LEIDSCH m DAGBLAD.
Maandag 14 Januari 1918.
Offlcieele Kennisgevingen.
Nederland en de Oorlog,
FHIJ8 DEB ADVERTENTIENt
Vto 1—5 regels f 1.05. Iedere regel meec
f 0.20. Kleine advertentiën van 30 woor
den 50 Cents contant; elk tiental woordea
meer 12*/» Cent. Incnsso volgens postrecht.
Voor evenlueele opzending vau brieven 10 cent
porto to betalen. Bewijsnummer 5 Cents.
Bureau Noordeindepisin. Telefoonnummers voor Administratie 175, Redactie 1507.
PH1JS DEZER COURANT.
Voor Leiden p. 3 mnd. f 1.85 p. week f 0.14
Buiten Le;den waar agenten ge
vestigd zijn por week u u H 0.14
Franco per post m xa m m 2.25
Nummer 17754.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
De Burgemeester dor gemeente Leiden
brengt ter kennis v.ta belan ,h bb. n len, dat
gezien de Konir.klij'e t> s ui en vul 3J Sep
tember 19.6, van 3 Feb.uari 1917 en van
6 Novemb r 19 7, houdenda aa wijzing v n
gewassen waarvan de ve.bouw kan worden
verboden, beperkt of niet dan voorwaarde
lijk worden toeges.aan:
heelt goedgevonden te bepalen:
Artikel 1.
Dc vertrouw van:
A. Geel mosterJzaad, bruin mosterdzaad,
karv.ijZ.aJ, blauwmranzuad, kanariezaiU en
zaaiuien,
A. Westerwoldsch raygraszaad en andere
gewassen voor zoadwinuing getre.d, spina-
ziezaad, peenzaal, ra ij z ar, k olon.aad,
fcoolrapenzuarl, s.u.lko.luiad, uienzaad, ra-
menaszzad, selderijzaad ea an.era groente-
zaden;
C. Su.kerbieten;
D. Vlas; -■»
E. Cichorei;
F. Tabak;
G. Kool, spinazie, pootuien, snijboonen,
spersieboonen, prei, selderij, pas.inaken en
andere groenten, met u.tzondering van vroe
ge aardappelen;
H. Peen, koolrapen en kno'eu;
wordt in bet oogs jaar 1918 niet toe-
geslaan dan onder de voorwaarden, om
schreven in de volgende artikelen:
Artikel 2.
Ge verbouwer is verplicht binnen 8 da
gen na dato aan den Burgemeester der
Gemeen.e, waar zijn bedrijf '3 gevestigd,
stbr.f -lijk gegeven, te vers rekken omt ent
zijn verbouw in da jaren 1913, 1914 en
19i5, alsmede opgave te doen van de grootte
van het bedrijf on van de oppervlak .e land,
die bij in het oogsrjaai 19-8 mei een of
meer gewassen, van e k der in art. 1 geuoem-
ile groepan, wensobt te betelen. D.za ge
gevens moe.en worden verstrekt op formu
lieren volgens een door den Minister van
Landbouw, Nijv.rhed ea Har.dot vaslgese.d
model, welke formule,en aau liet bureau
Vischmark; 18, kos e.oos ve.luij.bac z.jn.
Voor zi over aan de ju s h id van deze op
gaven djor den Bu.gan.es.er nei wordt
getwijf.ld, reikt dezs op grond daarvan legen
beta' jg van de daarop va lende kosten aan
den verbouwer een vergunn ngsb wijs uit
volgens een model. vas.gesteld d or den
Minister van Landbouw, Nijverheid en Han
del.
L)u verbouw zonder een zoodanig ver
gunningsbewijs, alsook lot een gro» ere op
pervlak e dan op dit bewijs voor ieder der in
\rt 1 genoemde groepen van gewassen is
aangegeven, is verbode behoudens da uit-
tondering bedoeld in Art. 4.
De verbouwer is verpli .hi het vergunnings
bewijs p eerste vordering aan de ambte
naren, aa grwezen ingevolge a t'.ke: 19 der
Dirtrlbu iewet 19,6, to ve.toonaD.
Artikel 3.
