No. 18007.
LEIDSCH DAGBLAD Zatérdag 9 November.
Derde Blad Anrso 1918.
Brieven van een Leidgnaar.
SECTIEVERSLAG.
PERSOVERZICHT.
KUNST EN LETTEREN,
RECHTZAKEN.
INGEZONDEN
DC XX XX VII.
Men heeft, vooral gedurende cis oorlogs
jaren, van overheidswege voor grooto be
dragen aan de volkshuisvesting ton koste
gelegd. De woningnood, did vóór den oor
log al begon te nijpen, nam, mede door den
3troom van vreemdelingen, welke ons land
binnenkwamen, een grocrten omvang aan.
Van particuliere zijde werd er niet ge
bouwd door de steeds stijgende prijzen van
de bouwmaterialen en do hoogo loonon,
bleek het bouwbedrijf niet meer loonend.
Heb waren alleen nog maar bouwvereeni-
gingen, met financieelen steun van Rijn en
Gemeente, die tot woningbouw overgingen.
- En waar deze niet genoeg in den eersten
dringenden nood voorzagen, daar moesten
gemeente en Rijk reohtstrecks ingrijpen.
Dib geschiedde dan meest in den vorm
van z. g. noodwoningen, geheel van hout
getimmerde gebouwen, die spoedig in el-
kaar gezet kunnen worden, doch ook weinig
duurzaam zijn.
In onze gemeente heeft men nooit veel
voor de stichting van noodwoningen gevoeld.
Er werd in den Raad wel eens over gespro
ken, B. en W. werden een enkele maal ge
polst hoe zij er over dachten en dan was
het antwoordDaaraan doen wij liefst niet
mee, want noodwoningen zijn duur en slecht.
Alleen in do uiterste noodzakelijkheid zou
den B. en W. met een voorst A tct den
bouw van zulke houten woningen komen.
Die noodzakelijkheid zou zich dezen zomer
voordoen.
In de Ddivelshoornpóort, een slop aan
de Uiterste gracht, woond'en in reads vroe
ger afgekeurde, doch later weer 'n gebruik
genomen woningen cenige gezinnen, die met
uitzetting werden bedreigd. De geheele
poort was verkocht en het bloot-komend ter
rein werd bestemd voor een groen-veneïro-
gorij. Een tiental gezinnen zouden dus op
straat komen en er was met geen mogelijk
heid in de stad een onderdak voor»deze
menschen te vinden.
Er moest raad gesehaft worden en liefst
zoo> spoedig mogelijk. Hier was dus een ge
val, waarvoor men wel genooeïzaakt was
zijn toevlucht tot noodwoningen te nemen.
Daartoe ging men to eer over, nu het Rijk
zich bereid verklaarde voor niet minder
dan 90 pet. in dc. oprichtingskosten bij te
dragen, wanneer de woningen althans wer
den-gemaakt zooals het door hot Rijk werd
voorgesohr even-
Vrij onverwacht kw men B. en V/\ nu
mot een voorstel' tot den bouw van tien
noodwoningen aan do Schelpen-kade, in het
verlengde van c3e Magdalena-Mconsstraat.
De woningen zouden voor ongeveer f £000
het stuk kant en klaar cloor een Haz.gsche
Maatschappij worden neergezet
Do Raad steldo het gevraagde bedrag
voor den bouw beschikbaar,
Zoo vlot als men zich de tot-stand-koming
voorstelde, is heb echter niet gegaan. Do
reden daarvan is, dat de gebouwtjes eerst
niet geheel voldeden aan de voorschriften,
door do Rogeering gesteld, wilde cïe ge
meente aanspraak maken op de Rijksbij
drage. Zoo moesten zij nog weer ^^ergroot
worden. Daardoor werd niet. alleen de op-
levering vertraagd, clooh ook de kosten wer
den aanzienlijk verhoogd. Het totaal bedrag
is daardoor gestegen tot niob minder dan
f 25,ü'"3. Daarvoor heeft men nu tien wo
ningen zes van zoogenaamd groot type, en
vier v:.:i klein type. Elke woning heeft een
huiskamer van 14 vierk. M., vrij ruim dfus,
een bergplaats, tevens keuken, en drié
slaapvertrekken met houten ledikanten. Het
verschil tusschen groot en klein type is, diat
do eerste woning twee grooto en één kleine
slaapkamer heeft en die laatsto twee kleine
slaapvertrekken en één groote.
