LEIDSCH 'DAGBLAD Zaterdag 8 Juli. Tweede Blad Anno 1988.
No. 17899.
I PERSOVERZICHT.
I>o ontredderdo post- en
e 1 e g r a a 1-d i e n s t. Onder het
hoofd: „Hoe staat het met den poab-
lïiensb?" bespreekt bet ..TbJX^HJRHT
,VOOR POSTERIJEN EN TELEGRA
FIE" als volgt tie dienstuitvoering bij de
Posterijen
Vooraf dient vastgesteld te worden, dat
de fouten daar niet in die mate bestaan of
soo gemakkelijk aan het liobt treden als in
heb telegraofbedrijf. Daarvoor zijn tweeër
lei redenen. In de eerste plaats hebben
poststukken niet zoo'n haast als telegram
men; daarom klaagt men over de vertra
ging van een brief niet zoo spoedig als over
die van een telegram. Bovendien weet het
publiek tegenwoordig niets meer van den
ongeregelden postenloop af. Ten gevolge
van den crisistijd is men bovendien aan veel
gewoon geraakt. In de tweede plaats ia de
telegraaf met veel meer werk overladen
dan in normale tijden. Yoor de post betee-
kent de oorlogstijd over het algemeen eon
vermindering van werk dan vermeerde
ring. Daarom wordt het postale werkcïoor
liet peraoueel op dit oogenblik nog vrijwel
Ibehoeraoht, dank zij en dit ia eon dorde
vereohil eon leger van hulpbostcllers,
dat de uitvoering van den dienst zoo lang
zamerhand in handen heeft.
Het voordcel voor den poöfcdlensb is, dat
hij op dit oogenblik, ten gevolge van die
werkloosheid, vrijwel over een onbeperkt
aantal hulpbe3tellore kan besohikken. Dezo
snonsohen worden dadelijk als een heolen
awin ingelijfd in de personeelsformatie, al
fa hun prestatie dikwijls maar de helft, ja,
een vierde deel van die van een geroutineer-
den besbeller. Het gevolg is natuurlijk een
veol slechtere dienstuitvoering; te Amster
dam ziet men ten gevolge hiervan soms
tegen middernacht do bestellera nog langs
<lïe huizen dwalen. Ondanks dit gemak heeft
men toch dien postdienst belangrijk inge
krompen heb aantal bestellingen en bus
lichtingen is belangrijk verminderd on do
postverzendingen zijn zeer beperkt. Het ge-
V volg i», dat ook de posbvertragingen-'gore-
'Vs, geld tot klachten aanleiding geven. Boven
dien is de veiligheid van hot verkeer er
niet op vooruit gegaando vergissingen en
de vermissingen zijn veel talrijker. Dit is
van een en ander een natuurlijk gevolg.
I Daarom is het vertrouwen in den post
dienst- bij het publiek geschokt-. Als bewijs
volgt hieronder een opgaaf van enkele
groote kantoren van het aantal hulpbestel-
lera, dat daar op het oogenblik in dienst is.
Ton postkantore Amsterdam zijn 719 bestel-
lersplaatsen320 worden waargenomen
door hülpbestcllersdit is -15 pet.voor de
afdeeling bestelling zijn dezo 543 on 950, dit
ia ook 45 pet. Yoor bureel-expeditie zijn
deze cijfers 61 en 30 of 50 pet.25 pet-, van
de assistenten zijn op dit bureel vervangen
door kantoorknechten, die op bureel pak-
ketpost den perrondienst verrichten, zyD
12 1 iulpbest.fr] lev.% dit. is 50 pet
To Rotterdam is het. vooral niet beter.
Van de 398 befitellersplaatson worden 170
vervuld door hulpbestellorscl. i. 42 pot.
Te 'e-Gravcnhago worden 20 pet-, der be
steldiensten uitgevoerd door hulpbe3tel-
Iersop bureel expeditie is 50 pet. der dien
sten in hun handen gelegd, op bareel pak-
M kot post 25 pet. Hetzelfde enorme gebrek
san vaste bestellers doét zich overal voor.
Op 00 dogen por jaar bleek luohtverkeer
niet mogelijk; op 70 dagen zeer bezwaar
lijk op 91 dagen ondervond luchtverkeer
vertraging; op 138 diagen bleek het luoht
verkeer zonder bezwaar mogelijk.