4>e oppervlakte die een verbouwer in een
bedrijf met een of meer der gewassen van elk
der groepen, bedoeld in art. 1, sub A tot
B mag betelen, mag niet grooter zijn dan
een zeker percentage van het gemiddelde
der oppervlakte, weke in dat bcdr.jf in de
jaren 1913, 1914 en 1915 met de gewas
sen van dezelfde groep in hst geheel was
beteeld. Deze1 perzen ages zijn hieronder aan
gegeven.
Maximumpercen age va i den ge
middeld n v.rbouw in 19.3,
1914 en 1911).
Groep van gav.sten:
A. Geel mos.erdzaad, enz. 40 pCt.
A. Wes erwoldseb raygrasz. ad enz. 70
C. Suikerbieten 81
D. .Vlas o 1
E. Cichorei ICO
F. Tal.ak 100
G. Keol, enz. 70
JL Peen, koolrapen enz. 70
Ar.ikel 4.
Het in Art. 1 tot 3 bepaalde, is niet
van toepassing;
a. Op de teelt van s'ui.kool aab o m-
koolzaad, kootrapenraa 1. knolle.z.ad, ra-
menaszaad, peenzaad, uienzaad. selJeryzaad
en andere gruentez :d. n, verbouwd door war-
tnueziers, uitsluitend om te geb.uiken voor
eigen uitzaai, zoomede op de teelt van groen- -
tezaden or.dor g'.as tot vo komen ontwikke
ling gebracht;
b. op de teelt van kool, peen, koolra
pen. knolten, spinazie, snijboonen, sprrs.e-
selderij, pastinaken, zaaiuien, pootuien en
andere groenten in moes- of grontetutnen
voor eigen gebruik, en op land, dat deel
oitmaakc van een zuiver tuinbouw bedrijf, en
daarvan ook in de jaren 1915. 1916 en
1917 reeds deel ui .maakte;
c. op de teelt van peen, koo'rapen, knol
len en s.ams'.aboonen welke a's nagewas var.
vroege aardappelen, b oembollea, giaan, kar-
tvjjzaad, koolzaad of vas worden ve.bouwd;
d. op de teelt van groenten onder glas. j
Artikel 5.
Pe voorwaarde be:loeld in Art. 3 wordt j
niet gesteld ten aanzien van dén verbouw
van suikerbieten, koolrapen en kneden op
in het tjjdvak 1 Augustus 1917 tot 1 Juli
k'escheurd grasland, geen kunslweide
Of klaverland zyiide©
Artikel 6.
De Burgemeester kan, gehoord de cultuur-
commisoie' in zijn provincie, in afwijking van
bovenstaande bepa.iagen vergunningsbiwij
zen voor de teelt van de in Art. 1 dezer
beschikking genoemde gewassen afgeven. Ook
kan hij, gehoord de cultuurcommissie, de
afgifte van vergunningsbewijzen weigeren of
wel aan een verbouwer een vergunningsbe
wijs afgeven tot een kleinere of groötere op
pervlakte, dan waarop deze volgens boven
staande bepalingen recht zoude hebben.
Van de beslissingen van den Burgemees
ter staan zoowel de verbouwers a's de cul
tuur-commissie beroep open bij den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel.
Artikel 7.
In deze beschikking wordt verstaan ouder:
Peen. Alle soorvcn gele, roode en ove
rige wortelen van het ges acht Daucus, (voe
derbieten en mangelworie.en val.en hier der
halve buiten.)
Koolrapenenknollen. Alle soorten
rapen en knollen.
Kool. Alle soorten roode. witte, gele
e*_ savoyekool, bloemkool, boerenkool, spruit-
kool, koolrabi en andere koolsoorten.
Snijboonen en spersieboonen.
Alle soorten boonen, waarvan de peul als
regel in verschen of verduurzaamden slaat
wordt gebruikt, alsmede die voor zaadwin
ning.
Zuiver t u i n b o u w b ed r ij f. Het be
drijf waarin in de jaren 1915, 1916 en 1917
uitsluitend tuir.bouwgewassen zijn geteei-j.
Onder tuinbouwgewassen worden verstaan
alle gewassen genoemd in Art. 1 groepen
G en B, zoomede vroege aardappelen, bloem
bollen, bloemen, boomkweekerijartikelen,
vruchtboomen, bloem- en groent.zeden. Zaai
uien zjjn als tuinbouwgewas slechts dan te
beschouwen, indien zij worden verb ju wd in
een bedrijf waar overigens geen landbouw
gewassen worden geteeld.
