 3286
3430 3455 3576 3587 3601 3895 3778 8870
3871 3S96 4274 4416 4450 4487 4516 4554
4557 4609 4646 4998 5147 5170 5190 5208
6206 5214 5258 5275 5423 5443 5508 5528
6S56 5885 5969 5986 6015 6030 6079 6087
6115 6172 6204 6312 6352 6445 6492 6677
C847 6880 6903 6905 6976 7114 7177 7190
7288 7332 7370 7413 7465 '7576 7684 7736
7946 7949 8007 8159 8166 8339 6391 8632
S743 8799 8898 8993 9135 9226 9308 9440
9513 9614 9677 9818 9936 9970 10008 10237
10265 10300 10389 10577 10678 10689 10700
10714 10862 10990 110S8 11402 11606 11603
12010 12153 12184 12186 12224 12533 12691
12721 12341 12869 12880 13049 13090 13093
13182 13199 13396 13G57 13G97 13736 13827
13863 13910 14049 14114 14129 1420-4 14216
14284 14482 14543 14640 14819 14851 14894
15044 15329 15350 153S1 1Ó554 15561 15574
15577 15782 158S2 15906 15945 15985 16093
16109 16232 16352 16445 16470 18655 16686
16841 16855 17023 17173 17431 17473 17616
17833 17964 18149 18279 182S2 18329 18330
18331 18350 18403 18497 18545 18624 18841
18844 18897 18901 18943 18883 19153 19220
19239 19273 19277 19279 1928S 19418 19495
19645 19766 19908 19962 19983 19984 20254
20383 -20395 20398 20482 20543 20643 20748
20805 20824 20882 20951 20974 20993
NIETEN.
4 172 177 194 246 281 282 285 293 815
385 334 866 401 40-1 438 444 479 519 586
591 505 761 769 937 945 781 996 1010
1033 1069 1078 1185 1138 1169 1183 118-1
1191 1228 lz33 1286 1EW0 1317 133-1 139S
1402 1411 1448 1466 1500 1538 1566 157]
1592 1621 1627 1619 1651 1665 1710 1766
1767 1S61 1865 1867 1872 1890 1905 1906
1985 2606 2008 2033 2035 2044 2072 2076
210S 2116 2141 2150 2156 2238 2273 2284
2294 2303 2819 2354 2355 2378 2505 2513
2621 2537 2592 2578 2599 2614 2632 2646
2656 266U 2782 2791 2815 2829 2836 2888
2844 2865 2898 2910 2969 2978 2988 2999
3090 3118 3122 3158 8206 3247 825S 8285
3309 8363 8508 3515 8533 3564 3631 8688
8709 3724 3766 3789 8798 8883 8834 8886
8344 3866 8902 392S 8953 8981 4057 4072
4088 4096 4098 4124 4140 4147 4159 4194
4218 4228 4255 4277 <3114 4465 4-199 4547
4581 4596 4603 4637 4778 4834 4849 4862
4376 4907 4923 4957 4986 5003 5013 5069
5103 5117 5141 5152 5lo5 5229 52oO 5255
5301 5304 5S05 5313 6322 53Ö3 6357 5367
5419 54*27 6450 5511 5549 5539 6788 579Ö
5398 5919 6928 5978 60i6 6069 6097 6163
6228 6237 6245 6251 6344 6371 6391 6390
6537 6582 6586 6600 6615 6624 6629 6630
6718 6731 6754 6806 6833 6S49 6911 6912
6915 6948 6955
7084 7063 7069 7071 7088 7134 7135 7237
7238 7280 7282 7303 7344 7376 7455 7508
7562 7600 7654! 7676 7763 7381 7915 7995
8008 8021 8044 8151 8165 8208 8232 8249
8359 8271 8281 8288 8292 8323 8335 8354
8374 8396 8418 8500 8526 8593 8672 8709
8723 8729 8762 8853 8857 9059 9104 9144
9164 9170 9187 9201 9202 9259 9270 9289.