Hieruit volgt,- dab gemiddeld op 1/0 van
het aantal dagen geen luchtverkeer zal
kunnen plaats vinden, terwijl heb op ruim
1/5 van het aantal dagen op groote bezwa
ren zal stuiten. Op de 83 pCt. der dagen
van het jaar zal de luchtpost regelmatig
kunnen funofcioneeron met die beperking,
dat slechte óp 36 pOt. der dagen te rekenen
ia op stipt op trijd vertrekken en zonder
vertraging aankomen.
STADSNIEUWS.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
I
Verschenen is het verslag van den toestand
van handel en nijverheid in de gemeente Lei
don, over 1917, uitgebracht door de Kamer van
Koophandel en Fabrieken.
Hot jaar 1917 hoeft de uit den oorlogstoestand
voor one voortvloeiende bezwaren op zeer pijn
lijke wijzo vergroot en dat wel vooreerst, door
dat Duitschland met ingang van 1 Februari
1917 don onbeperktcn duikbootoorlog afkon-
digdo, d-w.z. do vernieling van alle handels
schepen, ook neulralo, welke zouden worden
aangetroffen in hot zijnerzij da vastgestelde
„Sporrgebiet", en voorts doordat de Vereenigde
Staten van Amerika 0 April zich aan de zijdo
dor Entento in den oorlog begaven.
Do oorstgonoemde maatregel heeft buitengo-
wono moeilijkheden aan do groote vrachtvaart
in dén weg gelegd, waaraan dezo echter, on
danks het verloren gaan van oen aantal sche
pen, nog wel het hoofd zou hebben weten ie
bieden, doch Amerika's deelneming aan den
oorlog, die aan de neutralen den steijn van
dezen machtigen Slaat voor het standpunt dor
onzijdig en ontnam, heeft gaandeweg do invoe
ren van over den Oceaan vrijwel doen ophou
den. Do N. O. T. heeft de zeer belangrijke taak,
die zij twee jaar als schakel in den overzeesclien
I handel vervulde, voor een—groot deel moeten
neerleggen, waar do Entente nog grooter waai-
borgen voor-de beperkingen in do bestemming
der aangevoerde artikelen, dan zelfs da N. 0.
T. schenken kon, meende te moeten vinden in
het stopzetten van allen aanvoer, daartoe trou
wens door toenemend eigen gebrek ten deelo
evenzeer genoodzaakt. Dat zoodoende het graan
uit Noord- en Zuid-Amerika uitblijft, ondervin-
den wij dagelijks aan dén lijve. Maar evenzeer
zijn do grondstoffen voor do industrie gaan ont
breken, dio tot dusver per schip in onze havens
plachten binnen te koinen.
Ook uit het Oosten, en hot Zuiden worden de
toevoeren in 1917 belangrijk minder. Was
Duitschland aanvankelijk zeer goncgca om den
mimen invoer van landbouw- en zuivelproduc
ten uit ons land'aithoiis ten deelo terug tt be
talen met goederen, dio rij behoefden, sedert
liet door den gelukkigen oorlog in Pus land c-n
Roemenië van ons land in dit op/.icat minder
afhankelijk is geworden en "aam den anderen
kant ook onzerzijds 'minder clan vroeger kon
worden afgestaan, is het al bezwaarlijker ge
worden om de zoo hoog noodigo steenkolen,
ijzer en staal" van onze naburen los te krijgen.
En wat van dezo artikelen nog binnenkwam,
móest buitensporig hoog worden betaald.
Zoodoende wordt ons land sleods meer op
zichzelf aangewezen, hetgeen de noodzakëlijk-
hoid medebrengt van een steeds verder gaande
overheidsbemoeiing met allerlei bedrijven.
Dal, hieruit groote bezwaren voortvloeien, ligt
rekening te houden, kan ded prijsstijgingder
halve schier onbelemmerd haar gang gaan.
Dezo prijsstijgingen zijn vaak ten zeerste ge
motiveerd, vaak ook volslagen ongemotiveerd.
De onderscheiding kan door het groote pubhek
niet worden gemaakt. Dit slaat de maar steeds
doorgaande opwaartscho beweging algemeen
mot zeker wantrouwen gade. Het kan dan ook
niet ontkend worden, dat do oorlog tussehen
don handel en de consumenten op don duui
een vorwijdering doet ontstaan, waarvan ook de
handel schade zal gaan ondervinden, zoo spoe
dig maar da concurrentie in beperkte mate
haar plaats herneemt. De'wijdvertakte ketting.-
handel hoeft in dit opzicht veel kwaad gedaan,
maar deze is het tocli alleen niet. Ook overigons
achijnt hot tijdelijk belang van den koopman
wel eenb te veel gesteld boven zijn blijvend be
lang, dat niet anders dan met dat van zijn cliën-
teele kan samengaan.