Zaaiuien. Uien van alle soorten, die
geoogst worden, zonder te zijn verpoot.
Pootuien. Uien van al.e soorten, die
op kweekbedden worden uitgezaaid en ver
volgens verpoot, benevens sjalotten.
Grasland. Land dat sedert 1 Januari
1913 of eerder onafgebroken in gras heeft
gelegen.
N. C. DE GIJSELA AR, Burgemeester.
Leiden, 14 Jan. 1918.
Do Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat;
ROOD KLAVERZAAD,
WIT KLAVERZAAD,
ZWEEDSCH KLAVERZAAD,
LUCERNEZAAD,
BOPPERUPSZAAD,
ÉU PIN ENZ A AD,
VVIKKENZAAD en
SERRADALLAZAAD
door den Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel in bezit zijn genomen.
Ieder die hoeveelheden van een of meer
der bovengenoemde zadon onder zijn be
rusting hoeft (ongerekend of hij al dan
niet de eigenaar daarvan is) is verplicht
hiervan schriftelijk opgave te doen aan het
Levensmiddelenbedrijf, Vischmarkt 18,
vóór Maandag 14 Januari a,s.
N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeester.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat houders van:
KOOLZAAD,
RAAPZAAD,
BOTERZAAD,
DEDERZAAD.
BLAUWMAANZAAD en
LIJNZAAD
oudo en nieuwe oogst, (alsmede de ver
werkingsproducten, voor zoover afkom
stig uit oogst 1917), anders dan voor het
Rijk in jewerking, aan het Rijk hebben
af te leveren en zij daartoe vfervoerbewij-
zon kunnen verkrijgen aan het adres van
den Regeerings^Commissaris voor Zuid-
Holland, Koninginnegracht 19, Den Haag.
N. G. DE GIJSELAAR, Burgemeeslcr.
AFHALEN LEVENSMIDDELENKAARTEN
Levensmiddelenkaarten, die bij de laat
ste uitgifte van broodkaarten zijn inge
houden om te worden gewijzigd, kunnen
vanaf MAANDAG 14 JANUARI worden
afgehaald aan het Broodbureau, Nieuwe-
Rijn 22.
De Directeur van het Levons-
middelenbedrijt,
J. J. VAN ECK.
LOMPEN.
Do Burg. der gemeente Leiden noodigfc
namens cle Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel, de directies van alle
hier ter stede gevestigde industrieën, die
lompen verwerken, alsmede alle in Leiden
gevestigde groothandelaren in lompen, die
vóór of gedurende den oorlog rechtstreeks
aan zulke industrieën lompen hebben ge
leverd, in hun eigen belang uit, zich uiter
lijk 15 Januari a.s. schriftelijk to richten
tot do Commissie van Advies in zake Lom
pen, Stadhouderslaan 102, te 's-Graven-
hage, met vermelding van firmanaam en
adres. Door die Commissie zullen in het
belang van de regeling van de handel in
lompen vragenlijsten worden verstrekt,
welker nauwkeurige invulling in het be
lang van verbruikers en handelaren ten
zeerste wordt aanbevolen.
In het bijzonder wordt de aandacht van
belanghebbenden gevestigd op de onwen-
schelijkheid van opslag of vasthouding
van lompen uit speculatieve oogmerken,
daar ten opzichte van den uitvoer, hetzij
gedurende of spoedig na den oorlog geen
enkele toezegging kan worden gedaan in
het belang van de binnenlandsche nijver
heid, zoo noodig tot het in bezit nemen
van voorraden zal worden overgegaan.
N. O. de GIJSELAAR, burgemeester.
Leiden, 12 Januari.
TURFSTR00ISEL EN TURFMUL.
De Burgemeester der gemeente Leiden brengt
ter algemeene kennis, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel, gezien, artikel 8 der
Distributiewct 1916, Gezien Zijne beschikking
van 6 November 1917 No. 10355, Afdeeling Gri-
siszalcon (Bureau Nijverheid), betreffende vor-
bodsbopalingen op de aflevering en. het ver
voer van turfstrooisel en turfmul.
Heeft goedgevonden, het sub 3 bepaalde te
wijzigen als volgt:
vast lo stellen de volgende maximumprijzen
per 1000 K.G. geperst in balen, geleverd franco
schip aau dc fabriek of wagon aan hot naaste
spoorwegstation, ter keuze van den afnemer:
v Turfstrooisel 16.
