Agenda van de week
BINNENLAND
Maandag:
Schouwburg: „De Violieis". S uur.
Dinsdag:
Prediker" Afd. Leiden Christ.-Hist.
Unie. 8 uur.
Stadszaal (kleine zaal): Concert mevrouw
Kunst en André Spoor. Halfacht
Volkshuis: Leeskring „Vonde.". 8 uur.
Katwgk-aan Zee, Stengelinslraat: Bij
bellezing. Halfacht.
Wcen»dag!
Schouwburg: „Op hoop van zegen."
8 uur.
Stadszaal: Vierde Vo'.kc bijeenkomst, 8 uur.
Volkshuis: Moedercursus. 8 uur.
Donderdag:
Ko udekerk, Consistoriekamer der
Ned.-Herv. Gem.Chr.-Hist. Kiesvereeni-
ging. 7 uur.
Vrjjdag:
Stadszaal (foyer): Balavond S. P. Wie-
Knga.
Dagelijks:
„Hollandia-Bioscoop", OranjegTacht, Woens
dag- en Zaterdagmiddag van 2 tot 4 en van 5
tot 7 uur. Dagelijks om 8 uur.
„Imperial-Theater" Stationsweg, 8 uur.
„Thalia-Theatcr" Haarlemmerstraat 52, 7 o.
's Zondags alleen 8 uur. (Woensdag- en Zater
dagmiddag ook 2 uur):
Leidsche kunstclub „De Sphinx", Rapenburg
81. Werkdagen van 1012 en van 25 uur.
De9 Zondags van 24 uur.
dat als een meer was, wa3 een aardig ver
zetje.
Dinsdag 8 Januari was het vergeefs wach
ten op de Duitschers. Tegen den middag
kwam het bericht, dat zg door de hevige
sneeuwstormen in Engeland opgehouden wa
ren.
"Woensdag 9 Januari om 2 uur kwamen
de 449 man aan boord, vele niefe-gewonde
officieren en manschappen, die in Holland
geïnterneerd worden en verder zwaar ver
mink ten en zieken, die naar Duitechland
xullen worden gebracht. Zij allen waren,
opgetogen over de inrichting op de „Sin-
doro". Wat lieten zg zich het eten goed
smaken en vooral het bier, dat zij in jaren
niet geproefd hadden. Oók zij lieten hun
vreugde over de eindelijk verkregen vrg-
heid blijken.
Donderdag 10 Januari zjjn wij om 3 uur
pas de baai weer uitgevaren. Wij moesten
zoo lang wachten op hoog water. Doch om
5 uur lagen wij alweer voor anker, met het
oog op de invallende duisternis. De ..Zee
land" en de „Koningin-Regentes", die in
middels ook hun volkje aan boord hadden
gekregen, stroomden gelgk met de ,.Sin-
doro" op.
Vrijdag troffen wrj een tamelijk bewogen
zee. Langs de kust van Engeland varende,
waren wij omringd door kleine Engelsche
handelsvaartuigen, dis daar, ondanks de ge
varen, geregeld dienst doen. Ook zagen wg
schepen van de „bewakingslinie", cis daar
'steeds liggen om te letten op de U-l>ooten.
Vele opvarenden bleven in hun kooi, en voel
den zich allesbehalve aangenaam. Des to
meer verheugden zij zich op de aankomst in
Holland, waar zij zich een buitengewoon
heerlijke voorstelling van maakten. Wij
stoomden van 's morgens 9 uur tot 's mid
dags 3 unr.
Zaterdagochtend om 7 uur waren wij al
weer onderweg. Veel wind en regen en eén
sterk schommelend schip, maakten dat er
vaa den overtocht niet veel genoten werd.
Of wij nog mijnen tegen kwamen, wilde de
Engelsche loods, die aldoor aan boord blijft,
ons niet vertellen! Om 12 uur bereikten wij
de Hollandscho kust en volgden die toen
verder zuidwaarts.
Om 8 uur kwamen wij te Rotterdam aan.
■waar de in vrijheid gestelden ontscheept
werden, bt om naar hun vaderland terug
te keéren, i>f om bot het eind van den
oorlog in Nederland tö verb'ijven.