De vraag, hoe te Leiden nijverheid en han
del het vierde oorlógsjaar doorstonden, vindt in
het bovenstaande reeds -goeddeels beantwoor
ding. De volgende .verslagen over onze voor
naamste industrieën herhalen, tot eentonig
word ens toe, met boe groote moeilijkheden men
te kampen had bij het verkrijgen van de noo
digo grond.- en brandstoffen.
Komt er niet spoedig vrede, dan schijnt
werkloosheid op tamelijk groote schaal onver
mijdelijk.
Door de hoogo prijzen, die konden worden ge
maakt hebben de meeslo bedrijven, ondanks alle
moeilijkheden, nog oen vrij goed jaar gemaakt.
zl] het ook, dat over 't algemeen het jaar 1916
beter was. Het kan niet ontkend worden, dat,
naast verschillende zwarigheden, het volslagen
wegvallen van allo bmtenlandsche concurrentie
voor-tal van bedrijven een buitengewono factor
is. Zal echter do voorspoed van thans blijven be
stendigd, dan zal er allro op gericht moeten
worden, om de zonder moeite veroverde bin-
nenlandscho markt te bohouden.
Ook den grooter en winkelstand ging het over
het algemeen nog niet slecht. Do koopkracht
I van het publiek scheen nog nauwelijks vermin-
derd, hetgeen geldt zoowel voor het Leidseho
j publiek als voor dat uit de omgeving onzer
I stad, al Lobben de visscherij en de tuinbouw
niet meer do groote winsten te boekon ynn vnor-
heen. Waar Regoeringsarlikelen hoofdzaak zijn,
i la het bedrijf van_aard geheel veranderd. Yoor
den onderlingen wedijver van vroeger is het ge
meenschappelijk belang bij de algcmecno prijs
bepaling in de plaats getreden. De winstmarges
mogen, geen overdreven winsten laten, dooreen-
gonomen oqk hier zijn natuurlijk uitzonde
ringen laten zij den winkelier een behoor
lijke belooning voor zijn diensten. De Regecring
streeft er gelukkig zooveel mogelijk naar, om
het gewono bcdrijfsloven op gang te houden,
zoodat de' producten den normalen weg naar
don consument volgen, zij het ook, dat daar
door do detailprijs wat hooger moet worden
dan anders noodzakelijk ware. Dit heeft,, nog
afgezien van het persoonlijko belang van den
middenstand, dit grcolo voordeel,-dat, als meer
normale omstandigheden terugkeeren, het ra
derwerk, dat zoolang proefhoudend is geble
ken, wec-r gereed staat om zijn oude functie te
- hernemen.
De kleine winkeliers-lijden vanzelf -under do
moeilijkheden, die het dagelijksch'leven voor den
arbeider oplevert. Wel zijn de Iconen ook van de
vaste arbeiders gestegen, doch do voedselvoor
ziening vraagt daarvan een grooter deol clan
voorheen, terwijl de schromelijk hooge prijzen
van kleeren, schoenen, sajet, garen en derge
lijke artikelen het arbeidersbuSget bovenmatig
blijven drukken, waardoor voor tal van andere
artikelen minder geld beschikbaar is.
Zoo biedt bet bedrijfsleven in zijn geheel een
uiiormato -wisselend beeld. Een algcmecno
grondtoon schijnt irïel tc vinden. Er is een dis
harmonie, dio eerst zal opbonden na het einde
van den nog immer voort woedend en krijg.
Na deze algemeene beschouwingen over den
toestand zullen wij in een volgend artikel eca
en ander nrededeelen.- over eenige der voor
naamste bedrijven Lier ter stede of in de on
middellijke omgeving.
DE OORLOG-
Een Open Brief van Mc. I*. J. Troel,stra
aan Henderson.
„Het Volk-' bevat oen open brief van mr,
r. ,L .Trcc'd ra aan den Kugelschon arbei-
dsrsafgevaardigde Arthur Henderson, waar
in hij de volgende punten bespreekt: de
mannen elkander aan. „Is het mógolijk,
dat hij en. kir Luke dezelfde persoon zijn'?"
