Uit België.
No. 18017.
LEÏDSCH DAGBLAD Donderdag 21 November. Tweede Blad Anno 1918.
TWEEDE KAMER.
if
Verg&doring Tan gister on,'
Domilitaire interpellaties.
Op voorstel van eten VOORZITTER wordt
besloten, om. indien hedenmiddag do de
batten over cfe militaire interpellaties niet
mochten afloop eD, 'a avond» eveneens to
vergaderen.
3>e heer YAN DEN TEMPEL <8. D.
TA. P.) protesteert tegen de uitdrukking
-,moorc3deröocraten'% doitr den lieer Wijn
koop aan heb adres van de Amsterdamsche
Bodaal-demoóratisehe wethouders ter zako
van de plaats gehad hebbende 'Telletjee en
■do handhaving der orde gebezigd, Spr. be
toogt, dat die beschuldiging valseh is. De
wethouders etaan niet. rooals de burgemees
ter aan het hoofd der politie. 2Hrj zet ver
ader Toiteen, wat do soriaal-demoeratische
wethoucbrs en Raadsleden te Amsterdam
in heb belang der voeösélroorrie-mïig heb
ben gedaan, Daartegenover hebben de
Wijnlcocpianen niets aruk-ra weten te doen
•clan do jContrale Kek-en te csaboteeren.
Bpxeher si teert uit .,De Tribune" ecnige
uitlatingen van den hear Wijnkoop, waarin
clsz.© o. m. zegt, dat cb sociaal -ebmocratische
leden van het genaeeVtebeshiar d© arbei-
dters smerig eten verschaffen, zoodat zij, die
daarvan vies zijn, getl>emd zijn om honger
te lijden, en vorder, dat zij opzettelijk den
arbeiders geen voldoend gas verschaffen.
Aldus zet de heer Wijnkoop zijn mannetjes
op t-ot plundering.
3>o heor V7JNKOOP (S. D P.): On
waar Bewijs chit, dat kunt go niet. (B e-
woging.)
De heer VAN DEN TEMPEL., voortgaan
de, meent, dab het bewijs daarvan in de
praktijk reeds voldoende js gebleken.
Thans komt spreker tot- de houding der
s: D. A. P. ten opzichte van de revolution-
<nzwre actie.
antwoord op de vraag van deii heer
Nolens, of de soriaalk-kmocraien voorne
mens rijn om d°n legal en weg te bewande
len, of ilat zij te eeniger tijd hun poging
om het Staatsgezag omver te werpen, zul
len herhalen, zegt spreker, dat hij geen
toatcgorisch antwoord kan gevc-.n. (Bewe
ging).
Wij wentehen ons niet de biecht te laten
afnemen. (G e r o o p h è-Spr. zal echter
uiteenzetten in welk opzicht do S. D. A. P.
wol revoluti onnaar is.
Spreker "komt eerst tot de ösriten., ge
noemd! in het jongste program -der S. D-.
IA.. P. Hij iu-CEnt, dat die eischen, welke
gesteld rijn door een pari-ij. welke een
vierde van onza bevolking verir-genwoor-
figd ,nic4 genegeerd moren wordtin.
Omtrent het revolutionnairo karakter
Oor S. D. A P. haalt hij Kaufcsky san, met
wicn hij 't ten ckse rolkombn eens is, waar
dbzo bekende sorianl-dsmoc-raat reide: De
©ori aal democratie is r e voku tioims.ir, omdat,
rij als zelfetimHyo politieke partij don Mas-
-enntrijd roeri, om to komen tot d© verove
ring van cl? macht over cl? prodnrliemid-
delon.
Economisch is cte 8. D. A PI revolution-
nair. Het is das do sociale revolutie,
die d? S. D. A P. vocarsLaat, doch niet do
p o 1 i t a ©Wvolutie. Die bcgrippon moet
men v/el onderscheiden. Bolf jewismc en de
mocratie daarentegen zijn antipoden.
Thans tl? kwestie cf de eisdhen der S. D.
rA. P. wel zonder revolutie sullen. worden
c'foorgevocrd. De burgerij is bezig met bur
gerwachten, vendels, vrij willigen landstorm
en papieren contr.-Tcvcdationn&ire. actio te
voeren. Zij zet aan het hoofd daarvan do
Koningin, maar het is de vraag of zij daar-"
mto do Koningin "wel een chcirrt bewijst.