We vernemen omtrent do uitlevering
van Zaterdag nog het volgende
Te halftwaalf is Zaterdagmorgen aan de
Lloydkado te Rotterdam gearriveerd een
voortrein van den Roode Kruistrein, die
Engelsche gewonde krijgsgevangenen aan
brengt uit Duitschiand. Dczo voortrein
bestond uit twee doorloopende wagons
derde klasse en bevatte 102 loopende ge
wonden. Het ruccrendeel dezer ongcluk-
kigen miste een arm. De regeling was
thans uitmuntend. Om kwart over e'f
kwam de tweede trein te Roosendaal
binnen.
't Was een lange trein. Hij bestond uit
zeven-en-dertig wagens. We treden den
eerste binnen, schrijft da „Tel."-verslag
gever. „G. K- Wagen" staat op het witte
zijbord. G. K.Gcistesk ranken.
Daar ontwaren we ze- tien krankzin
nigen.
Allen jonge kerels. Een is nauwelijks
achttien jaar. Op zijn vijftiende jaar ging
hij reeds bij de marine. Sommigen doen
of ze slapen. Anderen maken zonderlinge
teekens naar ons. Diep medelijden grijpt
ons aan.
„Nu zijn ze rustig", vertellen de be
wakers. „Als de trein weer gaat rijden,
maken ze eerst wat geweld, maar wij zijn
gewoon met hen om to gaan en kunnen
veel door onzen blik- Sommigen zijn ge
vaarlijk."
Een dame van het Roode Kruis wordt
dan ook weerhouden, zelf voedsel uit te
gaan deelen. Ze verklaart, niet bang te
zijn, maar da bewakers vinden bet voor
zichtiger, zelf het voedsel toe te dienen.
De wagen gaat dicht en de smalle deur
sluit veel ellende af. Ze^bOgrijpen het niet,
deze armen, wien het duister in bet brein
is geworlen, dat ze naar huis reizen.
De tweede wageD is die der officieren.
Er 2ijn er een tiantal, meest aviateurs,
jonge mannen, die beleefd danken voor
versnaperingen en Engelsche lectuur. Som
migen missen een arm, anderen een been.
Ze zien er allen opgawekfc uit. Id de
krankenwagens onmoeten we vooral Brit
ten en Australiërs. Ze streden bij Armen-
tières, At recht of de Somme- Eén vertelt
me, dat hij het laatste gevecht bij Kame-
rijk heeft meegemaakt. Hij is slechts acht
dagen in het kamp van Soltau geweest.
Hij mist zijn linkerbeen.
Ze waren in kampen als Soltau, Lin-
burg, Langensalza, enz. Overal waren Ita
lianen gekomen en aJs ge naar dezen
vraagt, klinkt het steeds, in welken wagen
ook„O, die arme ongelukkigenThe
poor wretches
Italiaansche gevangenen kwamen te
Soltau na een reis van vijf dagen zonder
voedsel aan. Ze smeekten om eten. De
honger lag op hun wezen en velen zoch
ten dadelijk naar afval.
Algemeen Jiooren we ook over het lijden
der Russen en zooals we reeds zeiden, de
Britten leefden van de paketten. „O the
blessing of the parcels!" Die pakken zijn
voedsel, maar honden ook den moed op,
schragen de gevangenen, maken het zoo
lange wachten op de bevrijding lichter.
Weer deelt de Roode Kruis-afdeeling
haar gaven uit. Ze zijn vertrouwelijk en
spraakzaam, deze Engelschen. De geest is
levendig, het vertrouwen in de toekomst
groot on ook het vertrouwen in Engeland
dat ieder zijn plicht zal doen, maar dat
ook zelf zijn plicht jegens zijn zonen be-
griiot cn verricht-
De trein was Vrijdagavond halftien van
Aken vertrokken. Aken was het concen
tratiepunt voor de uitwisseling, die dan
op het laatste oogenblik uigesteld werd.
Het dagen der vrijheid zien en opnieuw''
naar het kamp.
't Was een vreeselijke teleurstelling ge
weest, maar nu droeg men op de horst
het kaartje „Rotterdamsche Lloyd, loods
Holland", en daar was de laatste halte.
