LEIDSCH mDAGBLAD.
Zaterdag 16 Maart 1918.
Officieele Kennisgévinqen.
Nederland en de Oorlog
tails »KB APVEBTENTIf.N.
;Yw 1—r^rcl» t 1.0». Ieder* tegel
I 0*'i K'.elni «dvirto'.itiSn Tan SO woor-
Ben 55 Ceais contant; oik tlootal woorden
sceer 12Va Cent.—Incaaao volgens poatreehi,
or eventuoeio opzending van brieven 10"cent
porto te betalen Bewijsnummer 5 Csnla.
Bureau Hoordelndspleln. Telefoonnummers voor Administratie 175, Redactie 1507.
PiUJS DEZEB COCKANT.
Voer Lelden p. 3 mnd, 1.83 p. week f (UI
Bulten Lo'den waar agenten ge
vestigd zijn per week u u n CL1I
Frcnoo per post 2.25
Nummer 17807»
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen.
EERSTE BLAD.
MAXIMUMPRIJZEN VOOR SLACHTVEE
I)e Burgemeester van Loiden brengt ter ken
nis van belanghebbenden, dat de Minister van
van Landbouw, Nijverheid enHandel bij be-
beachikking van 12 Maart 1918, No 90, Afdoe-
ling Crisiszakon, Bureau Volksvoeding;
Gezien artikel 8 der Distributie wet 1916;
Heeft goedgevonden:
met ingang van lieden voor slacbtveo vast te
stellen de navolgende maximumprijzen in den
groothandel on don tusschonhandel:
Maxiroum-pr. Maxiinumpr.
op jnarkt p. op stal p.
K.G. levend gcv.'. K.O. gesch.
levend gow.
I. Klasse A.
Ossen en Vaarzen 96 ets. 93 cta.
Koeien en Stieren 93 90
Klasse B.
Ossen en Vaarzen 77 cle. 74 cta.
Koeien en Stieren 74 71
Klasse C.
Ossen en Vaarzen 63 cta. 60 cta.
Koeien en Stieren 60 57
Klasse D.
Ossen en Vaarzen 50 cta. 50 cta-.
Koeion en Stieren 50 50
II. a. to bepalen, dat onder 6lachtvoo der
klasse A is to verstaan slachtvee, waarvan de
verhouding vap levend gewicht tot slachtge-
wiclit is als 100 K.G. tot ongevoer 00 K.G.;
b. te bepalen, dat ondor slacbtveo der
klasro B is tc verstaan slachtvee, waarvan do
verhcvUug van levend gewioht tot slachtge-
wicht b als 100 K.G. tot ongeveer 55 K.G.;
c. te bepalen, dat onder slacbtveo dor
klasio C is lo verstaan slachtvee, waarvan de
verhouding van levend gewicht tot slachtge-
wiclit is als 100 K.G tot ongeveer 50 K G.;
d. te bepalen, dat onder slachtveo der
klasse D is to verbaan slachtvee, waarvan do
-verlionding van levend gewicht tot slachtge-
vwicht is als 100 K.G tot ongeveer 45 K.G.;
e. te l>epalen, dat de maximumprijzen op stal
per K.G. geschat levend gewicht voor klasson
A, B en C. zullen worden bepaald onder af-
*trok van de gebruikelijk korting.
N C. DB GI.TSBLAAR, Burgemeester.
Leiden, 15 Maarl 1918.
VORDERING MARKTVEE.
De Burgemeester van Leiden brengt ter ken-
ni- van belanghebbenden, dat blijkens ontvan
gen inlichtingen, hot vooiloopig niet in do be
doeling—van de militaire'w*erhoid ligt, vee op
do Lcidsclie veemarkt lo vorderen.
Den eigenaren van slachtvoo wordi derhoivo
dringend in overweging gegevon, hun veo wo-
der ter markt te brengen.
N C DE GIJSELAAR, Burgemeester.
Leiden, 15 Maart 1918.
HINDERWET.
Burgemeester cn Wethouders van Lc-ldcn;
Gozien het verzoek van C. VAN DEN HEUVEL,
oni vergunnlDg to' opr'chtlng van een timraerfa-
/riek in het perceel Aloëlaan no. 2. Sectio L. no.