<B o w o g i n g.)
Zal, vraagt spreker, de burgerij daarmee
niet zóóveel kracht verspild hebben, dat er
nieiö overblijft om do sociale hervormingen
in to voeren 1 Allereerst is nu het. Staats
pensioen aan da orde. Eén gedeelte der
oud?o van dagen ontvangt f 2 ouiArdoms-
rentc, wat bij de daling van de waarde van
het geld veel te weinig is óo rest. is aan
hun let overgeleverd. Daarin wordt door
'de T&knar-wetten voorloopig geen verbete
ring gebracht. Waar blijven nu cie Christe
lijk© a rbcicAafgc-vaar cTigöen 1
Ook heeft ck heer Beunter (die hier wel (ie
(Mephis&ó van het parlement wordt ge-
nocmcl, hetgeen spreker wil nalaten, om
dat hij Mephisto geen oneer wil aandoen)
gisteren gezegd, dat de S- D. A. P. nu maar
moest wachten tot de Regecring haar eigen
program zou hebben uitgevoerd. Dio afge
vaardigde zet de Regeering dus tot woord
breuk tegenover do Christelijke arbeiders
aan.
Do YOOBZTTEB verzoekt den heer Yan
den Tempel dorgclijko uitdrukkingen niet
to bezigen
Do heer VAN DEN TEMPEL, voort
gaande, heeft meer .respect voor de opvat
ting van den heer Nolens, dio den weg tot
X
Zondagochtend is het mij nogmaals dui
delijk geworden, hoe weinig inlichtingen,
r.elfs van oificieele personen, fc> vertrouwen
zijsc. De Koning zou den volgenden dag
zotader twijfel te Antwerpen komen, ver
zekerden ons Zaterdag zoowel het-hoofd der
politie als de stadssecretaris en de voor
zitter van de Antwerpsche drukpers. Zon
dagochtend echter, bij de militaire over
heid, verkamen wij als vaststaand, dat de
Keying eerst Vrijdag van zijn hoofdkwartier
uaar Brussel vertrekken zou. Om geen
blauwtje te Brussel te Ioopen, leek hot mij
mu het buste daarheen .te vertrekken, om
alle aangelegenheden betreffende pe-k/ar-
teïi e. d:. tie regelen. Tegen den middag is te
ik den weg naar Mechelen af door een
streek, die in het begin I'm! den oorlog
geleden had tijdens de belegering van Ant
werpen.
Jn Mecliclen troffen wij juist op 'de markt
inwoners, verzameld onï de bevrijdings-
samenwerking openliet (de heer WIJN
KOOP Nadab hij jullie de biecht heeft af
gekomen) en die zich niet zooala de hee-
ron Beumer, Yan de Laar en Scheurer aan
Hetze schuldig maakten.
Hij einc> met de verklaring, dat de so
ciaal-democraten hun strijd onvermoeid zul
len voort zetteiL
De heer OUDEGEEST (S. D..A. P.)
v/ensebt als voorzitter van het Nederl. Vak-
vorbond ecnige opheldering te geven, want
de heeren schijnen de zaak niet te begrijpen.
(Gelach).
Het N. V. Y. is geen politiek instrument
(gelach), het staat loo van iedere poli
tieke partij (de heer WIJNKOOPnou
wordt het werkelijk belachelijk) hot neemt
zijn beslissingen zelfstandig. Het heeft- zich
alleen verbonden met de S. D. A. P. en
het heeft geen oogenblik den legal en weg
willen verlaten Uit het feit, dat het zijn
verbintenis met de S. D. A P. niet heefb
opgezegd, blijkt wel, dat de S. D. A P.
den wettelijken weg ook geen oogenblik
heefb willen verlaten. (H oonend ge-
1 ach).
Thans komt spr. tot de Tesolutie. Spr.
heeft; in 1803 den arbeiders de staking afge
raden, doch zij hebben niet naar hem ge
luisterd. Hij erkent natuurlijk het middel
dor staking, om bepaalde eischen doorge
voerd te krijgen. A1b demonstratiemiddbl is
het een wettig en moreel wapen der arbei
ders, maar het hanteeren jer Tan moet aan
de vakorganisatie worden overgelaten. Het
moet echter niet op die wijze worden gehan
teerd, dat het .de arbeiders zelf snijdt.