De groote-type-'woningen zijn bestemd
voor de grootste gezinnen. Bij elke woning
is een stuk grond van ongeveer 40 vierk. M.,
dab do bewoners tob moestuin kunnen in
richten. Van buiten zien do woningen er
heel aardig uit. De wanden zijn aan den
buitenkant geel geverfd, de ramen wit en
de deur groen; het platte dak is met roodo
pannen gedekt. Van binnen is de inrichting
ui torst primitief en ongeverfd.
Ik heb, nadat de eerste dezer woningen
door dé nieuwe bewoners waren betrokken
er eens een kijkje genomen en ik erken
graag, dat cite bewoners er boter gehuisvest
zijn dan in do voor menschelijke bewoning
absoluut ongeschikte poortwoningen, Vioor
hen pas verlaten. Zij hebben er licht en
lucht genoegvermoedelijk is het er in don
winter wel wat al te frisch. Maar heb is er
toch allerminst "gezellig. En de eersto vraag
aan mijn vriend'elijken geleider, die mij deze
woningen liet zien, gesteld, was: Waarom
zijn dc v^rf 'vkken niet een beetje vroolijk ge
aiaaki '!■- - en verfje, zij het maar een rim-
pelo beitskleur 2
De bewoners voelden zich er ook nog niet
op hun gemak. Wat er aan mankeerde, kon
den zij zoo niet zeggen, "cr was ruimte ge
noeg. aan slaapgelegenheden ontbrak het
niet, in dat opzicht waren zij heel wat voor-
'citgegaanmaar zij voelden er zich toch
zoo vreemd, net of zij er niet thuis waren.
Ik geloof, dat dit heel'wat beter zou wezen,
wanneer do kale witte wanden waren over
dekt met een vriendelijk frisch verfje.
'Men heeft dit nagelaten om cïe toch reeds
hoogo kosten nog niet kooger te .maken.
Maar zou een vroolijk aanzien, met name
van cïe huiskamer, er niet toe kunnen bij
dragen, dat do bewoners meer aardigheid
aan do woning krijgen, een eerste voor
waarde om voor een behoorlijk onderhoud
te zorgen?
Laat men daarom het inwendige, dat nu
oen scherpe tegenstelling vormt meb heb'
keurig geverfde uitwendige, daarmede in
pvereonstemming brengen! Zoo heol gering
is do huurprijs toch.ook niet respectievelijk
2.Ö0 en f 2.25 per week. Waarvan de ge-
meonto tusschen 40 pet. en 60 pet. aan liet
Rijk zal moeten afstaan,
Hoe laüg deze woningen zullen duren,
aou ik niet durven zeggen. Dit hangt voor
pon groot deel van cöo wijze dor bewoning af
on ik kan mij voorstellen, dat de bewoners
mcM* zorg voor zullen hebben, als het er
van binnen gezellig én vroolijk uitziet dan
wanneer het zich in niets van een schuur
of keet onderscheidt.
Een langeron levensduur dan tien jaar
zou ik deze woningen echter niet durven
geven. Maar daarvoor zijn heb 'dan ook
noodwoningen.
Zij waren noodig en wij kunnen er ons
mee helpen. Ik hoop evenwel, ook uit fi
nancieel oogpunt bezien, ckb wij er niet
méér noodfig zullen hebben.
II.
Bij volgn. 71Jaarwedden van dc wet
houders word in alle af deelingen gepleit
voor verhooging or van. Sommige leden
bepleitten daarenboven een pensionnee-
l ring van dofunctionnarissen. Yan andere
zijde wei-cl opgemerkt, dab hot wethouders-
ambt is oen eere-ambt. De huidige Raad
breke niet met deae traditie.
Bf' en W. anbwoorden, dat, als de Raad
het verlangen naar een dergielijko ver
heuging en naar een pensioenregeling to
kennen geeft, naar hun meaning een com
missie ad hoe de voorbereiding van deze
aangelegenheid moet worden opgedragen.
Met betrekking tot den secretaris werd
de opmerking gemaakt, dat deze dikwijls
niet tijdig genoeg ter Secretarie aanwe
zig is.