9299 9326 9340 9356 9381 93S3 9446 9498
9677 9603 9635 9656 9659 9668 9680 9715
9755 9774 9836 9S93 9909 9911 9921 10001
10028 10033 10052 10059 10086 10289
10299
10488
10634
10993
11141
11267
11332
11620
11783
12018
12116
12810
12365
12671
12992
1822-5
18420
13614
10309
10441
10782
11044
14148
11269
11862
11610
11787
12021
12117
12323
12477
12741
18036
13253
13430
13681
10326
10453
10S79
11067
11160
11286
11867
11661
11862
12022
12132
12347
12512
12815
13100
13256
13467
13728
10375
10545
10906
11070
11191
11306
11449
11679
11916
12044
12171
12360
12541
12925
13102
18337
13533
13744
10881
105,83
10942
11083
11238
11814
11452
11695
11978
12049
12258
12376
12600
12933
13173
13352
13593
13777
10424
10610
10966
11095
11256
11826
11477
11719
12012
12076
12292
123,80
12655
12977
13206
13416
18613
13787
L8810 13837 13356 13S69 13927 13938 13990
14005 14000 14011 14035 14064 14135 11289
14269 14303 14303 14318 14329 14424 11433
14487 14-194 14513 1454-S 14575 14534 1-1607
14635 14641 14676 14754 14843 14850 14864
14893 14904 14928 14941 14976 14979 14983
16025 15032 15094 16131 15242 15245 15247
15258 15259 15260 15264 15273 15293 15313
15356 15360 15376 15378 15431 15466 15430
15489 15505 15516 15572 15625 15665 15673
15709 16711 15763 15783 15S03 15970 16971
16020 16010 16050 16058 16084 16150 16181
16194 16250 16302 16345 16376 16424 13458
16472 1G476 16488 16510 16514 16633 16674
16679 16714 16729 16768 16794 16836 16851
16860 16928 16941 1G942 16962 169G6 17014
17015 17016 17125 17184 17301 17.311 17S80
17380 17433 17450 174PO 17516 17525 17567
17594 17676 17737 17771 17803 17813 17853
17882 17922 17955 17999 18010 18030 18084
18054 18099 18100 18180 1S199 18228 18229
18245 18299 18307 18322 18323 18390 18398
18421 18427 18448 18517 18603 18625 1S644
1868C 18717 18751 18S33 1S847 18863 18959
18981 19008 19100 19103 19129 19179 19184
19193 19202 19210 19229 12247 19366 19441
19448 19477 19517 19522 19565 19584 19689
19618 19745 19794 19812 19841 19847 19866
19869 19914 19976 20003 20082 20137 20139
20158 20161 20177 20227 20240 20247 20288
20292 20311 20318 20339 20451 20468 20472
20513 20565 20596 20606 20652 20687 20725
20732 20794 20808 20809 2 1813 20847 20S33
20861 20S72 20957 20960 2 1971
6e Klasse 7e ]jj3t; 4327. en 18453 rrv, z.
met f 70.
E o ii ii g s t i j o m i <1 c3 a g.
Men meldt) uifc Den Helder aam heb
„Hbld."
Do bewoners van dezo stad hebben
Woensdagmiddag angstige oogenblikken
doorleefd. Omstreeks halftwaalf sagen de
bewoners van do binnenstad grooto men-
sehonmassa's door de straten, beladen met
pakken, dekens, kleoren, enz.