£91. waarin geplaatst zal worden een electromotor
van r> pk., toi het aandrijven van dlvcrso houtbe-
v,'orkinesniaèhfncs:
Gelet op de artt. 0 en 7 der Hinderwet:
Geven bij dezo kennis aan het publiek, dat ge
noemd verzoek met bijlagen op do Secretarie dezer
/emeente ter visie gelegd Is:
alsmede dat op Zaterdag den 30 *faart c.k. des
namiddags te hnlftwce. op het Raadhuis, gelegen
heid zal warden gegeven om bezwaren tegen dit
verzoek In to brengen, terwijl zo er de aandacht
op vestigen, dut niet- tot beroep gerechtigd zijn zij,
dlo niet overeenkomstig art. 7 der Hinderwet voor
net gemeentebestuur of een zijner leden zijn ver
schenen, ion einde hun bezwaren mondeling too
to'lichten.
N. O. DE GIJSELAAR. Burgemeester.
VAN 'STRIJEN. Sccrclorls.
Lelden 10 Maart ^1038.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN"
voor do
OPENBARE HERHAM NGSSC HOLEN,
Burgemeester cn Wethouders van Leiden brengen
ter nlgemeeue kennis:
dat de inschrijving van nieuwe leerlingen voor
3o Openbare Hcrhallnpssehclen zal plaats bebbou
van 18 tot on met 23 Maart a.s., dagelijks des na
middags van zeven tot acht uren:
voor jongens, in de school nan de Korte Mare;
voor meisjes, in do school oau do Langebrug:
dat tot hel Herhailngsondcrwljs worden toege
laten: -
lo. zij. dlc, n.x hel gewoon lager onderwijs to heb
ben genoten, zich ter inschrijving voor den onmid
dellijk daaropvolgendcn cursus van het berbalings-
onderwds aanmelden;
2o. zij. die niet vallende In do temen, bedoeld
sub lo bij een af to leggen examen blijk geven,
dat zU hol onderwijs In een der klassen van do
Herhalingsschool kunnen volgen;
dal de- Inschrijving geschiedt voor deo uiige-
thoiden cursus van 288 uren die over het gehècle
Jaar loont cd waarop onderwijs gegeven wordt:
voor de' Joagons. geduicndo de zomermaanden,
in: Wederl. taal. rekenen, aanschouwelijke moet-
fcundo, aardrijkskunde, geschiedenis cn tcekenen;
gedurende do wintermaanden bovendien Id: Imn-
tklsrelqtnen, kornis dc-r aatuur. natuurkennis- van
den menscb cn gezondbcisleer;
voor de meisjes, gedurende de zomermaanden, fn:
Ncderl. taal rekenen, aardrijkskunde geschiedenis,
handworken. huishoudkunde, kookkunst en de be
handeling van de waseh. godurecdo de wintermaan-
cïen bovendien in: kennis dor as tuur,' natuurkennis
van den mensoh cn gezondheidsleer;
dat bet verschuldigde scboolgobJ bedraagt voor
.ledoren leerling 20 eonts por maand, welk bedrug
echter wordt teruggebracht tot 5 cents voor kin
deren van minveimoEODdon. terwijl kinderen van
bedoelden ch onvermogenden kosteloos hot ondor-
wijs kunneo volgen;
dal nadere inlichtingen. omtrent dngen ven uron
tvnoiop het ouderwijs gegpvt-n wordt, bij de !n-
scluljvfcg door do hoofden dor betrokken scholen
zullen w.ordca verstrek'..
N G. DE GIJSELAAR. Bargcmcest^r
VAN STRIJGN. Secretnrft
Lelden, 15 Maarl 1918.
V OOR J A ARSSCII OU w«
Burgemeester en Wethouders van Leidon;
Gezien artikel 17 der verordening van den 6 Jall
1839 (Gemeenteblad no. 15) laatstelijk gewijzigd bij
de verordening van den 6 Februari 1913 (Gemeonto-
hJ.ad no.
d Trongoa tor kennis ven belanghebbenden, dat te
-cgineou met Dinsdag 2 April o.k. zullen ge-
«ehcir.vd werden:, alle wegen, lanen, paden, straten,
kaden pleiner, hofjes, stegen, sloppen ol poor
ten. cn gangen, benevens dc* daarlo gelegen of
«aartoo behoor end" bruggen en andere kunstwer
ken voor zoover dJo Wf»oad«c oigendott rija, »a
■zonder verhindering door of van wege reehtheb-
btnden, voor het publiek verkeer open staan;
cn alle wateringen en slootcn, en de riolen ter ver
vanging daarvan gemaakt, benevens do daartoe
behoorende sluizen, duikers, bulzen, toeganga-ko-
kers en dergelijke werken, voor zoover dlo bij
zonder eigendom zijn.