Wij moeten, betoogt spreker verder, ko
men tot afschaffing van de stakingswetten.
De fout van 1903 moet ongedaan worden ge
maakt. Wij moeten persisteeren bij onzen
eisch tot invoering van het premievrij
Staatspentioen. Wij eischen volledige uit
voering van het Berner-program, dat reeds
tbotr. dien Duitschen Rijksdag onder het
oude regime was aanvaard.
Met het toedienen van het Evangelie,
zooals -de heer Yan der Yoort van Zijp deed,
kernen we er niet. Op die wijze geeft men
ebeenen in plaats van brood.
De invoering van dan achi-uxen-dag is
noodzakelijk ook voor den landbouw. Spre
ker vraagt aan de E-egeering wat zij denkt,
irdEen de Minister van Waterstaat eens in
allo van dit Departement uitgaande bestek
ken d.en aclit-uren-dag voorschreef 2 Dat zou,
meent spreker, van groot-en invloed op de
particuliere bedrijven kunnen zijn.
En wat het ontwerp -Schaper aangaat,
hierbij is aangedrongen op overname door
-de Regeering. Namens dra heer Schaper kan
spr. mededeelen, dat die er goen bezwaar togen
heeft, indien daardoor de invoering vlugger zou
geschieden. Vooralsnog ziet spreker echter niet
in, dat de invoering daardoor zou t,orden be
spoedigd.
Spreker eindigt met den wensdi uit te spre
ken, dat do Begeering Tekening zal houden mei
den nieuwen tijcL
Ba heer DE WIJKERSLOOTH DE WEER
DESTEYN (R.-K.) bespreekt het verblijf van
er-keizer "Wilhelm in ons land. Spreker ziet
geen enkelen rechtsgrond tot verwijdering. De
Regeering kan echter aan vreemde jiersonen, die
gevaarlijk worden geacht voor de rust en orde
in het land, een bepaalde verblijfplaats aan-
wijzra.
Wij moeten eerbied hebben voor de majesteit
van het ongeluk, wij moeten onze reputatie als
beschermers der vrijheid handhaven, wij moeten
dezen man, die ons land is binnengekomen om
bloedvergieten le voorkomen, met eerbied be
handelen en hern niet uitleveren aan den scherp-
rechter.
Verder bestrijdt spr. hot eritiseeren van den
liesr Van Ra>csteim betreffende do levensznid-
de!envoc-zziening. Ten slotte geeft spr. een uit
voerige bestrijding van de rovedntionnaire denk
beeldenDo hervormingen zegt hij, moet men uit
vrijen vrü gc-ven.
De hec? KETELAAR (Yrijz.-Dcm.), spreek!
over de vergoedingen aan do gedemobiliseerden
Spr. meent dat er nog raeer hulp moet verleend
worden," o.a. Ier voorziening in de burgerldee-
dijig. Laat men daarvoor een flinke uitkeering
geven van b.v. f 50.
Spr. heeft tot zijn genoegen vernomen, dat
bij Regeeringsbureaux en -commissies reeds dn
aanschrijving gekomen is, dat de ambtenaren
naar een andere betrekking moeien gaan niteion.
Spr. vraagt hiervoor een behoorlijken lijd te
stellen.
Vervolgens herinnert hij aan de rede van den
heer Schaper. Spr. heeft de inlichting gekregen,
welke hij wenschte, dal n.L de heer Schaper te
zijner tijd een omwenteling in ons land zou ver
langen, door opzijdczelting der regeeiing.
Ook hier zouden de soc.-dcru., als in Rusland,
voor de vraag komen to staan, of zij voor de
Bolsjewikï uit den weg moe- Ion gaan, dan- wel
geweld moesten gebruiken.
Spr. wilde klaarheid omdat het hem te doen
was om de democratie. Daarom wil hij niet ge
kleineerd worden.