Sommigen waren blootshoofds, zonder
voldoende bedekking tegen den feilen wind
do straat ingeloopen, in baast bun kinde
ren meenemende. Angstige gezichten, ge
agiteerde gebaren zag men in menigte en
zij, dio deze menschenmaBsa zagen, vroegen
zich vol verbazing af wat dit wel te beteeke-
nen had. Toen om 12 uren de arbeid overal
werd stilgelegd, ging al spoedig als een
loopend vuurtje het bericht door do stad:
Het kruitmagazijn staat in brand 1
Veel blusschingsmateriaal der marine op
stoombarka-ssen, enz. rukte uit naar de
plaat9 des onheils. Het kruithuis is een
zeer groot vierkant steenen gebouw aan
den overkant van den strokdam aan de
buitenhaven. Onmidïdellijk er achter be-
vindb zich een tweede magazijn, waarin
schietkatoen! is opgeslagen, en in deze berg
plaats vrns brand uitgebroken. Dit maga
zijn ligt tegen het mijnonmagazijn aan. In
do nabijheid van dezo magazijnen bevinden
zich andere bergplaatsen van springstoffen,
zoodat, indian werkelijk heit mijnenmaga-
zijn ware ontploft, hot onheil niet te over
men zou zijn geweest. Twen ladingen nat
schietkatoen ontploften.Daar do brand zich
aanvankelijk ernstug liet aanzien, werd den'
bewoners van de Binnenhaven en omliggen-
do straten verzocht die onmiddellijk te ont
ruimen en zoo geschiedde het, dat tegen 12
uren éou groote mensohenmassa met pak
en zak de stad introk naar buiten, naar do
duinen. Het was als een uittocht van vluch
telingen, door den oorlog van huis on
haard verdwenen.
Kalme monschon hadden, alvorens te
vertrekken, hun woning zorgvuldig geslo
ten, de blinden voor de ramen gedaan of
de gordijnen laten zakken. De meer ner-
veuzen waren weggehold zooals zij waren,
blootshoofds en alles in den steek latende.
Wij zagen een familie, die de huiskat mee
genomen had en daarmee do straat was op
getrokken. De militairen, die de woningen
ontruimden, stuurdenAle menschén naar
don zeekant en zoo waren op dit ongewone
uur de wegen naar Huisduinen kozaaid
met zenuwachtig gejaagde monschon,
slecht-9 bedacht op lijfsbehoud en dio ieder
oogemblik oen ontzettende ontploffing ver
wachtten. Ook oen der scholen werd ont
ruimd.
De militaire autoriteiten waren gelukkig
spoedig den brand meester en na een half
uur waa het gevaar geweken.
Nog geruimen tijd duurde bet voor de
vluchtelingen weer veilig in hun woningen
waren. Een aantal politie-agenten bewaak
te de ledige huizonhot was een typisch
gezicht do vluchtelingen weder te zien te
rugkomen er waa een vrouw met in baar
schort gewikkeld een paar pantoffels en in
een wollen deken een schreeuwende zuige
ling.
Nader meldt men, dat de officieele lezing
van het geval als volgt is
Gistermorgen is in een gebouwtje van ge
wapend beton, aangebracht tegen het mij
nonmagazijn bij do bewerking van nat
schietkatoen Voor liet vullen van een
lacüngkamer eener torpedo, dSt echieika-
toen door een.nog onbekende oorzaak in
brand geraakt. De in bet gebouwtje aan
wezige werkman heeft bet vorlaten en de
ijzeren deur gesloten. Een gedleelt-e van
den voorraad schietkatoen is verbrand,
zoodor verder belangrijke materieele scha
de aan te richten. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor.
Do onmidïdellijk ter plaatse gezonden
br-andbpuiten van Hr. Ms. wachtschip en de
„Emma" behoefden bij aankomst reeds niet
meer te worden gebruikt.
Een droevig ongeluk had
plaats in de munitiemagazijnen bij Amstel
veen. De milicien-kanonnier J. H. Muller,
gedetacheerd bij het detachement 3de trog.
vesting-art. Slobon (N.-H.) was bezig met
het opbergen van munitie en bevoDd sioh
derhalve tussohen twee rakken, beladen met
projectielen. Opeens zakte do vloer, waarop
een der rakken stond, in, met het noodlottig
gevolg, dat de milicien-kanonnier beklemd
geraakte tussehen de tweo rakken. Hoewei
zrpoed-ig sndoro militairen aanwezig wnTon,
om hem te bevrijden, bledk dit te laat. want
toen hij uit zijn benarde positie word ver-
lest, was hij overleden. Onmiddellijk werd
de overledene vervoei naar het militair
hospitaal te Amsterdam. De ongeHu-klcifge
was slechts 20 jaar en ongehuwd.