N. O. DE GIJSELAAR. Barffeo^
VAN STRIJEN. Secretaris.
Léldon, 11 Maart 1918,
LEIDEN, 16 MAART.
Dr. J. C. P. Smits t
Alhier is, na een korte, dioch ernstig©
ongesteldheid, op bijna 38-jarigen leeftijd,
overleden dr. J. C. P. Smite, binds 10 Juli
1913 le or a-ar in de oude talen aan het gym
nasium alhior en voorts toegelaten als pri
vaat-docent in do oudo geschiedenis aan de
Universiteit.
De heer Smits was een wetenschappelijk
hoogstaand man. Daarvan getuigt ook zijn
dissertatie, waarop hij te Amsterdam cum
laude promoveerde getiteld; „De fontibus,
g quibus res ab Heliograbalo eb Alesandro
Severo gestae colliguntur", en uit rijn
latere geschriften, waarvan wij hier noe
men; „Dio Vita Coinmodi und Cassius
Dio" en „Do geschiedschrijver HerodAanus
en zijn bronnen".
Voor het gymnasium 13 het vroegtijdig
heengaan een verlies en voor do weten
schap beloofde deze man in do kracht van
zijn leven aan den kring van do zijnen en
van het gymnasiaal on hooger onderwijs
ontrukt, nog veel.
Dq cifd. Loiden en Omstreken van de
Ncderl. Voreenïging van Christelijke Kanfoor-
en Handelsbedienden hiold gisteravond in
„Prediker" een openbare vc-rgadering, waarin
de heer G. Daas Kzn., van Amsterdam sprak
over het onderwerp: „Rechten en plichten".
Voor oen aandachtig gehoor schetste spr. de
r och ten van den werknemer, op een behoor
lijke salaTieering, zoodat ook voor den ouden
dag iets kan worden overlegd, en op een kor
ten arbeidsduur, zóó, dat de men3ch niet onder
ga in den strijd voor het dagelijksch brood,
maar hij ook tijd vinde voor maatschappelijkeii
of korkolijken arbeid, voor studie, opvoeding
van zijn kinderen; kortom dat do gaven en
talenten, waarmedo hij door zijn Scheppen ie
bedeeld, zich ten volle kunnen ontplooien. Deze
rechten mag niet alleen, doch m o e l de chris
ten voorstaan; hij is-toch meer dan winstobject
van zijn patroon; hij is beelddrager Gods.
In do tweedo plaats komen do plichten.
Hiennedo bedoelt spr. niet de plichten tegen
over den patroon of het bedrijf, maar tegenover
den naaste. Ook voor hen, die een goede posi
tie bckleodcn is hei plicht zich te voegen bij dc
vakvereonigiiig, en wel bij do Christelijke vak
organisatie. Zij strijdt met die middelen, weiko
Gods Woord aanwijst; zij bedoelt verheffing
van het levenspeil, en hierdoor do bevordering
van do ecro Gods op het terrein van het eo-
cialo loven.
Dooi- do wciaigo organisatie werd noa niet
bereikt, wat bereikt kon worden Spr. noemde
o.a. do saiarisregcling; een loon van f 1500 op
25-jarigcn leeftijd vond spreker met te hoog;
boekhouders cn correspondenten bchooren
meer to verdienen.
Met een krachtig woord wekte spreker onge
organiseerden op, spoorde de georganiaeerden
aan tot trouw en stoer werken.
Daarna was or gelegenheid toi gedachten-
wisseling. Er volgde een aangename bespreking
o.a. over het Taylors leisel.
Eon dor aanwezigen meende, dat de vakor
ganisatie zich hiertegen moest verzetten. Spr.
was van oordeel, dat hot stolsel zelf niet kan
worden bestreden, omdat dit Ligt in den ont
wikkelingsgang der maatschappij. Tegen mis
bruik dient te worden gewaakt. Bnrekor eindig-
do met dankgebed.
Do A.-R. kiesv. „Nedor-Iandl a
Oranjo" alhior hiold een vergadering tor
verkiezing van -candidaton voor do Lijst, in
to dienen bij het Co-lieg© van Gomachtig-
den. Aangewezen werden de heeren oir.
Rutgors, Idenburg, Van d-er Voort v. Zijp,
rar. do Wilde, Van der Molen, Scaeenk, dir.