Hij herinnert dan aan hetgeen door de vrijz -
dem, voor het vrouwenkiesrecht is gedaan, van
re-2e van kardinaal Merrier te hooren. Har-
■tcli.ike en schoone woorden sprak deae voor
vechter van de rechten van het verdrukte
België. Vele personen huldigde hij voor
hun werk tijdens de moeilijke dagen. Ook
Maurite Sabbe, .de tekende Vlaamsche
schrijver, die rich steeds afkeer!g had ge
tornd van het Vlaamsche activisme met
Duitsche hulp, werd hartelijk toegejuicht.
Sabbe sprak ik na de plechtigheid even. Hij
kon het rich niet voorstellen, dat do oorlog
nu gedaan was; dat die Duiteehers nu voor
goed vertrokken waren. Nog steeds voelde
hij het aware Deutsche juk en klonken nog
in zijn ooren het gedruisch van het aftrek
kende leger, dat den vorigen dag Mechelen
achter zich gelaten had. Veel vertelde hij
mij cp rustige wijae van de Duitscke wan
daden. De hongerende Italiaansc-he krijgs
gevangenen, de arrestaties, boeten, opvor
deringen en inkwartieringen der Duitsciier3,
het was een lang verhaal van ellende.
Op weg naar Antwerpen passeerden wij
bij Vilvoorden groepjes zoo juist uit Duit-
sche .gevangenschap ontslagen Italianen. Zij
zagen er uitgeteerd uit on waren bijna zon
der kleeding in het gure weer. De Delgen
concurrentie met dc soc.-dem. wae geen sprake.
Vervolgens haalt spr. aan het oordeel
van den heer Van Kol.
Vervolgens gaat spr. na, hoe de Soc.-
Dem, langzamerhand op den parlementairen
weg gekomen zijn en hoe hij zelf steeds
aan hen steun verleende in het "belang der
democratie.
Nog wiist. spr. er op, dat in 't Soc.-Dem.
program achter do invoering van het vrou
wenkiesrecht weggevallen zijn de woorden
„gevolgd door algemeene verkiezingen'
Spr. vraagt waarom die verandering is
aangebracht.
"Wat heb N. V. V. betreft^ mr. Troelstra
heeft op het congres wel degelijk gespro
ken van een band met de S. D. A P.
Spr. waarschuwt do Soc.-Dem., waar
elke actie reactie wekt. De tegenstanders
der democratie zullen misschien gebruik
maken van de- gelegenheid, om de noodige
hervormingen tegen te houden. Daarom
waarschuwt spr. ook zich niet te laten over
bluffen door de groote volksbeweging, in
de laatste dagen gewekt.
Nog komt spr. op tegen de rede, door
den heer Yan de Laar, in de Kamer ge
houden, die do Regeering aanried, om
voorloopig niets te dïoen.
Bij de Begeering dringt hij op spoed aan
De heer KBUYT (Bond van Ohr.-Soc.)
spreekt over de revolutie en bestrijdt mr.
Troelstra die er 'n caricatuur van maakte
De hoor DE SAVOBNIN LOKMAN (Chr-
Hist.) spreekt over de verhouding inssehen
Kroon en Ministers en wijst op de politieke
beteekenis der kwestie.
Spr. wijst op de beteekenis van den eed,
door Kamerleden afgelegd, welken men
niet als louter formalisme mag beschouwen
Ook de houding van mr. Troelstra was in
strijd mat den eed. Vroeger waren revolu
ties onvermijdelijk, omdat da wetten geen
waarborg gaven voor verdere ontwikkeling
De MINïSTER VAN OORLOG, de heer
ALTING VON GEUS AU, zal over afzon
derlijke punten niet de aandacht der Ka
mer vragen. Alleen geeft hij zijn stand
punt aan over do gewijzigde motie-Ter Laan
Voorloopig is nog geen gcheele demobiü-
satie mogelijk: er zijn nog troepen noodig
voor grensdienst, smokkelhandel, geïnter
neerden, krijgsgevangenen cn voor in
wendige rust. Iniusschen zal met geleide
lijke demobilisatie worden voortgegaan.
Met toekenning van de kostwinnerver-
göeoËng gedurende een maand was een
voorüoopige regeling tedoeldde zaak is
in overleg met den Minister van Arbeid.