Geantwoord werd, dab de secretaris in
den regel, behoudens oen zeetr korte on
derbreking, den goheelen dag, van des
morgens ruim halftden tot' geruimen tijd
na do sluiting van de Secretarie en ook
meermalen per week des avonds ten Raad-
huize aanwezig is, om daarna zijn werk
zaamheden thuis vaak tot een zeer laat
uur voort te zetten.
Eenigo leden uitten in meerdere secties
den wensch, dat do Raadsleden ook pre
sentiegeld zouden ontvangen voor Com-
mlssie^vongodeain^en, waartegenover de
vrees word geuit, dab zulks de gemeente te
veel zal kosten. Ook werd 3e wenschelijk-
heid betoogd, om de presentiegelden voor
do gewone Raadszittingen to verhoogen.
B. en W. zeggen, dat art. 58 deT Ge
meentewet volgens de door de Kroon in
deze gehuldigde opvatting zich togen een
presentiteigeld voor Uomniisaiavcrgacleiin-
gen verzet. Een bedrag van f 2 por zitting
achten zij voldoende, waar presentiegeld
niet als een belooning voor bewezen dien
sten is betaald; terwijl voortgezette ver
gaderingen ton aanzien van het presentie
geld als nieuwe vergaderingen worden be
schouwd.
Opgemerkt werd, dat de huisvesting van
ch ambtenaren ten stad huize slecht is,
wat een ongunsligien invloed zou kunnen
hebben op liun werklust en werkkracht.
B. en W. geven volkomen toe, dat do
huisvesting van de ambtenaren ter Secre
tarie vpel te wenschen overlaat. Hun aan
dacht is, zooals de Raad weet, er op ge
vestigd, om in dien toestand, voor zoover
zulks uib technisch en financieel oogpunt-
mogelijk is, verbetering te brengen.
Naar aanleiding van do uitgesproken
veronderstelling, dat do berging yan liet
nieuwe archief ten Stadhuize veel te wen-
schen overlaat, merken B. en W: op, dat,
ondanks de minder gemakkelijke berging,
dit archiof behoorlijk is gecatalogiseerd.
Nog dealen zij bij dit volgnummer mee,
dat hot hun voornemen is, den heer J. 'A.
van der Valk Bouman, hoofdcommies tor
Secretarie, met ingang van 1 Januari a.s.
als hoofdambtenaar in te doelen, waarom
zij voorstellen, dozen post met f 100 to ver-
hcogen.
Ware niet zoo werd in een dor secties
gevraagd do Zondagswet' milder toe te
passen, cloor ook des Zondagsmiddags pu
blieke vermakelijkheden toe te staan? An
derzijds word er op gewezen, dat do Zon
dagswet dient gehandhaafd te worden. Bij
dit laatste gevoelen sluiten B. en W. zich
aan.
Naar aanleiding van do opmerking, dat
do gas-straatverliclitóng niet-tijdig is ver
ander cl in electrÏ6che verlichting, wordt
door B. en W. gezogcl, dab, naar hun mee-
ning, do tijd tot electrificatie der straat
verlichting nog niob gekomen is. Met heb
oog op do zeer hooge kosten, als ook om
andere redenen, achten zij deze verande
ring vooralsnog niet gemotiveerd.
In tegenstelling met de «opmerking van
een der leden, dat telefoons in de scholen
niet noodig zijn, achten B. en Wl het wen-
schel ijk, dat op' den duur alle gemeentescho
len aan het. teleohoonnet worden aangesloten.
Van den ag. gas win kei aan de Hooigracht
werd gezegd, dat deze te veel geld kost aan
de gemeente en geen recht van bestaan
heeft als verkoopplaats. Andere leden all
ien het bestaan van clezen winkel als ver
koopplaats nuttig. Bij deze laatsten sluiten
B. en W. zich aan.
Ook werd nog door £en lid opgemerkt-,
dat er een te Iago loonstandaard heerscht
aan de Lichtfabrieken, iuzonderheid wat be
treft do Directeur.