Beumer, Duymaer van Twist, dr, Sckourer
en mr. P. E. Briët.
Bij do periodieke beetuursverlriering wor
den do aft-redenden, de heeren Briët^Boofc
en Mulder herkozen. De heer J. d© Lango
bracht als afgevaardigde naar hot Contre
ien Convent; voralag uit.
Zij, die van een lange voomfceliliig
koudon, on die zijn er housch veel meer
dan men zoo oppervlakkig zou donken
mooton van cfe gelegenheid, welk© hefc
Thalia-theaber hun thans biedt, bepaald
profiteerqnvan zeven uren tob dicht bij
halftwaalf met slechts een korte pauze, en
deze dan nog gevuld met muziek, kunnen
zij er aanwezig zijn en genieten, ook en
niet het minst van echt Hollancbcho kunst.
Men mag on kan echter ook voor slechts
een gedeelte komen. Men doe dan. een keuze
•uit het programma.
„Emigranten in Canada" is een zeer leer
zame film. Welke oogsten dlaar en welke
hulpmiddelen om deze binnen te halen 1
Dan komt een nummertje, heel geschikt
voor degenen, die op iets zeer fjuitensporigB
gesteld zijn.
Vorvolgens laat zicli hooren, ook aid eer
ste na die pauzo, «Jules Clement, de kleine
Oaruso, hier meer opgetreden, voor welk
ventje men heel gul is me>t applaus, maar
dat men een grootcn en goeden dienst zal
bewijzen door in heb algemeen niet to veel
van hem of liever van zijn stem io vergen.
„Haar Eer", een levenstragedie in vier
akten, een meesterwerk van Mia May, met
subliem spel. vooral in de hoofdrol ©o dan
inzonderheid in de slotscène; Diet veel
prachtdgo interieurs, vraagt en verdSent
dan do volle aandacht.
Het grootste werk dat gegeven wordt,
komt het laatst.. Dit is heb HoILandscke
kunstwerk „Madame Pinkette on Co/k
met in de hoofroHen Annie Boe, de Hoï-
la-ncteche film-diva, Paula de Waart, ea
Penley, Jan van Dommelen en. Migliar. 0r>
dit werk wenechen wij wa eens de
clero aandacht te vestigen. Den inhoud kun
nen wij er hier nu eenmaal niet van mede^
tieelen, want dat zou te veel plaatsruimte
vragen en bovendiendo directie heeft ge
zorgd voor een gedrukte verklaringmaar
wel kunnen wij even zeggen, dat dat een
zeer mooie en prachtig gespeelde film is,
wolko doet zien, dat Nederland wat film
spel, opnamo en samenstelling be
treft, in menig opzicht niet behoeft achter
gesteld te worden bij het buitenland. Er
komen schitterende taforcelen voor, bin
nenskamers on in de natuurwedrennon en
huiselijke tooneelen, welke allo boeien en
bewondering afdwingen. Dezo film met
Annie Bos, omtrent wie -film-tijdscliriften
in woord en beeld belangwekkende bijzon
derheden meecïeelon, geeft groot e waarde
aan dit Thalia-program tot en met 21
Maart.
Voor het beroop naar de Nod.-Herv. Gom.
alhier is bedankt door ds. K. H. Ev Gravemoyor
to Voorburg. Do vacaturo-ds. W. Briêt duurt
alzoo nog steeds voort.
Door de Gemeonto-Commissie van het
Ned.-Herv. Kerkgenootschap wordt in het
>yL. Pred-blad" gemeld, diat wijlen mej. A.
A. O. haar een legaat heeft vermaakt, het
welk bij afrekening bleek te bedragen p. m,
f-1000.
Do alhier in 'uitricht gestolde Diaconie
avond van d© Ned.-Herv. Gem., in do
Stadezaal waarvan wij dezer dagen melding
maakten, ia voor onbepaaldon tijd door on
voorziene omstandigheden uitgesteld.
Do heer J. Schaap Hzn., alhier, is
herkozen ala bestuurlid van „Effatho,", to
Dordrecht.
Do onlangs alhier opgerichte Christe
lijk© Gymnasiasten-Vereeniging is een af-
deeling geworden van den Ohristen-Gyna-
nasiasten-Bond, gevestigd te Utrecht.
Nederland en de. geassocieerde
regeeringen.