Turfmul 17.
op basis van een gomiddcldo watcrgelialto ton
bedrage van 40 pet.
Het gehalte wordt per drie maanden voor
iedero turfslrooiselfabriek bepaald door do
turfstrcoiselcomraissie te Deventer. De
voorgestelde prijzen worden gekort met 30 cent
per 1000 K.G. voor iedor procent, dat het aldus
vastgcstcldo gehalte hooger is dan 40 pet.
Deze kortingen worden gestort in do kas der
Turfstrooiselcommissie ter bestrijding van haar
uitgaven
Klachten betreffende te hoog watergelialte
van geleverde partijen moeten worden gericht
tot de Turfstrooiselcommissie voornoemd.
N. C. DE GIJSELAAR, Burgem.
Leidon, 14 Januari 1918.
VERKOOP EN AFLEVERING MOLENS.
De Burgemeester der gemeen to Leiden brengt
ter algemeene kennis, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handol, gezien artikel 8 der
j Distributiewet 1916, heeft goedgevonden to be-
i palen:
1 de verkoop on aflevering van molens en
j andero werktuigen bestemd voor, respectieve-
i lijk geschikt tot bet vermalen van granen, zoo
moede van de ondcrdeelen van zoodanige mo
lens en werktuigen is verboden,
2 van het verbod sub 1 gesteld kan ontheffing
worden verleend door den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handol.
3. het verbod sub L gesteld is niet van too-
passing op den verkoop en aflevering aan fa
brikanten cn molenaars.
N. C. DE GIJSELAAR. Burgem.
Leiden, 14 Januari 1918.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
op Donderdag 17 Januari 1918,
des namiddags te twee uur.
Te behandelen onderwerpen:
lo. Beëediging en installatie van het nieuw
benoemd raadslid Dr. L. Knappert.
2o. Pracadvies op het verzoek van Mevr. P.
Herfst geb. Bos om eervol ontslag als lid van
het College van Vrouwen-Kraammoeders. (4)
3o. Benoeming van een lid van het Collego
van Vrouwen-Kraammoeder3. (4)
4o. Benoeming van een lid dor Commissie
voor do Bewaarscholen. (2)
5o. Benoeming \au een onderwijzeres aan do
school der 2e klasse voor jongens en meisjes
No. 3. (3)
6o. Pracadvies op het verzoek van Mej G. Th.
Goudsmit om eervol ontslag als lcorarcs in do
Engelsche taal en letterkunde aan de Hoogcre
Burgerschool voor Meisjes. (5)
7o. Praeadvies op het verzoek van W. Hoek
stra om eervol ontslag als onderwijzer aau de
school dor 3e klasse No. 8. (14)
overeenkomst aan te gaan in zake de verpleging
van zieke stads-armen in het Academisch Zie
kenhuis. (9)
18o. Voorstel tot het verleenen van een bij
drage aan het Steuncomité Leiden, Oorlogstoe
stand 1914, in verband met do ondersteuning
van personen, dio wegens vorst of seizoenslapte
onderstouning noodig mochten hebben. (20)
19o. Voorstel tot het verleenen van een bij
slag op den prijs dor brandstoffen, aan verschil
lende catogoricën van ingezetenen. (8)
20o. Voorstel in zake de reorganisatie van
den Keuringsdienst van visch en ooft. (12)
21o. Verordening, regclonde den invoer, het
vervoer, de keuring van- en den handel in visch
in do gemeento Leiden. (13)
22o. Verordening tot intrekking van do Ver
ordening van 20 April 1893 (Gemeenteblad No.
6), gewijzigd bij do verordening van 13 Juli
1893 (Gemeenteblad No 10), op het voilbïedon
en verkoópon van ooft in de gemeente Leiden.
(13)
23o. Verordening houdende wijziging van dc
Verordening van 14 Januari 1915 (Gemeente
blad No 1), gewijzigd bij de verordening van 4
Mei 191G (Gemconleblad No 7) op do keuring
van eet- en drinkwaren, huishoudelijke artike
len en andero waren. (13)
24o Verordening tot wijziging van de Veror
dening van 15 April 1909 (Gemeenteblad No. 3)
tot voorkoming van brand. (21)
25o. Bezwaarschriften tegen aanslagen in de
plaalsclijko directe Belasting, dienst 1917. (18)
LEIDEN. 14 JANJARI.