Daar kon men rustig wachten op de boot,
welke home ging.
Hoe luisterde ze, als men over die boot
6prak. Sommigen kenden de Flushing mail
wel. De boot, de zee en dan Engelanci's
kust.
„Hoe dikwijls", vertelt me er een, „heb
ben w3 ons dat allc9 in den geest voorge
steld, maar nu is 't zekerheid geworden"
Er zijn er bij, voor wie de gevangen
schap drie jaar heeft, geduurd. Wij, bui
tenstaanders, klagen over drie jaar oor
log, nu ja, die we soms even voelfen in het
gemis van een artikel, ""waar we gewoon
aan waren, in een verstopping van onze
gezellige levenswijze, maar drie jaar in
een Duitsch kamp
Doch, 't is elf uur vijftig. De trein ver
trekt- Gejuich en gewuif weer, tot heb
lange gevaarte uit het gezicht is. Het
wordt stil op de perrons. Men brengt lee-
ge manden en doozen weg en plotseling
denk ik aan Westkappel's kerkhof, waar
op dit oogenblik de Engelsche consul met
ds. Frater en Nederlandsche militairen
drie Engelsche zeelieden naar het gapend
graf brengen. Voor die geen „weicoma van
the old home" meer. Zij kwamen in Hol
land voor de eeuwige rast.
Te Rotterdam was men zoo verstandig ge
weest de generale leiding thans toe te ver
trouwen aan een organisator van beproefde
bekwaamheid, dr. Bosman van de Rotterdam
sche Lloyd.
Dr. Bosman bevond zich iu den trein en
bad daar reeds de dïs'ributie der verschillen
de gewonden over de slaapplaatsen in de
loods „Ilollandia" verricht. Ieder kreeg een
kaart met verwijzing naar vak en nummer.
Aan de kade is de leiding aan dr. Dutilh
van de afd. Rotterdam van het Roode Kruis.
In de loods is dr. Sanders de leider.
Deze was behulpzaam bij het inrichten der
loods en blijft nacht en dag aanwezig.
De trein reed tot buiten de poort bij den
ingang-van de hal voor de loods. Er werden
trappen tegen den trein geplaatst.
Aanvankelijk waren de Ehge's-hen, die met
den voortrein waren aangekomen, niet al te
best geluimd. De lange vermoeiende treinreis
had niet te goed op de stemming gewerkt,
doch langzamerhand werd het beter.
Tegen half 3 arriveerde prins Hendrik op
het terrein van den Ro.terdnmschen Lloyd,
vergezeld van zijn adjudant jhr. Von Mühlen
en burgemeester Zimmerman.
De Prins werd onmiddel.ijk in de loodse-n
rondgeleid en nam ook een kijkje in de
eet- en recreatiezaal. Onmiddellijk stonden
allen recht en op voorstel van mr. Earnest
Brain, den correspondent van ds „Times",
werden hoeia's op den prins en drie op H.
AI. de Koningin uitgebracht.
Tegen 3 uur kwam de gewonden hein aan
de Lloyd leade, waarin 223 Engescken.
Do geneeskundige leider van de&:n trein
was dr. Stürkop, terwijl het commando ge
voerd werd door luitenant Lagerwerf.
De Duitsch e geneeskundigen s.onden on
der leiding van den geheimraad dr. Mütze.
Deze werd onmiddellijk na aankomst aan
ZK. H. Prins Hendrik voorgesteld.
In den trein bsvond zich eveneens de heer
Ruys, van den Lloyd, die tijdens de reis aan
ieder een kaart had uitgereikt, waarop het
nummer van de hut is vermeld, waar men
aan boord zal logeeren. Zoodoende ken er bij
het aan boord gaan geen verwarring plaats
vindeD.
De Engelsche gezant, de heer Towley, en
zijn echtgenoote, waren eveneens in den
trein. Lady Towley had zich verdienstelijk
gemaakt door verschil ende telegrammen en
brieven van de krijgsgevangenen op te ne
men.