Men deelt aan het Ned. Correspondentie-
bureau mede, dat de vaart van Nederland-
echo schepen op Engeland is stopgezet
Ook van den Hoek van .Holland bericht
men ons, dat vaq. af heden geen Neder.and-
sche schepen naar Engeland mogen uitva
ren.
Reuter seint uit Washington, d.d. 15 Maart
dat de Amerilcaaosche „Bjard of Tra/Je'''de
volgende verka.ing heef. uitgtv a digd:
„Er rijn talrijke bewijzen, clat uuitsch-
land thans 2tijn duikbooten gebruikt om te
voorkomen* dat de naburige neutra en voo-
dingsmidde.on of andere ardke.en ontvangen
van. do Yereeaigde Staten en de. geassocieer
den, can zoo we deze neutralen door uithon
gering te dwingen tot een po.icioke ea-oeco-
nomische afhanke ijkheid vanJJnitscband, as
de verbindingswegen van zijn togemt^nders
te bedreigen.
„Uit andere aanduidingen b ijkt eveneens,
dat de Ehiitsche duikboo.en op dcae.fde w\jze
worden gebruikt voor het vernietigen van
neutrale schepen, zonder te vragen, waar
voor zq gebruikt worden, ten einde het voor
uitzicht der neutrale concurrenten na den
oorlog te verminderen, om do neutrale
scheepsruim te zooveel moge. ijk in te krim
pen* opdat deze ge.ftk zq aan de Duitscho
handelsvloot of geringer dan de laatste, zoo
dat de neutrale" nandelstieden er wa». scheeps-
ruimte betreft even s.echt aan too zuLen zjjn
ala hun.Duitsche mededingers in den com-
mercieelen wedloop na den oorlog."
Verder wordt in de verklaring gezegd:
„Het plan der Duitschers, to voorkomen,
dat de neutra.en voedingsmiddelen krijgen
ingevolge een overeenkomst met de Veree-
nigde Btaten wordt geïllustreerd door het
Duitsch© veto beireff^nde een tij leü^
dus vivendi" met Neder.3nd, waarbij aan dit
land voorraden wordon ge.everd.
„De tegenwoordige campagne van drei
gementen en int.miua ie der BcaadinavisCue
neutralen, welke-do „NordtL AJg. Ztg." en
andere Lhiiteche organen den iaats.en tijd
voeren," a.dus. eindigt de verklaring van den
„War Trade Boaru", „is er b.fjkbaar op
gericht, de noorde.(jke neutralen vrees aan
te jv^gen, en te voorkomen, dat zjj do over
eenkomst voltooien, die dca neunalen oven-
veel voordeel zou bieden als aan de Ver-
lenigde Staten en do geassocieerden."
Reuter seint uti Londen dd. 14 Maart: Wij
vernemen icn aanzien van het besluit der ae-
allicerdcn, om gebruik te maken van de Ne-
deilandsche schenen, die zich thans in do
havens der geallieerden bevinden, dat do
Nederlanders goed moeten begrijpea P&t de
zo sinp niet beteekent.
Het Is seen nieuwe vorm van zecfoof. Ook
beduidt het niet, da» de schepen door een
sterker natie worden ontnomen aan eon zwak
ker© zonder behoorlijke vergoeding. Het be-
foekent alleen, dat er goede vrachtprijzen
worden betaald voor de. schepen, dat zjj.
worden verzekerd, bewapend, geeonvoieerd,
in het algemeen beschermd on dat dit alleen
ie voor den duur van den oorlog. Bjj het ein
de der vijandelijkheden zuilen ze aan hün
eigenaars wordon teruggegeven, terwijl, in
dien zij in het gevcchtsgcbied en ged<u ren do
hun gebruik door do geallieerden, worden
in den grond geboord, al het mogelijke zal
wordon gedaan, om z© ten spoedigste naar
beboeren te vervangen.
Dit rechtmatig en zells edelmoedig aan
bod vergelijke men mei 'de praktijk der
Duitschers om de Nederlan&seho schepen
In do havens op t© sluiten, óf 'ze, indien zij,
uittoopön, in den grond t© boren zonder dat
men belooft of voornemens is ze- te vervan
gen, alleen omdat z© hun eigen Nederiand-
eche havens verlaten.