Door do afdeeling Loiden van den
Alg. Ned. Ambtena-arsbond is een adres
aan den Raad dezer gemeente gezonden,
waarin zij haar teleurstelling te kennen
geeft over het rapport der Commissie ad
hoe inzake de salaricering van het perso
neel in dienst der gemeente, en wel in de
voornaamste plaats, omdat de in dat rap
port vervatte voorstellen op hoogst be
langrijke punten sterk afwijken van de
schriftelijk kenbaar gemaakte wenschen van
het gansche personeel. De Commissie blijkt,
onder „overleg met de organisaties",
alleen to hebben verstaan een aanhooren
van do wenschen der betrokkenen zonder
daarmede noemenswaardig rekening te
houden, terwijl o.ro. door het Provinciaal
Bestuur vau Noord-Holland en in verschil
lende gemeenten het „overleg" wordt op
gevat in den zin van medezeggenschap der
organisaties in de vaststelling der loons
voorwaarden.
Na do wenschêlijkheid, ora den organisa
ties recht te doen wedervaren, op verschil
lende gronden te hobbefl. aangetoond, laat
adressanto met- nadruk uitkomen, dat. zij
ernstig bezwaar moet maken tegen den
voorgestelden „spaarplicht" welke trou
wens door alle organisaties is afgewezen.
Adressant-o herinnert in het- algemeen
aan het standpunt, door B. en W. van Hil
versum tot richtsnoer aangenotnen, nl.
„dat deze herziening gedurendo verschei
dene jaren bevrediging behoort te schen
ken, opdat het- Gemeente-stuur in staat zij
ongestoord zich t-o wijden aan do zakelijke
gemeentebelangen, daarbij krachtig ge
diend door bekwaam en tevreden perso
neel"
Adressanto moet dan ook op grond van
bovenomschreven overwegingen haar ant
woord op do concent-voorstellen der Com
missie ad hoe volledig handhaven rede
nen, waarom zij, onder overlegging van
een afschrift van dat antwoord, d.d. 14
Sept-. 1917 den Raad met nadruk verzoekt
het- daarin voorgestelde in do komende
salarisverorden'ng te willen opnemen, op
dat deze verordening moge voldoen aan de
billijke wenschen van liet gemeenteperso-
neel en dit personeel zijn volle werkkracht-
kunne wijden aan den gemeentedienst.
Woensdag 16 Januari a,s. zal mej.
Neeltje Larrewjjn den dag lrrdanlrn, waar
op zij vóór 25 jaar in be'rekkino: kwam als
kos'eres der Doopsgezinde K?rk alhier. Menig
8o. Praeadvi©3 op het verzoek van J Wille
om vergunning tot het maken van een overgang j kerkbezoeker aai orgetwrjfe'd beboafte ge-
over de Chooriammersteeg ter verbinding van voelen de vriéndelijke en behulpzame kosto-
geluk te wenschen.'
de porccelen Nos. 3 en 4. (15)
9o. Voorstel tot intrekking van het raadsbe
sluit van 15 November 1917, in zako de ver
huring van het noordelijk gedeelte van het wei
land benoorden de Decimastraat en beoosten
de Kooilaan aan G. de Graaf. (16)
lOo. Voorstel tot aankoop van het perceel
Langegracht No. 172 en tot beschikbaarstelling
van de voor dien aankoop benoodigde gelden.
(10)
11 o. Voorstel tot bestendiging van de reductie
op den petroleumprijs in bot jaar 1918. (17)
12o. Voorstel tot verhooging van verschil
lende posten der begrooling, dienst 1917, waar
van do raming te laag is gebleken (1)
13o. Praeadvies op het verzoek van de Duur-
te-comniissie uit de Leidsche Arbeidersbeweging
om over te gaan tot de uitgifte van een ge
meentelijk Di>tributieblad. (6)
14o. Pracadvies op het verzoek van do Duur-
te-commissie uit de Leidsche Arbeidersbeweging
in zake do verstrekking van goedkoope melk aau
kinderen van 16 jaren. (7)
15o. Voorstel tot vaststelling van oen nieuw
tarief voor don vuil-ophaaldienst in do ge
meente Leiden. (19)
16o. Voorstel:
a, tot vaststelling van do verordening tot wij
ziging van de verordening van 3 December
1896 (Gem. Blad No. 15), houdende voor
waarden van opneming en verpleging van
lijders in het Krankzinnigengesticht „En-
degbest" en de afdeeling voor jeugdige
idioten ,.Voorgeost" te Oegstgeest, nabij
Leiden:
Hob dagolijksch bestuur der afdeeling
Leiden van den Bond van Militaire Musici
„Voorwaarts" verzoekt ons mede te deelen,
dat de op 26 Mei 1917 opgerichte Bond van
dieu naam de Kon. goedkeuring op zijn
statuten heeft gekregen. Heb secretariaat
van do Leidsche afdeeling van dien Bond is
gevestigd Zonneveldstraat 1.