Het uitladen der gewonden ging ditmaal
weder ordelijk; elke wagon, die uitgeladen
moest worden, werd gereden tot vlak voor
den ingang van de loods. Door verbinding van
de twee platforms der wagons kreeg men
ruimte om met de brancard te manoeuvree
ren.
De aanwezige Engelsche autoriteiten be
tuigden dan ook hun volle tevredenheidL
Zoodra de 4 eersle wagons gelost zijn,
komen de minder zwaar gewonden, die zon
der brancards de loods kunnen bereiken.
De stoomschepen Sindoro", „Koningin Re
gentes' en „Zeeland" kwamen Zaterdagavond
aan en gis ermorgen 8 uur werden de Dnit-
sche burgergevangenen van boord d-rect op
den trein gebracht. Ook de te intemeeren
militairen, die niet tot de zwaar gewonden
behooren, verlieten de schepen. De zwaar
gewonden bleven aan boord tot hedenmor
gen, waarna ook zij in den voor hen be
stemden trein worden gebracht.
Om 7 uur gis Wrochtend, was het reveille
voor de passagiers, die naar DuPechlar.d
moesten vertrekken en te 8 uur werd in de
Hollandia-loods, wear de Engelschen zich be
vonden, het sein voor opstaan gegeven, te
gelijkertijd kwam de Duitsche trein voor en
moesten de Duitsche burgers, die met de
de „Koningin Regen les" waren gekomen en
de Duitsche officieren en manschappen van
den geneeskundigen dienst, die naar hun
vaderland mochten vertrekken, zich gereed
houden. Door een comité van Haagsche da
mes en heeren werd onder de Duitschers
bloemen uitgedeeld.
Het instijgen in den trein ging zonder
moeilijkheden gepaard. Slechts bij een enkel
geval behoefde de transportco.onne behulp
zaam te zijn, en het was onder het gejuich
der aanwezige Dui.sche autoriteiten, dat te
gen halfelf de trein zich in beweging zette,
om deze groep „dem Heimat entgegen" te
te brengen, gelijk een opschrift vermeldde
op de paketten, die met kwistige hand onder
hen rondgedeeld werden.
De Duiische officieren waren van boord
van de „Zeeland" gekomen en hielden zich
nu op aan de kade of in de loods bij de can-
tine. Sommigen ontmoetten hier verwanten
na lange jaren van scheiding.
Door een houten wand gescheiden bevonden
zich daar aan de andere zijde der loods de
Engelschen.
Aan de eene zjjde de matroos, die aan
boord van de „Georgic" door kapitein Von
Müller, van de „Einden" gevangen was ge
nomen; aan de andere zijde zgn overwinnaar
kapitein Von Muller. Destijds gingen hun
wegen uiteen; de matroos ging gevangen
naar Duitschiand en kapitein Von Müller
ging uit op nieuwe avonturen. En thans
zijn zg zoo dicht bij elkaar op dat kleine
plekje neutrale bodem.
Onverwacht kwam er bezoek van jhr.
Loudon, onzen minister van Buitenland-
&ohj& Zaken. Hij kwam bij de mannen zit
ten cn onderhield zich met hen op do ge
moedelijke manier, die men in dezen sym
pathieken diplomaat zoo waardeert. Mi
nister Loudon was opgetogen over dc blij
moedigheid, die hij bij deze mannen con
stateerde. Hun vroolijke opgewektheid
trof hem diep. Zijn Excellentie liet zich
verder de geheele inrichting toonen. Hij
begaf zich ook aan boord der schepen,
waar hij zich met de Duitsche gewonden
ge ruimen tijd onderhield en in de loods
sprak hij met vorschillende officieren.
Minister Loudon betuigde zijn tevreden
heid over de inrichting aan de Lloydkado
en de thans getroffen regelingen.
Een aardig moment was het, toen gene
raal Hauburg Williams op de Lloydkade
kwam. Verschillende Duitsche officieren^
brachten hem het militair saluut. De gene
raal begaf zich onmiddellijk naar de slaap-
en eetzalen der Engelschen, waar hij met
zijn landgenooten zich op de aangenaam
ste wijze onderhield.