Bij de bespreking van het besluit der ge
allieerden moet vecweztn worden naar de
afgcloopen commercie©!© onderhandelingen
tusschen Engeland en Nederland,
In het begin van don oDrlog roods hield
Nederland op zijn voortbrengselen aan En
geland te leveren, behalve tegen buitenspo
rige prijzen en slechts na Langdurige bespre
kingen stemde het er in toe, om con billijk
aandeel d-aarvan te verkoopon op voorwaar
den die wij konden aanvaarden. Toen
Duitschland den onbeperkte», duikbootooriog
aankondigde, was Nederland de eenige van
alle noordelijke neutralen, die niets deed oin
de onwettige Duitscho methoden t© bestrij
der, maar het legde al zijn schepen op in-ei
gen en andere havens,
Het optreden van Nederland was aldus
een rechtstreeksche hulpvcnlccning aan
Duitschland. Het oogstte daarvoor geen be
looning, want Duitsohland bracht aanhou
dend Nederlandsche echepcn tot zinken.
De Briische en gealfieerde^rogeeringen
zijn van gevoelen, dat de tijd than3 voorbij
is voor langgerekte onderhandelingen an zij
moeten stappen doen om aan de zaak onver-
wijld een eind te maken on de ongebruikte
.duizenden tonnen Ne^erirmdseho scheeps
ruim to beschikbaar te stellen voor de ge
allieerden, Want eLko andere handelwijzo zou
zijn een berusten in de Duiteohb methoden
en haar gevolgen. De geallieerden erken
nen, dat het uit&tel van <-Nedcilond een ge
volg Is van Duit&ohe pressie cn gevoelen in
zooverre deelneming met HoLland, maar zij
kunnen niet toelaten dat die pressie hun
grooto nadoelen veroorzaakt.
Evenals Engeland is Nederland met recht
trotseh op zijn schepen en zyn koloniën. De
voorgestelde maatregolon omtrent ziju scheep
vaart verzckeien Nederiand zijn schepen cm
hot gebruik ervan en stollen het nog in staat
om zijn handel op zijn koloniën voort to
zetten mot do schepen, die kot zijn overgela
ten binnen de termen van do voorgestelde
algemeeno overeenkomst.
Er dient hieraan toegevoegd te worden,
dat do tonnage voor do binnenvaart, dio door
do Nederlanders ter beschikking van do
Duitschers gesteld moeien worden, in ieder
geval gelijk is aan do tonnage voor den
oceaan, die de geallieerden zullen verkrij
gen bij de seheepvaartovoreenkomst. Duitsch
land heefr eenlgo tonnage voor d© binnen
vaart, maar niet genoeg manschappen om
dio genoegzaam te bedienen on heeft dus
Nederlandsche bemanningen noodig. Onder
de aangegeven omstandigheden, blijft der
geallieerden geen andere weg over dan do
aangegeven©.
Vele Nederlandsche bladen wijdden gis
teravond beschouwingen aau deze aangele
genheid.
Zoo scliryffc de „N. R, Gt." onder het op
schrift „De ©economische afpenting" o.m.:
„Onze regeering heeft, zijn wij wel inge
licht, een dezer dagen aan de geassocieerden
een voorstel gedaan, om het onheil voor
ons en de schande voor de partijen, waar
mee wjj in onderhande'ïng zip, Rf te wenden.
Zij moet daarbij zpoyer zijn tegemoet ge
komen, ala met de belangen van ons land
maar eenigszms vereenigoaar schijnt al
is het dan ook niet zoover, als een oorloga-
Shylock zou wenscken.
Nu is er reden, om onzerzijds tot zekere
grenzen tegemoetkomend be zajn. Wij zitten
in nood, en hebben van do Vereenigde Slaton
leveringen van voedingsmiddelen absoluut
nocdig, leveringen, waartoe Amerika niet
verf licht is. Om die fce verkregen, moeten
wy dus tegenwaarde willen stellen, en wtj
beschikken op het oogenblik over geen ander
bruikbaar ruilobject» dan over scheepsruim-
te. Van deze omstandigheid trekken Amerika
en Enge'and echter als geboren woekeraars
partij. Onze regeering heeft daar een royaal
aanbod tegenover gesteld» een aanbieding,
waarvan men zelfs twijfelen kan, of zij niet
reeds te ver gaat, en ons aelven de dupe
eal doen zijn.
Hoe dit zft, niemand za! tegenspreken, dat
er twee~greiispunben zyn» wanrover heen niet
kan worden gegaan. Goedschiks en uit eigen
initiatie! mogen wij niet medewerken tot een
regeling, waardoor aan onze nationale eer
zou worden te kort gedaan, noch ook toi
een die de duurzame belangen van ons land
in de waagschaal zou stollen."