Spr. heefb niet de bevoegdheid om alle
dienstweigeraars vrij 1© laten. Men guime
hem dus eenogen tijd; spr, zal advies vra
gen bij de krijgsraden, of en zoo ja, in
welk© gevallen amnesllejkan gegeven wor
den. Bij indiening Tan een Amnestiewet
zullen daarin opgenomen worden de prin
ciple ele dienstweigeraars.
Nader zal worden overwogen, of een
wettelijke regeling van do dienstecelgoraars
nog noodig is.
Opheffing van den staat van beleg is
praktisch niet mogelijk, in verband met
toezicht op vreemdelingen, enz. Natuurlijk
zal de staat van beleg niet. langer voortdu
ren dan noodig is. Overleg zal plaats heb
ben voor noodwetten voor aangelegenhe
den, vrelko nu bij den staat van beleg ge
regeld zijn. Spr. heeft het militair gezag
reeds verzocht zich te ontbonden van be
voegdheden, welk© het burgerlijk gezag be
treffen, m. n. betreft, dat hot toezicht op
do vergaderingen.
Conclude erend zegt spr. togen aanneming
der mofic-Ter Laan bezwaar te moeten
maken.
Tegenover do opmerking van den heer
Troelstra, dat bij een revolutie do Rogee-
ring niet zon kunnen rekenen op het le
ger, herhaalt spr. hetgeen hij reeds zoid©
naar aanleiding van de Harskaanp-debati-
ten. De bedreiging van den heer Troelstra
heeft dan ook door het leger een schok
doen gaan: de goede geest is plotseling we
der opgeloefd. De groote meerderheid dor
soldaten voelt zich nog getrouw aan offi
cieren en Regeering. Spr. is er van over
tuigd, bij orde-verstoring op het leger te
kunnen steunen. Daarvoor herinnert spr.
ook aan de manifestatie op het Malieveld.
"Een ee re saluut brengt liij aan de officie
ren, die den soldaten den juisten weg we
zen.
Mot te meJfr vertrouwen vat spr. zijn taak
aan, waar hij gevoelt heeft den loyalen
steun te hebben der officieren.
Warmen dank brengt hij aan den vrijwil-
ligen landstorm en aan do burgerwachten.
Yoor kleedingvoorziening van gedemobi
liseerden zijn maatregelen genomen zoo
noodig zal spr. ingrijpen door uitkecringen
Yoor do ambtenaren, did niet meer noodig
deden al het mogelpko voor hen. Voorbij
Vilvoorden werd mijn aandacht getrokken
door lichte ontploffingen, welke uit de rich
ting van Brussel kwamen. Ik fietste wat
harder aan, om er het mijne van te weten
te komen. Steeds heviger warden de ont
ploffingen en groote rookkolommen stegen
op aan den overkant van het kanaal van
"Wübroek, vasi uit de emplacementen V3n
het Gare du Nord. Yan vluchtelingen ver
nam ik, dat plunderaars of misschien ook
de laatste Duitschcrs de achtergebleven mu-
luitiotreinen in brand gestoken hadden. Mg
werd aangeraden dekking te zoeken en er
van af te rien Brussel te bereiken. Doch
journalistieke onbezorgde nieuwsgierigheid
dreef mij er toe, vóór de ontploffingen .te
hevig zouden zijn, langs het kanaal rgdend
een huizenrij op eenige kilometers afstand
te bereiken. Intusscken waren de ontplof
fingen steeds heviger geworden. ,0p vijf
h zes plaatsen tegelijk sprongen geheel e wa-
gofts munitie: granaten, dynamiet en lioht-
kogels in de lucht
Vuurkolommen van tientallen meters hoog
te, overstegen door lichtkogels van allo kleu
ren; 'i was een overweldigende aanblik,
zijn, zal een overgangsregeling worden
gemaakt.
Do aanneming van de motie-Wijk over do
samenstelling der commissie van onderzoek
blijft sprontraden.
De MINISTER VAN BINNENLAND-
SCHE ZAKEN, do heer BUYS DE BEE-
RENBROUCK, begint met oen 6peciaal
punt, het verblijf van don Duitschen keizer
hier te lande.