Ook nu werd een ieder, die niet op het
terrein behoorde, streng geweerd. Ze1 fa
een cinematogtraphist», die opdracht had
van do Duitsche regeering om een offi-
ciecle- Duitsche film to maken, werd niet
toegelaten. De leiding van den internee-
ringsdienst verzette zich daartegen.
Tegen den middag bega von de Duitsche
officieren zich naar „De Doelen", waar
de officieelc ontvangst zou plaats vinden.
„De Doelen" was voor deze gelegenheid
feestelijk versierd.
Onder de gasten waren alle officieren,
onderofficieren en minderen, die met de
schepen waren meegekomen en hier ge
ïnterneerd worden verder de zusters, die
hen verpleegd hadden, de gezagvoerders,
van „Zeeland" en „Koningin Regentes",
benevens verschillende militairen van het
garnizoen Rotterdam-
Gesproken is bier door den legatieraad
baron Von Maltzalm, door Von Schaf en,
vertegenwoordiger van het Duitsche de
partement van Oorlog voor de krijgsge
vangenen in Nederland, generaal-majoor
Onnen, burgemeester Zimmerman en kapi
tein Von Muller.
Ingekomen was het volgende begroe
tingstelegram van den keizer
Zijne Majesteit do keizer en koning be
veelt, dat de vertegenwoordiger van het
Ministerie van Oorlog in Den Haag, den
tusschen den 30en en ISen Januari te
Rotterdam aankomenden Duitschen uit-
gewisselden gevangenon bij hun aankomst
het volgende begroetingstelegram zal
voorlezen
Den uit EngeQsche gevangenschap terug
gekeerde Duitsche mannen doe ik mijn
keizerlijken groet toekomen. Na een moei
lijken tijd, zullen zij, door Hollandsche
gastvrijheid daartoe in staat gesteld, van
harde ontberingen goede herstelling vin
den en hopelijk, met God9 hulp, in de
naaste toekomst, tot mijn vreugde,öen die
van het vaderland, den geliefden vader-
landschen grond weer kunnen betreden.
Groot hoofdkwartier, den 30den
Januari 1918.
Men seint ons uit Rotterdam:
Aan dr. Hijman is op verzoek van den
Minister van Buifcenland6che Zaken door
het hoofdbestuur van het Roode Kruis ont
slag verleend als kapitein bij de Rood3
Kruis-eolonne, wegens het conflict met de
Engelsche autoriteiten. In zijn plaats is
benoemd jhr. dr. Gevers Leuven, te 's-Gra-
venhagev
De positie van minister Posthuma.
De correspondent van de „Tel." te 'e-Gra
ven h age meldt:
Naar wij vernemen, kan de memorie van
antwoord van minister Posthuma in zake bet
distributieontwerp thans zeer -spoedig wor
den tegemoet gezien.
Allerlei berichten uit de omgeving van den
minister wijzen er op, dat de heer Posthuma
thans beseft dat zijn zetel wankelt. Met zijn
memorie van antwoord hoopt hij echter een
grooten slag te slaan, en daarin zijn geheele
beleid uitvoerig te verdedigen.
Zijn wij goed ingelicht, dan zal de minister
zich in beginsel bereid verklaren tot een
wijziging van zijn distributiepolitiek, spe
ciaal in zake het stellen van welstandsgren-
zen, indien de Kamer zulks mocht wenschen.
In sommige kringen hier tor stede rekent
men er op, dat minister Posthuma thans ten
val zal worden gebracht en de verdere zorg
voor de levensmiddelenpolitiek zal worden
opgedragen aan minister Treub. Anderen ech
ter gelooven, dat, al zullen de sociaal-demo-
crateir den minister thans niet steunen, toch
een combinatie van minderheden uit do ove
rige partijen minister Posthuma op zijn plaats
zal handhaven, vooral omdat over enkele
maanden het geheele kabinet vermoedelijk
toch moet aftreden.
Motorboot aangehouden.
Do contröle-uitvocrpost Oudewetering
heeft te Woubrugge aangehouden dc mo
torboot „Koopmans Welvaren" schipper P.
v. L., te Oudewetering. Op het oogenblik
van visitatie bevonden zich zes lig mud tar
we aan boord.