En verder lozen we nog:
„Er moet dus een regeting worden ge
troffen, waardoor onze scheepsruimte voor
na den oor^pg voor ons wordt gesauveerd.
Beschikbaarstelling van onze schepen voor
de vaart in het versperde gebied, boter ge
zegd vow do vaart op de K<ten'elanden, zou
op niet andera neekomen, dan op prijsgeving
van ten minste de helft daarvan. Nu weten
wy wel, dat de geassocieerden zich bereid
zouden wi ien verklSren ook in een tele
gram van Reutor wordt dat gezegd na den
oorlog voor getorpedeerde Nederlandsche
schepen andere in de plaats te stellen, doch
ieder begrijpt, hoe weinig waar.le aan zulke
toezeggingen is te hechten. Waar niets is,
verliest zelfs de keizer zijn rcoht. Wanneer
het tijdstip van teruggeven daar was, zou
den wij met chicanes worden afgescheept,
en met ledige handen blijven zitten."
Het „Alg. Handelsblad" zegt*
„Het is gcon nieuwe vorm van zeeroof.p
Aldus do officieele verklaring, die Reuter
ons* namens jlo Engelscho regeering geeft
van hot wederrechtelijk© kapen van onzo
handelsvloot. Dat moeten, zegt de Encebcho
regeering, de Nederlanders go3d begrijpen.
Dat zullen de Nederlanders niet - begrij
pen. Zij zullen „un chat ud chat" en do co-
associeerde regeeringen „dc3 fripous'' som
men.'
Het Is een daad van zeeroof, eon daad van
de meeste grove willekeur. Engeland geeft
ter motiveering van zjjn roof daad once-
veer niets. Het mopt scheepsruime© hebben,
dus kan het niet dulden dat Nederlandsche
schepen in de havens der geassocieerd© mo
gendheden ongebruikt liggen. Daarop komt
ongeveer de lieele recfeneeriog aeer."
Na nog eens zün misnoegen te hebben be
toond, over de houding der Nederlandse!*©
rogeer log tegenover den duikbootoorlog, vets
volgt het „Hbld/'s
„Wij kunntn niet bevroeden wat onz©
goor ing doen zal. Zal zij een „protest" publi*
oeeren, haar g- edkeuring op de zeeroof wei-
goron, en de zaak laten zooal3 zij ie? Zal
zij eieren voor haar geld kiezen en ruilen
wat, als zij niet ruik, weggenomen zal wor
den? Zal zij do gezanten van de zeerovoonde
mogendheden verzoeken hun koffers te pak
ken en heen te gaan? Veel is er niet mede
verloren.dc oonige relatie, die wij met de
geassocieerde regeermgen hadden, was d^or
het „vuistpand'' dor schepen, die „gastvrij
heid" in een haven haddon gezocht doch
niet gevonden.''
„De Nieuwe Courant" schrijft o.m.r
„Het is een daad van geweld, waaraan wij
door do overzecsche bchcerscbers. van den
Oceaan worden onderworpen, en niets stemt
ons daarbij zoo bitter als de pogingen waar
mee die gepaard gaat om haar ie doen steu-
non op een zoogenaamden regel .van volken
recht (hot verouderde en trouwens in dezen
ook geenszins voor toepassing in aanmer
king komende Angarierecht) of haar te
rechtvaardigen door Nederland ten laste te
loggen dat het Duitschland in den afsnij-
dingsoorlog tegen Engeland min of meer Le-
hulpzaam zou zijn geweest-
Router's nota acht het noodig uit te leg
gen, dat dc gewei dm a a t ro gel die Nederland
ïn zijn eerste levensbehoeften treft, „is not
a new form of piracy". Inderdaad is hot
goon simpele roof: er wordt vrechtbetoiing,
boscherming, vergoeding bij ondergang, te
ruggaaf na den oorlog van de geconflsciueer-
do schenen toegezegd, Maar het is niettemin
een beschikken van den sterke over eena
anders eigedom op geen anderen grond dan
dat- deze de zwakte is,wiens eigendom de ster
ke behoef te'
„Het Vaderland'' oordeelt o.a. als volgt:
„Dwingt Then ons, door ons graan ie wei
geren on dus met hongersnood te dreigen,
met de bewuste overeenkomst genoegen te
nomen of legt men beslag op onze schepen,
dan ware het ons liever, dat men zich een-
i'oudig op oorlogsnoodzaak beriep, dan dat
men ons nog allerlei fraais voorhoudt: dat
men alle sympathie voor ons voelt;dat wij
toch ook menschen van zaken zijn valsof het
alleen ons zakelijk belang was, dat in de
verdrukking komt!); dat mon voor het be
houd van ouzo koloniën voelt en zoo voorts
Men spare ons dat, terwijl men het recht
van den sterkste op ons toepast!.