Een voorstel tot verhooging van de' be
zoldiging van het geheelo werkliodenperso-
neel wordt dezer, dagen bij den Raad aan
hangig gemaakt. Verder, is de mogelijkheid
niet uitgesloten dat, by eventueele toeneming
Van den omvang van het bedryf, het salaris
van den directeur zial dienen verhoogd te
werden.
Gevraagd werd naar eon rapport van de
schoolartsen betreffende de mogelijke onder
voeding der schoolkinderen, waarop B. en
W. antwoorden, dat zy de schoolartsen zullen
uitnoodigen een onderzoek in te stellen of
en zoo ja, in hoeverre er bij de öchoolgaau-
de kinderen van ondervoeding ten gevolge
van de buitengewone omstandigheden
sprake is.
In een andere sectie werd Verhooging
Yan de wedde der schoolartsen bepleit. Hier
omtrent zal, vólgens B. en W>, den Raad
spoedig een voorstel bereiken.
Over de bruinebooiwnfceelt deelen B. en W.
desgev'rai%4 het voorloopig resultaat mee.
Van de plm. 100 II.A. beteeld land ligt er
plm. 70 H.A. bij Woerden. Daar is de stand
van het gewas zeer goed. Ben tweede ge
deelte ligt in de omstreken Van Waddings-
veen, waar de stand goed of matig is; terwijl
die op een 5-tal H.A. in den Anna-Paulowiia-
polder, waar de opkomende boonen zijn be
vroren, slecht is te noemen.
De weersgesteldheid is echter, in den na-
Zomer en den herfst voor het gewas" zeer .on
gunstig geweest; maar het resultaat zou al
zeer moeten tegenvallen, als de gemeente
spijt zou moeten hébben van deze onderne
ming. Immers, er zijn een paar gunstige
omstandigheden. Ten eerste, dat by ministe
rieel besluit is toeg?staan het distrfmti-e-
ranteoen uit te breiden met het uit; eigen
teelt yerkregene tot 12 K.G. per inwoner
boven een jaar. En nu zullen vry waar
schijnlijk de geteelde boonen ongeveer juist
kunnen strekken om de maximumaanvulling
te verkrijgen.
Bij de bespreking van de volgnummers, die
betrekking hebben op de Inkomsten"r werd
door oen der leden opgemerkt, dat de Gas
fabriek oud ijzer zeer goed kan gebruiken
en het dus beter is, dit niet te verkoopen.
Van de zijde van B. en W» werd hierop
geantwoord, dat er'geen enkel bezwaar is
het van gemeentewerken afkomstige oud ijzer,
tegen betaling van de waarde aan de Gas
fabriek af te staan. Overleg tusschen den
directeur van Gemeentewerken en de di
rectie der. Lichtfabrieken zal worden be
vorderd.
Bij het volgn.„Ontvangsten ter Zake
van de Duinwaterleiding" werd gevraagd
gezien de circulaire der Duinwaterniaat-
schappij van 16 September of B.
en Wi. vooral niet willen meegaan met de
Maatschappij, waar zij de tarieven schijnt
te willen verhoogen. De Maatschappy maakt
nog winst genoeg, zoodat van verhooging,
naar (le meening dézer leden, vooralsnog
geen aanleiding is.
Het antwoord van B. en Wi. luidt: Inge
volge art. 11 der concessievoorwaarden be
hoeven de tarieven en de voorwaarden van
levering van het duinwater de goedkeuring,
van ons College. Eerst, nadat een op dat ar
tikel berustend gedocumenteerd verzoek van
de Leidsche Duiowatermaatscbappij, om haar
tarieven ie verhoogen mocht zijn ingekomen,
kunnen wy overwegen, of al dan niet tot
inwilliging daarvan behoort te worden over
gegaan.
Bij den post: ..Hoofdelijke Omslag^ werd
door een lid gevraagd of deze, vooral voor
gro>>> gezinnen zoo drukkende tijd, niet
als aangewezen is om den kinderaftrek in
het belastingsysteem te verhoogen.