Mr. Brent voleindigde den zin zonder te
aarzelen: „En kunnen wij.een definitief,
bewijs vóór of tegen dio mogelijkheid vin
den?"
Heb gezicht van den dokter klaarde plot
seling op. liet was of hij een goeden inval
kreeg. ..Zon Graham, Sir Luke's kamerdie
naar, ons misschien kunnen helpen?" riep
hij uit.
„Neen, neen, ik heb geen plan hem in ons
vertrouwen to nemenmaar iets, dat hij
mij verteld heeft den dag vóór Sir Luko's
dood, is mij plotseling in de gedachten ge
komen. Toen, op dat oogenblik, hechtte ik
cr weinig gewicht aanmaar liet is moge
lijk, dat het in eenig verband staat met
deze heelo zaak. Graham had opgemerkt,
dat zijn meester ach alle moeite gegeven
had een brief te schrijven. Nu kon die
brief
(Laat Graham binnenkomen," viel de
notaris hem in de rede„misschien- brengt
uw idJeo ons niets verder, maar aan den an
deren kout, 't ia mogelijk, dat wij den leid
draad, dien wij nog stcefa missen, vinden."
En in zijn koele oogen kwam weder een
blik van opgewektheid ,tocn hij schelde en
den butler verzocht Sir Lukefa 1 amerdia-
naar binnen te laten bomen.
De man. die eenige oogenhlikken later
binnen kwam, was een volmaakt type van
het typische wezeneen gentleman's gent-
loman. Netjes geschoren, met een rustige
stem, eerbiedig in zijn optreden, toch met
een zekere waardigheid en ontoeschiotelijk.-
hcicf,schccn hij uit allo poriën de woorden
te uiten: „He houd alles voor "mij zelf: lk
I Icon mijn plaats. Zorg, dat ge de uwa ook
I kentd'
dringende noodzakelijkheid- eener bespre
king van vertegenwoordigers der socialisil-
sahe partijen aller landen ton behoeve van
den vrede; do voorwaarden voor een zooda
nige bespreking; aand cn agenda der te hou
den conferentie.
Mr. Troelstra wijst er op, dat do voortzet
ting van den oorlog ons noch den vrodo heeft
gebracht, npoh een toestand, gunstiger voor
het tot stand komen van den duurzaruon
vrede. De hoop der volkeren, door verder
militair gewold zloh dien steeds vuriger ver
langden vrede te veroveren, 13 ij del geble
ken. Zelfs do Tegeeringen, do heerscliende
klassen en de militaire lefders.van beido
partijen zullen moeten erkennen, dat in het
licht der door hen gestelde doeleinden de
oorlog tot heden een fia3ko is geweest."
„Hóo langer dit proces van wederzijdsohe
uitputting wordt voortgezet, -des te meer valt
het to vreczen, dat het ten slotte do nood
toestand van het oogenblik zal zijn, dio den
vrede voorschrijft. Do vredo van Brest-LI-
towsk levert liet bewijs, wat er van terecht
komt, als éón der partijen in dien noodtoe
stand verkeert; bij eventueel gelukken van
hot Duitsche offensief in het Westen zou
waarschijnlijk zijn getracht ook aan Frank
rijk en België een dergelijken dwangvrede
op to leggen. Maar ook indien de militaire
onmacht en economische uitputting bij bei
de partijen een noodtoestand had teweegge
bracht, die hen gelijkelijk tot het nederlcg-
gen dor wapenen zou dwingen, ware niol
een vrede to verwachten, dio de oorzaken
van tden latenten .oorlogstoestand',,waaruit
deze oorlog voortkwam, zou. wegnemen. Op
zijn hoogat zou zij het karakter van oen wa
penstilstand dragen en do behoefte, de tal-
rijko onopgeloste vragen bij cBo eerste gun
stige gelegenheid uit te vechten, dt>cn blij
ven bestaan.".