In „De Tijd" lezen we o.m.:
„De berichten over onze verhouding tot
do geallieerden en Amerika luiden steeds
ernstiger: indien onze regeering niet toe
treedt tot de voorgestelde overeenkomst zou
den, Volgens de laatste berichten, onze sche
pen worden ia bes'ag genomen.
Men schijnt deze handelwijze niet meer
dan natuurlijk te vinden. Reuter zelf noem-
de het aanbod, door minister Loudon in
zijn nota medegedee d, „rechtmatig en ae'.fs
edelmoedig" em» do „Daily Telegraph", wel
ke gisteren reeds het p!an der go3l lieerden
in uitzicht stelde, meent, dat „de handeling,
waartoe is besloten, natuurlqk(!) haar grond
slag vindt in het volkenrecht." En verder
lezen we:
„Wij zullen er in moeten berusten, doch
lang zal bij ons volk do heugenis bleven
voortleven van dergelijk grof machtsmis
bruik door de beschermers der kleine na
tiën.
Het is nauweï§ks te eerwachten, dat mi
nister Loudon er nog in slagen zal, dezen
harden slag voor onze natie af te wenden.
Bij zijn onderhande.ingen rij hÜ echter ge
sterkt door de overtuiging, dat geheel ons
volk in zijn be'eid vertrouwen heeft en v<x>r
de macht niet wijken wil ten koste van do
eer."
„Het Volk" schrq-ft:
„Het bes uit der Entente-regee-itingeik, om»
zonder verderen poespas van' onderbande in-
gen, eenvoudig de Nederlandsche schepen
die fh Amerikaansche havens tiggen, in be
slag te nemen, is een nieuw bewijs van de
cn0e0en rd ei wa rmea d_* oo>og o rea-
dö groeten omspringen met de recuten der
kleinen. Niet onmogelijk heeft men er een
weerslag in te zien op die audere ongege
neerdheid, waarmee Duitschland bjj den
vrede in het Oosten zyn buitenmatig impe
rialisme onthuld6 heeft Als antwoord daar-
op sShtjnt men nu van de Entente-rijde mee?0
dan ooit te willen toepassen het: hard tegen
hard. En daarbij worden de neutraten dan
zoo noodig onder den voet geteopen.
Natuur.^jk is^ het het grofste onrecht" wat
nu geschiedt. Wannéér Router's bureau a!s
de opvatting der- Engetecho regeering seint:
„Het is geen nieuwe vorm van zeeroof", dan
mag men daaruit aLeiden, dat men in Lon
den heel goed begrijpt, dat het wel degelijk
niets anders dan roof is."
Nog zegt dit b ad:
„Aan den anderen kant kan men slechte
lachen, wanneer Wolffs bureau nu ajtike-
Ien van Duitschè bladen overseint, waarin
verontwaardigd wordt geschreven over „vooi
bee'.delooze kneveling", over „gewetenlooze
geweldpolitiek", over een „monsterachtige
gewe'ddaad" en meer van dat moois. In den
grond deed Duitschland niet anders dan nu
de Entente doet, toen liet Nederland dwong
otn, als het kolen wilde hebben, aan Duitsch
land groote crédieten te verleenon, d.w.z.
feitelijk in de Duitsehe oortegsleeningen deel
te oemen. Het enkele denkbeedd trouwens*
al van een Duitsch protest tegen geweld-
politïek is het toppunt van grimmigen hu
mor."
De ri^ieuw-Amsterdam*'.
Naar het Corr.-Bureau vorneomt» hebben
do geassocieerde rogeeringen toegestaan; dat
sot stoomschip „Nieuw-Amsterdfam'' de reia
naar Nederland kan doen, beladen met rijst
on koffie uit twoo in Amerikaansche havens
liggende Nederlandsche schepen, zijnde voor
wat de rijst betreft, de „Samarmda" en ten
aanzien van de koffie vermoedelijk de -;Ze-
1 op 41a",