In ons praeaavies van 16 Oct 1917
aldus B. en W. verklaarden wij ons tegen
een .verhooging van den kinderaftrek van
f 25 op f 40. Berekend naar het aantal kin
deren beneden 16 jaar, over 1916, zou aan
belastbaar inkomen - niet minder* dan
14457 X f 15 £216.S55 verloren gaan.
In strijd met dit - advies, besloot de Raad.
toch tot deze verhooging» Thans nog tot
verdere verhooging over te gaan, komt B.
en Wi niet verantwoord voca>
De juitkeering Van f 6Q€Tcloor het Rijk
als bydrage in de jaarwedden van bur
gemeester en secretaris werd in oen "der af-
doelingen een bespotting geacht; vooral, wijl
niet alleen genoemde ambtenaren, maar ook
liet geheele secretariepersoneel zooveel ar
beid voor het Rijk verrichten. Zouden B.
en W. niet kunnen trachten zoo werd
gevraagd in overleg met andere ge
meenten of door tusschenkomst der Ver-
eeniging Van Ned. Gemeenten verhooging
van die bijdrage te bekomen?
Aan den hier ge ui ten wensch is reeds on-4
geve-er een jaar geleden voldaan, Zeggen
B. en W. Na herhaalde stappen bij de Re
geering heeft het bestuur van de Vereeni-
ging van Ned. Gemeenten zich by adres1,
ook met toestemming der gemeente Leiden,
tot de Tweede Kamer der Staten-Generaal
gewend, met het ernstig verzoek, om, zoo
veel Zij vermocht, te bevorderen de zeer
spoedige invoering van: lo. de verruiming
van het gemeentelijk belastinggebied; 2o.
do opcenten op de dividend- en tantièmebe-
Instmg; 3o. een wettelijke voorziening, vol
gens welke het Ryk: a. de kosten van ver
voer en verpleging voor zijn rekening neemt,
b. de Rijksbijdrage in de wedden van bur
gemeesters en Secretarissen opvoert' tot de
helft dier wedden,, zonder limiet.
Dit verzoek heeft, voor zooveel de opcen
ten op de dividend- en tantièmebelasting be
treft, bereids succes gehad
Ook werd in een der afdeelingen betoogd,
dat het Ryk meer subsidie voor armlastige
krankzinnigen behoorde te geven. En wat
de provide betreft, werd opgemerkt, dat
Gelderland de helft der kosten van verple
ging, verminderd met de f40 Rijksbijdrage
aan de gemeenten vergoedt Uit het ant
woord van B. en W. blykt, dat bij besluit van
Prov. Staten van 16 Juli 1918 het pro-
virciaal subsidie van 1 April 1918 tot 31
Maart 1920, tijdelijk is verhoogd met de
helft van het beding, dat het verpfleéggeld
moer aal bedragen dan f380, terwijl de
vroegere bepaling, dat deze verhooging ten
hoogste f70 per patiënt zou bedragen, is
jegetrokken.
Woningnood. In -„VRAGEN DES
TIJDS" schrijft do H, P. J. Bloomers over wo
ningnood. Hij schelst daarbij het volgende,
voor belangrijke uitbreiding vatbare werkpro
gram voor den Minister van 'Arbeid:
Beantwoordt de Minister aan de verwach
tingen, welke van hem worden gekoostord, dan
zal hij in do eersto plaats door wijziging van
de Gezondheidswet, een centralen dienst van
'do volkshuisvesting, welks noodzakelijkheid in
den crisistijd zoo duidelijk aan het licht is go-
komen, tot stand weten to brengen. Slechts dezo
organisatorische daad van beteekenis zal het
uitzicht op een betere toekomst kunnen openon.
'Aan do verdeoling der aangelegenheden be-
troffonde don woningbouw over drie departe
menten, Binnenlands oho Zaken (jra 'Arbeid)
Financiën en Justitie, behoort zoo spoedig mo
gelijk een einde te komen, evenals aan dc on-
zekore positio van het Rijkswouingcollcge. De
goedkeuring door God. Staten van: de Raads
besluiten, betreffende het verleenen van voor
schotten, kan zonder bezwaar worden opge-
■hoven, evenals do medewerking van do gezond
heidscommissies aan alle aangelegenheden,
welko met den woningbouw verband houden.