Mr. Trotlsira waarschuwt dan tegen val-
sche verwachtingen van een revolutie in de
Middenstaten of van hun ceonomischen nood
en schrijft na «lo medewerking en do ver
antwoordelijkheid van Amerika in de toe
komst te hebben besproken: „Slechts uit do
overtuiging, ln allo landen, bij de grocto
massa in alle volkeren, dat do oorlog zich
zelf, als middel tot beslissing van geschillen,
overleefd heeft cn dat het betreden van ecu
weg van Internationale organisatie en ovcr-
log niet meec vrome" wcnsc'i, maar dringen
de politiek noodzakelijkheid, levensvoor
waarden voor het voortbestaan der beoobnaf-
de menscbiheid is, kan de .goede vrede worden
geboren."
„Vóórdat do noodtoestand der uitputting
is gekomen, op een moment dat nog vrije
wilsbeschikking der beide partijen aanwe
zig is, gedragen door de wederzijd3che over
tuiging der beide partijen, dat bereiking van
de eigen oorlogsdoeleinden, voor eigen
grond, vrijheid en eer oversein ijden, dienf
opgeofferd te worden aan de historische
noodzakelijkheid, om voor de toekomst den
oorlog als vorm van internationale politick
uit te schakelen*'
De scliT. meent, dat ln de. onbcsllsGieTJ
van den oorlog de zakelijke grond voor een
vrede idqor overleg i3 gelegen.
De Oostenrijkfdie afgevaardigden Elle
bogen'en Scitz hebben na bespreking met
mr. Troelstra in Den Haag een verkla
ring opgesteld, waaraan het volgende i»
ontleend:
„Een vrede, die aan do aïgemcena beginse
len der internationale soclaal-demoeratia
volkomen beantwoordt, moet de volgende
grondslagen verwezenlijken:
-1. Yoreéniglng van allo volken lot een
Volkenbond,'welke de internalionale ontwa
pening-voltrekt, alle geschillen tussolien "da
"staten aan do beslissing van verplichte
scheidsgerechten onderwerpt en tegen le
deren staat, die l:et volkenrecht schendt, de
gemeenschappelijke kracht van »3cn gchcc-
len Volkenbond aanwendt.
2. Ceenerlei annexaties, aplossing'Jfbn a'.l»
•geschillen op grond, ynn hei zelfbeschik
kingsrecht der volken.
S. Geenerlei- schadeloosstellingen, gcltftre
vrijhei-I van economische ontwikkeling voor
alle volken, vermijding van elke economi-
sclion oorlog.
Slechts zulk eeh vrede kan eert werkelijk
democratische wereldorde scheppen. Hij
kan niet l-creikc worden'door co overwin
ning van deze pf geno der beido imperialis
tische groepen van mogendheden. Hierdoor
zou het zelfbeschikkingsrecht der volken
„Dr. Harding heeft mij verteld, chit- Sir
Luke geprobeerd heeft een brief te schrij
ven een dag of twee vóór zijn dood," zei
mr. Brenb onmiddellijk, terwijl hij met zijn
dooyiüripgencfc oogen in de stompe oogen
van den knecht zag. „Kan je mij daar ook
iets van vertellen? Hoc is dat afficloa-
penl"
„Sir Luke scheen vreeselijk bezorgd,
mijnheer," antwoordde etc man. ,Ik kau
wel zeggen, dut hij dit zijn geheele ziekte
-door göwcegb'ia. Als ik het zoo zeggen mag.
het - wps pE hij iets op hét hart had. Hij
keek mij en do pleegzustor zoo treurig aan
en wij deden toch alles, wat wij konden om
hem genoegen te doen. Maar niets scheen
te helpen. Hij wou iets en kon ons niet zeg
gen wat en wij konden hot ook ri!eb raden.
Op (Ben morgen, waarop u doelt-,'mijn
heel'," Graham wendde zich tob Harding.
,,koek hij mij droeviger dan ooit r.an cn hij
bewoog: zijn hand alsof, hij schreef en deed
al zijn bent mij door woorden te verstaan te
goven wat hij bedoelde. Ik kwr,m op de ge
dachte'of hij soms iets wou opschrijven. Ik
baalde - cfus papier oj» zijn vulpen, toen
.-klaarden: zijn oogen op en hij knikteik
wist dus, dat ik hem begrepen had."
,,En schreef liij toen iets op vroeg Mr.
Brerit.
„Ach, hij probeerde hel tc doen. mijn
heer," antwoordde do man eerbiedig. .„Hij
maakte er niêt veel van zoover ik zien kon.