In de verga'e ing van aandeelhouders
i der Leidsche Hand. l vereeniging (De Mooy
j en De Roo) zijn de balans en winst- en ver-
I liesrekening over 1917 goedgekeurd en is
I heb dividend bepaald op 34 (vorig jaar
121/2) pCt. De af redende e-ommi sa issen, de
j heeren H. Paul en P. A. de Gooyer, wer
den herkozen.
Zaterdag had onder voorzitterschap van
den heer J. M. C'. Brugma een vergadering
plaats yan houders van 4'/o-pOt-obdgatiën
ten laste der OredieIbank voor Nederland,
gevestigd alhier. Van de f 1.170.650 uit
staande obligatiën was een bedrag van
f724.200 ter vergadering vertegenwoordigd.
Met vrijwel algemeene stemmen werd de
wenscheljjkheid uitgesproken, dat zal wor
den opgericht een vereeniging tot beharti
ging van de belangen van houders van 4Vs-
pGt.-obligatiën ten laste van deze Crediet-
bank, welke zal bestaan uit de heeren J. M.
C. Brugma, directeur der Haags.-lie Commis-
siebank; mr. M. H. Har tog, advocaat en pro
cureur te Bergen-op-Zoom; Karei M. de Jong,
accountant te 's-Gravenhage; F. J. van der
Vlugt, directeur van maatschappijen van on-
b. tot tijdelijke verboogin? der verplecggelden roerende goederen, en nu. A. H. Lqdsman,
in het krankzinnigengesticht Endegeest" I notaris te Hulst.
en do afdeeling voor jeu dig e idioten ..Voor- In de Stedelijke Werk-Inrichting zijn
geest"- 00 opgenomen in de week van 6 tot en met i2
17o. Voorstel om Burg en Weth te machti- J Januari 21S volwassen personen en 35 kin
gen met Curatoren der Ryks-l/niversi.teit een deren, totaal 253*
Uil ONZE STAD.
Collecto dubbeltje-cent.
De collect© een-dubbeltje-of-een-cent heeft
de vorige week f207.42 opgebracht.
Distributie van netten.
Al de voor de visscherrj bestemde netten,
in voorraad in de fabriek van de N. V.
Neltenlabriek voorheen Jaeger, zijn djor he'
rijk in bezit genomen en h;den naar 's-Gra-
venhago gevoerd. Naar wij vernemen ls dit
met de voorradige netten in andere fab'ie-
ken ook het geval. Zij zullen dan van rijks
wege gedistribueerd worden.
UIT ONS LAND.
0e uitwisseling der krijgsgevangenen.
Een der verpleegsters, die den tocht naar
Engeland en terug he.ft meegemaakt,
schrijft ons het volgende:
Weinig zou men eenige jaren geleden ge
dacht hebben, dat een overtocht van Ne
derland naar Engeland drie dagen zou duren
en toch is het transport der krijgsgevan
genen van 3 Januari 1 uur tot Zondag 6
Januari 11 uur onderweg geweest.
De leider van het transport, dr. Hymans,
was medegegaan en zal alle reizen mede
maken met twee andere medici. In 't ge
heel gaan or op de drie booten „Sin-
doro", „Koningin-Regentes" en de „Zee
land" 7 artsen en 40 verpleegsters mede.
Woensdag 2 Januari werden de Engel
sche krijgsgevangenen ain boord verwacht,
ailen mi.itairen: 30 officieren en 190 min
deren.