Do woninginspecteuxs, die thans ondor ccnj
niet-deskandig hoofd-inspecteur werkzaam zijn,
behooren terstond onder den cbef van den nieu
wen dienst to worden gostcld, aan wien de ge-
lioelo leiding, ook die van de werkzaanihcdcoi
voortvloeiendo nit do "Woningwet, moet worden
toevertrouwd. Hem zal de titel van directeur-
generaal moeten worden toegekend en een be
voegdheid worden verstrekt, welke met die van
(ten directeur-generaal van landbouw overeen
komt, zoodat hij rechtstreeks onder den Minis-
tor werkzaam zal zijn.
Wordt deze reorganisatie tot stand gebracht,
dan kan do oplossing van het vraagstuk iu zijn
vollen omvang met kracht worden aangepakt.
Noodzakelijk zal het zijn, dal ter beschikking
van den dienst komen de meest volledige sta
tistische gegevens over do behoefte aan wo
ningen. Daartoe zal bet noodig zijn, dat de
verplichting tot het houden van woningtellingen
overeenkomstig algemeen geldende voorschrif
ten geschieden, zoodat do noodzakelijke unifor
miteit wordt verkregen, welke thans geheel
ontbreekt, waardoor de nog beschikbare gege
vens ongeschikt materiaal vormen voor verge
lijking Daarnaast dient aan de gemeenten bo
ven 10.000 zielen, evenals dit in Duilschland
het geval is, do verplichting tot het instellen
van een woningbeurs te worden opgelegd.
Wanneer de woningbouw stelselmatig ter
hand wordt genomen, zal dit moeten geschie
den binnen het kader van deugdelijke uitbrei-
dmgspïaimen, zoodat het tol-stand-brengen
daarvan (waarbij aan de aesthetische waarde
dier plannen groote aandacht zal zijn te wijden)
ook voor de kleine gemeenten verplichtend zal
zijn te stellen. Daarbij zullen o.a. voor verschil
lende categorieën \an gemeenten algemeone
bepalingen ten aanzien van de dichtheid der
bebouwing moeten worden gemaakt.
Voor een krachtige bevordering van den
volkswoningbouw zal het noodzakelijk zijn, dat
de Regeering eindelijk toegeeft aan den steeds
weer tot uiting gekomen wensch, dat de crisis
bijdrage tot 90 pc-t. wordt verhoogd. Vereen
voudiging van de berekening dier bijdrage en
Yan de Rog eerings voorachri f I on in liet algemeen
is daarbij dringend go wens ebt. Belemmering
van bet initiatief der gemeentebesturen door
do bepaling, dat de industrie in bepaalde ge
vallen. aan de tot-stand-kpming van woning
bouw moet meewerken^ mag niet langer plaats
hebben. De productio van bouwmaterialen in
het binnenland en de aanvoer daarvan uit bet
buitenland moet mot grooto kracht worden be
vorderd. Zonder twijfel zal terstond na bet
sluiten van den vrede in geheel Europa oen
enorme vraag naar bouwmaterialen ontslaan.
Roods thans zullen daarom Contracten in hot
buitenland moeten worden afgesloten. Noodza
kelijk is het, dat aan de gemeentebesturen
zoo spoedig mogelijk zekerheid wordt verschaft
ten aanzien van do wijze, waarop voorkomen
zal worden, dat na afloop van de buitenge
wone tijdsomstandigheden de hooge bouwkos
ten dor thans gebouwde of te bouwen wonin
gen erns^g nadeel zullen veroorzaken aan den
toestand *"der gomeentefinahciën cn de werk
zaamheid dex_ bouwvereenigingon. Tegen een
omlaag drukken van de eischen der bouwver
ordeningen moot stelling worden genomen, tor-
wijl naar meer uniformiteit en verbetering van
bestaande bepalingen behoort te worden ge
streefd, o.a. door liet uitvaardigen van voor-
8omritten, waarin ten aanzien van verschil
lende onderdooien, normen worden gesteld Een
geregeld toezicht op de bewoning der wonin
gen zal moeten worden bevorderd, bij voorkeur
door aan de gemeenten de verplichting op le
leggen om afzonderlijk of gemeenschappelijk
(door een regeling krachtens Art. 121 der ge-
gemeentewet) in dit toezicht to voorzien. De
bouw van mid denstands woningen moet op
ruime schaal met toepassing van de woning
wet worden mogelijk gemaakt. Grooto aandacht
is té wijden aan de vraag, op welke wijze de
particuliere bouw het best zal zijn te bevor
deren.