-Maar' hij beduidde mij, dab ik er mijn naam
•moest onder zetten, cn dé pleegzuster .ook,
•on ik "zag, dat Sir Luke's naam er ook- zóo-
wat onder stond. Maar hij scheen er tevre
den over, cTe arme man. En ik begreep uit
do manier, waarop-hij keek., dat hij dion
brief in een couvert, wou hebben. Dat deed
ik en hij scheen hat good to keuren; toen
niei, verwezenlijkt, maar verkracht worden.*'
Verder bespreekt de heer Troelstra oog
de voorwaanden van een nieuwe socialisti
sche conferentie. Hij haalt eenige passages
uit het memorandum der jongste conferen
tie van geallieerde soeialisien te Londen
aan on zegt, dat volgens dit memorandum,
„geen onkele der socialistische partijen van
do oorlogvoerende landen bij voorbaat ia
uitgesloten; alleen worden van ieder zekero
waarborgen voor hun ern3t als socialistische
vredespartij geëisclit. Men neemt hierbij
geen genoegen mot de aanvaarding der be
ginsel-formules, die zioh, zooals bleek, maar
al te goed leenen tot diplomatieke verande
ring in hun tegen-deel, waar de imperialis-
tisoho praktijk dit eisclite. Men legt den na
druk op hun praktische uitwerking. Aan
den eiscli dier praktische uitwerking is
echter reeds door alle partijen der Interna
tionale, waarop het in dezen aankomt, vol-
daan;Miun memorandums, ingediend bij het
organisatie-comitee te Stockhelm, zijn gepu
bliceerd hebben een onderwerp van publie-
ko discussie uitgemaakt e.u zoulden door den
secretaris van dat comitew worden opgeno
men in een boekwerfr, op welks verschijning
wij nog steeds wachtende zijn. Het ligt voor
de hand, die memorandums te beschouwen
als nationale maximum-elsohen en interna
tionale minimum-ooncosaiea der verschil
lende partijen- Alleen eerlijke en epen sa-
menspreking in den kring der Internationa
le zelve geeft de kans, dat het nationale ele
ment In die programs verzwakt, het interna
tionale versterkt wórdt. Indien de coca par
tij als voorwaarde van dio samenspreking
zou cisoken, dat do andere haar program
zou overnemen, zou dit natuurlijk elk over
leg uitsluiten. Terecht wordt dan ook dezo
onmogelijke eisch niet in 'uw memorandum
gesteld."
„Ook heeft reeds de Oostcnrijksc-lic Partij
aan den wensch, op het Londcnsehe memo
randum. to antwoorden, voldaan en ik twijfel
niet, of ook do Duitsche soeiaaldcmocratio
zal op meer offieieele en uitvoerige wijzo
dan tot heden geschiedde van haar mcening
doen blijken."
Schr. vervolgt: „de tweede voofwrr.rdo,
krachtig optreden jegens do eigen regco-
ring om dezo te drijven in ido door ous ge-
vensckto richting, ij zeker alleszins ratio-
Ltcl. Do aanvaarding dier voorwaarde zal
echter slechts de gewcnschte beteekenis krij-
gcD, indien op de conferentie zelve overc-cn-
stemming is io verkrijgen omtrent üo actie,
dio liicrtco in allo oorlogvoerende lander, ge
lijkelijk dient te woriden gevoerd. lYordt
men het daarover niet- eens, dan blij'ft dezo
gansclio voorwaarde niets dan een zinledige
frase. En wanneer, na zoovelo teleurstellin
gen en mislukkingen, do Internationale zich'
voor lots moet hoefclen., dan is het voor scbijiï-
resolulies en onwaarachtigheden, die de mi
sère onzer verdeeldheid en van onzo gebon
denheid aan do politiek onzer kapitalistische
heersolier3 onder de bloemen ecner valsclie
rhotorie'c of van kwasi-principieelc verlcia-
ringon trachten t» verbergen. De opstelling
en aanvaarding, dezer voorwaarde-legt dua
allen partfjen den plicht op, om do confe-
rentio vóór alios dienstbaar te maken aan
de zogepraal der Internationale socialistische
gedachte op do nationale oorlogssuggestie,
waarop het socialistische proletariaat door
dezen oorlog afa een Procrustusbed is ge
kluisterd.''
Ten slotte behandelt selir. dc passenkvec-
üe en zegt dat er waarborgen van de re-
geerijigen snoeten worden verkregen dat niet
op het iaatsie oogenblik om een of andere
reden de passen worden geweigerd.