Naai* men meldt zijn deze Vrijdag in
genomen onder Leimuiden en is de motor
des nachts de wacht voorbijgevaren. Over
moedig door het behaalde succes moet men
toen wegens het zware weder te Oudewete
ring nog den morgen hebben afgewacht
Onderwijl schijnt de controle-post do lucht
van een en ander te hebben gekregen, met
het gevolg, dat te Woubrugge de motor
gevisiteerd werd.
Nader deelt men medé, dat dc koopers,
de heeren Z. van Rijpwetering, zich ook
aan boord bevonden. Herkomst en nadere
bestemming der tarwe zgn nog niet bekend.
Mijnen aangespoeld.
Tal van1 mijnen zijn op het Zeeuwscke strand
aangespoeld. Op een oogenblik lagen er voor
Domburg niet minder dan zeven.
Ook meldde men mijnen te Vlissingen,
Westkapelle, Oolijnsplaat, Wissekerke en
Seharendijke.
Lijken van Engelsche matrozen aangespoeld.
De lijken van twee Engelsche marine-ma
trozen, volgens hetgeen op hun kleeren stond,
genaamd Cornes en S. J. Lee, zijn te Westka-
polle aangespoeld. Beide hadden eenig klein
geld en ieder een pond op zak, terwijl op het
ecne lijk bovendien een bos sleutels en een
armbandhorloge werd aangetroffen. De beide
lijken, die vermoedelijk niet lang in het water
hebben gelegen, zijn naar het lijkenhuis
ovorgebracht.
Te Zoute^ndc dreef ook een lijk aan, ver
moedelijk van eon zeeman; dit lijk wa9 in
er gevorderden staat van ontbinding1:
De droevige berichten uit Zeeland blijven
aanhouden: „Lijken aangespoeld!'' Steeds
meer van Engelschen en 'i lean wel niet an
ders of we moeten deze talrijke gevallen in
verband brengen met het zinken der drie
Britse he torpedob ooien, ecnigo weken gele
den. Nog wordt gemold, dat cr onder de ge
meente Koudekerke twee lijken van zeelui
aan kwamen drijven, vermoedelijk von En
gelsche schepen.
Uit Wcslkapolle meldt men verder, dat "aan
land zijn gedreven het lijk van een zekeren
Francis en dat van P. Roulcn, boidens En-
gel9ohcn.
Van drie dooden, uic te Vlissingen uit de
zee werden gehaald, zijn er twee herkond als
van J. H. Gates van de Britsclie marine en
Booton, vermoedelijk een officier. Van het
derde lijk kon men de identiteit nog niet
vaststellen.
Op een miju gcloopen.
ITot Nederlandsche stoomschip „Caledonia*'
van Metbil naar Rotterdam, met steenkolen,
is den Waterweg binnengekomen rappor
teert op een mijn geloopcn te zijn. Een gat
bevindt, zich in het achterschip; toch bleef
het schip nog drijven. De bemanning, die
eerst in de bcoten vzas gegaan, kon naar het
schip terugkeeren, met uitzondering echter
van een boot, waarin zich een stuurman met
twee matrozen bevond dn.
De drie inzittenden van de later binnenge
brachte boot van do „Caledonia" zijn to Hoek
van Holland geland en maken het goed. Ze
zijn per trein naar Rotterdam vertrokken. De
8toomreddingboot van Hoek van Holland,
welke naar buiten vertrok, Is in den Water
weg teruggekeerd.
RECLAMES h 40 CENT PER REGEL.
A LA CORSETIERE RAMONDT.
LEIDEN. Brecstraat 34. Tel. Int. 1425
Wasschen, Repareeren en Vermaken
van Corsets.
657 4 4
Unionisten-Liga.
Reeds eenigen tijd was het bekend, dat
een aantal personen te IJmuïden met plan
nen rondliep, tot het oprichten eener nieuwe
partij, welker naam zal zijn „Unionisten-
Liga". Haar doel is reeds bij de komende
verkiezing met eigen candi laten uit te
komen, hetzij alleen, dan wel met samenwer
king van andere kleinere partijen. Zij wil
er naar streven, dat de volksvertegenwoor
diging zal bestaan uit personen van alle
lagen der samenleving, ook uit hen, die thans
weinig invloed kunnen oefenen. z:oals zee
varenden bij de koopvaardij, vi:8:herlieden,
enz. De religieuze verdraagzaamheid zal be
vorderd worden en gestreefd naar een betere
verhouding tusschen werkgevers en -ne
mers. Gewenscht worden het instellen van
een jury; sneller rechtspraak voor kleine
overtredingen en meer eenvoud in de wet
geving.