Vorwaarloozing v a in hot Nedcr-
landsche liod. Prof. Knappert schriift
in „NEERLANDIA": c
Naar aanleiding van mijn schrijven in „DE
HERVORMING" over het verwaarloozen van
het Nedorlanclsche lied in plechtige godsdien
stige samenkomsten heb ik vele bewijzen van
instemming ontvangen. En daarin werd schier
algemeen gezegd wat ook moj. Hoog zeide in
No. 42 van dat Weekblad: Het is zoo moeilijk
geschikte Hollaudschc liederen to vinden.
Iemand schreef mij: „Ik zou het daarom van
zoo heel groot belang vindon, indien er vrij
volledige opgave was to verkrijgen van al of
niet vertaalde Nederlandsche liederen, geschikt
om in een godsdienstig sameffzijn of bij een
godsdienstige plechtigheid t-e worden gezon
gen door een kleiner of grooler koor of solisten
Bestaat er reeds een?"
Ik breng deze wcn'schen over dit blad, op
dat musici ons Algemeen Nedarlandsch- Ven-
hond misschien zulk een opgave zouden kun
nen doen toekomen. Stelh'g verlangen velen
er naar.
Be Oester.
Dinsdag a. b. geeft do N. V. „Hot Too-
neel", dir. W. Royaards, in den Leidschen
Schouwburg do eerste opvoering alhier
van „Do Ooster", blijspel in drie bedrijven
van Hubert H. Davis. In de hoofdrolion
Pine Bolder, Henriétte Dommink, Frits
Bouwmeester en Ga rel van Hees.
Een leerstoel voor Nederlandsche letter
kunde aan de „Sorhonno5'
De Fransche regeering heeft, naar de
„Tel." meldt, besloten, aan het „Institut
do Franco" een leerstoel voor Nederland-
Bohe rletterkunde to stichten en heeft de
Belgische regeering verzocht', dsarvooT
den titularis aan te duiden,
irfflfef (Reeds i^i een gedeelte der vorige
ophiag opgenomen.)
TJac. Urlus.
Onze beroemde landgenoot Jac. Uri
evenals 't vorig jaar, ook in dit
een reeks gastrollen Vervullen by de
De Nederlandsche Opera (dir. G. H.
man) te Amsterdam, Rotterdam, en
venhage.
u s zal,
seizoen
N. V.
K°0Ek
's-Gra-
KANTONGERECHT TE HAARLEM.
Bouillonblokjes! U
Bij den b ouillonblokj oaf ah li ka n t Fib be, te
Haarlem, is op-lwee verschillende tijdstippen in
September Van dit jaar vlcesch in beslag ge
nomen, dat vervoerd werd in een wagen met
mest. Volgens den directeur van bet "Slacht-
huis was daardoor hot vleescii zoodanig be-
vuild, dat het niet meer voor menscheliik voed-
sel geschikt was.
De fabrikant had zich deswege voor den kan-
tonrechter te Haarlem te verantwoorden. Ornf
den ernst van het feit wensch le liet O. M. geen
veroordeeling tot een geldboete, doch werd go-
eischt een hechtenisslraf van C dagen. J.'
ROTTERDAMSCHE RECHTBANK.
Diefstal van brandkast van den militairen
étappendienst.
Ter zake van medeplichtigheid aan den dief
stal van een brandkast met ruim f 54.000 aan
bankbiljetten uit het bureau van den militairen J
étappendienst aan den Oudodijk te Rotterdam,
welke diefstal in den nacht van 5 op G Janu- j
ari 1917 heeft plaats gehac3, heeft de 33-a.rigé
'artist F. S., wonende te Amsterdam, gecte-
tineerd, terecht gestaan. Verleden jaar
heeft er in verband met dezen diefstal een 1
zaak gediend tegen de kooplieden J. L. w.
d. V., P. J. E I. B. en J. M. K., allen van
Rotterdam. Laatstgenoemde ia toen tot zea
jaar gevangenisstraf veroordeeld, welke
straf hij thans in do gevangenis te Leeuwar-
dien ondergaat. De twee anderen zijn vrij-!
gesproken. Alle drio deze mannen waren
thana als getuigen gedagvaard.
Beklaagde ontkende.