Deze kwam ali privaat persoon en be
schouwt zich als zoodanig. De gastvrijheid,
hom verleend, is geen andere, dian aan iede
reu uitgewekene ten deel gevallen Die
gastvrijheid is een nationale traditie, welke
nederigen en kooggeplaatsten in den loop
cler tijden is ten goede gekomen.
Honderd duizenden vreemdelingen vonden
an den oorlog hier toevlucht en rust en er
was geen reden een uitzondering te maken
voor dezen man op grond van zijn voormar
lige poritio. Nauwlettend zal ook in dit ge
val de Rcgcering toezien, dat geen ver
keerd gebruik' gemaakt wordt van de gast
vrijheid daarvoor zouden maatregelen
nootüg kunnen rijn. De Begeering ver
trouwt, dat bij den ex-keizer en rijn omge>-
idng het besef bestaat hiermee rekening te
houden en zijn verblijfniet. dienstbaar te
maken van politieke bedoelingen.
Wat andere landen betreft, de Regeering
heeft gean aanleiding te verondarstellen,
dat zij onze gastvrijheid! niet zouden eer
biedigen.
Na dagen van spanning'gevoelt spr. het
als een moeilijke, maar aangename taak
aan de debatten deel te nemen. Ongeveer
14 dagen geledep bereikten de Regeering
geruchten van revolutionnaire plannen.
Spr.'s vórige rede van Dinsdag der vorige
week, was reeds in hoofdzaak opgesteld
vóór de revolutionnaire redevoeringen.
Met groote aandacht heeft de Regeeriny?
de redevoering van mr. Troelstra in de
Kamer gevolgd. Zij noteerde daaruit, dat
de politieke macht nu aan'de S. D. A. P.
gekomen was. Tal van citaten haalt spr.
nog aan
Ia 'l wonder, dat desë redevoeringen de
Regeering waakzaam deden rijnt De rede
voering in de Kaoiör was toch door zoo goed
als heel de fractie met applaus begroet. Be
at rijding ondervond rij niet van die zijde.
Was het waar, dat leger en politie riet
meer betrouwbaar waren on dat Kamerle
den hun eed, Grondwet en wetten zouden
schenden, dat do meerderheid van het volk
ineens overtuigd was van -de noodzakelijk
heid van een proletarisch dictatuur, dat,
als een congres er toe besloot soldatenraden
de hoogste macht zouden uitoefenen 1
Eén ding stond al direct vast, dit Kabinet
heeft geen oogenblik gedacht, dat zijn tijd
om heen te gaan gekomen was. Op regel
matige en legale wijze waa het tot stand
gekomen; geen oogenblik hóeft het geaar
zeld de bedreigde orde te beschermen.
Oxsdar dank aan God constateert de Re-
geering, dat haar proclamatie weerklank
vond en een gevoel van trouw aan Koningin
en vaderland was gewekt als in geen tien
tallen van jaren.
Dan is de vraag of een internationale or
ganisatie van arbeidora- en eoldatenradan
in voorbereiding was. Spr .verwijst naar
uitlatingen bJeronifcrens».
Het was echter niet waar, dat hot leger
ontrouw wap geworden. Openlijk brengt
spr. allen dank voor hun houding, en hij
fronstateerfe met genoegen, dat reeds een
aangjename verhouding tesschen officieren
en manschappen ontwaakt.
Niet waar is ook, dat da politie onbe
trouwbaar zou zijn, noch dbfc het volk in
radeloosheid rijn handen uitstrekt© naar de
S. D. A P. voor do sociale hervormingen.
Ontelbare bewijzfèn ontving ds Begearing
uit alle provincies, uit aBe lagen der be
volking. De volksgeest is ontwaakt Daar
over verheugt (te Regeerxng zich.
Mag rij nu volkomen gerust zijn. Ook na
het congres van Zondag? Spr. geeft ver
schillende citaten, welke spr. doet vragen:
Wat de bedoeling is? Wenscht men van de
regeering beloften met "het pistool öp de
berst? Zg weigert dit.