Het was reeds donker en 't sneeuwde,
toen de eersten den ambulance'.rein, die
tot de aanlegplaats der boot voorreed, ver
lieten. Wij hadden het te dnik bij de aan
komst om ons te verdiepen in de ellende,
die wij zoo plotseling voor ons zagen.
De zwaargewonden werlen op brancards
naar de voor hen met belden ingerichte
I salon en cabines gebracht De verminkten
strompelden,, ondersteund op hun krakken,
naar de voor hen bestemde slaapplaatsen.
Weldra werd het eten opged'end en het was
een genot de b'.ijde gezichten te zien van
die mannen, waaronder er waren, die meer
dan drie jaar in gevangenschap hadden
doorgebracht en nu meer en meer begonnen
to beseffen ze konden het bijna niet
gelooven weldra vrjj te zjjn en „off to
Blighty".
Den volgenden ochtend werd de trein
met burgers verwacht, d'.e op de „Koningin-
Regentes" en de „Zeeland" ondergebracht
werden. Een aantal zenuwzieken, die ook
met dezen trein aankwamen, werden nog op
de „Sindoro" gebracht, daar er een psy
chiater aan boord was.
Somiuigon vertelden over hun wederwaar
digheden op het slagveld en in 'fle kampen
en daarbij krjjgt men den indruk, dat de
lange krijgsgevangenschap het ergste lot is,
wat den menschen is welervaren.
De meesten van hen, die naar hun vader
land terugkeerden, mistten één of beide
beenen. Zij hadden die verloren bij de aan
vallen van uit de loopgraven, wanneer het
mitrailleurvuur langs den grond gerekt werd,
dat de menschen letterlijk wegmaait.
Aandoenlijk was het om te z en, lioe zjj
elkaar hielpen; zij, die op krukken liepen,
werden steeds geholpen door han vrienden
bij het dalen en opgaan der trappen, die
naar de verschillende dekken voerden en
do blinden bewogen zich over het dek, ge
leid door hun makkers. Een blinde zocht,
omringd door de soldaten, die hem zoo
graag hoorden spelen, troost bij zijn har
monica. 3 Januari vertrokken de drie boo
ten om 1 uur 's namiddags van de Lloyd-
kade, onder gejuich en 't zingen van „Tip-
perary" en twee mar later lagen wij bui
ten den Hoek-van-Holland voor anker, daar
we niet in 't donker mochten varen. Daar
do scheepspapieren van de „Sindoro" nog
niet gereed war:n, ging deze pis 4 Januari
om 1 uur verder, terwjjl de beide andere
schepen vooruit voeren en bij Nieuwediep
voor anker gingen, waar de „Sindoro" zich
's avonds om 9 uur bij hen voegde.
5 Januari, zonder verdere incidenten en
door prachtig kalm weer begunstigd, stak
het transport de Noordzee over van 1 nur
's namiddags tot tegen donker. Den vol
genden ochtend, bij het aan dek komen,
was do Engelsche kust in zicht. Na een paar
uur varen lagen wij in de Wash-baai. Op
dit laatste eind kwamen er veel mijnen
vegers voorbjj, een Engelsche onder
zeeër, die even boven kwam en weder ver
dween.
De invaiiden begonnen ongeduldig te
worden. Welk een b proeving, s o'n gan-
schen dag stil te liggen met het beloofde
land in 't zicht! Zij wachtten op do booten,
die van uit Boston moestm komen om hen
af te balen, daar do haven to klein i3
voor onze schepen en het water te laag
was voor de schepen, die vanuit Boston
moesten komen.
Maandag 7 Januari was alles al vroeg
in de weer, daar de vrygelaten krijgsge
vangenen om acht uur gehaald zouden wor
den. Twee booten, met vlaggen versierd,
kwamen langszjj en het ontschepen van onze
tjjdelijko patiënten begon. De stemming, die
zeer goed geweest was, werd zaer kalm;
do Engelschen schenen onder den ir.druk.
Na anderhalf uur hadden allen ons schip
verlaten en toen de Engelsche boot, n zich
in beweging zetten, gaven allen, die aan
dek stonden een „three cheers" en onder
het geroep van „good bye" en „good luck"
verdwenen de booten uit het gezicht.
Ons was niet toegestaan aan land te gaan,
maar wij brachten dien dag aan ouzo ver
schillende schepen bezoek. Een tochtje met
een klein Engelsch havenbootje op bet water,