De officier van justitie eischte het O. M.
drie jaar gevangenisstraf.
Mr. J. Ch. van Oordb ging de verschil-
lende getuigenverklaringen na en kwaon tot
het besluit, dat het bewijs niet was gele1*
verd. Hij concludeerde tob vrijspraak en
verzocht de rechtbank de onmiddellijke in
vrijheidstelling van bekl. te gelasten.
Na vergadering in de raadkamer wees de
rechtbank dat verzoek af.
De kwaliteit der worst.
Mijnheer de-Redacteur!
Vergun mij naar aanleiding van heï doof.
mij gepCaatste stukje over dit onderwerp!,
on de door den Directeur van het Opoitb.
Slachthuis gemaakte opmerkingen, nog e eni
ge plaatsruimte in Uw blad.
Ten eerste doet het mij genoegen 'dat dé
door mij bedoelde worst niet op heb Slacht
huis werd vervaardigd, en den daar toezicht
houdenden keuringsdienst dan ook geen blaam
treft. Maar toch zou ik dit nog even willen'
zieggen: .Waar de meer bedoelde worst ver
kocht is op bons, door verschillende slagers,
en ziij, hetzij vervaardigd bij de firma
Ticleman en Dros, of door de .combinatie
van slagera, niet geschikt was voor con
sumptie, zoo' zou ik willen vragen, of deze
worst dan zonden- gekeurd te zijn, maar heb
publiek, en wel het meest den arbeiders, mag
lorden verkocht?
^Zou het niet gewenscht zijn, 'dat liet keu
ringsbureau voor levensmiddelen zich met
deze zaak belaste, of dat de combinatie van
slagers gedwongen werd deze worst onder,
toezicht van de Dir. van het Openb. Slachfn
huis, aldaar te doen vervaardigen?
Na nogmaals myn sympathie to hebben
uitgesproken voor den slager R'., voor 'dienal
eerlijkheid^ (welke andere slagers niet zoo'
nauw schynen te nemen) blijf ik. U dankend
voor de plaatsruimte,
Uw Dv.. j
Magd.-MoonsStraai J. T,. j
Een Lyceum on de trahloiuenteu vaii
leeraren M. O. j
Geachte Redactie.
Aan het Algemeen Verslag van liet ver
handelde in de secties van cfcn Gemeente
raad bij het onderzoek van de ontwerp-bo-
grocting onzer gemeente ontleent U o. a.
„Een lid vond, dat hier moer voor het on
derwijs moet wordfen gedaan. Hij wees o. a.
op do stichting van een lyceumeen denk
beeld, door andere leden bestreden. Op de
bezwaren, door dit lid geuitt gaan B. én VU
niet diep in."
Inderdaad woroÜt liier ter stede veel te
weinig voor het onderwijs gedaan. Wil men
cït. op peil te houden, dan dient men er iets
voor over te hebben. Maar alvorens verbe
tering'te zoeken in de instelling van nieuwe
en buitengewone inrichtingen van onderwijs,
is het de onafwijsbare plicht van heb bestuur
dezer gemeente te zorgen de krachten, waar
op men prijs stelt, voor ons onderwijs te
behouder, door lion behoorlijk te hono
reer en.- Bijna overal zijn de traktementen
dér leeraren bij het M. O. belangrijk ver
hoogd-en in overeenstemming gebracht meb
de reeds in werking gestelde voorstellen der
Commissie-Stork. Hier echter doet men
blijkbaar niets, zoodat heb geval zich voor
doet, dat ik om een onloochenbaar voor
beeld te nemen te Dordrecht werkzaam
met hetzelfde aantal lesuren als ik hier te
Leiden heb, volgons de aldaar sinds 1 Janu
ari 1918 vigeeroDde regeling met f 1340 meer
zou gehonoreerd worden dan hier. Wanneer
'n dergelijke wantoestand door 't gemeente
bestuur bestendigd blijft-, is de verleiding,
om zoo> spoedig mogelijk Leiden vaarwel te-
zeggen niet alleen niet gering, maar door
de tegenwoordige omstandigheden voor
velen noodzakelijk.
In de hoop, dat cfit stukje den Raad leden
onder de oogen moge komen,
•Hoogachtend,
EF.X LEERAAR.