Spr. komt er tegen op; dat de houding
der Regeering op Woensdag 13 November
anders was dan daags te voren. Ik pprak
uit de uitdrukkelijke wil der Regeering en
reeds in den gewosaen ministerraad van Dies-
dag was reeds vastgesteld hoe men zou opf-
fcreden; de proclamatie was toen ook al
vastgesteld. De Regeering is zich niet be-
vrus£ een enkel oogenblik een weifelende
honuing te hebben aangenomen. Ook niet
met haar verklaring ten aanzien van heb
voorsteLMarchant Daarin lag de wensch
tot een spoedige uitspraak van het volk,
na Kamerontbinding. Over die uitspraak be
hoeft de Regoering niet ongerust te riï11-
Eigenlgk heeft die uitspraak zich reeds ge
manifesteerd.
Zonder rich te laten intimideeren, weïLScüt
Over mij suisden de granaatscherven, 'toen
ik, achter een berm langs kraipand, de be
schermende huizenrij bereikte. Lang nóg
stond ik daar beschut tegen granaatscher
ven en tegen den enormen luchtdruk.
Te Brussel- vernam ik, -dat ook aan het
Gare du Midi, dat geheel ombouwd is, mu-
nitietreinen in brand geraakt waren. Veel
dooden eii gewonden zouden reeds gevallen
zgn. Direct begaf ik mij op weg er heen.
Een verschrikkelijke paniek had er ge-
heerscht in de omliggende stadsgedeelten.
Voor den kogelregen, die, opgespoten van
uit het rangeerterrein, neerdaalden op de
huizen, hadden de bewoners rich in vlie
gende haast in veiligheid moeten brengen.
Het vuur had in ongelooflijk korten tijd om
zich gegrepen en steeds meer wagons waren
te gelijk ontploft.
Een angstige opgewondenheid had de fees
telijke stemming, waarin men 's middags bur
gemeester Adolf Max, en de eerste Belgi
sche soldaten had binnengehaald, verdreven.
Een angstige avoud was hot voor de stad
gedurende de ontploffingen, die tot diep fe
den nacht aanhielden.
Den volgenden dag -wist ik mg toegang
de Regeering haar program af te werken
en zij is bereid over aanvullingen te gprer
ken, maar niet nu, doch bij de algeraeenei
beschouwingen over de Staatsbegrooting.
Zij meent verplicht te zijn een ernstige
waarschuwing te doen hooren tegen het ge-
vaar van reactie. Iedere zucht van concern
vaidsme is haar vreemd, tenzij het geldt del
grondslagen te beschermen, van onze staats-
inrichting, het Hu is van Oranje en de waar
borgen van onze st aterechtelijke inrichting.
Maar zg is tegen een conservatisme, dab
zich zou willen verzetten tegen diep-ingrij-
pende soeiale maatregelen; dat conserve-
tïsme zou in dit Kabinet een bestrijder vin
den.
Onze nationale eenheid is overtuigend ge
bleken, het buitenland lean dus gerust zijn»
wat betreft het aangaan van economische
overeenkomsten. Wij gaan een tijdperk vaü
innerlijke rust tegemoet en de Regeering
hoopt, dat op den biddag van 28 November
de overgroote meerderheid van ons volk
God zal willen danken voor veel zegen diea
wij boven andere naties in deze jareir nog
hebben ontvangen. (Bravo's, applaus
op de tribunes).
De "heer VAN DEN TEMi-EL (3. D. A P.)
komt-er tegen op, als zon er internationaal
overleg hebben plaats gehad door de poging
van mr. Troelstra.
De heer RINK (L.-Unie), betuigt instem
ming met hetgeen de Regeering verklaarde
over de sociale hervormingen. Daarop doelJ
ce ook zgn motie.
De beraadslaging wordt gesloten.
■De stemming over de moties wordt beJ
paald op Donderdag bij den aanvang der!
vergadering.
De vergadering wordt verdaagd tot Don
derdag één uur.
Opgave van Personen, die sich te
Leiden hebben gevestigd.
M. Onssarsn en gezin, arbeider, Mare-
singel 9. Mej. E. M. P. Sleeuw, ver
pleegster, Acad. Ziekenhuis. Mej. 0. F.
W. Sluijbers, zonder beroep, Zijlsingel 66.
Mej. O. van der Bijl, K.-Galgew&fcer 8.