Naar „De Tel." verneemt, is de-
Eer dagen door de afdeeling contrdle van
het gemeentelijk distributiebedrijf te Am-
uterdara, onder leiding van deo heer Aal-
ders, hoofdcontroleur, een hoeveelheid van
1800 vaten lynolle, inhoudende 132.763 kilo,
die bestemd was voor den kettinghandal eo
te Amsterdam was opgeslagen, in beslag
genomen.
Dezie in-beslag-neming beteekent een reus-
achtigen schadepost voor den opkooper. Deze
lijnolie wordt tegenwoordig tegen f3 per
kilo „versmokkeid"; de in den keftmghandel
geldende waarde voor dsze enorme partij be
droeg dus bjjna f400.000. De Regeering,
die de lijnolie heeft doorgezonden naar Van
den Bergh's margarinefabrieken, heeft de
waarde van deze smokkelwaar Depeald op
10.75 per kilo. De eigenaar krijgt dus een
schadepost van ongeveer f300.000 te boeken.
Volgens ontvang'en draadloos
beticht passeerde de „Noordam" gisteren 5
nur 50 min. nam. een in volle vlam staand
Staand stoomschip orp 51 gr. 58 min. N.Br.
en 2 gr. 37 min. O.L
Vele schepen verleenden bijstand.
Nader meldt men:
Het gisteravond binnengekomen Neiïer-
landsche stoomschip „Slrrah" rapporteert des
middags vóór 12 uur ond-r da Euge'lsche
kust een brandend stoomschip te zlijn gepas
seerd, waarschijnlijk de „Enm.nuel Nobel",
vertrokken van Antwerpen. Oorlogsschepen
verleenden assistentie.
KATWIJK-A ALLZEE. Te IJmuitJea
kwanten binnen de loggers KW 40, ineb
f 1734 KW 115, met 2377KW 142, mot
f 1347 en KW 155, met f 1441 becomming.
Do leden van do vereen:ging tot. be
vordering van het Vreemdelingen-verkeer
alhier waren opgeroepen voor een spoed-
cdscheiido vergadering. Dezo wa? belogc! bp
verzoek van 25 leden. Zes en vijftig leden
waren tegenwoordig. Do vergadering werd
geleid door den tweeden voorzitter, dien
heer E. Muleatt. Do voorzitter deed
mododeeling, dat do heeren H. E. de Rui
ter Zijyker en J J. Hoffmann, rosp. voorz.
en secr., hun mandaat hebben neergelegd.
Voordat tot db verkiezing van twee be-
stuurleden word overgegaan word eerst
over het voorstel beslist of het bestu-ur in
zijn geheel zou altreden. Met een groote
meerderheid werd dib voorstel verworpen.
De heeren Kruijt en Wijma cSo eveneona
als bestuursledbn hadden bedankt, herrie
pen op herhaald verzoek hun genomen be
sluit en namen weder plaats aan de be
stuurstafel.
Hierna werd overgegaan tot de vorkie-
zing van tweo bestuursleden. Bij eerste
stemming word de heer R. Ouweliand met
groote meerderheid gekozen, terwijl iia een
stemming en herstemming tueschen de hee
ren A. de Jong en mr. Castelho Salomons
deze laatste werd gekozen.
De heer A. de Klerk had zich op verzoek,
teruggetrokken om noodloos stemmen to
voorkomen. De beide gekozenen vorklaar-
den desgevraagd, dat zij zich deze keuze
lieten welgevallen.
Op voo-rstel van de verg. werd besl., dat
door het bestuur een commissie zal worden
benoemd, welke commissie tot taak heeft te
onderzoeken het aaingeboden concept, wijzi
ging dfer statuten en hierover over een
maand do vergadering van rapport te die
nen. Mot het oog op het vergevorderde
uur werd besloten de agenda op de eerstko
mende vergadering verder af te handelen.
Onze plaatsgenoot J. Haasnoot, leer
ling vam de visecLerijschool, alhier, slaagde
voor het stuurman sex amen.
SASSENHEIM. Op de houtverkoo-
ping rijn buitengewoon hooge prijzen be
taald.
In de bollenschuur van den heer J.
Blom, alhier, is ingebroken. Ontvreemd
werd een zak erwten. Dezo zijn evenwel
teruggevonden op het erf van den heer
Van Lierop.