Het program bevat op het oogenblik acht
tien punten:
1. Verplaatsing van den Regerriugszetel
naar de hoofdstad des lands, omdat bij
een eventueelen oorlog de Regeering toch
derwaarts zal moeten worden overgebracht;
men gelooft trouwens, dat in dit handels
centrum meer intensief werk zal kunnen
worden verwacht; 2. afschaff'ng van het
regime om een groot aantal bedrijven tot
gemeente- of Rgksbedrjjf te maken tot be
strijding van het ambtenarensteles!; uitge
sloten de bedrijven, die uit hun aard uit
sluitend geschikt zijn voor Rijke- of ge»
meentebedrijvcn, zooals te'efoon, postwezen,
enz.; 3. wettelijke verlioogiüg van de in
komsten van alle loontrekk enden en genia-
sionneerden; 4. aanzienlijke verminde mg
van de kosten van levensonderhoud dooc
totaio afschaffing van accijnzen en doos
het instellen van een algemeene inkoms eu-
belasting; 5. bestrijding van het alcoholisme
en het afschaffen der Rijks'nkomstcn uit
deze volksondeugd; 6. het invoeren van een
volledig vrijhandelstelsel; 7. een verbod voor
het verleenen van crediet door den kleinen
winkelstand, omdat algemeen erkend wordt^
dat vele kleine winkeliers juist ten ondeii
gaan door het verleenen van credietcn, die
nooit worden aangezuiverd; 8. invoering vak
een goedkoop locaal-verkeer op de spoor
wegen en 9. van den vrijen Zaterdagmid»
dag; 10. een aanzienlijke uitbreiding van
het aantal consulat?n in het buitenland, tea
behoeve van onzen handel en zeevarenden;
11. het invoeren van een vereenvoudigde
spelling; 12. bet inrichten van een genees
kundig depa-tement; 13. invoer'ng van ver
plicht vakonderwijs voor jong?n3 en meis
jes, onder toezicht van vakkundige cot mis
sies; 14. een reorganisatie van het politie
wezen, door het oprichten van een pol'tie*
school en betere b-zold'ging der boambten;
15. invoering van een snel recht voer
kleine overtredingen en het invoeren van
een jurystslsel; 16. een regeling van don
rechtstoestand voor de ambtenaren: 17. een
herziening der pensioenwetten, en 18. krach
tig ingrijpen in het koloniaal beleid.
Gisteren heeft de Ned. Bond voor Vroti-*
wenkiosrecht in het Paviljoen van bei Von
delpark te Amsterdam een algemoene ven
gadering gehouden onder leiding van zijn
voorzitster mevr. M. James Bran des. Over
verschillende statutenwijzigingen werd gedi-Si
cussieei«d.
Aangenomen werd, op voorstel van het be
stuur, zoodanige wijzigingen aan te brengen,
dat de punten 1 en 4 van art. 3 der statuten
als volgt zullen worden gelezen:
1° Het vormen van een vereenigingspung
voor allen, die invoering van actief vtou"
wenkiosrecht voor een of meor verlegcnwoor-t
digendo lichamen voorstaan;
4° het voorlichten der vrouw ton aanaictf
a an alle vraagstukken, welke voor haar, met
het oog op haar verkregen stukken, welkt
voor haar, met het oog op haar verkregen
en nog- ie verkrijgen burgerschapsrechten, van
belang zijn. En art. 5 als volgt: Al. 1. De
Bond wensohtr bovenal, dat de mogelijkheid
van toekenning van actief vrouwenkiesrecht
zoo spoedig doenlijk leide tot invoering van'
dal recht. Dc Bond stolt zich daarbij op het
grondwettelijk standpunt, dat het vrouwen- 1
kiesrecht niet mag worden afhankelijk ge- I
steld van maatschappelijkcn welstand. Al. Z,
De Bond is neutraal ten aanzien van de poli
tieke partijen en stelt zich niet partij in'
economisohe en sociale kwesties. Al. 3. Alle
leden, zoowel bestuurders als gewone leden,
zijn persoonlijk geheel vrij te propageeren'
voor een politieke partij of voor welk stelsel
ook in den meest algcmeoneii zin.