M. Asselmans, koopman, N. Beesten
markt 3. Mej. J. van Tol, dienstbode,
Aloël'aan 11. A. van den Brink, Rijn- en
Schiekado 39a. Mej. AL Smit, verpleeg
ster, Oude Singel 160. Afej. wed. H. J.
WerffJong, Heerengracht 100a. W. v.
d. Voort en gezin, Levendaal 141. Mej.
D. M. W-esseliusYan der Reijden en ge
zin, Aloöla&n 41. H. W. Hoogeboom,
zonder beroep, Marien p oelstraat 25.
Mej. N- van dor Leest, verpleegster, Acad.
Ziekenhuis. Mej. J. O. van den Broek,
Baatsfcraab 17. F. J. A Koelemans,
C©ciliastraat 55. Mej. P. de Zwart, Oe-
oïliastraab 55. A. J. Xleïjkamp, Hoog©-
woerd 12a. C. F. J. de Ridder, kantoor
bediende, Hooigracht 55. Mej. L. Seïjf-
fers, Papengracht löa. Mej. J. van Eg-
mond, dienstbode, Breestraat 51. L. Cot-
net, loopknecht, L. Agmetenstraaé 9.
J. O. van Haast eren kleermaker, Hoef-
straat 2. Mej. D. Plug, Oog3tgeeetor
laan 6. F. W. Donkers, huisschilder,
Oude Singel 186. Mej. G. M. Houwelilng
winkeljuffrouw, Yliefe 28. IL Filippo,
smid, Kraai e rat raat 6. Mej. F. Miosga,
liefdezuster, St.-Jozefshuis. H. Ouds-
hoorn en gezin, grofsmid, Uta\ Ycor 16.
"W. J. Mom, letterzeter. Levendaal 45a.
W- J. Thoolen en gezin, kapper, Lange
Mare 80. G. de Boer, letterzetter, Le
vendaal 45a. H. van der Linden, land
arbeider, L. Lijsbethsfceeg 12. C. Bouw
man, timmerman, Zonneveldstraat 11. H.
M. Bannet, ambtenaar, N. Beestenmarkt 12
Afej. A. E. J. van Luijk, liefdezuster,
R.-K. Liefdegesticht, P-ehkaanstraat.
Mej. G. M. Maars, liefdezuster, R.-K. Lief
degesticht Pelikaanstraat. W. van den
Nieuwendijk en gezin, magazijnknecht, Ha-
verzaklaan 3. J. Koet, betonwerker, Prin -
senstraat 98. A. Huijsman, commies ter
secretarie^ Oudo Vest J,07.
FAILLISSEMENTEN.
F. J. Kempeneers, machinofabrikant, vroe
ger te Bussum, tliana te Amersfoort-.
J. van der Made, timmerman, te Ginne-
jken.
B. Polak, zonder beroep, Amsterdam.
P. van der Ark to Loccduinen.
CORRESPONDENTIE. J. J. v. R.
Het stuk, ons ruim een paar jaar geleden
gozonden, kunnen wij nu niet plaatsen of
terugzenden, omdat wij het niet hebben be
waard.
te verschaffen tot het terrein van de ramp.
Ellendig zag het station zelf er uit. Alle
ruiten stuk, deuren ingeslagen; overal de
sporen van de plundering, welke de ramp
voorafging. Zakken meei, 'kaarsen, kisten
patronen, alles lag verspreid uit de ingesla
gen wagons.
Verder van het station af, op liet ran
geerterrein, was de brand nog niet gebluscht.
Autoriteiten stelden een onderzoek in naar
de oorzaken, terwijl Roode-Kruis-personeei
dooden en gewond ?p zocht Tien dooden eu
twaalf gewonden waren reeds tusschen da
wagens vandaan gehaald. Gesprongen gra
naten, huizien, allerhande oorlogstuig lag
overal heen geslingerd tusschen de overblijf
selen der lange rijen verbrande wagons. In
de omliggende kwartieren was geen ruit
heel gebleven; dakpannen waren van da
daken' geslingerd en gevels ingestort Go
lukkig was het aantal dooden geringer dan
men oorspronkelijk verwacht had.
De eerste geregelde troepen worden nu,
deu lSden te Antwerpen verwacht.
H. A E. .VAN DISHOECK.
VV A -- - - -