„Dit hangt in eerste cn laatste instantie
af van de kracht van den socialistischc-n
vredeswil in uw arbeiderspartijen cn de ach
ter hen staande volksmassa zelve.'1
Bestrijding dor tuberculose iu België.
Hit het bezette België komt öc tijding cat,
welke maatregelen de gemeentebesturen .ok
nemen, do tuberculose teugovolgo van de
ondervoeding der bevolking schrikbarend
tocneorot. Met alle kracht willen do auto
riteiten zich nu tegen deze uitbreiding van
de ziekte verzotten. Men wil tal van nieuwe
sanatoria oprichten. Daartoe is geld noodig,
veel geld. Doch in een land, dat lijdt al»
België lijdt, gaan de beurzen gemakkelijk
open en in enkele dagen is reeds door parti
culieren alleen voor 6 millioen ingeschreven.
krabbelde hij iets op de achterzijde van het
couvert en wenkte- mij, dat ik heb wegleg
gen móest in zijn toiletdoos."
„Weet u niet aan wie hij geadresseerd
waai" -
„Om u-de waarheid tc zeggen, mijnheer,
Sir L'uko ia onmiddellijk daarna zoo' ziek
geworden, dat -ik in het geheel niet nicer
aan dien brief .gedacht heb; het was mij
niet meer in de gedachte gekomen voordat
u er zooeven naar gevraagd hebt."
„Haal do toilotdoos," beval de notaris.
„Ik denk, dat niemand cr aan geraakt
heeft'?"
„Neen, mijnheer, niémand heeft iets. aan
geraakt van wat er in Sir Luke's slaap
kamer staat en zal dat ook niet doen, als u
er geer» toestemming voor geeft. Ik heb ge
zegd,. dat niets aangeraakt mocht worden,
voordat tx heb beveelt."
De notaris en (l'c dokter spraken weinig
gedurende Grahams afwezigheid en toen
hij terug kwam cn de toiletdoos op tafel
zotte, wachtten zij stilzwijgend af, terwijl
de knecht haar opon sloot cn cr 'n couvert
nit nam, dat hij aan mr. Brent overhandig
de-. Zonder een woord to spreken stak de
oudé h?er het aan Harding toe on deze zag
met beverige, («zekare lettors de twee
woorden, op hot couvert- geschreven„An-
tonia's dochter'.,
„Dank je zeer vriendelijk," zei oir. Brcnt
tot Graham. „Deeo brief is juist wat wij
verfolVgefl, geloof ik. Ik ben heel blij dMj Jij i
ons.goholpeu hoht." Toen da man zich ver
wijderde, wendde hij rich tot Harding ïïiefs
een levendigheid geheel in strijd' met'zijn j
- gewone kalmte. „Dit moet de zaak inec-ra
dcchïcoren." zei hij, het couvert opcD
scheurende en het papier er uit nemende.
Het handschrift wa3 beverig, weifel ©ad,
De luchtpostdienst cu
h -d w e> e r. -- Onder dit opschrift bter-
apreekb dr. II. G Gannegieter in „HET
VLIEGVELD", orgaan der lion. Ned. Ver.
vóór Luchtvaart, de vraag, in hoeverre or
in ons land kwestie kan zijn van een goro-
geld luchtpcetverkeer in verband met het
weer.
In Juni 1911 werd door het Meteorolo
gisch Instituut een begin gemaakt met. hot
onderzoek van den dampkring met vlieger
en bftllonwaairnemingen. Op 1444 van do
2557 dagen tussehen 1 Juni 1911 cn 31 Mei
1918, op 56.5 pOt. van heb aantal dagen
dus, werd een aerologische- waarneming ge
daan. Do opteekeningen in het observato
rium in De Bilt leveren genoeg gegevens,
om te beoordeelen, of op dc overige dagen
de- weertoestand gunstig of ongunstig voor
een vliegtocht genoemd moest worden.
FEUILLETON,
Do Go'üdsm
Naar' liet Engchch
door L. G. MOBEL1ÏY.
45)
Huist,'1 zei Harding, „tenzij zij één en
«rezc'idc persoon zijn; en-vele dingen Ecln'j-
nen op dio mogelijkheid te wijzen, om niet
te'zeggen, die waarschijnlijkheid. De dingen
■1 mógen onbeduidend lijken, op zichzelf ha
lf nchouwcT, maar voegt men zo bij elkaar, dan
wórden zij bijna bewijzen. Bijvoorbeeld' het
feit, dat mevrouw Donaldson op den dag
van haar dood blijkbaar naar de Hall reed.