Een uitvoqrigo discussie ontspon aich osof,
het voorstel van het hoofdbestuur om de be
paling. dat „de Bond zich niet in eonige ver-
kiczingsactip mengt*' te schrappen. Het des
betreffende artikel luidde oorpronkeüjk: „D«.
Bond is neutraal ten aanzien van dc
ke partijen en stelt zioh niet partij in econo*
mische en sociale kwesties,mengt zich derhal
ve niet in eenigo verkiezingsactie.'' Hefi
hoofdbestuur stelde voor deze laatste woor
den (mengt zich.." enz.) niet te handhaven.
Prof Hecres, afgevaardigde van Leiden,
verdedigde een door die afdeeling ingediend
voorstel om de betrokken woorden niet t®
doen vervallen. Spr. meende, dat men herhaal
delijk in strijd met zijn eigen politieke over
tuiging zou komen, n.l. niet langor neutraal
zou blijven, indien men bij oen verkiezing,
een vrouwelijk candidaat van oen andere por*'
tij zou steunen.
Mevr. Van RielSinoenge, mevr? Wg-
naendtsFranckon en anderen, verdedigden'
het voorstel van het bestuur, waarbij voorna
melijk werd betoogd, dat de Bond nimmer
fcministisch-neotraal ia geweest, doch steeds
politiek-neutraal zal blijven, ook indien de
Bond bij verkiezingen, vuornainelijk voor ge
meenteraden, vrouwelijke oandidaten steunt
van bestaande politieke partijen; immers, zoo
werd betoogd, of zij sociaal-democraten of ka
tholieken, of liberalen zijn, dat doet er niet
toe: zij zullen steeds de belangen der vrouw
behartigen.
Hiertegen werd door de afgevaardigde van
"Arnhem aangevoerd, dot de vrouwen liever
op een man moeten stemmen indien deze haar
beginselen deelt dan op een vrouw die baar 1
beginselen niet deelt.
Bij stemming werd een amendement Lel
den, strekkend© om de door het bestuur ge
wraakte woorden in de statuten te laten staan
verworpen met 196 tegen 91 stommen.
Hiermee is dus voor den. Bond de moge
lijkheid geopend, aan de verkiezingsao
tie deel te nemen.
De vergadering nam echter mot 244 tegen
38 stemmen oen niet door het hoofdbostuif
overgenomen amendement van mevr.
naendtsFrnnckon aan, strekkende om deel-1
neming aan verkiezingsactio alleen daii ge
oorloofd te doen zijn;,wanneer dat mogelilf
is in politiek strikt neutralen zin.
In de eerste audiëntie in 1918 heefl
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem, in eezy
toespraak tot de verzamelde geesie'pkheid
gezegd, niet zonder bezorgdheil ta a'jn, dal
hetgeen uiterlijk zoo schoon in het Bi-dom
lijkt, niet aan het innerlijke beantwoordt, dal'
de zucht naar geld en vermaken ook onder
vele goede Ka!ho!ieken groote ve wocs.v geo
aanbrengt, en velen der Roomsche menschen*
aan dien geest der wereld lijden.
Mgr. Gallier deelde een gesprek mee meÉ
iemand, wiens taak het is boeken te keuren*,
die aan den Bisschop verzocht om een huift
omdat hij vreesde door het lezen van veH
niet-goede boeken de goede norma vcrlore*
te hebben.
„Hieraan denkend, ben ik ook bezorgd'
zoo vervolgde de Bisschop, „dat onzo geefo
telijkheid, levend te midden van d:»3 wereld
vol van vermaken en zucht near winstly»
jagr langzamerhand gewoon raakt aan da>
zen toesiand m alaoo de juiste norma vtm