VALKENBURG. Gisteravond vergader-
do in „Het Wapen van Valkenburg*' bet be
stuur van de op te richten burgerwacht
Be burgemeester opendo do vergadering.
Na eenigo besprekingen werden als bestuurs
leden benoemd de heeren Roosdorp, voor
zitter; B. Imbthorn, pfl.verv. voorzitter; J.
Mulder, secret.-penningmeester, 'Joh. v. cL
Zwait en A. de Roode bestuursleden, waar
van do eersto tevens de functie van hop
man nal bekleeden. Het ligt in de bedoeling
een algemeene vergadering to belegger,
waar tot beêediging van de leden en vast-
etelling van de statuten zal worden overge
gaan.
WARMOND. Het da geluikt de hand to
leggen ov den „dader van versohiHende dief-i
otalleD.
Vergadering van heden; geopend te 2 uur n.*
"Voorzitter: do burgemeester jhr. mr. dr. N.
do Gijselaar.
Aanwezig zijn 26 loden; afwezig met voorken
nis do heeren Roem, Sasse, J. P. Mulder oa
Bxiêt.
Be notulen der vorige vergadering wordea
goedgekeurd.
Ingekomen stukken.
Naar aanleiding vnn een request van do
Duunte-oommissde uit de arbeidersbeweging, om
zorg te dragen, dat de ingezetenen de brand
stoffen krijgen, waarop zij recht hebben, en in
dien dit niet mogelijk mocht blijken, hout ter°n
goedkoopen prijs beschikbaar te stellen, deelt
do VOORZITTER mede, dat de beer Sijt^-ma de
volgende vragen heeft gesteld ter zako van da
brandstoffondistributi e:
1. Waa het aan do Brand-stoffencommissie in
het district Leiden, toen zij tot de brikettf^'-ing
van bruinkolen en fijnkolen besloot, bekend, dat
dientengevolge aan het district Leiden een min
der groot quantum z.g zwarte eenheden zou
worden toegekend, dan anders het geval zon zijn
geweest?
2. Is de Brandstoffencommissie de brikettee-
ring op eigen initiatief begonnen, cn zoo ja,
welke overwegingen hebben daartoe geleid?
8. Heeft zij daartoe ook met andere firma's
dan de firma Boot onderhandeld en zoo ja,
waarom beeft zij aan genoemde firma de voor
keur gegoven7
4. Draagt de Brandstoffencommiasie ook eoni-
ge financieelo verantwoordelijkheid voor deze
onderneming on zoo ja, te wiens laste komt
dan een eventueel tokort der exploitatie?
5. Ï8 hot waar, dnt d-e fabricage tot dus
ver vrijwel schijnt mislukt, en zoo ja, wat
is de oorzaak -duarvan, en had dieze niet kun
nen worden wegigenomun
6. Kunnen, indien de briiketteering ook in
het vervolg niet op behoorlijke wijze ka a
plaats hebben, de aanwezige bruin- en fijn-
kolen niet op andere wijze worden benut?
De heer SIJTSMA deelt mede, diat het
geenszins in de bedoeling ligt oritiek uit
te oefenen op de Brandstoffencommissie,
■«icr moeilijke taak spr. volkomen begrijpt.
Naar aauled'dtiag van de verschil lende ge
ruchten, die ten aanzien van de brandstof-
feDvoorziening loopen, acibt apr. het alles
zins ge wenscht; diat do Voorzitter in dieze
eenige opheldering verstrekt en tot dit doel
zijn de vragen dan ook gesteld.
De VOORZITTER wijst or op. dat hij
fllechta „formeel" voorzitter is dor Brac 1-
etoffencom-miasie cn bestrijdt veryol|gen3
•ie zienswijze als zoude deze commissie ^met
deskundig zijn. Spr. zet uiteen, dat Leiden,
wilt de bran-dstoffendiftributie betieft, niet
bij andere gemeenten ten achter staat. Bj
een vergelijk ing met den toestand te Am
sterdam moet v/orden opgomenkt, dat aldaar
reeds in April 1918 de eerste eenheid be-