Er was geen ander huis. waar zij naar too
kon gaan. Ten tweede, dab sir Luke buiten
gewoon ontdaan was over het ongeluk, (fat
den dood van mevrouw Dmaldre-n ten ge
volge had. In dien tijd trof het rüij, dat
«ijn :»chrik en verdriet, overdreven waren.
En du-n hij was milder tegenover Hilary
duu do omstandigheden .op dat oógenb.'ik
-eisclitenen zónder oneerbiedig to wil
len spreken van een dooie -men kan niet
beweren, dat Sir Lube gewoonlijk af
dwaalde naar de zijde der mildheid. En
eindelijk, toen hij Hilary voor 't eerst zag
nóevudo hij haar C'lare, eac was (fe naam
van haar moedem jongere custer, dio jaren
geleden gestorven is. Ik Jacht niet veel na
over. die vergissing," toen Hilary het mij
vertelde. Nu, gevoegd' bij al diie andere fei
ten, die ik u verteld heb. schijnt het een
öt'Ceutje.toe7 te voegen aan liet gebouw, dat
Wij herig zijn op te trekken."
„Mat feitelijk het geval geweest mag
Ju' t,e schrijfster van deze brioven is blijk-
voor do hand.
Do overheid mist nu eenmaal de alwij'sheid,
dia liaar vooral in tijden als deze zoo zeor te
stade zou komen, maar waardoor zij" dan ook
telkens don schijn van willekeur op zich laadt.
Het evenwicht in (lo verhoudingen, dal het vrije
verkeer vanzelf in het leven xoepl, wordt zoo
doende verbroken.
In den handel is^do ontwrichting der vroe
gere verhoudingen niet minder merkbaar. De
oude wel, dat prijsstijging haar onvorrnijdelijko
grens vindt door vermindering van vraag, bij
een' tengevolge van dio stijging aanvankelijk ge
prikkelde productie, is opgeborgen op de rom
melkamer van hetgeen gold in do j'aren voor'
1914. Bij tal van artikelen heeft j'uist do ver
mindering van vraag een grens, die niet dan in
do uiterste noodzakelijkheid overschreden wordt
cn waar de produelic thans met nog heel andere
factoren dan de behoeften van hel publiek heelt
baar heel zeker, dab zij de vrouw is van den
man, aan wien zij zo schrijft. Er ia geen
zweem van twijfel in haar geest." Mr.
Brent sprak ernstig. ,,15n hier," hij keek
hot papier in, dat hij in de haiidl had
„hier wordt hun kind genoemdl," in zijn
kalme «stem kwam eenige opgewondenheid,
toén hij voorlas: „Baby Hilary wordt
iederen dag liever. Kom spoedig thuis om
haar te zien. Ik wou, dat je het niet zoo
vreeselijk druk.had, maar ik weet, dat jo
werkt voor ons. Baby's haar ia een gouden
stralenkrans, próclci als dat- van Glare;"
De brief was geschreven van uit een vèr-
verwijderd dorpje in Surrey, en evenals
al de andero brieven hij eindigde met do
woorden: „Je je-riunig liefhebbende vrouw
Antonia."
„En nu het cachet?" Mijnheer Brent
haaldo nu cén cachet uit het kistje on over-
overhandigde het aan Harding.
„Uw pupil praatte zooeven van dit ca
chot, het moet precies eender zijn als een,
(fat haar moeder u gegeven had1, fa dat
zoo?"
Harding knikte. „Ja," zei liij„het is
hetzelfde in 'alle opzichten. Het is zeker al
heel buitengewoon. Is er niets bij, dat liet
geheim kan oplossen?"
„In een van dc brieven doelt mevrouw
Donaldson op de kerk, waar zij getrouwd
is. Hot schijnt een kerk in de stad geweest
te zijn."
„Ja, dnar is geen twijfel aan," was Har
ding's antwoord „Ik heb het liuwelijks-
wgistev zolf gezien en zoo ver ik het kon
beoordeelen, wa3 het huwelijk volmaakt in
orde. Wij staan woer voor de vraag van
Dono ldson'a identiteit. Wie was hij 1 Waar
is hij En is liet mogelijk, (fat1 Hij I
brak den zin af en weder keken de twee I
